Lögberg - 18.04.1907, Síða 2

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 18. APRÍL 1907
Kórallar.
Kórallatekja er nú á tímum ein
hin arðsamasta atvinnugrfiin{
ýmsra íbúanna á ítalíu, og múgur
manns vinnur þar aö því að hefja
upp úr hafinu “neðansjávarbjörg-
in greinóttu”, og gera þau að
hæfilegri verzlunarvöru. Þ.ó að
þúsundir manna vinni nú þarna
að þessu verki, þá er ekki langt
síðan, að ítalir höfðu verulegan
hag af kórallaverzlun.
Alt til ársins 1870 var kóralla-
tekja Itala mjög stopul og óviss
atvinnugrein eftir því sem ritið
“Italia Moderne” skýrir frá. Það
var fyrst á því ári að íbúarnir i
bænum Torre del Greco, sem ligg-
ur sex mílur sunnan við Neapel,
fóru fyrir alvöru að leita eftir
kórallarifjum í Miðjarðarhafinu
og reka kórallatekju í stórum stíl.
Framan af létu þeir sér nægja að
leita kórallanna umhverfis strend-
ur eyjanna Corsica og Sardinía
vestan við ítalíu, en eigi leið á
löngu unz kórallaveiðimennirnir
fóru að verða djarfari, og þrátt
fyrir það þó lífshætta væri og þeir
mættu eins vel búast við því að
lenda í höndum Afríkubúa og
vera hneptir í þrældóm, sigldu
þeir alt suður til stranda þeirrar
álfu, og jafnvel til Túnis, sem öll-
um stóð hinn mesti stuggur af á
þeim tímum. Kórailaveiðimenn-
irnir fóru á smábátum í þessi
ferðalög, er eigi voru stærri en
svo, að háskasamt gat verið að
leggja þá í sjó nema blíðviðri væri.
Á þessum skeljum fleyttu þeir sér
suður eftir öllu Miðjarðarhafi og
sóttu æ lengra suður og nær
óvinalöndunum; og tíðum farnað-
ist þeim svo vel, að þeir komu
heim aftur stórauðugir. Gekk svo
um hrið og við það óx aðalheim-
kynni kórallaveiðimannanna Torre
del Greco, svo að það var auðug-
ur bær og býsna fjölmennur, og
Kórallabátaflotinn þar nam fjór-
um hundruðum. Bæði Frakkar
og Genevamenn litu öfundaraug-
um á velgengni íbúanna í Torre
del Greco og annara bæja á ítalíu
er unnu að kórallatekju og reyndu
með ýmsu móti að keppa við It-
alíubúa og draga þessa arðsömu
tekjugrein úr höndum þeim; en
þrátt fyrir allar samkepnistilraun-
ir frændþjóðanna tókst þeim eigi
að komast fram úr Torre del
Greco-búum,sem alt til þessa dags
eru ötulari kórallaveiðimenn en
nokkrir aðrir. Er það meðal ann-
ars þakkað lægni þeirra og með-
fæddum fimleik íbúanna, sem frá
ómunatíð hafa rekið þetta starf,
þó x smáum stíl væri fyr á tím-
um.
Um aldamótin 1800 var öflugt
félag myndað, og allir óháðir kór-
allaveiðimenn gengu i það og áttu
að hlýta einni sameiginlegri
stjórn.— Eigi gafst þó þessi fé-
lagsskapur eins vel og við var bú-
ist, því að veiðin er meira komin
undir áræði, kappi og þrautseigju
einstaklinganna, sem við hana
fást, en nofckru ööru. Félag þetta
varð ekki langætt. Eldgos úr
Vesúvítxsi eyðilagði .Torre del
Greco nokkru eftir aldamótin og
•og leystist þá félag þetta upp. Kór-
allaveiðimennimir hófu þá at-
vinnu sina að nýju hver fyrir sig
og ráku hana með frábærum
dugnaði jpg árangri alt til þessa
tíma. Skipstjóramir á bátum
þeim, er kórallaveiðar Stunda
eiga þá nú venjulega sjálfir. Og
ágóðinn af veiðinni er tíðast mest
kominn undir reynzlu og þekk-
ingu þessara manna. Eins og sjá
má af eftirfarandi lýsingu úr rit-
inu sem nefnt var hér að íraman:
“Aðferð sú sem notuð er Við
kórallaveiðar, er æfagömul, og
jafnvel aðalverkfærið, sem við
hana er notuð, og heitir á ítölsku
“ingegno”, helzt enn óbreytt. Er
verkfæri þetta tvær spýtur, sem
lagðar eru x kross og er hver álma
hér um bil sex feta löng. Viö
þessa arma eru haganlega fest um
þrjátíu net mismunandi að stærð
og breiðast út i allar áttir og eru
aðalveiðibrellan. Eins og gefur að
skilja slitna þessi net ákaflega
mikið, og aðalverk hinna ötulu
veiðimanna á hinum svo nefndu
hvíldartímum þeirra, er að bæta
þessi net og ríða önnur ný. Svo
sýnt kvað þeim vera um þessa
vinnu og svo kúfuppgefnir eru
þeir stundum að mælt er að þeir
drúpi oft höfði við þessa vinnu
sína dottandi, en halda samt á-
fram að ríða netin laukrétt.
Veiðimennirnir hafa upp á kór-
allarifjunum án þess að hafa sér
til stuðnings nokkur visindaleg
verkfæri. Þlaulæfð reynzla og
meðfædd ágizkun, er þeim happa-
drýgstur leiðarvísir við það starf.
Sömu skipstjórar kváðu jafnvel
svo leiknir og nærfærir í ágizkun-
arlistinni, og staðglöggir, að þeir
geta siglt rakleitt á þann stað, er
þeir árið fyrir hafa tapað einu
sínu “ingegno”, lagst þar við att-
keri og slætt það upp.
“Ingegno” er varpað út og
stýrt aö öllu leyti eftir fyrirmæl-
um skipstjóra. Þegar netin á þvi
hafa vafist nægilega þétt utan um
kórallagreinarnar, gefur skip-
stjóri merki um að draga það upp.
Er það gert að eins með handafli
fiásetanna o gsegist þeim svo frá
er á hafa horft að það sé einhver
sú mesta þrælavinna, sem menn
geta hugsað 1 sér. Skipstjórinn,
skipseigandinn segir fyrir þessu
verki er gera þarf með hinni
mestu varúð. Kvað hann tíðum
vera beiskorður við hásetana, er
V ,
eitthvað fer í ólagi, og ospar að
reka þeim pústur ef eitthvað ber
út af. Hásetarnir vinna átján
klukkustundir á dag, og eta þurt
hveitibrauð við vinnuna, og taka
sér enga hvíld alla þessa átján
klukkutíma, nema einu sinni og
þá örfáar mínútur að eins, til að
gleypa í sig fáeinar hveitipipur
fmakaroniý. Kjöt eða vín smakka
þeir aldrei. Laun hásetanna eru
mjög lág og vertíðirnar langar.
Gegn slikri aðferö og vinnu-
lagi treysta aðrar þjóðir sér ekki
að keppa, hvorki Englendingar
eða Spánverjar. Og helzt lítur út
fyrir, að eigi verði nein breyting
á veiðilagi þessu, því að hættir
menjiingarþjóðanna virðast eigi
komast þar að, enda eigi eins arð-
vænlegir. Bæði köfunarmenn og
köfunarbátalið hefir spreitt sig á
kórallaveiðum, en eigi hefir orðið
neinn verulegur verzlunararður af
þeim tilrraunum, og hin óbrotna
og harðsótta forntíðar veiðiaðferð
ber, með öllum sinum ókostum,
ægishjálm yfir þeim, sérstaklega
að þvi er hagvænlegan árangur
snertir.
'Þ'ó er vert að geta þess, að það
sem unnið er úr kóralla fengnum
sem veiðimennimir frá Torre del
Greco bera á land, er mestmegnis
gert þar í bænum í eitthvaö tíu
verksmiðjum þar, . sem kvenfólk
eingöngu starfar í. Auk verksins
sem unnið er í þessum verksmiðj-
um, má svo heita, að hér um bil
allir ibúarnir í þesum bæ séu að
meira eða minna leyti riönir við
þessa atvinnugrein.
—Review of Reviews.
Eélagið Skjaldborít.
hér á Akureyri hélt árshátíð sína
23. Febr. síðastl. i Templarahús-
inu. Voru þar saman komin um
300 manna, en af þeim voru þó
ekki fáir gestir. Félagið mun vera
orðið fjölmennasta félag bæjarins.
Sátu um 280 manns til borðs i
salnum og uppi á leiksviðinu og
var svo þétt sett að ekki var kost-
ur á að fleiri gætu að komist.
Formaður félagsins Stefán kenn-
ari Stefánsson setti samkomuna.
Fyrst var mælt fyrir þessurn
minnum; íslands fSig. Hjörleifs-
son), Akureyrar (Ásgeir Péturs-
son), kvenna fKarlFinnbogasoný,
og íslendinga erlendis (Guðm.
Hannessoný. Á eftir voru og
mikil ræðuhöld meðan setið var
að boröum.
Þá hófust margvíslegar skemt-
anir. Jóhannes Jósefsson sýndi
aflraunir og fimleika og þótti
honum takast ágætlega, enn frem-
ur glímdu þeir Jóhannes og Sig-
fús Árnason grísk-rómverska
glímu og vann hvorugur á öðrum.
Er Sigfús auðsjáanlega hið mesta
karlmenni. Hnefaleik sýndu þeir
Oddur Björnsson og Jóhannes.
Þótti víst öllum það hin bezta
skemtun. Er það nýlunda hér að
sjá þá íþrótt. Þá fór og fram
upplestur og söngur. Ennfremur
var sýndur sjónleikur, nýsaminn i
einum þætti og var mælt að sum-
um stjórnarliðum hefði þótt þar
höggvið fullnærri sér. Var þessu
öllu fyrst lokið kl. 2—3 um nótt-
ina en eftir það skemtu menn sér
með dansi fram til morguns. Mun
skemtun þessi hafa verið hin fjöl-
breyttasta sem hér hefir höfð
verið.
Áviirp til Guðmxindar læknis
Hannessonnr.
Á árshátíð Skjaldborgar var
Guðm. lækni Hannessyni afhent
svolátandi ávarp af formanni fé-
lagsins:
Herra héraðslæknir Guðmund-
ur Hannesson!
Vér undirritaðir, félagar í
Skjaldborg leyfum oss hér með að
flytja yður alúðar þakkir fyrir
framkomu yðar í stjórnmálum
lands vors, sérstaklega fyrir hið
ágæta rit yðar: “í afturelding”.—
Jafnframt lýsum vér yfir því, að
vér erum samþykkir öllum aðal-
atriðum ritsins.
Vér erum sannfærðir um að
ræður yðar og rit um stjórn lands
vors hafi orðið og verði landi og
lýð til blessunar. Treystum vér
því, að þér haldið öruggur áfram
yðar göfuga og heillavænlega
starfi, að vekja sjálfstæðislöngun
þjóðar vorrar.
Akureyri, 23. Febr. 1907.
Ávarp þetta var undirritað af
158 félögum Skjaldborgar, köri-
um og konum. Vilhelm Knudsen
hafði ritað ávarpiö með venju-
legri snild og Stefán Björnsson
dregið um það skrautumgerð.
Var henni svo háttað, að efst sat
valur á grjótvörðu, en frá henni
voru skaraðar skjaldarraðir og á
þá ritað nafn félagsins, einn staf-
ur á hverjum skildi. Opin bók lá
að fæti vörðunni og mátti á henni
lesa: “Guðmundur Hannesson:
í afturelding”, en á vörðunni
sjálfri voru nöfn félagsstjórnar-
innar. Niöur frá skjaldarööunum
báðu megin liðuðust bönd, en á
þau voru rituð nöfn stofnenda fé-
lagsins. Var þetta gert af hinni
mestu list.
Á eftir var sungiö kvæöi það
sem hér fer á eftir og hafði Páll
Jónsson kennari ort það.
Minnumst íslands sönnu sona,
sem til góðs fá leitt,
bá'ðum vængjufn ’beztu vona
byr sem hafa veitt.
Gleymum aldrei ást að gjalda
eða vinahót
þeim sem réttu horfi halda
hættu hverri mót.
* * *
Tímans raddir til vor kalla:
Treystið gæfu enn,
fram til stríös með alla, alla
íslands beztu menn.
Nú þarf vit og vaskar hendur,
vel oss dugar þá,
hagur vor í hættu stendur,
hvergi skeika má.
Þó að margir vaki á verði,
vörn sé snörp og góð,
fræknir beiti frelsissverði
fyrir land og þjóð,
alt of fáir enn sér voga
út í stríðsins þraut.
Ular venjur ýmsa toga
enn af réttri braut.
Geymist þó í eðli insta
eldheit frelsisþrá;
langur svefn og húmið hinzta
hverfur bráðum frá.
Brjóti hlekki bundinn kraftur,
brestur oss ei þrótt.
Þá mun loksins elda aftur
eftir dimma nótt.
* * *
Heill sé þér, sem vel á verði
vaktir langa hríð,
frækinn beittir frelsissverði
fyrir storð og lýð.
Fylking landsins fremstu sona
för þú hefir greitt,
báðum vængjum beztu vona
byr og krafta veitt.
Nokkru siðar flutti séra Matthí-
as Jochumsson Guðmundi þessi
gamanstef.
Að beita oddi og eggju
þú einatt slyngur varst
er hjarnarklett sem kökur
þú klaufst og sundur skarst.
Og hundrað sinnum Helja
varð hrædd og rauk á gátt
er þrjú á lofti þóttu
og þú með einu vátt!
Þú veldur Gunnars geiri,
þótt glymji’ ei vopn þitt hátt,
og hetja honum meiri
þú heita, vinur, mátt.
“Til ills er kappans kraftur” —
svo kvað hinn forni ver —
“ef enginn rís upp aftur,
sem eitt sinn geir minn sker.”
En það er öfugt orðið,
því oft þú tekur lim,
en höggur saman sárin,
því svo er list þín fim, —
svo voðakæn til víga,
og vopnin dæmalaus;
þau seiða stykkin saman
og sauma bol við haus!—
Með pennans odd og eggju
og andans guðamóð
nú veður þú á verri
og voðalegri slóð.
Úr ‘Skjaldborg’ reiðir Sköfn-
ung
og skörulega berst
og fæst ei um né fárast,
hver fellur eða verst.
Og söm er sál og dugur
og sannleiks ástar rögg,
og kynlands hreystihugur
við hvert þitt Iag og högg.
Og hót ei þarf að hræðast,
þótt hlaðir einum draug,
að standi ei strax upp aftur
& stjórnardeilu haug!
Þvx Hjaðningar á hólmi
þar heyja grimmlegt stríð,
sem aldrei tekur enda
um alla heimsins tíð.
sú heitir Stjórnar-Hildur,
sem hirðir þeirra val;
hún vekur fallna firða
við fyrsta hanagal. —
En heill þér sanxt, sem hefur
svo hvellan lúður þeytt,
að jafnvel sá er sefur
nú sér hvað um er deilt.
Og tvöföld heill, ef Hildi
svo hætt þú veitir sár,
að friðurinn fagurmildi
oss faðmi þúsund ár!
—Norðurland.
-------o------
Thos. H. Johnson,
Islenzkur lögfrseBlngur og mAl»-
fterslumaöur.
Skrlfstofa:— Room SS Canada IMt
Block, auöaustur hornl Portagi
avenue og Main st.
Ctanáskrift:—P. o. Box 1S«4.
Telefön: 42S. Wlnnlpeg, Man.
Hannesson & White
lögfræðingar og málafærzlumenn.
Skrifstofa:
ROOM 12 Bankof Hamilton Chamb.
Vor hressiiigarlyf.
Dr. Williams’ Pink Pills búa til
mikið, rautt, heilsusamlegt
blóð.
Kuldi vetrarins neyðir rnenn til
að loka sig inni í hituðum, loft-
litlum herbergjum, bæði á heirnil-
unum, í vinnuherbergjunum og í
skólunum. Þetta eyðileggur lífs-
fjör jafnvel þeirra, sem vel
hraustir eru. Blóðið verður þykt
af óheilnæmi, lifrin skemmist,
nýrun veikjast, svefninn endur-
nærir ekki og maður vaknar jafn-
máttfarinn og maður sofnar. Mað-
ur verður leiðindafullur, fær ef til
vill höfuðverk og útslátt um hör-
undið. Þannig er ástatt fyrir
mörgum á vorin. Allir geta búist
við þessum kvillunx, ef þeir ekki
auka blóðmagnið með góðu hress-
ingarlyfi, eins og Dr. Williams’
Pink Pills eru. Þessar pillur eyða
ekki einasta þessurn kvillum, held-
ur várna íjaftxframt jsjúkdómun-
um, sem oft fylgja þeim, t.d. gigt,
taugaveiklun, blóðleysi, meltingar-
leysi og nýrnaveiki. Dr.Williams’
Pink Pills eru ágætlega gott vor-
meðal. Hver einasta inntaka af
þeim býr til nýtt, rautt og mikið
blóð. Hver einasti dropi af hinu
nýja blóði hjálpar til þess að
styrkja hinar ofreyndu taugar,
eflir máttinn og rekur alla sótt-
næmisgerla á burtu úr líkamanum.
Ef þér brúkið pillurnar reglulega
eykst yður afl og þróttur til þess
að standa á móti sterkjuhitanum á
1 komandi sumri. Mrs. Jas. Mc-
Donald, Sugar Camp, Ont., segir:
Eg var orðin mjög máttfarin og
hafði enga matarlyst. Eg gat
tæplega verið á ferli, og fann að
mér fór sífelt hnignandi. Eg af-
réði því að reyna Dr. Williams’
Pink PiIIs, og aður en eg var búin
að brúka úr einni tylft af öskjum
var eg orðin eins frísk og nokkru
sinni áður. Matarlystin örvaðist
og nú er eg fær um að sinna störf-
um mínum að öllu leyti. Eg álít
Dr. Williams’ Pink Pills bezta
hressingarlyfið sem til er.”
Það er heimska að vera að taka
inn hreinsunarlyf á vorin. Náttúr-
an krefst meðals sem byggi upp
líkamann. En hreinsunarlyfin
veikja hann. Þetta meðal verkar
á blóðið, sem nauðsynlegt er, en
ekki á innýflin. Dr. Williams’
Pink Pills eru blóðlækningarlyf,—
þær búa til mikið, hreint, rautt
blóð og styrkja öll líffæri líkam-
ans. Gætið þess að fult nafn:
“Dr. Williams’ Pink Pills for Pale
People” sé prentað á umbúðirnar
utan um hverja öskju. Allar aðr-
ar svonefndar Pink Pills eru eftir-
stælingar. Seldar hjá öllum lyf-
sölum, eða sertdar með pósti, fyrir
50 c. askjan, sex öskjur fyrir
$2.50, frá “The Dr. Willams’ Me-
dicine Co., Brockville, Ont.”
Telephone 4716
Dr. O. Bjornson,
[ OFncE: 650 WILLIAM AVE. TEL. 8, £
Offick-tímar: 1.30 til 3 og 7 til 8 «, h. }
House: ð»o McDermot Ave, Tel. 4300
vna)
Office: 650 Wllllem eve. Tel, 89 (
1 HoURS:ljto«ail7to 8 P.M, *
I Residehce: 6»o McDermot eve. Tel.4300
WINNIPEG,
v-.
X. MAN. ?
^</WA/wO
I. H. Gleghorn, H D
læknlr og yflrsetnmaður.
Heflr keypt lyíjabúBina & Baldur, og
heflr þvl ajálfnr umsjón & öllum meB-
ulum, sem hann Iwtur fr& sér.
Ellxabeth st.,
BALDCR, - MAN.
P.S.—Islenzkur tölkur viB hendlna
hvenær sem þörf grerist.
A. S. Bardal
121 NENA STREET,
selur líkkistur óg annast
nm útfarir. Allur útbön-
aöur sá bezti. Ennfrem-
nr selur hann allskonar
minnisvarða og legsteina
Telephone 3oS
hÆ, Paulson.
- selur
Giftingaleyflsbréf
MaþleLeaf Renovatiag Works
Karlm. og kvenm. föt lituö, hreins-
uð, pressuð og bætt.
TEL. 482.
Píanó og Orgel
enn óviÖjafnanleg. Bezta tegund-
in sem fsest í Canada. Seld með
afborgunum.
Einkaútsala:
THE WINNIPEG PIANO & ORGAN CO.
295 Portage ave.
KJÖTVERZLUN.
Eg undirskrifaður hefi keypt
kjötverzlun Þeirra Sigurðsson &
Johnson að 666 Notre Dame ave.,
og óska eftir víðskiftum Islend-
inga.
Að eihs bezta kjöt verður á boð-
stólum.
Fljót afgreiðsla. Sent heim til
þeirra, sem þess óska.
CHRISTIAN OUAFSSON.
Phone 6906.
Jttmtib fftir
— þvi «ð —;
Bdðg’s BuBíinoapapplr
ixeldur húsuntim heitumj og vsrnar kulda. Skrifið eftir sýnishom-
um og verðskrá til
TEES a PERSSE, L™-
áOHNTS, WINNIPEO.