Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 21.12.1905, Blaðsíða 1

Verð árganqstuK (minnst
5 2 arlcir) 3 kr. 50 aur.;
trlendis 4 kr. 50 aur., og
Ameríkti doll.: 1.50.
Borgist fyrir júnímán-
alarlok.
ÞJÓÐVILJINN.
— ■=!= NÍTJÁNDI ÁEGANQDR. Z=r! —17—
*^|= EITST.TÓRI: SKÚLI THORODDSEN.
I Vppsegn skrifleg, ógild
jnema komin sé til útqef-
anda fyrir 30. dag júní-
mánadar, og kaupandi
samhliða nppsögninni
jborgi skuld sína fyrir
jbladið.
M 51.
Bessastöbum, 21. DES.
19 05.
Ifna og ildavélar
selur
Kristjdn Jorgrímsson.
tr^iöna.
Síðustu tíðindi, er frá útlöndum hafa
borizt, mestmegnis með Marconí-loptskeyt*
um til íteykjavíkur, eru þessi:
Noregur. Þar sem Noregur er nú
orðinn sérstakt, og óháð, konungsríki, hef-
ir stórþingið þegar veitt fé, til þess að
launa sendiherrum Norðmanna í öðrum
rikjum, og er talið, að sá kostnaður nemi
árlega um 8u5 þús. króna, enda eiga
sendiherrarnir i Kaupmannahöfn, Stokk-
hólmi, Lundúnum, og i Washington í
Bandaríkjunum, að hafa 40 þús. að árs-
launum hver. — — —
Bretland. Frjálslynda stjórnín, er
CatnpbeV- Bannerman stýrir, ssttist að vöid-
um 12. des., og er búist við þingrofi um
10. janúar næstk., og er sennilegt, að
í'rjálsiyndi flokkurinn verði þá hlut-skarp-
ari, þar sem þjóðin var farin að þreyt-
ast á stjórn Tory-manna, er völdin hafa
haft, síðan 1895, enda eru stjórnarliðar
nú missáttir, út af tollverndunar-tiliögum
Chamberlain’s.
A tundi írska þjóðræðisfélagsins, er
Redmond stýrði, var þó nýlega álykt-
að, að þingmenn íra skuli ekki styðja !
frjálslynda flokkinn, nema hann taki
sjálfatjórn írlands á stefnuskrá sína.
Eldsvoði varð í borginni Giasgow í
nóv., kviknaði í stórhýsi, or ýrnsar verk-
mannafjölsky 1 dur bjuggu í, og biðu þar
39 menn bana, en 32 fengu ineiri, eða
minni brunasár. — —
Bðlgía. 17. nóv. andaðist Philip, greifi
af Flardern, bróðir Leopótd's konungs, 68 !
ára að ahlri. Slzti sonur hans, Albert j
prinz, er því ríkiseríingi í Belgiu, þar |
sem lronungurinn á engan son. — -
f í stórhertogadæminu Luxemburg j
andaðist 17. nóv. Adolph stórhertogi, á |
89. ári, og var hann eiztur allra stjórn-
anda í Evrópu. — Hann var áður her-
togi í Nassau, en snerist í lið með Aust-
urríkismönnum í ófriðnum 1866, svo
að Prússar ráku hann frá ríkjum, og var
hann eptir það valdalaus, uuz VUhjálm■
nr III., Hollands konungur, aDdaðist 23.
nóv. 1890, er hann varð stórhertogi i
Luxemburg, héraði, er hefir um 250 þús.
ibua. Anuars var þessi framliðni öfd-
ungur nafnkunnastar af því, hve miklar,
og góðar, vinbirgðir hann átti jafnan i
kjallara sinum, og er mælt, að hanu hafi
verið ölluin stjórnendum fremri i þeirri
grein. — —
Frakkland. Efri máistofan hefir í
des. samþykkt frv. um skilnað rikis og
kirkju.
Forseta-kosning á fram að fara í næstk.
janúarmánuði, og eru ýmsar getur um
það, hvört Loubet muni leita endurkosn-
ingar. — -
Balkanskaginn. Stórveldin hafa slak-
að til við Tyrkja-soldán, svo að soldán
geti, að heiðri sinum óskertum, fullnægt
kröfum þeirra um umbætur i Makedoniu.
í Monastír-béraðinu hafði griskur prest-
ur nýlega verið myrtur, og hefndu Gfrikk-
ir sin á þann hátt, að þeir réðu á nokkra
Bulgara, er sátu að brúðkaupsveiziu,
brenndu húsið, drópu 19 karlmenn, og
einn kvennmann, af veizlufóikinu, en
særðu 8 konur og börn. — —
Rússland. Astandið enn hið iskyggi-
legasta, og þykjast menn vita, að menn
séu í flestum héruðum að búa sig .undir
vopnaða uppreisn, sem talið er liklegt, að
hefjist i næstk. janúar.
Fyrrum hermálaráðherra Saybaroff, er
sendur hafði verið til Saratoff, til að sefa
bænda-óeyrðir, var nýlega skotinn til bana,
er hann var staddur hjá landshöfðingjan-
um þar. —r Yerkið vann kvennmaður
einn úr byltingaflokknum.
Herliði og jafnaðarmönnum lenti Dý-
skeð saman i borginni Warschaw, og
biðu 4 ,,socialistar“ bana, en margir urðu
sárir.
Stjórn verkmannafélagsins i Pétursborg
hefir skorað á verkinenn, að íakafé.það,
sem þoir eiga á vöxtum í böukum, og er
mæit, að það nemi um 943 milj. rubla,
og mjög hætt við, að þetta setji bankana
í vanda.
Uppreisn i borginni Ríga við Eystra-
salt, og hafa kirkjur verið skemmdar, og
mikil brögð að ránuu.i, og spillvirkjum. —
Þjóðverjar, sem þar búa, kvað hafa aflað
sér vopna.
í bæ einum, þar sem stjórnin liafði
setulið, náðu verkamenn vopnabúrinu, og
gerðu liðsforingja einn að foringja sinum.
Um 80 þús. rússneskra flóttamanna
voru komnir til Berlínar, og gistihús öll
því troðfull þar i borginni.
i'"...
Jllur varinn góður.
„Þjóðólfur11 er farinn að gera ráð fyrir,
að svo kunni að fara, að stjórnarliðar
bíði ósigur við kosningarnar 1908, en
huggar sig við það, að ráðherrann þuifi
þó ékki að víkja, fyr en 1911(!)
Svona. er þá þingræðið hugsað(!) —
Ráðherranum ætlað, að sitja að völdum
2—o árin fram yfir kosningarnar, hvað
sem vilja þings og þjóðar líður.
Vér skulum engar getur að því leiða,
hvernig kosningarnar fara, þegar þar að
kemur. — Þjóðin er yfirleitt fátæk, og
ístöðulítil, og menningin víðamikluminni,
en skyldi, svo að hæpið er, að mótstöðu-
aflið reynist nægilegt, þegar embættis-
og peningavaldið leggst á eitt, með lyg-
unum og rógnum, til að halda núver-
andi ráðherra við völdin, og þeir leggjast
allir á sama bandið, sem þá verður búið
að kaupa — svona óbeinlínis —, því að
þeir verða sjálfsagt nokkuð rnargir, eptir
byrjuninni að dæma.
Það hefir og viða tekið miklu lengri
tima, að iosna við lika btjtrn, sem nú
eigum vér Islendingar við að búa.
En hvað sem þessu líður, þá verðum
vér að fylgja fast fram þeirri skoðun, að
það sé skýlaus skylda hvers ráðherra, er
ósigur bíður við kosniugar, að vikja þeg-
ar, og láta mótflokkinn hafa veg og vanda
af stjórninni.
Að ^innbyrðis lifsábyrgðarfélag“ eigi
leysist sundur, fyr en í fulla hnefana,
það er auðvitað aimað mál.
Þridjí pistiH ti! „Þjóðviljans11.
Yœri jeg kveimmaður.
XI.
Niðurlagsorð.
Mér er ekki í uöp við útienda bún-
' inginn, af því jeg telji han ijótan í
heild sinni; sumar tizkur hans eru ein-
rnitt fallegar, þó sumt sé afskræmi. Slikt
i er hrein tilviljun. Ekki óttast jeg held-
; ur í alvöru fyrir, að hann eÍDn aflagi, eða
j eyði, þjóðerni okkar, ef annað er í lagi,
sem á að vernda það. Ekki heldur af
þvi, að mér þyki allt íslenzkt fagurt. Ham-
ingjan v. ,u, að það er margt ófagurt.
Mér er illa við hantt af þvi einit, að
hann er iitlendur, af því hann er tekinn
og settur í hásæti hugsunarlaust, eingöngu
af því, að hann er þá tizka hjá einhverj-
urn erlendis, og án þess tekið sé tillit til,
hvort það er Ijótt eða fagurf, sem manni
er boðið.
Að kaupa smekk sinn og fegurðar-
hugsjónir eingöngu í búð er hörmung
hverjum hugsandi mannsanda, þvi afleið-
ingin er sú, að hver fegurðarhugsjón,
og sjálfstæður sinekkur, dofnar eða kuln-
ar út. Hugurinn venst af, að starfa sjálf-
ur, og lætur aðra eingöngu ráða vilja sin-
um og iöngunum. Smekkur og fegurðar-
tilfinning verður sem ósjálfbjarga.
Það er litill háski, þó smekklitlar stúlk-
ur, eða konur, ungar eða gamlnr, taki upp
búning af því þær vilja vera eins og ein-
hver önnur, eða rfþvi þeirn þykir danski
búningurinn fínni, og halda, að þær verði
I metn r nieira, þó þær séu þá einmitt a3