Lögberg - 19.03.1908, Blaðsíða 6

6.
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 19. MARZ 1908.
■H-M- I-H-I-l-l-W-I'I-I-H-I-HH-
FANGINN 1 ZENDA.
Hrigijt tnánaOo þáttur úr mfisögu tiginbor-
ins Sngltndings.
sm*
ANTHONY HOPE.
■I-H-I-I-I-I-M-M
Eg tók um fæturnar á litla járnboiCinu og lyfti
J>ví upp. Jafn kraftagóöum manni sera mér veittist
>aö ekki erfitt. Eg hélt boröplötunni fyrir frarnan
mig 0g var hún ágætis skjöldur fyrir höföi mér og
efri búknum. Eg stakk luktinni í belti mér og marg-
hleypunni í hægri vasann. Þá varö eg >ess alt í einu
var aö huröin hreyföist ofurlítiö. Þ.iC gat annaö
hvort veriö vindurinn, sem þokaöi henni til eða aö
einhver þeirra, sem úti voru, væri aö reyna aö opna
hana.
Eg hopaði eins langt aftur á bak frá dyrunum
eins og eg gat og hélt borðinu fyrir framan mig eins
og eg hefi áöur sagt. t
"Herrar minir, eg tek boöi ykkar, ef þiö leggiö
drengskap ykkar viö aö halda skilmálana. Ef þið opn-
iö hurðina—”
"Opniö þér sjálfur,” sagði Detchard.
“Huröin opnast út,” sagöi eg. “Víkið ykkur of-
urlítið frá, herra rmínir, því annars kann eg aö reka í
ykkur huröina þegar eg opna hana.”
Eg fór svo og rjálaði ofurlítiö við skellilásinn og
laumaöist svo aftur á tánum þangaö sem eg haföi
verið.
• “Eg get ekki lokið upp; skráin er hlaupin í bak-
lás,” kallaöi eg.
. "Þvættingur! Eg skal ljúka upp!’ hrópaöi Det-
chard. “Hvaöa bull, Bersonin. því þá ekki? Ertu
hræddur viö einn mann?’
Eg brosti i kampinn. Samstundis var huröinni
hrundiö upp. Viö skin af lukt. sem þeir höföu. sá
eg mennina þrjá standa í hópi fyrir utan og heldu
þeir marghleypum sinum uppi tilbúnir aö skjóta. Þá
rak eg upp óp og hljóp eins hart og eg*gat fram gólf-
iö og út í dyrnar. Þrjú skot gullu viö og skullu á
skjöld minn. A næsta augnabliki hentist eg út um
dymar og borðið skall beint frainan á þá. Svo velt-
umst viö. eg, Þeir bölvandi og ragnandi og blessaö
boröiö mitt — alt í einni þvögu niður tröppurnar og
ofan á völlinn fyrir utan. Antoinette de Mauban æpti
upp, en eg spratt á fætur skellihlæjandi.
De Gautet og Bersonin lágu eins og i roti. Det-
chard varð undir borðinu, en utn leið og eg stóð upp
velti hann því ofan af sér og skaut aftur. Eg brá upp
skammbyssunni og skaut i flýti. Eg heyrði aö hann
bölvaði mér og svo hljóp eg á stað eins og hræddur
héri, hlæjandi á hlaupunum, aftur fyrir sumarhýsiö
og stefndi til garðsins. Eg heyröi fotatak a eftir mer,
og sneri mér við og skáut upp á von og óvon. En
svo heyrði eg fótatakið ekki frainar.
“Hamingjunni sé lof,” sagöi eg, “aö hún sagöi
mér satt um stigann," því að garðurinn var hár og
jámbroddar ofan á honum.
Og stiginn var þarna lika. Eg hljóp upp eftir
honum og komst út úr garöinum á svipstundu. Þeg-
ar eg sneri viö sá eg hestana. Svo heyrði eg skot.
'Þaö var Sapt sem skaut. Hann hafði heyrt til okkar,
og S'tóö nú skapillur í meira lagi viö hliðið lokaö, og
baröi og sikaut í lásinn eins og vitlaus maöur. Hann
haföi alveg gleymt því, að hann átti engam hlut að eiga
t bardaganum. Eg gat ekki stilt mig um aö hlæja að
honum og sagöi um leið og eg lagði höndina á öxl
honum:
“KomiÖ nú heim, og göngum til hvílu, gamli vin-
ur. Eg hefi einstaklega skemtilega teborös-sögu aö
segja yöur.”
Han nhrökk viö og hrópaði: “Þér eruö þá heill á
húfi!” og svo hristi hann hönd rnína í ákafa.
“En aö hverjum skrattanum eruö þér að hlæja?”
“Aö fjórum herrum viö teborð,” sagði eg og hélt
áfram að hlæja, því að það var ósegjanlega hlægilegt
aö sjá kappana þrjá hafa falliö í valinn fyrir eigi
voðalegra vopni en venjulegt teborð er.
En af framansögðu sézt, aö eg hélt heit mitt heið-
arlega, og skaut ekki fyr en þeir byrjuöu aö skjóta.
X. KAPITULI.
Sú var venja, að lögreglustjórinn sendi mér á
hverju kveldi skýrslu um ástandið í borginni og
hvemig í lýönum lægi. Enn fremur var getið um
háttalag allra þeirra manna, er lögreglunni haföi veriö
faliö að hafa gætur á. Eftir að eg kom til Streslau
baföi það verið siður Sapts að lesa skýrslu þessa, og
skýra mér frá öllu því, sem þar var tekið fram, og
markvert var aö einliverju leyti. Daginn eftir skær-
urnar, sem eg lenti í, í sumarhýsinu, kom hann inn
til mín þegar eg var aö spila écarté við Fritz von
Tarlenheim.
“Skýrslan núna í kveld er óvenjulega eftirtektar-
verð,” sagði hann og settist niður.
“Hefir nokkurt uppþot oröið?” spurði.eg.
Hann hristi höfuðið brosandi.
“Eg sé hér fyrst,” sagði hann, “að háns tign her-
toginn af Streslau hefir farið burt úr borginni fsýnist
svo sem hann hafi farið skyndilegaý, og með honum
nokkrar undirtyllur hans. Haldið er að hann liafi
ætlað til kastalans í Zenda, en hann og föruneyti hans
fór þjóðbrautina en ekki með járnbrautarlestinni.
Herrarnir De Gautet, Bersonin og Ðetchard lögðu á
stað stðar, og hafði hinn síðastnefndi borið hönd sína
í fetli. Eigi er þaö kunnugt, hversu hann hafi særst,
en íialdið er að hann hafi háö einvigi, liklega út úr
ástamálum.”
“I þvi er engin hæfa,n sagöi eg og var meir en
litið ánægður yfir að liafa veitt piltinum þenna áverka.
“Þá er næst skýrt frá þessu,” sagði Sapt: “Mad-
ama de Mauban, — á henni hafa veriö hafðar gætur
samkvæmt skipun — fór héðan með lestinni. Hún
keypti farbréf til Dresden—”
“Hún er vön aö fara þangað,” sagöi eg.
“’Lestin til Dresden kemur við í Zenda'. Hann
er athugull náungi skýrsíuhöfundurinn. Og takiö
eftir þessu: ‘Þaö er ekki sem ákjósanlegast hljóö í
mönnum hér í borginni núna. Konunginum er mjög
álasað’ fhonum hefir verið sagt, að skýra hárrétt og
eirtarðlega fráj, ‘fyrir að heröa ekkert á bónoröi sínu.
Eftir áreiðanlegum fregnum frá þeim, sem hand-
gengnir eru hennar kommglegu tign Flavíu prinzessu,
má ætla að hún taki sér það nærri hve konungurinn
sinni litiö um liana. Til eru þeir menn, sem nefna
nafn hennar í sambandi við nafn hertogans af Stres-
lau, og hefir þaö oröið til þess að fylgi hertogans hef-
ir drjúgum vaxið.’ Eg sá því ekki önnur ráö, en láta
það berast út, aö konungurinn ætlaði að láta stofna til
dansleikjar í kveld, í heiöursskyni viö prinzessuna, og
hefir þ'aö mælst mjög vel fyrir‘.”
“Þetta eru mér nýjungar,” sagði. eg.
“Alt er þegar undirbúið,” sagði Fritz hlæjandi.
“Eg hefi séð um það.”
Sapt sneri sér að mér og sagði meö hárri og ein-
beittri rödd:
“Þér verðið aö biðla til hennar i kveld. heyrið
þér það.”
“Mér þykir mjög liklegt aö eg geri það, ef eg næ
tali af henni einni,” sagöi eg. “Haldið þér kannske,
Sapt, að mér falli það erfitt?”
Fritz brosti ofurlítið og sagöi svo: “Yður mun
verða það helzt til auövelt. Sjáiö til, mér fellur reynd-
ar illa að segja yður þaö, en eg má til. Helga greifa-
dóttir sagði mér aö prinzessunini væri farið aö geöjast
einkar vel aö konunginum! Síöan um krýninguna
heföi hugur hennar snúist undarlega mikið til hans.
Og þaö er öldungis satt, aö henni fellur þaö mjög
Þungt, hve konungurinn skiftir sér lítið af henni.”
“Þetta er dálagleg lýgi,” hrópaði eg fokvondur.
“Sei, sei! Látiö þér ekki svona. Eg þori aö
segja, aö þér eruö enginn nýgræðingur í ástamáhim,
og hafiö skjallað marga stelpuna. Það er einmitt þaö
sem hana langar til.” sagöi Sapt.
Fritz skildi miklu betur í hve miklum vanda eg
var staddur, því að hann átti unnustu. Hann studdi
hönd sinni á öxl mér, en sagöi ekkert.
“Eg held samt að Þér ættuð, hvaö sem öðru líður,
að biðja hennar i kveld,” sagöi Sapt meö kuldalegu
kæruleysi.
“Guö sé mér næstur!”
“Að minsta kosti verðið þér að tala utan að því
við hana; eg ætla að sjá um að koma frétt um það í
blöðin og láta þess getiö að þær hafi viö allgóðar
leimildir að styðjast.”
“Mér dettur ekki í hug aö gera neitt slíkt—og vil
það heldtir ekki!” sagöi eg. “Eg aftek alveg aö eiga
nokkurn hlut í því aö draga prinzessuna á tálar.”
Sapt horfði greindarlegum augum sinum fast á
ntig. Kænskubros færöist yfir andlitiö á honum.
“Látum svo vera! Látum svo vera,” s'agöi hann.
“Það er ekki rétt af okktir aö leggja fast aö yöur um
fetta. Þér reynið að blíðka liana dálitið ef þér getið.
Þá er næst að minnast á Michael!”
Fari Michael til fjandans!” siagði eg.
“Hann fer þangað bráðum,” svaraöi Frits. “Kom-
ið þér nú með mér út i garð að ganga dálítið.”
Siapt þagnaði þá strax. Undir ruddalegu fasi
hans duldist furðulega mikil viðmótslægni og — aö
því er eg síðar komst aö raun um — mikil þekking á
mannlegu lífi. Hvers vegna lagði hann ekki meira aö
mér aö koma fram bónoröinu viö prinzessuna? Vegna
þess að hann vissi að fegurð hennar og yndisleikur
mundi fiýta enn meira fyrir því, en allar hvatningar
af hans hendi — og vegna Þess, aö Því minna sem eg
hugsaði um þetta, þvi líklegra var aö eg gerði það.
Að sjálfsögðu hefir honum ekki'dulist þaö, aö þetta
gat orðið prinzessunni til óhamingju, en tim þaö hirti
nann ekkert. Er rétt af mér að leggja honum þetta til
lasts? Ef næöist í konunginn lifandi, þá varð prinz-
essan að giftast lionum, hvort sem hún vissi um
mannaskiftin eða ekki. En ef ekki tækist að heimta
konunginn heilan? Um það liöfðum við aldrei rætt
enn þá. En eg hafði grun um, að ef svo færi, þá ætl-
aði Sapt að láta mig sitja í Jiásæti í Rúritaníu til
dauðadags. Hann hefði heldur viljað vita þar djöf-
ulinn sjálfan en erkiárann Michael svarta.
Dansleikurinn var liinn viðhafnarmesti. Viö
FIaví:a hófum dansinn : fyrst var quadrille, síðan dons-
uðum við vals. Mörg forvitin augu störðu á okkur,
hvíslinga-kliður heyröist um allan salinn. Nokkru
siöar var sezt aö kveldverði. Undir boröum víarð eg
svo ör, er eg las endursvar ástar minnar í augum
prinzessunnar, og barmur hennar hófst blíðuþrunginn
undir viöræöu minni óáheyrilegri, að eg stóö upp úr
sæti mínu mitt á meðal allra þeirra glæsilegu gesta,
sem þar voru sanian komnir, svifti af mér “rauðu rós-
inni“, sem eg bar, og hengdi Þetta gimsteinum setta
tignarmerki um liáls hennar. Svo settist eg niður
undir miklu lófaklappi og háværum árnHöaróskum;
eg sá Sapt brosa yfir vinglasi sínu og Fritz hleypa
brúnum. Eftir þaö bar ekkert til tíöinda þangað til
borðhaldinu var lokið; hvorugt okkar Flavíu gat
neitt sagt. Fritz snart mig á öxlina; eg stóö upp, rétti
prinzessunni höndina og leiddi hana út úr borðsalnum
inn í lítið herbergi þar sem kaffi var borið á borð
fyrir okkur. Þjónar og þernur fóru út, og létu okkur
ein eftir.
Gluggarnir á þesstt litla herbergi vissu út að garö-
inum. Veðrið var yndislegt, svalt og angandi blóm-
ilmur lagöi inn unt gluggana. Flavía settist niöur en
eg stóð frammi fyrir henni; eg átti í stríöi við sjálfan
mig, og ef hún liefði ekki litið til min, er mér næst aö
halda að eg lieföi unnið sigur í þeirri baráttu. En
hún leit á mig snögt, eins og óviljandi og svo niður
fyrir sig; en blóöið þaut frant í kinnarnar á henni af
því hvemig hún liefði litið til mín og lnm dró Þungt
andann.
Þið hefðuð átt aö sjá hana þá! Eg gleymdi kon-
unginum í Streslau. Hún var prinzessa,”en eg var að-
skotadýr i dularbúningi. Haldið þiö aö eg hafi rruin-
að eftir því? Ónei, en eg fleygöi mér á kné og greip
um hendur liennar. Eg sagði ekkert. Því skyldi eg
hafa átt að segja nokkuð? Blíöu næturómarnir
breiddu ósegjanlega unaðsblæju yfir ástarandvörp
mín er eg Þrýsti heitum kossum á varir hennar.
En svo hratt hún mér frá sér alt í einu og hróp-
aöi:
“Geriröu þetta i einlægni? eöa að eins vegna þess
aö þú mátt til?”
“Eg geri þaö í einlægni,” svaraöi eg lágt og blíö-
lega, “og í einJægni segi eg, að eg elska þig meira en
lífiö í brjóstinu á mér — meir en sannleikann — meir
en heiður minn!”
Henni datt ekki í hug að kryfja orö mín til mergj-
ar, en skoðaði þau sem hugðnæm ofyröi eldmóögrar
ástar.
Hún hallaði sér aö mér og hvíslaöi:
“Ó! eg vildi biara, aö þú værir ekki konungur!
Þá skyldi eg sýna Uér hve mikiö eg ann þér! Hvern-
ig stendur á því, að eg ann þér nú, Rúdolf.”
“Nú?”
“Já, — þessa siðustu daga. Eg — eg hefi aldrei
unnaö þér fyrri.” ■ '
Eg varð gagntekinn af metnaði. Þlaö var eg —
Rúdolf Rassendyll — sení unniö haföi ástir hennar!
Eg lagði handlegginn um mittið á henni.
“Unniröu mér ekki áöur?” spuröi eg.
Hún leit framan í mig og sögði lágt og brosandi:
“Það hefir Iíklega verið konungstigninni aö
þakka. Ég hefi aldrei orðið þess vör að eg mér þætti
vænt um þig fyr en krýningardaginn.”
“Aldrei áður?” spurði eg meö ákefö.
HiA hló íágt.
“Þ)að er á þér að heyra, aö þig langaði til að eg
segöi ‘já’ viö þessu,” sagöi hún.
“Væri það satt, ef Þú segöir ‘já‘?”
“Já,” svaraði hún svo lágt, aö eg aö eins heyröi,
og svo sagði hún rétt á eftir: “Vertu varkár, Rúdolf,
elskan mín^ Hann verður afarreiöur, þegar hann
fréttir þetta.”
“Hvaö þá, hann Michael? Ef ekkert væri nú
verra viö aö eiga, en Michael, þá—”
“Hvað getur verra verið?”
Mér bauöst þarna tækifæri, sem eg greip. Eg
slepti henni, þó aö eg ætti bágt meö það, og færöi mig
frá henni svo sem tvö skref. Mér er enn í fersku
minni þyturinn í vindinum þá úti fyrir í linditrjánum.
En ef eg skyldi nú ekki vera konungurinn.” tók
eg til máls, "ef eg væri ótiginn maöur—”
Aður en eg gat lokiö viö setninguma haföi hún
gripiö um hendurnar á mér.
“Þó aö þú værir dæmdur glæpamaöur í fangels-
inu hér í Streslau, þá yröiröu samt konungurinn
minn,” sagöi hún.
Með andköfum stundi eg: “Guö fyrirgefi mér!”
Eg hélt um hendurnar á henni og sagöi aftur:
“Ef eg væri nú ekki konungurinn—”
“Þey, þey!” hvislaði hún. “Eg á þaö ekki skiliö,
—eg á það ekki skilið, aö eg sé tortrygð. Heyröu,
Rúdolf, er sú kona, sem giftist ástlaust, vön aö horfa
á manninn sinn eins og eg horfi á þig?”
Svo fól hún andlitið í höndum sér.
Þannig stóðum við stundarkorn hvort hjá ööru;
eg hélt um mittið á henni, og var þó að hugsa um,
hviaS fegurð hennar og leikaraskapur sá, sem eg haföi
flækst inn í, heföi eftir skilið af heiöri mínum og sam-
vizkusemi.
“Flavía,” sagði eg meö svo einkennilegri og hásri
rödd, aö eg þekti varla róm sjálfs mín, “eg er ekki—”
Um leið og eg hóf máls, og hún leit upp á mig,
heyrðist þungLamalegt fótatak í sandinum úti fyrir og
maður kom að glugganum. Flavía rak upp ofurlítiö
óp og hopaði frá mér. Setningin sem eg haföi byrj-
að á dó á vörum mtnum. Sapt stóð utan við glugg-
ann, beygöi sig auömjúklega, en var þó þungbrýnn í
meira lagi.
“Eg biö mtargfaldlega fyrirgefningar, herra kon-
upgur, en háæruverðugur kardínálinn hefir nú beöið i
fullan fjóröung stundar eftir aö fá að kveðja Yðar
Hátign.”
Eg leit fast frlaman í Sapt og sá, aö aðvörunar
og þykkjusvipur var á honum. Eg vissi ekki hve
lengi hann haföi staöið á hleri, en hitt var víst, aö
li&nn hafði komiö í opna skjöldu.
rtEkki dugir-víst aö láta kardínálann biða leng-
ur,” sagöi eg.
Flavia rétti Sapt höndina. Hún var rjóö i kinn-
um og augun tindruöu. En hún Þurfti ekki aö blygð-
ast sin fyrir ást sína. Hún sagði ekkert viö hann, en
engum manni, er einhverntíma hafði séö konu hrifna,
af ást gtat dulist, til hvers hún ætlaðist. Þunglyndis-
legt raunabros kom á andlit gamla hermannsins, og
blíðuhreimur Var í rödd hans er hann beygði sig á-
fram, kysti á hönd hennar og sagöi:
“Guö blessi yðlar konunglegu tign í sorg og
gleði, i meðlæti og mótlæti.!”
Hann þagnaði og leit til mín, rétti sig upp, stóö
þráðbeinn og hermannlegur og mælti enn fremur:
“En öllum fremur veröur manni þó ant um kon-
unginn — guö blessi Hans Hátign!”
Og Flavía greip um hönd mina, kysti hana og
sagði i hálfum hljóöum:
“Amen! Guö minn góður! Amen!”
Svo snerttm við aftur öll saman inn i danssalinn.
Eg neyddist til aö veita viötalsleyfi, og varö því aö
skilja við Flavíu; sérhver sá, sem viö mig hafði talað,
sneri til hennar. Sapt þokaöi sér áfrlam um miðjan
gestahópinn, og hvervetna sáust bros og heyröust
hvíslingar, þar sem hann fór. Eg efaðist ekki um aö
hann hefði framkvæmt óveglega hótun sínla og væri
nú aö gera mönnum kunnugt—það sem hann haföi
hlerað. Hann var ekki að hugsa um annað, en aö
halda í konungstignina og vinna bug á Michael.
Flavía, eg—og rétti konungurinn í Zenda vorum tafl-
menn á skákboröi hans; og peðin veröa að vera til-
finningarlaus. Og hann haföi ekki Iátið sér nægja aö
tilkynnla þetta innan hallarveggjanna, því aö þegar eg
að síðustu leiddi Flavíu niöur breiöu marmaratröpp-
urnar og að vagni hennar, var þar fyrir mikill
mannfjöldi og hávær árnaðaróp kváöu viö alt um
hverfis okkur. Hvaö gat eg gert? Ef eg heföi þá
sagt sannleikann, mundu menn ekki hafa trúaö því,
að> eg væri ekki konungurinn; en menn mundu hafia
haldiö að konungurinn væri genginn af vitinu. Eg
haföi gengiö feti framar en rétt var sakir bragðvísi
Sapts og taumllausrar ástríðu minnar, og nú voru öll
sund lokuö aö baki mér; og ástríða mín knúöi mig á-
fram í sömu’stefnu er bragðvísin haföi beint mér.
Þaö kveld dro eg ekki af aö láta allla Streslaubúa
halda aö eg væri konungurinn og bænheyröur biöill
Flavíu prinzessu.
Loksins komst eg inn í búningsherbergi mitt, en
það var ekki fyr en klukkan þrjú um morguninn, þeg-
ar kialdranalega dagrenningarskíman fór fyrst aö
gægjast inn. Sapt var þar einn hjá mér. Eg var eins
og hálftruflaður maöur Þegar eg settist niöur, og
staröi fram und»n mér á eldinn í arninum. Slapt
reykti drjúgan eins og hann var vanur. Fritz var
genginn til hvílu og haföi nærri því neitaö því aö tala
viö mig. Á borðinu hjá mér lá rós. Flavía haföi bor-
iö hana um kveldið ogþegar viö skildum haföi hún
kyst hana og gefið mér.
Sapt rétti höndina eftir rósinni, en eg spratt upp
og greip um hana.
“Eg á hana,” sagði eg, “en þér ekki, né konung-
urinn heldur.”