Lögberg - 27.06.1894, Blaðsíða 1

Líígberg er (jefið át hvern miSvikudag og
laugardag af
The LoGBERG PRINTING & PUBLISIIING CO.
Skrifstoia: Atgreiðsl ustoía: Trcntcmiðja
143 Princess Str., Winnipeg Man.
Kostar $2,00 um áriS (á íslandi 6 kr.
borgist fyrirfram.—Einstök númer 5 cent.
Líígbkrg is puMished every Wcdnesday anl
Saturday by
The Lögberg printing & pubi.ishing co
al 148 Princess Str., Winnipeg Man.
S ubscription price: $2,00 a ytar payable
‘n advance.
Singie copies 5 c.
7. Ar.
Winnipeg, Manitoba, miövikndag'inn 27. júní 1894.
Nr. 4í).
FRJETTIR
CAJNADA.
I.eyft hefur veriö skjóta til hins
brezka leyndarráðs hvort Manitoba-
fylki hafi rjett til, að setja lög um fyr-
írkomulag skólanna innan fylkisins.
Að því er blaðið Empire segir,
j,á hefur hinum kapólsku biskupum f
Quebec-fylkinu komið saman um að
enginn geti framvagis orðið J>ar kenn-
ari við skólana nema hann hafi áður
gengið undir próf. t>að mun varla
hafa veitt af pessari breytingu.
Hinn 26. J>. m. eiga kosningar að
fara fram í Ontario og J>ykir enginn
vafi á pví að stjórn Mowats muni
verða endurkosin, eða að liberali-
ílokkurinn muni ná allmiklum meiri
hluta atkvæða. B/zt flokkurinn við
að komast að í 2 kjördæmunum í Tor-
onto. Hversu miklum meiri hluta að
liberali flokkurinn nái, verður eigi
sagt með vissu en gizkað er á varla
verði hann undir 20.
Fyrir nokkrum dögum var flakk-
ari einn tekinn fastur í Niagara Falls
í Ontario og er sagt að hann sje holds-
veikur. Hefur hann verið settur á
spítala utan til í bænum, par til að
stjómin hefnr ákveðiðhvað gera skuli
við hann. Fæst hann ekki fluttur á
járnbrautunum.
Hin heimsfræga söngkona Albani
dó á sunnudaginn I Parfs. Hún var
af frönsk-Canadiskum ættum, og vai
fædd í Montreal. Hið rjetta nafn
hennar var Emma la Jennesse. Nam
bún í æsku fyrst söng af föður sfnum,
en fór svo til Evrópu og lærði söng-
list í París. Ferðaðist hún eptir pað
um öll hin heldri lönd Evrópu og
varð mjög fræg fyrir list sína.
ÍTLÖXD.
Sadi Carnot, forseti hins frakk-
ncska l/ðveldis var á sunnudagskveld-
ið myrtur af ítölskum anarkista,Cesare
Santo. Hafði hann farið til Lyon
til að skoua syningu pá, er par er
haldin um pessar mundir. Kom liann
frá veizlu, er lionum hafði verið hald-
in og var á leið til vagns síns. Er
hann var seztur niður, ruddist Santo
er hjelt á dagblaði í hendinni gegn-
um mannpröngina og stökk upp á
vagnþrepið; þreif liann pá ryting
innan úr blaðinu og rak í kvið Car-
nots, rjett hjá lifrinni. Hnje forset-
inn aptur á bak og varð meðvitundar
laus. Var honum pegar ekið til bú-
staðar prefections og læknar sóttir, en
Santo tekinn fastur. Andaðist hann
rúmum promur tímum síðar.
Eins og við var að búast kom
mikið uppþot meðal manngrúans og
átti lögregluliðið fullt í fangi með að
koma morðingjanum undan, pví við
sjálft lá að hann yrði tættur sundur.
llafði hann gert tilraun til að komast
undan en tókst ekki.
Hafði forsetinn æclað um kveldið
f hið helzta leikhús borgarinnar og
var hans nú beðið par með ópolin-
mæði. En í stað hans kom Rivaud
prefeot Rhonehjeraðsins og gekk inn
í stúku J>á í leikhúsinu, er ætlað hafði
verið forsetanum og fylgd hans, og
inælti þessum orðum: „forseti 1/ð-
veldisins liefur verið myrturlt. Varð
<5gurlegt pys meðal áheyrendanna við
orð þessi og allir orguðu sem i einu
Wjóöi, „drepið liann, hefnið Jiessa“.
Varð sem auðvitað er ekkert af
leiknum.
E>egar komið var með inorðingj-
ann til lögreglustöðvanna, og farið
var að spyrja hann, þóttist hann litið
kunna í málinu, enda þótt líkindi
sjeu til að hann muni hafa dvalið all-
lengi á frakklandi.
Sadi Carnot var fæddur 1837 og
sonarsonur Carnots þess, er kunnur er
frá frakknesku stjórnarbyltingunni
um síðustu aldamót. Hafði hann
lagt fyrirsig ingeníör vísindi, einkum
að leggja vegi og byggja br/r. Var
hatin kosinn í þingið 1871 og varð
ráðgjafi 1886, en forseti lyðveldisins
var hann kosinn 2. december 1887,
þegar Grevy varð að fara frá völdum.
Ógurlegt slys vildi til á laugar-
daginn i Albion kolanámunni hjá
Pont-y-Paidd í Wales. Ilafði kvikn-
að í gastegundum J^ar niðri og valdið
sprengingu, svo gangarnir fjellu sam-
an og vjelarnar brotnuðu og var J>ví
mjög örðugt fyrir þá, er bjarga áttu,
að komast þar að sem námumennirnir
voru. Safnaðist mikill manngrúi
saman kringum námuopið; konur og
börn biðu þar svo hundruðum skipti
til að fá vitneskju um ættingja og
vini — en dagurinn leið til kvelds,
áður en með vissu yrði sagt hve marg-
ir hefðu farist þar. Reyndist það að
lokum að vera 251 manns og voru
margir þeirra óþekkjanlegir, er upp
var komið með þá, svo mjög voru
þeir lemstraðir. Fjöldi kvenna bíður
þar enn til að vita um afdrif manna
sinna og bræðra og hafa eigi sofnað
síðan slysið vildi til, en mjög er örð-
ugt að kanna námuna, því göngin er
full af brotnum stauruui og dauðum
hestum.
Sonur er fæddur hertoganum af
York; er það hið fyrst barn hans og
því mikill fögnuður viðensku hirðina
og víðar á Englandi. Var viðburðar
þessa minnst í flestum kirkjum í
London og mikið margmenni komið
þar saman, einkum í Páls kirkjunni.
Hið rússneska lögreglulið hvað
nýlegaliafa komiztað því að sprengja
hefði átt í lopt upp járnbrautarlest þá,
er flytja átti keisarann til heræfing-
anna á mið-Rússlandi. Er nihilistum
kennt þetta. Hefur keisarinn því
hætt við að fara til Borki að vígja
kirkju þar.
í Lissabon hafa 6000 bakarar
hætt vinuu og er orsökin til þess sú,
að bæjarráðíð hafði krafist þess að þeir
settu um 8 dollara veð fyrir því að
þeir seldu brauð, er hefðu rjetta vigt.
Hefur því orðið að fá dáta til þess að
baka brauð handa borgarbúunum.
Vilhjálmur J>yzkalandskeisari er
nyfarinn til Englands á gufuskipi sínu
Hohenzollern. Er meðal annara I
fylgd með honum Hulzen nokkur,
forstöðumaður leikhússins í Wiesbað-
en. Hulzen þessi kann margaspila-
galdra en keisaranum þykir mikið til
þeirrar listar koma og hefur því tekið
hann með sjer til dægrastyttingar.
Ætlar keisarinn og að koma við í
Hollandi.
Fyrir nokkru síðan fjekk Eng-
land mjóa landræmu lijá Congo frí-
rlkinu I Afríku. Var það til þess að
tengja saman lönd þeirra I suður og
norður Afríku. En núhafa þeir fyrir
mótmæli þjóðverja sleppt öllu tilkalli
til landskekils þessa. Hefur mælst
mjög illa fyrir þessu á Englandi og
er eigi ólíklegt að það geti orðið til
hins mesta ógagns fyrir Rosebery og
frjálslynda flokkinn yfir höfuð. Eigi
hefur það beldur aukið álit Leopold
Belgíu konungs. Er það almennt
álitið, áð hann nafi í þessu Congomáli
aðeins látið leiðast af peningalegum
hagsmunum. Hann hefur J>egar var-
ið um 40,000,000 franka af fjo sjálfs
síns til þess að koma Congo frírikinu
á laggirnar, en vildi nú ná í eitthvað
af peningunum aptur og tók því til
bragðs að leigja Englendingum land-
ræmu þessa, er þeir hvorutveggja
hafa orðið að gefa upp.
í d»g á að kjósa forseta á Frakk-
landi. Fer kosningin fram I Versaill-
es. Eptir hinni frönsku stjórnarskip-
un, á þingið að koma saman innan
þriggja daga frá því forsetadæmið er
laust, annaðhvort fyrir dauða eða ann-
ara orsaka vegna. Hver kosinn verði
er eigi sem stendur unnt að segja, en
næstir munu standa Casemir Perier,
forseti neðri málstofunnar, en nylega
formaður stjórnarinnar, eða þá Briss-
on eða Leon Say. Lík Carnots for-
seta var á mánudagskveldið flutt til
Paris. Þar hefur verið allmikið upp-
þót meðal skrílsins og hefur það að
mestu komið niður á ítölskum mönn-
urn. Hafa flestir þeirra orðið að loka
búðum sínum eða veitingastöðum.
LSkt hefur verið víða annarstaðar á
Frakklandi. Morðinginn, er að rjettu
nafni heitir Cesario er mjög rólegur;
hafur hann játað, að hann hafi fyrir
nokkru hugsað sjer að drygja glæp
þennan. Hafði hann meðal annars á
sjer program yfir hátfðahaldið I Lyon
og hafði hann sett merki við vissa
staði, tþar sem hann hjelt að gott
tækifæri gæfist. Daggarðinn hafði
hann keypt I Cette þar sem liann áður
dvaldi. Áður en liann lagði af stað,
kvaddi hann unnustu sfna og sagði
við hana „jeg hef rifist við liúsbónda
minn og jeg fer til Lyon. I>ú munt
aldrei sjá mig framar“. Ilvort að
aðrir sjeu S vitorði með honum, verð-
ur eigi sagt enn sem komið er, með
nokkurri vissu.
Svo lítur út scm að strið muni
innan skamms verða rnilli Kfna og
Japan. Hefur opt áður legið við þvf
einkum síðan 1879, en þá var það
Grant hershöfðingi, er miðlaði málum.
Orsökin til þess ágreinings er Korea,
þar sem uppreisninn er um þessar
mundir, en Kfnverjar hafa ávallt gert
tilkall til Korea, en Japans-menn eigi
viljað ganga að þvf. Senda nú hvoru-
tveggja herlið þangað.
í ncðri málstofunni S enska þing-
inu hefur verið leHað undirskripta
undir ávarp, er hlynnt er samningi
við Bandarlkin um að þrætumál sjeu
lögð S gjörð. Ilafa þegar 300 skrifað
undir það. Sir John Lubbock, Sir
George Baden Powell og fleiri hafa
sent hamingju óskir slnar til Allison
og Shermans.
BANDARIKIN.
Menn þeir, er ætla að sækja
Peary, lieimskautafara, lögðu S vik-
unni sem leið frá New York til New-
foundlands og fara þaðan tafarlaust á
gufuskijn, er þeir hafa leigt norður
til Grænlands að leita hans.
I vikunni er leið, liengdi sig
prestur einn S Peunsylvaniu, að nafni
Charles Warmkassie. Meðan verið
var að skera hann niður, varð frændi
hans undir járnbrautarlest, Yarprest-
ur þessi einn hinn helzti prcstur í
mið-Pennsylvaniu. Hafði hann verið
tvikvæntur og er haldið að hann hafi
svo saknað fyrri konu sinnar, að lífið
hafi orðið honum óbærilegt. ílann
var fertugur að aldri.
Á sunnudaginn drukknuðu 36
manns skammt fyrir utan New York.
Voru þeir á skemmtiferð á gufubát,
en hann sökk. Er sagt að báturinn,
er var gamall og fúinn, hafi verið of
hlaðinn af fólki, því alls voru 74 með
honum. Var slys þetta þvS sorglegra,
þar sem allttestir J>eirra, er drukknuðu
voru giptir menn með mikilli fjöl-
skyldu.
Giptusamleg leikslok.
AmerSsk saga.
F ramh.
Hans stóð ráðalaus uppi fyrir
hinni kvennlegu ráðkænsku, og alltaf
söng keppinautur han- á hverjum
morgni fyrir framan búðardyrnar sln-
ar braginn: Hollendingur, Hollend-
ingur, Hol— Hollendingur.
„Hvaðget jeg gertlienni?“ liugs-
aði Hans. >,Jeg hef til eitrað korn
handa rottum. En ef jeg ljeti hænsn-
in hennar jeta það? Nei, þá verð jeg
að láta úti. ,Tú, nú veit jeg livað jeg
hvað jeg á að gera“.
Og ungfrú Neumann var slzt að
skilja I, livað það átti að þyða, er
Hans rogaðist um kvöldið með stóra
vöndla af óræktuðum rósum og stráði
þeim eptir stjettinni I langa rák að
kjallaraglugganum hjá sjer.
„Hvað mundi hann ætlasjer með
J>essu?“ hugsaði ungfrú Neumann.
„Auðvitað eitthvað mjer til bölvunar“.
Nú fór að rökkva. Hans hrúg-
aði upp rósunum S tvær raðir og varð
varð mjór stígur á milli að kjallara-
glugganum. Síðan kom hann með
eitthvað vandlega vafið innanl dúk,
sneri bakinu að ungfrú Neumann, lók
utanaf þessum fólgna grip, sem hann
var með, lagði hann fyrirframan kjall-
aragluggann og huldi liann rósum og
blöðura; tók síðan til að rita eitthvað
á vegginn.
Ungfrú Neumann ætlaði alveg
að kafna S forvitni.
„Hann er auðvitað að skrifa eitt-
hvað um mig“, hugsaði liún; “en blð-
um við! Þegar allir eru liáttaðir, fer
jeg þangað, þó að jeg vissi það yrði
minn bani“.
Að loknu verki fór Hans inn til
sSn og slökkti hjá sjer von bráðar.
Ungfrú Neumann fleygði óðara yfir
sig náttsloppnum sínum, brá ilskóm á
berar fæturnar og gekk yíir götuna.
Þegar hún kom að rósunum, gekk
hún beint áfram upp að veggnum til
þess að lesa letrið þar. Allt I einu
var eins og augun ætluðu út úr höíð-
inu á henni, hún tók hart viðbragð
aptur á bak og æjaði aunlega upp yf-
ir sig. en hrópaði síðan I dauðans ang-
ist: „Hjálp! Hjálp!“
Þá var lokið upp glugga þar upp
yfir. sem hún stóð.
„Hvað er þetta?“ heyrðist Hans
segja ofur rólega. „Hvað er að tarna.
„Hollendings-andstyggðin þín“.
hrein ungfrúin; „þú hefir myrt mig!
Á morgun skaltu verða hengdur.
Hjálp! Hjálp!“
„Jeg kem undir eins“, svaraði
Hans.
Hann kom eptir dálitla stund
með ljós I hendi. Ilann rak upp skelli
hlátur.
„Hvað er að tarna? Er það ung-
frú Neumann? Ha-ha-ha! Gott kveld
fröken. Ha-ha-ha! Jeg lagði dyra-
bogann fyrir hreysiketti, en fekk
ungfrúna S hann I staðinn; Hvers-
vegna fór ungfrúin að gera sjer er-
indi liingað og gægjast inn I kjallar-
ann minn? Jeg hafði ritað viðvörun
á vegginn fyrir ofan. Hljóðið þjer
nú, ungfrú góð, — látið þjer fólk hóp-
ast hingað og sjá ,að þjer eruð að
laumast til að gægjast inn í kjallar
ann Ilollendingsins. Æpið J>jer eins
mikið og yður fysir; en jeg læt yður
eiga yður þarna þangað til á morgun.
Góðar nætur, ungfrú góð!“
Ungfrú Neumann var voðalega
illa stödd. Ef hún færi að hljóða og
kalla, mundu bæjarmenn flykkjast að
og stórhneyksli óhjákvæmilegt. Að
hljóðaekki var sama sem að verða tð
hyrast þarna alla nóttina og verða að
háði og spotti fyrir öllum bænuin
daginn eptir. Og svo var sársaukinn
S fætinum óþolandi! Ilenni sortnaði
fyrir augum; henni syndust stjðrn-
urnar rjúka fram og aptur og tunglið
glenna framan S sig skjáina S sama
líki og snjáldrið á Hans. Hún leið í
ómesdn.
„Guð hjáloi mjer!“ hrójiaði Hans
upp yfir sig. „Deyi hún, J>á hengja
þeir mig á morgun vægðarlaust, án
dóms og laga“.
Og hárin risu á höfði hans af
Ótta og skelfingu.
Hjer varð skjótt úr að ráða.
Ilans leitaði S snatri upp lykilinn að
dyraboganum, en ekki var að þvi
hlaupið að ljúka honum upp, með j>vi
að náttsloppur ungfrú Neumann
flæktist fyrir. Hann mátti til að yta
faldinum frá, og-------svo ríkt sem
hatur og ótti bjó honum I brjósti,
fjekk hann eigi bundizt þess,að renna
auga á hina smáu, mjallhvltu fætur,
er rauður máninn skein á S sama svip.
Það mun eigi hafa farið fjsrri, að
hatur hans 'snerist þó ekki væri nema
hálfa leið upp S meðaumkvun. Ilann
var fljótur að ljúka upp boganum, og
með þvi að ungfrú Neumann lá enn
hreifingarlaus, þá tók hann hana S
fang sjer og bar bana heim til honnar
Á leiðinni fór hann að kenna veru-
legrar meðaumkvunar. Síðan hjelt
hann heim til sln, og kom honum ekki
dúr á atiga alla nóttina.
Daginn eptir kom ungfrú Neu-
mann ekki út fyrir dyr allan daginn.
Það hlaut annaðlivort að verða af þvS,
að hún kæmi sjer ekki að því, oða J> á
að hún liugði á hefndir.
Svo reyndist, að hún hugði - á
hefudir. Sama kveld skoraði ritstjón
„Laugardags-vikublaðsins“ Idans á
hólm til að berjast með hnefunum, cg
fjekk Hans blátt auga þegar S byrjun
orustunnar. En þá reiddist Har.s
svo, að liann færðist I jötunmóð og
hamaðist svo á ritstjóranum, að liann
lá óvlgur eptir nokkra stund og hróp-
aði: „Nóg, nóg!“
Einhvern veginn vitnaðist það og
varð hljóðbært um allan bæinn, er
ungfrú Neumann hafði að höndum
borið kvcldið góða, og v'ssi cnginn,
hver þess var valdur, nerna ekki var
það Hans. Eptir orustuna við rit-
stjórann hvarf öll meðaumkvun til
keppinautar síns aptur úr hjarta Hans,
og var þar ekki annað eptir en hatrið
sama og áður.
(Framh. á 4 bls.)
(Shoðiniímr ♦ ♦ ♦
Steftín Stefánsson,
329 Jkmima Stii.
íslenzka Verkamannafjelagið
heldur kjörfund sinn laugardaginn 30.
þ. m. er þvl hjcr með skorað á alla
J"á sem eru I fjelaginu að mæta á fje-
lagsliúsinu kl. 8. e. h. tjeðan dag.
Winnipeg 26. júnS 1894.
Benidikt FrSmanson
forseti.