Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 25.03.1909, Síða 1

Yeri árgangsins (minnst j
60 arkir) 3 kr. 50 aur.; \
erlendis 4 kr. 50 aur., og
í Ameríku ioll.: 1.50.
Bsrgist fyrir júnimán- j
aðarlok.
ÞJÓByiLJINN
—.. :j== Tuttuöasti oö þeibji ÁBÖANGUB. =\-.=—
.|= RJI T S T J Ó RI: SKÚLI THORODDSEN. =|i
l Vppsögn skrifleg dgild
I nema kornið se til útgsj-
I anda fyrir 30. dag jún-
mánaðar, og kaupandi
\ samhliða upps'ógninni
borgi skuld sína fyrir
blaðíð.
M 14. ]|
Reykjavík, 25% MABZ.
1909.
xjtiojcicaL.
—o—
Frá útlöuduœ hafa þessi tíðindi borizt.
Snjóa- og kuldatíð. I öndverðum marz-
mánuði gengu snjóar miklir í Danmörku
sem og á Bretlandi, Þýzkalandi og Frakk-
landi, og enda á Spáni og í Portugal.
í Berlín snjóaði svo mikið á 3—4
dögum, að mælt er, að kostað hafi háifa
milljón rígsmarka, að koma honum af
borgarstrætum.
I Austurríki er og getið um mikla
snjóa- og kuldatíð. — — —
Danmörk. Fyrstu viku marzmánaðar
var lagnaðarís mikili, og ísrek, í Eyrar-
sundi, svo að skipaferðir milli Svíþjóðar
og Kaupmannahafnar urðu um hríð að
hætta, og er svo að sjá, sem skipaferðir
til Kaupmannahafnar hafi að mestu teppzt.
I ráði var, að atvinnuveitendur í Kaup-
mannahöfn létu hætta vinnu um miðjan
marz, svo að skósmiðir, skraddarar, blikk-
og koparsmiðir o. fl. o. fi. yrðu atvinnu-
lausir, en síðustu blöð segja þó, að jöfn-
uður hafi að lokum komist á milli verk-
manna og atvinnuveitenda.
101 árs gömul kona, Dahlmann að
nafni, andaðist ný skeð í grennd við Ví-
borg.
Landmannabankinn borgar hluthöfum
sínum 8°/0 vexti fyrir síðastl. reiknings-
ár, en verz’uaarbankinn 7°,0. — - —
Svíþjóð Allar skipagöngur tiJ Stokk-
hólms tepptust gjörsamlega í öndverðum
marzmánuði, sakir ísalaga.
Aðfaranóttina 9. marz urðu all-snarp-
ir jarðskjálftar í Norrland, svo að munir,
sem héngu á veggjum, duttu niður o. s.
frv. -- Skaða hafa jarðskjálptar þessir þó
eigi vaidið, að því er spurzt hefir.
Sænska friðarfélagið hefir borið fram
þá tillögu, að 10. des., dánardagur Nobéls,
sem stofnaði Nobel-sjóðinn, sé árlega not-
aður til þess sérstaklega, að starfa að út-
rýmingu ófriðar, og efla frið milli allra
þjóða. — — —
ítússland. Stössel, er var kastalavörð-
ur í Port-Arthur í ófriði Kússa og Jap-
ana, og síðan dæmdur til dauða, en náð-
aður gegn æfilöngu varðhaldi í Péturs-
Páls-kastalanum íllræmda í Pétursborg,
fékk nýlega elag, og mælt, að hann verði
mállaus þann tírnann, sem hann enn á
ólifaðan. - Sagt er að Bússastjórn muni
nú, er svona er komið, sleppa honum úr
varðhaldi, sem og þrem öðrum hershöfð-
ingjum, er tóku þátt í ofan greindum ó-
friði, og setið hafa einnig í varðhaldi, en
kvað hafa misst heilsuna.
5. marz lagði Dagmar, keisara-ekkja,
af stað frá Pétursborg, og ætlar að dvelja
um tima bjá systur sinni, drottningu
Bretaveldis.
Reinbott, fyrrum lögreglu9tjóri í Moskva,
hefir nýlega orðið uppvís að þvi, að hafa
látið borga sér laun 900 lögregluþjóna,
eDda þótt lögregluþjónarnir væru að eins
300 að tölu. — — —
Ansturríki. I þorpiuu Geokskerek
var Dýlega drukkið erfi eptir vel efnað-
an bónda. — Boðsgestir voru alls 50, og
var drukkið svo fast, að ekkjan, og tólf
boðsgestir, drukku si'g i hol, en tuttugu
kvað vera mjög hættulega veikir.
Rannsókn hefir verið hafin, til þess
að grennslast eptir, hvort eigi hafi verið
blandað ólyfjan í drykkinn. — — —
Portugal. Mælt er, að Miguel, Brag-
anza-prinz, sem kallað hefir t.il ríkÍ9 í
Portugal, hafi nú afsalað sér öllu tilkalli
til rikis, og sé að semja við stjórnma, að
fá aptur eignir, sem upptækar hafa ver-
ið gerðar, sem og kistu, sem geymd er í
þjóðbankanum, og mælt er, að í séu gim-
steinar, og dýrgripir, er séu 5 millj. franka
virði.
Fylgismenn prinzins, er kvað eiga all-
mikið undir sér í Portugal, hafa orðið
mjög gramir yfir greindu tiltæki hans.
Italía. Þingkosningar fóru fram 7.
marz síðastl., og voru þá framin ýms of-
beldisverk víða urn land, og flokkarnir
reyndu að aptra hverir öðrum frá þvi
með hótunum, og handalögmáli, að taka
þátt í kosningunum. — — —
Serbía. Serbar láta enn all-ófriðvæn-
lega, og senda hersveitir að landamær-
um Austurríkis, og er haft eptir Pétri
kóngi, að hann hafi sagt, að hann væri
fús á, að láta líf sitt fyrir Serbiu á víg-
vellinum.
2. marz hélt ríkisráð Serba fund, og
á eptir hélt krónprinzinn herskáa ræðu,
með því að um 10 þús. manna höfðu
safnazt saman fyrir utan höllina. — Kvað
hann sýnt, að eigi yrði komizt hjá ófriði,
og fagnaði mannfjöldinn orðum hans mjög.
Mælt er, að Austurríkismenn séu brædd-
ir um, að Rússar hjálpi Serbum, ef til ó-
friðar kemur. — — —
Bandaríkin. 4. marz tók Taft við
forsetastörfum, og er rnælfi, að hann muni
fylgja svipaðri stjórnmálastefnu, sem
Roosevélt.
Auðmaðurinn Carnegie hefir nýlega
vakið máls á þvi, að Bretar og Banda-
menn eigi ao gera þann samning, að verja
hverir aðra, ef til ófriðar kemur.
Gass-félög Rockefellers í New-York hafa
Dýlega verið dæmd, til að greiða gass-
notendum í New-York 121/, millj. doll-
ara, sem félögin hafa ólöglega látið menn
greiða síðustu árin. — — —
Persaland, Nú er mælt, að uppreisn-
armenn hafi um 50 þús. hermanna, og
hafa þeir rænt vopnabúr ríkisins, og eru
því botur vopnum búnir, eu herlið keis-
ara. — Ætla uppreisnarmenn að ráða á
höfuðborgina Teheran, og hafa þegar skip-
azt á alla vegi þar i grenndinni.
Bróður keisara, er uppreisnarmenn
höfðu náð á sitt vald, 1 :«fa þeir látið laus-
an gegn 20 þús. franka lausnargjaldi.
Synjaö lausnarbeiðni vara-forseía.
Efri deild fer sér hægt.
—o— x
19. marz síðastl. var í eíri deild rædd
beiðni vara-forseta, deildarmnar (síra Jens
Pálssonar og síra Sig. Stefánssonar) um
lausn frá vara-forsetastörfum,og rökstuddu
þeir þá beiðni sína á þann hátt, að ef annar
hvor þeirra gengdi forsetastörfum, meðan
forsetar alþingis væru í utanförinni, þá
yrðu jöfn atkvæði stjórnarmanna og sjálf-
stæðismanna í deildinni, og gæti það orð-
ið til þess, að ýms mál feDgju önnur iir-
slit, en raun hefði á orðið, ef forseti deild-
arinnar hefði eigi verið kvaddur á fund
konungs.
ÞÍDgsköpin gera að visu eigi ráð fyr-
ir öðru, en að embættismenn þingsins séu
i embættum allan þingtímann, ef forföll
eigi banna, en forseti efri deildar o. fl.,
þar á meðal ráðlierra H. Hafstein, litu þó
svo á — sem þó er vafasamt, hvort rétt
er —, sem veita mætti vara-forsetunum
lausn, ef deildin samþykkti það með þeim
atkvæðafjölda (®/4), sem þarf, til að gera
afbrigði frá þingsköpum; en með því að
fjórir hinna konuDgkjörnu (Flygenring,
Júlíus, Lárus og Steingrímur) greiddu
atkvæði gegn lausnarbeiðDÍnni, en að eins
9 með henni, fékkst eigi nægur atkvæða-
fjöldi.
Síra Jens Pálsson gegnir því forseta
störfum í efri deild, meðan forsetar al-
þÍDgis eru í utanförinni.
En þar sem konungkjörnu þingmenn-
iroir geta nú fellt hvert mál, er þeim
geðjast miður að, mun forseti deildarinn-
ar láta sér umhugað um, að eigi verði að
svo stöddu tekin á dagskrá önnur mál-
efDÍ, en þau, er þingflokkana greinir eigi
á um.
Verður því eigi hjá þvi komizt, að
utanför forsetanna tefji fyrir þibgstörfun-
um, valdi því, að þingtíminn verði nokkru
lengri, en ella myndi, og baki þjóðÍDni
kostnað, sem líkindi eru, að komizt hefði
orðið hjá, hefði konunginum verið skýrt
hreinskilnislega frá atvikum, eins og bent
var á í blaði voru.