Lögberg - 20.05.1891, Blaðsíða 2

o
LÖGBERG, MIÐVIKUDAGINN 20. MAI 1891.
ISLANÐS FRJETTIR.
Kptir íxofold.
Reykjavík 15. apríl 1891.
Stkakdfekðaskipið Thyka, kapt-
einn Hovg-aard, kom liingið 12. f).
rn. fyrstu ferð sína umliverfis land-
ið. Hafði komizt á allar bafnir
samkvæmt ferðaáætluninni, en hitti
p<5 fyrir hafís liingað og pangað,
mestan við Melrakkasljettu, og sigldi
þar gegnum hann góðan spöl; má
pakka djarfleik og dugnaði skip-
rtjóra, að eigi var aptur snúið par.
V ð Ilorn og á ísafjarðardjúpi var
íslaust orðið aptur.
Tjók af ofviðri. Sunnudags-
kveldið að var, 12. p. m., gerði
hjer fádæma-ofviðri af austri, er stóð
nær 3 klukkustundum og gerði /ms-
ar skemmdir, bæði á sjó og landi:
fauk pak af húsum m. m., en á
höfninni, Reykjavíkurhöfn, sleit upp
mörg skip, fiskiskútur, og rak hvert
á annað og sum á grunn við Ör-
firisey. t>ar á meðal var franskt
briggskip, er hingað kom fyrir
skömmu með vistir handa nokkrum
frönskum fiskiskipum og að sækja
fisk úr þeim. Var pað nær ferð
búið aptur. t>að strandaði algerlega
við Örfirisey. Tvær fiskiskútur fransk-
ar löskuðust tij muna, og tvær ís-
lenzkar sömuleiðis (heita „Einingin“
báðar). Gufuskipið norska, „Anna“,
er lá hjer á höfninni í hálfgerðum
lamasessi, rak á Kaupskipið „Ragn-
heiði“, eign Christensens verzlunar,
og skemmdi pað til muna, — skað-
inn metinn um 1500 kr.; pað var
ferðbúið til Englands.
Höfrungahlaup. Hafísinn færði
tdngeyingum pað happ, að par veidd-
ust að sögn nær 400 höfrungar f
vök við Tjörnes. Landeigandi er
Sigurjón bóndi á Laxam/ri.
Aflahrögð. I>að er að segja
af aflabrögðum hjer á aðalfiskistöðv-
unum við Faxaflóa sunnanverðan,
Garðsjó og Leiru, að þar er „góð-
ur reytingur 1 net; sumir koma
tómir til lands, sumir vel fiskjaðir,
sumir betur fiskaðir en skyldi“, og
1/tur pað til þeirrar afdæmislegu
ósvinnu, að menn róa á náttarpeli,
fara í annara net, skera pau frá
duflfærunum og stela svo öllu sam-
an, bæði netunum og fiskinum í
peim, eða pá fleygja netunum, eptir
að peir eru búnir að taka úr peim
fiskinu. Hafa 5 formenn syðra orð-
V i'i i' [jrsMim óskunda nú á einni
, íðan farið rar að leggja, að
si'ign skilríkra manna, og er slíkt
herlilegur ófögnuður og ópolandi
!íi<raleysi. Sumir pora ekki að hætta
.uiii sínum út í Garðsjó, bæði
>egna pessa ófriðar og vegna straum-
hættu par. — í Grindavík tregt um
afla; par verða eigi net höfð fyrir
brimi, pótt nógur fiskur sje fyrir.
— Sagður er dáinn síra Btrgur
próf. JJntson i Vallanesi. En á-
reiðanleg frjett ekki fengin.
Rvík, 18. apríl 1890.
Isafjakðaksýslu, 4. apríl: „Tíð-
in rosasöm. Til norðanáttar brá
hann með góunni og gerði J>á nær
vikuhret með 12—14 stiga frosti á
C. Eptir það hret, pegar gaf á sjó,
fiskaðist mætavel nokkra róðra, megn-
ið af p>ví stór og feit /sa. En
stutt stóð sá afii, pví kyrru dagana
hvarf [>að með öll út úr og inn úr,
og síðan hefur ekki gefið að róa.
Þessa undanförnu daga síðan á
pálmasunnudag hefur verið hjer ofsa-
hríðargarður af norðri með 10—16
st. frosti á C. um hádaginn rjett á
siáfarbakkanura og sjókuldi mikill.
Enginn kvartar utn heyskort enn
íðast skepnuhöld allgóð.
ífar' fólks yfir höfuð all-
bærilegt, en allmörg börn hafa dáið
úr kvefveikirini yfir höfuð að tala.
Hinn 14. f. m. kom annar hval-
veiðabátur Th. AmJie, „Isafold“, til
I.angeyrar; hefur hún fengið 3 hvali.
Hinn báturinn „Reykjavík“ kom 21.
f. m.; fengu báðir bátarnir verstu
ferð hinjjað til larids. Mikill hvala-
gangur var í Djúpinu kyrru dag-
»na. En svo komu háhyrnur og
/misleg smáhveli, svo hinir stærri
Miurfu allt f einu. Sagt er, að loðnu-
síldarhlaup liafi teymt allt |>etta
fiskiskrið inn í Djúpið.
Nú er vatrarvertíðin enduð, og
er hún ein hin bágasta, sem menn
muna eptir nú um mörg ár, hvað
afla og gæftir snertir. jÞar af leið-
andi er nú hjer hin mesta deyfð
í öllu peningalegu tilliti. Síðustu
dagana, sem gaf að róa fyrir pálma-
helgina, fundu menn dauða fiska of-
an á sjónum rifna; kenndu pað há-
hyrnunum og smáhvölunum.
I>að má heyra [>að á mörgum,
sem lóðrana stunda, að peim pykir
leiðinlegt líf, að ganga með hend-
ur 1 vösum í bezta veðri á landi 1
veiðistöðum, sem hafa nóg að vinna
heima. En sumir una J>ví lífi víst
allvel. Yonin um að fiskist heldur
mönnum frá að fara heim til sín
og þannig tapast í veiðistöðunum
mörg hundruð dagsverk hjer við
Djúp árlega.
Hafísinn kom hjer í Djúpmynn-
ið i hretinu og upp að Ströndun-
um og sagt er, að hann hafi rekið
smáhvali víða á land par, t. d. í
Hlöðuvík um 40. Inn á Stranda-
flóa rak hann ísinn allt til Stein-
grímsfjarðar. En farinn var liann
paðan [>egar síðast frjettist.
Skagafirði, 20. marz. „Yeðr-
áttan hefur verið yfir höfuð mild
og góð lengst af, síðan jeg reit
síðast, nema stuttan tíma í p. m.
allhörð frost og snjór. Nú er aptur
'milt og gott veður daglega, og
jörð nóg.
Skepnuhöld og heybyrgðir eru
eflaust almennt í mjög góðu lagi.
Heilbrigði almenn, neraa kíg-
hósti er enn á stöku stað. Annars
er barnaveikindunum fyrir nokkru
ljett af.
Enginn heyrir getið um ís.
Skagfirðingar hafa nú brúað enn
eina á, Hofsá hjá Hofsós, og stóð
hinn alkunni dugnaðarmaður Einar
B. Guðmundsson á Hraunum fyrir
smíðinu. Brúin er smíðuð eins og
sú á Grafará úr titnbri. Þetta ár
eru 6 a. lagðir á hvert lausafjár-
hundrað í s/slunni til brúarsjóðsins,
og er pað nær lielmingi meira en fyr,
af því að nú er mikil skuld sök-
um þessarar brúar, en á hinn bóg-
inn er gott ár, og gjaldþol meira
en fyr. Ætlum vjer pví, að menn
almennt uni [>essu gjaldi vel; brúa-
málið er einnig svo mikið fram-
fara- og nauðsynjamál, tð allir eiga
að vera ánægðir, pótt lagt sje nokk-
uð í sölurnar fyrir pað eins og allt
er lýtur að greiðari samgöngum;
og sú skoðun parf að lifna og lifa
með fjöri, að eitt af aðalatriðum
fyrir framförum íslands eru greið-
ari samgöngur á sjó og landi, sem
geta komið að eins með gufuskip-
um og gufubátum á sjónum og
vagnvegum á landi.
Sjónleikir voru laiknir á Sauð-
árkrók 23.—28. febrúar. Agóðinn
á að mestu leyti að ganga til hinn-
ar fyrirhuguðu kirkju á Sauðárkrók,
pví að menn vona, að sampykkt
verði af háyflrvöldunum, að reist
verði ein kirkja á Sauðárkrók í
stað Sjávarborgar- og Fagraness-
kirkna. Lögfullt sampykki hjeraðs-
fundar hefur fengizt til pessa, en
að öðru leyti mun pað hafa hindr-
að framgang málsins, að eif andi Sjáv-
arborgarkirkju liefur eptir ítrekaðar
tilraunir eigi fengizt til, að leggja
meira fram en kirkjuhúsið og hin
ljelegu áhöld pess. Tombólu á að
halda á Sauðárkrók I sama tilgangi
I vor um sumarmálin, og standa
konurnar par fyrir henni að öllu,
sem er hróivcrt. Dað, sem leikið
var, var „Æfint/ri á gönguför“, og
svo var leikið á dönsku (!) „Et
Uhyre“ og „Abekatten“, og pótti
almenningi, sem ekki skildi pað,
illt, að fá pað eigi á sínu móður-
máli. Flestum kom saman um, að
yfir höfuð væri mjög vel leikið;
einkum ljeku peir sjerlega vel bók-
haldararnir Kristján Blöndal (Jó-
sefsson), sem Ijek Ilans skrifara, og
Jónas Jónsson, er ljek kammerráð-
ið. t>að var leikið í húsum kaup-
manns L. Popps, sem mælt er, að
taki ekkert fyrir húslánið, og er pað
líklegt um hann, pvi hann er kirkju-
byggiugunni mjög hlynntur og fram-
faraitiaður. f silfurbrúðkaujii sinu,
sem hann og kona hans lijeldu 29.
des. f. á., gaf liann 200 kr. til
væntanlegrar kirkju á Sauðárkrók,
og afhenti sóknarprestinum gjafa-
brjef fyrir peim. — Sami maður gaf
einnig í fyrra 100 kr. til brúar-
gjörðarinnar á Hofsá.
S/slunefndin ákvað á fundi sín-
um 24.—28. f. m., að sundkennsla
framfæri á 2 stöðum * í s/slunni í
vor sem kemur, og er búizt við,
að par verði kennarar: Ólafur bóndi
Guðmundsson í Húsey og Páll Ó-
lafsson kennari á Hólum, og par
hafa einnig námspiltar lært nokkuð
til sunds; við prófið á næstliðnu
vori syntu pó nokkrir peirra I við-
urvist prófdómendanna og fór pað
vel, og hjá sumum mjög vel. t>etta
teljum vjer með nauðsynlegutn fram-
förum, sem vert sje að geta um
öðrum til upphvatningar.
Á s/slufundinum urðu langar
umræður um Hólaskóla; voru 3
menn mættir á fundinum úr Húna-
pingi: sjera Stefán Jónsson á Auð-
kólu, umboðsmaður Benedikt Blöndal
í Hvammi, og óðalseigandi Arni
l>orkelsson á Geitaskarði (sbr. 16.
tbl. 25. f. m.), sem hjeldu pví
fram, að bústjóraembættið yrði greint
frá skólastjóraembættinu og sjer-
stakur maður yrði fenginn til að
gegna pví. Móti pví mælti Her-
mann skólastjóri Jónasson af pví,
að pað mundi verða til sundrungar
við skólann, par eð ákveðið er í
11. gr. skólareglugjörðarinnar, að
piltar sjeu 2 stundir á dag skyldir
að gegna útivinnu frá 1. nóv. til
14. maí árlega, meðan bðkleg kennsla
stendur yflr, og að heimilt sje einn-
ig, ef hagfeldara pyki, að láta pá
vinna lengri tíma í senn, eða jafn-
vel heila daga, pó svo, að vin'nan
sje eigi ineiri en sem svarar 1 degi
á viku hverri allan veturinn“. Marg-
ir hafa spurt: hvers kyns útivinna
er petta á pessuin tíma árs? Sjá-
anlegt virðist. að petta sje gjört I
parfir skólabúsins, en ekki piltum
til inenningar; en mun piltum veita
af óskertum tímanuin til bóknáins,
sem er mjög inikið á jafnstuttum
tlma (2 árum)? S/slunefndin mun
hafa komizt til peirrar niðurstöðu,
að aðgreina ekki pessi 2 embætti
að pessu sinni.
í skólastjórnina fyrir komandi
ár voru kosnir lijer í s/slu Ólafur
umboðsmaður Briem og í Húnapingi
Pjetur Pjetursson áGunnsteinsstöðum.
í Hólaskóla eru nú 14 efni-
legir námssveinar. Kennarar eru
sömu og I fyrra: Hermann Jónas-
son skólastjóri og búfræðingur Páll
Ólafsson.
Búið á Hólum er orðið mjög
fallegt“.
Eyjafikði, 23. marz: Nálega
allsn desembenmánuð voru stillingar
og góðviðri og frostvægt. Meðal-
hitastig allan mánuðinn var — 0,96
C. I>ótt stundum yrði ískyggilegt
útlit, pá var svo gott „með“ hon-
um (svo sem Eyfirðingar segja), að
aldrei varð neitt úr pví. Jörð var
svo að segja allt af auð; pótt ein-
stöku sinnum kæmi föl, pá tók
pað undir eins upp aptur.
Sama veður hjelzt allan janúar-
mánuð, en frost voru nokkuð raeiri
svo að meðalhitastig mánaðarins
varð — 3,28.
Fyrri hluta febrúarmánaðar voru
frost nokkur, en jörð var allt af
auð. Seinni hluta mánaðarins voru
píður niiklar svo að ár ruddu sig,
sem vanalega eru hestheldar fram
yfir sumarmál. Meðalhitastig mán-
a^arins var — 0,96 C. J>ennan mán-
uð var veður mjög óstillt og vinda-
samt. Alla pessa mánuði var átt
lengst af við suður.
Seinustu daga febrúarmánaðar
byrjaði skarpur frostakafli, sem hjelzt
fram yflr miðjan pennan mánuð;
var skörp norðanátt, en fannkoma
ekki mikil hjer um sveitir; voru
menn farnir að verða liræddir við,
að „íslands forni fjandi“ væri ekki
fjarlægur. I>ó hefur ekki orðið vart
við hann enn. l>essa viku síðustu
hefur verið bezta veður, hæg, út-
sannan átt, sólbráð á daginn, en
stirðningur á nóttunni, og nú er
jörð lijer að mestu auð.
Ile/birgðir eru nógar og fjc i
góðu standi; pó kvarta margir um
luDgnaveiki í lömbum. Fje er í
háu verði 1 vor. Á o-óunni var
O
hjer uppboð á nokkrum kindum, og
gekk ærin á lijer um bil 18 kr.
og gemlingar á 13, enda var sagt
að á uppboðinu hefði verið rúmur
brennivínspottur á mann.
Kvefveikindi pau, sem gengu
fyrri part vetrarins, eru nú liorfin
fyrir löngu, og kíghóstinn í börn-
um er einnig víðast livar um garð
génginn, par sein hann hefur komið.
Einn vottur um batnandi árferði
er pað, að margir hjer í s/slu, er
búa á landssjóðsjérðum, eru nú að
fala pser til kaups.
Um jólaleytið kom upp eldur
í skólaliúsinu á Möðruvöllum, en
varð slökkt áður en skeinmdir yrði
miklar. Fám dögum síðar kviknaði
í fjósi á Hallgilsstöðum, næsta bæ
við Möðruvelli, og köfnuðu 4 k/r.
S/slufundur vor er n/-afstaðinn,
og hefur eigi heyrzt, að par hafi
verið ráðizt í neitt sjerlegt, esda
eru Eyfirðingar engir ákafainenn,
par sem til peirra eigin framkvæmda
kemur. Amtsráðsnsaður í n/ja amts-
ráðið var kosinn Magnús bóndi og
sveitaverzlari á Grund.
Fiskilaust hefur verið hjer í
allan vetur, en nú eru sumir farnir
að búa út hákarlaskip sín. Margir
gjöra og út nótabáta til fiskiveiða;
peir eru útbúnir með pilfari og
fara opt vestur fyrir land. Aflaðist
talsvert á pá næstliðið sumar. Há-
karlaakipin og nótabátarnir taka of
marga menn frá landvinnunni, og
heyrist allmikil kvörtun una vinnu-
fólkseklu.
Aflabuögð. Mikið dauft með
afla enn hjer við Faxaflóa.
HöFRUNGAiii.Aur. Á Reykjum
á Reykjaströnd, sem er landssjóðs
eign, hlupu á land undan hafísnum
um daginn meira en 700 höfrungar.
Enn fremur 20—30 á Sauðárkrók
eða par í nánd.
ísafirði, 18. apríl 1891.
TíÐARFAR. Dymbulvikuna til
laugafrjádagskvölds stóð norðan-
garður með 8—10 gr. frosti (Reau-
mur), en eptir páska hafa verið still-
ur og sunnanveðrátta, nema hriðar-
skot og snjó mikinn gerði 7.—17.
p. rn.; aðfaranóttina 13. p. m. var
aftaka vestanstormur.
Staiít aflaleysi sem stendur;
einir fimm á skip og par undir í
Bolungarvikinni laugardaginn fyrir
páska, og síðan hefur ekki ræzt úr
með afla, að teljandi sje; í Inn-
djúpinu engu skárra.
Ðáin er hjer í bænum 24. f.
mán. ekkjan Hallfriðnr Jónsdóttir,
73 ára að aldri. — 11. p. m. aml-
aðist vei'zlunarmaður Ilaraldur As-
geirsson, sonur Magnúsar Asgeirs-
sonar frá Holti í önundarfirði.
Glímusamkoma var haldin hjer
í kaupstaðnum á Eyrartúninu ann-
an páskadag, síðari hluta dags, fyrir
forgöngu Jóns snikkara Jónssonar
og Jóakims bæjarfulltrúa Jóakims-
sonar.
Kauff.iei.ag Ísfikðinga hjelt
fulltrúafund lijer í kaupstaðnum 2.
p. m., og var par ályktað, að fje-
lagið í ár, vegna hins ómunalega
fiskileysis, skyldi að eins senda einn
skipsfarm, c. 800 skpd. af fiski
(Genua-fiski) til útlanda I ár.
Töluvert af smáiinýsum hafði
náðst víða á Hornströndum, er ís-
inn rak par að fyrir páskana. í
Hlöðuvík er sagt, að náðzt hafi 50,
24 í Furufirði og nokkrar í Smiðju-
vík og víðar.
Voðalegt slys. Norskur galeas,
„Christine“ frá Stavanger, 81,20 tons,
skipstjóri Tennesen, er koin hingað
í öndverðum pessum mánuði með
salt og kol frá Englandi til verzl-
unar L. A. Snorrasonar kaupmanns,
hvolfdi hjer á höfninni í ofsa- af-
taka-suðvestanveðrinu aðfaranóttina
13. p. m., og fórust allir skips-1
mennirnir, 5 að tölu. — Skipið hafði
að öllu verið affermt, og átti að
hreinsast daginn eptir, svo að skip-
að yrði í pað saltfisksfarmi peim,
er I.. A. Snorrason kaupinaður lief-
ur átt geymdan lijer í vetur, af
pví að skip lians „Ulle Ahda“, er
taka átti fiskinn, fórst næstliðið haust
á uppsiglingu hingað frá Englandi
svo að eigi hefir til spurzt.
Skipið lá, sem að ofan er sagt,
galtómt á höfninni og höfðu hlut-
aðeigendur eigi hirt um að láta í
pað seglfestu; var pví eigi furða,
pó að pað eigi bæri af pað af-
takaveður, sem á var, og hafa menn
eigi sögur af, livernig slysið atvik-
aðist, nema um morguninn, er kaup-
staðarbúar risu úr rekkju, pá sást
skipið á hvolfi lijer 1 „sundinu“, og
stóð lítið meira en kjölurinn upp
úr sjónum.
Lík skipstjóra og st/rimanns
hafa fundizt rekin á Eyrarhlíð, en
lík hásetanna eru ófundin.
Ekki hefir enn tekizt að snúa
skipinu við, enda er pað fastfyrir,
par sem aunað mastrið hefur greypzt
ofan í sjávarbotninn. Einn hvala-
veiðagufubáturinn reyndi að snúa
pví á kjöl, en pað mistókst.
í sama ofsaveðrinu tóku á land
/ms skip á Flateyrarhöfn, og víðar
urðu skemindir nokkrar, en pó eigi
svo, að mikið kvæði að, eptir pví
sera enn hefur til spurzt.
ísafirði, 23. apríl ’91.
Tíðarfar. Einmuna blíða hefur
verið siðustu dagana af vetrinum.
AflabröGÐ eru heldur ögn að
lifna í Bolungarvíkur-verstöð, en
sama fiskleysið enn Inndjúps.
Gufubátsferðir um ísafjarðar-
djúp byrjaði gufubáturinn „Ásgeir
litli“ 19. p. m.
„Izabo“, gufuskip til hvalaveiða-
mannsins Th. Amlie á Langeyri
kom hingað frá Noregi 18. p. m.
F.ielag hafa /msar konur og
yngismeyjar stofnað lijer í kaup-
•taðnum í vetur, og ætlar fjelag
petta að kenna fátækum stúlku-
börnum ókeypis ýmsa handavinnu
frá 1. júní til 14. ágúst p. á., 3
stundir hvern virkan dag.
Bæjarstjórnin á fsafirði hefur
sampykkt að ljá fjelaginu bæjar-
pingshúsið til kennslu ,[>essarar.
Lík skipstjórans af „Christine1-
fannst rekið á Kirkjubólshlíð 17.
|>. m.; jarðarför skipstjórans og
st/rimannsins fram fór á ísafirði
21. p. m.
Bæjakstjórnin á ísafirði sam-
pykkti á fundi 21. p. m. að gefa
bæjarbúum kost á að fá bletti til
túnræktunar á erfðafestu, og skal
árgjaldið til bæjarsjóðs vera 10 kr.
eptir dagsláttur.a.
(Þjóðviljinn.)
Vjer ráðuin öllum vinum vorum til
>4. SKOFATNAD
REYKDAL & CO.
539 Ross Street.
l>eir selja ykkur góðar vörur með ó-
heyrilega lágu verði.
Komið til þeirra í tíma meðan úr
miklu er að velja.
Sú eina íslenzka skóverzlu n
borginni.
VEGGJA PAPPIR
--OG-
GLUGGA - BLŒJUR.
Komizt eptir prísum lijá okkur áður
enn pjer kaupið annarsstaðar.