Lögberg - 15.04.1891, Blaðsíða 4

LÓGBBRG. MIÐVIKUÐACINN 15. APRÍL i8el.
ijgberg.
Gefifi 4t »8 573 Main Str. WinnipcK,
aí Tkt Lófbtrg Printing <5r* PttHishing Coy.
(Incorporated 27. May 1890).
Ritstjóh (Editor);
EJKAK HJÖRLEIFSSON
ÍUSINI.5S MANAGKK: MAGNÚS PAULSON.
AUCLÝSINGAR: Smá-auglýsíngar í eitt
skipti 25 cts. fvrir 30 orð cSa 1 þuml.
<U)kslcng<lar; 1 floll. nm mánu8inn. A stærri
aajlýsingum etía angl. um lengri tíma af-
sláttar eptir samningi
BÓSTADA-SKIPTI kaupenda TerSur aS til-
kynna skrijltga og geta um fyrotrtsndi bú-
staS jafaframt.
UTANÁSK.RIPT til AFGREIÐSLUSTOFU
blaSsins er:
THE LÖCBEHC PHINTINC & PUBLISH- CO.
P. O. Box 368, Winnipeg, Man.
UTANÁIKRIFT til RITSTJÓRANS er:
CUITOE LðCEIEBC.
P. O. KOX 368. WINNIPKG MAN.
itWVIXUt'. 15 APRIL JÍ91 -
SamkT*mt landalögum er uppaögn
kaapacda á blaði ógild, cema hann sc
kuldlaua, þegar harni aegir opp. — Ef
kaupssdi, aem er í skald Tið blað-
iö, fljrtr Tistferlum, án þess að tilkynna
heimilaikiftin, |>á er það fyrir rtómstól-
unum álitin lýnileg iwnuun fyrir prett-
vísnm tilgang’.
par~ Eftirleiðis Terðr á hTtrri rikn prent-
að í hlaðinu Tiðrkenaing fyrir móttöku
allra pcninga, icm |»tí hafa borizt fyrir-
faraadi Tiku í póiti eða með bréfum,
ea tkki fyrir peningum, lem menn af-
heada ijálfir á afgreiðsluitofu blaðsins,
)>tí að k«ir menn fá samstundis skriflega
Tiðrkenniag. — Bandaríkjapeninga tekr
blaðið fallu Terði (af Bandaríkjamönn-
um), og frá íslandi eru islenzkir pen-
ingaieðlar teknir gildir fullu TerSi lem
burgan fyrir blaðið. — Seadið bergun í
P. 0. Monty Ordtri, eða peninga Re-
fitttred Lett&r. Sendið on ekki bankaá-
TÍsanir, seui borgast eiga annarstaðar en
1 Winuipeg, nema 25cts aukaDorgun fylgi
fyrir innköllun.
Hudsonsflóa-brautin.
—o—
í dag færum vjer lesendum vor-
um {ri fregn, að saman hefur geng-
ið með Manitoba-stjórninni og Hud-
sonsflóa-brautarfjelap'inu, og eru nú
ðll llkindi til, að brautin verði lögð
ftður on lang't um líður.
hiins og kunnugt er, bauð fylkis-
stjórnin fjelaginu í fyrra $750,000
styrk. Fjelagið kvaðst ekki vilja
líta við peirri uppbæð, Ijet aldrei
uppskátt, hvað mikið pað óhjákvæmi-
lega pyrfti til að leggja brautina,
en í blaði pví, sem einkum hefur
flutt fjelagsins erindi, Free Press,
var stjórnin óaflátanlega ausin skömm-
um fyrir að hafa ekki staðið við
pað loforð um $4,500,000 styrk, sem
fjelagið hafði fengið út úr Norquay
heitnum. Fylkisstjórninni virtist sú
upphæð ekki ná nokkurri átt, svo
að ætti brautin að verða fylkinu svo
dýr, pá yrði pað heldur að vera
án heanar; stjórnin áleit, að fylkinu
væri slík byrði um megn.
í síðustu viku lagði svo for-
seti fjelagsins, Mr. Sutlierland, nyja
beiðni fyrir itjórnir.a. Hann fer par
fram á, að fyikið veiti fjelaginu
$1,500,000 styrk, sem ekki borgist
fyrr en eptir 5 ár, en pi skuli fje-
lagið hafa lagt brautina allt norður
að Hudsons-flóanum. Frá pessum
styrk á svo að dragast, pegar til
borgunarinnar kemur, upphæð sú
með rentum og renturentuin, sem
fjelagið skuldar fylkinu nú, oglætur
nærri, að pað sem fjelagið parf enn
af hendi að inna muni nema
$1,100,000.
Að pessu hefur stjóruin gengið.
L>annig er von á, að brautin verði
fullgjör innan 5 ára, svo framar-
lega sem nokkra lifandi vitund er
að marka pað sem stjórn fjelagsins
segir. Að minnsta kosti er pað nú
engum tvímælum bundið, að ef
brautin verður ekki lögð innan 5
ára, pá er fylkisstjórnin hjer ekki
skuld í pví.
Eitt atriði í pessu máli er líka
mjög eptirtektavert. Stjórninni hef-
ur punglega verið legið á hilsi
af mótstöðumönnum sínum fyr.r að
hafa ekki láíið af hendi við fje-
lagið 4^ millíón dollara. Nú kem-
ur pað upp úr kafinu, að ekki parf
að halda á meiru en l^ millíón af
fylkisins fje. Hefði stjórnin pannig
látið undan ópum óvina sinna, pá
hefði fylkið allsendis að ópörfu ver-
ið prem millíónum dollara fátækara.
Dað hafa margir fengið pakkir fyrir
minni sparnað á fje almennings.
Pólitiskur anamadkur.
Heimskringla er skrítið blað.
Iljer ura daginn sagði hún —
upp á fínan máta, vitaskuld, en pó
mjög ljóslega og skilmerkilega —
að íslendingar hjer í landi væru
svo hringlandi vitlausir í pólitík,
að pað væri „samvizkusök“ fyrir
blöðin, að vera að tala við pi um
landsins mál um kosninga-leyti, paun-
ig að nokkurri ákveðinni skoðun á
peim málum væri fram haldið. „Sam-
vizkusökin“ var auðvitað í pví fólg-
in, að jafn-fáfróðir garmar gætu
leiðzt út I hverja vitleysu, sem
blöSin faeru að prjedika fyrir peim;
peir hlytu að berast eins og visin
laufblöð fyrir hverjum pólitískum
kenningarpyt, af pví pá vantaði alla
„undirbúnings-fr«ðslu“. Ef blöðin
hefðu pagað um pólitík meðan á
kosningadeilunum stóð, pá hefðu ís-
lendingar orðið með hvorugum, og
pað hefðu peir átt að vera, pví að
„sannleikurinn er, að allur porri
landa vorra er fjarri pví, að geta
í sannleika tekið pátt í hjerlendri
pólitík“, segir blaðið blátt áfram og
skilmerkilega.
Vjer biðjum lesendur vora að
hafa petta hugfast. Einkum og sjer-
staklega biðjum vjer p4 að gleyma
pví ekki, að Ileimskr. hlaut að
ganga út frá pví, að íslendingar
hefðu setið heima við kosningarnar,
svo framarlega, sem íslenzku blöðin
hefðu pagað um pólitík meðan 4
kosninga-hríðinni stóð, og talað pá
heldur um „uafnabreytingar“ eða
önnur álíka spennandi efni, eins og
Heimskringla gerði, meðan hún hlust-
aði á rödd samvizkunnar í brjósti
sjer og lijelt sínu nefi frá pólitík-
inni. Annars væri ekki nokkurt vit
í kenningunni um „samvizkusökina“.
Pví að ef henni hefði pótt líklegti
að íslendingar mundu hafa tekið
pátt í kosningunum prátt fyrir póli-
tíska pögn blaðanna, pá hefði hún
lika vafalaust hlotið að sj4, að pað
var skylda blaðamannanna að reyna
af fremsta megni með öllu leyfilegu
móti, að fá íslendinga til að greiða
atkvæði peim megin, sein peir, blaða-
mennirnir, hugðu að meiri væri
framfaravon fyrir landið. Ef tíminn
var of stuttur frá pví er kosninga-
rimman hófst og pangað til kosn-
ingarnar fóru fram, til pess mögu-
legt væri að koma inn rökstuddri
sannfæringu hjá íslendingum, pá
var svo sem sjálfsagt, að reyna að
koma inn hjá peim trií 4 pað mál-
efni, sem blaðamennirnir voru fyrir
sitt leyti sannfærðir um, að mundi
vera landi og lyð fyrir beztn. I>ví
að pað er auðvitað betra, að menn
breyti rjett, pó að pað sje gert af
eintómri, blindri trú, heldur en að
menn breyti rangt og vinrii óhappa-
verk I svartmyrkurs stefnulaysi.
t>etta sjer Heimskringla auðvit-
að allt saman ofboð vel. I>ess vegna
varð hún að ganga út frá pví, að
íslendingar mundu alls ekki greiða
atkvæði, ef blöðin ljetu pólitíkina
vera, p’gar hún fór að prjedika
um „samvizkusökina“.
Vjer bentum svo Heimskr. á
pað sem frjettaritari vor hafði ikrif-
að úr Argyle-nýlendunni. Heimskr.
hefur átt par marga vini og stuðn-
ingsmenn. Hvers vegna var enginn
einasti af hennar TÍaum á hennar
máli í pólitíkinni, par sem pó ís-
lendingar eru ona grænir í peim
sökum eins og hún segir, og trúa
hverju sem peim er sagt? Oss fannst
pað eitthvað ur^darlegt. Og svo
gátum vjer pess til, að Heimskr.
mundi hafa skjátlazt — pví öllum
getur skjátlazt, og jafnvel Heimskr
líka —■ og íslendingar mundu bera
meira skynbragð á pólitík en Heims-
kringla hafði áður fram haldið.
Hverju svarar svo Heimskringla?
Ja, pað er ótrúlegt, en satt er pað
samt. Ilún svarar pví, að ekki liafi
Lögberg liaft nein áhrif par vestra,
pví að „noer þvl allir íslendingar
hjer í fylkinu fylgdu liberala flokkn-
um löngu áður en Lögberg fór að
hamast á peisunni í kosningarstríð-
inu“.
Var pað ekki einmitt petta,
sem vjer sögðum Heimskringlu syst-
ur vorri, að íslendingar v*ru ekki
svo bláir? Heimskringla hefur heyrt
einliTerja fleiri en oss segja petta,
síðan hún skrifaði um „samvizkusök-
ina“, en hún hefði sannarlega held-
ur 4tt að pegja urn pað, úr pví
hún gerði pá ekki ’hreint fyrir sín-
um dyrum og lysti pví yfir, að hún
hefði áður vaðið í villu og svíma.
t>að er auðsjeð, að Heimskr.
hefur tekið sjer eitt dyr til fyrir-
myndar. E>að er jötunuxinn. E>að
er alkunnug síga um h*nn, að pó
að liann sje skorinn sundur í prjá
parta, pá skríði hann rólega sam-
an aptur. E>annig hyggst Heimskr.
að skríða saman aptur, eins og ekk-
ert sje, pó röksemdir hennar og
staðhæfingar sjeu höggnar sundur
með sverði sannleikans. I>essi síð-
asta viðurkenning hennar, að íslend-
ingar sjeu eptir allt saman gan.lir
pólitískir flokksmenn, synir pað ef
til vill betur en allt annað, að
henni verður ekki kipan úr pvf
klæðinu. Iienni er pað auðsjian-
lega ekki gefið, að feta í fótspor
jötunuxans að pví er pólitíkina
snertir. Hún verður að láta sjer
lynda að rera pólitískur ánamaðkur,
og liggja sundurtætt par sem hún
er skilin eptir.
Vjer porum ekki annað en biðja
ritstjóra Heimskr. að verða nú
ekki mjög ofsareiður út af pessu.
Hann hefur verst af pvf sjilfur.
Vjer meinum ekki heldur neitt illt
með pví að ininnast á pessi d/r.
E>að eru í vorum augum fullt eins
virðingarverðar skepnur eins og
hverjar aðrar, meinlausar, óáleitnar
og skikkanlegar og gera jafnvel
mörgum manninum og mörgu blað-
inu skömm til.
í stað .pess að reiðast, ætti hann
að taka sig til og hugleiða með
stillingu, hvernig ástatt er, hugleiða
pað, að hann gerir að eins sjálfau
sig hlaegilegan með pví að vera að
gefa í skyn, að sín pólitíska vizka
sje svo mikil og hin pólitíska fá-
fræði íslendinga yfir höfuð aptur á
móti svo lítilmótleg, að pað sjo
„samvizkusök11 fyrir sig að demba
allri peirri vizku ofan á alia pá
fáfræði, par sem pó elnmitt pvf er
svo varið, að nner því allir Islend-
ingar hjer í fylkinu hafa, eptir pví
sem liann sjálfur segir, pegar fyrir
löngu ráðið af að fylgja frjálslynda
ílokknum, prátt fyrir pað að haun
hefur verið í minni liluta og valda-
laus — en hann sjálfur, ritstjórinn,
er ný-kominn hingað til lands, skil-
ur mj#g sárfá orð í landsins tungu
og botnar auðsjáanlega ekki lifandi
vitund í pess málum.
í HEIMSKRINGLU.
—o—o—
Foringjar frjálslynda flokksins í
Canada eiga ekki upp á pallborð-
ið hjá Heimskringlu. E>að eru ljótu
mennirnir, eptir pví sem pví afar-
samvizÁtusama blaði segist frá. />eir
höfðu látið í Ijósi, að peir hefðu
von um, samkvaemt samningum við
Mr. Blaine, helzta manninn f ráða-
neyti Bandaríkjaforsetans, að ef peir
kæmust að völdum, mundu peir geta
fengið pví framgengt, að tollur yrði
afnuminn á landamærum Canada og
Bandaríkjanna, án pess pó að Can-
ada pyrfti að liafa tollaálögur hjá
sjer hinar »ömu sem tollaálögur
Bandaríkjanna.
En petta var ekkert annað en
fláttskapur og undirferli. „Nei,
saimleikurinn er, að líberölu for-
ingjarnir gátn aldrei haft nokkra
von um, að pessir samningar við
Bandaríkin tækjust svo, að Canaia
hefði nokkurn hagnað af pvf“, segir
blaðið. Og pví til sönnunar færir
blaðið pað, að Blaine hafí verið
„búinn að segja alveg akylaust, að
petta toll-afnám á suður-landamær-
unum fengist ekki, nema Canada
gengi í algerða verzlunar-eining við
Bandaríkin“.
E>að var ílla gert af Heimskr.
*ð pegja um pessi ummæli Mr.
Blaines svona lengi. Ef hún liefði
komið með pau meðan á kosninga-
rimmunni »tóð, p4 hefðu pau vafa-
laust haft mikla pyðingu, pvf að
um pað leyti voru pau öllum ó-
kunn. Ekkert blað liefur áður haft
303
Ástralíu og allt Nyja Sjáland kvað
• 'ð Sal líawlins, pó pað væri
;.eði fclmúgalegt nafn, og blöðin
•»oru full af fundarlauna-boðum. Aug-
lysingar með glóandi rauðum stöf-
um voru festar upp á öllum járn-
brautarstöðvum við hliðina 4 eggja-
dupti Lewi»» og öli, sem einhver
annar hafði búið til. Hún var orð-
in fræg án pess hún vissi neitt um
pað, nem* ef hún skyldi hafa falið
sig með vilj*; en pað var ólíklegt,
með pví að ekki var sjianlegt, að
liún hefði neina ástæðu til pess.
Ef hún var ofanjarðar, pá hlaut
hún að hafa sjeð auglysingarnar,
•sem upp voru festar, pó að hún
hefði ekki sjeð blöðin; og pó að
hún væri ólæs, pá gat naumast hjá
prí farið, að hún heyrði eitthvað
um petta, sem var aðalumtalsefnið
úti um alla Ástralíu. En prátt fyrir
allt petta fannst Sal Iíawlins ekki,
og í örvæntingu sinni fór Calton
að halda, að hún mundi hljóta að
vera daqj5. En Madge var enn von-
góð, pó að hugrekki hennar bilaði
við og rið.
},Guð leyíir ekki, að annar eins
307
glæp, sem annar maður hefur fram-
ið. Guð—“ f
Svo ljet hún andlitið hníga
niður á hendur »jer og grjet ákaft.
Málafærslumaðurinn kom ofurlítið
við öxlina á henni.
„Komið pjer nú“, sagði hann
blíðlega. „Verið pjer nú eins hug-
prúðar ein» og pjer hafið verið;
okkur kann enn að takast að frelsa
hann. Nóttin er dimmust rjett 4
undan döguninni, eins og pjer vitið.“
Madge purkaði af sjer tárin og
fór með málafærslumanninum til
kerrunnar, »em beið peirra fyrir ut-
an dyrnar. E>au óku hratt til dóm-
hússins, og Calton kom henni á ró-
legan stað, par sem hún gat sjeð
hinn ákærða, 4n pess að hún sæist
af öllum porr* manna í rjettarsaln-
um. Rjett pegar hann var að skilja
við hana, kom hún við handlegg-
inn 4 honum.
„Segið pjer honum“, hvíslaði
hún með skjálfandi rödd, „segið
pjer henum, að jeg sje hjer.“
Calton kinkaði kolli Og flytti
sjer burt til pess að setja á sig
hárkolluna og fara í málafærslu.
>
810
kvennfólkið í uppnám, og sumar
peirra syndu jafnvel af sjer pá ó-
mynd, að taka upp leikhúss-sjón-
pípur sínar. Brian tók eptir pví
og roðnaði alveg upp að hársrót-
um, pví að hann fann sárt til pess-
arar óvirðingaj. Hann var ikaflega
stoltur maður, og honum gramdist
pað fram úr öllu hófi, að vera sett-
ur á sakamanna bekk og láta allra
handa ljettúðar-hyski, sem áður
hafði kallað sig vini hans, glápa á
sig eins og hann væri nyr leikari
eða eitthvert villidyr. Hann var í
•vörtum fötum og var fölur og
veiklulegur, en allt kvennf^lkið sagði
að hann hefði aldrei verið laglegri,
og póttist sannfært um, að hann
mundi vera saklaus,
Dómnefndin vann eiðinn og
sóknari krúnunnar stóð upp til pess
að halda sína byrjunarræðu. Áheyr-
endurnir pek^tu ekki málsatriðin
nema af blöðunum og sögum, sem
gengu manna á milli, og voru hver
upp á móti annari, og peim var
pví ókunnugt um, hvað pað í raun
og veru var, sem hafði valdið pví
að Fitzgerald var tekinn fastur.
290
Eptir allmiklar spurningar kann.
aðist hann við pað fyrir Calton, að
hann hefði farið heim til Gutter-
snipe gömlu kveldið, sem morðið
var framið. Eptir að hann hafði
skilið við Whyte á horninu á skozku
kirkjunni, hafði hann, eins og öku-
maðurinn líoyston hafði borið, geng-
ið eptir Russels stræti, og svo hitt
Sal Rawlins nálægt Unicorn-hótell-
inu. Hún hafði farið með hann
heim til Guttersnipe gömlu, og par
hafði hann fundið deyjandi konuna,
sem hafði sagt honum nokkuð, sem
hann gat ekki látið uppskátt.
„Jæj*“, sagði Mr. Calton eptir
að hinn hafði kannazt við petta,
„pjer liefðuð getað sparað okkur
mikið ómak með pví að kannast
við petta fyrri, og pjer hefðuð samt
getað pagað yíir leyndarmáli yðar,
hvað sem pað nú kann að vera.
Hefðuð pjer gert pað, pá hefðum
við getað náð í Sal Rawlins áður
en hún fór frá Melbourne; en nú
verður pað ekki nema af tilviljun,
ef hún skyldi koma i leitirnar“.
Brian svaraði pessu engu; og
sannast að segja var naumast sjáan’