Lögberg - 02.12.1894, Blaðsíða 2

2
LÖGBERg MIÐVIKUDAOINN 5. DESEMBER 1894.
iögbctj.
(iefið út aS 148 Princess Str., Winnipsg Ma
of The IJigberg Printing Sr Publishing Co'y.
(Incorporated May 27, 189o).
Ritstjóri (Editor):
EINAR HföRLEIFSSON
B jsonrss manager: B, T. BJORNSON.
AUGLVSINGAR: Smá-auglýsingar í eitt
skipti 26 cts. fyrir 30 orft efia 1 þuml.
dálkslengdar; 1 doll. >im mánuSinn. Á staerri
auglýsingum etía augl. um lengri tíma af-
sláttur eptir samningi.
BÚSTAD A-SKIPTI kaupenda verður afi til
kynna thrtflega og geta um fyrvtranii bú
sta!< iafúfiramt.
UTANÁSKRIPT til AFGREIÐSLUSTOFU
blattsins er:
THE LÓCBEHC PHiNflHC & PUBLISH- CO.
P. O. Box 368, Winnipeg, Man.
U TAN LSKRIFT til RITSTJÓRANS er:
EIHTOK LftfiBBI*!.
O. BOX 368. WINNIPEG MAN
laugaudaoinn 5. i>es. 1894. —
pjf Samkvæm iapr.8lögum er uppnogn
kaupanda á blað; ogild, nema hann eé
skuldlaua, þegar bann segir upp. — E
kaupandi, eem er í skuld viP bla^
íö flytr vietferlum, án þees aö tilkynn*
beimilaskiftin, i* er þaö fyrir ddmató!
unum álitiD eýnileg gdnuun fyrir prett
visum tilgangf.
JSf Eptirleiðis veröur hverjum þeim sem
sendir oss peninga fyrir blaðið sent viður
kenning fyrir borguninni á brjefaspjaldi,
hvort sem borgauirnar hafa til vor komið
frá Umboðsmönnum vorum eða áannan
hátt. Ef menn fá ekki slíkar viðurkenn-
ingar eptir hæfilega lángan tíma, óskum
vjer, að þeir geri oss aðvart um það.
— Bandaríkjapeninga tekr blaðið
fullu verði (af Bandaríkjamönnurn),
og frá íslandi eru íslenzkir pen
iugaseðlar teknir gildir fullu verði sem
borgun fyrir blaðið. — Sendið borgun í
jP. 0. Money Ordere, eða peuinga í Re
gútered Letler. Sendið oss ekki bankaá
vísanir, sem borgast eiga ann» rstaðar en
Winnipeg, nema 25cts aukaborguu fylgi
fyrir innköllan.
Aberdeen lávartTur
talar um
J>jóð'ernisr:ek(.
I>að hevði verið ánæg’jitlejrt fyrir
Islendinga, eio-i síður en menn af öðr-
urn þjóðflokkutn, að bl.ista á ræðu J>4
er Aberdeen lávarður, landstjóri Can-
*da, hjelt á föstudagskveldið var í
sankvæmi I New York. Þá var St.
Andrews dagurinn, fagnaðard*}/ur
Skota, ogr Skotar í New York
höfðu boðið hinum tignasta landa
SÍntint f Vesturheirni að vera
viðstaddan hátíðahsld sitt, orr
Aberdeen livarður þáði boðið. í
veizlunni var aðalumræðuefui hans
eitt af f>eim atriðum, sem Lögberg
hefur stöðugt leitazt við að bryoa fyr-
ir lesendnin sínunt vestan hafsins —
fijóðernisrœklin. Hraðfrjett frá New
York skýrir frá aðalkaflanum úr ræðu
lávarðsins ltjer um bil á |>essa leið:
,,Hann minntist á |>ano skozka
svip, seríJ J>etta samkvæmi liefði. Þetta
væri kveld bins heilaga Andrjesar, og
I anda værn gestirnir nú á heiðinni
Iieima á ættjörð sinni. Hann vonaði,
jtð hverjir óskozkir vinir }>eirra, sem
kynnu að vera viðstaddir, mundu
virða á betra veg fyrir f>eim, að peir
notuðu petta tækifæri sem nokkurs-
konar öryggispfpu, pví að pað væri
einmitt einn af kostunum við slíkt há-
tíðarliald. Eptir að hann hafði sett
skyrt fram sum af peim stríðs- og
háð-yrðum, sem Skotar yrðu að bera
mel polinmæði, lijelt hann áfram á
J>essa leið' ,.Jea ætla ekki að fara
inörgum orðum um hin einstöku atriðí
f pjóðareirikennum Skota; en á ann-
ari eins samkomu og pessari, f>ar sem
pjóðerní vort hefur svo marga og
inerka fulltrúa, vona jeg, að jeg megi
láta í ljós pá von, að vjer teljum
aldrei neina nauðsyn á f>ví að dylja
J>jóðerni vort, og pví síður að vjer
skömmumst vor fyrir f>að. Jeg veit
að sumir menn kunna að halda og
bafa. haldið, að viðbald slíkra fje-
laga sem J>essa, geti tálmað pví sam-
rennsli og peirri samvinnu, sem svo
fjelagi. En uni J>að er jeg ekkkert
hræddur, heldur ætti f>að, að vjer lát-
um í Ijósi ást vora á pví landi, sem
vjer erum frá komnir, að verða oss
hvöt til péss að taka verulegan pátt í
pví að efla lieill pess lands, sem hefur
tekið oss f sona stað. Og auk pess
er pað ekkert smáræði, að sleppa sín-
urn pjóðflokks-einkennum. Ef vjer
reynum að losna við pað í oss, sem
er greinilega skozkt, til pess að líkj-
ast einhverjurn öðrum, sem lieyra til
ólfku {> óðerni, pá má búast við pví‘
að oss takist að eins, að verða heldur
tilkomulitlir. Það má svo að orði
kveða, að hver pjóð eigi sína sál, eins
og einstaklingarnir. Ef pið sviptið
pjóðirnar pví sem erpeirra eigið, J>á
sviptið pið pær sálareinkennum
sínum“.
Það er eptir J>essu ekki mikill
efi á pví, hvoru meginn Abcrdeen
lávaxður yiði, ef li8nn væri íslend-
ingur'— livott 1 ann yrði á máli peirra
manna, sem telja pað mesta farsældar-
veginn að varf.a öllu íslenzku fyrir
borð, um leið og stigið er fæti á J>etta
land, eða peirra sem leggja vilja rækt
við pjóðerni vort bjer í land', ein-
mitt af pví að ,.pað má svo að orði
kveða, að hver pjóð eigi sína sál“,
eins og Aberdeen Jávarður komst að
orði. — Því fer mjög fjarri, eins og
ósjaldan hefur verið sýnt fram á í
pessu blaði, að menntuðustu og merk-
ustu men nirnir bjer í landinu ætlist
til pess eða telji pað vel til fallið, að
nokkur sómamaður eigi að hætta að
vera pað sem hanti hefur áður verið,
eígi að leggja sitt eigið eðli í söl-
urnar, fyrir pað að liann skiptir um
verustað á jarðailinettinum.
Ársskýrsla Clevelands.
Bandaríkja-congressinn kom sam-
an á mánudaginn og var par lögð
fram ársskyrsla forsetans eða boðskap-
ur (message) eins og Bandaríkjamenn
komast að orði. Hjer skal skýrt frá
nokkrum helztu atriðum skýrslunnar.
Fyrri partur liennar er um sam-
komulag Bandai íkjanna við aðrar
pjóðir. Nokku'rt pref hefur átt sjer
stað, en pó ekkert, sem seoja má að
á síðasta fjárhagsári. Gizkað er <á,
að stjórnarlöndin, sem enn eru eptir,
nemi nokkru meira en 600,000,000
ekra, og eru par J>ó ekki meðtaldar
360 000,000 ekra í Alaska. Alls
kornu inn fyrir seld lönd $2.674.285.
Við lok fjárhagsársins vorn 469,
544 menn á eptirlaunalistanum, höfðn
fjölgað um 3,532 áárinu. Eptirlaun-
in, sem borguð voru, námu $139,804,-
461. Forsetinn brýnir pað fyrir con-
gressinum, að vakaridi auga purfi að
hafa á pessu eptiilaunamáli, með pví
að stórkostleg svik haíi par áður verið
í frammi höfð.
Viðvíkjandi tollmálinu leggu:
forsetinn pað sjerstaklega til, að toll
ur verði numinn af koíum og járni, og
sömuleiðis sjerstaki tollurinná hreins
uðu sykri. Jafnframt leggur liann og
fast að corigressinutn, að nema úr gildi
lögin, sem neita skipum um registrer-
ing, ef J>au eru smíðu? erlendis, enda
pótt Bandaríkjamenn eigi pau og noti
.pau í sínar þarfir — segir pað lagaá
kvæði í beinni mótsögn við pá grund-
vallarsetning, sern nú sje pó komin
inn í tolllöggjöfina, að gottsje að efla
innflutning peirra vörutegunda, sem
fólkið parfnist. og eins að fá inarkað
fyrir afurðir landsins hvar sem auðið
verður f lieiminum.
Að síðustu kemur forsetinn með
bendingar urn pýðingarmiklar breyt-
ingar á bankaiögunum, par á meðal
að nema úr gildi lögin, sem heimta,
að skuidahrjef Bandaríkjanna sjeu
lögð fram sern trygging fyrir útgáfu
bankaseðla, og að ríkisbaukar íkuli
lausir við skattaálögur, pegar peir
geti sannfært fjármálastjórnina um
[>að, að ekki sjeu úti manna á meðal
se ðlar pe irra nreira en svo, að nerni
75 af bndr. af borguðum og óskertum
höfuðstól poirra.
Yiðskijiti Breta.
Apturlialdsflokkurinn lijer í land-
inu hefur urn tíma verið að tönirlast á
pvf, að verzlunarfrelsi Stórbretalands
hafi haft pau áhrif, að Bretar hafi ver-
ið reknir frá markaði liinna siðnðu
pjóða. Ei.ikum liefur Sir Charles
Tuppor yngri gert inikið númer úr
stórtíðindum sæti. Forsetinn kveðst striði. Blaðið Moncton Tran-
hafa talið pað skyldu sína, að reyna
að koma á sátt og samkomulagi milli
Kína og Japans, bæði vegna peirra
miklu verzlunarviðskipta, sern Batida-
ríkjamenn hafi við pessi lönd, og svo
vegna þeirrar liæltu, sem af stríðinu
stafi fyrir pá Bandaríkjaborgara, sem
lieima eigi í pessum löndum, eða
sjeu par 4 ferð. Og pótt pær sátta-
tilraunir hafi ekki tekizt, kveðst for-
setinn pes3 albúinn að lialda peim á-
fram, hvenær sem hann fái bendingu
um, að pað sje til nokkurs.
Alls hafa tekjur Bandaríkjanna
síðast'iiðið fjárhagsár numið $372,-
802,498,29, en útgjöldin allt að 70
millíónum meira.
í herliði Bandarfkjanna mega
fiest vera 25,000 manna, en í herliðinu
hafa síðasta ár ekki verið nema 20,000.
Fovsetinn leggur það lil, að liðsraönn-
urn verði fjöigað svo mikið, sem lög
leyfa, ekki vegna pess, að horfurnar
sjeu neilt ófriðvæulegar, heklur til
pess að nota nr-*gi J>ær vfggirðingar
með ströridum fram, sem reistar liafi
verið á síðari árum. Þá minmst og
fcnsetinn á {>að atriði, sem svo mikl-
um umræðum hefur valdið, að nota
bafi purft allmikið hersveitunum á
pessu ári „til pass að vernda eignir
Bandaríkjanna, styrkja starf sam-
bandsdómstólanna, og nema burt ó
löglega mótspyrnu gegn pví að stjórn
iandsins gerði sitt lögskipað verk“;
segir liann, að bæði liðsforingjar og
Óbreyttir liðsmenn bafi par gertskyldu
sfna bæði fljótt og ve).. AHs n4mu
útgjöld bermáladeildarjnnar síðastlið-
ið fjárhagsár $56,039,600,31.
Tekjur póstmáladeildarinnar
námu $75,080,479, en útgjöldin $84,-
324,414- voru 09,805 pósthús f
Bandaríkjunu.fl 30. júní síðastliðinn,
höfðu fjölgað um 1,403 á fjárhags-
árinu.
Stjórnin Ijet af hendi á ýmsan
spskileg er ’í hverju sem helztpjóð- 'hótt 10;400.100 ekrur af ítjórnarljmdi
script svarar honum á þessa leið:
Sir Charles Tupper fer með ó-
sannindi, [>egar hann segir, að Stór-
bretaland hafi varið rekið frá markaði
bins siðaða heitns.
Vörur útfluttarfrá Stórbretalandi
nátnu 130,000,000 pd. sterling árið
1800, en 203,000,000 pd. sterling árið
1890 — prátt fyrir verðlækkunina
í raun og \-eru er framförin enn meiri
en í fljótu bragði virðist.
Siglingar Stórbretalands liafa
tvöfa'dazt að tonna tölu á prjátíu
árum, þangað til nú, að pað ræður
yfir tveim priðju allra vöruflutninga
á sjó. Og þó segir ungi Tupper, að
Bretland hati verið rekið frá markaði
hins siðaða heitns!
1800 sendi Stórbretaland til
Þýzkalands vörur fyrir 13 000,000 }>d.
sterling, og 1890 fyrir 19,009,000 pd.
storling.
1860 sendi Stórbretalund til
Frakklands vörur fyrir 5 000,000 pd.
sterling,‘og 1899 fyrir 17,000,000 jid.
sterling, Er petta að vera rekinn frá
markaði hin3 siðaða heims?
Stó.brttaland sendi til Banda-
ríkjanria árið 1860 vörur fyrir 22,-
000,000 pd. sterling, og 1890 fyrir
32,000,009 pd. sterling. Árið 1860
sendi Stórbretaland til brezku Vesf-
índfanna vörur fyrir 2,000,000, og
1890 fyrir 4,000,000. Til Á>traliu
sendi pað 1800 vörur fyrir 10,000,000
pd. sterling og 1.890 fyrir 23,000,000
pd. st. Til brezka lilutans af Indlandi
sendi pað 1860 vörur fyrir 17,000,000
[>d. st., pg 1890 fyrir 34,000,000 pd.
sterling.
Er J>örf 4 að svara frekara J>essari
tilbæfulausu staðhæfingu?
> » -------------------------------------
Eitt fjelag hjer í bænum, „Par-
sons Produce Comp.“, hefur (lutt inn
eða~pantað 80.000 pund af gæsum og
l$all((tnskuro Jjænsnun) banda mörjt)-
um um jólin. Auðvitað fer nokkuð
af pc.im fuglum til staða vestur af
áVinnipeg. Fleiri kauprnenn flytja
og inn possa fuirla, en J>etta fjelag
flytnr inn mest af peim. ]>eir ko'tia
frá Outario og kosta lijer mn bil 12
cent pundið. Þannig liafa $9,600
verið sendir til Ontario fvrir ]>essar
tvær fuglategundir, og hefðu Mani-
tobamenn getað fenoið n 111 pað fje
með dálftilli framt iksse.nl. Líkt er
og eggja verzluninni varið.
Mr. Jón Ólafnsson er orðinn rit-
stjóri að dansk-norsku skemmtandi
og fræðandi mánaðarriti, sem hann
hefur sjálfur stofnað, og heitir: „1
ledige Timer“. Fyrsta heptið hefur
oss verið sent, og er það 16 blaðsíður
i nokkuð stóru broti. 1 pví eru stutt-
ar RÖgur og greinar ýmiskonar fræð-
andi efuis. Allt er li'[>:ið heldur
skemmtilegt, og bóknieunta-bragð að
pví. Einkuro eru góðar tvær stuttar
greinar, önnur um Oliver Wendell
Holmes eptir Oscar Gundersen, og
hin .um hina nýju stofnu í bókmennt-
unurn, tekin úr Decorali „College
Chips“. Utgáfa ritsins er kostuð af
útgáfufjelagi blaðsins „Norden“.
Fumlur að Gimli 21. nóv.
1894.
Það var fjölmennur futidur, sem
hildinn var að Gimli 27. p. m., út af
bryggjumálinu, eitthvað yfir 50 matins
á fundi, mest Víðisnesbúar, og nokkr-
irmenu, úr Árnesbyggð. Þeir bræð-
ur St. Sigurðsson otr Jóh. Sitrurðsson,
o o rá '
kaupmenn f Breiðuvík, mættu báðir
á fundinum.
Það var eins og einhver ókyrð
væri á -nönnum um morguninn, eink-
um flokkuðu Sigurðsson-liðar sig
m jög, og rjeðu ráðum sfnum; er sagt
að sumum foringjunum úr liði peirra
yrði ekki svefnsaint nóttina fyrir
f undinn.
Framan af fundinum var setn
enginn vildi taka til máls, en einhver
íbyggnissvipur hvildi yfir öilum; [>að
var ekki liægt að slíta orð úr nokkr-
uin manni.
Loks var skorað á oddvita, Mr.
St. Sigurðsson, að skýra bryggjumál-
ið, og hvernig á |>ví stæði, að útlit
væri fyrir, að bryggjan ætti að bygj>j-
ast að Hnausum en ekki á Gimli. Mr.
Sigurðsson fæiðist undan pví með
nokkrum óákveðnum orðum, og
sagðist ekki hafa meira að segja að
svo stöddu, en Ijet drýgindalega yfir
að meira væri til.
Eptir nokkrar lauslegar) orða-
hnippingar, skýrði Mr. Sigurðsson
samt frá pví, að Ross J>ingmaður hefði
sjiillt fyrir bryggjumálinu íneð pvf að
biðja um $27,000 til bryggjunnar
(eða bryggnanna), en Bradbury hefði
tekizt betur, pví hann liefði ekki beð-
ið um nema $10,000 og fengið $2.500_
Þessi upphæð lrefði verið svo lítil, að
hún væri mátulega lítil til að byggja
bryggju að Hnausum, pvf par væri
útd/pi meira en að Gimli, auk pess
lisfði stjóriliu sjeð, pagar búið var að
sýna lieuni uppdrátt af Hnausun,
Jegu Mikleyjar frá Hnausum og allar
krossbrautir sem út frá IInau3um
ganga f allar áttir, að pað væri rjeþti
staðurinn fyrir bryggjuaa, sem mið-
púnktur nýlendunnar.
G. Thorsteicsson pótti pessar
upjilýsingar vekja tortryggni á góðri
frumistöðu peirra Sigurðsons og Brad-
burys, og sýmji fram á, að lijer væri
um mótviunu peirra að ræða móti
pví að bryggjan væri byggð að Gimli,
og fór uui pað nokkrum orðum, áður
eu hinu lagði franj bænarskrá til
Qttawastjórnarinriar um að breyta
fyrirætlan pessari og hyggja heldur
bl7íí£juna a^ Qimli, eða pá í báðum
stöðum í senn.
Jóhann Sólmunds3on hróáaði bæn-
arskránni eq fana pó að henni
með mjög ómerkilegum vafning-
um; sama gerði St. 0. Eiríks-
son; [>vældu [>eir nú heilmilcið Stefán-
arnir og Jóliann um að bænarskráiu-
mundi spilla, fremur en bæta, fyrir
málefninu; var ehgiijn veigur í ástæð-
! :--------------------------1-------*
um peirra, [ ví ástæðurnar voru eng-
ar, og ræður peirra voru bull til að
dreifa fundinum og tefja fyrir honum.
Svo var bænarskráin sampykkt
án mótmæla, en tveir menn greiddu
ekki atkvæði.
Þá vildu Sigurðsson-menn senda
bænarskrána til Bradbnrys til með-
mæla, en peim var sýnt fram á, að
pað væri sama sem að drepa málefnið,
og er undarlegt að peir skyldu vera
svo ósvífnir, að fara fram á pað, par
sem fundinuin var nú ljóst, að St.
Sigurðsson og Bradbury höfðu komið
pví í pað horf, sem nú stóð pað í, og
pjir fjelagar væru þeir óheillavæn-
legustu munn til að f.á það í liendur.
Sumir vildu senda Ross ping-
mmni bænarskrána til meðmæla við
s jórnina, og sumir B. L. Baldwinsori,
en þeim var s/nt fram á, að Baldwin-
son væri of bundinn Sigurðsson og
B-adbury til pess að honuin væri
treystandi, og var pvf seinast afráðið
að senda hana beina leið til ráðgjafa
opinberra starfa.
Þessi fundur var pví alcfer ósitr-
ur fyrir oddvitann; hann hafði sjálfur
lýst pví yfir fyrir fundinum, að hann
hefði gert ujipdrátt áf Ilaausum, og
sýnt með peim upjidrætti, að Hnausar
væru miðdepill nylandunnar, og með
þessum uppdrætti og tillögum Brad-
burys, liefur hann svo náð loforði uin
að fá bryggjuna byggða fyrir sínu
eigin prívat landi, og áorkað pví, að
gmgið væri fram bjá bæjarstæðinu
Gimli, sem er stjórnarland, er all-
mikið po-p er nsið upp á.
Fallega staðið fyrir gagni Víði-
nesbyggðar af oddvita hennar!!
Ilvað skyld u margir Víðinesbúar
kjósa liann í vetur? Það verður fróð-
legt að vita.
Það er aubvitað, að Mr. Sigurðs-
son hefur verið að vinna fyrir sínu
eigin gagni í pessu bryggjumáli; en
pess meiri ástæða er fyrir Víðinesbúa,
að vinna að sínu eigin gagni án hans,
og að sýua lionum nú afdráttarlaust,
að þeir sjeu menn með sjálfstæði,
sein ekki þoli, að sjer sje misboðið
svona brapariega, enda væri heiður
peirra í veði, ef þeir kysu hann fyrir
oddvita eptir allt þetta. En á pví er
engin hætta, nema með St. Ó. Eiríks-
son, Jóh. Sólmundsson, og G. Thomp-
son, sem ritar pað um sj.álfan sig, að
hann sje bezti maður byggðarinnar.
Jeg get ekki ímyndað mjer annað, en
að pá sjeu upptaliu atkvæði Sigurðs-
sons í þeim hluta nýlendunnar.
Vfðbjóðslegast af öllu pessn er
framkoma St. Ó Eiríkssonar, sem kvað
ætla að sækja á ný sem meðr.áðamað-
ur Viðirnesbygg ðar. Ifann póttist
bænnrskráar málefninu um bryggju á
Gimli hlynntur á fundinurn, en svo
lanat gokk lmnn f nlutdrægni og rnót-
róðri móti bænarskránni, að engum
duldist, að haun var algerlega á Sig-
urðssonar lilið, og eins vinnurhann að
pví af alefli, að útvega nafna sfnum
atkvæði, og er örðugt að sannfærast
um að aðrir eins menn liafi hag byggð-
ar sinnar fyrir augura; eða livað hafa
nú ineðhaldsmenn St. Ó. Eiríkssonar
til varnar?
Það er vonandi, að þeir af alvöru
íhugi þotta, áður en poir ganga að
kosninga borðiau í vetur, en láti
hvorki trúleysis áhuga nje harðsnúinn
llokkaríg, — sem orðinn er byggð
peirra til skaða og skammar — binda
sig á klafa heimsku og hleypidóma.
T. H. Lougheed, M. D.
Útskri t'aður af Man, Medical University.
l)r, f.oueheed hefur lyfjnbúð í *am-
bandi við lækui-stört' sfn ag tekur því til
ðll sti meðiil sjálfur. Selur skólabtekur,
ritföng og fleira þesshúttar.
Beint á inóti County Coui t sáiifstofunni,
GLENBORO, MAN.
HUQHES&HORN
selja lfkkistur og annast um
útfarir.
Beiut á móti Commercial Bankanum
Allur útbúnaður sá bezti.
Opið dag ognðtt.
el 13.