Lögberg - 11.07.1907, Blaðsíða 6
LÖGBERG, FIMTUDAGINN n. JÚLÍ 1907
LÍFS EÐA LIÐINN
EFTIR
HUGH CONWAY.
Eg fór U[>p stigann, drap á dyr og þekti inni
fyrir 'dimma málróminn lávarðsins, er l>auð mér að
koma inn. Hann var önnum kafinn viö starf silt, og
hvorki klæðnaður hans né umgengnin inni hjá hon-
um bar þess vott, að þar væri fyrir að finna tígin-
borinn aöalsmann. Húsbúnaðurinn var: tveir stólar
___sterkir og þægilegfir með viðarsæti — stór tóbaks-
krukka, nokkrar reyktóbaks pípur, tvö borðú furu-
tré, svo stór að eg var alveg undrandi yfir því, að
j#im skyldi hafa verið komib Úpp þangað. Annað
borðið stóð út í horni, hitt í miðju herberginu. Bæöi
borðin voru þakin bókum, landabréfum, uppdráttum
og blöðum, nema ofurlitill blettur á öðru borðinu
miðju, þar sem hann sat við að skrifa. Opin minn-
isbók lá fyrir framan hann og þykkur bunki af skrif-
uðum pappír. Hægra megin við stólinn, sem hann
sat í, voru margir hlaðar af handritum, sem hann
hafði lagt þar jafnóðum og hann hafði lokið við Þá,
02- eftir var að eins að raða og hefta saman. Ofsagt
hafi
horfði á mig með alvörugefni og strauk hugsandi
jarpa skeggið, síða.
“Þetta var ekki rétt af yður, Filippus. Mig tek-
ur l>að sárt að heyra þetta. Hvernig gátuð þér bú-
ist við að fá peninga til að borga þessa skuld??
Enginn heiðvirður maður má láta sér gleymast slíkt,
jafnvel þó spilaákefðin sé í honum.”
Eg leit niður fyrir mig. “Eg býst viö að eg
hefði skotið mig,” sagði eg.
“Auðvitað hefðuð þér gert það. Mér er ómögu-
legt að sjá, að þér hefðuð getað annað. Eg var
einmitt að hugsa um það örþrifaráð. Eg hefði auð-
vitað greitt þetta fé fyrir yður, en það var alveg
rétt af yður að snúa yður fyrst til Mr. Grace. Mér
þykir væntum að þér sögðuð mér frá þessu.”
“Mr. Grace lét mig lofa sér því.”
“Á, lét Mr. Grace yður lofa því. Hvernig stóð
á því ”
“l*að var Chesham nokkur, kallaður kafteinn,
sem rann þetta af mér. Mr. Grace sagði að þér
þektuð hann vel.”
“Chesham!” hrópaði Rothvvell. “Hafið þér
komist í tæri við þann þorpara? Auðvitað er of vægt
að kalla hann ekki verra nafni.”
“Þekkið þér hann vel?” spurði eg.
“Já, eg þekki Richard Chesham töluvert, og mig
langar til að þekkja hann enn meira — en eg er
hræddur um að mér takist samt ekki að komast að
lm sem eg vildi,”-mælti hann enn fretnur. “Forð-
astu þann mann eins og eiturorm. Hann er þegar
er ekki að klæðnaður þessa tigna rithöfundar
verið all-éinkennilegur. Hann var í grófgerðum j búinn að koma nógtt illtt til leiðar.
bttxum, bómullar skyrtu, gömlttm flattels-veiðislopp,
snjáðum á olnbogum, léttum skónt og Þunnum sokk-
tim. Eini skrautgripurinn, sem eg sá hjá lionttm,
var pípan, sent hann var að reykja i. Hantt kink-
aði kójli til mín þegar eg kom inn.
Vttu bókunum þarna ofan aí stólnum, Filipptts,
og seztu niður. Eg er rétt í miðri setningu núna.”
Eg hlýddi og aðgætti hann meðan liann var aö
skrifa. Hann ritaði einkennilega stórkallalega hönd j
VHann lætur svo sem hann sé hatursmaður yð-
ar, Rotliwell lávarður.”
“Hann hefir enga ástæðtt til þess. Það eina
sem hann getur ilskast við mig út áf er að eg var
hólmgönguvottur vinar míns, sem skaut hann t lærið
fyrir mörgum árum síðan.”
Þettá vortt t luverðar upplýsingar svo eg fór
að. veröa fcrutinn.
“Viljið þér segja mér nafn þess vinar yðar?”
og eg gat ekki að þvi gjört að mér flattg í httg hve , spurði eg.
feikna miklu bleki og papptr ltann mttndi þttrfa á Rt thvvell strauk skegg sitt um hríð og hugsaði
að halda, en rithönd hans hafði þann góða kost, að j sig ttm.
hún var sérlega læsileg, og þar eð eg vissi að hann
var að rita það, sem koma átti fyrir almennings
sjónir, gerði eg mér enga samvisktt af að lesa það,
sem hann var þá að skrifa.
“Eg hafði engin önnur ráð, en að fleygja mér
úr fötunum sjálfur og skipa fylgdarmannimtm, sem
hvorki með illtt né góðu var fáanlegur til að leggja
líísitt íhættu, að halda í múlinn sem var orðinn dauð-
hræddttr. Mér hafði aldrei komið til hugar að vatu-
ið væri eins kalt og það var. Það kemur enn hroll-
ttr i mig þegar eg hugsa um það. Eg kafaði hvað
eftir annað ofan á árbotninn ag tókst mismunandi j
vel í hvert sinn, en þegar eg loksins varð að hætta
sakir kttlda og þreyttt ltafði eg þó náð flestum verð-
mætari hlutunum, sem hafði verið í þeim pakkanttm
er losnað hafði fyrir illan frágang og lent í ána. En
til allrar óhamingju ^á eg að tóbakið mitt, sem eg
hafði ætlast til að væri vafið innan í vatnsheldan
pappír. og stytti mér stttndir um dattfa daga og and-
vökunætur—var alt orðið gegnrennandi.”
“Já. Það var skrambi kalt skal eg segja yðttr,”
sagði hann þv't næst, þegar hann varð þess var að eg
var að lesa það sem liann skrifaði. “Pakkinn stnogn-
aði úr böndum þegar við fórum yfir fljótið eða
sttærið slitnaði utan af honum, og eg sá þarna á cft-
ir öllttm þeim lífsþægindum,' sem eg hafði með mér,
ofan í ána. 'Allir þæginda mttnir mínir vortt glatað-
ir.” .
“Þér virðist ekki hirða ttm að hafa mikið af
þægindttnttm hér heldttr,” sagði eg og leit i kridgum
tnig um herbergið, sem var ttærri því húsgagnalaust.
“Eg hefi hér alt sem cg l>arf með. Hér ertt
nægileg ltfsþægindi. Þann sattnleika þyrftuð þér,
eyðslubelgttrinn í Albemarle stræti, að láta yðttr
skiljast.”
“Erttð þér of vant við kominn til að geta veitt
mér áheyrn stundarkorn ?” spurði eg.
“Nei. eg var einmitt að httgsa ttm að taka ntér
hvíld um tíma, og dubba mig dálítið upp. F,n ltvert
er erindi yðar Filippus? Búið þér yfir einhverjit
alvörttmáli tða komið þér að garnni yðar?”
“Eg þarf að segja yðttr óskemtilega sögtt.”
“Er yðttr a’vara Filippus minn?”
“Já, því miður,” sagði eg rattnalega.
“Jæja byrjiö 1 ér þá. Segið mér þetta hiklaust.
EJ4ci eins og þér væruð að gera gömlum skapstygg-
unt föðttr yðar játningu, heldur'vini yðar og stall-
bróðttr. Erttð þér í peningaþröng?”
“Eg var það í gær, en iu't er bót ráðin á þyí.”
“Hversvegna komuð þér ekki til mín? F.g Itefi
meira fé, en eg get eytt. Segið mér aft ttm þetta. ’
Eg sagði hontim þá í fám orðttm alla málavöxtu,
en nefndi fyrst engin nöfn. Rothwell lávarður
• “Já,” sagði hann, “það er ekkert launungar-
mál. Hver borgarbúi sem vera skykli mundi geta
sagt yður þetta. Það var Sir Laurence Estmere.”
“Faðir Valentínusar ?”
“Já, faðir Valentínusar og aldavinttr minn.’”
“Hann smánaði Valentínus heima hjá mér i
gæ: kveldi, þegar hann kom heim til mín til að veita
spilaskuldinni rr.óttöku, og Valentínus sló hann nið-
ttr.”
"Hvað sagði þrælmennið?”
Er það rétt af mér, að segja yður það, Rothwell
lávarðttr?” spttrði eg efablandinn.
“Já, ait, hvert einasta orð,” sagði hann með á-
herzlu. “Við Valentínus^ höfum ekkert leyndarmál
hvor fyrir öðrum.”
Eg tók orð hans trúanleg og skýrði honum frá
ö.lum atvikunum, og hafði enda orðrétt eftir smán-
• tryrði Clieshains. Rothwell varð liinn æstasti. Hann
rattk ttpp og l>aut fram og aftur ttm herbergið, og
skeytti því engtt þó að hann feykti handritunttm, á
gólfinu, síntt í hvora áttina.
“Þetta sagði hanti sjálfur,” heyrði eg liann
tauta. “En eg trúi því aldrei—aldrei að eilífu. Það
hlýtur að vera lýgi. Hún er hreinlíf, göfttg og sýkn
saka, Hún hefði aldrei fallið fyrir öðrum eins ó-
þokka, jafnvel Þó hún hefði elskað hann. Betur að
tg gæti togað sannleikann út úr kolsvörtu sálinni
hatis!”
“Og Valentínus sló liann niðttr, sögðuð þér,”
rnælti ha- n og stieri sér að mér.
“Já, svo að hantt veltist tnarflatur á gólfið. Það
var a’Fa laglegasta hi gg. Það lá við að Chesham
hryti gat á stofuskápinn minn með hausnum.”
“Mér þótti þetta hálfleiðinlegt þó að eg geti
ckki láð Valentínttsi það. F.g er hissa á því að hann
skyldi ekki gera út af við Chesham. Þér hefðttð
gert l>að, Filippus, hefðtið Þér verið í hans sporttm.”
“Eg get vel ímyndað triér það,” svaraði eg.
“Uaurence Estmere, faðir Valentínusar, hefði
gert 1 að. Hann gerði sitt til a'ð drepa hann daginti,
sem þe>r stóðtt fáein skref hver frá öðrum á.vígvell-
inu í Belgitt. FCg þori nærri því að ábyrgjast að ef
þeir eiga eftir að hittast aftur þá verða umskifti
mcð be:m.” ' 1
“Rn frú Estmere?” spurði eg.
“Frú Estmere er hvít og hrein—saklatts eins og
nýfætt barn af beirri ákærtt,” sagði Rothwell með
óvenjtilegum of-a. “Eg þori að sverja yður það—
eg þekti ham og ttnni henni jafnvet áður en hún
kynfist I.attrence, og eg skammast mtn ekki fyrir
það bó tg segi yðttr að eg ann henni enn þá. Að
ttg^a '-ér að frú Esttnere hafi fallið fyrir öðrtim eins
þckkið hana. Farið og hittið liana á ný, veitið
lvenni nákvæma athygli, ræðið við hana, gerið yðttr
hana kæra, kynnið yður nákvæntlega lundarfar henn-
ar, og segið mér stðan hvort þér munið geta fallist
á að grttna hana ttm þetta dulda hneyksli,jafnvel þó
að allir aðrir haldi því fram sem sönnu.”
“Eg mundi aldrei geta trúað því,” sagði eg ein-
læglega.
Rothwell lávarður þaut frant og aftttr ttm her-
bergið og var sjáanlega í mjög æstu skapi. Eftir
slitndarkoru settist hatm niðttr cg leit til mtn alvar-
lega. Hvernig sem á því stóð þá fanst mér tillit
Rothwells jafnan svo undirhyggjulaust og einlæglegt
að mér var ómögttlegt að ætla að hanti gæti verið
tveggja handa járn. Eg hafði ekki sagt annað en
það sem satt var, og hafði því enga ástæðu til að
blygðast mín fyrir það nokkurs staðar.
“Eg skil það,” sagði hann. “Þér trúið engum
slíktim sögum ttm hana. Yður er farið að þykja
vænt ttm hana, eða fer að Þykja það bráðum. Það
er ef til vill bezt að eg segi yðtir strax alt, sem eg
veit ttm þetta mál, eins hörmulegt og það er. Laur-
ence og kona hans vortt svo hamingjusöm, að því er
fólk úti í frá gat ráðið, sem framast er auðið. Þó
að lttndarfar þeirra væri nokkuð ólikt,og þeint kynni
stundum að sýnast sintt ltvað, þá virtist ástin breiða
friðaiblæjtt yfir og jafna þann mismun, nær sem
bryddi á honttm. En svo var það einu sinni að
Lattrence kom til mín og lét se móður væri. Hann
sagði að konan sín hefði verið sér ótrú. Eg hló að
þesstt fyrirlitlega, því að eg hafði unnað henni á
tttidan honum. Eg var þá fátæklingur, og átti enga
von ttm að öðlast tignarnafn það sent eg ber nú, og
þess vegna lét eg liána aldrei skilja neitt í þá átt á
ntér. En eg hló nú að óganginttm í Lattrence þó að
mér væri illa við að heyra þetta. Ekki vegna þess
að eg væri hræddur um að það væri satt, heldttr hins
að vinttr minn væri orðinn geggjaður. En brátt
komst eg að því að hann var það ekki, og þegar eg
loksins lét svo lítið að fara að ræða unt þetta nteð
og móti, og liann sleugdi því strax fram að hnan
ltefði sjálfur verið sjónarvottur að ótrúmensku
hennar, hvað gat cg þá gert annað en að trúa hontini
t svipinn. Hann þóttist öldungis viss um að hafa
rétt fyrir sér. IFann sá konu sína aldrei aftur.—
Vera má að hún hafi aldrei farið þess á leit að tala
við hann eftir þetta, þvt hún fann töluvert til sín
eigi síðttr en maður hennar.
Einttm eða tveimur mánuðttm síðar fékk hanu
mig til að fara með sér til móts við Richard Ches-
ham. Hann ætlaði að láta Þrælmennið fá makleg
málagjöld. Chesham neitaði engu, en bauðst til að
berjast ótregur. Síðan hefir hann alla tíð verið halt-
ur, en það er lítilfjörleg bót fyrir mansæfirnar tvær
sem hann hefir gerspilt. Nú hefi eg sagt yðttr alt
sem eg veit.”
“En hvernig var nú hægt að bendla frú Estmere
þannig við Chesham ?” spttrði eg.
“Richard Chesham,” sagði Rothwell með óá-
nægjtt svip, “var frændi frú Estmere, fjarskyldur.
Eg hefi Iieyrt það sagt að það hafi einhverntíma
verið tiltal ttm að þatt ættust. Hún hefir náttúrlega
ekki þekt hann þá, eins og liann er, eða þá sagt hon-
ttm ttpp þegar hún varð þess sanna vísari. Þetta
var áður en hún kýntist Lattrence Estmere. Laurence
vissi þetta, og líklega eins og t því skyni að jafna
|>etta, var hann hinn vingjarnlegasti við Chesham,
hjálpaði honttm í ýmsum greinum og bauð honum oft
heim til sfn. Hann var einmitt Þar þegar uppþotið
mikla kom fyrir.”
“Þetta lítur út fyrir að vera býsna flókið mál,”
sagði eg, “og Þér eruð samt sannfærður um sak-
leysi hennar?”
“Sannfærðttr, já, eg held það. Eg þyrði að veðja
liöfði rnínu um það að hún er sý|kn saka. Haldið
þér annars að eg gæti verið vinur hennar enn. Eg
varð dálítið efablandinn þegar Ivattrence Estmere
sagði mér fyrst alla málavöxtu, en svo sá eg hana
eftir það. Og eg skal segja yðttr, Filippus tninn, að
I ó Þetta hefði alt verið satt, þó að hún hefði brugð-
ist bezta vininttm sem eg átti, þó að hún hefði fallið
fyrir Chesham þrælmenninu—þó að maður hennar
ltefði útskúfað henni—jafnvel þó alt þetta hefði átt
sér stað segi eg, mundi eg hafa verið fús á að taka
hana i faðm mér, og þó að eg hefði ekki getað
lcvænst henni, hefði eg unnað henni meir en nokk-
ttrri annari kontt. Eitthvað í þessa átt mun mér þá
hafa kunnað að detta í hug. Eg vár yngri um það
skeið en eg er núna og hún átti engan að—en þó svo
hefði verið þá hefði bað nægt að horfa bara einu
sinni í trúlyndislegu sakleysislegu attgun hennar til
þess, að sú hugsttn hvarflaði mér aldrei aftur í hug.
Ert> þar eð eg mat hana svo mikils, þá ættuð þér
eigi að trúa óhróðri annara um hana. Gleymið svo
þessu þvaðri úr mér. Margra ára ferðalög hafa
kælt í mér blóðtð, og liðna tíðin er horfin. Við frú
tæfli og Che h m. í>að er öldttngis óhttgsandi. Þér Estmere erttm nú gamlir vinir og ekkert meira, og
það munum við verða til æfiloka. Hvenær ætlið þér
að fara að finna hana næst, Filippus minn?”
“Eg býst við að fara til Bournemouth á morg-
un,” svaraði eg og roðnaði þegar mér datt aðal-er-
indið í hug.
“Það er rétt gert af yður. Berið henni kveðju
mína. Skeð getur að eg komi þangað eftir fáa
daga. \ arið yður samt á að fara að Ieggjast á hugi
v:ð Miss Neville, því að frú Estmere. hefir ætlað
Valentínusi hana, fyrir mörgum árum síðan.”
“Va’.entíaus er fæddur undir beztu hamingju-
stjörnunni sem til er,” sagði eg, og fór að svipast
ttm eftir hattinum mtnum til að dylja roðann fram-
an í mér. >
“Margar eru nú hamingjustjörnurnar,” sagði
Rothvvell íbygginn. “Verið þér nú sælir, ef þér er-
uð að fara. Varið yðttr á spilunum og verið góður
drengur.
X. KAPITULL
Það vortt bara fimm stafir á gula pappírs-skeyt-
inu “Komdu’. Það hefði verið hægt að síma langt
mál fyrir shilling en Valentínus sendi mér ekki nema
Þetta eina orð “komdu”. Það nægði mér fyllilega.
Eg tíndi dót mitt saman í snatri, ritaði lögfræðis-
tneistara mínum er eg hafði skammarlega vanrækt
að fræðast af síðustu daga og tilkynti honum, að eg
ætlaði að taka mér hvtld frá nárninu um æði-tíma.
Hvað var líka á móti Því? Það var ekki nema skað-
laus dráttur á fttllnaðarnámi, sem flestir sinna ekki
tnikið ttm þegar svo langt er komið. Var það Itka
ekki gild afsökun fyrir mig, ef Claudína skyldi nú
btða eftir tuér með óþreyju í Bournemouth. Ef um
einhverja mótstöðu hefði verið að ræða, sá eg á
skeyti Valentínusar, að henni var rutt úr vegi, en
aftur-á móti httgsaði eg ntikið um það, hvar, hvern-
ig og hvenær eg mttndi fá kjark til að spyrja Clatt-
ciínu að spurningunni, sem mig langaði mest til að
hún svaraði. Mér fanst að lestin rnundi aldrei ætla
að komast á ákvörðunarstaðinn. Eg ásetti ntér,
þegar mér tókst að fara að hugsa ttm annað, en ungu
stúlkuna fallegu rneð’ gráu augun og friðskapaða
andlitið,—að sjóða saman skammarbréf, setja það í
bláðið “Times”, eða stíla það til flutningsmálanefnd-
arinnar, eða járnbrautarmála nefndarinnar, eða ein-
hvers annars, og þar ætlaði eg að úthúða jámbraut-
arfélaginu fyrir þá skeytingarleysis starfrækslu sem
á brautarlestum þessum væri. En þó undarlegt megi
viröast þaut lestin áfram um fjörutiu mílur á
klukkttstttnd, og enn undarlegra var það, að liútt
brunaði inn í Bournemouth öldttngis stundvislega
Ir,g var að hálfbúast við því að einhver kynni að
inæta mér á stöðinni, en það var tæpast mögulegt að
svo yrði, þar eð enginn vissi þar, með hvaða lest eg
rnundi koma. Hafi mér fundist járnbrautarlestinni
miða lítið áfram, þá fanst mér það ekki síður um
cineykisvagninn sem eg leigði til að aka mér til heim-
ihs Estmere. Ökttmaðurinn sá keyðri hestinn sinn
svo lafhægt að hann þumlungaðist áfram eins og
brekkusnígill. Klárinn var víst bæði gigtveikur og
skakkur. En loksins skilaði hann mér samt að litlu
húsi, er frú Estmere hafði kosið sér til heimilis meö
an hún dveldi við sjóinn. Hávaxið og limprútt tré
tol húsið nærri því sjónum Þegar að var komið, Eg
veit ekki hve mikið eg borgaði ökumanninum, en eg
held hann hafi skilið við mig ánægður; eg sannast
að segja man óljóslega eftir ferðinni alt þangað til
að eg ver kcminn inn t dagstofuna og farinn að tala
við frú Estmere, sem tók ljómandi v.el og vingjarn-
lega á móti mér. Jafnvel þá einmitt þegar eg var að
svipast um eftir Clattdínu, gat eg ekki annað, en
dáðst að göfugmensku-fasi frú Estmere og hinni tign-
arlegtt fegurð hennar, og flaug þá í hug, eins, og
Rothwell lávarði, að það væri hvorttveggja í senn
fyrirlitlegt c g ódrengilegt að bregða annari eins
kontt urn óheiðarlegt daður. En Claudína! Hvar
var Claudína?
“Valentínus og Clattdtna eru úti,” sagði frú
Estmere. “Þau bjugggst ekki við yður svona tím-
anlega. Þér getið hitt þatt annað hvort niður á
sandi eða við klettana. Én fyrst verðið þér að
drekka einn bolla af te, Mr. Norris, og um leið ætla
eg að segja nokkttr orð við yðttr.”
Eg roðnaði alveg upp að hársrótum. Hún var
rauna'eg á svipinn og þttnglyndislegttr hreimur t
röddinni.
“Kæra frú Estmere!”, hrópaði eg t flýti, “eg
gat ekki við því gert—hver mundi geta það, eftir að
hafa séð Claud—Miss Neville. Eg reyn li a1t tem
eg gat til að bæla niður tilfinningar mtnar, en það
tókst ekki!”
“Aumingja pilturinn I” sagði hún og brosti. “Eg
ve't að þér hafið reynt það, Valenttnus sagði mér
það. Hann fullvissaði m% um—þér vitið hve auð-
velt hann á með að telja mönnum hughvarf—að það
sé að öllu leyti ákjósartUgra—svona. Fólk er vant
að segja manni það, Þegar fegurstu vonir manns
fara forgörðum. En eg áfelli engan, sízt yður þvi
að Claudína er yndisleg.” • .