Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 24.05.1911, Blaðsíða 2

94
-ÞjÓÐVILJj.NN.
X2S.V., 24.
veitti þeim sjálfur aðstoð sína, og greiddi
eigi atkvæði um málið.
Tvenut, sem sveið: að hr. Bjarni Jöns-
son, pólit'skúr andstæðingur, fengi pen-
inga, og að — Danir væru styggðir1)
Ed þar sem fjárveitingin til viðskipta-
ráðanautsins er spor í þá áttina, að vér
íslendingar höfum erindsreki hér og hvar
erlendie, svo að málið hefir mjög yfir-
gripsmikla pólitiska þýðÍDgu, þá hefði
vissulega farið mjög ílla á þvi, ef hr.
Bjwni Jönsson frá Vogi hefði afsalað sér
atkvæðisrétti í jafn þýðingarmiklu máli,
þó að hann gegni viðskiptaráðanauts-starf-
inu, sem stendur.
Unglingar, t. d. til tvítugs, ættu
og að bera lægri gjöld, en full-
orðnir, eða jafn vel vera gjaídfrjáls-
ir, þar sem aldrei bæri að vænta jafn
mikils af þeim, sem hinum.
2. Að vernda persónu- og trúfrelsið, og
vildi bann því, að þeir væru uadao-
þegnir gjaldinu, er eígi væru í þjóð-
kirkjunni.
Enn fremur vildi hann, að undan-
þegnir gjaldinu væru „vitfirrtir menn, og
þeir, sem vegna sjúkdóms eða annara at-
vika, eigi hafa verið þess megnugir, að
sjá fyrir sér sjálfir meiri hluta gjald-
ársins.
það illa sæma, að þingið hafnaði boðinu
þar sem Island, sem sjaldnast er vant,
væri nú sett við hlið annara Norðurlanda1)
— og bar þvi fram tillögu um ferða-
styrkinn til mín í neðri deild.
Leiddi jeg þá málið hjá mér, —
greiddi eigi arkvæði, því að eg vildi láta
ráðast, hvað yrði.
En þá skeði það, sem sögulegt má
teljast, að „heimastjórnarmennirnir“ í
deildÍDni risu allir upp, sem eÍDn maður,
gegn fjárveitingunni.
Mér virðist þotta góður spegill, til
að sýna, hvernig pólitiska ástandinu hér
á landi er háttað, og skal eg játa, að það
ýtti fremur undir mig, að gefa þá kost á
mér til fararinnar, enda þótt ýms störf,
er að kölluðu, gerðu mér það örðugt.
Fjárveitingin var síðan samþykkt í
sameinuðu þingi, og hafðí eg þá gaman
af því, að sjá alt konungkjörna „heima-
stjórnarliðið“ í efri deildinni, ásamt Dýja
ráðherranum, taka í sama strenginn, sem
flokksbræður þeirra í neðri deildinni
höfðu gert — að greiða atkvæði gegn
heimi2).
Það var engu líkara, en að hór væri
um afarþýðingarmikið pólitiskt stórmál
að ræða.
En nú fer eg mik’u ánægðari til há-
tíðahaldanna í Normandíinu, en ella.
Það á eg þá „heimastjórnarmönnun-
um“ að þakka.
Reykjavík 1W/S 4911.
Sö. 1 h.
Hr. Si'/urður Signtðsson, 2. þra. Árnesinga,
sagði sig úr siálfstæðisflokknum rétt fyrir þing-
lokin, — hefir að h’kindum grunað, að honum
yrði ella vikið úr flokknum.
Lót hann formann sjálfstæðisflokksins, síra
Sigurð Ste/ánsson, tilkynna flokknum úrsögn sína.
Flokksmenn lýstu ánægju sinni yfir því, að
vera nú orðnir lausir við Sigurð úr flokknum, á
þann háttj — að þoir stóðu upp.
') Hafi tveim— þremur einstökum mönnum
einnig verið boðið, að vera við hátiðahöldin, svo
sem „Lögrétta11 gefur í skyn — og um einn
þeirra, hr. Gubm. Finnbogason, er mér kunnugt
—, þá var \>að boð allt annars eðlis.
a) l'járveitingin var borin fram, sem viðauka-
eða breytingatiliaga við fjárveitingu til hr. Gaðm.
Finnbogasonar (um 1000 kr. ferðastyrk til Nor-
mandi-farar), er skotið hafði verið iun í fjárauka-
lögin í efri deild, og neðri deild eigi greitt at-
kvæði um, og þvi í fyllsta samræmi við ákvæði
þingskapanna, og stjórnarskrárinnar.
En svo var ákafinn rnikill, að fá fjárveiting-
unni aptrað, að hr. H. Hafstein — sami maður-
inn, sem í neðri deildinni eigi jhafði þolaö þá
tilhugsuniná, að Sk. Tb. fengi peninga til Nor-
mandí-farar — reis þá upp, og vildi telja þotta
þingskapabrot, og það var hr. H. Þorsteinsson,
neðri deildar forsetinn, látinn styðja með áliti
sínu(!) — maðurinn, sem „hoimastjórnariiðið11
hafði þá nýlega stungið að fimm þúsund krón-
utn, shr. 21.—22. nr. blaðs vors, og sem hafði
þá ný skeð frá íorsetastól neðri deildar kveðið
upp úrskurð, sem hann treystist þó eigi að
fylgja fram, er til kom. —
Fregnir frá alþingi.
— 0—
X
Um útflutningsgjald.
Samkvæmt tillögu toll-laganefndar í
neðri deild, sboraði deildin á stjórnina
að endurskoða fyrir næsta þing gildaDdi
útflutningsgjaldslög, og að íhugá þá þessi
atriði sórstaklega:
1. greiðslu útílutningsgjalds af sjávar-
afurðum, sem fluttar eru úr veiði-
skipum, eða bátum, í flutningaskip,
sem liggur í landbelgi, og ætlar að
flytja þær til útlanda, ef það kemur
með haDn í höfn hér á landi, og er
aígreitt þaðan
2. hækkun útflutningsgjalds af hvalaf-
urðum, og gjaldálögu á útflutta lifur.
Tolleptirlit.
ÞÍDgsályktun samþykkti neðri deild
þess efnis, að akora á stjómina, að hlut-
ast til um að toll-lögunum sé framfylgt
sem rækilegast: brytum eigi látið haldast
uppi að komast hjá tollgreiðslu rneð því
að telja vöiuna skipsforða o. fl.
Sóknargjóldin.
9
Ymsar tillögur voru bornar fram í
neðri deild alþingis, að því er breyting-
ar sókiiargjaldslaganna frá 30. júlí 1909
snerti, en engar þeirra náðu þó fram að
ganga á alþingi að þessu sinni.
Breytingartillögur ritstjóra blaðs þessa
(Sk. Th.) fóru í tvenna átt:
1. Hiífa ellinni og unglingsárunum. —
Vildi hanD því láta alla vera uod-
anþegDa sókDargjöldum, er væru sex-
tugir, eða eldri, enda eigi rétt að œtl-
ast til eins mikils af þeim, sem jarn-
ir eru að eldast, sem af öðrum, og
setti það því að vera al-
inerin regla, að gamlir
menn bser*uy'fir*leittlaeg-r*i
gjölcl, en aði*ir*.
’) Eins og kunnugt er, hefir Dönum getizt
miður vel að ýmsum blaðagreinum hr. Bjarna
Jvnssonar, en oss Islendingum á hinn bóginn
mesta nauðsvn, að hafa vel ritfæran mann, til
að taka svari voru erlendis, er á þarf að halda.
Eptirtektarvert var það og, að „heimastjórn-
armenn“ vildu gjarna halda fjárveitingunni til
viðskiptaráðanautsins, ef — hr. Bjarna Jbnsson-
ar væri þar hvergi við getið.
Guðsþakkafé.
í neðri deild bar dr. Jón Uorkelsson
fram þingsályktunartillögu þess efnis, að
skora á landstjórnina, að láta rannsaka
meðferð á guðsþabkafjám hér á landi,
og sams konar þingsályktunartillögu bar
síra Kristinn Daníelsson fram í efri deild.
PeningnmálaD efnd.
Á fundi sameinaðs alþingis, þingloka-
dagÍDn, voru. að viðhafðri hlutfallskosn-
ingaraðferð, kosnir fjórir menn í svo
nefnda „peningamálanefndu, en land-
etjórninni ætlað að kjósa formann nefnd-
arinnar.
Kosninguhlutu: Aug. Flygenring og H.
HafsteÍD, og úr flokki sjálfstæðismanna:
Magnús Blöndabl og Sig. Hjörleifsson.
Kosnir bankaráðsmenn.
Á fundi sameinaðs alþings 6. maí
voru kosnir í bankaráð íslandsbanka:
1 Ári Jónsson alþm., endurbosinn. —-
Stefán skólameistari Stefánsson á Ak-
ureyri hlaut 15. atkv.
2. Sigurður ritstjóri Hjörleifsson (í stað
Lárusar H. Bjarnasonar, er hlaut að
eÍDS einu atkvæði færra, — 19 atkv.,
en Sigurður 20.)
Landsbanka-endurskoðunarmaður.
Láðst hefur að geta þess, að á fundi
sameinaðs alþings 6. maí þ. á. var alþm.
Ben. Sveinsson endurkosinn endurskoð-
unarmaður, með 22 atkv.
(Fyrverandi verzlunarstjóri Jón Lax-
dal hlaut 17 „heimastjórnar“ atkvæði).
Hormandí-förin.
Ekki er það rétt, sem „Lögrétta“
segir, að eg hafi sótt til þingsins um
ferðaetyrk til Normandi-fararinnar.
Jeg gerði það eitt, er mér var skylt,
að leggja fram á lestrarsal þingsins boð9-
brófið til mín, sem forseta þingsins, enda
var það og jafnframt stílað til þing-
manna yfirleitt, þó að forsetanum væri
einum boðið.
Iiugsaði jeg mér, að láta ráðast, hvað
þÍDgið gerði, því að fjarri fór því, að
iúig fýsti fararinnar.
En dr. Jóni Þorkeissyni o. fl. þótti