Lögberg - 20.10.1894, Blaðsíða 2

LÖGBETíG LAUG.vEDAGINN 20. OKTÓBER 1894.
JJiigbcrg.
Geíið út aS 148 Princess Str., Winnipeg Ma
o! The Isögbtrg Printing &° Puhlishing Co'y.
(Incorporated May 27, i89o).
Kitstjóri (Editor):
EINAR HföRLEIFSSON
aðarauka. t>að sjer hver maður, sem
setur si^ inn í m.'ilið, að ísland fær
með þe.ssu móti lieliningi meira fyrir kosti 100 kr. íí mann
skurða, hafnabóta, bvgginga o. s. frv.)
auk lnr.dirjafa, sem nemur að minnsta
en fsiarid hefur
Buseyi'.ss manacírk: B. T. BJORNSON.
AUGLÝSINGAR: Smá-auglýsingar í eilt
skipti 25 cts. fyrir 30 orfl eða 1 þuml.
dálkslengdar; 1 doll. um mánuSinn. A. stærri
auglýsingum eða augl. um lengri tíuia af-
sláttur eptir samniog;.
BÚSTAD A-SKIPTX kaupenda verður að til
kynna tkrtjlega og gcta um fyrvtrandi bú
stað jalnfrarat.
UTANÁSKRIPT til AFGREIÐSLUSTOFU
blaðsins er:
THE LÓC3EHC P!(lNTi»C & PUSLISH- CO.
P. O- Box 369, Winnipeg, Man.
UTANÁSKRIFT tíl RITSTJÓRANS er:
EblTOK LÖCBEBO.
O. BOX 368. WINNIPEG MAN.
__ lauuakoaOINN 20. OKT. 1894.
pgr Samkvæm iapr.slögum er uppsögn
kaupanda á blaði ógild, nema hann sé
skuldlaus, pegar hann segir upp. — Ef
kaupandi, sem er 1 skuld við blað
ið flytr vistíerlnm, án pess að tilkynna
heimilaskiftin, )>á er p»ð fyrir dómstól
unum álit.in sýnileg sónuun fyrir prett-
vísum tilgang’.
Eptirleiðis verður hverjum )>eim sem
Bendir oss poninga fyrir blaðið sent viftur
kenning fyrir borguninni á brjefaspjaldi
hvort sem borganirnar hafa til vor komið
frá Umboftsinönnum vorum eða á annan
hátt. Ef menn fá ekki slíkar viðurkenn
ingar epttr hæfllega lángan tíma, óskum
vjer, að )>eir geri oss aðvart um það.
_ Bandaríkjapeninga tekr blaðið
fullu verði (af Bandarí k j amönn um),
og frá íslandi eru íslen/.kir pen-
ingaseðlar teknir gildir fullu verði sem
borgun fyrir blaðið. — Sendið borgun i
0. Monty Orders, eða peninga í lle
gistered Letler. Sendið oss ekki bankaá
visanir, sem borgast eiga annarstaöar en
í Winnipeg, nema 25cts aukaborgun fylgi
fyrir innköllun.
Járnbraut a m álið í slenzk a
Heimskringlu.
„Heimskringla-1, sem kom út l!3.
þ. m., flytur ritstjórnargrein með fj r-
irsögn „JárnbrautarmiíJið á alf>ingi“.
Greinin er auðsjáanlega fremur rituð
til að ná sjer niðri á „Lögbergi“ eD
til að spilla fyrir siglinga og járn-
brautamálinu. En bjer fer sem optar
pegar höggið er án þess að athuga
livar sjiænirnir falla, aðpeir getaskað-
að pann eða f>að sem ekki er til ætl-
uzt. t>etta skeður einmitt hjá .,Hkr.“
Jjegar hún, til þess að sýna að Mani-
toba Suðaustur járnhrautarfjelagið
fari ekki fram á ósanngjarnlega liáan
styrk frá fylkinu, teygir úr krónj-
fjöldanum sem hið fyrirhugaða ísl
siglinga og járnhrautafjflag á fá
eptir frumvarjú neðri deildar og fækk-
ar mílunum sem pað á að byggja fyr-
ir styrkinn. Svo gleymir Ukr. að
geta pess. að aulf styrksins sem Man.
Suðaustur járnbr.fjel. vill fá frá fylk-
inu, befur pað pegar fengið mjög
rnikinn styrk frá Dominion stjórninni, eru
svo og svo margar ekrur af laudi fyrir
hverja mílu af braut sinni.
I staðinn fyrir 3 milljón krónur,
sem Hkr. segir að ísl. fjelagið eigi að
fá, pá geta pað að eins orðið 2£ mill-
jón krónur. L>essi síðarnefnda upj>-
liæð er heldur ekki að öllu leyti ný
gjaldbyrði eins cg Hkr. gefur í skyn,
pví alpingi var áður búið að veita 43
pús. kr. á ári til siglinga, sem að eins
færastyfir á önnur skip. Til siglinga
er pvf að eins bætt við 7 pús. kr. á ári
f 20 ár, eða 140 pús kr. fyrir allttfma-
bilið. Danska gufuskipafjelagið fær
um 18 pús. kr. á ári fyrir að fnra 5
ferðir milli útlanda og íslands og
og kringum strendur pess, en eptir
frumvarjnnu á liið nýja fjelag að láta
jafn-stórt skip ganga 18 ferðir á ári
árstiilag sitt, auk liins afarmikia ó-
beinlfuis liagnaðar sem laridsmenn
liljóta að hafa af tíðari sarngörigum
við útlönd:
Kapt. Itandulf voru veittar 25
pús. kr. 4 ári fyrir að láta u.n 300
tonna skip ganga kringum landið
jafnlangan tíma (utn 9 rnán.) en hið
nyja fjel. á að leggja til 400 tonna
f-kip er gangi 3 mílum hraðara á
kluklcustund, fyrir sömu upjibæð. X>að
blandast víst engum hugur um, að
landið fær hjer einnig mikið meira
fyrir sína penirga.
Yiðvíkjandi járnbrautinni austur
frá Rvík er [>að að segja, að húu hlj't-
urað verða nálægt 70 rnílur að lengd
ej>tir frumvarpinu, en ekki 50 eins og
Ilkr. segir, og allt sem fjelagið getur
fengið fyrir pennan mflnafjölda ept
frumvarrjinu er um millfón eða
um 714 kr. (en ekki 1000 kr.) á míl
una á 4tí í 25 ár, sem gerir um 18
pús. kr. á míluna í allt. — f>að sem
Idkr. segir um tillag til Akureyrar
brautarinnar er blátt áfram ru
Frumvarpið fer ekki fram á að veíta
einn eyn fyrir pá braut, að eins að
fá leyp til að byggja hana, ef fjelag
inu sýnist pað fært. Ef landið, sem
Canada Kvrrahafsfjelagið'fjekk hjá
stjórninni er metið eins og pað selst,
er óhætt að segja að pað fjelag hafi
fengið að minnsta kosti sjöfalt meiri
styrk á bverja mílu af aðalbraut sinni
en farið er fram á fyrir Reykjavíkur
brautiaa, í staðinn fyrir tvl'falt meira
eins og Hkr. segir. f>ar að auki vona
jeg að Hkr. gangi inn á, að ólíku sje
saman að jafna að byggja brautir bjer
í Canada og á ísl., enda befur reynsl
an sýnt pað, par sern Canada Khafsbr
fjelagið hefur borgað ö prct af hluta
brjefa höfuðstól slnum,auk alls kostn
aðar, rentu af „bonds“
pað
lagt hefur verið 1 varasjóð, sem nú er
yfir 7 millíóriir dollara.
f>egar „IIkr“. er að bera saman
hvað leg'gja purfi á mann á ísl. fyrir
Rvíkur brautina (20 kr- segir blaCið,
sem ekki er nú rjett) ( samanburði við
pað sem leggja purfi 4 mann bjer í
Manitoba fyrir Suðaustur brautina, pá
gleymir blaðið að geta pess, að nú
eru Ljer í fylkinu nál. 1400 mílur af
járnbrautum eða yfir 7 mílur fyrir
hverja pusund manns, sem allar bafa
verið styrktar meira og minna af fje
fylkisins (auk pess sem Dominion
stjórnin hefur styrkt pær með land-
gjöfum og peningum) og nemur sú
upphæð, er fylkið pannig hefur lagt
fram marafalt meira 4 mann en farið
miJli íslands og Englands. í>ar að
auki 4 skip nýja fjelagsins að vera
priðjungi hraðskreiðara en „Thyra“
og ekki koma við á Færæjuin, sem
danska skipið gerir í liverri ferð svo
að segja á kostnað íslands — íslands
farpegjum til mikillar tafar og kostn-
erírara i fyrir Rvíkur brautina, og
pessi styrkur til Manitoba Suðaustur
brautarinnsr yrði pví aukriiug pess
mikla fjár, sem fylkið pegar hefur
veitt járnbrautum, J>ar sem styrkurinn
til Rvíkur brautarinnar væri lnð fyrsta
fje er ísland legði til járnbrauta. Svo
liggja nú pegar tvær brautir bjeðan
sustur að Sujreriorvatni, en engin
austur frá Rvík. fXtssi fyrirhugaða
Rvíkur braut er að eiris 1 míla fyrir
bverja 1000 manns í lardinu, en bjer
egar hyggðar 7 mílurfyrir hverja
1000 manns í fylkinu. Ef ísland
ætti að vera eins vel byrgt með járn
brautir og petta nyja fylki, Manitoba,
í samanburði við fólksfjölda, pá ættu
að vera hart nær 500 mílur af járn-
brautum á íslandi. f*að er pvf varla
liægt að trúa pvl, að Hkr. sje alvarh
með að efast um, að ísland geti borið
>ann kostnað sem leiddi af að styrkja
250 mílur af helmingi ódýrari járn-
brautum en hjer gera-t, en sjái engin
vankvæði á, að aukaframlög fvlkisir.s
sem J>egar befur kostað svo miklu til.
Ef „IIkr“. vill gæta að, pá getur
hún sjeð, að Dominion stjórnin og
fylkisstjórnin hafa lofað IJudsonsfióa-
járnbrautarfjelaginu styrk som nemur
um 80 pús. kr. á míluna, og pó hefur
fjelagiriu ekki tekizt sð fá fje til að
byggja pá braut. f>að er pó ekki ó-
árennilegia að byggja braut norður
að Hudsonsflóa en á íslandi.
Canada ríki hefur siðastl. 25 ár
kostað hátt á annað hucdrað krónum
í peningum á hvern roann í ríkinu til
opinberra verka (járnbrauta, skipa-
á sama tíma ekki varið 10 kr. á mann
til opiuberra verka, enda á íál. bátt
uj>j> í 1 milljón kr. í sjóði, par sein
Cannda og öll önnur menntuð lönd
hafa hleyjit sjer í skuldir til að gera
pað sem gera parf landinu til fram-
íara, og pó fæst ekki Hkr. um eyðslu
Canada stjórnar, en ber svo föður-
lega umhyggju fyrir fjárfrarnlögum
íslands!
X>ó „IIkr“. gaspri um, að ekki sje
hætta á, að (Englendingar firtist, pó
frumvarpið ekki yrði sampykkt í ár
og að peir muni álíta tilraunina með
járnbrautarspotta svo mikið gróðafyr-
irtæki, pá er slíkt markleysuhjal eins
og flest annað í greininni. f>að er
pvert á móti mjög vandalítið að firta
Eriglendinga frá að leggja fje í fyrir-
tæki á ísl., pví reynsla peirra af við-
skiptum við ísland hefur ekki verið
glæsileg að undanförnu, og meiri
gróða von að leggja fje í fyrirtæki víð-
ast annarsstaðar í heiminum. En prátt
fyrir petta voru par fáeinir menn sem
voru fúsir 4 að voga dálitiu af auð
sínum til að fá reynslu fyrir, hvort ó-
dyrar járnhrautir gætu borið sig par
með pví móti að landið sjálft vildi
styrkja fyrirtækið sanngjarnlega, og
pingið veita fjelaginu eins frjálslega
löggjöf og viðgengst 1 löndum par
sem likt stendur á og á ísl. — En pví
er verr og miður — íslands vegna, en
ekki Englendinganna—að málið fjekk
ekki pann byr, sem æskilegt var.
Og „Hkr“. getur buggað sig við pað,
að bafi hún ekki gert málinu ógagn,
pá hefur hún ekkert gagn gert pví.
Blaða pvaðurer gagnslitill styrkur til
að leggja járnbrautir um holtin og
hraunin á íslandi.
Sigtr. Jónasson.
Lourdes.
Niðurl.
Lourdes-búar hrissta höfuðin,
pegar talað er um pau kraptaverk,
sem par eiga að gerast, og trúa peim
ekki. En út í frá lætur fólk slíkt
ekki á sig fá. Einsog áður er sagt,
koma árlega 30,000 rnanna til Lour-
des til pess að leita sjer lækninga við
sjúkdómum, sem læknar telja ólækn-
andi. f>að er í einni pílagríma-járn-
brautarlestinni, sem Jiangað er að
fara, að Zola synir lesendum sínum
aðalpersónur sögu sinnar I fyrsta
skipti — Pierre Foment ábóta og
unga sjúka stúlku, Maríu de Guer-
saint, sem vonar að fá bót meina
sinna hjá hinni helgu mey. Pierre
befur elskað Maríu síðan pau voru
börn, en hefur geizt jirestur til pess
að verða við óskum rnóður sinnar.
Vagninn er fullur af sjúklingum, og
1/singin á sjúklingunum er sumstaðar
svo nákvæm, að pað liggur við að
hún sje viðbjóðsleg, eins og allopt
vill verða bjá peim báfundi. Prestar
og nunnur bjúkra sjúklingunum á
leiðinni, og peim er ekki að eins
hjúkrað líkamlega, lieldur er mikil á-
herzla lögð á að undirbúa liugi peirra,
svo peir verði móttækilegir fyrir pað
sem fyrir augun og eyrun á að bera.
Á leiðinni er komið inn í vagn-
inn með stúlku, Soffíu Conteau, sem
á að hafa verið læknuð í fætinum árið
áður í Lourdes, og hún er látin segja
sögu sína hvað eptir annað. Sjúkl-
ingunum finnst mikið til, en Pierre
dettur í hug, að hún sje búin a(5 segja
söguna svo opt, að líklegtsjc, að hún
sje farin að trúa henni, eri sjálfum
ykir honum hún mjög ólíklng. Ýms
smáatriði í sögu hennar hafa augs/ni-
lega meat áhrif á sjúklingana, t. d. sá
fögnuður, sem María mey hafi veitt
Soffíu, pegar stúlkunni varð unnt að
setja upp fallega skó, sem henni
höfðu'verið gefnir premur árum áður.
En Pierre efast, og segir Z?la frá efa-
semdum hans á pessa leið:
„Pierro hjelt áfrarn að veita henni
athygli. Ilann spurði hana að fleiri
sjiurningum. Ilún sagði ekki nein
hrein og bein ósaunindi; hann hafði
að eins grun um, að hún :nundi ofur-
litla ögn víkja frá sannleikanum,
mundi Jir/ða hann ofurlítið, sem rrjög
var skiljardegt, par sem fögrmðui
lænnar varsvo mÍKÍll út af pví að liún
var orðin laus við prautirnar, og var
jafnframt orðin dálítil meikisjiersóna.
En hver veit, hvort ekki hrfur J>urft
nokkra daga til pessarar læknirigar,
sem lialdið var að hefði orðið á fáein-
um sekúndum?-1
Abótinn heldur, að mnð pví að
sáiíð hafi alls ekki verið rannsakað
af óvilhollum mönnum, áður en stúlk-
au var látin fara ofan í helga vatnið f
Lourdes, pá kunni stúlknnni í raun
og voru að hafa verið batnað áður.
Honum finnst líka, að nunnan, sem er
fyrir hinum hjúkrunarkonunum 5
vagninum, leggi Soffíu orð í rnunn
meira en góðu hófi gegni. En sjúkl-
ingarnir finna ekki til neinna slíkra
efasemda, og kraptaverlca-sögunum
rignir yfir pá jafnt og pjett.
L/sinoln á auðm/kt og trú jnla-
grímanna er mjög átakanleg. I>eir
hafa engan efa um krajit vatnsins, og
pegar peim batnar ekki sjálfum,
kenna peir J>ví um, að peir hafi ekki
verið nógu trúaðir, eða hugarfarið
ekki nógu hreiat. María styrktist
tnjög af öllum J>essum sögum, og
Pierre langar til að trúa henuar vegna
en getur ekki annað en minnzt j>ess,
að margir ágætir læknar hafa haldið
pví frain, að óvenjuleg geðs iræring
gæti komið Maríu að haldi, sem með-
ul geti ekki. En höfundurinn, sem
vitanlega er eins andstæður kaj>ólskri
trú, eius og nokkur vantrúaður mað"
ur getur verið, lætur allmarga lækn-
ast par — en pakkar pað trúar-æs-
ingunni í fólkinu, sem er afarmikil.
Sjúklingarnir vita, að peir verða að
trúa til J>ess að fá lækning, og svo
trúa f>eir.
Lýsingarnar af pví, hvernig sjúkl-
ingarnir sjeu látnir fara ofan í vatnið,
eru ekki að eins viðbjóðslegar, heldur
er peim pann veg varið, að undarlegt
er, að yfirvöldin skuli ekki hafa eptir-
lit með pessum lækningum í pví skyni
að varna sóttnæmi, með pví að óskilj-
anlegt er, að menn sykist ekki hver
af öðrum, ef Zola segir satt frá. Ung
ar meyjar, sem pjást af kvenna-sjúk
dómum, eru látnar fara ofan í vatnið
jafnhliða gömlum ólifnaðarmönnum,
sem rjett eru komnir að bana af hin
um viðbjóðslegustu veikindum.
„Allt er í vatninu; blóðtægjur,
skinnflyksur, storkinn gröptur úr sár-
um, umbúðaflyksur — voðalegt sam
safn af öllum ópverra, ölluin sárum,
allri rotnun. f>ar var eins og alls-
konar eiturfrjóangar væru í raun og
voru ræktaðir bjer, kjarninn úr hinuih
voðalegustu sóttnæmisefnum, og J>að
er furða, hvernig nokkur kemst lif-
andi útúrpessum rnanna-ópverra“.
Eitt atriðið í bókinni er tilraun
til að lífga við dauðan mann með pví
að d/fa honum ofan í vatnið. Frá-
ögnin er svo lifandi, og svo gott
dæmi pess hvernig Zola ritar, að vjcr
getum ekki stillt oss um að setja hjer
/ðing af henni:
„Nú átti að gera stórvirki, biðja
drottinn, grátbæna liann innilega, um
óvenjulegau greiða — uppreisn
dauðs manns.
„Utan að heyrðust raddir; menn
voru að biðjast fyrir upphátt, ákalla
Veitt
Hædstu verdl. a heimssyningunna
CREAM
BAKING
POWDHt
HIÐ BEZT TILBUNA.
Óblönduð vínberja Cream of Tartar
Powder. Ekkert álún, ammonia eða
önnur óboll efni.
40 ára reynzlu.
drottinn einsog í örvrenting, og börur
með ábreiðu yfir voru bornar inn og
settar í iniðjau salinn. Suire barón
kom á eptir og sömuleiðis einn af
b»lztu embættismönnunum, pvl að
inönnum pótti afar mikils vert um til-
raun pá sern gera átti. Embættis-
mennirnir og munkarnir tveir ráðguð-
ust hverjir við aðra í hljóði moð fá-
einum orðum; svo fjellu munkarnir á
knje, og andiit peirra urðu ummynd-
uð af hinni afarsterku löngun J>eirra
ejitir að sjá almætti guðs opinherað.
„Drottinn, hjálpa pú oss! Drott-
inn heyr pú o3s!“
Abreiðan, -em yfir börunum lá,
var rifin af peim, og Jíkið kom í Ijós;
pað var pegar orðið stirt, og stóru
augun voru enn opin. f>að purfti að
afklæða pað, og J>eir sein önnuðust
pað hikuðu sig við }>að eitt augnablik.
Meðan á pví stóð beyrðist rödd Mass-
íass prests æ hærri og hærri: ,Drott-
inn, gefðu oss aptur bróður vorn.
Virztu að gera pað pjer til d/rðar‘.
„Einn af J>eim sem við líkið feng.
ust hafði ráðið af að draga buxurnar
af maDninum, en fótleggirnir voru
stirðir og óbifanlegir, og hann var
látinn ofan í vatnið pannig, að fátæk-
legu slitnu fötin lögðust fast að lík-
amamim, og fjekk hann við pað kyn-
legt heinagrindar-útlit. Dað var
hræðileg sjÓD. Stirða líkhöfuðið
hjelt áfram a~) hníga lengra og lengra
aptur á bak niðii í vatninu. Eitt
augnablik var eins og líkatninn ætl-
aði að sökkva niður á botn í latiginni.
Hvernig átti maðurinn að ná ajitur
andardrættinum,fyrst vesalirigs munn-
urinn var fullur af vatni? Degar
horft var á stóru, galopnu augun
gegnum pessa blæju, s/ndist eins og
pau vera að bresta í annað sinn.
„í\æstu prjár mínúturnar settust
munkarnir tveir aptur um lilið him-
insins. ,Drottinn, lít pú að eins 4
hann og pá lifnar hann. Drottinn,
lat hann heyra r-aust pína, ‘óg J>á snýr
hann heiminum til pín. Drottinn,
fyrir eitt orð pitt mundi öll jörðin
vegsama pitt nafn.‘
„Pierre fann, að allir, sem tóku
pátt ( pessari kvnlegu athöfn sknlfu,
og mönnum ljetti mjög, pegar Ber-
tliand, sem kunni pví mjög illa, hvern-
ig allt hafði farið, sagði hrottalega:
,„Takið pið liann upp, takið pið hann
upp, fljótt!‘“
„Líkið var tekið uj>p og látið
aptur á börurnar; hver einasti partur
af fötunum lá fast að stirðum líkaman-
um. \ atnið dranp úr hári hans ocr
bjó til polla á gólfinu, og dauði mað-
urinn hjelt áfram að vera dauður“.
Marlu batnar, en pað breytir
ekki skoðun Pierres. Hann man allt
af eptir pví, að læknar hafa haldið, að
pað gæti vel komið fyrir að henni
batnaði, ef hún kæmist í óvenjulega
mikla geðshræring. Að hinu leytinu
er María sannfærð um, að par sje um
kraptaverk að ræða, sem AJaría mev
hafi gert eða fengið gert, og helgar
henni líf sitt.
Ekki heldur Zola, að dýrð peSsa
kraptaverkabæjar muni standa mjög
lengi. Hann bendir á, livernig aðtir
kraptavorkastaðir hafi komið upp,
»Ht af 4 sama hátt som pessi, og
svo orðið að poka fyrir nýjum stöðúm
og fallið í gleymsku.
A grafar barminum.
HviiKNHi UNö STÚI.KA L.KKNAÐIST Al<’
hræeii.kgum s.jijkdóm, þeuae'hiJn
VAH KOMIN Á ÖIiAlMH HAKMINN.
Stóra skrautlega brikkhúsið að
8ö Main Ave. hjer í bænurn, er lieirn-
ili sögubctju pessarar merkileg.u frá7
sögu. Hún heitir Miss Maro-aret
Stenhaugh, og hennar merkilega
reynsla í fjögur ár cr iirentuð hier í
fyrsta siíujn
„Fyrir fjórurn árum síðan,“ sagði
hún, „var jeg rnjög p]áð, og hafði
ekki hugmynd um að jeg mundi
nokkurn tírna geta orðið eitis frísk og
jeg nú er. Jeg var pá svö ihjög föl
og holdlaus aumingi af veiklun, sem
er einkenni fyrir okkur kvennfólkið*
að foreldrar inínir voru búnir að gefa
upp alla von um að jeg mundi lifa.
Heima lækninn (jeg átti pá helma £
Scotland, Brant Co., Ont.) sagði að’