Lögberg - 07.03.1894, Blaðsíða 1

LöGBRRG er gefið út fívern miCvikudag og
laugardag af
ThE LöGBERG PRINTING & PUBI.ISHING CO.
Skrifstoia: Atgreiðsl JStofa:
148 Prinoess Str., Winnipeg Man.
Kostar $'2,00 um árið (á íslandi 6 kr.
borgist fyrirfram.—Einstök númer 6 cent.
Logberg is published every Wednesday aad
Snturday by
TlIR LÖGBERG PklNTING & PUBLISHINGCO
at 148 Princess Str., Winnipeg Man.
Subscription price: $2,00 a year payable
■n advance.
Single copies 5 c.
7. Ar. }
Winnipeg, Manitoba, niiðvikutlaginn 7. niarz 1894
Nr. 17.
FRJETTIR
CANADA.
Konur, sem nýlega fóru á fuud
Sir Oliver Mowats til þess að rr.æla
fram með kosningarrjetti kvenna,
fengu f>au svör, að Mowat byggist
ekki við að lifa Jrað, að konur fengju
kosningarrjett, en liann byggist fast-
lega við, að f>ví máli mundi fram-
gengt verða áður en allir pessir gest-
ir sínir væru andaðir.
Haultain, stjórnarformaður Terrí-
tóríanna, lyfsti yfir J>ví á fundi í Oal-
gary nú í vikunni, að engar tilraunir,
sem gerðar kynnu að verðatil f>ess að
fá hann til að breyta skólalögunum
(kaþólskum mönnum í vil) mun hafa
neinn árangur.
BANDARIKIN.
t>rjátíu iðnaðarstofnanir tóku af
nyju til starfa í Bandaríkjunum í síð-
ustu viku og að e;ns tveim var lokað.
t>að væri vottur um að farið væri að
rætast fram úr fjármálavandræðunum,
ef ekki kæmi jafnframt sú fregn, að
verkalaun hefðu verið færð niður í 13
verksmiðjum. Viðskipta-ástandið virð-
ist lítið færast I lag.
Malarar í West Superior, Wis.,
sem mala árlega um 15 mill. bushela
af hveiti, eru að biðja congressinn að
nema tollinn af hveiti frá Manitoba og
Terrítóríunum. Þeir vilja fyrir hvern
mun fá (Janada-hveitið, og aömuleiðÍB
markað fyrir mjöl sitt hjer í landi.
t>eir halda pví fram, að pað mundi
verða hagur fyrir verzlun beggja land-
anna, og ekki gera liveiti-bændum í
Minnesota og Dakota-rikjunum neitt,
tjón.
Nokkrir monn undir forustu Wal-
ters Wellemanns, blaðamanns í Chi-
cago, aetla að leggja af stað frá New
T ork í miðjum pessum mánuði í ferð
til Norðurheimskantsins. Þeir hugsa
sjer að komast til heimskautsins á is-
um nú í vor og koma aptur með liaust-
inu.
Dað gengur fremur örðugt með
Wilsons frumvarpið i öldungadeild
Bandaríkja-conSressins. Meðal breyt-
inga peirra sem gerðar hafa verið í
nefnd peirri er um frumvarpið fjallar
par er, að 40 centa tolli sje lialdið á
tonni af járni og 15 prct tolli á ull.
Búizt er við, að málið verði útkljáð
í deildinni í pessari viku.
ítlOnd.
Rosebery lávarður hefur form-
lega undirgengizt, að mynda nytt
ráðaneyti, og er liann að f>ví pessa
dagana. Eptir síðustu fregnum eru
allar horfur á f>ví, að honum muni
takast að halda eindregnu fylgi frjáls-
lynda tlokkrins. Jafnvvl I.abouchere
hefur lVst yfir þvi, að hann ætli ekki
að snúast í gegn hinum nyja stjórn-
arformanni.
Ur Argyle-byggð'
cr fátt um nyungar. Lipurð og frið-
ur hvilir yfir öllu heimilis og fjelags-
lífi þrátt fyrir peningaskort til skulda-
lúkninga, og mismunandi skoðanir á
vissum fjtílagsmálum, sem á dagskrá
hafa staðið og standa enn. Heilbrigði
góð. Tíðin góð. Engin tilfinnanleg
þurð á neinum lifsþægindum utan eða
innan húss, svo nokkurt orð sjc ágcrt,
enda hafa yngri búendurnirog ógipta
fólkið notað sjer öll þessi lífsþægindi
með skemmtisamkomum, dansi, söng
og hljóðfæraslætti. Bændur eru að
mestu hættir að tala um skuldabasl,
síðan allflestirskuldheimtumenn hættu
að framfylgja kröfum sínum þangað
til á næsta hausti, og eru þeir nú
góðrar vonar um að þeir tærist ekki
upp nje fjúki út I geyminn fyrir
„þrælslega meðferð okurkarla“, sem
höfundurinn að „samtali Jóns Og
Bjarna“ einkennir lánveitendur með.
Bændur hittast hjer allopt, og eru
jafnan glaðir og vongóðir um betri
tíma; bera sig sundur og saman um
þau atriði sem peim virðist horfa til
umbóta í hinum ymsu greinum bún-
aðarins. Svo er það ekki ósjaldan að
þeir hafi blöðin til umtalsefnis, því
síðan við losnuðum undan hlóðarstein-
inum á íslandi og urðum fyrir því
happi að samlagast amerikönsku æsku-
fjöri og andlegum áhuga, virðist eins
og sje farið að rjúka úr svolitlum
neista af því sem kallað er praktisk
hugsun, svo við erum farnir að bregða
ymsum blaðagreinum á okkar fátæk-
legu andans vog. Til dæmis eru þeir
menn óðum að fjölga, Sem fá skilning
á því að ritgerðir Heimskringlu um
kristindómsmál og pólitík eru allt
annað en drengilegar. E>eir sjá þar
enga aðra hugsjón ráða fyrir rithætt-
inum en nákvæma viðleitni til aðsæra
sem allra mest tilfinningar þeirra sem
fylgja lúterskum kiistindómi, og villa
mcnn með ymsum krókum og öðruin
flækjuin frá fy lgi við frjálslyndu
stjórnina hjer I Manitoba (sbr. llyans
og Haneys peningakröfu-málið); en
þessi vopn eru svo útslitin og sljó I
höndum Hkr., að næsta ótrúlegt þyk-
ir, að þau hrekinokkurn vel hugsandi
mann út frá stefnu sinni. En hvað
sem um þessa baráttu blaðsins mætti
segja, þá er eitt víst, og það er, að
vopnin knyja okkur áfram til þess að
skoða þessi tvö stórmál sem okkar
eigin mál og eru að því leyti ágætt
stafrof fyrir skilningsfræðina. Ef
þetta, sem hjer er sagt að framati, er
ekki óhlutdrægur og rjettur skilning-
ur, þá höfum við enn ekki lært staf-
rofið.
Degar jeg byrjaði að skrifa línur
þessar var það ætlun mín, að senda
Lögbergi aðeins þær litlu frjettir, sem
hjeðan væri að fá í þennan svipin.i,
en enga dóma um vissar blaðagreinar;
en til þess að frjettin um stefnufestu
manna við þessi áminnstu tvö, jeg má
segja, aðalmál, sem eru, ekki einasta
hverjum einstakling heldur þjóðar-
lieildinni til blessunar og framfara, —
yrði sem gleðilegust fyrir lesendurna
og heiðarlegust fyrir hlutaðeigendur,
þurfti lauslega að benda á þær tál-
snörur sem lagðar eru fyrir trúna á
þessum málum. Lögberg, sem með
lofsverðri elju fullnægir skyldu sinni
sem heiðarlegt blað, að berjast fyrir
heill og heiðri þjóðar sinnar, hlytur
að sjá þann virðingar og þakklætis-
vott, sem það á skilið, koma fram I
staðföstu fylgi almennings með hinum
þýðingarmestu málum blaðsins og rit-
stjórans.
Grein Mr. Jórts Olafssonar um
Ást. I Arg. byggð þykir góð, og svo
laus við alla hlutdrægni, sem framast
getur orðið, blátt áfram þrædd svo
nærri sannleikanum, sem hægt er.
«n auðvitað eru þeir menn til, á stangli
hingað og þangað, sem ómögulega
geta fengið annað út úr llfinu en
hörmungar og dauða, hafa enga hugg-
andi von, og mála öll llfsskilyrðin
með svo biksvörtum litum, að ekkert
sannleiksljós getur komiztþar að; og
þessum mönnum hlytur greinin að
vera stórinikið hncyksli, þar sem hinn
heiðraði höfundur þeirrar greinar lít-
ur yfir allt búskaparstjáið með vonar-
augum og sjer bóndann ungan fjör-
ugan og heilsusterkan með öfluga
brú á lífinu fá uppfyllingu alls þess,
sem hann skynsamlega óskar og von-
ar til ánægju og velliðunar. En það
mun ekkert ofsagt I J>ví, að hann hef-
ur par spilað á þá nótu, sem hæst hef-
ur hljómað og mun framvegis liljóma
hæst I hjörtum íslenzkra bænda við
bústörfin hjer I Ameríku.
Ileimskringlu greinin „Um fólks
flutninga frá íslandi‘% er vinsæl hjer
vetra. Hún þykir samvizkusamlega
samin og væri vel, ef landar okkar á
fslandi fylgdu þeirri bendingu, sem
greinin gefur.
Samkoma var haldin I kirkjunni
24. f. m. til arðs fyrir FreÍsis-söfnuð.
Aðalskemmtun var söngur, og er á
orði að hann hafi verið með þeim
beztu söngvum, sem hjer hafi gefizt á
samkomum. Söngtíokknum til hvíld-
ar hjeldu nokkrir menn tölur. Veit-
ingar miklar og góðar. Saman koinu
fyrir aðgöngu #27,60 og auk Jiess
nokkrir doll. I frjálsum samskotum.
í gær voru gefin saman I hjóna-
band af innlendum presti I Glenboro
Ásmundur Jónsson af Tjörnnesi I
Dingeyjarsyslu og Sigríður Friðfinns-
dóttir úr Reykjadal I sömu syslu.
Brúðkaupsgildi þeirra kvað eiga að
fara fram I Bru skólahúsi á morgun.
Kaup. Lög. og Hkr.
Duluth, 15. febr. 1894.
Fyrir raunalegt slys, sem vildi til
á mánudaginn 12. þ. m., urðum við,
hinir fáu íslendingar hjer, að sjá á
bak einum af okkar yngri og efni-
legri mönnum, Helga Jónssyrn. Dað
verður ekki sagt með neinni vissu,
hvernig slysið vildi til, blöðunum hjer
bar ekki saman, og enginn mun hafa
verið sjónarvottur að þvl. Dað frek-
asta, sem við vitum, er J>að, að Ilelgi
sálugi var við vinnu sína við fólks-
lyptivjel (passenger elevator) I einni
af byggingutn bæjarins, og að þenn-
an dag var hann, eptir því sem fyrir
hann var lagt, að festa vörulyptivjel
(freight elevator) neðan I hina vjelina,
með því að hann átti að flytja hús-
gögn nokkur upp á loft I bygging-
unni. Hann mun liafa verið staddur
I neðri vjelinni, en sú efri, fyrir ein-
hverjar orsakir, fallið ofan á hann, og
liann þannig klemmzt á milli þeirra.
Degar að var komið var hann með-
vitundarlaus, og varð læknirinn, sem
þegar var sóttur, þess fljótt áskynja,
að hann hefði marizt innvortis. Hann
var fluttur á spítalann og síðar um
kveldið fjekk liann fulla rænu, en
ekki gat hann neitt munað eptir,
hvernig slysið hefði atvikazt.
Að alit sem hugsazt gat, hafi ver-
ið gert til að bæta lionum, þarf ekki
að taka fram, en allt kom fyrir eitt,
þvl á föstudagsmorguninn, 16. febr.
kl. 6.30, aiidaðist hann.
Jarðarförin fór fram á laugar-
daginn kl. 1 e. m. undir umsjón bróð-
ur hans, Kristjáns Jónssonar, I viður-
vist margra vina lians Og vandamanna
ásamt nokkrum innlendum málsmet-
andi mönnum, sem kynnzt höfðu hin-
um látna. Rev. C. C. Salter gengdi
prestsverkum.
Helgi sál. var fæddur 8. ágúst
1862, á Bæ I Borgarfjarðarsyslu. Dar
ólst hann u]>p hjá foreldrum sínum og
fluttist síðanmeð þeim að Sveinatungu
I Myrasyslu 1876, þardvaldi hann þar
til 1882, að hann fór á búnaðarskól-
ann I Ólafsdal og stundaði þar bú-
fræði I tvö ár og útskrifaðist með góð-
um vitnisburði 1881. Frá 1884 til
1888, er hann fór til Ameri’ku, var
haun við jarðyrkju á sumrum en bók
nám á vetrurn, ásamt því sem hann
lærði hinn svokallaða „útlenda vefn-
að“, og inun ltann hafa vcrið orðinn
vel að sjer I þeirri grein, því sl.'asta
veturinn sem liann var heitna, ko’n
hann, fyrstur manna, á fót hiuni nyju
vefnaðar aðferð á Lundum I Myra-
syslu. Eins og áður er sagt, flutti
hann til Ameríku um suinarið 1888
og settist að I Duluth það sama haust
Veturnaj'OO og '91 naut hann privat
kennslu hjá Sigurði Sigvaldasyni, sem
þágekk á skóla I Minneapolis. Eptir
það flutti hann aptur til Dulutii og var
þar þangað til hann dó á 32 aldursári.
Helgi sál. var mjög vandaður I
allri umgengni; kostaði kapps um að
leysa verk sín vel og dyggilega af
hendi, og kotn jafnan fram sem trúr
og skyldurækinn þjónn. Hann var
nokkuð vina vandur og lagði alls ekki
lag sitt við neina þá, sem hann ekki
þekkti; en því tryggari var liann vin-
um sínutn. Ilann hafði talsvert mik’a
mennta fysn, enda var hann otðinn
sæmilega vel að sjer I ymsum mcnnta
greinum. Heldur fáskiptinn I marg-
menni. en hafði aptur mikið yndi af
alvat legum samræðum I góðu næði.
Hann skildi fullkomlega vel þyðingu
llfsins og tók sjer sómatilfinninguua
fyrir leiðarvísi. Vinir og ættingjar
lcita árangurslaust að manni I htð
auða skarð.
Jón Sigvaldson.
Móðir mín.
Dá vissi' jeg fyrst hvað tregi erog tár,
Sem tungu heptir,— brjósti veitir sár,
Er flutt mjer var sú feigðar-saga liörð,
Að franiar ei ]>ig sæi’ eg hjer á jörð;
— Er flutt mjer var hiu sára sorgar-
fregn,
— Sem sálu mína og lijarta nísti I
f?eí?n —
Að þú hefðir háð þitt hinnsta stríð
Svo harla fjarri þeim, sem þú varst
bltð.
Jeg veit, hver var þín hinnsta hjart-
ans þrá,
Hugljúf móðir, — börnin þín að sjá;
Jeg veit þau orð, er siðast sagðir þú,
Sem sorgleg mjer I eyrum liljóma nú.
Nú er mjer Ijóst, hvað átt jeg hefi bezt,
Iiver unni mjer og hjálpaði mjer mest,
Sem stríddi, svo jeg fengi ró og frið,
Og fúsast veitti mjer I þrautum lið.
Dað var enginn, enginn nema þú,
Elsku móðir,—glóggt jeg sje það nú—
Nú sje jeg, fyrst að vinafár eg er,
Dvl enginn móður elsku til mín ber.
Djer þakka’ eg móðir, fyrir trú cg
tryggði
Á traustum grunni var þín hugsun
byggð.
Dú stríddir vel, unz stríðið endað var,
Og starf þitt vott um mannkærleika
bar.
Hvíl þig, móðir, hvll þig, þú varst
þreytt,
Dinni hvíld ei raskar framar neitt.
Á þlna gröf, um mörg ókomin ár,
Ótal munu falla þakkar-tár.
J. Magnús Bjarnason.
Kraptaverk.
Mountain feb. 26. 1894.
lvonan mín var búin að vera veik
I tlu ár. Meiri jiartinn af þeim tlma
lá hún I rúminu meira og minna þjáð.
Jeg leitaði ymsra lækna á þvl tíma-
bili, en það koin fyrir mjög lítið. Dó
sumir af þeitn læknutn, er jeg leitaði
til, virtust geta linað þjáningarnar I
bráð, mngnaðist sjúkdómur hennar
samt stöðugt. f vor setn leið var hún
oröiu svo þjáð, að hún gat ekki sofið
fyrir kvölum og mjög lítið nærzt.
Leitaði jeg þá til Dr. M. Halldórsou,
og kom hanu að skoða hana og sagt i
hann, að hún liefði meinsemd sem ekt i
læknaðist nema með uppskurðt.
Jeg flutti hana suður til Fark
River, til Dr. M. IIaIldór3onar, 20.
júní. Uppskurðurinn fór fr»m 22. s.
n. Meinsemdin var eptir öllu llfiuu
á henni. Fyrstu dagana á eptir var
húu mjögveik, en svo fór henni sm itt
og smátt að batna. 10. sept var hún
orðin svo frlsk, að húu varð flutt heim
25 mílur, I einum áfánga og sat uppi
í „buggy“. Hún var |>á farin að
ganga með því að liún væri studd. í
allan vetur hefur hún klæðst, og ge*.-
ur nú gengið um allt húsið hjálpar-
laust. k
Dann tiraa, seni konan mln var í
Fark River, stundaði Dr. Halldórsoii
hana með svo mikilli • alúð og utn-
hyggju að við konan mín og jeg,
finnum skyltað votta houum opinbor-
lega okkar virðingarfylsta þakklæti
fyrir alla þá velvild og nftkvæmni,
sem liann syndi henni rneðan hún
dvaldi undir hans umsjón. Dað n un
eflaust þykja skarð fyrir skildi ef Pr.
M. Ilalldórsou flytur hjeðan. Deim
mörgu Dakota-búum, setn hinn hefur
læknað, og yfir það heila öllum hjer
fyrir sunnan, mun finnast sárt að sjá
honum á bak, ekki sízt. þar setn eng-
inn læknir er I grendinni, sem hægt
er að bera eins gott traust til. Jeg
er viss um, að það mál vrði ekki látið
afskiptalaust.
Með virðing,
Indriði Sigur?s:on.
MANITOBA.
fjekk Fvrstu Verðlaux (gullmeda-
líu) fyrir hveiti á malarasýninguuni,
setn haldin var I Lundúnaborg 1892
og var hveiti úr öllum heiminuin synt
þar. En Manitoba er ekki að eins
hið bezta hveitiland I h'imi, heldur ev
þar einnig það bezta kvikfjáriæktar-
land, sem auðið er að fá.
Mamtoha er hið hentugasta
svæði íyrir útflytjendur að setjast að
I, því bæði er þar enn mikið af ótekn-
um löndum, sem fást gefins, og upn-
vaxandi blómlegir bæir, f>ar sem gott
er fyrir karla og konur að fá atvinnu.
í Ma xitoba eru hin miklu og
fiskisælu veiðivötn, sem aldrei bregð-
ast.
í Manitoba eru járnbrautir mikl-
ar og markaðir góðir.
í Ma.mtoba eru ftgætir frískólar
hvervetna fyrir æskulyðinn.
í bæjunum Wiunipeg, Brandon
og Selkirk og fleiri bæjum munu
vera samtals um 4000 íslendingar.
— í nflendunum: Argyle, Pipestone,
Nyja íslandi, Álptavatns, Shoal Lake,
Narrows og vesturströnd Manitoba
atns, munu vera samtals um 4000
slendingar. í öðrum stöðum I fylk
inu er ætlað að sjeu 600 íslendingar.
í Manitoba ciga þvl heima um 8600
íslendingar, sem eigi munu iðrast
þess að vera þangað komnir. í Maní-
toba er rúm fyrir mörgum sinnum
annað eins. Auk þess eru ( Norð
vestur 7'etritoriunum og British Co-
lumbia að minnsta kosti um 1400 ís-
lendingar.
íslenzkur umboðsm. ætið reiðu-
búinn að leiðbeina Isl. innflytjendum.
Skrifið eptir nfjustu upplysing-
um, bókum, kortum, (allt ókevpis) til
Hon. THOS. GREENWAY.
Minister «f Agriculture »& Immigration.
Wl.NMI’KU, M vMTOUA.