Lögberg - 14.02.1907, Qupperneq 2

2
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 14. FEBRÚAR 1907
Bjöllurnar.
Eftir Edgar Allan Poe.
Lausleg-a þýtt.
i - f.
Hevrið són af silfurbjöllum
— sleSabjöllum fanna og svellsl
Hve -þær lýsa gleöi og gamni,
gáska og kæti vetrarkvelds! n
Heyrið hve þær hringja og klingja,
hljóma og óma um loftin blá,
meöan stjörnur gljá og glitra
glæstum r.æturhimni frá.
Stjörnur gljá, gljá, gljá,
glitra og titra, en bjöllur slá; —
, tindrar sem af töfravöldum
tunglsljósið á hljómsins öldum,
í sem aö berast bjöllum frá.
Svngja þær uin svala leiki,
sleöaferðir fanna og svells,
fanna og svells, svells, svells; v
syngja og klingja um gleöi og gaman,
gáska og kæti vetrarkvelds.
II.
Heyrið gullnar brúðkaupsbjöllttr!
Bezt og helst
inna þær frá unaðsheimi
er í samhreim felst.
Hringja þœr á ilmsins öldum
unaðinum til og frá;
gljúpum hreim og gullnum straumi
guða vorar hlustir. v
Heyrið hljóminn,
ástaróminn,
alt það sem í honunt felst.
Er ei sem þær sé að þylja
um sælu þá, er langbezt telst?
Og þó helst
æ þeim dvelst
við það sem í framtíð felst. »
Heyrið hljóminn, ástaróminn,
alt það sem í honum felst.
■ Helst þó dvelst, dvelst, dvelst
dýrum, skirum brúðkaupsbjöllum
við það sem í framtíð felst. *
III.
Heyrið glymja hættu-bjöllur
heljar-báls,
hvaða rödd þær kveða við
með -kólfi eirs og stáb*.
Heyrið hve þær kveina ogjealla,
kalla á alla, æpa og gjalla
eins og þeim sé aftrað máls.
Mælt þber geta’ ei, að eins öskrað
— öllum blöskrar!
Ósamróma og ósamhljóma
ymja þær um vægð og náð.
En er bálið breiðist út og
brunar yfir torg og láð,
glymja kólfar hærra og hærra, !
himins til þeir leita þá,
sem þteir vildu í hæstu himna
hrópa um voðann jörðu frá.
Heyr þá slá, slá,, slá,
hrylling, ógn og skelfing tjá;
heyrið hve þeir hlymja og glymja
svo að skelfur loft og lá.
Glapið eyra greina má
glögt í þessum glaumi cg flaumi,
er geisar þannig til og frá,
hversu voðinn vex ög minkár,
á því hvernig kólfar slá.
Klukkur báls, báls, báls
bylja kólfi eirs og stáls
ymja og glymja, ymja og rymja
eins og þeim sé varnað máls.
m* , 1
IV-
Heyrið daprar clánarklukkur! k
' Dræmt þar kveður já-rn við stál.
Hátíðlega hugann grípa
hreimsins þungu sorgarmál.
Hljómar klökkir hugann skelfa,
hrella og ýfa sálar meih,
því sem andvarp eða stuna
i eyrum lætur þeirra kvein.
Slag hvert býr oss beig cg kvíða,
boðar dauða, boðar neyð,
undir svíða, andar líða
1 yfir þessum harmaseið,
andar þeir sem að oss hæðast,
ýfa og magna hjartans mein
og með hreldum hræsnisrómi
á hjörtun velta þungum stein.
(Pað er ekki karl né kona,
\ hvorki maður eða dýr,
sem að okkur særir svona,
sá er það, sem ávalt snýr
lukku hjóli lífs og dauða
láns og nauða. —
dbuðinn, sem að kólfinn knýr!
Þessir tónar tinnu og stáls,
túlkar þyngsta sorgarmáls,
'þessar þungu. dimmu dunur,
dræmar líkt og aridlátsstunur,
eru R;gurhrós hans sjálfs. ____.
Syngur hann og saman hringir
il 1 : sorgarbjöllum járns og stáls. —
Heyrið, hversu dimt þær dnmja,
duna við œ þungan stynja!
Sifelt má í samhljóm skynja
sigurhrós hans banastáls.
Kólfinn hels, hels, liels
knýr hann svo aij klukkur stynja,
og þó Hkt og dómsorð dynja
á dýrð og vegsemd jarðarhve'-s.
Agúst Bjarnason.
ÓSinn.
Guðnuindur Björnsson,
| hinn nýi l^ndlæknir, er fæddur 12.
j Október 1864 ' Gröf í Víðidal.
Foreldrar hans, Björn bóndi Guð-
mundsson og kona hans, Þorbjörg
Helgadóttir, á Marðarnúpi í Vatns
dal, eru bæði á lifi. Sfcúdent 1887;
tók læknapróf við Kaupmánna-
hafnar háskóla 1894. Sarna ár sett-
ist hann að i Reykjavík, og hefir
dvalið þar siðan. Veturinn 1894
—1895 kendi hann á læknaskólan-
um og hafði á hendi læknastörf
fyrir Schierbeck, þáveranidi land-
læknir, er fór alfarinn lxéðan 1894,
en slepti ekki embætti sínu hér fyr
en árið eftir.Þegar dr. J. Jónassen
varð Iandlæknir. 1. Okt. 1895,. var
Guðmundur Björnsson settur hér-
aðslæknir og kennari við lækna-
skólann, en veitinguna fékk hann
árið eftir ’u uutn SB naf n aun
fyrir embættinu 14. Apríl árið eft-
ir. Héraðslæknisstörfum í Rvík
gegndi hann frá 1. Okt. 1895 til I.
í Okt. 1906, eða rétt II ár. I fyna
I íór hann utan til þess að kynnast
! nýjungum í læknisfræði; dvaldi í
i London, Paris, Berlin og Kaup-'
mannahöfn.
Hann hefir sýnt mjög tnikinn
dugnað við varnir gegn útbreiðslu
næmra sjúkdóma. Má til þe?s
nefna skarlatssóttina, er kojm upp
í héraði hans árið 1900, og tckist
hefir honum að hefta misl ngana
i þau tvö skifti, er þeir hafa kom-
ið þar upp.
I Þrátt fyrir afarmiklar an,nir s:m
héraðslæknir í Reykjavík og kenn-
ari við læknaskólann, og þrátt
fyrir a'Imikla heilsuveik’un þang-
að til siðustu árin, hefir hon.ini
tekist að leysa af hendi mörg og
mikilsverð störf önnur.
Árið 1896 fór hann til Noregs
fyrir landstjómina til þess að
I
kynna sér ráðstafanir Norðmanna
gegn holdsveiki; bjó siðan holds-
veikismálið í hendur landstjórn-
inni undir þingið 1897. Var þá á
þinginu þess látið get'ð, að ekki
liefði þangað komið annað mál
jafnvel undirbáið. Er öll hold?-
veikislöggjöf vor og skipun holds-
veikraspítalaits og stjórn gerð með
ráði hans. Hann hefir frá upp-j
hafi verið í stjórn spíta'ans. Sí'an
hefir hann stöðugt verið ráðunaut-
ur landstjórnarinnar um heilbrigð-
islöggjöf alla og meiri háttar heil-
brigðisráðstafanir. Hann er aðal-
höfundur hinna núgildandi bólu-
setningarlaga (igoi), laga um
varnir gegn því, að næmar síttir
beris't til íslar.ds (1902J, og laga
um varnir gegn berklave'ki O04J.
Hann hefir samið fyrirmynd fyrir
heilbrigðissamþyktum, sem stjórn-
in augýsti, og farið hefir verið eft-
ir allsstiðar þar, er heilbrigð s- j
samþyktir eru komnar á, og það
er nú orðið allviða um land, ckki
einungis í kaupstöðum o)g kaup- j
túnum, heldur og í mörgum sveit-
um. Til þess að útbreiða þekkingu
á berklaveiki og vörnum gegn
henni, hefir hann að* tilhlutun
stjórnarinnar samið eða þýtt smá-
rit, er dreift hefir verið út um|
landið. Þegar milliþinganefndin í
sveitarstjórnar- og fátekramálinu
hafði ráðið það með sér, að koma
fram með tillögu um það, að seitt
væri á stofn geðveikrahæli hér á
landi, þá, Ieitaði hún aðstoðar hans
og bjó hann^málið að miklu í hend-
ur nefndinni, sem kunnugt er. —
Nú nýlega hefir O Idfel owafé'cg-
ið að tilh'iitun hans gengist fyiic
þ.’í að stofrað cr félag, allsherjar-
félag, til þess að koma upp liei'su
hæli fyrir berklaveika.
í bæjarstjórn Reykjavikur átti
hann sæti í 6 ár, frá 1900 til 1906.
Á þeim árum hóf hann baráttu
fyrir því, að fá vatnsveitu í bæinn.
Fylgdi hann því máli með miklu
kappi, innan bæjarstjórnar og tit-
an, bæði mcð ræðu og riti. í
fyrstu mætti það mál a'lmikil'i
mótspyrnu, en nú er svo komið, að
sjálfsagt þyikir að vatnsv •.it::n
somist á innan 2—3 ára. Hann
átti upptök að þvi, að farið var að
mæla bæinn og gera uppdrátlt af
honum, til undirbúnings vatns-
veitu, fráræslu o. s. frv. Hann var
að sjálfsögðu aðalhöfundur hieil-
brigðissamþyktar þeirrar fyrir bæ
inn, er út kom 1904. Yfir höfuð
let hann mikið til sín taka, nteðan
hann sat i bæjarstjórninni.
Þegar kjördæmum landsins var
fjölgað (1903) og kjósa átti ann-
an þingmann til fyrir Reykjavík,
varð Guðmundur Björnsson fyrir
kjöri. Hann hefir setið á einu
þingi, 1905, og skipaði hann þar
þegar bekk með hinum mestu at-
kvæðamönnum þinjgsins. Er það
Ijóst merki um álit þingsins á hcn-
um, að hann, nýr þingmaður, var
kosinn skrifari í ritsímamálinu í
neðri deild, stærsta máli þingsins
þá. Hann er mjög vel máli far-
inn.
Hann hefir um mörg ár verið
templar, og öflugur fylgismaður
bindindismálsins.
1 timarit og blöð fEir, Óðinn,
ísafold,og nú síðast einkum í Lög-
réttu, enda er hann í ritnefnd
hennarj, hefir hann skrifað mikið,
fyrst og fremst um heilbrigðismál,
bindindismál og önnur landsmál,
og einnig um ýrns önnur mál, svo
sem skáldskap, söng og sport; má
af þessu marka, hve fjö’hæfur
maðurinn er. Hann ritar ein-
kennilega lipurt mál og hreint.
Af því sem hér er ritað, sést það
að eigi á það síður við um hann
nú, er Bjöm Jónsson ritstjóri
sagði um hann í Sunnanfara 1900:
“Hann er áhugamaður mikill og
afskiftasamur af almennum mál-
um, tekur óspart þátt í mannfund-
um, enda er mikið vel máii farinn,
eindreginn framfaramaður í hví-
vetna..”
J. M.
—óðinn.
------o-------
Framtíðarhorfur Tapaita.
Herforingi einn, enskur að
kyni, sem nýkominn er austan frá
Kína, hefir fyrir skömmu síðan
ritað grein allítarlega í enskt
timarit um Japana, og læfur hann
þar í ljósi ætlan sina um, hvaða
framtíðarhorfur séu fyrir þá, þjóð
á skákborði heimsins.
Greinarhöfundurinn kveðst ekki
efast um, að Japanar muni nú á
þessari ðld fara líkt að og Eng-
lendingar á 17., 18. og 19. öldinni.
Þeir munu setja á stofn nýleridur,
hvar sem þeir koma því við. Eins
■ekiisjThos. H. Johnson,
lslenzkur lög-fræCingur og mála-
íærslumaCur.
Skrifstofa:— Room 33 Canada Life
Block, suBaustur homi Portage
aVenue og Main st.
Utanáskrift:—P. O. Box 1364.
Telefón: 423. Winnipeg, Man.
Hannesson A.White
lögfræðingar og málafærzlumenn.
Skrifstofa:
ROOM 12 Bank of HamiltoD Chamb.
Telephone 4716

ZJ
Office : 650 WUIiam ave. Tel, 89
Hours : 3 to 4 & 7 to 8 p.m,
Kesidence : 620 McDermot ave. Tel.4300
WINNIPEG, MAN.
1 og kunnugt sé hafi friður komist á
! milli Rússa og þessa stórv
j Austurlandabúa, og telur herfor-
I inginn jafnvel miklar líkur til þess j
að Rússakeisari og Míkadóinn ]
muni eigi erfa til langframa um-
liðinn fjand^skap. Helzt telur höf-
undur þessi líklegt, að Japanar nái
fyrst yfirráðunum í Kína, enda sé 1
það einna næst þeim. Kveðst hann
ætla, að það láti sér nægja Man-
chúríu og norðlægu héruðin, en
sinna minna um Suður-Kína. Enn
fremur muni þeir hafa augastað á
Filippineeyjunum. En eigi virðist
að svo komnu líklegt að sá grunur
herforingja þessa rætist. Síðustu'j Df. O. KjorilSOn,
freg^nir frá Japan eru cinmitt þess ! \ office: 650 william AVE. tel. 89
eðlis, að svo lítur út, sem þjóðin ! 1 °FFICK‘TÍMAR: l'l 3 og 7 til 8 e. h.
vilji ekki ganga 1 berhogg viö ' 4300
Bandaríkin fyr en í fulla hnefana,
enda er slíkt viturlegt, allra hluta
vegna. Hinsvegar virðist enginn
hörgull vera á eyjum í Kyrra'haf-
inu, er heppilegra værir fyrir Jap-
ana að ná undir sig, ef iþá fýsti.
— Sennilegt væri það t.
a. m. að Japanar gætu lagt undir
sig stóru eyjurnar Borneo, Celebes
og Gilolo, er Hollendingar eiga,
og jafnvel eignir þeirra í Nýju
Guineu, ásarnt Java og Sumatra,
ef þeim biði svo við að horfa.
Spádómar þessa herforingja em
meðail annars á þá leið, að Japanar
muni og ágirnast ýmsar nýlendur
Englendinga, og ófriður sé vænt-
anlegur milli þeirra þjóða. Hann
getur þess, að ef Japanar ágirnt-
ust einhvern hluta Ástralíu, rmmi
Englendingar eigi vilja sleppa
sínu tilkalli þar bardagalaust. Og
svo er yfir höfttð að sjá sem hann
búist við að þeir muni láta greipar
sópa um nýlendur ýmsra Evrópu-
þjóðanna i Suður- og Austur-
höfum. Vitanlegt er það, að fæst-
ar þjóðir muni vilja láta af hendi
eignir sínar og óðul alveg umyrða-
laust, jafnvel þó voldug þjóð, eins
og Japanar eru óneitanilega, kallaði
eftir þeim. — Slíkt mundi að vorri
hyggju Englendingar eigi gera,
enda eiga þeir flesfum öðrum
þjóðum hægra með að verja eignir
sínar á sjó. — Þessi ráns'hugur í
Japansmönnum er sýnilegast samt
ástæðulaus. Þjóðin er hyggin,
og þó hún sé stórhuga er hún ekki
neitt afskaplega bardagagjörn. —
Virðist því frekar að hún rnuni
áður hyggja á að ná sem mestum
verzlunaryfirráðum yfir Kyrrahafs
eyjum og grendliggjandi nýlend-
um annara þjóða, en hún þjóti út
í blóðugt strið til að rupla nýlend-
um stórveldanna og bæla þær und-
ir sig.
Dr. <j. J. Gislason,
meðala- og uppskurða-læknir,
Wellington Bloch,
GRAND FORKS, - N. DAK.
Sérstakt athygli veitt augna,
nýrna nef og kverka sjúkdónium.
I. M. CleghorD, M D
læknir og yflrsetnmaðiir.
Heflr keypt lyfjabúðlna á Baldur, og
heflr því sjálfur umsjön á öllum með-
ulum, sem hann lwtur frá 'sér.
Ellzabeth St.,
BALDCR, - MAN.
P-S.—lslenzkur túlkur viö hendina
hvenser sem þörf gerlst.
A. S. Bardal
121 NENA STREET,
selur líkkistur og annast
um útfarir. Allur útbún-
aður sá bezti. Ennfrem-
ur selur hann allskonar
minnisvarða og legsteina
Telephone 3oO
|MissLouisaG.ThorIakson,
TEACHER OF THE I'IA.VO.
Páll M. Clemens,
byggingameistari.
219 McDermot Ave.
WINNIPEÖ Phone 4887
A/I, Paulson.
selur
Gi ftin galey fls bréf
662 LangsKle St.,
Winnipeg
Karlm. og kvenm. föt lituð, hreins-
tið, pressuð og bætt.
‘ TEL. 482.
Th. Johnson,
KENNIR PÍANÓ'SPIL og TÓNFRÆÐI
Útskrifaður frá 1 Kenslustofur : Sandison
músík-deildinni við t Block, 304 Main St., og
ÍGust.Adolphua Coll. 1 701 Victor St.
Píanó og Orgel
THE WINNIPEG
enn áviðjafnanleg. Bezta tegund-
in sem fæst í Canada. Seld með
afborgunum.
Kinkaútsala :
PIANO & 0R6AN CO.
295 Portage ave.
JBLtnib eftir
— þvl að —
Efldu's Buggingapappir
áeldur húaunum heitumá og varnar kulda. Skrifið eftir sýnishorr,-
um og verðskrá til
TEES & PERSSE, LJR-
Aobnts, WINNIPEG.