Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 18.01.1911, Blaðsíða 1

YerO árgangnina'(minn»t,
60 nrtír) 3 kr. fíO'nur.
trlendm 4 kr. 50 nur., og
í Ameríku doll.: 1.50.
Borgist ýyrir júnimúnað-
nrlok.
Þ JOÐ VILJINN.
— —1= TlJ TTB9ASTI OG FIMMTI ÁR3A.SQUK _ ■■ . -
-fr—RITSTJORI SKÚLI THO RODDSEN. =«Kart— ^-
M 3.
Reykjavlk. 18. JAN.
Upptögn skrifleg, ógild
nema lcomið sé til útgef-
nnda fyrir 30. dag júní-
mánaðar og kaupandi
sarnhliöa uppsöyninni
borgi skuld sína fyrir
blaðið.
19 11.
ikilnaðarstefnan.
Eptir
Olsla Sveinsson.
I.
(NiðurJ.)
Ef við getum risið undir konuDgs-
sambandi, hvað efm’n snertir, þk getum
við risið undir skilnaði. Ekki þarf að
efast um þeð, að útgjöldin ykustnokkuð
frá því sem nú er, en ókleift ætti slikt
alls ekki að verða. KoDungsútgjöld yrðn
ekki, má gera ráð fyrir, ef fullur skiln-
aður yrði, og kostnaðurinn við að gæta
hagsmuna okkar erlendis, þyrfti ekki að
verða nándarnærri svo mikill sem marg-
ir halda. Þjóðunum er sem sé algerlega
í sjálfsvald sett hvað þær fmna sér hent
i þeim efnum. Þær eiga að sníða sér
stakk eptir vexti. Lika myndi sjálfsagt
verða að þvi ávinnÍDgur, einkum óbein-
línis, ef við létum sjálíir gæta hagsmuna
okkar, á þeim stöðum erlendis, er þörf
er á.
Efnalega getan hlýtur því að vera
eða verður fyrir hendi til þess að stand-
ast skilnað. Að öðrum kosti væru sjálf-
stæðiskröfur Islendinga á síðari tímur reyk-
ur tómur. Getan hlýtur að vera, ef viljinn
er. En j: ó að sagt verði, sð Islendingar
muni, eptir því sem fram hefur komið
fyr eða síðar, vilja aðhyllast skilnaðar-
stefnu, þá er ekki með þvígefið, aðnógu
sterkur vilji sé hjá þjóðinni til þess að
VÍnDa eindregið að framkvæmd þeirrar
stefnn. Til þess að vitað verði um það
til fulls, þarf vi ljÍDn að verða ákveðinn og
yfirlystur. Fyr verður ekki talað um
skilnaðarvienn. Og fyrir því verður ekki
enn svo að oiði komist, að allir íslend-
ingar séu skilnaðarmenn, enda þótt lik-
urnar bendi til að svo sé.
En það þarf eÍDmitt að koma fram
ótvírætt, hverir eru skilnaðarmenn, og
hverir ekki. Stefnan þarf að fá fasta
mynd.
Þá verður hægra að átta sig á hvort
menn vinna samkvœmt þeirri stefnuskrá,
er þeir þykjast fylgja.
Ivennt að eins er nú til, íslendingar
hljóta að verða og vera annað tveggja:
skilnaðarmenn og sambandsmenn. Þjóðin
ælti að vera orðin leið á ruglingnum.
Menn verða að koma sér niður á þvi,
hvert stefnir — ákveðið. Umræðurnarog
baráttan urn þetta eiga að geta farið fram
með allri gætni. í þessu máli ber, að
rasa ekki um ráð fram. Þeim, sem viljj
vera sambandsmenn, er það auðvitað heim-
ilt, en svo haga þeir sér þá eptir því.
Fyrir þeim, sem eru sambandsmenn,
þ. e. hafa samband við Danmörku, þótt
frjálslegt sé, að tahnarki, getur ekki aonað
vakað og ehki annað komið til greina
en það eitt, að sambandið verði sem lieppi-
legast, hagvænlegast, arðsamast o. s. trv.
Þó það sé rígf'st á finum eða fleirum
stöðum, gerir auðvitað ekkert til. Sam-
band er takmarkið og því bezt að
ganga sem öfluga9t frá þvi „Sarr:-
bandsmeDn“ (ef þeir ern nokkrir í raun
og veru) áttu því eiginlega allir að vera
með nefnar-uppkastínu sæla, ekki veit
eg þó hvort svo hefur verið. Þeim, er
hafa samband að t.akmprki, hafði það
fullsæmilega kosti að bjóða, og þeir geta
eðlilega með góðri samvizku, nií og fram-
vegie, aðhylzt slíkt tilboð sem frumvarp,
er tryggir sambandið og gerir það ef til
víll arðvænlegra.
Ef einhverir sambandsmenn hafa ver-
ið á móti frumvaipinu, eða ekilDsðarmeDn
með því, hefur það hlotið að orsakast af
misskilningi -- sem þarf að leiðrétta.
Þvi að skilnaðmmenn mega ekki taka
neinu því, er bindur. Hinir mega það,
og þeir sem hafa verið á móti frum v.,
en eru þó ekki skilnaðarmenn, eru vissu-
lega á rangri hillu.
GrnndvaUarstefnurnar í sjálfstæðispólitik-
inni geta ekki verið nema tvær. Skilnað-
aðstefna og sambandsstefna. Þær vrrða
að bitast og upp úr kafinu verður að koma
hvor befur áreiðanlegt fylgi þjóðarinnar.
Það er b'fsskilyrði að fá það út, hver
verið hefur og er meining okkar í sjálf-
stœðisbaráttunni — hefur hún verið sú að
losast, eða hin að tryggja sambandið?
Fyrir þessari epurningu verða menn
að gera sér grein — og hætta að vaða
elginn út í bláinn.
En til þess að svo verði þarf málið,
skilnaðarmálið, að komast opinskátt á dag-
skrá og menn verða að skipa sér annað-
hvort með eða móti. Og stefnan fær
ekki fast skipulag af sjálfri sér, efekkert
verður aðhafst Reglulegur skilnaðar-
flokkur verður að komast á fót, er tekur
stefnuDa upp á sína arma og vinDur og
hegðar sér sarnkværat þeirri stefnuskré.
Ef til nokkurs á að verða sú hreyfing,
sem áreiðanlega er til staðar fyrir þessari
stefnu, dugir ekki að vilja að eins — í
laumi, viijinn verður að vera heyrinkunn-
ur, og þeir er þannig vilja það sama,
skipi sér undir sama merki. Skilnaðar-
hreyfingin er eðlilega sömu lögum háð
og aðrar stefnur) er menu vilja til sig-
urs leiðs: hún verður að koma fram í
dagsbirtuna, ákveðið og einbeitt. Þeir
einir, er aðhyllast það, geta talist skiln-
aðarmenn. Síðan eiga þeir að syna í verk-
inn, að þeir séu það, berjast íyrir því að
fullur skilnaður milli íslands og Dan-
merkur geti sem fyrst orðið:
II.
Hvert gagn verður nú að þvi að á-
kveða stefnuna og gera har.a að virkilegri
pólitískri stefnu?
Þjóðinni allri hlýtur það pð verða
að gagni, að þessi mál skyrift og rekíst
á heilbrigðum grundvelli, og vonandi
verður þetta mál ekki rætt sem porsónu-
legt hatursmál eða í öfgum einum. En
ræðast verður það og þeir sem hyggja
það vera hÍDn heiliavænlegustu stefnu
íslendingum munu berjast fyrir þvi. Þjóðin
verður að venjast við, ekki einuDgis 8ð
hug"a það, heldur líka að tala um það
vinna að því (eða móti þvi, þeir sem
það kjósa). En slíkt getur ekki gerst í
pukri, því að j^annig verður stefnan ekki
rædd til nytsemdar þjóðinni, heldur í
heyranda hljóði.
Það ætti og að leiða af því, að skiln-
aður verður að virkilegri pólitik, að þok-
unni, er hvílir yfir stefnu margra manna
hcr i landi, fœri ab Ictta. Ruglingurinn
á að hverfa: Annaðhvort sambandsmenn
og vinnandi í þeim anda, eða skilnaðar-
menn á skilnaðarbraut. Annaðhvort —
eða!
Að vísu verður sjálfsagt ekki hjá því
bomist með öllu, hér fremur en annars-
staðar, eð vspekidantaru játist undir stefn-
una án þe»s að meina nokkuð með því
— en — til lengdar getur þeim ekki
haldist það uppi, því að: sýn mér trúþína
af vetkum þínum!
Og þessi hreina niðurstaöa á loks að
gera það að verkum, að við hættum sem
mest þrasinu við Dani, vinnum okkurt-
trauðir fram að takmarkinu, er við höf-
um það einbuga fyrir stafni. Með þeim
hætti verður næði til þess að staifa öfl-
uglega og í rétta átt að framfaramálum
heima fyrir. —
Út á við á einbeitt og ákvp*in sbiln-
aðarstefna ekki síður að verða okkur að
gagni. Aðrar þjóðir fá að vita lwað vér vilj-
um, ganga því ekki gruflandi að þvi og
koma ekki upp úr kafi um það, ef við
hugsum einhvern tíma til að framkvæma
það. Og það er engu slður nauðsynlegt
að þær venjist við að heyra þessa stefnu
okkar heldur en íslenzka þjóðin sjálff Rétt
mæti stefnunnar verðum við sem sé að
gera skiljanlegt öðrum þjóðum. Samhyggð
þeirra með rétti okkar og óskum verðum
við á alla lund að að reyna að vinna og
efla. En það næst ekki með því að leyna
steÍDunni, ef við á annað borð þykjumst
geta haldið heDni fram.
Gagnvart Dönum höfum við heldur
engu að leyDa um það, Iwer stefnan sé.
Og ef þeim er kappsmál að haida í sam-
bandið, þá gera þeir vitanlega sitt til
þess að halda í það og hljóta að sjá, e£