Lögberg - 28.07.1894, Qupperneq 1

Lögberg er gefiS út hvern miSvikudag og
laugardag af
The LÖGBERG PRINTING & PUBLISHING CO.
Skrifstota: Algreiðsl astoia: r»cr.tcm:ðja
I4S Princess Str., Winnipeg Man.
Kostar $2,00 um áriS (á íslandi 6 kr.
borgist fyrirfram. —Einstök númer 5 cent.
LögbeRg is puMished every Wednesday anl
Saturday by
THE LÖGBERG PRINTING & PtlBMSHING CO
at 148 Princess Str., Winnipeg Man.
S ubscription price: $2,00 a y ar payable
*n advance.
Single copies 6 c.
7. Ar. }
2. íigúst 1894.
Forscti: Mr. Árni Friðriksson.
Garðurinn opnaður kl. 9. árdegis.
B"orseti setur sainkotnuna kl. 10 árd.
Kl. 10 árd. til kl. 1 síðd.
IÆIKIR.
Hlaup:
1. Stíilkui innan 6 ára. . .. 50 yds.
2. Drengir „ „ „ ....50 „
3. Stúlkur 6— 8 ára ....75 „
4. Drengir 6— 8 „ ....<0 „
5. Stúlkur 8—12 „ ....75 „
R. Drengir 8—12 „ ....t5 „
7. Stúlkur 12—10 „ ...100 „
8. Drengir 12—16 „ ... 100 „
9. Ógiptar konur yfir lö ár 100 „
10. Ókvæntir karlm „ „ „ 150 „
11. Giptar konur.......... 100 „
12. Kvæntir menn.......... 100 „
13. Allar konur (giptar sem
Ögiptar)............. 100 „
14. Allir karlar.......... 200 „
15. Allir karlar........... h mí^a
16. Allir karlar.......... 1 •>
17. íslendingad.-nefndin. 1 „
lvappkeyrsla....................1 míla.
Kapprcið .................1 míla.
Stökk tyrir alla:
1. Lang stökk.
2. Hástökk.
3. Hástölck jafnfætis.
4. Hopp-ttig-stökk.
Kl. 2—5 síðdegis
Ilæður og kvæði.
1. Island:
Kvæði [Kr. Stefánsson.]
Ræða [W. H. Paulson.]
2. Canada:
Kvæði [E. H jörleifsson.]
Ræða [Friðj. Friðriksson.]
3. Islendingar l Vesturheimi:
Kvæði [G. heit. Pálsson.]
ltæða [13. L. Baldwinson.]
Almennt málfrelsi.
Margraddaður söngur, mörg lög
sungin.
Kl. 5—7:
Glímur.
Af.raun á kaðli.
Kl. 7: dans.
Hljóðfærasláttur af og til allan
daginn. í flokknum eru flestir ís-
lendingar, og samanstendur hann af
12 mönnum.
Svo or til ætlazt, að samkomunni
vcrði ekki slitið fyrr en kl. 11 að
kveldinu. En forseti getur slitið
henni hvcnær sem lionum pykir við
eiga eptir kl. 9.
Fyrstu og önnur verðlaun verða
veitt fyrir alla leiki og íþróttir nema
fyrir aflraunina. Margt af verðlaun-
unum eru vandaðir og mjög eigulegir
munir. En með f>ví að nefndin hefur
ekki til fulls lokið staríi sínu, pegar
f>etta er prentað, eru verðlaunin ekki
birt I dag, en verða tilgreind á prent-
uðum j,irÓgrömmum, sem útb/tt verð-
ur við ínnganginn.
Aðgangurinn að garðinum er 15
cts. fyrir fullorðna; 10 cts. fyrir börn
6—12 ára; yngri börn ókeypis. Fyr-
ir vagn með einn eða tveim hestum
fyrir 25c. Aðgangseyrir til leikja og
íþrótta verður enginn fyrir börn
innan 16 ára, nje fyrir kvennfólk.
Aðgangseyrir fyrir mílu og hálfmílu
hlaup 25 cts, fyrir aflraun á kaðli 20
cts, fyrir kappkeyrslu og kappreið 50
cts., og fyrir aðra leiki og ípróttir
karlnmana 15c. — í kappkeyrslu og
kappreið fá ekki að taka pátt nema ís-
lendingar og ekki nema peir sjeu með
hesta, er íslendingar sjálfir eiga. Hest-
ar hjerlendra, manna er ísl. keyra á
degi hverjuin, fá sem sje ekki aðgang.
Winnipe
FRJETTIR
OANADA.
Skógaeldar hafa verið mjög mikl-
ir á svæði nokkru í fjöllunum í Brit-
ish Columbiu, og hafa gert afarmikið
tjón. Tvcir bæir, Tliree Forks og
Watson, eyddust með öllu nú í vik-
unni. Engin mannslíf vita menn til
að hafi farizt í eldum pessum, og pyk-
ir pað ganga kraptaverki næst.
BANDAKIKIX.
Rússneskur anarkisti í Chicago
var að stytta sjer stundir við pað á
miðvikudaginn að brjóta rúður í húsi
pví sem Pullman á par í borginni.
Þjónar Pullmans tóku hann fastan og
fengu hann í hendur lögreglunni.
Ekkert fannst í vösum hans nema
steinar. Hann blótaði mjög stjórn-
inni og Pullman, sagði að Pullman
hefði svipt sig atvinnu, oghann skyldi
fá að kenna á sjer betur seinna. Síð-
ar kannaðist fanturinn við, að hanu
hefði ekki gert neitt handarvik um
mörg ár.
Mjög mikill straumur á sjer stað
um pessar mundir frá Bandaríkj-
unun austur yfir hafið, enda er flutn-
ingsgjald farið að verða í meira lagi
ódyrt. Sumar línurnar eru farnar að
flytja raenn frá New Tork til Eng-
land i fyrir $10, og allar gefa afar-
mikinn afslátt. Af pessu niðursetta
fargjaldi og svo atvinnuskortinum í
Bandaríkjunum stafa hinar miklu
fólksferðir austur yfir, og láta Banda-
ríkjablöð vel yfir peim, vona, að pær
muni laga atvinnubrestinn og kaup-
lægðina miklu “betur en skrúfur pær
sem menn glæpast til að leggja út í
í vandræðunum.
Debs og aðrir leiðtogar verkfalls-
mannanna, sem teknir voru fastir
fyrir nokkru síðan, voru aptur látnir
lausir á miðvikudaginn gegn $7,000
veði hver, og á mál peirra ekki að
dæm ast fyrr en 5. september.
Fyrir Bandaríkja-congressinum
liggur nú lagafrumvarp nytt um út-
lenda verkamenn, og verði pað að
lögum s/nir pað dáindis vel frjáls-
lyndi Bandarikjamanna gagnvart út-
lendingum. Yerkamönnum frá Can-
ada og Mcxico á að banna að koma
yfir landamærin til að leita sjer at-
vinnu, að viðlögðum $100 sektum eða
90 daga fangelsi, ef útlendingurinn
fer að vinna í Bandaríkjunum fyrr en
eptir 6 mánaða dvöl par. $75 í pen-
ingum verða útlendir verkamenn að
eiga að minnsta kosti til pess að peim
verði leyfð landganga. t>að verður
lítið um preskingar-vinnu ferðir
manna suður yfir landamærin, ef petta
frumvarp skyldi verða að lögum.
ÍÍTLÖND.
Japans-búar og KSnverjar eru
komnir í stríð út af Corea, og hafa
Japansmenn tekið konunginn í Corea
höndum og halda honum í varðhaldi.
Islands frjettii*.
Rvik. 4. júlí 1894.
Geta má pess, að undir árspróf
4. bekkjar gekk í petta skijiti einn
kvennmaður (frk. Elinborg Jakobsen
dóttir J. Jakobsens skósmiðs hjer í
bænum) og stóðst hún prótið.
g, Manitoba, laugardaginn 28. júlí 1894
{ Nr. 58.
Doevalduk Thoroddsen skóla-
kennari fór hjeðan með „Laura“ til
rannsóknarfeiða í Austur-Skaptafells-
s/slu. Fylgdarmaður hans ögmund-
ur kennari Sigurðsson var farinn áður
með hestana landveg austur í Skapta-
fellssyslu.
Ó\'E N JULEGA MIKI.IR IIITAE hafa
verið hjer næstliðna 3—4 daga, hæst
25 gr. Cels.
Gufusiíipið „Ásgeir*,, eign Ás-
geirs kaupmanns Ásgeirssonar frá ísa-
firði, kom hingað í fyrra kveld frá
Englandi og fór vestur til ísafjarðar í
gær. Eigandinn var sjálfur með pví.
Dað er á stærð við „Thyra“ eða lítið
eitt minna og er laglegt skip að sjá.
Er pað hið fyrsta gufuskip, sem ís-
lenzkur maður hefur eignazt og ó-
neitanlega lagleg byrjun.
Bjarni Jónsson (frá Vogi) hefur
leyst af hendi j>róf í gömlu málunum
(magisterjiróf) við háskólann 9. f. m.
með 2. eink.
Heimspekispróf við háskólann
höfðu 2 landar lokið við fyrir 12. f.
m.: Sigurður Magnússon (frá Lauf-
ási) með 1. einkunn og Knud Zimsen
með 3. einkunn.
[Þjóðólfur.]
Fáein orð
um verkfallið í Bandaríkjunum.
Dann l1. p. m. stóð í Lögbergi
löng ritstjórnargrein um verkfallið.
En af pví að mjer pykir sú grein fram
úr hófi einhkðá og ósanngjörn, vil
jeg biðja yður, lir. ritstjóri, að ljá
mjer rúm í yðar heiðraða blaði fyrir
fáar línur, sem eiga að skyra málið frá
peirri hlið, sem verkamenn Pullmans
setja pað fram, og pykja mjer peirra
framsögumenn mikið trúJegri til að
segja pað sanna en Pullman sjálfur,
pví pað eru PuIImans orð, sem Lög-
berg flytur í tjeðii grein viðvíkjandi
upptökum pessa mikla verkfalls.
Jeg hef með gaumgæfni fylgt
pessu máli frá byrjun til pessa dags,
og hef jeg hvergi sjeð fyrr en í Lög-
bergi, að ræðuskörungar verkfalls-
mannanna tali um pað, að ef peir
vinni pessa skrúfu, „skuli jafnframt
verða gert út af við öll auðmanna-
fjelög og verkamennirnir slá eign
sinni á auðinn“ (!!)
Hvar hafið pjer upjigötvað petta,
ritstjóri gó^ur? Hverjir af fyrirlið-
unum hafa talað svoni? Eða hvenær
og hva?A
Orsok hins mikla verkfalls eptir
skyrslum frá A. R. U. er á pessa leið:
Á árinu 1893 var kaupgjald
peirra manna, sem vinna fyrir George
M. Pullman, sett niður fimm sinnum
og niðurfærslan var frá 33’—57.J
prct. Nú er líka pess að gæta, að
Pullman selur sinutn vinnulyð allt,
sem parf til lífsviðurværis; eða rjett-
ara sagt, liann knyr alla sína menn til
að kaupa af sjer flest eða allt með
uppsprengdu einokunar-verði. T. d.
hús með 4 herbergjum $12-$15*),sem
annars staðar eru ekki leigð fyrir
meira en 8 dollara. Vatn, sem Pull-
man kaupir af borginn Chicago fyrir
8 cent 1,000 gallónur, selur Pullman
mönDum sínum með 500 prct ágóða.
Gas, sem selt er 75 c. 1,000 fetin í
Hyde Park rjett fyrir norðan bæinn
Pullman, selur Pullman fyrir $2.25,
og margt eptir pessu. Degar Pullman
*) Því enginn af vinnumönnum
Pullmans má eiga hús og lóð! Pull-
man á allan bæinn Pullman, jörðina,
húsin, og fólkið að nokkru leyti. Það
er hans vinnufólk, lians leiguliðar,
hans prælar.
setti kaupið niður, fannst mönnum
hans sanngjarnt að hann setti líka
niður húsaleigu, Ijós og pess háttar,
en pvl neitaði Pullman algerlega. Þá
heimtaði American R iihvay Union að
málið yrði lagt í gerð, en pví neit-
aði Pullman líka. Þá var pað, að E.
V. Debs ljet pað boð út ganga til
allra peirra manna, sem tilheyra A.
R. U. að hætta skyldi við að nota hina
svonefndu Pullmansvagna. Járn-
brautafjelögin vildu ekki vera án
peirra og svo byrjaði stríðið.
Margur merkur maður hefur far-
ið liörðum orðum um Pullman og
fjelag hans fyrir pað, hvernig hann
hefur farið ineð vinnumenn sína.
Ekki alls fyrir löngu sagði prestur
einn í ræðu, sem hann flutti í bænum
Pullman, meðal annars á pessa leið:
“Þú eiiífi guð! hvíllkt eitur hefur
gegnum smogið sál og eðli pessa
manns (Pullmans), mauns, sem einu
sinni var fátækur handverksmaður við
smíðabekkinn, en nú er sællífur mill-
ióneri, utngyrtur slnum gulldyngjum
— að hann sktdi neita fólki pvl sem
gert hofur hann ríkan um pess rjettlátu
kröfur, að hann skuli ekki ldusta á
kveinstafi konu og barna, sem að eins
lifa á molum, sem detta af borðum
hins ríka“. Þetta er að eins lítiðsyn-
ishorn af pví sem prestur pessi sagði í
áminnztri ræðu. Geta má pess að
prestur pessi, Mr. Cawardine, sem tal-
inn er mjög merkur maður, hefur ver-
ið í bænum Pullmann um nokkur ár
undanfarin og veit um petta Pullmans
mál frá upjdiafi til enda.
Margir hafa talað pessu líkt um
Pullmann og fjelag hans, sem sagt er
að sje upp á $300.000.000.
Um petta mætti rita langt mál,
en pess gerist ekki pörf, enda var pað
ekki tilgangur minn, heldur að eins
að sfna almenningi eða peim sem ó-
kunnugir eru öllum málavöxtum, pað
sem jeg vissi sannast og rjettast um
upptök pessa víðtæka verkfalls, pví
Lögbergsgreinin fer alveg fram hjá
pví sanna. A. R. U. skipaði aldrei
mönnum sínum að hætta lijá Pullman,
fyrr en hann hafði margneitað að
leggja málið I gerð.
Járnbrautarpjónum var lieldur
ekki skipað að hætta vinna hjá járn-
ROYAL *
CROWN
* SOAP
Kóngs-Kórónu-Sápan ér ósvikin
hún skaðar hvorki höndurnar,
andlitið eða fínustu dúka,
ullardúkar hlaupa ekki
ef hún er brúkuð.
E essi er til-
búin af
The Royal Soap Co., Wimjipeg.
/1. Friðriksson, mælir með hcnni við
landa sfna.
Sápan er í punds stykkjum.
Umfram allt reynið hana.
brautarfj., sem hefðu Pullmans vagna
á brautum sínum, eins og Lögb. segir.
E>að var að eins farið fram á að f jelög-
in ekki drægju vagna sem Pullman
ætti. En svo pegar fjelögin ekki
vildu láta að orðum A. R. U., pá var
að hætta vinnu hjá peim.
Að endingu vil jeg geta pess, að
pað er ekki til neins fyrir neina að
halda að jeg vaði reyk í pví sem jeg
er að fara, jeg hef tölur yfir niður-
færslu á hverri einustu starfsgrein og
tölurnar eru frá skrifstofum Pullmans
sjálfs, sem jeg get synt og sannað
með mál initt hvenær sem er.
Winnipeg, 13 júlí 1894.
S.
Islenzkip karlmenn!
Hafið pið nokkurn tíma látið
♦ K E M P ♦
raka ykkur eða klippa hár ykkar?
Ef ekki, pví ekki? Hann gerir pað
eins vel og nokkur annar í borginni.
Komið og reynið hann.
H. H. KEMP,
176 Pkincess St.
(Skoemtbur ♦ ♦ ♦
Stefitn St(kfánsson,
329 Jemima Str.
gerir við skó og byr til skó eptir máli.
Allt mjög vandað og ódýrt.
Selnastl flagurinn
********:
******&&#
tugarb. 20. julí
20o A F8LATTAE SnALA.
— IIJA
Lamonte
$1.00 Skór á 80c., $1.25 Skór á 1.00, $1.50 Skór á 1.20, o. s. frv.,
Munið eptir að það er 20 procent afsláttur af öllu.
Notið tækitærið á meðan það gefst, Og komið snemma því það verð-
ur mikil ös hjá okkur.
J. Lamonte,
434 Main Street, - - Winnipeg^