Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 21.06.1905, Blaðsíða 1

Verð árganqsins (minnst
52 arkir) 3 kr. 50 aur.;
trlendis 4 kr. 50 aur., og
Ameríku doll.: 1.50.
Borgist fyrir júnímán-
aSarlok.
ÞJOÐVILJINN
—— ■ 1= Nítjándi ábganguf. —I .—-—
| Vppsögn skrifieq, óqild
\nema komin sétil útqef-
' anda fyrir 30. dag júní-
g mánaðar, og kaupandi
samhliöa uppsögninni
j borgi skuld sína fyrir
I blaðið.
M 26.
Bessastöðtjm, 21. JÚNÍ.
19 0 5.
Ifna og lldavélar
selur
Kristjdn gorgrímsson.
Yfidómunnn svívirtur.
Hóflaus ofsi stjórnarliöa.
Ofsi sumra stjórnarliða keyrir nú svo
lír hófi, að stjórnarblöðin víkversku, rÞjóð-
ólfur“ og Reykjavíkin“, svífast b©ss jafn
vel eigi, að svívirða á ýmsar lundir yfir-
dóm landsins, bregða yfirdómurunum um
rangsleitni, er hljóti að vera sprottin af
því, að þeir séu gagnteknir af flokkshatri,
flokksíosing, o. s. frv.
Orsökin til þessa svívirðilega áburðar
er eigi (innur en sú, að yfirdómurinn hefir
ný skeð kveðið upp dóm, sem „yfir-ráðkerr-
anum", Stykkishólms-„dánumanninuma,
líkar miður.
Yfirdómurinn hefir, eptir fram komn-
um gögnum — eiðfestum vitna framburði,
skiptaréttargjörðnm o. fl. — taiið það víta-
laust, þótt sagt hafi veráð, að téðtir „dánu-
maður“ hafi verið dæmdur sannur að sök
um fjárdráttartilraun, og eigi heldur talið
það meiðandi fyrir hann, eins og atvik-
um var háttað, þótt BIsafold“ hafi látið í
Jjósi vafa um það, að þess myndu mörg
dæmi um iúnn siðaða heim, að slikir
merm væru látnir sitja í embætti.
Út úr dómi þessum ríkur nefndur
_dánumaður“ npp, með fúkyrði og brígsl-
yrði urn tvo af yfirdómurunum, i „Þjóð-
ólí'i“, 26. mai síðastl., og _kaupamaður“
stjórnarinnar tekur þegar í sarna st.reng-
inn í „Reykjavikinni“, 4. júní þ. á., jafn
framt því, er þeir rangfæra ýmsar máls-
ástæður, til að gera brígslyrði sin trúan-
legri.
Auðvitað hafa ritsmiðar þessar engin
áhrif, að því er skoðun skynsamra manna
snerti-r, þeir rnunu, sem sjálfsagt er, meta
meira dórn eiðsvarinna dómenda, sern
kveðinn er upp i oinu hljóði, — og sem
þar á ofan er samhljóða undirréttardóm-
inum —, heldur en gremju-orð málsparts-
ins sjálfs, eða matkleysu-fleipur slikra
manna. sem Jóns Ohifssoriar, sem eigi
stjórnar nú framar penna sínum sjálfur,
heldur er undir dáleiðslu-áhrifmn sér enn
ókærnari manna, og skortir auk þess þekk-
ingu til að dæma um málið, bótt með
sírm rétta ráði væri.
Frá þessu sjónnrmiði eru því þessar
ritsmíðar í blöðurn stjórnarinnar harla
þýðingarlitlar, og verða eigi skoðaðar öðru
vísi. en sem hvert amiað markleysn þvað-
ur, ,er engan furðiir reyndar, sem kynnzt
hefir þessum rþálgögnum
En það er frá öðru sjónarmiðþ sem
þessar svívirðilegu árásir á yfirdóminn
eru ærið eptirtektaverðar, því að þær sýna,
hve ofsinD, og ósvífnin, er komið á hátt
stig.
Af þvi að kumpánar þessir vita sig
vera í náðinni hjá [ráðherranum, finnst
þeim það einnig sjálfsagt, að dómstólarn-
ir lúti sér, og dæmi eigi öðru vísi, en
þeim þóknast.
Þeir þykjast vera haínir yfir lögin,
vilja vera „friðhelgir og ábyrgðarlausir“,
eins og sjálfur konungurinn. og þegar
dómstólarnir beita lögunum gegn þeim,
sem öðrum, verða þeir alveg hamslausir,
og ná ekki upp i nef sér.
Ef til vill hugsa þeir sér einnig, að
þeir geti hrætt dómendurna, til að lúta
boði sínu og banni, er þeir mega vænta
svívirðilegra aðdróttana, ef þeir dæma
eigi, eins og vildarmönnum stjórnarinuar
þóknást.
Það er Daumast hugsanlegt, að tilgang-
urinn sé annar.
Og það er aðal-málgagn stjórnarinnar,
_B,eykjavikin“ sem flytur þessar aðdrótt-
anir um yfirdóminn, óefað með Ijúfu sam-
þykki stjórnarhöfðingjanna, er stefnu blaðs-
ins ráða.
En þegar svo er komið, að dómendur
eru hrakyrtir, og svívirtir á allar lundir,
ef þeir haga eigi dómum sínum, svo sem
stjórninni, og gæðingum hennar, þóknast,
þá fer ástandið í landinu vissulega að
verða iski/i/f/Ue'/t i meira lagi.
Og við hverju öðru er að búast, en
að strákurinn alist upp i ýmsum ójafn-
aðarmönnum í liði stjómarinnar, þegar
aðfarirnar af hennar hálfu eru, eins og
dæmin gjörast á Snæfellsnesi?
Ofsi stjórnarblaðanna, og svívirðilegar
árásir á yfirdómendurna, er því í raun
og veru eigi annað, en eðlilegur ávöxtur
þess réttarástands, sem ráðherrann hefir
skapað.
En hvernig lízt nú þjóðinni á blik-
una? Vill hún tvískipta þannig borgur-
unum, að lögin nái eigi yfir stjórnar-
gæðingana?
Hvað verða þeir margir, sem vilja
styðia þannig lagað stjórnar-ástand i landi
voru?
iiú|iiiiiiTitii»iiiiiiiiiiiiiiii'i|(iii'tiiiiiiiiiT:>ií|iii'
Irekjan.
Það er sýiit, að ráðherranurn er það
last í huga, að smella á þjcðina kostnaði
við landsimaiaguingU frá Atistfjöfðum til
líeykiavíkiir, hvað sem þjóð og þinu sogir.
Hann pantar verkefni tii Jandsima-
lagniíigarinnar, ræður mælingarmenn, til
i.ö ákveða, hvur landsíminn skuli lagður, •
verkamenn, til að starfa að símalagning-
unni frá Reykjavík til Hrútafjarðar o. s frv.
Honum er það alvara, að binda oss á
klafann hjá norræna ritsimafélaginu.
Allt á auðsjáanlega að vera komið sem
lengst á leið, áður en alþingi tekur til
starfa, til þess að gera apturhvarfið sem
örðugast.
Hann ráðsmennskast með allt, eins og
hann væri að fara með sitt eigið fé, enda
þótt alþingi, fjárveitingarvald þjóðarinn-
ar, hafi eigi. veitt einn eyri til landsíma-
lagningar, og sýnilegt sé, að landsiminn
hljóti að kosta að minnsta kosti 200—300
þús., auk þeirra 300 þús., er r itsímafélag-
ið leggur fram.
Þessi ráðsmennska ráðherrans minnir
mjög á bankahúsbyggingu Iryggva gamla
forðum, enda er opt margt líkt með skyld-
um.
Með frekjunni á að hnfa þetta fram,
og púkkað upp á, að heimastjórnarmenn-
irnir“ muni eigi hafa kjark til þess, að
rísa gegn óhæfunni, þegar svo langt sé
komið.
Það er lrglegt þingræði, annað eins(!)
Þi nsm álatiindargjörðir
úr
Norður-ísafjarðarsýslu.
Ar 1905, 3. dag júnímánaðar, var hald-
i inn þingmálafundur i Bolungarvík. sam-
i kvæmt fundarboði Skída Iharoddsen’s,
| þingmanns Norður-ísafjarðarsýslu.
Fundarstjóri var kosinn Jóhann Bjarna-
son á Ytri Búðujn, ,-en fundarstjóri Pétur
Oddsson.
Til umræðu og ályktmnar voru tekin
þessi mál:
I. mtrímamcdið. Eptir nokkrar um-
ræður. voru samþykktar svo hljóðandi til-
lögur, allar i einu hljóði:
„a, Fundm inn skorar á alþingi, að hafna
ritsimasamningi þeim, er ráðherrann
hefir gjört við norræna ritsimafélagið,
þar sem sa*iningur þessi fer í bága
við gildandi fjárlög, leggur þjóðinni
of miklar fjárbyrðar á herðar, og mis-
býður í ýmsum greinum réttindum
Islands.
b, Verði kosfur.á loptskeytasambandi inilli
íslands og útlanda, og ýmsra staða
hér álandi. með aðgengilegum kjörumr
sem þjóðinni eru eigi ofvaxin, skorar
fundurinn á alþingi, að sinna sliku
boði.
c, Fundurinn skorar á alþingi, að hlutast
til tin , að ísafjarðarkaupstaður kom-
ist í hraðskeytasamband við útlönd
samtímis öðrnm kaupstöðum“.
II. Vndirsl.riptarmidið. Um það máf
var eptir nokkrar urnræður, samþykkt í
einu liljóði svo hljóðandi tillaga:
„Futidurinn relur undirskript danska
forsætisráðherrans undir skipunarbréf
Islands-ráðherrans vera brot á latidsrétt-
indnm vorum, laridinu afar*háskalegt,
og skorar þvi á alþingi, aö mótmælu
þeirri löglej'»u alvarlega“.