Lögberg - 23.09.1891, Side 5

LÖGBERG, MIÐVIKUDAGINN 23. SEPtEMBER 1891.
5
maður tekur framar liið allra minnsta
mark á.
Vjer getum ekki neitað pví,
að eptir pví sem Mr. G. E. segist
frá á öðrum stað hjer í blaðinu,
virðist oss vinir vorir Ny-íslending-
ar hafa verið Mr. Jóni Júlíus held-
ur til örðugir, pegar hann var að
fá pá til að ieggja kauplaust verk
í veg pann sem nú er verið að
leggja um nýlendu peirra. Oss er
svo frá skýrt úr áreiðanlegri átt, að
Júlíus hafi haft umboð til pess frá
yfirbcðurum sínum, að gangast fyr-
ir pví að fá menn til að vinna
sem mest kauplaust að veginum —
náttúrlega til pess að sem mest
not skyldu geta orðið að fjárstyrk
stjórnarinnar, sem vitanlega var ekki
einhlítur. Það er pví rangt, að
liggja manninum á hálsi fyrir pað,
að hann hefur staðið í pessu prefi
við Ný-íslendinga. Eins virðist oss
og á miður góðum rökum byggð
óánægjan út af pessari „gjafavinnu?
sem verið er að skrúfa menn til
að leggja í veginn, hvort sem menn
geta noJckuð notið atvinnunnar eða
eJcJci.11 Vegurinn er vitanlega ekki
lagður til pess að einstakir menn
skuli fá atvinnu við hann, heldur
til pess að bæta úr samgönguleysi
sveitarinnar. Allir, sem hafa hag
af veginum ættu að styrkja hann.
Sumir, sem ekki geta sætt pessari
atvinnu, geta haft margfalt meiri
hag af veginum, en aðrir, sem að
lionum vinna. Tökum til dæmis
bónda, sem hefur mikið bú að
stunda, og getur ekki frá pví kom-
izt, eða kaupmann, sem verður að
reka verzlan sína. Er nokkur sann-
girni í pví, að peir sleppi við að
leggja til vegarins, en aptur á móti
sjeu skyldaðir til pess menn, sem
við lítið hafa bundið, og hafa pví sætt
pessari vegarvinnu, en hefðu getað
farið eitthvað annað að leita sjer
atvinnu, ef um pessa vinnu hefði
ekki verið að ræða?
ER HÆGT AÐ LÆKNA
DRYKKJUSKAP?
Bptir Dr. William A. Hammond í North
American Jiwieio. .
Dað er óhætt að fullyrða, að
pað er ekki til neitt lyf nje nein
samsetning af lyfjum, sem getur
læknað drykkjuskapar vanann hjá
mönnum, p. e. a. s. drepið löngun
peirra til að drekka áfenga drykki.
Jafnframt er óhætt að fullyrða pað
eins afdráttarlaust, að pað er ckki
hægt að lækna með lyfjum til
hneiginguna til neinna áfengra efna,
hvort heldur pað er klóral, ópíum,
hasjíf, eða annað, sem menn fara
að verða sól<r* ir í. Osr meira að
segja; pað er ekki mögulegt að
útrýma með lyfjum neinni tilhneig-
ing eða löngun, sem fær vald yfir
mönnunum, hvorki lönguninni til að
drekka kaffi eða reykja tóbak, eða
ganga sjer til skemmtunar eða fara
í rúmið á ákveðnum tímum. Lækn-
isdómar ráða hvorki við löngunina
nje vanann. Samt sem áður er
enginn vafi á pví, að pað má lækna
drykkjuskap, og að pað má útrýma
lönguninni í áfenga drykki.
Til pess að sanna petta, er ó-
hjákvæmilegt að komast að niður-
stöðu um, livað löngunin í áfenga
drykki í raun og veru er, og pví
næst, hvernig hún verður læknuð.
Flestir vcrða ölvaðir af pví að
peir vilja pað, aðrir af pví að peir
geta ekki unnið bug á lönguninni
með peim mótstöðumeðulum, sem
peir eiga yfir að ráða. Hvað pá
snertir, sem verða drukknir af pví
að peir vilja verða pað, pá eru
ýmsar ástæður, sem reka pá til að
neýta áfengra drykkja hóflaust. A-
fengu drykkirnir veikja móttækileik
tauganna fyrir áhrifum, og pess
vegna veikja peir pær sálarlegu
eða líkamlegu pjáningar, sem mað-
urinn á við aö stríða; peir drekkja
sorgum hans og gera honum ljet-t-
ara að pola prautirnar. Auk pess-
ara verkana geta peir og opt fram-
leitt pægilegar tilfinningar með pví
að fjörga suma parta heilans, áður
en ölvaði maðurinn er kominn á
heimsku- eða gleymsku-stigið, pó að
pað sje líka opt, eins og öllum er
kunnugt, að áfengir drykkir geri
menn tafarlaust að aulum eða komi
mönnum til að fremjð ofbeldisverk.
Dessir menn drekka sig drukkna á
hverjum degi; pví að drykkjuskap-
urinn verður að vana fyrir peim,
og vanann er mjög örðugt að sigra,
pegar hann er einu sinni orðinn
til. Dó má lækna pessa menn, og
pað er rnikilsvert ef pað tekst, ekki
að eins áður en drykkjuskapurinn
er orðinn að vana, heldur og áður
en komið liefur upp hjá peim löng-
un, sem mjög er örðugt að vinna
bug á.
Maður fer t. d. að reykja einn
vindil á eptir miðdagsmatnum. Til-
lokkunin, í hverju sem hún er nú
annars innifalin, er áhrif pau sem
heilinn hefur orðið fyrir. Maðurinn
byrjar í fyrstu að reykja vindilinn
af pví að einhver kunningi hans
fær hann til pess sjer til samlætis,
eða hann ímyndar sjer að pað sje
heilsubót að pví að reykja. Svo
endurtekmr hann pessa athöfn af
svipuðum ástæðum, pangað til end-
urtekningin fer að hafa sínar verk-
anir, og svo hverfur upphaflega
hvötin, pví að önnur kröptugri er
komin í staðinn. Dannig l efur vani
komizt á með fullu og öllu, og
löngun hefur skapazt, og hvor-
ugu verður útrýmt nema með pví
að beita hörðu við sál og líkama.
í hvert einasta skipti hafa áhrifm
verið nolckur, uns pau hafa að lok-
um orðið að föstum vana, hafa fest
sig fyrir fullt og allt við líifærin
og hverfa ekki, nema einhver önn-
ur enn sterkari áhrif komi til sög-
unnar. Dað sem sagt verður um
tóbak verður enn pá fremur sagt
um áfenga drykki, pví að verkanir
peirra eru langt um sterkari en
verkanir tóbaksins, og pví er örð-
ugra að stemma stigu við áhrifum
peirra, pegar pau eru að mynda
vana eða vekja löngun.
Svo eru peir sem drekka af
pví að peir geta ekki með peim
mótstöðumeðölum, sem peir hafa
ráð yfir, staðið móti péirri nautn,
sem peir vita að er skaðleg, og
leitast við að halda sjer frá. Mörg-
um pessum mönnum er meðfædd
tilhneiging til að neyta áfengra
drykkja hóflaust, og af pví að peir
vita pað, gera peir sjer stundum í
hugarlund, að sjer sje ekki til neins
að berjast við pessa tilhneiging.
Og pessi tilhneiging getur stund-
um ásótt pá, pó að peim pyki
hvorki bragðið að áfengu drykkj-
únum gott nje verkanir peirra pægi-
legar, og hún getur verið svo sterk,
að peim finnist, að peir geti alls
ekkert við hana ráðið. Dessi erfða-
tilhneiging getur jafnvel knúð fram
pann vana að neyta efna, sein ekki
hafa á líkamann áhrif, er neitt ber á.
Maður nokkur hefur t. d. sacrt
O
mjer frá pví, að afi sinn hefði van-
íð sjálfan sig á að vakna af vær-
um blundi kl. 12 á hverri einustu
nóttu og drekka bclla af te, leggja
sig svo út af aptur og sofa ró-
lega til morguns. Faðir sögumanns-
ins hafði fæðzt fyrir tímann, og
móðir hans hafði dáið af barnsför-
um, pegar hún ól hann. Maðurinn
var enskur, og á unga aldri fór
hann mnð föðurbróður sínum til Ind-
lands. Eina nótt, pegar liann var
hjer um bil tvítugur, vaknaði hann
og langaði mjög sárt 1 teboila.
Hann reyndi að vinna bug á pess-
ari löngun, en gat ekki sofnað aptur,
og loksins fór hann á fætur og inn
í næsta herbergi, bjó sjer til te og
drakk pað, lagðist svo út af aptur
3g sofnaði tafarlaust. Hann talaði
ekkert um petta í pað skipti, pví
að honum pótti ekki mikils um
pað vert; en næstu nótt á eptir
fór allt á sömu leíð, hann vaknaði,
langaði í te, bjó pað til og drakk
pað. Við morgunverðinn næsta morg-
un gat hann pess, að hann hefði
tvisvar sinnum orðið að fara á fæt-
ur um miðja nótt og búa sjer til
te og sagði hlæjandi, að pað væri
ef til vill bezt fyrir sig framvegis,
að hafa áhöldin í svefnherbergi sínu.
Föðurbróðir hans hlustaði með mikilli
athygli á hann, og sagði svo:
“Já, pað er bezt fyrir pig að
hafa allt við höndina, pví að nú
mun pig langa í te á hverri ein-
ustu nóttu; faðir pinn drakk pað
um miðnættið um meira en 20 ár
og pú ert lifandi eptirmyndin hans.“
Spádómurinn rættist; pað varð
að föstum vana fyrir manninum, að
drekka te um miðnættið. Nokkrum
árum síðar fór maðurinn til Enn--
O
lands og kvæntist par. í pessu
hjónabandi fæddist honum sonur—
sögumaður minn—og sex árum síð-
ar dó faðirinn. Drengfurinn stund-
aði skólanám pangað til hann var
16 ára; pá var hann sendur til
Amsterdam, átti að verða skrifari
hjá móðurbróður sínum, sem var
bankastjóri par í bænum. Hann
hafði mikið að gera, og eitt kveld
komst hann exki í rúmið fyrr en
eptir kl. 12. Rjett pegar liann
ætlaði að fara að leggja sig út af,
datt honum í hug, að pað væri á-
gætt að hafa nú einn bolla af te
að hressa sig á. Djónustufólkið var
allt komið í rúmið, og hann sá
engin önnur ráð en búa sjer til
teið sjálfur. Næstu nótt fjekk hann
sjer aptur te, og hjelt pví reglu-
lega áfram paðan af, vaknaði í pví
skyni á mínútunni kl. 12 á hverri
nóttu. Aður liafði hann aldrei drukk-
ið te stöðugt, að eins bragðað pað
endrum og sinnurn. Degar hann
skrifaði móður sinni næst, sao-ði
hann henni, að nú liefði hann van-
ið sig á að drekka te, en kvaðst
neyta pess á mjög óhentugum tíma,
kl. 12 á nóttunni. Móðir hans
svaraði honum, að hann hefði feng-
ið pessa tilhneiging að erfðum, pví
að bæði faðir hans og afi hefðu
haft nákvæmlega pennan sama vana.
Hann hafði aldrei heyrt um pað
getið fyrr en hann fjekk petta
brjef fr'á móður sinni.
Hver skynsamur maður mun
tafarlaust geta sjeð, hvort sem hann
er læknir eða ekki, að slíkur vani
verður ekki læknaður með pvl að
taka inn lyf. Og pegar ekki er
hægt að lækna með lyfjum jafn-
meinlausan vana tiltölulega eins og
pann að drekka te á óhentugum
tíma, hvernig ætti pá að lækna á
pann hátt drykkjuskaparvanann, sem
er svo miklu sterkari?
Niðurl. næst.
Handa börnum ætti
IIÓSTA OG meðal ætíð að vera
áreiðanlegt. Móðir-
HÁLSBÓLGU in verður að treysta
pví eins og biblíunni.
MEÐAL Dað má ekki inni-
lialda neitt of fljótt
verkandi, óáreiðanlegt eða liættulegt.
Dað verður að vera gott og hægt
aðgöngu til að taka. Barninu verð-
ur að líka pað. Dað verður að vera
áreiðanlegt að lækna, gefa fljóta
linun, af pví barnasjúkdómar koma
venjulega snöggt, aukast fljótt og
enda illa. Dað verður ekki ein-
ungis að lækna fljótt, heldur einn-
ig koma peim fljótt á fætur aptur,
vegna pess að börn eru ópekk og
skemma heilsu sína, ef pau purfa
að vera lengi að læknast. Dað
verður að lækna I smáskömtum,
mikið af meðölum er ekki nauð-
synlegt handa barni. Dað má ekki
koma í bága við heilsu eða matar-
list barnsins. Dessir hlutir eiga við,
jafnt gamla sem unga og gera
Boschee’s German Syrup hið vel-
liðna fjölskyldumeðal. (3)
Fjallkonan, útbreiddasta blaðið
á íslandi, kostar petta árið í Ame-
ríku að eins 1 dollar, ef andvirði
ið er greitt fyrir ágústmánaðarlok,
ella $1,20 eins og áður hefur verið
auglýst. Nýtt blað, Landneminn,
fylgir nú Fjallkonunni ókeypis
til allra kaupenda. Dað blað flytur
trjattir frá Islendingum í Canada
°g fjallar eingöngu um málefni
peirra; kemur fyrst - utn sinn út
annanhvorn mánuð en verður stækk-
að ef pað fær góðar viðtökur.
Aðalútsölumaður í Winnipeg
Chr. Olafsson
575 Main Str.
A. Haggart. James A. ross.
IIAfiGirtT & ROSS.
Málafæislumenn o. 8. frv.
DUNDEE BLOCK. MAIN STR
Pósthúskassi No. 1241.
fsJendingar geta snúið sjer til eirr)>a
með mál sín, fullvissir um, að )>eir lata
sjcr vera sjerlega annt um að greiða
þau sem rækilegast.
Munroe, West & Mather.
Málafœrslumenn o. s. frv.
Harris Block
194 N|arket Str. East, Winnipeg.
vel þekktir meðal íslendinga, iafnan reiðu-
búnir til að taka að sjer mál þeirra, gera
yrir )>á samninga o. s.frv.
Ef )>jer þurfið að auglýsa eitthvað,
einhverstaðar og einhverntíma, þá skrifið
til Geo. P. Rowell - & Co. 10 Sritucn
St. New. York.
26
II. KAPÍTULI.
Jeg stóð kyrr í cornvelska
markaðnum innanum sönglið í Corn-
wallbúum, og reyndi að hugsa tnjer
einhverja smugu, sem hún gæti
smogið út um, en jeg fann enga;
svo fór jeg að hugsa um, að færari
heili, en sá er jeg hefði yfir að ráða,
mundi sýna ljóslega fram á hvert
einasta atriði, sem með henni mælti,
pví að jeg, sem hafði komið henni
í pessar klípur, gat ekki minna
gert, en að útvega einn af helztu
málafærslumönnum í landinu til pess
að verja hana.
• Hann var að líkindum nú far-
in að tala, pví að rjett áður hafði
heyrzt lófaklapp, sem gaf til kynna,
að andstæðingur hans hefði lokið
máli sínu.
.Jeg sneri aptur inn í rjettar-
salinn, og pegar jeg kom pangað,
hjelt fólkið niðri í sjer andanum
til pess að missa ekki af nokkru
prði, og pví lengur sem jeg lilust-
30
dráttunum í andlitinu á honum,
pangað til rjett áður en farið var
með hann burt; pá kom kvalasvip-
ur á andlitið, pví að liann gerði
sjer pá ljóst, að hann mundi ekki
lengur fá að standa við hliðina á
Júdit. „Hertu upp hugann, góða
mín“, sagði hann 1 alvarlegum róm.
„Guð sje með pjer, Stefán“, sagði
hún, og svo var farið með hann út.
III. KAPÍTULI.
Andlitið á lienni breyttist, peg-
ar hann hvarf út úr dyrunum; pað
kom á hana eitt augnablik nærri
pví barnslegur einstæðingssvipur;
svo jafuaði hún sig aplur og svip-
urinn varð eins kjarklegur og alvar-
legur eins og áður.
Dað var meira að segja sifur-
glampi í augunum á henni, pegar
hún leit á konurnar, óvini sína, I
rjettarsalnum, og pað lá við að pað
væri bros á vörum hennar. Yar
hann henni ekki tryggur, maður
hennar, sem ekki vildi rjúfa eið
sinn, en vildi jafnframt heldur láta
34
Hann kannaðist við, að hún hefði
gert rangt og að hún hefði pá
sýnt óvenjulegan taugastyrk og snar-
ræði; en pegar pið hugsið uin pað,
hve óumræðilega mikið var í liúfi
fyrir henni, livílíku prælalífi hún
átti von á með pessum manni, og
livílík ást sú var, sem hún átti von
á að njóta sem frjáls kona 1 hin-
um nýja heimi, pá getið pið að
sönnu kveðið upp áfellisdóm ýfir
tiltæki hennar, en pið getið ekki
furðað ykkur á pví, að hún skyldi
prífa til p irra einu ráða, sem fyr-
ir hendi voru til pess að frelsa sig,
pó aldrei nema pau væru ólögleg.
„Jeg held pví pess vegna fram,
að ekkert hafi sannazt gegn pess-
ari könu, og að svo framarlega sem
pið, háttvirtu dómnefndamenn, látið
hengja pessa saklausu og sorg-
mæddu konu, pá verðið pið, liver
um sig og allir, sekir um morð!“
Hann settist niður, og klöpp-
uðu starfsbræður hans, lögfræðing-
arnir, honum lof í lófa, og eins
peir aðkoinumenn, sem við voru
staddir, en lágt óánægju-nöldur kom
31
áður en hann kom mcð sína djarf-
legu tilgátu) hann porði að full-
yrða, að hún liefði jafnvel ekki
vitað að eitur var í öskjunum; pær
mundu hafa hrokkið út úr vasa
manns hennar áður en liún ljet
liann síga niður f jarðhúsið; og
seinna mundi hún í ósköpunum og
flaustrinu hafa stungið peim í vasa
sinn, og svo ekkert munað eptir
peim, fyrr en hún dró pær upp
með vasaklútnum sínum í járnbraut-
arlestinni.
Jeg sá, að Júdit hafði aldrei
augun af málafærslumanni sínum, og
pegar hann sagði petta, hneigði hún
tígulega höfuðið, eins og hún segði:
„Já—- petta er satt,“ og svo sneri
lnin sjer við og lagði hönd sína
ofan á hönd Stefáns (hún gat að
eins náð til lians með pví að teygjti
sig) og pað fullkomna trúnaðar-
traust, sem lá bersýnilega í pessari
hreyfingu, og pau ástríðulausu ástar-
augu, sem pau litu með hvort á
annað, hefði átt að geta gengið til
hjarta mörgum manni, sem á pað
horfði.
Málafærslumaðurinn hjelt áfram