Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 27.06.1904, Blaðsíða 3

XVIL.. 26.
ÞjÓBTILJINtí ‘
103
Væntanlega bítur þjóðin ekki á öng-
ulinn.
Mannalát.
Það hefir clregizt helzt til leDgi, að
geta fráfalls einnar þeirrar konu, sem
andast hefir á næstliðnu ári, en sem full-
komlega hafði til þess unnið, að nafni
hennar og minningu væri á lopti haldið,
en það var húsfrú Kristjana Jöhannes-
döttir. Foreldrar hennar voru Jóhannes
bóndi á Heydal í Vatnsfjarðarsveit, Hall-
dórsson, bónda á Látrum við Mjóafjörð,
Eiríkssonar, það var kölluð Látraætt, og
er hún mjög íjölmenn, móðir Kristjönu,
og kona Jókannesar, var Kristín, dóttir
Jóns yngra, sýslumanns í ísafjarðarsýslu,
Arnórssonar, (um Jón sýslumann konu hans
og börn, má lesa i sýslumannaæfum Boga
stúdents Benediktssonar, ‘2. bindi bls.
240—242.). Þau Jóhannes og Kristín
áttu saman 5 börn, sem uppkomust, og
var Kristjana eitt þeirra. Hún var fædd
í Reykjarfirði í Vatusfjarðarsveit 6. des-
-ember 1823, og ólst hún þar upp hjá
foreldrum sínum, þar til hún var 5 ára
gömul, að þau fluttu að Heydal i sömu
sveit, og þar var hún til þess hún var
16 ára, að hún fór til merkishjónanna
Einars bónda Jónssonar i Ogri, og konu
hans Þuríðar Þiðriksdóttur. Þar var hún,
þar til hún árið 1842 giptist eptirlifandi
manni sinum, Guðmundi G-uðmundssyni.
— Vorið 1848 fluttu þau hjón að Tröð
í Alptafirði (í Súðavikurhrepp), og voru
þar í vinnumennsku 1 ár. Þar næst
------».y'l- --— . —
fóru þau að Heydal, og voru þar vinnu-
hjú í 5 ár, hjá Jens bónda albróður
Kristjönu, en vorið 1849 byrjuðu þau
hjón búskap á Eyri í Mjóafirði í Vatns-
fjarðarsveit, og bjuggu þau góðu búi um
30 ár, var G-uðmundur maður kennar í
heldri bænda röð, og um nokkra stund
hreppstjóri. Þau hjón voru í kjónabandi
61 .ár, en síðustu árin voru þau ekki að
samvistum, því Guðmundur varð blindur
og kararmaður hjá dóttur sinni i Hey-
dal, en KristjaDa var hin síðustu 18 ár
æfi sinnar hjá annari dóttur þeirra hjóna
og manni hennar, og hjá þeim hjónum
andaðist hún í Þernuvík í Vatnsfjarðar-
sveit þann 23. ágúst 1903 á 80. aldurs-
ári. Þeim hjónum Guðmundi og Krist-
jönu varð auðið 9 barna, þar af dóu 3 í
æsku, en 3 lifðu móður sína. l.Jóhann-
es, verzlunarmaður á Isafirði, kvæntur
Sigríði Bjarnadóttur. 2. Guðrún, kona
Runólfs bónda í Heydal, Jónssonar frá
Eyri í Isafirði, Auðunssonar prests á
Stóruvöllum (ý 8. ág. 1817) Jónssonar.
— 3. Vaigerður, kona Ebenezers bónda
Ebenezerssonar; hjá þeim hjónum andað-
ist Kristjana.
Hún var sannkölluð ágætiskona, þrek-
mikil og skörugleg, og stóð í stöðu sinni
með ráðsnilld og prýði, einkar hjálpfús
við alla, sem bágt áttu, og leitaði ekki
ráða annara hvað gjöra skyldi i þeim
éfnum. Hún sá þau sjálf bæði fljótt og
vel, enda bætti hún tíðuin úr bágindum
annara með hlífðarlausri góðsemi, svo
hægri höndin vissi lítið hvað sú vinstri
gerði. Hún naut stakrar virðingar og
hylli allra, sem áttu þvi láDÍ að fagna,
að hafa einhver kynni af henni, ekki
einungis hinna mannvænlegu barna sinna,
sem áttu svo góða og ástríka móður,
heldur og allra hinna mörgu, sem orð
hennar og athafnir höfðu svo tíðurn náð
til, með kærleikans fegurstu áhrifum.
Hefðarkona, hafðu beztu þökk,
fyrir lífsstarf langrar æfi þinnar,
liknarverkin sannrar kvennprýðinnar,
nú þín minnast margra hjörtu klökk.
Farðu blessuð, fyrir góðverk þin
laun þú tekur lífs í sölum fríðum;
líf þitt prýddist kærleiks anda blíðum,
minning þin með skrauti heiðurs skín.
S. Gr. B
16. júni síðastl. andaðist Tómas Helga-
son, héraðslæknir í Mýrdalslæknishéraði
i Vestur-Skaptafellssýslu. — Hann var
fæddur i Görðum á Alptanesi 8. júní 1863,
og voru foreldrar hans: síra Hétgi Hálf-
dánarson, er þá var prestur að Görðum,
en síðar forstöðumaður prestaskólans (f
1894), og kona hans Þórhildur Tónias-
dóttir, prests Sæmundssonar, sem enn er
á lífi, og hefir nú á einu ári átt þrem
börnum sínum á bak að sjá.
Tómas sálugi tók stúdentspróf 1884,
og lauk embættisprófi á læknaskólanum
1888. en var síðan erlendis um hríð, og
lagði þá einkuin stund á það, að kynna
sér eyrna- og nef-sjúkdóma. — Hann var
nokkur ár héraðslæknir i Barðastrandar-
sýslu, og sat á Patreksfirði, en fékk lausn
frá embætti, sakir vanheilsu. — Þó batn-
aði heilsa hans ögn um stund, og varð
108
um með járnbrautarlestinni. er fór þaðan seinni part
dagsins.
10. kapí tuli.
Snörp yfirhegrsla.
Meðan þeir voru á leiðinni, með eimreiðinni, hélt
Drage áfram, að spyrja William spjörunum úr.
Hann hatði næg gögn í höndum, til þess að láta
daka hann fastan, en hikaði þó, því að hann var í aðra
röndina viðkvæmur maður, og vildi þvi eigi beita strang-
leik laganna, fyr en eigi yrði hjá því komizt.
Enda þótt gögn væru ærin gegn Kynsam, var vörn
hans þó eigi ósennileg, og Durrant bar saman við hann
að öllu leyti, svo að Drage vildi eigi hlaupa á sig að
neinu leyti.
En kynlegast þótti Drage sú fullyrðing William’s,
að Píers lávarður hefði verið í peningaþröng, þar sem
hann hafði jafnan heyrt hans getið, sem stór-auðugs
manns.
Hann hugsaði sér því, að rannsaka þetta atriði
betur, og leita upplýsinga um það, annað hvort hjá
Lionel, eða hjá málfærslumanni Piers sáluga lávarðar.
„Þér þurfið alls eigi að svara öllum spurningum
mínum“, mælti Drage við William, er þeir lögðu af
stað frá Paddington-járnbrautarstöðinni, „Jeg hefi eng-
an rétt til þess, að vera mjög nærgöngull við yður, en
sjálfs yðar vegna, þá er það þó hyggilegast, að gefa
mér allar upplýsingar, sem yður er auðið, og skal jeg þá
liðsinna yður á allar lundir“.
„Ætlið þór að láta taka mig fastan?“
105
„Að hann væri i miklum skuldum“, mælti William.
„Jeg hafði einatt álitið hann mjög ríkan mann, en eptir
skýrslu hans. hvíldu svo miklar skuldir á Landy Court,
að ef renturnar yrðu eigi borgaðar bráðlega, kvað hann
fjárnám mundu fram fara“.
„Til hvers hafði hann eytt peningunum?“ spurði
Drage.
„Það get eg eigi sagt yður“, svaraði William, „þvi
að hann neitaði að segja mér það/ en á hinn bóginn
kvaðst hann telja réttast, að selja Durrant hringinn fyrir
5 þús. sterlingspunda".
„Já“, tók Durrant fram í „þá upphæð bauð jeg“.
„Eins og eðlilegt var, vildi Píers lávarður, að þetta
færi algjörlega leynt, svo að hvorki Líonel, eða síra
Ching, fengju vitneskju um það, og beiddi hann mig
því, að fá Durrant hringinn, og koma honum af stað
fyrir dögun“.
„Hvers vegna fýrir dögun?“
„Af þvi að hann var hræddur um, að Durrant kynni
■ella að minnast á hringinn, svo að sira Ching fengi
vitueskju um söiuna“
„Hann hefði átt að treysta mér betur“, muldraði
Durrant, „og hefðu þá allir verið lausir við þessi óþæg-
indi, því að jeg segi aldrei frá viðskiptum manna við
mig“.
„Það var yfirsjón, það játa jeg“, svaraði William,
„en jeg varð að haga mér, svo sem lávarðurinn vildi.
Hann fókk mér hringinn, og fór jeg með hann upp i
herbergi mitt, til þess að selja hann um morguninn, svo
sem um talað var“.