Lögberg - 16.04.1890, Blaðsíða 7

LÖGBERG, MIDVIKUDAGINN 16. APRÍL 1890.
%\ œ í) a
eptir Magnús Jónssoti.
um
áfrain
okkar
(Niðurl. frá 2. bls.)
í hinu kirkjulega lífi voru libf-
vjer pegar tekið stefnu, eins
kunnugt er. Við viljum lialda
að vera kristnir, halda áfram
barnatrú; við viljum hafa
o-pnidð í
o r>
prest, og höfum pegar
fjelaír með að launa honurn og
0(r reisa okkur kirkjur. Um upji-
fra'ðinjr ungdóinsins í kristilegum
efnum hugsum við líka, ba'ði með
sunnudagsskólum og heiinakennslu.
Við viljum að allir íseudingar lijer
I landi hafi eitt allsherjarfjelag fyr-
ir kirkjuleg málefni, og við höf-
uni ekki að iillu leyti verið sofandi
fyrir pessu málefni. Við eruin að
vlsu hræddir um að setja peim fje-
Jagsskap föst takmörk, pvl við vor-
um orðnir dauðpreyttir á ríkiskirkju-
lega valdinu á íslandi, og viljum
pvi fara varlega i að leggja a okk-
ur kirkjulegu böndin hjer. Un samt
viljum við liafa lög og reglur í
fjelagi pessu, án pess pó að gefa
nokkrum einstökum mönnum vald
til óparfrar afskiptasemi í innansafn-
aðarmálum, og samningum og sam-
vinnu prests og safnaðar, með p\ í
vjer álítum að presturinn sje fremur
pjónn liinna einstölcu safnaða en
kirkjufjelagsins í licild. ð jer ætt-
uin nú, pegar tækifærið byðst, að
syna, að vjer erum ekki nihilistar
(eða ekki neitt), stefnandi í nirvana,
Oskapnaðarins auðn i pessuin alinennu
kirkjuinálum okkar. Hölduin áfrain
stefnu okkar í okkar innbyrðis
kirkjulega fjelagsskap með audleg-
um áliuga, og leggjum meiri pyð
ingu í anda orðsins, en pann bún-
ing og seriinoniur, sem nokkrir vilja
innleiða scm skyldustörf i safnaða
lífi voru. Jeg * álit að mennimir
iiafi ekki gott af pvi að stjórnast
eptir föstum og strö
eins og maskinur, við kristileg tæki-
færi, pví pá er hætt við að mcnn
hafi meiri áhuga á að halda regl
ur, en að skilja anda orðsins, og
ef svo færi, er auðsætt, að menn
verða andlegir steingerfingar meS
timanum.
Um liið fjelagslega Jíf okkar
parf jeg lijer litið að segja; pað
kemur að nokkru leyti fram ástand
pess í hinum atriðunum. Kn samt
iná geta pess, að pað s/nir sig í
flestum nauðsynja-fyrirtækjum okkar,
að frjálsmannlegur fjelagsandi ríkir
-*• meðal okkar, sem liefur fætt af
sjer ymsar gagnlegar framkvæmdir,
sem jeg parf lijer ekki upp að
telja (pær eru öllum kunnar). Jeg
sje ekki að fjelagslif okkar lijer
cigi við nein sterlí mótstriðandi öfl
»ð striða, hvorki frá flokki manna
hje einstaklingunum; og s/nir pað
greinilega að pær fjclagstilraunir,
er vjer höfum viljað koma á fót,
eru pó eklíi einber vitleysa eða al-
gert núll, pví margir menn eru
l'jer s v o grcindír og jiraktiskir,
®ð peir mundu ekki fj'Ma pann fje-
iagsskap ef svo væri. Jeg hlyt pví
»ð álita að liin fjelagslega stefna
okkar sje skynsamleg. Menn eru
»uðvitað talsvert varasamir í peiin
ofnum, enda er pað mjög gott að
yfirvega vel málefnin áður en inenn
taka fastar stefnur í peim. En eitt
vil jeg segja: Hegar er að ræða
'itn fjelagsskap í einhverjum almenn-
úm nauðsynjamálum okkar, pá ættu
•iienn endilega að vera annað hvort
Hieð eða pá á móti, annað livort
"Heð eða á móti málefninu í Jieild
oða ifinu sjerstaka fyrirkomulagi
^lnna einstöky liluta pess; ]>ví að
s’tja pegjandi Jijá, pegar um
okkar sameigininlegu mál er að
^ða, pað lj‘sir pví ekki, flö við
sjeum sjálfstæðar og liugsandí ver>
Ur- Við skulum lialda áfram útrauð-
,r í cdíkar fjelagslega stríði, og sj'na
^eiminum okkar lifandi áhuga í
A’erklegum fraHikvæniduin í okkar
»ndlegu og likamlegu /itriðum
Hvað verklegu framkvæiWcJíniar
®ncrtir, þá sje jcg ekki botur en
við höfum tekið í peiin fasta stefnu,
pá stefnu að leitast við að nota
öll pau tækifæri, sein við eigum
völ á, til pess að auka velgengni
okkar, eptir pví sem kringuinstæð-
ur lej’fa. Enda sjáum vjer vel að
pað, að efla velgengni okkar og
auka auðstofninn er hið fyrsta skil-
yrði fvrir pví að við getum vel
framfylgt stefnum okkar í liinuin
öðrum inálefnum; pvi auðurinn er
afl pcirra liluta sem gera skal.
Því er víst ekki hvað minnst gaum-
ur gcfinn i pessu landi, á hvað
iáu stigi menn standa í efnalegu
tilliti. Og víst er 11111 ]>að, að opt
heyra inenn nefndan dollar, ]>egar
um einhver alinenn fjrirtæki er að
ræða, og jafnvel að menn hafi liej'rt
raust frá ræðustólnum um peniuga
og jieningalegar kröfur til fólksins.
t>að er pví auðsætt að mjög ínikil
nauðsjn ber til pess að við kapp-
kostum eptir mcgni að efla okkar
verklegu framfarir, og lialda fast við
stefnu okkar, aíla okkur allra peirra
uppl/singa, sem við getum í peim
efnuin, ganga síðan öruggir áfram,
hertigjaðir góðum vilja, skynsam-
legri fjrirhyggju og líkamlegu pol-
gæði, notandi öfl og fratnleiðslu
krapt náttúrunnar, með peim verk-
færum og áhöldum, sem verkvjela-
smiðirnir liafa framleitt fyrir pjóðina
að pvf leyti, sem pau eiga við okk-
ar ástæður. Ekkert hjálparmeðal
jafn kröptugt I hinni verklegu
framfarastefnu vorri eins og jarð-
yrkjuverkfærin og önnur vinnuljett-
isverkfæri. ]>að ætti pví að vera
okkar mesta áhugamál að innleiða
pau lijer og læra að nota pau.
Jeg veit vel að margir álíta sig
of fátæka til pess að mega leggja
pcninga í d/r verkfæri. En liafa
menn gætt poss nógu vel í pessu
efni, að margar hendur vinna Ijett
verk, eða hafa menn gætt hins,
hvort ekki mundi vel borga sig, að
fá liingað vorkfæri upp á nokkurra
ára afborgun? Jeg liygg að 110tin af
peim mundu borga mikið meira en
verðið, áður en borguninni á verð-
inu parf að vera lokið. Og jeg
vil segja, að pví að eins getum við
fylgt ineð framfarastraummim að við
höfum eitthvað annað til að vinna
með cn tvær hendur tómar. Við
meguin pví ekki til lengdar standa
andspænis pjóðinni framkvæmd-
arlausir í pessuin efnum; pvf pá er
mjög hætt við að núllið, já stóra
núllið, verði okkur tileinkað af fleir
urn en uppfinnara pess.
Iiv
Stlgl
Jeg liefi nú pegar talað 1
fáein atriði i framkvœmdarlífi okkar,
stefnur okkar í peim og framhald
peirra. En eitt atriðið er pó eptir
af pvi, er jeg liafði hugsað mjer
að vekja máls á, og pað er i
lífsstefnu him.ar uj.pvaxandi kyn-
slóðar. Eitt hið pj'ðingarmesta spurs-
mál fyrir pjóðílokk vorn í pessu
landi cr, livaða stefnu hin yngri
kynslóð tekur, Jeg hef lieyrt margt
rætt og ritað um pá stefniibreyting,
er ungt fólk tekur, eptir að pað
kemur hjer inn i nj'ja pjóðlífið,
sjerstaklega að pvi leyti er liina
siðferðislegu framkoinu ]>ess snertir.
Jeg ætla ekki að fara að telja upj
JiÚiar ajerstöku ákærur, er pað hef
ur orðið fyrir, heldiir ?ctla jeg að
benda á, hvemig jeg hygg a» lifs
stefna unglinganna ætti að vera
með pví oð pað er hið mesta pjóð
lífsspursmál að pessí liJufi pjóðflokks
vors komíst á sem íiæðst memiing
■irstig að unnt er, Kjitír pvf sem
mjer virðist er paö aðalstefna nokk
urs liluta liinnar ujij.vaxandi kynslúð
ar, að leitast við að laga liáttsemi
sina og siðferði eptir liáttum og
siðum hjerlends fólks, er pað hefur
kynmngu ;if, án pess að atlmga
hvort pessi stefna leiðir til f?
is og ihenningar eða ekki. Jeg
nú lieldur á pví að petta sje röng
pg að hún leiði til tilveru
leysís íslendingif jipm pjóðflokks
landi pessu; og að ininnsut kosti
fyrst um sinn til ómenningar fyrir
einstaklinginn. I>að er auðvitað ekki
nema gott og gagnlegt fyrir ung
linginn að haga framkomu sinm
líjkí og nicnn almennt gcra hjer að
fram allt
sje ekkert
>ví er hina j'tri
Þegar menn fara
með peini er um leið gætandi pess
er köllun nianns er, og á hvaða
menn standa, og liver hin
ðallega lífsstefna manna er. En
ineð pví aö íslendingar eiga
sjaldnast kost á að vera með
hinum betra liluta manna í landi
>essu heldur optar hinni lakari tegund
á er mjög mikill vandi á ferðum
f\rir unglinga. Hið fjrsta og hezta
ráð til pess að vernda unglingana
frá illu siðferði er að kenna peim
bera tilldj'ðilega v i r ð i 11 g u fyr-
irsjálfumsjerogpj ó ð s i n 11 i,
kenna pcim að pekkja og virða
allt pað góða og fagra í inannlífinu
par á móti innræta lijá poirr.
iðbjóð og óbeit á illum solli og
llri illri siðsemi. Til pessa eru
góðar og fræðandi hækur mjög
gagnlegar, og ]>ó urn
rott eptirdæmi.
skemintilegra I heiminum en fag-,
urt og friðsamlegt heimilislíf, ]>ar
sein foreldrarnir stunda ejitir megni
ujipfræðing og menning barna sinna
og lialda fyrir peini leiðbeinandi
fortölur um hin margbrevttu og
>yðingariniklu verkefni, sem búast
má við að pau purfi að lej’sa af
hendi í lífinu, og ]>ar sem börnin
j.tur á móti clska og virða foreldra
sína, og leitast við á allan hátt að
era peitn til ánægju og aðstoðar,
>ar sem hvorutveggju, börn og for-
eldrar, liafa sameiginlegan áliuga
fj-rir velvegnun sinni, og liver legg-
ur til pann skcrf, er hann getur, til
bústarfa og viðhaldi lífsuppeldis
jeirrn, og sjerhver vinnur með á-
og ánægju að starfi sínu án
>ess að draga sig 1 hlje.
Frá slíkum heimilum sem pess-
um íná óhætt búast við að koini
Ijarfmannleg, sjálfstæð og stefnu-
föst ungmenni, sem einungis láti
sjer stjórnast af eigin sannfæring
livívetna í framkomu > sinni í
'illum atriðum lífsins, sem skoða
hvert málefni frá óvilhallri lilið, rót
>ess framkvæmd og afleiðingar ept-
ir pví sem pekking og sjknsamleg
ígrundun komast lengst. Oskandi
væri að heimili okkar allra væru
svo á sig koinin að pau kj-imu að
framleiða sjálfstæð og göfug ung-
inenni. Þá mundi vorum litla ]>jóð
flokki verða veitt meiri eptirtekt í
landi pessu en almennt er gert nú
á dögum, og farsældiu mundi ]>á
livíla j-fir okkur í menningu og
friðsamlegri sambúð. I>jer unga
fólk, veitið lífinu og tímanum eptir-
tekt, gætið að hvernig hið fjelags-
lega líf pjóðarinnar er ein samföst
festi eða heild, gætið að hvernig
liver einstakur meðlimur ]>jóðfjelags-
ins er einn hlekkur í festinni, scm
hefur ]>á skyldu, að stunda vel sitt
ætlunarverk; takið ykkur pví stefnu,
]>á stefnu, að verða gagnlegir með
limir pjóðfjelagsins, starfandi að
einhverju vissu takniarki með al-
varlegum álmga. I.átið engan hje-
gýmáskai., sjálfsálit og vir(5ii>gaf
skort á sjálfum ykkur eða virðing
arskort á foreldrum eða öðrum
mönnum, sjást 1 dagfari vkkar,
gerið ykkur hafin j-fir slíkt, pv
pað eru heimskunnar og athuga
leysisius ávextir. Látið skj-iisemi
ykkar og vit yfirvega allt; veljið
pið svo flg hftfnið, eptir eigin sami
færing, en fylgið ekfct strauuinum
í blindni, gætið pess að pjer eruð
frjálsar verur, og pess vegna hljót
ið að bprfl ábjrgð allra áthiifr.rt
ykknr fyrir guði og mönnuin. +V|
meunings eðft meira hluta álitið or
harður dóinari og ]>að er nú pegar
farið að uj>p kveða dóm sinn. Tak
ið pví pá lífsstefnu, sem beri pá
ávexti, er ljóslega sjTia að dóms
ástæðan sje fallin,
háttsemi snertir, | við ættum að láta framkvæmdir
að hafa sambúð okkar og breytni birtast 1 pjóðlíf-
til pess pað s^ndi sig ljóslega,
hve góðan málstað ákærendur okk-
ar hefðu. I>að er pví (eins og
allir sjá) undir sjálfum okkur kom-
ið, hvort við sigrum mótstöðumenn
okkar eða við látum okkur sieTa.
o
En pessi vegur, er jeg hef nú bent
á, er áreiðanlega sá rjettasti og
vissasti til sigurs og sæindar, pví
í pessuni niálum cr almenningsálit-
ið hinn rjetti dóinari, og almenn-
mun pví veita nákvæint
framkvætndum okkar og
Jeg enda pví ræðu mína
að cndurtaka orðin: Kapj>-
að lifa svo eneriun trúi
EDINQURGH, DAKOTA.
Vorzla með allan pann varning,
sem vanalega er seldur í húðum í
smábæjunum út ura landið (gencral
stores). +\llar vörur af beziu teg-
unduni. Kotnið inn og spj-rjið um
vorð, áður en pjer kaupið annars
staðar.
ingsálitið
athj'gli
breytni.
með pví
kostum
peim.
HOUGH & CAMPBEIL
Málafærslumenn o. s. frv.
Skrifstofur: 362 Main St.
Winnipeg Man.
INNFLUTNINGUR.
auð'u
í því skyni
löndin í
u'ð flýta sem mest að mögulect er fyrir því aS
MANITOBA FYLKI
bj'ggist, óskar undirritaður eptir aSstoS við aS útbreiða upplýsingar
'iðvíkjandi landinu frá öllum sveitastjórnum og íbúum fjrikisins
lug á aS fá vini sína til að setjast hjer aS. þessar upp
l meun, ef menn pnúa sjer til stjórnardeildar iuntíutn-
ngsmálanna.
Látið vini yðar fá vitneskju um hina
MIKLU KOSTI FYLKISLNS.
Augnamið stjórnarinnur er með öllum leyfilegum meðulum að
draga SJERSTAKLEGA
að
er
fólk,
SEM LEGGUR STUHD A AKURYRKJU
og sem lagt geti sinn skerf til aS byggja fyllciö upp jafnfrámt þv.
sem JiuS tryggir sjálfu sjer þægileg heimili. Ekkert land getur tek-
ði þessu fylki fram að
LANDGÆDUM.
Með
HINNI MIKLU JÁRNBRAUTA-YIDBÓT,
sem menn bráSum yerSa aðnjótaudi, opnast nú
og
flðHllL/C/WIJlðlU 111 Llliii
góðu lönd þar til sölu með
verða liin
YÆGU VERDI
AUDVELDUM BORGUNAR-SKILMÁLUM.
OG
Aldrei getur orðið of kröptuglega brýnt fyrir mönnum, sem
eru að streyma inn í fjTkið, live mikill hagur er við aS sctjast að
slíkum lijeruðum, í stað þcss að fara til fjarlægari staða langt
frá járnbrautum.
WlNNlPEG, MáNITOBA.
THOS. GREENWAY
ráðhcrra akuryrUju- og innflutningsmála.
TFleðtu tiövuhiirqbintar
A1
BRÍ lini, KL.KPDUM 00 ÖKL.KDDUM,
TÖFRVLHiTUl.
ALltOIS, UNDIN í SILKIFLÖJEL LDA LEDUR,
1‘EOILk ASS VIL MED SILKIKLÖJELI, LKDRI, EDA OXVDERUDU SILKKI
ódýrari cn nokkurstaðar nnnars staðnr í bænum.
—wi.—r .
SÖMULEIDIS SkÓLlBÆklR, BIBLÍUR, OG BÆXABÆKUR.
Farið til
ALEX. TAYLOR.
472 MAIN STR.
.Teg
vil nú aj.tur líta yfir pessi
atriði tölu ininnar í lieild. Jeg lief
liaft ]>á skoðun að framkoma okk-
ar í flestum peirra lýsi pví að
viB væFurn stavfandi verur og Iiefð.
um skvnsamlegar stefnur 1 peim að
vissu taktuarki. Jeg hef viljað leiða
í ljós að við værum ekki andlega
ekki neitt eða núll. Og jeg lief
lcitast við að bouda á, hvornig
AGuöinesö Orollege
496 MAIN STREET
WíHHíPSG, MAU,
--•o*-
Á dagskólanum cru kcnmlar eptirfylgjandi námsgreinar;
1. VerzlunarfræÁi.
2. GagnfrœCi (Civ\l Servjces),
3- Hraðútun Typewriting.
4, Skrauthönd.
Kvtildsktill 11 n
miðvikudögum og fóstudögum í hverri
áku fvá klukkan 7.30
er haldinn á mánudiigum,
e. h. til kl. 9.30 e. h.
Námsgreinar: Bókfœrsla, Skript, Reikningur, Le tur, Stöfun, o. s. frv., o. s. frv.
Krekari upplýsingar viðvlkjandi skólanum, geta menn fengið á prentuðum miðum hjd
McKay& Farney
Skólastjórum.