Lögberg - 28.05.1896, Blaðsíða 2

2
LÖQBERG, FIMMTUDAGINN 28. MAf 1896
Orðbókamáliff.
(Eptir J, EÍDarsson)
Eins og kunnugt er, hef jeg tví
vegis hreift f>ví í „Lögbergi'1 ekki
»lls fyrir löngu, að nauðsyn bæri til
nð fslenzkar bókmenntir ykjust að
mun að J>ví er snertir orðbókafjölgun
á J>vl máli. Hefur ritstj. „Lögbergs“
veitt m&linu mjög svo góða undir
tekt og jafnframt gefið í skyn, að hann
myndi enn hreifa málinu siðar. Á
hann’fyrir J>að pökk [skilið engu að
slður fyrir f>að, |f>ótt hann hugsi J>að
m&l að sumu leyti öðru vlsi en jeg
hafði sj&lfur gert, „J>ví betur sj& augu
en auga'
Honum virðist að beppilegast
myndi, að stofna hjer „meðal Vestur
íslendinga einskonar bókmenntafje
lag, er safni fje til að láta semja og
gefa <it ensk-islenzka orðabók“. Eigi
synist honum mikil von til, að Vestur
og Austur-ísl. gætu unnið aaman að
J^essu fyrirtæki. En & hinn bóginn
ímyndar hann sjer, að hægt sje að fá
nóga menn (hjer vestanhafs, að mjer
skilst) til að vinna verkið, ef eigi
skorti fje til.
I>að er auðvitað, að peninga
spursm&lið er svartasti skugginn &
peesari orðbókaleið, og svo svartur að
likindum, að, ef engin samtök geta
komist &, pá ratar m&lið ef til vill ald-
rei til lykta. En bins mætti og gæta,
að ef hugmyndin um þýðingu orð-
bóka fyrir hvert mál, sem um er að
ræða, væri vöknuð, og dreifð inn í
meðvitund pjóðarinnar, sem m&lið á,
J>& sæi „fólk“ mjög ljóst hve óhjá-
kvœmilegfpsdS væri, að leggja nokk-
uð & sig in&linu til styrktar. Naura-
ast getur nokkrum hugsandi íslend-
irgi blandast hugur um, hve erfitt pað
er fyrir fslenzkar bókmenntir að fylgja
með bókmermta framleiðslustraum
annara mennta-pjóða heimsins. En
ef til vill grunar ekki marga, að pessí
otðbóka skortur eigi og hafi átt eins
mikinn pátt 1 bókmenntalegu aptur-
haldi eða framfaraleysi eins og í raun
og veru befur &tt sjer stað. Fyrir
pessum afieiðingum væri auðvitað
hægt að færam/mörg iök, sem hávaði
keim af enskri hugsun, setninga-skip-
an, eða jafnvel orðtökum hj& peim I
sumum hverjum líka. Keraur petta
n&ttúrlega til af pví, að ísl. er höfð
hjer útundan og metin til lítils gild-
is. E>að sem mjer pví finnst sjerstak-
legast mæla með Vestur-ísl. til að
semja Dýyrðabók, er hin br&ða pörf
peirra fyrir hana, aðstöðu-hagræði &
ýmsan hátt og ef til vill, væntanlegar
betri undirtektir til fjárframlega, ef
meðvitund peirra kæmist að peicri
niðurstöðu, að bókin væri peim nauð-1 Kjöhkaup
synleg. En, ef ræða væri um íslenzk-
enska eða ensk fslenzkar orðbækur,
p& ættu peir ennfremur og að sjálf-
sögðu að standa margfalt betur að vígi
með að tákna polanlegar framburð
Sj erstok Sala.
HOUCH & CAMPBELL.
Málafærslumenn o. s. frv,
Skrifstofur: Melntyre Block, Main St
Winnipeg, Man.
tsr
Fást a* eins ef tekið er $10.00 virði eða meir.
Engir tleir hlutir af sama númerki.
eða
£f f-ú viit að eíns $5.00 virSi, eða meir, þá velurðu úr, en tekur
að eins helminginn af hvebju númeri, sem þú vel ur.
MUNIÐ EPTIK AD ÞID GETID VALID ÚK.
T. H. Lougheed, M. B.
I Útskrifaður af Man, Medical Universitf
No.
No.
No.
No.
No.
No.
enskrar tungu; en pað er nokkuð No.
sem, eins og margir vita, ferst næsta No.
óliðlega heima & íslandi. Eins og ^°’
kunnugt er, er par orðin {ilmenn regla,
að hver kennari kennir ensku-fram-
No.
burð, sem tfðkast á einhverjum vits- No.
um parti Englands eða Skotlands, án
tillits til pess (að sýnist), hvort pað er
hinn aðallega rjetti framburður m&ls
ins, eins og hann er talaður af enskum,
menntuðum mönnum, eða samkvæmur
hljóðtáknum góðra enskra orðbóka
Sama má að mestu leytisegjaum
frau.burðarreglur í íslenzkum kennslu-
bókum fyrir ensku-nemendur.
Dað er ekki hugmynd mfn, að
jeg sjái og skilji petta mál að öllu
leyti öðrum betur; pví gleður pað mig I ^0’
að lesa pað, sem aðrir kunna að segja j^o.
um pað frá mismunandi hliðum.
Samvlnna Austur og Vestur-íslend-1 No.
No.
No.
No.
No.
No.
No.
No.
No.
Ne.
No.
No.
No.
No.
No.
No.
No.
inga að pessu samparfam&li hefur
mjer skilist að væri heppileg, og enn I ^0’
sýnist mjer að á pví færi bezt, pótt N0.
jeg í petta sinn færi eigi rök fyrir pví
frekar. En líklegt er að svo sje sem
ritstjóri Lögbergs gaf 1 skyn, að
bræðrabandið milli heimsálfanna sje
ekki eins samlaðandi og pörf væri á
eða eðlilegast.
No.
No.
No.
Ne.
No.
No.
No.
Jeg er öldungis ekki fjarri J>ví, N0,
að heppilegra væri að stofna til ensk
No.
No.
Islenzkrar orðbókar fgrst, eins og rit- j>j0
No.
stjóii „Lögb.“ bendir &. Honum
sýnist vera pað ljóst, að allar pessarlNo.
prjár orðbækur sjeu mjög nauðsyn-
legar. Og vel má vera, að hann hafi
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
20 pund bezti raspaður sykur
3 pund 20c. raalað kaffi (nýtt)...............
2 pund 25c. kaffi, grænt eða brennt..........
2 pund 30c. kaffi, grænt eða brennt..........
2 pund 35c. kaffi, grænt eða brennt..........
2 pund 40c. kaffi, blandað Mocha og Jawa....
4 pund I5c Te dupt (Tea Dust).................
4 pund 25c. Te................................
4 pund 35c. Te...............................
2 jmnd 50c. Te, Loco 999, vel 65c. virði.....
1 pund 15c. malaður pipar....................
1 pund 35c. pipar malaður heima, óblandaður..
1 pund 15c. Sinnep...........................
1 pund 40c. mal. Sinnep, óblandað............
1 puud 15c. malaður kanel....................
1 pund 40c. mal. kanel, malaður heima, óbland.
1 pund 15c. malað Ginger.....................
1 pund 40c. mal. Ginger, heima útbúið, óbland,
2 1-punds 25c. Baking Powder baukar..........
2 1-punds, bezta Baking Powder, baukar.......
3 palíkar ÍOc. Soda eða Salaratus, 25c. virði.. .
Merkiö þaö sem þið viljið íseinni dálkinn
minna geymir i vitum sínum án pess gildar ástæður til að.treysta Vestur
þó að taka eptir pvl. Verið getur, að Isleodingum betur.en peim að austan, No
Vestur-ísl. hafi enn ekki ihugað,hvert lil aö leysa starfann vel af hendi,
framtfðar-lið peim yrði í góðum ís-
lenzkum orðbókum, t. a. m. fyrir
n&msmenn og kennara á hinum fyrir-
hugaða'skóla kirkjufjelagsins, sem ef
til vill & langt í land, en \ onandi
kemst J>ó einhverntíma á fót. Mig
grunar, að ef mörg ár líða til pess
Um
hugar að
pess snúi
pað kemur £mjer ekki til
prátta, pótt líkurnar til
eigi að mjer sömu hliðinni.
* *
Ritgerð pessi ^var ætlast til að
kæmi út í „Heimskr.“, en par eð
ritstj. pess blaðs gerði pess engan
skóli myndast hjer vestra, p& m
pað ekki verða neitt sældarbrauð fyi ir I ^ 1 »1-,ög1:)ergi“.
íslenzk-orðbókalausan kennara, að
troða íslenzku inn í nemendur, sem
Höf.
drukkið hefðu inn í sig vestur-íslenzk- pitESTAR OG I.EIKMENN ERU
an málgraut og málleysur, svo að segja
með móður-mjólkinni, og svo auðvit-
að alist upp & pessu menntalcga óheil-
næmi til fullorðins ára. Hjer vestur
í Ameríku, par sem íslenzkan virðist
vera búin að taka megna uj>pdráttar
íýki með verstu einkennum, og par
SAMTAKA
í að hrósa
Ðr. Agneio's
Poxoder.
(datarrhal I
No. 49
No. 50
No. 5l
No. 52
No. 53
No. 54
No. 55
No. 56
No. 57
No. 58
No. 59
No. 60
No. 61
No. 62
No. 63
No. 64
No. 65
No. 66
No. 67
No. 68
No. 69
No. 70
No. 71
No. 72
No. 73
3 pakkar lOc. Corn Starch, 25c. virði
3 pakkar lOc. Gloss Starch, 25c. virði.......
3 pakkar lOc. Gerkökur, 25c. virði..........
6 pakkar 5c. Gerkökur, 25c. virði............
2- 10c. „Rising Sun“ Stó sverta.............
3- 10c. Lampa glös...........................
l-65c. Sfróps fata fyrir....................
l-75c. Síróps fata fy rir.............. .
l-85c. Síróps fata fyrir.....................
1-11.00 Síróps fata fyrir....................
1- 2 gallona fata af „Maple“ sírópi........
8 pund purkuð epli, “Standard”...............
5 pund purkuð epli, allra beztu..............
2- 10c. öskjur af skósvertu..................
8 pund pvegnar kúrennur......................
12 pund góðar rúsínur.......................
8 pund beztu rúsfnur.........................
8 pund góðar purkaðar Peaches...............
5 pund úrvals purkaðar Peaches...............
10 pund lOc. California sveskjur.............
6 pund I5c. California sveskjur..... ...,
2 pund úrvals Apricots.......................
15 pund hálfgrjón............................
10 pund ágæt hrísgrjón.......................
7 pund beztu lOc. hrísgrjón..................
12 j>und bezta haframjöl, marið..............
3 j>und lOc. Tapioca.........................
3 pund lOc. Sago.............................
2-10c. flöskur af Saumamaskfnu olfu..........
1 pd. Climax, Spearh., eða hvað annað 50c. tób
1 pd. Battle axe Tod ly, eða hvað annað 25c. tób
3 pakkar af hvaða helzt 10c. tóbaki..........
10 baukar af kaffibætir......................
12 “Red Stick“ kaffibætir....................
2-15c. flöskuríaf bláma......................
3 lOc. kassar af bláma (Ball)................
13 st. af pvottas&pu, Lenex eða Pure Gold, &c.
6-10c. st. af hands&pu.......
6-5c. st. af handsápu........
3 Súkkuladekökur.............
12 kassar af “Parlor“ eldspítum
15 kassar af Oshkosh eldspítum
1-60 feta pvottasnúra og 50 pvottaklemmur.. .
l-25c. kassi af Soda-kökum
3 pakkar af smánöglum og „Canopner“
l-25c. Kústur............
No.
No.
Tökum biskupinn í Toronto, Right No. 7'
Rev. A. Sweetman, D. D., D. C. L., I No
prjá yfirmenn McMaster háskólans og No.
menn eins og Rev. W. H. Withrow, No.
Bem varla ber við að nokkur maður, D. D., og aðra tilheyrandi Mepódista I No.
sem pess er fær, bendi nokkru sinni á
hættuna, sem yfir málinu (ísl ) vofir;
og par sem yfir höfuö lítil eða engin
éptiitekt er veitt pvf, hver talareðal
kirkjunni, sem hafa’ hælt mjög mikið I No.
Dr. Agnew’s Catarrhal Powder, og No.
bætum par við hinum hlýju meðmæl- No.
ingarorðum hins fræga blaðamanns, | No.
Mr. W. A. Smith, sem komandi frá
ritar samkvæmt pvf máls eðli, sem leikmanni, p& má ineð sanni segja, að No.
hafandi er eptir, læracdi fyrir uppvax- Pre®lar °g leikmenn hafi sama álit á No.
pessu fræga meðali. Sannleikurinn
, . .er sá, að hver sem brúkar meðalið
lnust m& ættfæra til Þjóðmáls Austur-1 heful. gott af að segja um pað
Með pví að anda ofurlítiðí gegn um I No
pfpuna, sem fylgir hverri flösku af Dr|No.
Catharral Powder, berst
íslendinga að fornu og nýju — er pó
sannarlega pörf á slíkum bókum.
No.
No.
No.
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
J>egar jeg íhuga pað, liverjir, AKnew’8 Catharral Powder,
A . X -17- .... f„i j; duptið innan um allt nasaholið. Mað-
Austur eða Vestur IsJendirgar, væru L ,, ..., . , - .. . I
’ ur finnur ekkerttil af pví. Það bætir
L .i ■ w»n v * > v n f . O i rvi C1» f>ro ci m ð /> vv> , , i I . - «
manni á tfu mfnútum og læknar cat-
arrh, hey fever, höfuðverk, sárar
kverkar, tonsilities og heyrnardeyfu
Sextíu ceuts. „Sample“ flaska með
fyrir 10 cents f
silfri eða frímerkjum. S. G.
hefur sýnt, að I 44 Church street, Toronto.
betur vaxnir peim starfa, að semja
n/yrðabók fslenzka, eða mynda „nýj-
ar pýðÍDgar“ yfir óalgeDg orð, t. d. f
ensk-fslenkri orðbók, pá skilstmjer. , ... ,
að Austur-ísl. sje starfanum betur .n.0!!?..1!??..
vaxnir; pvf reynslan
piátt fjrir pað, að hrersdagsleg nauð
syn fyrir fjölgun nýrra fsl. orða viiðist
vera enn nœr Vestur-ísl. pá hafa peirj BORGAR SIG BEZT
pó ekkert gert svo teljandt sje, sízt
yfirleitt, að pví, að n/mynda orð, og
sárfáir sýnast geta ritað polanlega
íslenzkt mál aðrir en peir, sem lœrðu
málið heima & ísland og jafnvel | Stef^n StefánSSOn,
cents
Detchon,
No.
No.
No.
No.
No.
No.
No.
No.
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
l-30c. Kústur.........................
l-35c. Kústur..........................
l-25c. pvottaborð.....................
l-40c. tvöfallt pvottaborð.............
l-10c. Flavoring Extract..............
l-25c. Flavoríng Extract..............
l-35c. glas bezta heima tilbúið Vanilla.
1- 50c. glas Lemon Extract, 1 mörk....
10 pund af porski......................
1 kassi af reyktri sfld................
2 baukar af 20c. Laxi..................
2 baukar af 25c. Laxi..................
6 öskjur af smásíld (Oil Sardines).....
3 stórar öskjur af “Mustard Sardines“...
2 öskjur af 20c. “French Sardines“.....
2 pund af 18c. “cream“ osti............
2- 20c. baukar borð Peaches............
2-20c. baukar California Apricots......
2-15c. baukar Stráber..................
2.15c. baukar Rasberries...............
2 baukar gæsaber...................
2 baukar rauðar Cherries (Curtiss Bros).
2-15c. baukar Bláber...................
2 baukar beztu Pumpuin.................
3 baukaf af bezta Mais (Palace brand)...
l-25c. flaska af bezta tomato Catsup....
10 pund af aðfiuttri K.K.K. síld.......
l-35c. flaska af Ileinz Pickles........
3 ösk j ur af Axel grease....j......
l gallons krús af Gedneys beztu Catsup.
25 punda poki af Graham Flour..........
20 pund af góðu ,,bolted‘‘ cornmeal. ...
6 pund af beztu purkuðum Plums.........
00
40
35
50
60
70
45
75
00
80
10
20
10
30
10
30
10
30
25
50
20
20
20
20
20
10
20
50
65
70
80
25
50
50
10
50
50
50
5C
50
50
50
50
50
50
50
25
15
15
10
30
15
20
25
25
20
20
50
30
15
15
10
10
15
25
25
15
15
15
1 l?r' .Lougheed hefur lyfjabúð 5 saffl'
== bandi við læknisstörf sín og tekur þvf **
'""‘öll sín meðöl sjálfur. Selur skólabækur,
ritföng og fleira þesshátter.
Beint á móti County Court skrifstofunn>
GLENBORO, MAN.
PRJONAVJEL.
I’rjónar 15 til 20 pör af sokkum á dftg-
Enginn vandi að meðhöndla ban»;
I Allir geta lært það. Það má breyta henn‘
svo að hægt sje að prjóna á hana úr hv»8
fínu eða grófu bandi sem er.
Maskínan er ný endurbætt.
I vaudaðasta að öllu leyti.
Hún er til sölu hjá
og er
bi»
Gísli Egilsson,
Agent,
Lögbebg P. O., Assa.

CAVhfl 10.1 nAUt MARKs)
CAIV I OBTAIN
COPYRIGHTS.
ato
I Rni?lPÍ>??sÍlSr"“í *i»n‘honeft^>plnÍoií wrft?
Iw & COM who bave had nearly flfty yeart*
experlenoelnthe patent businesa. Commnnlca-
tlons strlctly confldentlal. A Ilandbook of In-
ía.r^»Kt,on ooncernlnij Patenta and bow to ot>-
sent free. Also a catalogue of mechao-
lcal and Bcientlflo books aent free.
.«2Sit^ini«*.í^k.en*i,tb£,0,íKh Munn * Co. recelY®
I .Eí!0 4 notlcein the Srlcntiflc Atncricnn*
ÍS?-Jtl? ?ro*Ui?h^ w,de,y beforo the publlc witb-
,nventor. Thls BDlendid paper.
IllUBtrated, baa by fsx the
SJ5Pu,at,on of any scienttrfo work In tbe
WOnr'ÍM,?3^Tear* 8am/),e conleB sent free.
nnnioud‘>^ Bdi;,onJnon{hly, flöO a year. Bingl®
♦H?.te , very nuu»ber contains beau-
I H.ÍIÍÍ.J? atÍSi oolors, and nhoto^rapha of neW
I wjth plans, enabling Duilders to ahow the
I atMÍ vwlfp,nn(l8eculecontracts. Addresfl „
MUNN & CO.t NBW YOUK, 301 BROAOWAr*
Nopthern Paeifie R. B-
TijycE ci a
Taking effect on Sunday, April 12, 1890.
MAIN LINE.
I North Bound.
S
2 sf . 1 Íh O ^ S3 O . 0. <5 — STATIONS.
£ 0 « \ \ fc Q Mrt V3 W Q
I i.20p 2-4SP . .. Winnipeg....
10.31 a i.iop .... Morris ....
8.ooa 12.00 p . . Emerson . ..
1 7-ooa U-Sop .... Pembina....
I II.OÖp 8.i5a . . Grand Forks. .
i-3op 4.35a Winnipeg Junct’n
8.3op .. Minneapolis...
7.3op .... Duluth ....
8.00p .... St. Paul....
10.3op .... Chicago....
ReadP^
South BounJ
MARRIS-BRANDQN BRANCH. ,,
East Bound
flf 14
1 ÍMt ° | Sai 8 H g flð A 0* H
| 1.20p 2.45p
7,5op 12.55p
5.43 P U.59p
4.35 p 11.20a
1 2.38 p 10.40a
12.10 p 9.35a
111.21a 9.41 a
| 9.65a 8.35a
7.50 a 7.4Öa
STATIONS.
... Winnipeg . ,
....Morris,...,
.... Roland ....
.... Miami.'....
.... Somerset...
.... Baldur ...,
.... Belmont...,
... Wawanesa...
•... Brandon...,
West Boun°
4 .oOf
Q.ooj
9.5 f
10.B*
4, >*£
5, *6l
3^
að kaupa skó, sem eru að öllu Ieyti
vandaðir, og sem fara vel á fæti.
Látið mig búa til handa yður skó,
sem endast í fleiri ár. Allar aðgeið-
ir á skóteui með mjög vægu verðí.
Ef þið kaupið $10.<>0 virði af einhverri annari vöru en matvöru, getið þið bætt við
25 pundum af röspudum sykri fyrir $1.00,
Á meðan pessi sala steDdur yfir verður allt sellt með LÆGSTA VERÐI
FYRIR PENINGA ÚT í HÖND. FATNAÐUR, XLNAVARA SKÓ-
FATNAÐUR, LEIRTAU og GLERTAU, HATTAR oS HÚFUR, HÚS- laP°lis
GÓLFTEPPI. hectio
1 West Bound. STATIONS.
I Mlxed No 143, every day I ex. Sundays
6 45 p m 8.30 p m ... Winnipeg. .. Portage la Prairie
Enst Bouo;
flfldL.
Mlxed No.

every
d»r
ex. Sun
d»y*'
12.2
.25 a n'
.30 »
ll
Numbers 107 and 108 have through Fu{
Vestibuled Drawino Rnmn
fara^ vel á fæti! | BÚNAÐUR og
Þetta verður eitthvert hið
8LEPP1D ÞVI EKKI.
LANGBEZTA tækifæri til
ekki örgrant að pað af og til beri
6i!ð Maih Stkeet. Winnifeg
One Price Cash Store,
VT“ „ ‘ V .— ‘‘ ; x zn. v íiéLvjjx man vestibuled Urawine Room SleeoinC ^
1 A1 NAÐUR, XLNAVARA, SKÓ- between Winnipeg and St. Paul and
, « Tr tt « rr,rr, . t, <. i ap0]js. Also Palace Dining Cars. Close c0<>
nection to the Pacific coast , ,
. For rates and full information concernin*
að SPARA PENINGA, connections with other lines, etc., apply to
agent of the company, or,
CHAS. S. FEE, II. SWINFORD, .
G. P.&T. A.,St.Paul. Gen. Agent, WinútP^®
CITV OFFICE.
486 Main Street, Winnipeg.
CRYSTAL, N. DAK.