Lögberg - 07.03.1888, Blaðsíða 3

eins og líka E. á K., efnaðasti
maðurinn f fríkirkjuflokknum, á að
liafa skrúfað sitt prestgjald úr 200
kr. niður i 00 kr., elln mundi liann
oauga úr sambandinu við fríkirkju-
flokkinn.
En látum nú petta vera, ef þessi
fríkirkjustofnun gæti borið einhverja
góða andlega ávexti, J)á væri ]>að
góðra gjalda vert. En ávextirnir
eru enn ekki aðrir sýnilegir en
minnkandi megun og vaxandi á-
greiningur, óánægja og mjer ligg-
ur við að segja ófriður og fjand-
skaj»ur“.
Búast má við, að frikirkjumenn
telji sig afflutta I brjeti J)essu,
J)ótt frá skilríkum manni sje, sem
ekki inun vilja gera þeim rángt
til af ásettu ráði. En sjeu safnað-
armenp almennt, bceði rfkir og
fátækir, farnir að „skrúfa" niður
jirestgjóld sín, J)á er |>að sorgleg-
ur vottur um drengskapar skort,
kjarkleysi og framhaldsleysi við
j>að, sem J>eir Jiafa eflaust allir
talið fagurt og nytsamlegt fyrir-
tæki er J>að var stofnað, og ætl-
a/.t til að yrði sjer til ævarandi
sóma og frægðar meir að segja^
og til heilla öldum og óbornum
meðlimum kristinnar kirkju lijer á
landi, beinllnis eða óbeinlínis.
Eins og minnzt er á í sfðasta
blaði „Lögliergs", læf jeg um und-
anfarinn tfma ferða/t um liiu ýmsu
íslenzku byggðarlög f Dakota.
Hjeðan fór jeg með járnbrautiuni
til St. Vineent, og sökum ]>ess að
póstferðir eru lagðar niður lieina
leið millum Hamilton og I’embina,
varð jeg að fara ineð hinni nýju
Jjraut frá l’embina til Grafton, og
J>aöan ajitur með St. Paul Minne-
apolis og Manitoba brautinni til
St. Thomas. t>aðan fjekk jeg flutn-
ing uj>p í nýlenduna.
í Grafton dvaldi jeg að eins
nokkra kl.t. Jeg hitti ]>ar nokkra
landa, sein J>ar eru liúsettir, og J>ó
jeg væri Jieiin flestum ókenndur,
tóku þeir mjer ineð hinni mestu al-
úð. I>ó mjer sje ekki vel Ijóst,
hvernig hagur þeirra stendur, ]>á
virtist mjer bæði útlit J>eirra sjálfra
og húsakynni ]>eirra bera pess ljós-
an vott, að ]>eir inundu að minnsta
kosti vera í viðunanlegum kringum-
stæðum.
Sfðan ferðaðist jeg ajitur og fram
um Jiina íslenzku nýlendu, og sá
marga góða og gamla kunniuga.
Hvar sem jeg kom, mættu mjer hin-
ar sömu viðtökur, svo jeg sannfærð-
ist um, að landar vorir ]>ar hafa ekki
skilið við sig gestrisni J>á og inann-
úð, sem ávalt Jiefur J>ótt einkenna
hinar betri sveitir gainla íslands og
sem ]>eir geta l>ezt, borið um, er
J>ekktu par til, meðan vel ljet í ári.
J>eir Jiafa sannarJega flutt pað með
sjer I rfkutn mæli hjer vestur uin
haf.
l>essi ferð mfll varð til ]>ess að
sannfæra mig algerlega uin liversu
mikla lokleysu og lygi hin fslenzku
blöð hafa farið með, viðvíkjandi efn-
uin og ástandi inanna J>ar, og jeg
er visS um, að J>að er engin sveit á
íslandi nú, sein getur mælt sig við
nýlendu J>essa í efnalegu tilliti.
Eins og kunnugt er, var uj>psker-
an næstl. sumar afbragðs góð og
hveitið í allgóðu verði, um og vtir
00 c. btisli. J>að er J>vf allur fjöldi
inanna. sem algerlega hefur losað
sig við skuldir og flestir eða allir,
sem enn kunna að vera í nokkrum
skuldum, munu losa þær af sjer, ef
]>eir fá liærilega uppskeru næsta ár.
J>að er eitt, sem jeg álft heppilega
stefnu hinna íslenzku bæitda J>ar, að
J>eir stunda ekki eingöngu akurvrkju,
ems og svo margir Jijer gera, lieldur
griparækt jafnframt, og eiga nú allir
meiri og ininni gripastofn, sumir
mjög laglegan. J>annig til dæmis
kom jeg til eins bónda, sem átti
yfir 100 sauðfjár, á milli 40 og 50
nautgrijii og 12 hross. Vfir höfuð
virtist mjer ástand og framtíðar von
nýlendul>úa langtum glæsilegri, en
jeg hafði áður gert mjer nokkra hug-
mynd uni.
1 sambandi við petta, vil jeg geta
]>ess, aö jeg ferðaðist uj>j> á Pem-
binafjöll til bæjar pess, er Milton
heitir. Hann stendur við hina nýju
braut, sein lagðist norður á fjöllin
næstl. liaust. l>angað flytja íslend-
ingar rnargir, einkuni J>eir, sem á
fjöllunum búa, hveiti sitt, og reka
J>ar verzlun sfna. Bær pessi bvrjaði
fyrst að vera til næstl. Jiaust í okt-
óber. Hana er mest liygður Canada-
piönnum. l>ó bær ]>essi sje ekki
stör, |>á má hann heita all merkileg-
ur, sökum góðs skipulags og hinna
skjótu framfara, er Jiann Jiefur tekið.
J>ar eru fJ kornhlöður (e(avatorn), 1
banki, jiósthús, 1 aj>otek, J kjöt-
markaður, 0 sölubúðir af ýmsum
tegundum, I l>rauðgerðarhús, auk
iðnaðarmannabúða og greiðasöluliúsa,
og fjölda iveruliúsa. T>etta væri
ekkert tiltökumál, ef J>ærinn hefði
byggzt um sumartnánuði, J>ó að slíkt
sje samt óvanalegt annarstaðar en í
Ameríku. En að sjá annað eins
pjóta uj>p í vetrarfrostum norðvest-
urlandsins, ]>að getur mann ekki
annað en furðað á, prátt fyrir J>að
pó maður sje farinn að kynnast
háttalagi Ameríkumanna. Verzlun
er J>ar allfjörug, og lítur út fyrir
að talsverð vinna verði ]>ar næsta
sumar við byggingar og fleira.
Að endingu óska jeg löndum par
svðra góðrar og gleðilegrar framtíðar,
og vonast ýyllilega ej>tir góðri sam-
vinnu með peirn og löndum peirra
lijer fyrir norðan i öllu J>ví, sem lýt-
ur að almennuin framförum vor ís-
lendinga Jijer fvrir vestan huf.
Winnipeg, 3. mars 1888.
8. J. Jóhannesson.
BlíJEF- FHÁ PEMBINA.
Pembina 27. Feb. 1888.
l>að sein Uelzt mú telja frjettir lijeðan,
er að öllum vínsöluliúsuni var lokað í vik-
unni sem leið, og er ekki gjört ráð fvrir
að |>au verði opnuð framar. I>að var á
fæðingardag Wasliiugtons, hinn 21. |>. m.,
sem vanalega er haldinn lielgur að nokkru
levti, er allt var á ferð og flugi, |»ví veðr-
ið var mjög gott, og miloona-menn liafu
sjálfsagt >etlað sjer að mata krókinn um
kvcldið, því þesskonar er tiðkanlegt á tilli-
dögum ; en nllt í einu kom sú fregn frá
Bismarckað „prohibition“ lögin væru í gildi
og var tá öllurn vinsöluhúsum lokað á
svijistundu, og liafa menn ekki orðið vur-
ir við, að vín hafl verið selt síðan í |>ess-
uni bæ. Hafa margir glaðzt yfir því að
betta mál er koinið svona langt áleiðis
lijer í Dakota, og vonast til að velgengni
manna aukist með tímanum, meira en
annars heföi verið, fyrir )>að að víninu er
útrýmt.
l>að er töluvert haft á prjóuunum til
uppbyggingar þessum bæ; |>að á að byggja
smjörgjörðahús fyrir rjóma úr 1—2000
kúm; verður byrjnð á verkinu |>essa viku;
)>að er nýbúið að setja á stofn kjötpökk-
unarhús, höfuðstóll $25,000. Bæjarstjórn-
in liefur ákveðið að gefa $5,000 bonnx
þeim, sem vill koma hingað og setja upp
sögunarmyliu, og $1.000 fyrir huframjöls-
myllu, ogaðstyrkja ailan iðnað í bienum,
2 landar eru þegar byrjaðir á að byggjá
sjer íveruhús, því ínenii álíta að tíminii
verði dýnmetur síðar á vorinu. Það hef-
ur verið myndað lán og liyggingafjelag
og [er búizt við )>að nái mikiuni við-
gangi.
l>að er ef til vill ekki óþarfi að geta
)>ess hjer, að Dakótuþingið bjó til þau lög
í fyrra vetur, að íbúar fylkisins niættu
greiða atkvæði um, livort )>eir vihlu
framvegis leyfa vínsölu eða ekki; í liausti
var voru atkvæði greidd, og voru sum
lijeröð með, en sum á móti, en samt
hjeldu margir áfram að selja vín, og
og ætluðu að verja sig með Því, að
þessi lög væru andstæð grundvallarlög-
um Bandaríkja, svo dómstólarnir máttu
skeva úr inálum.
SPUJTNJNtrAH og SVÖli.
1. Er siðferðislega rangt að halda
tombólur til gróða fyrir fjelög eða
kirkjur, eins og tíðkanlegt hefur verið
ineðal Islendinga?
2. Eru tombólur ijaiiMiug (lukku-
spil)?
8v. 1. Vjer sjáum ekkert lastvert við
að lialda tombólur nieð því fyrir-
komulagi og í því skyni, sem tíðkazt
liefur nieðal Tslendinga, og vjer fáum
ekki betur sjeð, en að menn hafl full-
komlega eins rjett til að gefa peninga
sína til styrktar þessum fjelögum á þann
liátt, að fá fyrir )>á einlivern ómerki-
legan lilut, eius og á hvern annnu liátt.
Sv. 2. Tombólur eru ekki gauiti-
tiiif/, eu þar á móti niundi mega kalla
|>ær 1 uk k u spi 1.
Ilefur nokkuð verið gert í þessu
landi til að afstýra neyð á Islandi á
þessu ári annað en )>að, seni Islands-
dætra fjelagið gerði, og sem getið er
um í blöðunum?
Sv. Ekki svo vjer vitum, nema það
sem einstakir menn munu sumir hverjir
liafa sent vanda mönnum sínum. l>að
var sett uefnd í Minneapolis í fyrra til
)>ess aö skipta sjer af þessu múli.
Hún kynnti sjer málið að einhverju lcyti,
en ekkert liefur frjettzt af frekari að-
geröum hennar.
1. Hver eru liin lielztu skyldustörf
sveitarstjórna lijer í Mauitoba í stuttu
máli talin, sapikvæmt nú gildandi lög-
um? Og í hvaða málum liafa þœr
vald til að ákveða gildandi reglur.
2. Er )>að laga skylda, að livort lield- |
ur cinstakur maður eða fjelag, sem I
vill afla hvítfisk í Winnipegvatni (að
frá teknum friðunartíma) )>urfl árlega að
kaupa ieyrt til þess? ()g ef svo er, I
livað kostnr )>á slíkt leyfi?
Sv. 1. Skyldur sveitarstjórnanna eru:
í stuttu máli )>ær, að haga sjereptir þeim
ákvörðunum sveitarstjórnarlaganna, sem
sjerstaklega snerta sveitastjórnirnar. Að
telja skyldustörfin lijer uj>p sjerstaklega
yrði þvi )>að saina, sem að prenta öll lögin.
Viðvíkjandi gihlandi reglum, sein sveitar-
stjórnirnar geta gettö út, eru þessi liin helztu
mál, sem þœr hufa vald til að gefy út auka-
lög um.
1. Tlm eignir sveitarinnar, liæði að )>ví
að fá eignarrjett á þeim, og fara með
þirr. '
2. l’m útnefning embættismanna sveit-
arinnar, laun þeirra og vinnutíma.
!{. l'm meðferð á byggiugum, brúm,
skurðum o. s. frv.
4. Um sveitarstyrk til snauðra manna.
5. Um að taka manntal.
(>. Um umferð með liesta á þjóðveg-
um, brúm o. s. frv.
7. Um luís )>au, sem höfð eru tll al-
mennra mannfunda, svo sem kirkjur,
leiklnís, fundaliús o. s. frv., hvernig |>au
eigi að vera byggð, live stórar og marg-
ar dyr, hve broiðir stigar o. s. frv.
8. Um að leggja sektir á menn, ekki
liærri en $50, fyrir yflrtroðslur á auka-
lögum sveitarinnar, og innkalla )>essar
sektir.
0. Um að refsa inöunum með fangela-
isvist, ekki lengur en 21 dag, fyrir yfir-
troðslur aukahigannu, ef sá seki liefur
ekki borgað peningasekt sína, og hefur
enga afsökun ha'ft.
10. Um plöntun skrnuttrjáu, peninga-
veitingar í því skyni, og skeimndir á
slíkum trjám.
11. Um skeinmdir á einkennisspjöld-
um eða öðrum auglýsingum, sem upp
liufa verið festar á löglegan liátt.
12. Um kirkjugaröa .>: katip á landi
í |>ví skyni, sölu á slíku landi, og við-
liuld á kirkjugörðum, gröfum, legstein-
um og öðru, sem lieyrir kirkjugörð-
tim til.
13. Um girðiugur, hæð þeirra og aðra
lögun, viðliald þeirra og kostnað.
14. Um vatnsveitingaskurði.
15. l'm uppræting á lllgresi, útnefning
umsjónarmanna í því skyni, reglur fyrir
skylduní þeirru og laun |>eirra.
10. Um bann gegn )>ví að kasta nokkrum
óhieinindum á brautir eða þjóðvegi.
17. Um tíma ).unn, hve nær brenna megi
ýmiskonar úrgangi undirberu lopti, og var-
úðarreglur þvi viðvíkjandi.
18. Um leyfl til að selja ýmsar vörur um
stuttaii tímii, hvort lieldur á uppboði eðu
annau hátt.
11). Um leyfi og reglurfyrir billiurðborð-
um og öðru þessháttnr, sem ulmenningi
erleyft iiðnota til skemmtunur sjer fvrir
borgun.
20. Um takmörkun á tölu þeirra niiiiinii,
sem selju mega matvöru, sem neytt er
á sölustaðnum, og nnnarii, sem selju
mönuum hressingar eðu skemmtanir.
21. Uni opinberar sýningar, leyfisbrjef
hniida þeirn mönnuiu, sein við þesshátt-
ur fást (sem ekki má kosta meira en
$1(KI á dug) og um sektir, sem )s>ir skuli
greiða, sem brjóti slík aukalög.
22. Uni uð geru brauð upptækt, efa
aðrar vörur; sem eign að hufa ákveðinn
þiinga eða stærð, þegar vörurnar eru of
litlar eða ljettar.
23. Um aö sporna við að menii selji
börnum og öðru slíku fólki áfenga drykki
án leyfis )>eirra, sem að þeim standa.
24. Um að sporna við að ósæniilegar
auglýsingar verði birtar almenningi, og
eins að ósæmileg orð eða myndir verði
látnar vera á ulmanna fœri.
25. Um að sporua við allskonarhnevksl-
anlegu framferöi og um lielgiliald hvíldar-
dagoins.
25. Um að bunnii spilaluis (giniMiiiy
hoHKt'n).
20. Um lokaða staði til aö geynia i dýr
þau, sem poimdkirj/er á að setja í gæzlu ;
enn fremur uni sölu slíkra dýra, ef eig-
andinu gerir ekki tilkall til þeirra á rjett-
um tíma. -
27. Um sektir, sem eigendur þeirra dýra
skulu greiðu, sem flækjust um sveitina í
lagaleysi.
. 28. Um eyðilegging á úlfum og refuin.
29. Um skuttn á eigendur eða hnndhaf-
endur liuuda.
Sv. 2. I>nð er skýrt tekið fram i mí-
gildandi lögum viðvíkjnndi veiði»kap í
vötiiuin í Manitoba og Norðvesturlaudinu,
uð allir sem flsk veiða til að selja hann
eðu vurzla með, verða áriega að kaupa
levfi, og kostar slíkt leyfi $2.00 um árið
fvrir liver ltKKl fet. l>eir sem hafa yflr
10,000 fet fá afslátt.
Hvnða verkfæri er „The Keely Motor“ ?
liefur verið tekið út patent á |>vi ? af livaðu
afii er sugt að |>essi vjel gangi ?
Sv. „The Keely Mojor“ er ekkert verk-
færi, heldur atí, sem ætlazt er til að hreyti
vjelar á sama hátt og gufa. Ati þetta
er nefnt eptir Mr. Keely i New York
sein þóttist hafa uppgötvnð )>að fyrir
meir en 15 árum siðan. Mr. Keely seg-
ist að eins við hafa kalt vatn og lopt til
að finmleiða )>etta afl, og segir ).aö sje
margfalt sterkara en gufa. Þessvegna
þiirfi vjelar )>ær, sem |>að lireyflr, að vera
miklu sterkari en gufuvjelar. Hann
hefur sýnt fyrirmyndarvjel sína, en geng-
ið skrykkjótt að láta hana hreyfast, og
)>að lítur vít fyrir, að hann sje ekki
kominn svo lungt með uppgötvan sína
enn, að liann hafl verulegt vald á afii
þessu. — Iveely mun liafa fengið einkn-
leyfl fyrir uppgötvan sinni, licfur mynd-
að fjelag til að siníða vjelar liæfllegar
fyrir all sitt, en svo af því uppfundning-
in er annaðlivort ekki koniin nógu langt,
eða liún er tómur liugarhurður, cr ekki
komið lengra.
4*
legt, að þjer skuluð Jiafa rofið næturro yðar,
jlfóði Mr. McWilliams minn, en liefðuð J>jer verið
svo skynsamur að ljúka hlerunum upp og líta út
og ef J>jer liefðuð ekki svo mikla stillingu,
]>á hefði konaii yðar átt að geta það — J>á mund-
uð pjer liafa sjeð, að allt ]>runiuveðrið er J>arna
frá skólaliæðinni. J>að senv pjer hatið orðið hrædd-
ur við, er ekki annað en gainla sveitarfallJivssan
okkar. J* 1 2 yrir einni klukkustundu síðan frjettist
með telegrafinum, að JíeJiulilikanariSir í Chieago
Jiefðu kosið GarJield general til pess að sækja
um forsetadaemið við næstu kosningar. Svo álít-
um við, að J>að vaeri ]>ess vert, að heilsa ]>essum
fagnaðartíðiiidum, sern gota glatt lijarta hvers
Ilepublikana. Gerið ]>jer svo vel að skila kveðju
okkar til Mrs. MeWilliams. I>að gleður okkur
mikið, aö ]>að var ekki hún, sem við fengum að
sjá i (>essum liræðilegu stellingum. Góða nótt!
Endir.
4(>
Meðan á J>essu stóð, hafði jeg dregið mig
aptur í eitt hornið, og mjer J>ótti J>að eiga við
að fara í nauðsynlegustu fötin. Á meðan var
sagt fyrir utan:
„En Mr. McWilliams minn góður, eruð J>jer
orðinn brjálaður? Það sem er sú inndælasta
stjörnubirta hjerna úti — lftið J>jer liara á!“
Jeg kom að glugganuin og leit á, pað var
ekki minnsta prumuveður; en jeg stóð eins og
prumulostinn.
„t>að er öldungis óskiljanlegt; við sem sáum,
konan mín og jeg jeg leit hornauga til skáj>s-
iiiK gegnum rifumar á gluggahlerunum öldung-
is upj> á vist ákaflegar eldingar, og lieyrðuni
hvert lirakið eptir annað veltast alveg út yfir
hæðirnar.
í sama bili brá fyrir leyptri út í sjóndeild-
arhringnuiu frá hæðinni beint á móti, rjett eins
og liiinininn vildi staðfesta orð mín, livað sein
stjörnum og lieiðríki liði, og á eptir pví gliiinr-
aði reiðarprunia, öldungis eins og við liöfðum
áður heyrt.
.Teg ætlaði pá að færa J>etta máli mínu til
sönnunar, en [>á tók jeg eptir ]>ví, að allir. sein
úti fyrir voru, voru rjett að segja að veltast uui
af lilátri. Loksins náði einn peirra sjer svo mikið
að hann gat sagt:
„Og nei, ]>að er of skemmtilega vitlaust,
ua, ha, ha! Mjer J>ykir J>að í sannleika leiðin-
43
|>að var bók um „Hvernig eigi að liaga sjer
í ]>rumuveðri“.
Konan mín liafði margsinnis reynt að stauta
sig fram úr henni með ]>eirri litlu frönsku, sem
hún kunrii.
Jeg fann bókina, en J>að kostaði eitt postu-
línsker og ýmsa skrauthluti, sem Mrs. McWiIliains
hafði verið vön að prýða ofninn með. Kertið
fann jeg líka og konan mín lokaði sig inn í
skápnum.
Jeg lijelt, jeg mundi nú fá augnabliks frið,
meðan hún væri að lesa. En pað var lieldur
ekki iienia eitt augnablik. Allt í einu liljóðaði
hún:
„Mortimer, livað var |>etta?“
„Og J>að er ekki neina kötturinn".
„Kötturinn! J>að var |>að versta! Taktu hanti,
taktu liann ]>ú verður að finna liann - og
stikktu lionum inn i ]>vottaboröið, kettir sem
eru fullir af rafurmagni J>eir eru sjálfir svo itð
segja lireint og lieint |>rumuveður í |>vi smáa“.
Aptur lieyrði jeg hana snökta og kveina, og
sálarangist aumingja konunnar minnar kom mjer
til ]>ess að fara að eltast \ið kisu. l>að kostaði
yfir 400 dollara; svo inikið mölvaðist af postu-
líni, geggjaðist af stóluin og ónýttist af ábreiö-
um, áður en jeg náði aumingja dýrinu og kont
J>vi heilu og höldiui ofan í eina koiiinuiöu-
skúffu.
og