Lögberg - 12.05.1894, Blaðsíða 4

.4
(jOGBEUG, LAUGARDAGINN 12. MAÍ ia94.
UR BÆNUM
-OG-
GRENDINNI.
Fermingá morgun í ísl. lútersku
lcirkjuniii í hádegisguðspjónustunni
og allarisganga að kveldinu.
Nybyggð viðbót við St. Boniface-
spftalann var opnuð á fimmtudaginn í
viðurvist mikils manngrúa.
Capt. Jónas Bergmann kom norð-
an frá Selkirk í fyrradag. Hann sagði
ís farinn að losna á suðurhluta Winni-
pegvatns.
Sjera Björn B. Jónsson ætlar til
Selkirk f dag, og úr peirri ferð ætlar
hann norður til Nyja íslands í næstu
viku.
Samningar milli strætavagna-fje-
laganna voru fullgerðir á fimmtudag-
inn, og hestavagnarnir ganga nú ekki
lengur um bæinn.
I. 0.0. F., M. U., heldur f und á N orth
West Hall, Cor. Ross & ísabel Str’s,
miðvikudaginn 16. maí næstk. kl. 7.
Kolbeinn S. Thoiidarson, P. S.
732 Pacific Ave.
Úr Argylenylendunni er oss skrif-
að 7. f>. m.: „Sjera Bjt'rn B. Jónsson
flntti ágæta ræðu í skólahúsinu að
Brú í gær, eptir beiðni Fríkirkjusafn-
aðar, fyrir troðfullu húsi. Hann skírði
og pá 3 börn.— Sáning gengur ágæt-
lega, nema hvað víða er of votlent
enn, af pvf að regnskúrir hafa gengið
við og við.
Kvöldskem mtuii.
Stúkan „Loyal Geysir“, I. O. O.
F., M. U. heldur samkomu á North-
\Yest Hall (sal. Guðm. Jónssonar) á
miðvikudagskveldið 16. maí. Skemmt-
anir verða hinar allra beztu: Dr. Ó.
Steþhensen og Albeit Jónsson syngja
„Friðþjófur og Björn“; Sig. Helga-
sop syngur solo. Hinn nafnkunn
spilagosi Mr. Walley syngur gaman-
söngva; Tea-Pot. Quartette kemur
fram á sviðið; ágæt string-hljóhfæra
ofthestra; stutt leikrit verður einnig
leikið, auk annara skemmtana. Við
erum sannfærðir um að það verður
húsfyllir. Komið þvf f tíma, svo þið
náið í sæti innarlega í salnum. Sam-
koman verður sett kl. 8. e. h. Inn-
gangur 25 cents.
Forstöðunefndin.
Leigur af peningum.
(Niðurl. frá 3. bls.)
Látum nú framleiðandann hafa tekið
öll verkfæri og hestapar til láns með
því verði sem jeg hef sett í greininni
í 23. blaði Lög. þ. á. alls $850,00 með
vanalegri leigu 10 prct. og tveggja
og þriggja ára afborgun eins og frest-
ur er vanalegast gefinn. Auðvitað er
það stórt í ráðist, en jeg ætlast til að
það, að eins, sje gert með þeirrifyrir-
hyggju að lántakandi sja annaðhvort
búinD að plægja nálægt 100 ekrum
eða í öilu falli eigi full ráð yfir svo
miklu af góðu hveitilandi að hann geti
árlega sáð hveiti í 80 ekrur, eins og
allur fjöldinn af hveitiyrkjubændum
hjer vestra hefur nú orðið ráð með.
Sem sagt, bændur hafa fengið til jafn-
aðar í næstl. 11 ár auk alls kostnaðar
$2,50 cts. upp úr hverri ekru árlega
og af 80 ekrum............$200,00
Degarjegbæti þar við rentu
þeirri er jeg reikna bóndanum
(sjá 23. bl. Lögb.) af skuldinni
$850,00................... 136,00
£>á kemur fram allurárlegurá-
vínningur af bústofninum... .$336,00
Dað er sama sem 40 prc., sem aðfullu
borgar skuldina $850,00 með rentum
með 3 ára uppskeru. Flestir búend-
ur munu hafa eitthvað af gripum með
fram hveitiyrkjunni svo þeir þurfi að
skulda nálegt $100,00 fyrlr sláttuvjel
o y hrífu og leiðir það mig til þess að
skoða arðinn af gripaeigninni. Ein
k/r gefur kálf. sem með þriggjamán-
aða mjólkurgjöf (60 pt. n/mjólk,
660 pt. undanrenning) ætti að
kosta.......................$10,00
Mjólk 1660 pt. og 1 pd. smjörs
úr hverjum 10 pt. er, að frádr.
6J pt. 160 pd. á 12-£ cts... 20,75
Mjólkurafgangur af kálfsfóðr-
inu 940 potta á 1 c......... 9,40
40,15
Kostnaðurinn er:
Fóður 3 tonn heyá$2,50 $7,50
Hirðing á kúnni og fl... 4,50
Mjólkurílát............. 1,65
Hirðingá mjólkog smjör
gjörð................... 5,50 19^5
K/rin kostar $30,00 og gefur í
árl. gróða.................. 21,00
Dað er sama sem 70 prct.
Degar nú. þessa mikla ávinnings
er gætt, er ekki rjett að telja það
,,okuraðferð“ að héimta 10 prct., sem
er ^ partur af ávinning bóndans af
hverju dollars virði sem hann leggur
í hveitiiæktina og partur í gripa-
rækt, en renta hækkar ekki upp í 12
prct. nema því að eins að lántakandi
hafi ekki staðið í borgunarskilum í á-
kveðnum gjalddaga, og að því geng-
ur hann sjáandi um leið og hann und-
irskrifar skuldanótuna.
„Drælsleg meðferð“ á bændum
er of stórt orð, ef það á við lánveit-
endur, fyrir það, að þeir tryggja sjer
með veði í lifandi peningi þær eign-
ir, sem hafa reynst þeim jafnótryggar,
í mörgum stöðum, eins og útistand-
andi lán hafa reynst, en það gera þeir
ekki fyrr en eptir að lántakandi er
búinn að kynna sig að vanskilum og
ef til vill að einhverju af mörgu fleiru,
sem getur verið efni til þess að gera
lánveitanda vonlítinn um að borgun-
arskil geti nokkurn tíma fengist, og
veðið taka þeir svo ekki til opinberrar
uppboðssölu fyrr en þeir sjá, að lán-
takandi árlega eykur skuldirnar í stað
þess að borga þær.
Detta er hreint ekki sagt með
hliðsjón til nokkurra sjerstakra landa
minna, enda er það mjög sjaldgæft,
ef það annars er til,að þeir hafi hleypt
sjer út á þá hálku að lánveitendur hafi
neyðst til að beita þessari aðferð, eins
og bezt s/nir sig á því hrósi, sem
þeir svo mörgum sinnutn hafa fengið
í innlendum blöðum fyrir áreiðan-
legleik í loforðum, en mjer virðist að
hlutdrægnislaus skoðun á málinu geti
naumast farið þegjandi fram hjá þess-
um atriðum.
Jeg er annars með þvi, að ef
þessir umtöluðu menn eiga með
rjettu einkennis nafnið „okrarar“ (í
daglegu máli okurkarlar) þá yrði það
b/sna almennt og hversdagslegt við-
urnefni, ekki síður okkar íslendinga
en annara þjóða manna í þessu landi,
því til dæmis er það kunnugt, að
landar hafa, ekki siður en annara
þjóða menn, leigt akra sína fyrir J
part uppskerunnar, áður en nokkur
kostnaður er frádreginn, t. d. ein ekra
gefur 17 bush. hveitis, þar af tekur
eigandinn 5| bush., en leigumaður
hefur eptir ll^, sem er § bush. minna
en það, sem hann þarf til að mæta
kostnaði. Miklu færri en vilja fá sáð-
lönd til leigu móti því að borga $2,00
í peningum fyrir hverja ekru. í næstl.
5 ár hefur meðal uppskera byggðar-
innar verið 15 bush. af ekru, sem með
50 centa verði er sama sem $7,50 eða
50 centum minna af hverri ekru en
það, sem leigumaður þarf að fá til
þess að mæta öllum kostnaði. En eigi
að síður er hagur framleiðandans ekki
svo lítill, þar sem hann hefur vissa at-
vinnu og háa leigu fyrir öll áhöld,
$254,00 þegar 12 bush. eru af ekru á
hans eigin landi (sbr. 6. bl. Lögbergs
þ. á.), en sje hann leigumaður, fær
hann eptir þessu síðara dæmi $40,00
minna eða $214,00.
Auðvitað eru „undanþágulögin“
frá seinasta þingi samin af okkur
„vitrustu og beztu mönnum“, en að
eina í því skyni að þóknast þeim flokki
manns sem er lang fjölmennastur af
þeim sem stunda eina og sömu at-
vinnugrein, og væri óskandi að þessi
lög gæti verið þeim trygging fyrir
langri stjórnarstöðu. Dað er og næsta
líklegt, þar sem þau hepta ekki þarfir
bóndans og svipta hann heldur ekki
frjálsræði til þess að afla sjer þeirra,
móti tryggingu í öllum eignum sín-
um, svo lögin eru frá því sjónarmið,
með öllu þ/ðingarlaus. Aðeins eru
* VORID «
1894.
The Blue Store
BLÁ stjarna.
434 Main Street, - - Winnípeg.
N/komið inn, síðan í vikunni sem leið, hið stærsta upplag af tilbúnum
fatnaði fvrir karlmenn, unglinga og drengi, sem nokkurn tíma hefur sjeðst
Winnipeg.
Dið getið ekki ímyndað ykkur hversu billeg þau eru. Dið getið ekki
trúað þvf nema því að eins að þið sjáið það sjálfir.
Komið inn og skoðið okkar:
Karlmanna alfatnad,
Karlmanna buxur,
Unglinga alfatnad,
Drengja alfatnad og
Drengja stuttbuxur.
Látið ekki hjá lfða að heimsækja okkur og sannfærast.
#Tumb cptir Btabnum.
Merkf: BLA STJARNA.
434 MAIN STREET-
A. CHEVRTER.
þau ágæt vernd þeirra, að líkindum
örfáu manna, sem hafa freistingu til
þess að ná sem allra mestu lánsfje án
þess að gefa veð fyrir því, og hafa
daufa tilfinningu fyrir fullkomnum
borgunarskilum, og svo frv. Ef lög-
in eiga að vernda bændur fyrir „okur-
aðferð“ lánveitenda, þá s/nist heldur
ekki ósanngjarnt að þau verndi við-
skiptamenn bænda fyrir „okuraðferð“
þeirra, og svo koll af kolli í öllu við-
skiptalífi manna; j>ví jafnvel þó land-
búnaðurinn eða jarðyrkjan sje aðal
gjaldmiðill landsins þá er vitanlegt
að allir menn eru jafnir að því leyti
að hafa sama frelsi og sömu borgara-
leg rjettindi til þess að afla sjer vel-
megunar á hvern þann heiðarlegan
hátt sem hverjum einstakling gegnir
bezt, og þvf að eins eru lögin miðuð
við „fullkomið og viðurkennt mann-
frelsi“ að þau sjeu óhlutdræg Og
skerði ekki um of rjettindi einnar at-
vinnugreinar til þess sjerstaklega að
hlúa sem bezt að annari.
Bru P. O. 7. maí 1894.
Jón Ólafsson.
Seymoiir Hise,
[IlarRBt Squars ^ wlnqlpBg.
(Andspænis Markaðnum).
Allar nýjustu endurbætur. Keyrsla ókeypis til
og frá vagnstoðvum. Aðbúnaður hinn bezti.
John Baird,
eigandi,
Rafurmagns lækninga stofnun
Professor W. E. Bergman læknar með
rafurmagni og nuddi gigt, líkamsvisn-
un og hárlos á höfðum. Hann nem-
ur einnig burtu /ms 1/ti á andliti
hálsi, handleggjum, og öðrum lík-
amspörtum, svo sem móðurmerki, hár
hrukkur, freknur ofl. Kvennfólk ætti
að leita til hans.
Telophone 557.
182
s/ndi mikla uppgerðar-kurteisi —- hendur þeirra
voru tengdar saman, hringuiinn var settur á fingur
Júönnu, presturinn blessaði yfir þau, og svo var
þeirri athöfn lokið.
Allt af meðan á þessu stóð, var eins og Leonard
væri í draumi. Honum fannst eins og liann væri nú
gefinn saman í reglulegt hjónaband; honum kom
enda í bug, þegar hanD leit á yndisleik falsbrúðar-
innar við hlið sjer, að hlutskipti sitt hefði getað orð-
ið verra. Svo bar allt í einu við atvik, sem kom
houum til að gera sjer grein fyrir, hveraig ástatt
var. Presturinn hafði engan busta til þess að stökkva
með vígða vatninu, og leit í kringum sig til þess að
finna eitthvað annað, er nota mætti.
„Hjerna, takið þjer við þessu“, sagði Pereira
með ruddalegum hlátri og þreif þrælasvipu með
þremur ólum út úr höndunum á manni, s«m hjá
honum stóð, og rjetti hana að Francisco. Hann tók
við svipunni, sem var blóðstorkin, dýfði henni niður
í skálina og stökkti helgu dropunum á þau — drop-
um af blóði og vatni. Júanna sá það og skalf, og
Leonard vaknaði af draumi sínum; skrípaleikurinn
v&r á enda, og nú varð hann að reyna að sleppa.
„Dá er þetta nú búið, Dom Antonio“, sagði hann,
„°g jeg held, að jeg hafi heyrt frúna hvísla því að
mjer, að við skyldum nú kveðja yður með yðar leyfi.
Báturinn minn — “
„Hvaða vitleysa, þjer verðið hjer í nótt,“ sagði
Pereira.
183
„Dakk’ yður fyrir, jeg held ekki“, sagði Leo-
nard. „Á morgun kann jeg að koma aptur, til þess
að gera kaup við yður af annari tegund. Mjer hef-
ur venð falið á hendur að útvega um fimmtíu, og
get borgað vel, ef varan er eins og hún á að vera.“
Um leið og Leonard sagði þetta varð honum litið til
austurs og sá hann þykka gufumekki stfga upp í
loptið í hjer um bil hálfrar mílu fjarlægð. Loksins
hafði verið kveikt í raka reyrnum. Mönnunum hafði
tekizt það sem þeim var á hendi falið og innan
skamms mátti eiga von á að logarnir sæjust; hann
varð að fara og það skyndilega.
„Jæja, ef þjer verðið að fara, þá verður það að
vera svo“, svaraði Pereira, og Leonard tók eptir því,
að það var eins og,honum ljetti, þegar hann sagði
það. Hann vissi þá ekki, hvernig á því stóð. Á-
stæðan var þessi: Júanna hafði sagt honum, að sá
maður, sem keypti hana, mundi hljóta bana af því.
Honum stóð hjátrúarfullur ótti af stúlkunni, og hann
trúði henni; þess vegna þótti honum vænt um að
kaupandinn skyldi fara, þvf að annars kynni að verða
sagt, að hann hefði myrt hann til þess að halda bæði
konunni og fjenu. Svo hann kvaddi Leonard og
Leonard sneri sjer við til að fara, ásamt Otri og Jú-
önnu, sem hann leiddi við hðnd sjer.
Og nú hefði allt getað farið vel í það skipti, ef
ekki hefði viljað til óheppilegt atvik af hendingu.
Leonard ætlaði sjer að ganga í áttina til hliðsins við
sundið, en ef liann skyldi ekki geta komizt á annan
186
góð, að komast að brúnni. Sóa og yðar fólk er þar“.
Nú var Xavier korninn að honum. Hann hjó
til hans af æði miklu, og Leonard komst undan
högginu með því að stökkva aptur á bak. Tvisvar
þaut hann þannig áfram og tvisvar hjó hann, en 1
hvórttveggja skiptið stökk Leonard aptur á bak í
áttina til vindubrúarinnar, og var hún nú ekki nema
tíu faðma frá honum. í fjórða skiptið kom Portú-
galsmaðurinn að honum, og þá gat Englendingur-
inn ekki farið eins að, þvl að múgurinn, sem fyrir
aptan hann stóð, hepti för hans. Xavier þaut áfram
og hjó svo hart, sem honum var unnt; Leonard sá
glampa á stálið í tunglsljósinu og lypti upp sverði
sfnu til þess að bera af sjer höggið. Höggið reið af
eldneistar sáust eptir það og stálbrot fjellu glamr-
andi til jarðar. Sverð Leonards hafði brotnað.
„Haltu áfram að berjast, Baas,“ sagði Otur,
„haltu áfram að berjast. Bæði sverðin eru brotin.“
Leonard leit upp. Dað var satt; portúgalski
maðurinn var að fleygja brotna vopninu sfnu og
þrífa til hnífs síns. Nú hafði Leonard engan hníf,
og á því augnabliki datt honum ekki f hug skamm-
bissan, sem hann hafði á sjer. En hann hjclt enn á
sverðbrotinu, og með það stökk hann beint á Xavier,
sem óð á móti honum. Deir rákust hvor á annan
líkt og naut. Leonard hjó með sverðbrotinu, og
sleppti því svo — það var ón/tt. En höggið hafði
gert honum gagn, því að það hafði komið á hægri
liöndina á Portúgalsmanninum, og gert hana inátt-