Lögberg - 02.05.1888, Blaðsíða 3

íslendinga í Duluth, Minn. Til-
gangur fjelagsins er sá, aö cfla og
styðja allt það, er íslendingum
mætti verða til framfara í- heims-
álfu þessari. Hvort fjelagið hafi náð
tilgangi sínum, kann jeg ckki frá
að segja, en eptir því, sem kunn-
ugur maður segir frá, virðist sem
það hafi ekki lokið ölluu] starfa
sínum. Hann segir svo: Eitt af
inestu áhugamálum fjelagsins var
hókamálið, og þótt mörg framfara-
mál hafi átt erfitt uppdráttar, þá
hafa þó fá af þeim mætt jafn-harðri
mótspyrnu sem það, og það svo
mjög, að haft er eptir einni lconu,
er staðið hefur í fjelaginu frá byrj-
un, að ekki skyldi hún í því, hvað
þeir af fjelagsmönnum væru vitlausir,
er vildu verja peninguin fjelagsins
til bókakaupa; hún kvaðst ekki
sjá neinar framfarir í því að kaupa
bækur. Allt fyrir það eru nú bæk-
urnar fengnar, en jeg hef fyrir satt,
að enginn af fjelagsmönnum eigi
að fá að sjá nokkra þeirra með öðru
móti en því, að hann leggi fram
tvöfaldan pant fyrir hverri bók, er
hann æskir eptir. þetta eru nokkrir
af f jelagsmönnum óánægðir með, og
kalla að þetta beri vott um ósjálf-
stæði og tortryggni þeirra manna,
er halda þessu fast fram; og nú
heyri jeg, að það hafi komizt í
gegn á síðasta fjelagsfundi, að sam-
in verði lög í þessa átt fyrir helm-
inginn, nefnilega lestrarfjelagið.
þeir, sem eru þessu lagafrumvarpi
ósamþykkir, spá að þetta verði ti
að auka óvinsæld meðal tjelao-s-
manna og þykir það illa farið,
þar sem hin einstakasta mannást oo-
bróðurlegur mannkrerleiki iiefur
fyigt fjelaginu frá fyrstu byrjun
til þess tíma. Er því vonandi' að
þetta sje ástæðulaus ágizkun.
Hinn liðni vetur hefur verið
harður lijer sem annars staðar og
er hjer snjór ekki algerlega tek-
mn upp enn þá; og til skamms
tíma hefur hjer verið frost í for-
sælu um hádaginn; er því lítið far-
íð að greiðast fyrir mönnum með
atvinnu enn þá, enda er það ekki
vam að vinna byrji hjer fyrri en
eptir það að ís er farinn af vatninu
og bátar farnir að ganga; vonandi
er, að lijcðan af verði ekki langt
að bíða þess tíma. Sagt er, að mikið
muni verða um atvinnu hjer í sum-
ai, en óvist er hvað kaupgjald
muni verða. þó búast flestir við
ai') ínuni verða það sama o<?
næsthðið sumar. þá var kaup-
g]ald hjer við almenna daglauna-
vmnu frá $ 1>75 tfi $ 2,00 á dag;
timbursmiðir hafa hjer $2,50 til
«/ón°-á dag’ múrarar hafa frá
> tll $ 5,00 á dag; plastrarar
hafa $ 5,00 á dag. En borð er
hjer dýrt; það er ódýrast $ 18,00
um mánuðinn; húsaleiga er hjer
svo fjarskaleg að keyrir fram úr
öllu hófi. Margir eru það hjer
sem kalla að þessi bær sje í upp-
gangi, og er það aö vísu satt. að
því leyti sem húsabyggingar hafa
farið vaxandi, og mest kvað að
því síðastliðið surnar; en hvort
það verður jafn-mikið í sumar kom
andi, gefur tíðin að vita. Annað er
það, sem kannske mætti telja bæn
um til framfara; það eru stræta-
gerðir í bænum, og að þeirri vinnu
get jeg hugsað að gangi nálægt
helmingur verkmanna hjer, það er
að segja daglaunamenn. Landslag
ið í bænum er mjög hrjóstrugt, og
jiað svo mjög, að ómögulegt er að
kjer geti myndast skipulegur bær,
nema með ærnum kostnaði; eru
engin líkindi til að bærinn fái
staðizt undir því ásigkomulagi, er
hann nú er í, þar jeg hef hcyrt-
menn fullyrða, að nokkrir af þeim,
er bunir voru að ná eignarráðum
yfir húsi og lóð, hafi tapað þeim
fyrir þá skuld að þeir hafi ekki
staðizt strætiskostnað þann, cr á þá
er lagður; álít jeg það allt annað
en tryggilegt í byrjaninni. Stræt
isgerðir eru nú fyrst að byrja hjer.
Verkstaðir cru hjer engir, svo iðn
aður fái staðizt, svo teljandi sje,
nema það að hjcr eru nokkrar
kornhlöður; líka eru hjer nokkrar
sögunannyllur, ásamt einu skinn-
sútunar-húsi. Svo eru hjer, og
mörg vöruflutninga-hús, og er tölu-
verð atvinna við Jiau, ásamt tveim-
ur koladokkum, er veita nokkrum
mönnum stöðuga atvinnu árið um
kring.
Margan hef jeg heyrt gera sjer
góðar vonir um uppgang og at-
vinnuvegi þessa hæjar framvegis
Hvað þeir hafa fyrir sjer um þetta,
er mjer að öllu leyti óljóst, þar sem
jeg fæ ekki sjeð að ncitt styðji
að þvi, nema það, að aðflutningar
eru hjer miklir einkanlega skipa-
veginn eptir vötnunum. En jeg
get ekki álitið það nægilega trygg-
ingu fyrir atvinnuvegina og fram-
för bæjarins, þar sem minnst af
flutningi þeim getur tileinkazt bæn-
um, og þar fyrir get jeg ekki
annað en álitið þá að nokkru leyti
óviðkomandi bænum, að öðru leyti
en því, sem þeir veita honum bráð-
ustu nauðsynjar.
það er tvennt, er jeg álít skil-
yrði fyrir framför hv'ors bæjar,
en það er að gott búnaðar-land liggi
að honum á alla vegu, er að minni
meiningu styður mest að hinu skil-
yrðinu,því, að margháttuð verkstæði
fái myndazt, er þroskist jafnframt
bænum. það er auðvitað, að grcið-
ar samgöngur styðja að því líka.
þetta,sem jeg tel tryggingarvott fyrir
framför bæja, vantar hjer, og eng-
in líkindi til að það komi; að minnsta
kosti verður hjer seint öflugur
landbúnaður.
Jóhann Hall.
Bændur í Suður-Dakota tala um I hinna hvítu naauua (.ar eru uudió lok
að hætta framvegis við hveitirækt liðnar, eða þá ).ær eru að lift'a undir
til nokkurra inuna. ]>eir segja að
FRAICKLAND ER Aí) SÖKKVA.
Londonar-blaðið Olube segir frá jarð-
fræðisuppgötvun, sem nýlega hafl verið
gerð á ströndinni á Bretagne (á' Frakk-
landi), sem bendir æði langt aptur í tím-
ann, og sem lætur |.að sýnast heldur srná-
vaxið, sem mönnunum hefur tekizt, þegar
l>að er borið sarnan við J>að, sem uátt-
úruöflin fá afkastað. Stórstraumar hafa
flutt til mikið af sandi fyrir framan
ströndina, og svo hefur komið í ijós
skógur, sem nð minnsta kosti hefur ekki
verið ofansjávar í síðustu tuttugu ald-
irnar. Þessi uppgötvan er álitin þýðing-
armikil fyrir vísindin, því að hún sýnir
þnð ljóslega, að ströndin á Frakklandi
er að sökkva. Þetta atriði sannast og
greinilega af gömlu korti, sem fundizt
hefur í ábótadæminu Mont Saint Michel.
A síðustu sjö öldum er sagt að einar
sjö sóknir hafi horfið á þcnnan hátt. Og
í Douarnenez-flrðinum vita menn að var
bær á 5. öldinni, og hann blómlegur,
Is að nafni. Enda enn má sjá, þegar
fjara er, gömlu girðingarnar utan um
>ann bæ. Þeir, sem fram með firðinum
húa, kalla þær Morjber Oregln (Grikkja
garðinn). Alþýða manna fullyrðir, að
stundum megi heyra kirkjuklukkurnar
hringja niðri í vatninu, og sje það þá
straumur í vatninu, sem hringir þeim
Franskir jarðfræðingar ætla að Bre-
tagne, Norðmandíið, Artois, Belgía og
Holland muni ekki sökkva minna en
9jö fet á öld. Eptir því ætti eptir 10
aldir allir franskir hafnarbæir við sund-
ið að vera undir lok liðnir og París
vera orðinn sjávarbær.
vjelar, hestar og aukahjálp við þresk-
inguna verði svo dýrt, að þeir geti
ekki haft neinn hag, sein um muni,
af hveitiræktinni. Naumast er neitt
hveiti frá Suður-Dakota talið betra
en No. 2. Búizt er við, að maisrækt
mundi borga sig þar betur. — Grand
Forks Herald.
Brauðefni, sem flutt var inn í
Stórbretaland og írland árið 1880,
var 7,53(5,000 tons. 1887 var það
7,805,000 tons, hafði þannig að eins
vaxið um 3£ pr. Ct. Arið .1880 var
þessi kornvara metin á £ 62,857,000;
en árið 1887 á £ 47,810,000. Brauð-
efnið liefur því á þessum tíma fallið
um dálítil meira en 25 pr. Ct. Virð-
ingarverðið á innfluttu keti hefur og
fallið hjer um bil að sama skapi,
eins og á kornvörunni, en því verður
ekki eins nákvæmlega jafnað saman
við fyrri tíma, af því að skýrslurnar
nefna að eins dýrafjöldann, en skepn-
urnar eru svo ólíkar að stærð, osr
svo mikill munur á, hve mikið ket
er af þeiin.
V e r ð á nokkrum vörutegundum í
Winnipeg um siðustu helgi.
Nautaket nýtr,..... pd. $ 0,05 —0,15
HVEITI.
Öll hveitiuppskeran í Dakota síð-
astliðið ár var 52,406,000 busliels,
og það hveiti varmetið á $27,251,120.
ia,r af er 22 pr. Ct. haft til
heimabrúkunar, neyzlu og útsæðis;
/8 pr. Ct. af hveitinu er því sent
á burt og selt. þann 25. febr. síð-
astliðinn höfðu bændur komið af
sjer 73 pr. Ct. af hveitinu, og þannig
var o pr. Ct. eptir heima hjá þeim
af því, sem ætlað var til sölu. Með-
alverðið á hveitinu síðastliðið ár er
talið 52 cents fyrir bushelið. Búizt
er við, að það muni heldur verða í
hærra en lægra verði framvegis.
— - 0,12^-0,18
— - 0,10 —0,15
— - 0,10 —0,15
— - 0,10 -—0,18
— - 0,12^—0,18
'0,06 —0,10
tylft. - 0,12tý—0,15
Kálfa knt,
Svínaket nýtt, ...
---- saltað,
Svínslæri,.......
Sauðaket,.........
Hvítfiskur,......
Egg ný,...........
Smjer,................ pd. - 0,17^—0,25
Jarðepli,..............bush.- 0,60
Hey,................... ton - 7,00 —9,00
Poplar,................. cord - 4,00
Tamarac,................. — - 5,25 —5,50
Hveitimjel (Patent), 100 pd. - 2,25
---- (Strong
Bakers). 100 — - 2,00
---- (Superflne) 1,30
Haframjel (grl.) ... 100 — - 2,75
---- (Standard)lOO — - 2,00
Hafrar,............bushel - 0,35—0,40
Úrgnngur (Shorts).. ton - 14,00-15,00
Mjólkurkýr.........hver - 30,00—40,00
Tamdir uxar........parið -100,00—120,00
lok, og fólksfjöldinn í Ameríku helzt
mestme.gins viS með því móti, að allt-
af koma nýir og nýir menn þangað frá
liinum heimsálfum“.
Vilja hinir hciðruðu útgefendur „Lög-
bergs“ gefa oss, hinum fáfróðu, nokkr-
ar upplýsingar um, hverju vjer c-igum að
trúa í þessu efni?
ICaupendur í Nýja íslandi
8r. Veriö' )>ið alveg rólegir. Það er
jafn-satt þetta, eius og annað, sem G ron
d»I hefur um Ameríku sagt, og. sem
Lðgberg hefur við og við bent les-
endum 'sínum lílið eitt á; og það er jafn-
mikið mark á þessu takandi, eins og
dylgjum Gröndals um íslendingana, sem
Índíánar eiga við og við að vera að
brjótast inn á og drepa.
SPURNINGAR OG SVÖR.
í fyrsta árgangi af „Tímariti Bók-
menntafjelagsins“ í ritgjörð um „Mann-
fræði og fornleifar“ eptir Benidikt
Gröndal, stendur á 93. bls, svohljóðandi
málsgrein: „Það gæti verið efasamt,
livort hinir hvítu Evrópumenn, sem bezt
af öllum þola mismunandi loptslag og
deiling hita og kulda, livort þeir í raun-
inni sjeu lagaðir fyrir nokkurt land í
Norður-Ameríku, því allar kynkvíslir
S V A II
til hr. St. 11. Jómsonar.
í 12. tölublaði Lögbergs gefst leseud-
unum að líta. listasmíði eptir lierra
Stefán B. Jónsson, þar sem hann ræðst
á mig með háði og lmífilyrðum. ' í'
byrjun greinar sinnar tekur hr. S. það
fram, að jeg vilji álítast gætinn og
sögulega skáldmæltur maður. ‘ Þettá or
fögur setniug; ef jeg annars á að
svara lienni nokkru, þá er það þttð mild-
asta, er jeg get sagt, að 'þar ferst: .ekki
flekkóttum að gelta, þar sem hr. S; á
hlut að.
Það var aldrei meining mín að byrja
deilur í blöðunum, þó að jeg Ijeti skoð-
un míua í ljósi viðvikjaudi þreskingar
og sögunar maskínu kaupum Nýja-ís-
lands, heldur hitt, að ef ske kynni að
einhverjir hefðu enn ekki skoðað mál-
ið til lilítar, þá kynnu |>eir að vakna til
meðvitundar um að fyrirtækið væri skað-
vient, áður en þeir floygðu peningum
sínum á glæður.
En af því lir. S. hefur tekið það svo
undrunarlega sárt, að heyra sannleikann
viðvikjandi þessu máli, aö hann með
öllu mögulegu og ómögulegu móti
reynir að gylla og fegra málið, sem
velferðarraál nýlendunnar, þá get jeg
ekki leitt hjá mjer að segja með fáum
orðum álit mitt á þeirri skýringu
málsins, sem hr. S. gefur. Það er nefui-
lega skoðun mín að allar þessar ffigur-
búnu hugmyndir um tilvonandi ágóða
með öllum rentum og rentu rentum
sjeu alls engin sönnun fyrir því, að slíkt
sje velferðarmál Nj'ja-íslands.
Sem sönnun fyrir þörf á þreskivjel
tekur hr. S. það fram í grein sinni að
vanrækt Nýja-íslandsbúa á jarðyrkju
liafl orsakazt af því, að ekki hafi verið
hægt að fá þreskt. eða malað hveiti.
Þetta er rangt. Orsökin er eðlilega
þessi, að nlí fyrir 4 árum voru mjög
fáir búsndur í nýlendunni — t. d. í
Víðirnesbyggð að eins 12 — og þeir fáu
menn voru í liuganum mikið nær þvi
(Niðurl. á 4. blaðsíðu).
ullann hlýddi henni pegjandi, og sneri
inu vi á koddanum; við sáum ekki frau
hann aptur.
atvikaðist’ frA Þessu alveg eins
... ■ ’ 1 ’ er engmn ffitur fyrir draug
pessh 8em FÍZt hefur tH eJrna ýðar, anm
í . ’’ gehk 1 fann enda herberg
ar sem skyhð stóð fyrir‘ijórinu. Við set,
bak við það, og gátu.n talað par saman í h
,n Þ*SS hann heFði til okkar. JJún sagði
undan öllu öðru, að einn af spítalalækm
tæÍ Vbr -81g. VÍð að láta vin minn vita,
levti'v 'rrnig 1 öllu læga Hann var að nc
hann vT ^ & eins °br Hkamanum
r ::;.,enn.ekki»4- w,st„r ti
Þee-arta ^ rÆr'nguna’ se'u hann mundi komi
þegar hann yrði hins sanna vísari.
.kjúfu verii> *°
„Hegar hún hafði verið tekin út úr rú
hússms, sem farizt hafði í eldgosinu, p&
hún verið lögð til með líkum ' frændfólks
fvrir T Þa:n;g greptrUUar' Til allrar hamii
y bana hafði enskur ferðamaður lieimsótt e
hL n T,.""’8*1 I-™ <>*. «m b,
I, 1,1 *ð hJ5lP*. Hann lm(8i
ningar, og hann frelsaði hana frá að v
kviksetta. Svo hafði liðið nærri pví ,nám
94
„Gætið pjer að dyrunum“.
„Hvers vegna?“
„pjer munuð sjá hana á þrepskildinum“.
„Um leið og hann sagði petta opnaðist hurð-
in hæglega. í pessari daufu birtu gat jeg fyrst
ekki greint annað en kvennmynd. Hún færðist
hægt og hægt nær okkur. Jeg sá svip andlits-
ins, sem jeg pekkti svo vel; augun voru stór
og dauf — augun hennar Mrs. Evelins. Jeg býst
við að óráðs-orðin, sem Beauoourt hafði talað við
mig, og kyrðin og rökkrið í herberginu hafi haft
áhrif á ímyndunarafl mitt. pjer haldið víst að jeg
sje einstök kveifa, par sem jeg kannast við petta.
pað augnablik faan jeg sannarlega fara um mig
hroll af hjátrúar-skelfingu.
„Blekkingunni lauk við pað að breyting kom
á andlitið á henni. Hún varð forviða við að sjá
mig, og pað koin svo eðlilega frain í augnatil-
liti hennar, að jeg gat fundið til fagnaðar af
pví »ð uppgötva að hún skyldi vera lifandi kona.
Jeg hefði ávarpað hana, ef hún hefði ekki bent
mjer að jeg skyldi pegja.
„Beaucourt rauf pögnina.
„ ,pjÓnustusami andi!‘ sagði hann, ,frelsaðu mig
frá pessu jarðneska lífi. Tak mig með pjer til
hins eilífa lífs‘.
„Hún gerði enga tilraun til að koma fyrir
hann vitinu. ,Bíddu‘ svarði hún blíðlega ,bíddu
og sofðu1.
91
um sínuin, sein litið lopt komst inn í, 4n pess
að draga að sjer nokkurn tíma loptið úti fyrir
í f&ar mínútur. pað gat ekki farið nema á einn
veg, að bjóða hinum almennu lögum náttúrunnar
byrginn á pann hátt; hann varð æ lasnari og
lasnari, og sóttveikis-einkenni fóru að koma í
Ijós. Læknirinn sagði blátt áfram: „pað er engin
von um hann, ef liann flytur ekki hjeðan“.
„Einu sinni enn hafnaði hann pví að flytja í
húsið mitt í London. Hann benti mjer á, að ef
sóttveikin í honum magnaðist, pá kynni pað að
verða liættulegt fyrir mig og heimilisfólk mitt.
Ilann hafði lieyrt getið um eitt af stóru sjúkra-
húsunum f London, par sem peir, sein geta borg-
að fyrir læknishjálþiina, geta fengið herbergi út
_ af fyrir sig. Ef hann ætti nokkuð að ílytja si<>-,
pá vildi hann fara á pað sjúkrahús. pað vom
mikil hlunniudi við að fara svo að, og ekkert
sjerlegt móti pví. Við fluttum liann ti'f sjúkra-
liússins, án pess að láta eitt augnablik liða til
ónýtis.
„pegar jeg hugsa um pau voðalegu veikindi,
sem á eptir fóru, og pegar jeg minnist peirrar
óaflátanlegu hræðslu, sem jeg átti við að stríða
pá daga, pá hef jeg ekki nógu mikið prek til
að fjölyrða um pann part sögunnar. Auk pess
' '^ið l:)jer> pegar að Beaucourt batnaði, eða, <rin-i
og rjettara væri að jeg lýsti pví, hann' var hrif-
inn aptur til lífsins, peg'ar dauðinn liafði spennt