Lögberg - 06.05.1891, Blaðsíða 4

4
LÖGBERG, MIÐVIKUDAGINN 6. MAI 1891.
Ö g b t X Q.
C»e«« it »8 573 Nain Str. lVinnipre.
»f Tht Ligbtrg Printing Publishing Coy.
(Incorporated 27. May 1890).
Ritstjóxi (Editor);
EINAR HJÖKLEIFSSON
xdsincss manackr: MAGNÚS PAULSON.
AUGLÝSINGARí Smá-auglýsingar I eitt
skipti 25 cts. fyrir 30 orS eSa 1 þuml
dálkslengdar; 1 öoil. um mánuSinn. Á stacrri
auglýsiugum eSa augl. um lengri tíma af-
sláttur eptir samningi
BÚSTADA-SKIPTI kaupenda TerSur aS til
kynna shrijlega og geta um fyrvtrandi bú
staS jafnframt.
UTANÁSKRIPT til AFGREIÐSLUSTOFU
blaðsins er:
THE LOCBEHC PHINTINC & PUBLISH- CO.
P. O. Box 368, Winnipeg, Man.
UTANÁiKRIFT til R1TSTJÓRAN8 er:
EDIT«R LÖCBERC.
P. O. BOX 368. WINNIPEG MAN.
. miKUI. 6. MAI tSi)! --
—-------------------1-------
félir Sariikyæmt landsiögum er uppsögn
kaupanda á blaði ógild, neina hann sé
kuldlaus, kegar hann aegir npp. Ef
kaupandi, sem er_ í sknld cið bUð
i8, flytr Tistferium, án pess að tilkynna
heimilaskiftin, þá er það fyrir dómstól
unum álitin sýnileg sönuun fyrir prett-
Tisum tilgangi.
8W Eftirleiöis yerðr á hTerri riku prent-
nð í blaðinu Tiðrkenning fyrir móttöku
allra peninga, scm þTÍ hafa borizt fyrir
farandi Tiku í pósti eða með bréfum,
ea tkki fyrir peningum, sem menn af-
henda sjálfir á afgreiðslustofu biaðsins,
því að þeir menn fá samstundis skrifiega
Tiðrkenning. — Bandarikjapeninga tekr
biaðið fullu Terði (af Bandaríkjamönn-
nm), og frá íslandi eru islenzkir pen
ingaseðlar teknir gildir fullu verði sem
borgun fyrir blaðið. — Sendið borgun
P. 0. Money ördtra, eða peninga lie-
rjiatered Letter. Scndið oss ekki bankaá-
vísanir, sem borgast eiga annarstaðar en
í Winnipeg, nema 25cts aukaborgun fylgi
fvrir innköllaB.
SKODANIR BRETA
viðrxkjandi verzlunarmálutn Canada.
—o—
t>að er fróðlegt innan um all-
an gauraganginn, sem orðið hefur
hjer í Canacla út úr tillögu frjáls-
lynda fiokkíins um algert tollaaf-
nám á landamserum Canada og
Bandarikjanna, að kynna sjer, hyað
Bretar á Stórbretalandi segja um
pað mál. Eins og kunnugt er, var
af apturhaldsiokknum reynt að berja
Jjtí inn í menn, og er enn reynt,
að pað 1/sti blátt áfram landráða-
hug gagnvart Bretlandi, að gera
samniníra við Bandaríkin um tolla-
O
afnám, en halda tolli á vörum, sem
frá Stórbretalandi flyttust. Vjer syn-
um mönnum hjer með álit tveggja
mjög merkra bre/.kra blaða á pessu
máli. Og vjer vekjum athygli manna
á, að vjer veljflm þar ekki ein-
strengingslega, pví að annað blaðið
er öflugt fylgisblað frjálslynda flokks-
ins á Stórbretalandi, hitt er stuðn-
ingsblað ihaldsstjórnarinnar, og berst
sjerstaklega fyrir eining ríkisheildar-
Hið fyrrtalda af þessum blöðum
er The Scottish Leader. t>að segir
meðal annars f>. 11. apríl síðastlið-
inn: „E>að er ekki til neins að vera
að reyna að dylja J>að, að toll-
verndarstefna sú, sem Sir John Mac-
donald og íhaldsflokkurinn í Can-
ada hefur barizt fyrir, hefur reynzt
hörmulega. Hún hefur ekki komið
upp verzlun milli hinna ymsu fylkja
í Canada, af þeirri ástæðu, að pau
purfa mjög lítið hvort til annars
að sækja, og vegna J>ess, að ákaf-
legir örðugleikar eru á slíkum við-
skiptum milli fylkjanna. Hún hefur
ekki komið neinu heilbrigðis-fjöri í
canadiskan iðnað; pær einu canad-
isku iðnaðargreinar, sem blessast
reglulega vel, eru p>ær sem enga
vernd purfa, og mundu verða fegn-
ar að losna við hana pegar á morg-
un. Tollverndarstefnan hefur gert
Canada fátæka með pví að útiioka
hana frá hennar eðlilega markaði,
og rekið ótölulegan fjölda af Can-
adamönnum suður yfir landarnærin.
Sannleikurinn er sá, að fyrirkomu-
lagið getur ekki haldizt mikið leng-
ur, og ef p>ví verður slengt sanran
við viðhald alríkis-sambandsins, pá
verður afleiðingin engin önnur en
sú, að samband Canada við Bret-
land verður að engu jafnhliða toll-
verndinni. í>ess ber að gæta, að
algert tollsamband milli Canada og
Bandaríkjanna mundi óhjákvæmilega
leiða pað af sjer, að Canada mundi
verða að gera iðnaðarvörum Banda-
ríkjanna hærra undir liöfði en iðn-
aðarvörum Stórbretalands, og að,
hún mundi verða að innleiða hjá
sjer sama toll eins og I Bandaríkj-
unum gagnvart öðrum löndum heims-
ins. Slíkt er óviðfeldin tilhugsun,
en p>að er ekki haegt að neita pví,
að pað er aðallega Sir John og
embættigbræðrum hans að kenna, að
>að skuli koma til nokkurra mála.
En hvað sem pví líður, pá er petta
ekki eins hörmuleg tilhugsun, ef
fjárinálastefnu Bandaríkjanna verður
Ijreytt í skynsamlegia horf, eins og
öll líkindi eru til, og undir peim
möguleika er framar öllu öðru kom-
in vorf vor um, að ráðið verði bæri-
lega fram úr p>essu afar-örðuga og
flókna máli“. Blaðið byst við, að
pegar Canada-ráðherrarnir fari aptur
að semja um tollafnám við Mr.
Blaine, þá muni peir að eins eiga
kost á tvennu: altrerðu tollafnámi
c3
eða alls envura tollafnáms-samninefi.
íbaldsblaðinu, sem vjer minnt-
umst á, The London Spectator, far-
ast meðal annars í niðurlagi á langri
grein um Canada-mál pannig orð
(sömul. 11. apríl): „Vor skoðun er
sú, að Canada muni ekki vilja ganga
í pólitíska sameining við Bandarík-
in, en að svo muni fara á endan-
■um, annaðhvort með toílsambandi
eða með p>ví, að Bandaríkin og Can-
ada taki upp frjálsa verzlun, að
tolllaus verzlunarviðskipti komist á
milli pessara tveggja stóru liluta
hins norðurameríkanska meginlands41.
Vjer sjáum J>annig, að niður-
staðan viðvíkjandi aðalmáli Canada
er hin saina hjá báðum þessum
brezku blöðum , sem annars eru
hvort öðru andvíg, og að niðurstað-
an er hin sama, sem frjálslyndi
flokkuriun hjer í landinu hefur lcorn-
izt að: að livað sem öðru líði, J>á
verði Canadamenn að fá að eiga
frjáls verzlunarviðskipti við pessar
rúmar 60 millíónir manna, sem heima
eiga næst fyrir sunnan |>á.
KOSNINGAR
í Terrítóríunum.
—o—
Aður en langt um líður eiga
að fara fram kosningar til pingsins
í Regina. l)r. T. A. Patrick, J>ing-
mannsefni í Wallace, kjördæmi J>ví
er Hingvallanylendan er í, hefur
sent oss sitt pólitíska prógramm, og
er pað á p>essa leið:
„Sannfæring mín er pessi:
I. Að allt það almennings fje,
sem er í vörzlum stjórnarinnar
í Norðvestur Te'rrítóríunum, eigi
að standa undir umsjón peirra
fulltrúa fólksins, sem eiga sasti
á pinginu.
II. Að pingmaður kjördæmisins
eigi að gefa fóikinu á hverju
ári snodurliðaða skyrslu yfir pað I
sem hann hefur eytt af fje p>ví j
er veitt er til brauta og brúa-
gcrða í kjördæminu.
III. Að mönnum gefist kostur á
með hæfilegum fyrirvara að
gera tilboð viðvíkjandi samn-
ingum um verk, er unnin eru í
kjördæminu fyrir almennings fje
(Public Works).
IV. Að komast megi hjá sköttum
um langan tíma með pví að
verja fje almennings með gætni
og sparnaði.
V. Að vínsölumálið eigi að út-
kljást með atkvæðum almenn-
ings í Norðvestur Terrítóríun-
um.
VI. Að öll atkvæðagreiðsla ætti að
fara fram á miðum.
VII, . Að | pin ginaður kjördæn.isins
ætti ekki að reyna að byggj*
upp einn part pess á kostnað
hins partsins.
Persónulega J>ekkjum vjer J>ing-
mannsefnið ekkert, og vitum ekkert
um hæfileika hans nje mannkosti.
Um pau atriði verða kjósendur í
Dingvallanylendunni að afla sjer upp-
lysinga sjálfir. En prógrammið er
gott — svo langt sem pað nær. En
pví verður ekki neitað, að pað vant-
ar inn í f>að eitt atriði, sera virð-
ist muni ætla að liafa mikla f>ýð"
injru í Terrítóríunum. Hað er skóla-
málið. Eiga skólarnir í Terrítór-
íunum að verða með tvískipta fyrir-
komulaginu, kapólskir og prótestant-
iskir, eða á að koma á sömu kennslu
handa öllum börnum? Fulltrúar fólks-
íbs á pingi Territorianna hafa enn
engan vegin full umráð yfir fjár-
hirzlu pessara landshluta. Dað er
vafalaust fyista og helzta atriðið,
og um pað efni lætur Dr. Patrick
sína skoðun afdráttarlaust í ljósi.
En næst-pyðingarmesta málið er
vafalaust skólamálið. Um J>að pegir
pingmannsefnið. Oss virðist, að
íslenzku kjósendurnir ættu að spyrja
hann um skoðun sína á J>ví máli.
I holuoni.
£>að er ekki ofsögum af pví
sagt, að Heimskringla er einkenni-
legt blað.
Vjer höfum við og við verið
að tala við hana um pólitík, og
síðast pegar vjer áttum tal við
hana bar ymislegt J>ess háttar á
góma.
Hún hafði um tíma gengið að
]>ví alveg sjálfsögðu, að íslending-
ar botnuðu ekki í pólitík landsins
fremur en villidyr—vitaskuld að rit-
sljóra Ilkr. undanskildum—og að
ef J>eir hefðu verið látnir í friði í
blöðumim um kosningaleytið, pá
hefði pciin ekki komið til hugar
að greiða atkvæði. Svo bentum
vjer lie’nni 15. april á }>að, að liún
liefði sjálf sagt, að íslondingar væru
gamlir pólitiskir flokksmenn; „nær
pví allir íslendingar hjer í fylkinu
fylgdu líberala fiokknum löngu áð-
ur en Lögberg fór að hainast á
peisunni í kosningastríðinu“, voru
blaðsins cigin orð. Og vjer tókum
J>að jafnframt frani, sem enginn
mun geta láð oss. að oss ]>ætti
nokkuð einkennilegt samanhengi á
milli J>essara tveggja staðhæfinga
blaðsins.
Sömuleiðis gerðum vjer Heims-
kringlu J>ann greiða 15. apríl, að
benda mönnutn á, live einstaklega
kunnugur ritstjór’ blaðsins hlyti að
vera Mr. Blaine, par sem hann gat
haft eptir honum orð, sem Mr.
Blaine hafði en<ru öðru blaði trúað
O
fyrir um ]>vera og endilanga Ame-
ríku, oAð, sem hefðu verið pyðing-
armeiri fyrir síðustu kosningar, ef
f>au hefðu orðið almenningi kunn
í tíma, heldur en allt pað til sam-
ans, sem stóð í Canada-blöðum um
J>að leyti.
Og að lokum bentum vjer fólki
pjóðar vorrar á framúrskarandi
merkilega og víðtæka uppgötvun,
sem Heimskr. liafði gert, J>á, að
enginn flokkur gæti samið um nokk-
urn skapaðan hlut, svo framarlega
sem hann hefði ekki með höndum
stjórn landsins. Þessi uppgötvuu
var svo spány og svo dásamlega
furðuleg, að oss þótti ekki nema
sjálfsagt að halda henni á lopti.
Jafnframt kom pessi uppgötvun oss
í talsverðan bobba, borin saman við
pá sögu, sem Heimskringla har út
jöfnum liöndum með uppgötvuninn:,
um peningastyrk, sem foringjar frjáls-
lynda flokksins hefðu átt að fá hjá
Bandaríkjamönnum til að beita fyrir
sig í kosningastríðinu. Og vjer
spurðum Heimskr. svo, vitaskuld, 1
mestu einlægni og einfeldni hjart-
ans, hvernig frjálslyndi flokkurina
hefði getað samið um pcninga, úr
J>ví hann getur annars ekki saniið
um neitt.
Menn sjá víst að allt þetta
sem Lögberg var að tala um við
Heimskringlu var eindregið blaða-
mál, hrein og skær pólitík. Og
vjer töldum sjálfsagt, að Heimskr.
mundi svara einhverju, að minnsta
kosti J>ví sem hún var spurð um.
Og viti menn í næsta blaði
Heimskr. kemur ein af J>essum feit-
letruðu augiysingum, sem vanar eru
að standa í blaðinu, þegar ritstjór-
inn er, einliverra hluta vegna, ekki
sem bezt fyrirkallaður: „Svar til
Lögbcrgs kemur í næsta blaði“.
Svo kom svarið í síðustu viku,
og J>að er að líkindum J>að ein-
350
mlná, sem er húsmóðir hins ákærða.
llún var ekki heima, p>egar jeg kom,
og jeg beið eptir henni í eldhús-
inu. .Jeg leit á klukkuna í eld-
húsinu til pess að sjá, hvort of
framorðið væri til að bíða, og svo
leit jeg á úrið mitt. Jeg sá að
klukkan var 10 mlnútum of fljót,
«g pá setti jeg hana og stillti gang-,
verkið.
Calton: Um hvert leyti settuð
J>jer hana?
Yitnið: Hjer um bil kl. 8.
Calton: Var mögulegt, að klukk-
-an hefði getað flytt sjer um 10
mínútur frá pví og pangað til kl.2
um nóttina?
Vitnið: Nei, pað var ekki mögu-
legt.
Calton: ’Mundi hún hafa flytt
sjer nokkuð?
Vitnið: Ekki milli kl. 8 og kl.
2 — til pess var tíminn of stuttur.
Calton: Funduð f>jer Lændkonu
yðar um kveldið?
Vitnið: Já, jeg beið pangað til
hún kom heim.
Calton: Og sögðuð J>jer henni,
J>jer hefðuð gett klukkuna?
355
snjall maður og varnarræða hans
var ágæt. Engu einasta atriði sleppti
hann, og menn minnast enu peirr-
ar snilldarræðu og tvla um haua í
rjettarsölunum í Melbourne.
Hann byrjaði með pví að skyra
fjörlega frá atvikum peim er að
morðinu lutu — fundi m'orðingjans
og hins myrta á Eystra Collins
stræti—kerrunni, sem ekið var ofan
til St. Kilda—för morðingjans út
úr kerrunni eptir að morðið hafði
verið franiið — og hvernig hann
hefði koinizt undan eptirgrennslan.
Eptir að liann hafði náð athygli
dóinnefndarinnar nieð pessari fjör-
ugu lysingu á glæpnum, benti hann
á, að í vitnaleiðslu sækjanda lægju
að eins líkinda-sannanir, Og að al-
gerlega hefði inistekizt að sanna,
að maðurinn, sem farið hefði inn
í kerruna, væri sá hinn sami, scm
nú sæti ákærður fyrir rjettinum.
Sú tilgáta, að hinn ákærði og mað-
urinn í ljósa frakkanum væri einn
og liinn sami maður, hefði við ekk-
ert að styðjast nema framburð öku-
mannsins Roystons, sem reyndar
hafði ekkj verið drukkinn, en J>ó
358
tvö; en ]>ar á móti syndi framburð-
úr húsmóður hins ákærða pað ljós-
lega, að hann hefði komið heim til
sín fimm mínútum áður, og liennar
framburður styrktist enn fremur af
framburði úrsmiðsins, Dendys. Mrs.
Sainpson liafði sjeð eldhúsklukkuna
vanta 5 mínútur í 2, og með pví
að liún hefði lialdið, að hún væri
10 rnínútum of sein, pá hefði hún
sagt lögreglupjóninum, að ákærði
hefði ekki komið heim fyrri en kl.
5 mínútur ejitir 2, sem hefði að
eins nægt manninum, sem fór út
úr kerrunni, ef hann hefði verið
einn og liinn saini og hinn ákærði,
til að komast heim tii sín. En
nú sannaðist pað Ijóslega af
framburði úrsmiðsins Dondys, að kl.
8 á fimmtudagskveldið hefði hann
sett klukkuna; að pað var ómógu-
legt, að hún hefði flytt sjer um 10
mínútur fyrir kl. 2 á föstudags-
nóttina; J>ess vegna liafi pað verið
rjett, pegar húsmóðirin sá að klukk-
una vantaði 5 roínútur í 2, og hinn
ákærði hafi pannig verið kominn
heim til sín 5 mínútum áður en
maðurinn fór út úr kerrunni á Pow-
347
stæðu í mjög nánu sambandi, og
að bæði Júdas Iskariot og Nero
hefðu verið ljómandi fallegir
ménn.
„Ó“, sagði Calton, pegar liann
heyrði ræðuna, „ef J>essi einstaklega
kenning er áreiðanlcg, [>á hlvtur
pessi klerkur að vera inikill dánu-
maður“, og var sú athugasemd um
fríðleik prestsins fremur óvingjarn-
leg, pvi að hann var alls ekki ljót-
ur maður. En Calton var cinn af
peim fyndnu mönnnm, sem heldur
kjósa að missa Tináttu manna, en
Pegja> pegar peim dettur eitthvað
smellið í hug,
Þegar komið var inn með hinn
ákærða, heyrðist meðaumkvunar-suða
í öllum salnum, sem var troðfullur;
svo var- útlit hans aumlegt og
preytulegt; en Calton var í vand-
ræðuiri með að gera sjer grein fyrir
svipnum á andlitinu á honum, svo
ólíkur var hann manni, sem frelsað-
ur hefur verið frá lífláti, eða öllu
heldur átt að frelsast, J>ví enn var
nú ekki svo langt komið.
„t>ú veizt, hver stolið hefur
pessum skjölum“, hugsaði haUQ