Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 28.01.1902, Side 1

Verð árgangsinx (minnst
52 arkir) 3 kr. 50 aur.;
erlendis 4 kr. 50 aur.,ng
l Ameríku doll.: 1.50.
Borgist fyrir júnímán-
aðarlok.
ÞJÓÐVILJINN.
----:[= SBXTÁNDIÁR9ANÖDB. =| ==—
..-_gyÆ 1= RITST JÓBI. SKÚLI THORODDSE N. =|feosg-.—
Uppsögn skrifteg, ðgild
nerna komin sé til útgef-
anda fyrir 30. eag júní-
mánaðar, og kaupandi
samhliða uppsögninni
I borgi skuld sína fyrir
blaðið-
M 4-5.
Bessastöðum, 28. jan.
19 0 2.
Biðjið ætíð um:
Otto Monsteds
Danska snijörlíki,
sern er alveg eins notadrjúgt og bragðgott, eins og smjör.
Verksmiðjan er hin elzta og stærsta í Danmörku, og býr til
óefað hina beztu vöru og ódýrustu, í samanburði við gæðin.
Fæst iija Kanpmönmiiiiim.
ÁTTVIRTU JsFIRðlNGAF\[
Með því að eg bregð mór til útlanda,
°g kem þvx eigi til ísafjarðar, fyr en
nreð vorinu, leyfi eg mér hór með að
tilkynna yður, að eg, samkvæmt tilrnæl-
um ýmsra góðra manna í héraði yðar,
hefi áformað, að gefa kost á mór til
þingmennsku fyrir kjördæmi yðar við
afþingismannakosningarnar í næstk. júní-
mánuði.
Það eru því vinsamleg tilmæli mín
til yðar, að þór bindið eigi atkvæði yðar
fyrir fram, en séuð öllum óbundnir,
enda eru nú alvarlegir tímar, að því er
til landstjórnarmálefna kemur, og skipt-
lr Því aettjörðu vora mjög miklu, að kosn-
ingarnar fari hvívetna sem bezt úr hendi.
Bessastöðum 28. janúar 1902.
Með virðingu
Yðar
Jkúli ’H'horoddsen.
Viiíiiiiiiiiiiiiiinnininuiininiini.1iiitniiwiitHiimi!tiiniiiiTiiniwMniiiiiiiíiiiiií*»*''*‘*”*l'|I'<"."iilir»:i«ii^..j^^..
Konungsboðskapur
herrann í Reykjavík, þá verði íslending-
ar að greiða ráðherralaunin, laun deild-
arstjóra, 2 skrifstofustjóra, 2 asaistenta
o. s. frv., en gert ráð fyrir, að lands-
höfðingjaembættið og amtmannaembættin
geti þá lagzt niður, og fáist þá nokkuð
upp í kostnaðinn.
En fremur á í frv. því að mæla svo
fvrir, að ráðherrann ferðist jafnan til
Kaupinannahafnar fyrir og eptir þing,
til að leggja frv. og lög fram í rikis-
ráði, og svo endranær, er honum þyki
þess við þurfa, og borgar Island það
ferðalag hans.
Auka-skrifstofu er talað um, að ráð-
herrann geti haft í Kaupmannahöfn, ef
íslendingar óska, og er svo að sjá, sem
Danir muni borga þann kostnað, ef ósk-
að er.
Stefnt til auka-alþingis,
Með opnu bréfi, dags. 10. janúar síð-
astl., hefir konungur kvatt til auka-alþing-
is, er kemur saman í B.eykjavik laugar-
daginn 26. júlí nœstk., og er jafn framt
svo ákveðið, að alþingi þetta megi ekki
setu eiga lengur, en einn mánuð.
til
íslendinga.
Loðskapur konungs til íslendinga,
' a^s' 1‘0' .iar>úar síðastl., kom til Reykja-
víkur með nLauru“ 25. þ. m.
Þar er tvennt í boði, er íslendingar
geta kosið um:
frv, síðasta alþinffis öhreytt, eða
sama f) með þeirri einni
hreytingu, uð ráðherrann sé
búsettur í Beykjavík.
Síðara frv. tjáist stjórnin ætla að
semja, og leggja fyrir þingið, og heitir
konungnr staðfestingu sinni, hvort frv.
sem samþykkt verði.
I ritstjórnargrein, er fylgir konungs-
boðskapnum í blaðinu nDannebrogt'__________
sem er blað Albertí’s, ráðherra vors, og
flytur því hans skoðanir — er það tekið
fram, að verði það ofan á, að hafa ráð-
--t-tfrr-M— 3.-
SVIikil vonbrigði.
Mikil vonbrigði hlýtur stjórnarsvarið
að vera öllum þeim, er byggðu góðar
vonir á frjálslyndi nýja vinstrimanna-
ráðaneytisins, og í þeirra tölu var ritstjóri
blaðs þessa einn.
Menn höfðu gert sér vonir um. að
stjórnin myndi nú gera oss ísiendingum
kost sannrar heimastjórnar, landstjóra og
ráðberra hér innan lands.
En það er síður, en svo sé, að vinstri-
stjórnin, eða meiri hluti hennar, hafi slikt
í huga, og sýnist þvi frjálslyndið, að því
er til vor íslendinga kemur, að vera
meira í orði, en á borði, enda verður því
miður eigi sjaldan sii raunin á, að þeir,
sem tala hátt um freisið, hafa fremur
sjálfa sig, en aðra í huga.
Á ritstjórnargreininni i „Dannebrogý
er konungsboðskapnum fylgir, er skoðun
núverandi íslandsráðherra, að því er til
landstjórafyiirkomulagsins kemur. lýst
með svo felldum orðum:
„Meðan er kröfur íslendinga fóru svo langt,
að þeir kröfðust Islenzkrar sérstjórnar, vara-
konungs (landstjói'a eða jarls), er stjórnaði Is-
landi með ráðgjöfum sinum, eins og konung-
urinn stjórnar nú airikinu með ráðherrum
sinum, svo að i reyndinni yrðu tvær stjórnir,
hvor annari samhliða, önnur fyrir ísland, en
hin fyrir hinn hluta ríkisins, — meðan kröf-
ur íslendinga gengu i þessa stefnu, var það
auðsætt, að tilraunir þeirra hlutu að verða á-
rangurslausar. Engin dönsk stjðrn gat fallizt
á slíkt fyrirkomulag, er i raun og veru klauf
ríkið í tvo hluta*, lauslega sameinaða, og hafði
mikla hættu í sér fólgna“.
Þetta er gamli.j'alkunni ríkiseiningar-
draugurinn, sem vér þekkjum svo vel
frá dögum dönsku íhaldsstjórnarinnar,
frá nóvember- og desember-auglýsingun-
um íllræmdu.
Yér hugðum þann drauginn nú dauð-
an, en rekurn oss nú aptur á hann — í
munni frjálslyndrar stjóruar.
Seigur er draugsi!
Já, seigur er hann að vísu, en samt
kemur sú tíðin, að hann verður kveðinn
niður, og fyr verður eigi stjórnarbaráttu
vor íslendinga lokið.
Það getur því eigi hjá því farið, að
könungsboðskapnum verði hér á landi
tekið, sem vonbrigðum.
Á hinn bóginn lýsir þó konungsboð-
skapurinn, og greinin í „Dannebrog“ því,
að ráðherrann vill, að stjórn landsins verði
svo íslenzk, sem frekast getur samrýmzt
við skoðanir danskra stjórnmálamanna á
sambandi íslands og Danmerkur, og er
vonandi, að þjóð vor beri nú gæfu til
þess, að fá loks viðunandi stjórnarskrár-
breytingu, og komast út úr ógöngunum.
I xii ÍO mannatrumvarp-
ið, sem apturhaldsliðið var að burðast
með á þinginu síðastl. sumar, segir rit-
stjórnargreinin í „Dannebrogu, að agnú-
arnir á tvískiptingu þeirri, sem þar er far-
ið fram á, séu svo auðsœir, að hver maður
geti séð, að það sé alveg ótœkt („bære saa
store og iöjnefaldende Skröbeligheder i
sig, at den paa Forhaand maa anses
ganske uantagelig“).
Skyldi nú ekki apturhaldsliðið hreykja
sér hátt, út af þessum ummælum?
Fyr má nú vera, að eitthvað sé að!
En að fá slika útreið. sem þessi ó-
skapnaður, er „erindsrekinnu sigldi með
út yfir pellinn, það tekur þó út yfir!
Búseta ráðaneytisins.
Eins og sést af konungsboðskapnum,
*) Auðkennt af oss. Ritstj.