Lögberg - 24.04.1889, Blaðsíða 3

trúa [>ví að skynsömum mönnum lijer liafi \
nldrei dottið í liug, að [mð mundi vera
citthvað bogið við hessnr liúu tölur
lieilagrn mannn? Eðn er liugsanlegt,
nð hvað eptir annnð, ár eptir nr sjeu
liundruð af mönnum og uúsundir af
möunum gerðar lieilagnr í jafnlitlum
bæ eins og Winnipeg er, og a‘S )>ess
sjáist svo bvergi merki í daglegu og
borgaralegu lífi? Eða bafið þið orðið
vör við að mannfjelagið hjer bnfi orð-
ið sjerstaklega mikið heilagri, síðan
)>eir til dæmis Hunter og Crossíey sneru
sinum tveimur þúsundum í vetur, eða
livnð )>að nú var? Eða liefur yfir liöf-
uð nokkur maður orðið var við, að
uokkuð liafi nokkurn tima breytzt bjer
i bænum eptir nð revivalistarnir liafa
snúið þessum stóru bópum manna til
lieilagleikans? Jeg hef aldrei beyrt um
það getið, og enginn þeirra nnmna,
sem jeg lief minnzt á )>að efni við,
hefur liej’rt um )>að getið. Mjer þætti
einkar fróðlegt, ef einhvcr cða ein-
bverjir gætu gefið mjer áreiðanlcgar
uppjýsingar um það ntriði.
í nánu samband við revÍBaliuinninn
stendur Salvation Army með sínar bumb-
ur og sína lúðra, sinn sálmasöng og
sín knjeföll úti á strætunum, sínar ber-
göngur móti andskotanum og sinn ballc-
lúja-morgunmat. Jeg þarf ekki að lýsa
guðsþjónustu-afskræmi þessa flokks fyr-
ir ykkur, því að þið kannist að líkiud-
um öll við það. Það ber á )>vi í þess-
um bæ, sem minna lætur á sjer liera,
en Salvation Army gerlr. kljer þykir
það beldur ekki svo mikil furða, þó að
þeir andlegir aumingjar sjeu til, og þó
að meir en .nóg sje til af þeim. meira
að segja, sem ballist að slíkri heimsku.
Það hefur vist engin sú heimska kom-
ið upp meðal mannanna, sem ekki
hefur fengið ábangendur, ef nokkur
veigur liefur verið í henni. Eu liiuu
furðar mig á að andlega lífið
skuli í raun og veru standa svo lágt
hjer, að gáfaSir prestar skuli geta stað-
ið frammi fyrir áheyrendum síuum í
1 >rj edi k i' na rstól n u m og áminnt þá um
að sækja þessa gargfundi í Salvation
Army—án þess að roðua út að eyrum
og ofan á báls. Þvi að prestarnir vita
það, og söfnuðir þeirra vita það, liver
einasti maður með algerlega fullu viti
veit (>að, að á fundunum í Salvation
Army er ekkert andlegt innibald, að
þar er naumast sagt nokkurt orð af
viti, því aíf fóikið þar líkist langmest
brjáluðum mönnuiu. Og að minnsta
kosti ættu jafn-menntaðir menn, eins
og prestaruir lijer eru, að reuna gruu
í það að áranguriun af þessari Salva-
tion Army-guðsdýrkun geti enginn orðið
annar en sá, að gera heimskingjana
enn beimskari, fylla |>á með broka og
sjálfbyrgingsskap, og koma þehn til að
Jíta óvildar- eða fyrirlitningar- eða með-
aumkvunar-augum á sjer langt uin vitr-
ari og meiri menn.
Og úr því að jeg cr farinn að tala
um sumar óviðfeldnar bliðar á lijer-1
| lendu trúarbragöalífi, þ;í er auðvitað
sjcrstök ástæða fyrir mig til að minn-
ást á )>að aumasta lineyksli og þá ó-
virðulegustu liáðung, sein enn liefur
orðið meðal vors fólks í þessu laudi,
og sem við eigum lijei lendiun trúnr-
bragðafjelögum að þakka. Þið vitið
auðvitað öll við iivað jeg á—að jeg á
við kristniboðið í kapellunni á Kate
Street.
Jeg lief reynt, af veikum kröptum,
auðvitað, en þó með einlægri viðleitni,
að setja mig inn í |>ær myndir, sem
kristindóinurinn befur tekið á sig lijer
í landi, og sein mjer eru ógeðfeldar
Jeg lief blustað á revivalistana þruma
og syngja, og jeg bef verið við halle-
laja breakfnHt og xalDation-nnpper í Salva-
tion Army. Jeg bef ekki getað betur
sjeð, en að revivnlista apturbvarfið væri
liumbug, og að Salvation Army sje
nnúance. En það )>ori jeg að standa
við, að þakkar-orð er gefandi milli
þess livorstveggja og trúarlioðsins, sem
Dr. JJryce liefur byrjað Jijer meðal
vor fyrir munn postula sinna Jónasar
og I.árusar. J>að fara uauraast aðrir
lijer um landið tii að prjedlka yfir
lyðniim, en þeir sem hafa einliverja
hæfileglcika til að gera það svo að
það verði ekki til hneykslis. Þeir eru
margir bverjir stór-mælskir mann. Og
þó að það sje reyndar opt anðbeyrt, að
bak við mælskuna liggi óþolandi trúar-
ofstœki, þá kunna mennirnir að liaga
svo orðum sínum að ekki verður með
neinu móti sagt að það sje til skainm-
ar. Og uni Sálulijálparberinn er )>að
að segjn, að |>ó bann sje beimskur,
svo lieimskur, að liann er einna sorg-
legasti votturinn, seui til er, um það,
bve lágt viss hluti af mannfjelagiru
stendur nú á 19. öld í vitsmunalegu til-
liti, þá er |>ó einhver ómamnvon/.kuleg-
ur skringilegleikur yfir þeim trúarliragða-
flokki, svo að manni verður það fyrr
fyrir að brosa að lionum lieldur en
beinlínis að verða illa við bann.
(Meira).
FRJETTIR FRÁ ISLANDI.
(Kptir jFjallkonuHn»).
lleykjavik, 8. fehr., 1889.
Tiðarfar er uú nijög votrnrlegt
bvervetna sem til spyrst; optnst útsynn-
ingar, og nú siðast mikil frost.
Fyrirlestur u m b j a r g r á ð í
sjávarbáska bjelt liinn ötuli fram-
kvæmdagarpur þess málefnis, sjera O.
V. Oislason, enn )>á lijer í bænum 2.
)>. m., og var fyrirlesturinn nú loks all-
vel sóttur. Fyrir óþreytandi elju og
dugnað sjera Odds er nú mál þetta
koinið svo áleiðis, að ráðstafanir hafa
verið gerðar í öllum verstöðum við
Faxaflóa suunanverðan og viðar til að
fá áböbl þau, og taka upp aðfcrö þá
sem sjera Oddur liefur livatt til.
Bókmenntafjelagsfundu r
I var buldinn í Heykjavíkurdeidinui 2. þ.
ui., og voru þar snmþykktar uppástuug-
ur Hafnardeidariiinar um að H.víkur-
deildin fái nllar tekjur fjelagsins lijeð-
nn af landi og greiði 500 kr. árskatt
til Iliifimrdeildarinnnr um aldur og æfi,
en Hafnardeilditi hart allan fjelagssjóð-
inn, sem er erlendis, og tillög fjelags-
manna í útlöndum. R.vfkurdeildin taki
að sjcr útgáfu Skirnis og Skýrslna.
Þetta urðu lok „beimfliitningsmálsins“
að sinni.
Saðarþiiiijcyjartý»lii% 99. ðe». „Síðan
vetur liyrjaði, liefur tiðin verið óstillt og
umbleypingasöm. t’rkoma íiefur opt
verið mjög mikil, en opt hafa koniið
bJotar. Frost liafa verið frennir lítil og
optast austan- eða sunnau-átt. Xú er
haglaust viðast lijer um slóöir. Verði
veturinn barður, og vorið eins og vjer
höfum átt að venjast um nokkur ár, er
jeg hræddur um að heyin verði ónóg.
Grasvöxtur var viða hjer mjög iítill í
sumar, en almennt munu lieyin vel
[Verkuð. — Sökum þess live sjórinn lief-
ur brugðizt lijer (nema við Eyjafjörð)
er vist yfirvofandi bjargarskortur við
sjávarsíðuna. Nú þegar eru mörg lieim-
ili kring um verzlunarstaðinn Húsavík
bjargarlaus. — Flestir þeir, er )>ar búa,
eru þurrabúðarmenn bláfátækir. l>ar er
þó jörð vel fnliin til ræktunar og kost
eiga þeir á að rækta blrttina kring um
kofaua. Presturinn (sjera Finnb. Hútur
Magnússon) liefur bvatt þá til þess og
boöið þeini góða kosti (landið er eign
kirkjnnnar), en óvaninn og deyfðin má
liklega meira. Ekki eru þcir þó miklir
sjósóknarmenn. Nú ætlar verz.lunarstj.
Þórði r Guðjolinsen að fá þangað Færey-
inga til að stunda sjávarútveg“.
Jteykjavík 98. febr. 1889.
Drulcknanir. 24. jan. drukknuðu )>rír
menn í Kolbeinsárósi í Skagatirði, einn
frá Grafarósi, er Guðmundur bjet, gipt-
ur bóndi og tveir frá Grafargerði, Magn-
ús Gíslason giptur bóndi og Þorleifur,
búsmaður ógiptur. l>eir komu franian
úr Skagaflrði, og böfðu tekið l>át í Ósn-
ttm til að komast á yfir um.' Yiudur
var bvass á suðvestan, en mikill vöxtur
í ánni vegna liláku og ákattegur öldu-
gangur í Osnum. Seint um daginn gekk
bóndinn frá Oslandi til sjóar með ung-
um syni sínum og sá 2 menn, er bjengu
á skipskili nokkuð frá landi. Hann
sendi þegnr drenginu eptir karlmanui.
og reri síðan með lifshættu út til þeirra,
en )>egar )>eir áttu svo sem 6 faðma
eptir, sleppti aunar maðurinn af kilinum
og livarf; liinn uáðist með lífsmnrki,
en dó bráðlegn. Ski)úð „Sæfari“ frá
Stykkisliólnii, er sent var tii Heykjavík-
ur til að sækja matvöru, er fara átti
til Olnfsvíkur og lagði úi Heykjavík 21.
jan., liefir livergi komið fram, og er
sagt að rekið liafi úr þvi fl.ik umlir
Jökli. Á því voru 4 inenn: formaður
var Guðjón Jónsson frá Hergilsey; en
hinir mennirnir voru Jón Bjarnason fní
Heykliólum, elzti sonur Bjarna bónda
)>ar, Ólafur járnsmiður úr Stykkisliólmi
og Lárus nokkur, er var á beimleið úr
betriinarbúsiim.
Úti varð í deseinber maður frá
Hólseli á Ilólsfjullum, Sigtryggur Sig-
urðsson, „ungiir maður og efnilegur";
bann koin af Vopnatirði, og var nð
sækja föng í brúðkaupsveizlu sína; fannst
liann með lifsiuarki, ræuulaus og dauð-
kalinn. — 24. jan. varð úti kvennmað-
ur í Berserkjalirauni inilli Bjarnarbafn-
ar og Kongsbakka, Ólöf Jónsdóttir.
Mannalát. 7. jan. lje/.t Vigfús Sig-
urðsson, ]>rófastur á Sauöanesi, fæildur
13. júli 1881.
9. febr. ljest Olavia Tborarensen á
Akureyri kona Stefáns Tliorarenseus
sýsluroanns og bæjarfógeta.
Tíðarfar liefur í vetur alstaðar á
landinu verið umlileypingasamt, snjó-
koma talsverð, en frost lítil. Hláku
gerði livervetna seint í jan., svo snjó
tók upp meira og íninnii, og úr 20. febr
gerði nptur liláku, svo að snjólítið er
orðið víðn.
Fiskivart liefur orðið nýlega í
Garðsjó af nýrri göngu.— Annars fiski-
laust um nllt laiul nú sem stendur.
í s 1 e n z. k t kennarafjelag. 16.
febr. lijeblu fuml í Hvik ýmsir skóla-
kenuarar úr bienum og kcnnararnir frá
Flensborgarskólanum í þcim tilgangi að
stofna fjelngsskap meðal kennara um
allt land. Þar var kosin nefnd til að
semja frumvarp til laga lianda fjelag-
inu og blutu þeir kosning dr. Björn
Ólsen, Jón Þórarinsson og sjera Þórh.
Bjarnarson, er einnig niunu vera lielztu
bvatamenn þessa fyrirtækis. Lög þessi
vorit síðan samþykkt á fundi 23. febr.
og hinir nefndu menn kosnir í bráða-
birgðarstjórn til ársfundar í suinar, en
þeir skylilu taka sjer 2 'menn að auki
til aðstoðar og urðu þeir fyrir því Björn
Jensson kennari við lærða skólann og
Jóhannes Sigfússon kennari við Flens-
borgarskólann. Þcssir 5 menn sendu út
boðsbrjef víðsvegar um landið til að
bjóða mönnum að ganga í fjelag-
ið. Samkv. 1. gr. fjelagsins ætlar
fjelagiö „að efia menntun þjóðarinn-
ar, bæði nlþýðumenntunina og æðri
menutun auka sainvinnu og samtök
milli íslenzkra keunnra og blvnna að
hngsmunum konnara stjettarinnnr i öll-
um greinum“. Fjelagið á að gefa út
timarit um uppeldis- og kennsluniál og
er svo til ætlnzt, að fjelagið haldi áfram
útgáfu timarits þeirra Flensborgar kcnn-
ara, sem stofnað var í fyrra og mun
varla fá staðizt að svo komnu. I>að
er liklegt að þessi fjelagsskapur geti
komið tiiluverðu til leiðar, ef baun nær
útbreiðslu um land allt.
lleykjaúk, 8. Mars., 1889.
Landsbankinn átti í sjóði 31.
des. f. á. 122 þús. kr., en í lántim um
670 þús. auk rúmra 100 þús. kr. í kgl.
skuldabrjefum. Um 4. þús. kr. linfði
bankinn þá látiö leggja sjer út i fasteign-
um. Onotaðir seðlar voru þá eptir af
allri seðlauppbæðinni (ýý milllón) 70
)>ús. kr.
1* ró f a s t u r settur i NorðurÞingeyj-
arprófastsdæmi 1. mars. sjera Halldór
Bjarnarson i Prcstbólum.
P r ó f í s t ý r i m a n nafr æöi lijelt
Markús skipstjóri Bjarnnson yfir fjórum
sveinum sínum 1—2. niars, sem voru:
Magnús Magnússou (78 st.), Ellert Seliram
(44 st.), Marteinn Teitsson (43 st.) og
Finniir Finnsson (37 st.).
D á i n n er 1. þ. m. Þórður lióndi
I>orsteinsson nð Leirá i Borgarfirði, ein-
liver atkvæðumesti lióndi á Suðurlandi
og alkunnur fyrir dugnað siun og fram-
kvæmdir. Á Leirá linfa löngum búið
stórauðugir emha'ttimnenn, cn engar menj-
ar um maiinaverk hafa |eir skilið |>ar
eptir, nema ef til vill legstcina sína í
kirkjugarðinum, rn IVirSur háinli gerði
þar loks garSinn frægan og befur reist
sjer þar traustan minnisvarða.
T í ð n r f a r liefur veríð sfillt og
tilitt í nokkra daga.
A f 1 a li r ö g ð. 23. og 2ö. febr. varö
fyrst vart við nýja fiskigöugu í H.'ifn-
uin og á Jliðnesi, og fengust 10- 27 í
hlut í Höfnmiuni og 16—30 í blut á
Miðnesi. Síðan liefur stöðngt orðið
vart við þorsk )>ar syðra og í Garðsjó.
—I miðjum febrúar varð vel vnrt við
lisk undir Jökli, á Sandi og í Ólafsrík,
20—30 í blut, mest af ýsu.
Bjargarlevsi voðalegt vofði yf-
ir þar vestra einkaiilegn vegna algcrðs
matvöruskorts í kaupstöðum, og útlitið
óvænlegt ef ekki aflast.
lleykjarik, 90. mars, 1S8S.
Tiðarfar befur verið stillt viöast
um laud síðan seint í febr., er lilákuna
gerði; en nllvíða eru )>ó snjóþyngsli
allmikil, einkum á Vesturlandi.
A f 1 a b r ö g ð. Fiskvart licfur orðið
bæði austanfjalls (á Eyrarbakka) og víða
við Faxaflóa. í Garðsjó og Leiru atlað-
ist á dögunum 30- 40 í lilut á lóðir;
I) á i n n í gær Mngnús Guðmunds-
son liringjnri bjer í bænuui.
flapns 0. Sllliill
Skósmidur.
69 ROSS STR.
Bvr til skófatnað eptir máli, sem
emlist betur en hjerlcnt skðtau ojt
auk ]>ess óilýrara. Gerir sötiiuleiöis
við gamalt, fyrir mjög lítið verð.
EDINBURCH, DAKOTA.
Verzla með allan ]>ann varning,
sem vanalega er selilur í búðutn í
smábæjunuiu út uin laiulið (f/enerni
ntore.i). Allar vörur af beztu teg-
unduin. Komið inn og sjiyrjið uni
verð, áður en ]>jer kaupið annars-
staðar.
401
kreppti hann vesalings hvltu höndina fast. Hættu-
skorjian var afstaðin, og lífi lians var borgið.
Hann svaf líkt pessu átján klukkustundir; og
mjer er nauinast um að segja ]>að, ]>ví að jeg
er bræddur uiii inenn rengi mig, en allan tf:n-
ann sat stúlkan hjá hotium, af ótta fyrir ]>vf, að
ef hún hrærði sig og færi burtu, ]>á inundi höml-
in á henni vekja tiann.. Enginn niaður imiii
nokkurn tíma fá að "ita, live mikið hún hefur hlotið
að ]>jást af sinadrætti, stirðleik og þreytu, svo að
jeg sle]>])i næringarleysitiu alveg; en vfst er uni
]>að, pegar hann loksins vaknaði, varð að bera
liana burt — limir hennar voru svo stirðir, að
hún gat ekkert hreyft þá.
Eptir að Good tiafði brugðið til batnaðar
liresstist liann skjótt og fjekk heilsu sína alger-
lega aptur. Ekki var pað fyrr en haun var
orðinn alheill að Sir Henry sagði honuni allt,
sein hann átti Foulötu upp að unna; og ]>egar
hann koin að sögunni um pað, hvernig liún sat
við lilið lians 18 klukkustundir, af pvf að liún
yar tirædd um að hún mundi vekja liann, ef hún
breyfði’ sig, ]>á fylltust augu sjómannsins með
tárum. Hann sneri sjer við og lijelt beint til
kofa pess, par sein Foulata var að búa til morg-
uninatinn (við vorum nú komnir aptur í okkar
gömlu hfbýli), og tók rnig með sjer til pess að
túlka fyrir sig, ef hann skytdi ekki geta gert
ihenni Ijóst, við hvað hann ætti; annars verð
400
óendanlegri meðaumkvun — eða var pað eittlivað
meira en tneðauinkvun?
Tvo daga> lijeldum viö aö tionum gæti ekki
orðið lífs auðið, og við drógumst áfratn ineð sorg-
bitnum hjörtum. Foulata ein vitdi ekki trúa pví.
„Hanu mun lifa“ sagði hftn.
A 150 faðma svæði, allt i kringuni aðalkofa
Twala, ]>ar sem sjúklinguriun lá, var pögu; pvf
aö ejitir skipun konungsins höfðu allir, setn lieiuia
áttu f húsunum bak við liuiin, verið íluttir á
burt, að undanteknutn Sir Henry og mjer, til
]>ess að engiiin hávaði skyldi t>erast að eyruin
hins sjúka manus. Eitt kveld *— ]>að var tiininta
kveldið frá pvi að liaun tiafði lagzt, gekk jeg
viiii tijá lionuin, eins og jeg var vanur, til pess
að vita, hvernig lioiiuin liöi, áöur eu jeg legði
mig til livfldar nokkrar klukkustundir.
•leg gekk varlega inn í kofann. Laiuiúnn
tiafði verið settur á gólfið, og við hann sá jeg
Good; hann V>vlti sjer ekki lengur, tieldur lá
grafkyr.
Svona var pá loksins komið! og í gretnju
lijarta míns kom eitthvað upp lijá mjer svijiað
andvarpi.
„Uss-s-s!“ heyrðist úr dimma skugganum bak
við höfuöið á Good.
Uá tæddist jeg nær, og sá að hann var ekki
dáinn, heldur svaf liann vært, og utan uin fing-
urna á Foulötu, sem líkastir voru vaxkertum,
397
maðurinn yppti ö.xluin. „Já“, svaraði haiin; „en
pað er með pví einu móti mögulegt að hatda
Kúkúanalýðiium í stilli, að honum sje tekið
blóð við og við. Vitaskuld hafa inargir verið
drepnir, en konurnar eru ejitir, og aðrir menn vaxa
iimau skamtns uj>]) í staö peirra sem fallnir eru.
Ejitir ]>etta verður friður í landinu um stuml.“
SJðar uin inorguniiin heimsótti Jgnosi okkur
og tafði lijá okkur skamina stund; konungs-djásnið
var nú l>undið við brýr lians. Degar jeg virti
hann fyrir mjer par sem tiann gekk áfram með
konunglegum tíguleik, með nuðinjúkan varðmann
á hælum sjer, ]>á gat jeg ekki að ivjer oert
nenia iniiinast háa /úlúans, sem liaföi komið til
okkar í iJurbun fáeiuum inánuðum áður, og beð-
iö um að mega kpmast í okkar ]>jiiuustu, o<r
jeg fiir uð liugsa uin, hve undarlegar væru bvlt-
ingar hainingju-hjólsins.
„ITeill, konungur!“ sagði jeg, og stóð upp.
„Já, Maeumazahn. Konuugur er jeg loksins
orðinn, af náð ykkar priggja“, svaraði Iiaiin
ótrauðlega.
Ilann sagði, að allt gengi vel; og liann von-
aöi að koma á tniklu hátfðatialdi ej>tir tvær vik-
ur til pess að sýna lj'ðnum sig.
•Ug sjmrði liann, hvað liann liefði af ráðið
að gera við Gasrool.
„Hún er landsins illi andi“, svjraði hann,
„og jeg ætla að drejin liana, og alla galdra*