Lögberg - 27.09.1906, Side 3

LÖGBERG, FIMTUDAGIN.N 27, SEPTEMBER 1906
3
Ekkert salt er jafngott borðsalt og o r r.
Winds S AL’
Það er alveg óblandað, rennur ekki saman í hellu og er óumbreytanlegt.

(Tramh. frá 2. bls.J
undur aö nokkur maöur meö fullu
viti skuli hafa leyft sér aö mis-
bjóöa svo sómatilfinningu lesenda
blaðsins. /
Hann nægir til að sýna hvaö
mik.la virðingu Baldvin ber fyrir
Vestur-íslendingum,og á hvaö háu
menningarstigi hann álítur þá
standa, sérstaklega þar sem
„Heimskringla“ hefir ætíö lagt alt
kapp á aö koma sér vel viö fjöld-
ann. Sá inngangur er J>ví óbein
yfirlýsing þess, að Baldvin álíti há-
vaðann af Vestur-íslendingum
skríl, því annars heföi hann ekki
dirfst að bjóða þeim þetta af-
skræmi.
En út yfir tekur þaö, aö hann
læzt í sömu greininni vera aö
vernda sómatilfinningu og heil-
brigða skynsemi lesenda sinna.
Vart getur fúlmannleg hræsni
gagnvart hei.lum þjóðflokki kom-
ist á hærra stig.
En þetta er ekki einsdæmi í
þeirri grein.
Þaö kastar fyrst tólfunum, þeg-
ar hann beinist persónulega að
séra Jóni Bjarnasyni. Baldvin
kveöur upp 'þann dóm aö hann sé
frávita, en noti þá krafta, sem
hann hafi, til þess að prédika fyrir
mönnum athæfi, sem óhjákvæmi-
lega leiði til þess aö þeir veröi aö
„svíkja og stela“, og komast undir
mannahendur. Jafnframt þessu
taki hann sér þann myndugleika,
að skipa mönnum að þegja eða
tala eftir vild.
Hiö eina nýtilega í fari séra
Jóns, sem minst er á í þessari
„Heimskringlu“-grein, er það, aö
hann sé „einlægur maöur“. í
hverju einlægnin á aö vera fólgin
sést bezt á því, sem hér að ofan er
ritað.
En svo gerir Baldvin þá yfir-
lýsingu, aö þessi grein sé ekki
stýluö á móti persónu séra Jóns,
heldur aö eins á móti skoðunum
lians, því séra Jón sé „heiðvirður
maður“. Þessi tvískinnungsháttur
er hið fúlmannlega í grein Bald-
vins, því hræsnin er svo óendan-
lega viðbjóðsleg.
Virðing eöa óvirðing á mönnum
skapast eðlilega við það, að aörir
veita eftirtekt því tvennu: hver
þeirra áluigamál eru, og hvaö
drengilega þeir vinna að þeim. Af
engu ööru getur manngildi dæmst.
Þaö sem Baldvin hefir sagt í grein
sinni um séra Jón, er ljóst merki
þess, aö hann getur enga virðingu
boriö fvrir „persónu hans“. Og
viröingar-vfirlýsingin er því Ijót-
ari þegar manni dettur í hug að
hún liljóti að hafa verið gerð til aö
hafa safnaðarmenn séra Jóns góða,
og breiða á þennan hátt skýlu fyr-
ir augu þeirra, eöa annara,sem til-
heyra lúterskri kirkju. Mér virö-
ist ómögulegt aö neitt annað hafi
legiö til grundvallar. En sé svo,
þá er það svo' bjálfalega hugsað,
að vitfirringu gengur næst.
Innan um þetta er svo ritstjóri
„Heimskringlu" að hrósa sér fyrir
tíundargreinina frægu. Hann svo
sem man ef:ir því afkvæmi sinu,
og g.leöst yfir faðerninu, því frem-
ur auövitaö, sem „Heimskringla“
hefir getaö stært sig af, síöan sú
grein birtist, aö hafa prentaö
velgjulegt lof um ritstjóra sinn í
tilefni af henni.
Jafnhliða þessu er svo hei.lmikiö
smjaöur fyrir séra Fr. J. Berg-
niann. Ekki skil eg í því, að hon-
,um sé sérlega mikið um gefið, að
niddur-sé stéttarbróöir hans og
ku.nnirtgi, á hans kostnað; ekki er
smjaöur „Heimskringlu“ svo mik-
ill kostagripur, að svo miklu sé
fórnandi fyrir þaö. En ritstjóri
„Heimskringlu“ apar þetta eftir
„Fjallkonunni"; hinn kurteisa rit—
hátt er ritstjóri þess blaös venju-
lega beitir, er Baldvin ósýnna um.
Biblíuvaðal Baldvins nenni eg
ekki að fást við, enda væri
sannarlega leiðindaverk, þar
nokkrum litbrögöum á málma með in hefjast ávalt á .ljósgulum lit,
sýrulitun en þeir litir eru aö eins sem á sóleyjum, er síðar veröur
á yfirborði málmsins og vilja mást sterkgulari við meiri hita.Þá kem-
af og slitna. I ur grængrátt, ljósblátt, dökkblátt,
Það er fyrst nú fyrir skömmu, grænt, dökkgrænt,rautt með morg-
að landi vor Páll Þorkelsson hefirjUnroða blæ, purpurarautt, hárautt,
uppgötvaö nýja aðferð, miklu full- lítið blárautt, lifrautt, ljósgulrautt.
komnari en áður hefir þekst, og Þá fær málmurinn gullslit, svo
þaölmeð miklu margbreyttari litum. j gragrænan gljáa, sem verður mó-
sem Plll Þorkelsson er mikill hug- grænn og loks mýrjárnslit. Þeg-
CANADA NORÐYESTURLANDIÐ
hann meðal annars telur það fá-1 vitsmaður, og hefir lagt margt á ar þar er komið, er .litbreytingin á
ránlega flónsku að kenna, „að hver, gjörva hönd. Hann hefir getiö enda, en sama litaröðin byrjar á
sem ekki sé með, sé á móti.“ Mikill
maður er Baldvin; þarna ræðst
hann þó ekki á lágan garð.
Eg hefi nú bent á fáein atriði úr
þessari löngu-vitleysu er „Heims-
kringla“ staulaðist með til lesenda
smna fyrir skömmu. Aö skoða
alla þá margfætlu dettur mér ekki
x hug, því angarnir eru óteljandi
og hver öðrum skriðdýrslegri.
Hins mætti gjarnan spyrja: hver
verður af.leiðing þeirrar greinar?
Eitt er víst: Vestur-Islendingar,
hvaða skoðun sem þeir annars
hafa á öllum mögulegum málum,
•Víða ekki jafn-þrælslega árás á
þann mann, er fremst hefir staðiðí
sér mikinn orðstír fyrir táknmál, nýjan leik.
er hann h*fir fundið upp og jafn-j Milli þessara lita bregður fyrir
skiljanlegt má vera öllum þjóðum margvíslegu litskrúði, sem ekki
og er því alheirnsrnál. Hann hefir verður nafn gefið og of langt yrði
og grandgæfilega athugað dýramál að lýsa.
og tekið þar eftir ýmsu,sem öðr-J Bezt hefir tekist að lita gull og
um mun ekki hafa hugkvæmst. silfur, en þó allvel aðra málma.
Einnig hefir liann sarnið og gefið Eins og drepið var á í siðasta
út kenslubækur í frakknesku. blaði getur Páll framleitt þá .liti á
Einna mest hefir hann þó fengist skrautgripi sína, sem við eiga í
við gull- og silfursmíði og það hvert skifti og á sama hlutnum
starf hans veldur því, að hann hef- fleiri en einn lit. Þó er uppgötv-
ir uppgötvað málmlitunina. J unin enn á tilraunastigi, en er ein-
Páll tók eftir því, er hann var att að íullkomnast.
að fást við bi'æðslu málma, að alls Liturinn hefir revnst einkar
konar litum brá fyrir í gufunni haldgóður. Ber ekki á að hann
upp af málminum. Tók hann nú hafi Vátið sig hið minsta þótt grip
menningarbaráttu þeirra. Til þess'að hugleiða eðli þessara lita, er irnir hafi mánuðum sarnan verið
eru merkin þegar sýniVeg. Enjhann sá að í sambandi voru við úti í glugga, þar sem sól skín á þá,
hvað skal þá segja um söfnuðina | málminn, en engin ráð fann hann enda er litarkrafturinn í málmin-
margmennu,—39 eru þeir nú að j fyrst að sinni til þess að halda um öllum, en ekki einungis á yfir-
mig minnir. . Er „Heimskringla“ þéim föstum í málminum. En borðinu. Páll hefir meira að segja
því fólki jafn kærkominn gestur einu sinni lagði hann heitan málm ekki fundið nein ráð til þess að
eins og áður? Fara þeir ekki þessj að „efni“ nokkru — og þegar'reka litinn úr málminum þar sem
á leit að blaðið betri sig og biðji málmurinn kólnaði hafði hann hann er kominn.
afsökunar á þessari óhæfu? Sé fengið ýmislega liti. Nú reynir Nú hefir Páll flutt búferlum
þaö ckki gert, — rumskist hinir j Páll hvað eftir annað, Veggur hingaö til lands eftir langa veru
þögulu safnaðarmenn hins lúterska i málmana heita í „efni“ þetta og erlendis, og geröi hann þaö til
fá þeir þá jafnan nýjan lit. j þess að ekki sky.ldi á tveim tung-
En þar sem „efnið“ er ekkert um leika, aö málmlitun hans væri
áður þekt litarefni og að öðru íslenzk uppgötvun. En þaö er
leyti þvi nær óhugsanlegt, að það kunnara en frá þurfi að segja, að
sjálft veitti málmunum litina, hlýt- Danir eigna sér jafnan þau verk,
ur að hafa þá „náttúru", að geta er íslendingar vinna, sem þar haf-
flengið þann Vitarfrapnleiðslukraft, ast við (t. d. Finsen og Thorvald-
er ætla má eftir þessum athugun- senj.
um að allir málmar hafi, til að Landinu er mikill sómi að eiga
starfa í þeim svo að sýnilegur á-'slikan hugvitsmann sem PáLl Þor-
i kelsson er. Á hann því skilið aö
að eins honum sé vel tekið og má vænta
E
V'
L D S T 0 R.
kirkjufélags alls ekkert við þessa
viöurstygð, þessa ólýsanlegu fyrir-
litningu á lifsskoðun þeirra og
leiðtoga, — þá er spursmál hvern-
ig þeir geti varist því að roðna.
Það er bitur háðung,að hinn fyrsti
maður til að taka svari séra Jóns
og þeirra sjálfra skuli vera S. B.
Benedictson, sá maður, sem lengst
er þeim fráskilinn hvað lifsskoðun
viðvíkur. En engu að síður á rangur verði af.“
hann þakkir skilið fyrir grein sína, Auk „efnis“ þessa er
að innganginum fráteknum, semleitt skilyrði þess að málmarnir lit- þess, að margir vilji eignast hina
var alt eins dónalegur og rithátt-j ist; það er hiti. Fer það eftir hita- einkennilegu smíðisgripi hans.
ur Baldvins, og á því ski.lið sama stigum, hverjir litir koma, og eru| —Ingólfnr.
dóm. Það fatin Sigfús og bað þvíjþeir háðir akveðinni röð. Litskift-[ -------o-------
lesendur Lögbergs atsokunar. Svo
mannlyndur hefir Baldvin ekki enn
þá orðið við lesendur sína.
Virðist nú ekki lútersku safnað-
arfólki,— og sérstaklega því, sem
tilheyrir söfnuði séra Jóns, — að
nú sé nógu djúpt sokkið, nógu
langt gengið í þessari óskiljanlegu
þögn og skeytingarleysi ?
Er það hæfilegt, — skoðað frá
bæði þjóðernislegu og trúarlegu
sjónarmiði, að liða árásir sem
þessar án þess að láta í ljósi van-
þóknun sína?
Eg veit það vel, að allir lútersku
prestarnir, að séra Jóni Bjarna-
syni einum undanskildum, hafa
tamið sér þá reglu að þegja viö
öllum ádeilugreinum. Telji þeir
það mikilmensku sem vilja; eg
skoða það hið gagnstæða; vegna
þeirrar órjúfanlegu þagnar skákar
heill hópur manna, með Baldvin í
broddi fylkingar, í því hróksvaldi,
að prestarnir geti ekki fundið orö-
um sínum stað, og tali þess vegna
hvergi nenia í kirkjunum, þar sem
helgivenjur verndi þá. Á meðan
þessi hugsunarháttur er að sýkja
hugi margra Vestur-íslendinga
hafa prestarnir þögnina að vopni.
Og þó er þroski og viðhald lút-
erskrar trúar þeim vitanlega hjart-
anlegt alvörumál.
Og hvaö þjóðerniseinkennum ís-
lendinga viövíkur, er sú hugsjón
sem forðum einkendi þá: að þota
ekki órétt. og gera hann ekki
heldur, algerlega fyrirlitinn með
þessu aumingjalega háttalagi. Var
ekki íslenzkt þjóöerni nógu djúpt
sokkið samt?—„Við bíðum og sjá-
um hvað setur“.
Um leið og eg enda linur þess-
ar skal eg geta þess, að eg skuld-
bind mig hvorki til að tala eða
þegja um þetta mál eöa nokkurt
annaö. En ef persónulegar skarnm-
ir verða að vopni hafðar, — og
það er all-líkleg tilgáta, — mega
þær eiga sig fyrir mér.
Clmrchbridge, Sask., i8.Sept.'6.
Hjötur Lcó.
-------0-------
MxUinlitun Pxils I’orkelssonar.
Hingað til hefir það verið óþekt
list um allan heim að lita málma
tryggilega. Að vxsu hefir mátt ná
ITIÐ ÞÉR að bráðum er kominn
Október og tími er til kominn
að hugsa um að kaupa eldstó tij
vetrarins? Væri skynsamlegt að
draga það þangað til komnir eru
snjóar og kuldi? Vér höfum allar
tegundir af stóm og ofnum, bæði
fyrir kol og við, eldstór og ,,rang-
es“,altmeð lægsta verði. Sér-
staklega skulum vér benda á hinar
ALKUNNU STÁL .,RANGES“
sem eru af beztu tegund sem fá-
anleg er í Canada, og með meðal-
verði. Þœr eru þœgilegar og fall-
egar og furðu ódýrar. Með á-
nœgju sýnum vér yður birgðirnar,
hvort sem þér kaupið eða ekki.
FRASER & LENNOX
KJÖRKAUPABÚÐIN MIKLA Á HORNINU Á
-----NENA og ELGIN AVE.---
REGLUR VIÐ LANDTÖKU.
Af öllum sectlonum meö jafnrt tölu, sem tllheyra sambandsstjórnlBnl;
1 Manltoba, Saskatchewan og Alberta, nema 8 og 26, geta fjölskylduhöful
og karlmenn 18 ftra eöa eldri, tekiö sér 160 ekrur fyrlr helmlUsréttarland.
þaö er aö segja, sé landlð ekkl éSur tekiö, eSa sett tll siöu af stjörnlnal
til viöartekju eöa einhvers annars.
INNRITUN.
Menn naega skrlfa sig fyrir landlnu 4 þelrrl landskrifstofu, sem nasst
Ilggur Iandlnu, sem tekiC er. MeO leyfl lnnanrlkisr&Cherrans, eCa lnnflutn-
inga umboCsmannslns 1 Winnipeg, eCa næsta Dominion landsumboCsmanna,
geta menn geflö öCrum umboS tll þess aO skrlfa slg fyrir landi. Innrltunar-
gjaldlS er 610.00.
HEDHTISRÉTTAR-SKYLDUR.
Samkvæmt núgildandi lögum, verCa landnemar aC uppfylla heiml’Js-
réttar-skyldur slnar & einhvern af þelm vegum, Bem fram eru teknir I eft-
irfylgjandl töluIiCum, nefnilega:
1. —A0 búa & landlnu og yrkja þaC aS mlnsta kosti 1 sex mánuCi 4
hverju ári í þrjú ár.
2. —Ef faCir (eCa móClr, ef faCirlnn er látlnn) einhverrar persónu, sem
heflr rétt tll aC skrlfa sig fyrir heimilisréttarlandi, býr f bújörC I nágrenni
viS landlG, sem þvilik persóna heflr skrlfaO slg fyrir sem heimlllsréttar-
landl, þá getur persónan fullnægt fyrlrmælum laganna, aC þvi er ábúG á
landlnu snertlr áCur en afsalsbréf er veitt fyrir þvl, á þann hátt aS hafa
heimill hjá föCur sinum eCa móCur.
3. —Ef landneml heflr fengiC afsalsbréf fyrir fyrrl heimillsréttar-bújðrl
slnni eCa sklrteinl fyrir aC afsalsbréflC verSi geflC út, er sé undirritaO t
samræmi viC fyrirmæll Dominion laganna, og heflr skrifaC slg fyrir siSari
helmillsréttar-búJörC, þá getur hann fullnægt fyrirmælum laganna, aC þvt
er snertir ábúC á Iandlnu (siCari heimillsréttar-búJörClnni) áCur en afsals-
bréf sé geflC öt, á þann hátt aC búa á fyrri heimilisréttar-jörCInni, ef siC&rt
heimilisréttar-JörCin er 1 nánd viC fyrri heimilisréttar-JörCina.
4. —Ef landnemlnn býr aC staSaldri á búJörC, sem hann heflr keypt.
tekiS I erfðir o. s. frv.) I nánd viS heimlllsréttarland þaC, er hann heflr
skrlfaC sig fyrir, þá getur hann fullnægt fyrlrmælum laganna, aS þvl er
ábúC á heimilisréttar-jörCinni snertir, á þann hátt' aC búa á téCrl eignar-
JörS sinnl (keyptu landl o. s. frv.). -
BEIÐNI UM EIGNARBRÉF.
ættl aC vera gerC strax eftir aC þrjú árin eru liCin, annaC hvort hjá næsta
umboCsmanni eCa hjá Inspector, sem sendur er til þess aS skoCa hvaC 6
landinu heflr veriC unniC. Sex mánuCum áCur verCur maCur þó aC hafa
kunngert Dominion lands umboOsmanninum I Otttawa' þaC, aC hann ntli
sér aC biSJa um elgnarréttinn.
LEIÐBEININGAR.
Nýkomnir lnnflytjendur fá á innflytjenda-skrifstofunni í Winnipeg, og fc
öllum Dominion landskrifstofum innan Manitoba, Saskatchewan og Alberta,
leiCbeiningar um þaC h-var lönd eru ðtekin, og allir, sem á þessum skrlf-
stofum vinna veita innflytjendum, kostnaSarlaust, leiSbeiningar og hjálp tl!
þess aS ná í lönd sem þelm eru geCfeld; enn fremur allar upplýsingar viC-
vikjandi timbur, kola og náma lögum. Allar slikar reglugerCir geta þelr
fengiC þar geflns; einnig geta tr enn fengiS reglugerSlna um stjórnarlönd
Innan járnbrautarbeltisins I British Columbia, meC þvl aS snúa sér bréflega
tll ritara innanrikisdeildarinnar I Ottawa, innflytJenda-umboSsmannsins i
Winnipeg, eSa til elnhverra af Ðominion lands umboCsmönnunum I Manl-
toba, Saskatchewan og Alberta.
þ W. W. CORY,
Deputy Minister of the Interior.
sem gera alla
menn ánægða.
•'Brenna litlum
við.
Endast í það ó-
endanlega.
Gísli Goodmaii Nei,8u5",’.bo“5mwl,„rAip.,
Tilden Gurney & Go.
I. Walter M*\rtin, Manager