Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 22.11.1901, Blaðsíða 3

XV. 46.
Þ jóðviljinn.
183
áður en stjórnarskrárbaráttan var hafin,
en menn hafi þá þegar horHS frá henni,
af þvi að þeir öttuðust, að umhoðsmaðurinn
í Khöfn yrði þá í framkvœrndinni aðal-
maðurinn, er þin'gið hefði engin persónideg
áhrif á.
„ísafo)d“ getur þessa 16. nóv., og seg-
ir urn leið: ní?að þurfti græningja í
stjórnarskrármálinu, til þess að koma upp
með aðra eins fjarstæðu nú, slíka sem
þá vestfirzku sýsiumennina í sumar. Það
eru nýgræðingar á þingi, sem halda, að
þeir þurfi ekki annað, en að koma upp
með eitthvað, sem þeir halda vera nýtt,
til þess að verða miklir menn“.
Blaðið gefur og jafn framt í skyn, að
þeir mágar, vesíirzku sýslumennirnir,
muni ef til vill meira að segja hafa ver-
ið ginntir út á þessa glapstigu — af út-
lendu valdi, skrifstofuvaldsþjónunum i
K aupm an nahöf n.
III.
Fat askipti ný. Svo er að sjá, sem
apturhaldsliðið sé nú annars fallið frá 10-
manna-frumvarps-heimskunni sinni.
Siglingin hafði þau áhrifin á aptur-
haldsliðs-„erindsrekann“, hr. Hannes Haf-
stein, að hann sa á þessu fóstri sinu mis-
snriðin, og lézt þá eigi halda þvi til
etreitu.
En „ein heimskan býður annari heim“.
Nú er svo á „Þjóðólfi“ að sjá, sem
stefnuskrá þeirra fólaganna só orðin sú,
að hafa ráðherra í Beykjavík, og alla
dönskn ráðherrana, sem umhoðsmenn lians,
eða einhvern þeirra af handahófi, sinn í
hvert skiptið(!), til að bera málin fram í
rikisráði Dana, sem áður voru „landráð“,
að því er þeir sögðu.
En hvað verður þá um áhrif þings á
stjórnina?
Ekki minnkar þá ábyrgðarleysið.
Og svo eru þeir ósvífnir, að vilja
telja mönnum trú um, að þetta sé „heima-
stjórn“, sem er enn þá meira aflagi, en
ástandið, sem nú er.
Von er vist, að „erindsrekinn“ sé
drjúgur, að hafa fengið flokksmenn sína
til að gína við þvilíkri „flugu“(!)
Hver verða nú afreksverkin næst?
Hver verður þá „heimastjórnar“-stefnan ?
Lögþing Færeyinga getur
haldið 50 ára afmæli sitt að ári (1902),
og ætla Færeyingar að minnast þess með
hátíðahaldi, því að enda þótt lögþingið
hafi að eins ráðgefandi atkvæði, þá rofaði
þó fyrst ögn í lopti hjá þessari litlu
frændþjóð vorri, er lögþingið var stofnað.
Blaðið „Föringatíðindi“ telur þó, að
Færeyingar muni ekki gefa hátíðahaldi
þessu svo almennan gaum, sem ætla
mætti, með því að þingið hafi yfir höfuð
verið fremur framkvæmdalítið, og eigi
farið svo að vilja þjóðarinnar, sem skyldi,
enda hafi Færeyingar ekki vandað kosning-
ar til lögþingsins, sem þurftjhetði, og eigi
því sjálfir nokkra sök í.
Við manntal, er fram fór í Fær-
eyjum 1. febr. síðastl., töldust eyjarskeggj-
ar alls 15230, og hefir því mannfjölgun-
in þar á eyjunum numið 2275 á síðustu
10 árum.
Kvennfólk er þar, sein víðar, nokkru
fleira, en karlar (7853 kv.k., en 7377
karl.k.).
--------------
Mannalát. 9. nóv. síðastl. and-
aðist í Roykjavik Björn P. Hjaltested
járnsmiður, fullra 70 ára að aldri, fæddur
að Helgavatni í Yatnsdal 4 maí 1831.
Foreldrar hans voru Pétur Einarsson
Hjaltested og kona hans Guðríður Magn-
úsdöttur, er var sonardóttir Arna biskups
Þórarinssonar, og bjuggu þau hjón að
Helgavatni. Björn heitinn lærði járnsmíði
hjá dbrm. Bjarna Brynjólfssyni á Kjar-
ansstöðum, og síðan hjá Teiti dýralækni
Finnbogasyni i Reykjavik.
Settist Björn sál. síðan að i Reykja-
vik, og stundaði þá atvinnu af mikilli
atorku til elliára. — Arið 1858 kvæntist
hann Guðríði Eíríksdóttur, Hjartarsonar
á Rauðará, og varð þeim hjónum 5 barna
auðið; dóu tvö þeirra í æsku, en 3 eru
á lifi: Pétur, cand philos. i Reykjavík,
kvæntur Soffiu, dóttur Óla heitins Finsen
póstmeistara, Bjarni, stud. theol. í Kaup-
mannahöfn, og Sigríður, gipt adjunkt
Pálma Pálssyni í Reykjavík; en uppeldis-
sonur þeirra hjóna er Eiríkur Bjarnason,
járnsmiður i Reykjavík.
Björn sálugi Hjaltested var jafnan
mjög mikils metinn í Reykjavík, og viðar,
er menn höfðu kynni af honum, enda
var hann meðhjálpari í Reykjavík í 25
ár samfleytt, átti þátt í stofnun sparisjóðs
Reykjavíkur o. fl. Hann var maður
hygginn og stilltur, og starfsmaður mesti
Síðustu ár æfi sinnar var hann mjög
farinn að heilsu, og þurfti hjúkrunar,
sem barn, enda stundaði kona hans hann
þá með stökustu nærgætni og umönnun
244
„Hvað gengur á?“ kallaði móðir mín, og var utan
við sig af hræðslu. „Heyrðirðu höggið, sem barið var i
höfðastokkinn ?“
Faðir minn, sem vaknað hatði við sama hávaðann,
en eigi vildi láta á því bera, að hann væri hræddur,
svaraði henni engu, en stóð upp, kveikti á lampanum,
og leit á úrið.
„Heyrðu“, mælti hann svo, „það er grunur minn,
já, jeg er viss um það, að vesalings Fautrac er dauður,
því hann sagði jafnan, að hann skyldi gera mór aðvart,
er hann væri dáinn“.
I dögun daginn eptir fór faðir minn svo til Grran-
ville, og er hann kom til sjúkrahússins, beiddi hann um
leyfi -- þótt snemma dags væri -- að mega líta inn til
sjúklingsins Fautrac.
Honum var þá svarað, að hann hefði dáið kl. 2 þá
uni nóttina, og var það einmitt um sama leyti, er faðir
tninn hafði vaknað svo fljótlega.
Jeg hefi sagt sögu þessa mörgum sinnuin, og hafa
menn þá yppt að mér öxlum, eða álitið mig hjátrúar-
fullan.
Annars hefi eg líka sjálfur sagt við foreldra mína:
„það hefir auðvitað verið tilviljun, að þetta bar svona
saman, martröð, eða hver veit hvað?“
En faðir minn hefir jafnan haft sama svarið: „Nei,
mig dreymdi það ekki, og móðir þína heldur ekki“.
Þetta er þvi óhrekjandi atburður, og væri mikils
um vert, að skýrðir yrðu þess konar fyrirburðir.
241
Það var nótt, og jeg var einn í vagninum.
Allt i einu heyri eg þá, að kallað er á mig með
nafni, í lágum rómi, og var röddin rótt hjá mér.
Að vörmu spori stöðvaði eg þá hestinn, og spratt
út úr vagninum, en sá engan.
Hugsaði eg þá, að þetta hefði að eins verið ímynd-
un, og stó aptur upp í vagninn, en heyri þá i sömu
svipan, að nafn mitt er nefnt aptur, og kom nú röddin
innan úr vagninum, og var svo skerandi, sem kallað
væri um hjálp.
Þekkti eg þá, að þetta var röddin hennar Sophíu
minnar, vesalingsins.
En inni í vagninum gat hún eigi verið, enda vissi
eg, að hún hafði verið veik í nokkra daga.
Settist eg þvi aptur inn í vagninn, þótt hræddur
væri.
En naumast var eg seztur þar, er eg heyri, að
kallað er á mig í þriðja skipti.
Og nú var rödd hennar eins blíð, eins og þegar
hún var að svæfa mig, sem barn.
Jeg get ekki lýst því, hvað þetta fékk á mig, og
enn i dag verð eg jafn vel utan við mig, er eg minnist
á það.
Skammt þaðan, er þetta gerðist, sá eg ljóstýru í
veitingahúsi einu, skrapp þar inn, og teiknaði þenna
óvanalega fyrirburð í vasabókina inína.
Eptir nokkra. kl. tima komst eg svo loks heim til
min.
Hið fyrsta, sem eg heyrði, var, að gamla Sophía
mín, vesalingurinn, væri þá rótt nýlega dáin, eptir hór
um bil kl. tíma dauðastríð.