Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 22.03.1905, Blaðsíða 2

46
I>JÓ»VILJTNN.
XIX., 12.
ejaldnar, er koDungmenni eiga hlut að
máli. — — —
Þýzkaiand. 9. maí næstk. eru 100
ár liðin, siðan þýzki ljóðsnillingurinn
SchUler andaðist í "Weimar, og verða þar
þá hátíðahöld mikil.
I febr framdi verkmaður i þorpinu
Neundorf það ódæði, að ráða 5 börnum
sínurn bana, og hengdi hann síðan sjálf-
an sig á eptir.
Sjö ára gömul telpa í Berlín, María
Ðebrusch að nafni, hvarf ný skeð í Ber-
lín, og fannst lík hennar siðan í útjaðri
borgarinnar, hræðilega limlest. — — —
Rússland. Sem dæmi þess, hve al-
menn verkföliin eru á Bússlandi um þess-
ar mundir, má geta þess, að í héraðinu
Litla-Rússlandi gengu um 300 þús. verk-
manna atvinnulausir. — í Warschau hafa
lögregluþjónar einnig hafið verkfall, og
búist við sama í Moskwa, og í borginni
Kiew hafa jafn vel vinnukonur hætt vinnu.
Oapon klerkur, sem nú er í París,
skýrir frá, að hann hafi komizt á brott
úr Rússlandi á þann hátt, að hann rak-
aði skegg sitt, og bjó sig, sem bónda,
og lézt vera dauða-drukkinn, er honum
var ekið á sleða úr Pétursborg, þar sem
hann lá ragnandi innan um ýmislegt rusl.
Komst hann á þenna hátt til Finnlands,
og þaðan sjóleiðis til Sviþjóðar.
Skáldsagnahöfundinum Maxím OorM,
er sleppt var úr varðhaldi, gegn veði,
hefir verið bannað, að fara burt úr borg-
inni Ríga, meðan mál hans er óútkljáð;
það var ríkur verksmiðjueigandi í Moskwa,
að nafni Sarwa Marossow, er bauð fram
veðið, 10 þús. rúblur.
Leyni-miðnefndin á Rússlandi, er
gengst fyrir höfðingja morðum, lét ný-
lega það boð út ganga,. að hlé yrði gert
á morðum um þriggja vikna tíma, til að
vita, hvort stjórnin bætti ráð sitt; en
eptir síðustu fréttum virðast litlar horfur
á því, þar sem Nicolaj keisari virðist
fremur réðlaus maður, og tekur það stund-
um aptur að kvöldi, er hann ákveður að
morgni. — Nýlega gaf hann t. d. út aug-
lýsingu, er Pobjedonnosev, formaður „helgu
synodunna,r“, hafði samið, og var þess
efnis, að kvatt yrði til þings, til þess að
tryggja einveldið; en seinna um daginn
gátu ráðherrarnir þó nnnið keisara til
þess, að gefa út nýja auglýsingu, er ó-
nýtti hina fyrri, sem ráðherrarnir óttuð-
ust, að myndi korna öllu í bál og brand.
Mælt er, að töluvert sé nú einnig far-
ið að brydda á byltingahug meðal her-
mannanna, og reynist það rétt hermt,
má óefað telja einveldinu lokið þá og
þegar.
fdéraðið Georgia, fyrir sunnan Kauk-
asus, segja siðustu fréttir, að sé alveg á
valdi uppreisnarmanna þar, svo að það
náist eigi aptur, nema með hervaldi.
I borginni Tschita í Transbaikalíu i
Síberíu hafa jámbrautarþjónar rifið upp
Síberíu-járnbrautina á nokkrum stöðum,
og krefjast þess, að ófriðinum sé hætt,
og gerir þetta stjórninni afar-mikið óhag-
ræði. —
Bandaríkin. 11. febr. brann leikhúsið
Casino i New York til kaldra kola, en
leikendur, sem þar voru við æfingu, er
eldsins varð vart, gátu þó forðað sér, svo
að manntjón varð ekki.
I Yirginíu kviknaði í námu einni í
febr., og biðu þar 107 menn bana.
f Látinn er nýlega skáldsagnahöf-
undurinn Lewis Wállace; meðal skáldrita
hans er skáldsagan „Ben Huru, sem þýdd
er á dönsku, og stöku menn hér á landi
kannast, við.
Anarkistar í New-York héldu fjöl-
menna fundi, er morð Sergiusar stórfursta
fréttist, og lofuðu mjög það verk.
í borginni New Orleans varð ný skeð
mikill eldsvoði, er olli 5 milj. dollara
eignatjóni. —
Austræni ófriðurinn. 26. febr. hófst
stór-orusta í grennd við borgina Mukden,
og var henni eigi lokið 8. marz, er síð-
ast fréttist, en Rússar hopuðu þá víðast
undan, svo að sýnilegt þótti, að Japanar
ynnu orustuna. — Um mannfall í orustu
þessari voru fregnir enn ógreinilegar, en
hraðskeyti, er stöfuðu frá Rússum, sögðu
óviga i þeirra liði um 40 þús., en um
60 þús Japana; en á slíkum fregnum er
auðvitað lítt reiður að henda.
Kurohi, einn af hershöfðingjum Jap-
ana, hafði brotizt yfir fjöll og firnindi,
og kom að baki Rússum, og er það Rúss-
um versti óleikur, og hætt; við, að lið
þeirra verði ef til vill króað, og komist
eigi undan, ef Rússar bíða ósigur.— Jap-
anar hafa einnig Tallíen-skarðið á sínu
valdi, og er þaðan greið gata til Mukden,
enda hafa Japanar látið skotin dynja á
borginni, svo að all-mikill hluti hennar
lá í rústum, og flúnir voru þaðan aliir,
sem gátu, nema hermenn.
Japanar leggja nú mjög rnikla áherzlu
á, að ná hafnarborginui Yladivostock í
Síberíu á sitt vald, og ætla að sækja
hana bæði á sjó og lándi. — Hafa þeir
tekið um 40 flutningaskip, er fara áttu
til Vladivostock. — Takist þeim að ná
þeirri borg, hafa Rússar eDga hafnarborg
þar eystra, og á fioti þeirra þá illa að-
komu, er austur kemur.
Öðru hvoru er að koma upp kvittur
um það, að friður muni bráðlega saminn,
og þykir sjálfsagt, að Japanar fái þá yfir-
umsjá i Koreu-ríki, og fái Port-Arthur,
og Liaotung skagann, til fullrar eignar,
en Rússar láti af hendi Mandsjuríið, alla
leið að Charbin, til Kínverja, og að Vladi-
vostock verði óháð borg, þar sem öllum
þjóðum sé heimil verzlun. — Síberíu-járn-
brantin, eða að minnsta kosti austur-
hluti hennar, ætti þá og að vera frjáls
flutningabraut, er slæði undir vernd stór-
veldanna. — Herkostnaðargreiðslan, segja
friðarspámennirnir, að helzt muni valda
ágreiningi. — En þrátt fýrir þetta, og
því líkt hjal, munu enn því miður Htlar
horfur á því, að ófriðarloka sé bráðlega
að vænta.
<3........B3BB9
Landbúnaöarnefndin hefir þegar
rubbað upp tólf lagafrumvörpum, sem
birt eru í fyrsta hepti búnaðarritsins þ.
á., og eru frumvörpin þessi:
I. Um bændaskola. Nefndin vill leggja
niður búnaðarskólana, sem nú eru, en
stofna tvo bændaskóla, annan á Suður-
en hinn á Norður-landi, þar sem að eins
fer fram kennsla á vetrum, eingöngu
bókleg.
Tillagan virðist fara í alveg öfuga átt,
þar sem aðai-gallinn við núverandi bún-
aðarskóla vora er einmitt sá, að verklega
kennslan er ónóg.
II Um v&tryqging sveitábœja. Hrepps-
félögum heimilað, að stofna brunabóta-
sjóði fyrir sveitabæi, með skylduábyrgð,
og ábyrgist sveitasjóður allar skyldur og
skuidbindingar brunabótasjóðs hreppsins.
Afar-viðsjárverð ákvæði, sem ótrúlegt
er, að þing og þjóð samþykki.
III. TJm sölu opinberra jarðeigna og
ítalca. Stjórninni heimilað, að selja þjóð-
iarðir og kirkjujarðír, ásamt ítökum og
kvöðum, og rniðast kaupverðið að jafnaði
við á%.
Nýmælið þarflegt, þó að einstök á-
kvæði séu mjög athugaverð, og stjórninn i
veitt of mikið vald.
IV. Um forkaupsrétt á jarðeignum ein-
stakra manna. Að ábúandi hafi jafnan
forkaupsrétt, en sveitarfélag, ef ábúandi
gengur frá.
Mjög óheppilegt, og myndi skapa
verðfall allra fasteigna í landinu.
V. Um breyting á, og viðauka við lög
um stofnun rœktunarsjóðs Islands. Að lána
megi úr sjöðnum, gegn öðrum veðrétti,
til ábýliskaupa, hvort heldur eru jarðir,
eða grasbýli og þurrabúðir utan kaup-
staða.
Virðist, til. bóta.
VI. TJm þinglysing byggingabréfa. Að
þinglýsa skuli á 1. eða 2. manntalsþingi
byggingabréfum fyrir allar jarðir. sem
á leigu eru seldar, að árlegum sektum
viðlögðum.
Hugsunin rétt, en þar sem fjöldi ábú-
anda sitja byggingarbréfslausir, og eru
að lögum eigi skyldir að taka a móti
byggingarbrófum, þá er eigi gott að sjá,
hvernig veslings landsdrottnarnir eiga að
koraast undan harðji'ðgi landbúnaðarnefnd-
arinnar.
VII. Um ág&ng búfjár. Nefndin ætl-
ast til, að frv. þetta verði ekki útkljáð á
næsta þingi, en að eins rætt þar (lagfært?),
og siðan leitað um það álits sveitarstjórn-
arvalda, og samþykkt á alþingi 1907.
VIII. Um gaddavirsgirðingar. Að stjórn-
in (hr Zöllner?) annist á næsta fjár-
hagstímabili gaddavírskaup fyrir sýslu-
félög, sveitarfélög, búnaðarfélög, og sam-
vinnu kaupfélög, en framkvæmd „gadda-
vírslagannau sé frestað.
Eramkvæmd „gaddavírslagannau var
sjálf-frestað. — Nefndin hef ði átt að sníða
upp rír þeim lög um lán til girðinga al-
mennt, einkum úr innlendu efni.
IX. Um samþykktir um kynbœtur naut-
gripa. Sýslunefndum, með sarnþykki hér-
aðafunda, leyft að gera slíkar samþykkt-
ir, er „stjórnarráðiðu synjar eða stað-
festir, eptir velþóknan sinni.