Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 21.06.1905, Blaðsíða 4

104
Þ JÓBYILJINN.
XIX., 26.
vöxtum og biður um samþykki hans til,
að einhver yngri prinz af konungsættinni
afsali sér erfðum í Svíþjóð og taki við
konungstign í Noregi. Neiti konungur
þeesum tilmælum, er það eindreginn vilji
Norðmanna að gjöra Noreg að þjóðveldi.
Konungur mótmælir harðlega tiltekjum
etórþingsins, en svarar ávarpinu eigi að
öðru leyti fyr en hann hefir borið málið
undir ríkisdag Svía, er samkvæmt kon-
ungsboði á að koma saman 20. þ. m.
Haft er eptir konungi, að hvað sem í
skerist, skuli þó aldrei verða gripið til
vopna til að útkljá málið. Þeir sendi-
herrar Norðmanna og Svía, sem norskir
eru að ætt, hafa baiðst lausnar frá em-
bættum sínum. 9. þ. m. var sambands-
fíaggið dregið niður um allan Noreg og
norska flaggið sett i þess stað. Er mælt,
að margur Norðmaður hafi þá eigi getað
tára bundizt. — Norðmenn hafa sýnt af'
sér hina mestu ró og stillingu jafnhliða
staðfestu og samheldni á þessum þýðingar-
miklu tímum. Svíar halla destir á Norð-
menn fyrir aðfarir þeirra og fylkja sér
um konung sinn og æsa hann til stórræða.
Lengra var málinu eigi komið, er síðast
fréttist
Ófriðurinn. I sjóorustu þeirri hinni
miklu, er síðast var frá skýrt, misstu
Kússar alls um 20 herskip, þar af 12 stór-
skip. Sökktu Japanar 8 þeirra, en tóku
4 herfangi. Manntjón Rússa er mælt, að
verið hafi um 70C0 manns og eru yfir 2000
þeirra í varðbaldi hjá Jöpunum. Hinir hafa
farizt. Japanar hafa að eins misst 3
torpedóbáta og 7—800 manns, eptir
skýrslu flotaforingja þeirra. Roosevelt
Bandaríkjaforseti ber friðarorð milli Jap-
ana og Rússa, og er mælt, að hvorirtveggja
muni all-fúsir til friðarins, en ókunnugt
er enn að mestu um friðarskilmála þá, er
Japanar setja, og frásagnir blaðanna um
það mál lítið annað en getgátur.
Nánari útlendar fréttir verða að þessu
sinni að bíða sökum rúmleysis.
Stjórnarfrumvörp, er þingið á að
fjalla um í sumar, eru alls um 40. Auk
fjárlaga, tvennra fjáraukalaga, og reikn-
ingslaga, eru þar meðtalin flest frv. fá-
tækramálanefndarinnar Og landbúnaðar-
nefndarinnar. Sumum þeirra er þó breytt
í ýmsum atriðum. Af hinum frv. skulu
hér talin nokkur hin helztu:
1. TJm bygginc/arsamþykktir. 2. Um
jro:ðslu barna. 3. Um fyrning skulda qg
nnnarn kröOiréttinda. 4. Um hefð. 5. Um
heimild fyrir veðdeild landsbankans til að
gefa út nýjan jtókk bankavaxtabréfa. 6
Um kjördœmaskiptmgu, (landinu skal skipt
í 7 kjördæmi og kosningar verði hlat-
fallskosningar). 7. Um landsdóm. 8. Um
lögaldnrsleyfi handa konnm. 9. Um rit-
hófnndarát, 10. Um ritsima, talMma. o. jl.
11. Um stofnun kennaraskóla i Reykjavik.
Vráðkvaddur.
Maður nokkur, Þórðwr Þórðarson að nafni, um
sjötugt, ekkjumaður á Hjöllum i Þorskafirði. or
fylgdist nioð Jóhannesi pósti Þórðarxyni, suður
Þor.-kafjarðarheiði, 1. júní siðastl. varð snögg-
lega bráðkvaddur uppi á heiðinni, og hné dauður
niður af hostinum, svo að póstur varð að snúa
við. til að koma líki hans til hæjar
Þórður sálugi á tvær dætur á lífi: Valgerði
yfirsetukonu á Hjöllun', ekkju Pálma sáluga
Pálmasonar, er lengi bjó í Hraundal á Langa-
daisströnd, og Hnlldórn, konu Guðbjartar Arna-
boriur í Múb sveit.
Frá Ísaíirði
er „Þjóðv.u ritað 12. júní síðastl.: „ Tiðnrfar
hefir í þ. m. verið nokkru vorlegia, en áður, svo
að viðast er nú nokkuð farið að marka fyrir
gróðri, og kýr farnar að bjarga sér úti, fyrir
tsepri viku. , :3.—-10. þ. m. var hér oisa-suðyest-
anrok, og rigningar svo ,að snjó hefir talsvert
leyst til f.jalla,"þó að enn verði þess að líkind-
unýjlangt að bíða, að fjall-vepir verði al-leystir.
Aflabrögð hafa að undanförnu verið mikið góð
við Djúp, enda íiskur genginn inn íjDjúpið, svo
að styttra hefir þurft til að sækja. — Yfir höfuð
er þó þegar mikili afli á land kominn, síðan”á
páskunum; enda var þess sízt.vanþörf^eptir und-
an gengið langvarandi aílaleysi.
Danska herskipið „Hekla“ kom hingað, sunn-
an úr Reykjavik, 9. þ. m., áýerð umhverfis land-
ið, með ráðherrann og landritarann. — Yarð þá
uppi fótur og fit á þessum fáu hræðum. er fylla
stjórnarflokkinn hór í kaupstaðnum, og varð loks
niðurstaðan, eptir miklar rekistefnur, að safna
öllu liðinu „hjá Sölfa“ til að „drekka lítið glas
með ráðherranum“. — Urðu þeir alls um 80, er
til þessa unnust, og tæmdu nokkrar kampavíns-
flöskur, með ráðherra og landritara, „bjá Sölfa“
sínum. — Voru það auk, tveggja venzlamanna
landritaruns, allir höfðingjar og atkvæðasmalar
ráðherraflokksins hér í kaupstaðnum, með „Arna-
búðinga“, og annað skvlduiið, í flokki sínum; en
kampnvínið vildi ekki freyða, og fremur hafði
verið deyfðar-bragur yfir allri samkomunni, og
alveg sne.ytt hjá allii hreikni yfir ritsíma eður
öðrum politiskum þrekvirkjum yfirhershöfðingj-
ans“.
, Eptir fundarboði alþingismanns vors, hr. Jóh.
Olafssonar, var þingmálafundur haldinn í gær
að Mýrum, og hefir heyrzt, að ályktanir þess
fundar hafi gengið á móti stjórninni, bæði irit-
símamálinu og undirskriptarmálinu, enda fer álit-
almennings í kjördæmi þessu einnig mjög i þá
áttina“.
Bcssartaðir 21. júní 1905.
V eðrátta. Loks er nú komið sumar og sól,
og hefir gróið til muna síðuslu daga.
Þáin er 15. þ. m, á Landakotsspítala ungfrú
Sigþrúður Guðmundsdóttir læknis i Stykkishólmi,
gáfuð og efnileg stúlka nm tvítugt.
Gullið í Öskjuhlíð. Bæjarstjórn Reykjavikur
vill leigja námuna hlutafélagi. Skulu minnstir
hlutir vei'a 50 kr., og sitja bæjarmenn fyrii* þeim
hina fyrstu 3 mánuði, bá allir landsmenn um
aðra 8 mánuði, en síöan skulu þeir boðnir er-
lendis.
Félagið greiði 500 kr. ársgjald í bæja: sjóð og
auk þess af ágóðanum frá 5—26°/0, Va rtf á-
góðanum frá 25—50°/0 og belming þess ágóða,
som er fram yfir 50°/0.
Embættispróli við prestaskólann hafa þeir
Eiríhir titefánsson og Lárus Thorarenseu lokið
og fengu báðir Ijl. einkunn.
Lffiknuskólinu, Þar hafa ioltið embættisprófi
Jón Jónsson og Þ&rður Si einsson[báðirmoðl. eink-
unn.
Sektaðir hotnverpingar.
þegnr „Hekla“ kom til ísafjarðar, 9. júní síð-
astl., hafði hún með sér botnverping, or hún hafði
náð á Ðýrafirði. — Nóttina eptir, or „Hekla“ fór
frá ísafirði, ínáði hi'm öðrum botnverpingi á Að-
alvík, og kom aptur með hann til Isafjarðar.
Botnverpingar þcssir voru sektaðir um 75
sterlingspund hvor, og afli og veiðarfæri gert
upptækt.
Yfir höfuð hefir núverandi yfirmaður á „Heklu“,
kapt. Schack, sýnt alveg frábærilegan dugnað, þar
sem hann hefir þegar handsamað 22 hotnverp-
inga, enda kvað beir nú bera sig ærið aumlega,
og telja sér lítt vært við veiðarnar, þar sem öll
heztu mið þeirru eru hér og hvar á landhe'gís-
svæðinu.
Heimspekispróf viö iiáskólann hafa tokið:
Guðhr. Björnsson, Jón Kristjánsson og Stefán
Jónsson með ágætiseinkunn; Björgólfur Ólafsson,
Björn Pálsson og Gunnar Egilsen með I. eink.,
Ól. Þorsteinsson með II. eink. Einn stúdent
fékk III. einkunn.
Embættisprófi í málfræði hefir Arni Þorvalds-
son frá Brjámslæk lokið, og fékk I. einkunn.
Úr Önundaríirði
er „Þjóðv.“ ritað 10 júni síðastl: „Enda þótt
ýmsir væru orðnir all-heyknappir hér i firðinum
í vor, og þyrftu því að nota ýmiskonar fóður-
hæti, urðu skepnuhöld almennings þó yfir höfuð
góð. — Síðan vertíð byrjaði, fjórð.a í pásknm, hafa
aflabrögð einnig orðið fremur góð, og ganga nú
6 skip frá Kálfeyri, og 4 úr Valþjófsdalnum og
enn fremur nokkur frá Flateyri, auk tveggja
mótorbáta, or þaðan fara öðru livoru til fiskjar.
— Kúfiskur hefir verið eina beitan, sem notuð
hefir verið, og er hann tekinn með plógum.fyr-
ir Hjarðardalslandareign; en hætt er því miður
við því, að sú náman verði fljótt upp unniri, þar
sem Djúpmenn hafa í vor sótt þangað hvern sex-
æringsfarminn eptir annari.
Danskur, maður, Thomsen að nafni, hefirivor
stundað kolaveiðar frá Flateyri, eins og nokkur
und infarin ár, og aflað prýðisvel. —Notar hann
mótorbál við veiðarnar, og veiðir eingöngu i iag-
nct. — Kolann saltar bann í tunnur,, og sendir
til útlanda. — Hefir kvennfólk haft þar npkkra
atvinnu við.neta greiðslu o. fl.
Hr. H. Ellefsen, sem nú stundar h'vilaveiöar
á Austfjörðum, enda þótt b»nn hafi tjl þessa
haft hér gufubáta, sín'-* að vetrinu-m, heldur enn
áfram að sina byggð.arlagi voru satna velvildar-
huga, og höfðingsskap, sem fyr. — í vor færði
hann oss að gjöf fjórar járnbrýr, er nettar voru
á ár, og loeki, á HvylftarStröndinni. i stað tré-
brúa þeirrn, er hann hafði áður gefið. —í fyrra
gaf hann og hrú á Breiðadalsá, auk .tnargra
anpara. uöfðingsgjafa til sveitar vorrar.
Próí' i forspjallsvísindum við prestaskólann
hafa þessir stúdentrr tekið með þeim einkunn-
um er hér segir: Guðmundur Guðfinnsson og
Jóhann Briem ágætl. -4-, Gunnlaugur Þorsteins-
son og Magnús Pétursson dáv. -þ, Jóh. G. Sig-
urðsson dável, Jón Kristjánsson vel 4-. Einn
stúdent stóðst ckki prófið.
Tliorelélagsskipið „Kong Trygve“ kom írá
útlöndum 19. þ. m. Meðal farþegja voru: Alþm.
Valtýr Guðinundsson, prófessor Finnur Jónssonr
cand. polyt Asgeir Torfason, tónskáldið Sigfús-
Einarsson, stúdentnrnir Guðm. Óla.fsson, Gunn-
ar Egilsen, Pctur Thoroddsen og Þorsteinn Þor-
steinsson, frk. Sigríður Björnsdóttir, frk. Guð--
rún Aðalsteinsdótt-ir, frk. Valborg Hellemann,
dönsk söngkona. —. Þýzki vjsindamaðurinn og
íslandsvinurinn Karl Kuchler, kapt. Dan. Bruun
o. fl.
Funciíst liefir úti
; á sjó, Boje (dubl) merkt G. G. með
í áföstu linísiiiu'ti. Réttur eigandi getur
; vitjað þess til undirritaðs, gegn fundar-
t launum, og borgun fyrir auglýsingu þessa.
i Svalbarða á Alptailesi 17. júni 1905.
Porsteiun Eiríksson.

imreiðin.
Skemmtilogasta timarit á íslenzku.
Ritgorðir. myndir, sögur, kvœði.

Sc
C/m
SS
Jviargarine
srm/tU ten Beóste.

2