Lögberg - 30.05.1901, Blaðsíða 5

LOUBERG, KIMTUDAUINN 30. MAl 1901.
ver og miSur, að það Ktur út fyrir,
að uiargir Vestur-falendingar haíi
verið og séu enn að fftlma fyrir sér
í þessu málefni, vilji fara að eins og
smiðurinn sem ætlaði að hyggja bát,
en byrjaði á því — sem hann átti að
smíða seinast—neglunni: það væri
mun skynsamlegra, finst oss, að
verja þeim $20,000, sem sumir hafa
verið að tala um að rétt væri að
verja til að semja nýja orðabók,
til aö stofna kenslu í íslenzkri
tungu og .bókmentum, annaðhvort
við einhveru skóla, sem nú er til
hór í landi, eða stofna sérstakan
skóla til þess. Vér vonum að Vest-
ur-íslendingar í beild sinni komist
að sömu niðurstöðu og vér um þctta
mál, þegar þeir fara að hugsa um
það vandlega og íordómalaust. I
þessu sambandi álítum vér rétt að
birta bréf, sem vér höfum rétt ný-
skeð fengið frá dr.Valtý Guðmunds-
syni (ritstj. „Eimreiðarinnar"). það
snertir einmitt það mál, sem hér er
um að ræða, og skoðun dr. Valtýs,
eins og hún kemur fram í bréfinu,
er í samræmi við það álit, er vér
höfum haft um þetta málefni og
komið hefur í ljós ( greinum vorum
1 Lögbergi fyr og síðar. Bréf dr.
Vaítýs hljóðar sem fylgir:
eftir í hinu alræmda saurblaði
„þjóðóltí“ í vetur er leið, var að
krafsa í hinuóun ræðilega Hátiskap-
ar- og hræsnis-mólgagni, „Hkr.
er út kom 23. þ. m. Tuddinn nefn-
sig „Kaupandi Lögbergs" undir
ir
„Khöfn. Amagerbrogade 29,
6. maí 1901.
Herra ritstjóri!
I islenzku blöðunum vestan hafs
hefur að undanförnu töluvert verið rætt
um að safna s&man fé til að kosta samn-
ing og útgáfu íslenzk-enskrar orðabókar.
Þetta gæti verið þarft, ef engin von
væri um að fá slika bók á annan hátt.
En það er einmitt von á tveimur slíkum
orðabókum í nánustu framtið. G. T.
/oega (höf. ensk ísl. orðabókarinnar)
hefur nú í nokkur ár haft styrk frá al
þingi fcil þess að semja isl.-enska orða
bók, og liður sjálfsagt ekki á mjög löngu
áður en hún verður búin. I annau stað
er dr. Jón Stefánsson í London að vinna
að samning ísl.-enskrar orðabókar (í
handbókarformi), sem á að ná bæði yfir
nýja og garala málið. Bæði samning
og útgáfu þeirrar bókar kostar hin nafn
kenda og auðuga Clartndmi Prcss í Ox
ford * Þessar tvær orðabækur ættu að
geta nngfc öllum almenningi, en þeir,
sem þyrftu á meiru að halda, gætu feng-
ið sér hina stóru orðabók Cleasby’s og
Guðbr, Vigfús8onar, sem að þýðingun-
um til er bezta islenzka orðabókin, sem
enn er til, Það er þvi óhætt fyrir Vest-
ur-Islendinga að hætta við orðabökar
málið. En þeir ættu að krefjast þess af
•tjórn Manitoba-háskólans, að hún setti
á fót kensiu i isl. tungu og bókmentum
við háskólann—og styðja það nieð fjár-
framlögum. Það verði!
VALTýR Guomundsson.*,
Clarondon-jiressan jirentaði luna
afar-vönduðu Cleasbýs islenzk-ensku
orðabók — Ritstj. Löub.
Tuddlnn.
Sami myrkra-tuddinn, seui níð-
krafsið utn Vestur-íslendinga sást
krafsinu, en nær hefði hann verið
sannleikanum ef hann hefði sett
undir krafs sitt „Flugutuddi ,þjóð-
ólfs’ “. Að það er tuddi, sem krafs
aði í „Kringlunni", dylst engum
fyrst og fremst af því, að hann er
þjr í einlægu „kúa-snatti“, og þar
næst koma „tudda’-einkennin svo
berlega í ljós—hvað hugsunarhátt,
vitsmuui og klunnaskap snertir—að
engum getur blandast hugur um
hvaða dýrategund skepnan tilheyr
ir. þá má ekki glcyma því ein-
kenninu sem ef til vill sannar hvað
ljósast að sá, er krafsaði og reif upp
leir Heimskringlunnar, cr „tuddi“
(tarfur), því einkenninu, sem sé, að
honurn ter ætíð eins og mannýgu
nauti, sem sýnd er rauö dula, þegar
á eitthvað er minst sem er andstætt
kenningum „þjóðólfs". Af þvf það
sem innflytjendurnir (sl., er komu
hingað um daginn, sögðu í fréttum
var gagnstætt kenningum nauta
hjarðar-kongsins ritstj. „þjóðólfs",
þá úthverfðist þessi „tudda“-kálfur
eins og liann hefði séð rauða dulu,
og krafsar svo og bölvar í „Kringl
unni“. Ef „tudda“-grey þetta í-
myndar sér að vér vitum ekki hver
hann cr, þá skjátlast því ( meira
lagi. þessi ragi „tuddi" má fela sig
undir fölskum nöfnum í „þjóðólfi"
og „Hkr." eins vel og hann getur
upp & það, að hann getur ekki dul-
ist oss eða öðrum, sem nenna að líta
við, því hann er eins auðþektur á
hornunum og klaufunum eins og
asninn er á eyrunum, „skunkur“-inn
á óþefnum og „skugga-baldi" á
skrækjunum. Og það mft vera að
vér leggjum svo lurk á „tudda“
þenna áður en lýkur, að hann muni
eftir því alla sína nautsæfi og hætti
að krafsa.
það lýsir cnnfremur „tudda“-
eðlinu, að gefa í skyn, að innflytj
endurnir íslenzku, er komu hingað
um daginn, hafi verið að fara með
„slef og slúður". Vér þekkjum fólk-
ið lítið, en oss kom það þannig fyrir,
að það sé skynsamt og vandað fólk
og segði rétt eins og því fanst. það
er auðvitaðekki leigu-tól „þjóðólfs
eins og „tuddinn", heldur heiðarleg-
ir innflytjendur, sem komnir eru
hingað til að leita gæfu sinnar í
þessu landi, ekki tarf-draugar, sem
,,þjóðólfur“ hefur sent hingað til að
krafsa n(ð um Vcstur-íslendinga og
,bölva“ Jæssu landi, eins og þessi
„tuddi" er.
Hvað snertir greinina til séra
Stefáns frá einurn af nefndum inn-
flytjendum, þá er mannsins fulla
nafn undir henni. Hann felur sig
ekki ( skúmaskoti eins og hinn ragi
tuddi", Ef „tuddinn" heiur eitt-
hvað út á greinina að setja, þá gctur
hann snúið sér til höf., sem oss þyk-
ir líklegur til að setja hring ( mis-
nesi „tuddans".
„Tuddinn” Icitast ekki við að
sýna, I krafsi sínu í „Kringlunni”, að
nokkurt atriði í því sé raugt, er vér
höfum eftir innflytjendunum. Hann
bara ýskrar og bölvar. Krafs
„tuddans" er þannig svo langt fyrir
neðan allar flárhellur, að cngum er
láandi þótt hann sé ekki að ata sig
út á að hreifa við því. þar til hinn
ra8’ „tuddi“ þorir að koma upp úr
saurgryfju sinni, er réttast að hann
heiti „Tuddinn undir flórhellunum".
SJERSTOK
SALA
A
KARLMANNA
KROGUM --
20 Tvlftir
aí flunku nýum krögum, með
niðurbrettum hornum, ný
komnir frá verksmiðjunni.—
Vanaverð á slíkum krögumer
20c. stykkið, en til þess að
gei a þá kunna, ætlum vór á
laugardaginn og alla næstu
viku, að selja þá
3 fvrir 25c.
J. F. Fnerton
<Sc CO.
GLENBORO, MAN
Bat Porlage LumBer Co„
TeU»i»h. 1»02.
LIMITED.
h x 8 — Sliiplap, ódyrt $18.50
1 x 4 — No. 1........... $15.00
Jno. M. Chisholm,
ManAger.
(O’rv. Mauager lyrir Dick, Banaing k Co.)
Gladstone &
Higgin Str.,
Cufubaturinn
“ CERTIE H.’
er n<i reiðubúinn að fara akemtiferðir fyrir pft er fmss »skj». SfeiitnftUr
Týmilegir. FinniB eigendurna.
HALL BROS., u.i. 700.
Hmtudagin 30. mal fer bftturinn til Q leer.’a IUrk, kl. 8 e. m.
X. E. B'ass Band og 0 chestra spila & hitnum og aðmuleiðis 1 garð.
mum. Dana. Fargjald fram og aftur 25c.
Odyr Eldividur.
TAMRAC...............$4.25
JACK PINE............ 4..0O
Sparið yður peninga og kaupið eldi-
vi ð yðar aö
_ , , A.W. Reiiner,
Telefón 1069. 339 Eigin Ave
Bayleys’ Fair.
%%%%^%%,
'FIREWORKS
CRACK BAIIk''
Þá erum vér nú kornnir liér affc-
ur. Allir vilja rafalausfc halda
uppá þann 24. Til þess að geta
það, þarf ekki annað en koma
hingað ; vér höfum alt sem til
þess þarí.
Rockets. Roman Candles, Pin
Wheels, Mines. Snakes, Rag
time Frogs, Balloons, Common
Crackers, Fire Crackers og
hundruð af öðrum tegundum,
íyrir hér um bil hálfvirði á móti
því sem það kostar annarstaðar.
Búðin ojún allan föstudaginn.
Komið við að Bayleys Foun-
tain þegar þér eruð á ferð niður
i bæmim. Bregðið yður inn og
fáið yður hressandi Svaladrykk.
Ýmsum tegundum úr að velja.
%%<%%%%
Baylev’s Fair.
M
BIIII
J. M. CAMPBELL,
sem hefur unnið hjá E. F. Hutcli-
ings i nærri því 21 ár, heíur nú
yfirgefið hann og byrjað sjálfur
verzlun ad
242 MAIN STR.
á milli Graham ogSt. Maiy’s Avs.
Par er houum ámegja í að þeir
tínni sig, sem þurfa aktýgi fyrir
Cairiages, Buggies, Expressvagim
og Double Harness af öllu tagi ;
ennfremur hefur hann kistur og
töskur. \ iðgerð á aktýgjum. kisi
um, töskum og öliu þesskouar
fljót og vönduð.
P. S,— t>ar eð beztu verkmonn bæjar
ins vinua hjá honum, þá getur hann á-
byrgs* að gera alla ánægða.
(£hkcvi bovgargiQ bctnc
fgrir nnQt folk
H.ldur »n «6 n,n*s á
WINNIPEG • • •
Business Co/lege,
Corner Portns, Avenn. and Fort str<wt
t^ltld »IIr» uppljalnga hjá «krlf*r» «kdl»n«
G. W. DONALD,
maragex
227
unnusta; og þegar eg var orðin fullvsxin kvonu-
maður, þ& langaði mig til að einhver karlmaður elsk-
aði mig. Eg vildi eiga unnusta sem væri llkur karl-
mönnunum, er eg hafði lesið um 1 bókum, I sk&ld-
sögunum, sem eg varð að stela úr bókaskftpnum og
lesa uppi ft heyloftinu ( fjósinu. I»vl fólk mitt hólt
öllum þvlllkum hlutum, drengjum, unnustura, biðl-
um og sk&ldsögum, eins langt burtu frft mér og það
gat. Var það þ& undravert, að þegar og einn góðan
veðurdag hitti fallegan, ungan mann úr böfuðborg-
inni úti t skógi, að mér skyldi ekki veita erfitt að
svara honum þegar hann yrti & mig? Var það undrs-
vert, að hið slétta og mjúka tal hans skyldi töfra
mig? Hversu létt var ekki fyrir j*fn f&gaðan fant
og hann var, að draga jafa einfalda sveitastúlku og
mig ft tftlar? Hann fékk mig til að lofa sér, að hitta
sig aftur & sama stað daginn eftir, og mér kom varla
dúr ft auga alla nóttina, af ópolinmasði að sólin kremi
upp aftur. En þessi partur sögunnar er óttalega
gamall. Hvaða gagn er í að fara yfir hann aftur?
Dagarnir liðu og sumarið leið hjft! Hnetutíminn
kom og laufin breyttu lit sínum, og loks fór unnusti
minn til baka til þessa mikla staðar, borgarinnar-
L>& endaði draumur minn skyndilega, og eg bað heitt
til guðs, að synd mln yrði ekki uppvls—að hvað sem
eg var t raun og veru, þft greti eg samt haldið ftfram
að vera hin saklausa Puritana mey ( augum fólks
mins, sein það ftleit að cg vreri. Prcstarnir scgja
okkur, að bœnir okkar heyrist í himiniuu og að við
222
handarhald nó vör, og fylti úr honni blikkbolla, sem
liann fann & hillu ( horberginu. Hann lyfti höfði
konunnar rajúklega upp og bar bollann að vörum
hennar, en hún drakk nokkuð af vatninu úr honum,
sem virtist hressa hana, þvl hún rétti út handlecrffinn
og sagði:
„Hvarereg? Hvar er eg?<‘
„Heima 1 herbergi yðar“, svaraði Mitohel.
„Hvers regna er svona dimt—því kveykið þér
ekki & latnpanum?“ sagði konan.
„t>að lifir & lampanum", sagði Mitchcl. „Lttið
á! Hann er & borðinu“.
„t>að er þft satt! t>að er satt! Eg man nú eft-
ir f>ví öllu saman“. Um leið og konan sagði þetta,
hneig höfuð hennar niður, en hún stundi og bljóöaöi,
og það leið nokkur stund ftður on Mitchel gat fengið
hana til að tala nokkuð flnira.
„Hvað er satt?“ spurði Mitchcl. „Uvað kom
fyrir yður?“
„Eg skal scgja yður það— eg skal segja yður
alt saman“, sagði konan. „En hj&lpið mór fyrst til
að komast & f»tur“.
Mr. Mitchel hjftlpaði honni til að standa ft fntur,
«n um leið og hún stóð upp, hljóðaði hún hfttt af
K&rsauka, svo hann óttaðist að hún vreri moidd eitt-
hvað innvortis; hann bar hana því strax yfir að rekkj-
unni og Ugði hana þannig niður, að hún reis upp við
horðadýnu, til þess að sem bezt freri um hana. Ilún
volti sér við og st.indi ( nokkrar mtnútur, en svo
21!)
„Uvað er þetta?“ hiópaði Mitchel strax og ftugu
hans vöndust hftlfmyrkrinu svo mikið, að hann g»ti
sóð nokkuð ! herberginu. Að svo mreltu gekk hann
nokkur spor inn eftir herberginu, laut niður og at-
hugaði það, sem ljafði vakið athygli hans.
„Nú, það er tona“, hrópaði Mitchel. „Og hún
er meidd! Dað er blóð hérna!“
„B!óð!“ hrópaði Jim prédikari, sem strax komst
I þvlllka geöshmriogu, aö Mitchel varð forviða ft
þv(. Jim prédikari tók lampann, beygði sig niður
og velti konunni við þannig, að hina daufu Ijósbirtu
bar ft andlit hennar. Slðan rétti hann sig upp, öskr-
aði eins og villidýr og hrópaði svo:
„Þ*ð er hún móðir mln! Hún móðir mín! Hún
hefur verið myrt! Myrt, segi eg jOur» gks(
drej.a mauninn, sem hefur gert þetts. Heyrið þcr
það? Egskal drepahann! Eg skal slíta hjartað úr
honuin með borum höndunuro, & meðan það er enn
volgt! Dór ftlltið að eg mundi ekki gora hað, haldið
þér það?-‘
l m leiö og Jim prédikari sagði þetta, beygði
bann sig ógnandi yfir Mr. Mitchel, en augu hana
brunnu af heiftareldi, og það leit út fyrir að ein
lireifing, eitt orð g»ti leitt til þess, að bann sralaði
reiði sinni með f>v( að úthella blóði eiubven. En
Mr. M tchel grunaði lítið um þeisa hrettu, því hann
horfði niður fyrir sig og var að skoða konuna, til að
komast eftir, bvort hjarta liennar vreri h»tt að alft.
Eiruiitt ft þe isu hrettulega augnabliki—>>f til vilf