Lögberg - 21.05.1890, Qupperneq 4

LOGBERG, MIBVIKUDAGINN 21. MAl 1890.

31“ ö g b c v g.
----AÍJDVJKUl. »t. MSÍ /S90• -
Útcefe.mjur:
Sigtr. Jónabbon,
Bergvin Jónsson,
Árni FriSriksson,
Einar Hjörleifsson,
Ólafur J>órgeirsson,
SigurSur J. Jóhannesson.
A.llar upplýsingar viSvíkjandi verði á aug-
lýsingum í Lögbekgi geta menn fengiS á
skrifstofu blaðúns.
TTT' .- nær sem kaupendur Loobergs skipta
um bústaö, eru |>eir vinsamlagast beSnir aS
scnda skriflegt skeyti um J>aS til sktif
stofu blaSsins, og.nefna fyrverandi bústaS
sinn jafnframt.
XJian á öll brjef, sem útgcfendum Lög-
Bergs eru skrifuS viövikjandi blaSin u, ætt
að skrifa:
'l'hc Lögberg Printing Co.
P. o. Box 368 Winnipeg, Man.
3L“C6ÍÖ!
Kaupendur höybergs liafa fjölg-
að svo mjöcr síðan utn n/júr, að
upplag fyrsta árjfjórðungsins cr prot-
ið. — Vjer getum pví að eins lát-
ið n ja kaupendur fá blaðið frá
12. nr. (byrjun apríl); petta fá kaup-
endur í Canada og Bandaríkj. fyrir
%1,Ö0 (til árgangsloka) og par mcð
uj)])ltaf sögunnar; kaujiendur á ís-
landi fá blaðið frá nr. 12 til ár-
gangsloka fyrir kr. 4,50. Menn
lijer, sem vilja fá blaðið sent lieitn
til íslanös, fá [>að frá nr. 12 til
árgangsloka fyrir 11,15; eða ef up]>-
ltaf sögunnar er scnt með, [>á fyrir
11,25.
FL U GU-FBEtíNIR
Dað má svo heita sem um
inga til að yfirgefa sína fátækti
ættjörð og flytja til Ameríku. Deir
eiga að fá styrk til ferðarinnar41.
í norska Fargo-blaðinu iJakotu
stendur [>. 14. J>. tn.:
„Stórkostlegur útflatn-
ingur frá íslandi. Frá Can-
ada koma J>ær frjettir, að von sje
pangað á stórkostlegum innflutningi
af Islendinguin, og að pegar liafi
verið gorðar ráðstafanir til að veita
móttöku 25,000 manna af peim
pjóðflokki, sem eiga að fá ábúðar-
land með mjög góðum skilmálum.
Skyldi pessi frjett reynast sönn, J>á
fækka íbúar íslands um J>riðja ])art,
og sá stöðugi útflutningur, sem lief-
ur átt sjer stað uin síðastliðin 7
árin frá fslandi til Canada, bendir
á, að sagan muni vera sönn. Á ár-
unum 1884—88 hefuríbúatala fslands
lækkað úr 71,618 niður í 60,224,
J>rátt fyrir pað að árlega hafa að
meðaltali fæðzt 640 fleiri en dáið
hafa. Allir Islendingar, sem út hafa
flutt, hafa sent heim skVrslur um
hag sinn á sinni nyju ættjörð, og
pær skyrslur hafa ekki getað annað
en örvað útflutning framvegis, par
sem líka bætist ofan á að giasbrestur
og lítill ágóði af fiskiveiðunum
rekur allt af fleiri og fleiri burt“.
Vjer vitum ekki, hvaðan allur
[>essi pvættingur er runninn. Suin-
part er alllíklegt, að hann sjo
s]>rottinn upp einhvers staðar í
austurlduta BandarSkjanna. Dað er
ekki ólíklegt að J>ar sje einhver
flysjungur, eða einliverjir flysjungar,
að lialda sjer uppi á pví að telja
mönnum trú um, að öll íslen/.ka
pjóðin sje á lausum kjalu, af pví
hún sje öll að flosna upp, og
Ameríkumenn purfi ekki annað að
gera en rjetta íslendingum ofur-
litla hjálparhönd, J>á koini peir all-
ir strunsandi beina leið vestur yfir
liafið. Sumpart J>ykjast einhverjir
eða einhver hjer norðan megin ianda-
mæranna sjá sjer einhvern hag við
að ljúga Canada-stjórn ftilla við-
víkjandi útflutninga horfunum frá
pessar muudir rigni niður pvættings-
fregnum viðvíkjandi útflutningi, sem
von sje á innan skamms frá íslandi.
Vjer setjum hjer nokkrar af J>ess-
um flueufresrnum, sein oss hafa
borizt síðustu dagana.
í „Free Press“ stóð 13. p. m.
fregn dagsett í Ottawa daginn áður
svo látandi:
„Stjórn akuryrkjumálanna hef-
ur fengið frjettir frá íslandi í pá
átt, að von sje á miklum innflutn-
iuo-i fólks frá íslandi til Canada
í :'.r. íslendingum peim sem sezt
hafit að í Manitoba og Norðvestur-
laodinu hefur ávallt farna/t vel, og
skyrslur pær sem peir hafa sent
heiin til ættjarðar sinnar hafa snúið
huguin landa peirra heima að vor-
um frjósömu sljettum. Væri pað
uixnt að rlytja til Canada allan
gripdstofn og lausafje, sein íslend-
inoar ei<ra, mundi naumast nokkurt
mannsbarn verða eptir par í Iandi“.
í kirkjublaðinu Lutheraneren.,
sem geíið er út í Minneapolis, stend-
ur petta 3. [>. m.:
„í s I e n il i n g a r í A m e r í k u.
ísleu/.ki læknirinn Dr. L. von Dal-
cke(!!) í Detroit, Mich., hefur sent
bænarskrá til congressins utn að
taka að sjer [>á íslendi'ga, sem
verða að flytja burt frá íslandi
veona veðurlaosins. sem fer sívesn-
r> ~
andi á evjunni. Doktorinn gizkar
á, að peir muni vera um 115,000,
og biður corigressinn að veita peiin
stjórnarland í Alaska, [>ar sem veð-
urlagið er svo miklu betra en á
ættjörð J>eirra, meiri sól og betri
jarðvegur“.
í pý/.ícn blaðinu Synodalbote,
sem kemur út S New Ultn er pessi
smágrein {>. 16. J>. m.
„Innflutn ingur 1 s I e n d-
inga. Hreyfing á sjer stað um
j>essar mnndir til að fá alla ísleruj-
íslandi. Lyga-uppsjiretturnar eru
auðsjáanlega að minnsta kosti tvær,
önnur sunnan, hin norðan landa-
mæranna, livort sem nokkurt sam-
rennsli kanu að vcra á milli |>eirra
eða ekki í jörðu niðri.
Vjer viljum alrarlega fara J>ess
á leit við lesendur vora, að peir
forðist að innjirenta hjerlendum
mönnum slíkar sögur. Fyrst og
fremst af pví aö J>ær eru ekkert
annað en hoilaspuni og ósannindi.
Daö eru ekki minnstu líkindi til
að hingað flytji menn svo tugum
j>úsunda skiptir heiman af íslandi
fyrst um sinn, hvað [>á |>jóðin öll.
()g öll lygi cr J>oss eðlis, að eng-
inn maður ætti að gera leik að
pví að vera að útbreiða liana.
En auk J>ess gerir J>cssi J>vætt-
ingur oss, sem vestur erum íluttir,
blátt áfrain tjón, og pað á fleiri
en einn hátt. Það fer t. d. ekki
hjá pví, að hann kasti rVrð á pjóð-
erni vort í pessari heimsálfu. I>að
getur svo sem enginn vafi lcikið
á J>ví að ínenn meta meir J>að
J>jóðerni, sein nienn halda að iia.fi
í sjer lífskrapt uin margar ókomnar
aldir, lieldur en pað pjóðerni, sem
talið er vcra að lognast út af.
Einmitt sjálfra vor vegna er fyllsta
ástæða til að koma hjerlendum
mönnum í skilniug uin J>að, að
vjer sjeum runnir af rótum jarð-
fasts Jijóðernis, í stað Jiess sem
|>essír flugufregnberar eru að iím-
prenta mönnum, að öll ísleuzka
pjóðin sje í raun og veru ckki
ajinað en dauður, afhöggvinn kvistur.
sein fevkja megi hvert á land, sein
mönnum dettur i hijg. xVlIir Is-
Jendingar hjer vestra ættu auðvitað
að gera sjer að skvldu, að gcra
hjerlendum mönnum scm allra Ijós-
ast, hvernig ástatt cr um J>jóð vora,
að hún hefur sína eigin stjóruar-
skrá, sitt eigið [>ing, sínar eigin
bókinenntir, sína eigin tungu, sinn
cigin hugsunarliátt og sina eigin ætt-
jörð—að hún með öðrum orðum hef-
ur öll skilyrðin fyrir {>ví að halda
áfram að vera J>jóð út af fyrir sig,
og að hljóta að halda áfram að
vera J>jóð út af fvrir sig, nema
pví meiri ófvrirsjeðar og dæmalaus-
ar hörmungar dynja yfir liana.
Eii látum oss nú setja svo, að
ílugufregnirnir kynnu að reynast
sannar, að [>að væri mögulegt að
kippa íslendingum upp af ættjörð
sinni, öllum í einum hóp eða [>ví
sem næst, og flytja pá liingað vest-
ur um haf, og að J>að yrði gert.
Vjer sláum afdráttarlaust pann var-
nagla fyrir vort leyti, að vjer telj-
um pað allsendis ómögulegt. En
pað má íhuga [>að eins og hverja
aðra hugsana-tilraun, og pessar flugu-
frcgnir gcfa tlálitið tilcfni til slíkr-
ar íhuminar.
O
Mundi [>að nú verða allskostar
æskilegt fyrir oss, að allt færi eins
og flugufregnirnar gefa í skyn?
Auðvitað æskjum vjer eptir inn-
flutningum. l>að væri engin íneito-
ing í að setjast að hjer í landinu
og berjast við að hafa ofan af
fyrir sjer, en vera pví inótfallinn,
að petta mikla land bygðist. Og
eins dettur oss alls ekki í hug að
neita J>ví, að oss pykir vænt um
pá tilhugsun, að vor J>jóðflokkur
verði sem mannflestur oy öfluo-ast-
ur hjer í landinu. En liitt pykir
oss mjög svo ólíklegt, að flutn-
ingur liingað til lands af öllum ís-
lendingum í einu, eða J>ví sem
næst, yrði oss til hamingju.
Vjer skulum sleppa pví í petta
sinn, að ineð slíkum flutningi væri
svo sem af sjálfsögðu íslenzk tunga
og íslenzkt J>jóðerni allt svo að
segja á svipstundu numið burt úr
heiminuin. Vjer crum reyndar sann-
færðir um, að engum íslendingi
getur staðið á sama uin annað eins.
En setjum nú að svo væri, og að
menn líti að eins á [>etta mál frá
hagnaðarlegu sjónarmiði íslendinga
í ]>essu landi.
1 hverju liggur, ]>egar að cr
gætt, styrkur vor gagnvart lijer-
lendum mönnum fremur en í nokkru
öðrti, ef vjer eptir ]>ví kynnum að
nota oss |>ann styrk. Ilann liggur
auðvitað í J>ví, að von er á stöð-
uguin inuílutningum hingað til lands
heiman af ættjörð vorri.
I>ar sem vatnsryrð á sjer stað,
J>ar pykir möiinum íneira vert uin
stöðuga vatnsbunu, ]>ó hún sje ekki
stór, lieldur en uin uppsprettulausa
hlákutjörn, sem óðar er J>ornuð.
Vjer erum útlendingar í J>essu landi,
og enginn maður, sein til pekkir,
rnun bera við að ncita J>vi, að hjer-
lendir inenu hafi frcntur tilhneiging
til að lita á sjálfa sig sein æðri
flokk manna en vjer erum. En
sje pað á annað borð nokkuð, sem
öllu öðru fremur getur tryggt oss
sanngjarna meðferð og tilhlyðilega
aðhlynning, J>á er ]>að einmitt [>au
áhrif, sem vjer liöfum á útflutn-
inga-strauminn frá ættjörð vorri.
Vjer sjáuin pessa glögg merki
sunnan landamæranna, t. d. á Norð-
mönnuni, 'i’iJtöluJega eru J>eir fram-
úrskarandí roikið teknír tll grcina I
Bandarfkjunum. I>eir cru fámennir
í samanburði við aðra Bandaríkja-
menn, og völd J>eirra eru tiltölu-
Jega miklu meiri en mergð peiara.'
Af liverju kemur pað? Framar öllu
öðru af Þ'I, að pessir Norðmenn
draga á ári hverju að sjer nokkrar
púsundir af löndum sínum. Deir
gera að [>essu loyti meira fyrir
landið en inikill hluti annara lands-
búa, og að sama skajii liafó [>eir,
næstum [>ví ósjálfrátt, meiri áhrif
og meiri völd í landinu heldur en
aðrir. Ef par á móti norska inn-
flutninga-uppsprettan pryti af ein-
hverjum orsökum, t. d. J>eim, að
allir Norðmenn flyttu í einu vestur
um haf, pá stæðu Norðmenn engu
betur að vígi en aðrir nágrannar
[>eirra. J>eir yröu blátt áfrain ofur-
lítill, svo að segja hverfandi hluti
af Bandaríkjamönnum, og peir lilytu
nærri pví viðnámslaust að hverfa
par í sjóinn.
Alveg eins er ástatt fyrir oss
hjer norðan landamæranna, og J>ann-
ig víkur J>ví við, aö J>að væri blátt
áfram ekki annaö en pólitíkst sjálfs-
morð, ef vjer stuðluðum að pví að
nokkuð yrði úr peim fáránlegu
fluirufre<mum, að allir Islendiiiirar
eigi að flytjast innan skamms vcstur
um haf.
BRÓÐURHÖNDÁBAGGA!
í 11. nr. J>essa blaðs stóð rit-
gerð um gufuskipamál íslands. Land-
ar okkar heirna eru að reyna að
stofna með samlairs-hlutum íslenzkt
gufuskips-fjelag.
Lögberg sagði pá meðal annars:
„I>ví að eins eiira aðfinninirar
og útásetningar hjeðan að vestan
viðvlkjandi íslands málefnum nokk-
urn rjett á sjer, að jafnframt komi
fram frá vorri hálfu einlæg löngun
til J>ess, afdráttarlaus áhugi á J>ví,
að hlaupa undir baggann með lönd-
um heima, J>egar peir liafa fyrir
stafni eittlivert verulegt stórvirki,
sem augsynilega mundi fleygja vel •
megan og monningu J>jóðarinnar
fram.“
Svo var cnn fremur í 15. bl.
Löglt. hvöt til landa vorra hjer
vestra til að styðja J>etta fyrirtæki.
I>etta hefur haft að minnsta
kosti pann árangur, að Mr. Ilj. Berg-
steinsson í Russell, Man., hefur sent
Mr. Wm. II. Raulson lijer í bæn-
um # 7 með beiðni um að koma
upjdiæðinni áleiðis, sem afborgun
>>])]) í hlutabrjef í gufuskijisfjelag-
iuu. Má vera einhverjir hafi og
seut beina leið liciin eitthvað í sama
skyni.
Ut af spurningjm, sem til vor
liefur verið beint pcssu viðvíkjandi,
finnum vjer tilefni til að geta pessa:
Hver aktsía (hlutabrjef) í Gufu-
skijisfjel. er ákveðin 100 kr., sem
borgist með 25 krónuin í senn með
all-löngu inillibili milli innborgana.
Menn, sem vilja taka hluti, geta allt
petta í hönd farandi suinar borgað
inn l. fjórð. af hlut sínum (25 krón.)
Gjaldkeri fjelagsins ec bóksali
og útflutningstjóri Sigfús Eymunds-
son í Reykjavík, og skal honuin
senda tillög öll; en með þvi að
Mr. W m. II. l’auhon hjer I bæ
liefur umboð hr. Sigfúsar Eymunds-
sonar til að veita móttöku pening-
um til hans, í hverjti helzt skyni
sem sendir eru, ]>á getur hver sem
vill hjer í álfu sent. jæninga ujij)
í hlutabrjef til Mr. Wm. II. Paul-
tttíti, Lögberg Ofjiee, WinnipegfMan.,
og byðst Lögherg til aö flytja kvitt-
anir fyrir sjerhverjum peningum,
sem honum berast I pessum tilgangi.
Hlutaðeigendur fá J>annig pegar í
hönd kvittun fvrir greiðslu sinui,
og undir eins og hlutabrjef eru
prentuð og útgefin á íslandi, verða
J>au send hverjum hluthafa lijer í
landi. Vfirlit, áætlun og lög fje-
lagsins verða send út í júlímánuði
peiin sem lagt liafa fram tillag til
liluta oa að öðru levti til svnis á
D J •/
skrifstofu Lögbergs.
l>að liefur "'cno'iö fremur dauf-
“ D
lega heima til [>essa að liafa sain-
an hlutafje. Ef nokkrir landar hjer
vestra tækju lijer [>átt í, og J>að
ættu allir að gera, sem J>ess eru
uin komnir, J>á mundi [>að vekja
menn af aðgjörðaleysissvefninuin
heiina. Verði lijer nokkur almenn
lduttaka meðal vor vestra, J>á ríður
[>að vafalaust af baggamuninn, blæs
áhugans lífsanda í petta ]>jóðj>arfa
fyrirtæki, sem enn er hálfandvana
fyrir áhugaleysi, devfð og doða
landa vorra heima.
Og tækist oss löndum lijer að
ríða af pennan baggamun með hlut-
töku vorri (vjer ættuin í allraminsta
lagi að taka eitt til tvö hundruð
hluti lijer vcstra), J>á ínundi ]>að
skera tunguna úr hverjum illmælis-
manni Vesturheimsferða og Vestur-
íslendinga heiina, en vekja ]>ann
pakklætis og bróður-hug, sem al-
drei mundi út slokkna aptur. I>að
mundi verða sterkasta aíl til að
hrinda peli austur- og vestur-ls-
lendingar í J>að horf, sem pel bræðra
hvorra til annara á að vera í. I>á
mundi liver Gröndals-della dauðrot-
ast og hver Djóðvilja-lygi pagna.
I>að væri samboðið og drengi-
legt inark dáðar og pjóðrækni vor
hjer vestra, ef þetta fyrsta, stóra
framfarafyrirtæki fósturjarðar vorrar
ætti oss að verulegu leyti líf og
döfnun að [>akka.
Rjettum bróðurlega hönd til
að lypta Jiessuin bagga.
I>að gildir jafnt velferð fóstur-
jarðar vorrar sem heiður sjálfra vor.
A U Ð S K T L 1 í) M Á L.
(Framhald).
Fyrst framan af hjelt hr. Ei-
ríkur Magnússon J>ví frain, að seðl-
arnir hlytu að hriðfalla, J>eir yrðu
einskisvirði á örskannnri stund. Og
með þeirri geðveikis-áráttu, som á
manninn stríðir, svo aö hann getur
ekki hjá noinum, sem ckki segir
já og amen til hverrar grillu, sem
honum (E. M.) flfgur í hug, sjcð
neitt annað en cigingirni, föður-
landssvik, níðingsskaj) og ærulcysi,
með þessari geðveiks niaiius tor-
tryggnis-áráttu fann hr. E. M. }>að
pegar út, að stofnun bankans væri
klækjabragð, sem einbættismenn oo-
kaupinenn í Reykjavík hefðu sleo-ið
sjer saman um, í peim tilgangi að
flá alpyðu, en raka sjálfir fje sam-
an. Seðlunum átti að koma út í
almenning; [>eir lilutu að falla, og
innan cins árs eða svo að vcra
orðnir að engu; J>á mætti kaujia
hvcrn 10 króna seðil fyrir 5 aura,
eða kannske kaujia |>á í jiundum
fyrir fáeina aura pundið; J>að ætl-
uðu kaupmenn og embættismenn í
Iíeykjavík sjer að gera. I>egar seðl-
arnir væru pannig fallnir og að
cngu orðmr, komuir í hendur kaup-
manna og embættismanna í Reykja-
vík fvrir svo sem ekkcrt, þá áttu
einbættismennimir að ætla sjcr að
fara i stjórnina og heiinta að land-
sjóður samkvæmt heitorði banka-
Iaganna leysti alla soðlana inn við
fullu vorði, og þannig ætluðu þcss-
ir samvizkulausu böðlar alpyðu að
raka samaii stórfjo á tjóni hyijuar;