Lögberg - 10.09.1908, Side 2

2.
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 10. SEI’TEMBER 1908.
Vestræn áhrif á Norðurlönd.
[.Alexandcr Bugge: Vestcrlan-
dencs Indflydelse paa Nordboernes
og sœrlig.Nordmœndenes ydre Kul-
tur, Levesœl og Samfundsforhold
i Vikingetiden. KriSiania 1905.]
Spurningin um vestræn áhrif á
Norðurlönd á víkingaöldinni er nú
búin að vera alllengi á döfinni, frá
því hún fyrst kom fram, og má þó
enn í mörgum greinum kallast ó-
ráSin gáta. Því enn eru skoöanir
manna um þetta efni mjög skiftar,
svo að einn neitar harölega, því er
annar þykist sanna. Þó eru menn
nú alt af að færast nær og nær
markinu og hugmyndir manna óö-
um að skýrast. Þegar fyrst var
fariö aö ræða um slík áhrif á bók-
mentirnar norrænu og goöafræö-
ina virtust menn nærrí því skoöa
þaö sem goðgá, áð halda þvi fram,
aö ekki væri alt í Þeim af norræn-
um rótum runnið, heldur margar
hugmyndir fengnar að láni annar-
staöar aö, er ýmist heföu orðið
samsteýptar þeim hugmyndum, er
fyrir voru frá upphafi, eða breytt
þeim og umskapað þær að meira
eða minna leyti. Þáð er eins og
mönnum hafi fundist, að með
þessu værj verið að skefða heiður
og sæmd Xorðurlandabúa, bregða
þeim um skort á írumleik og sjálf-
stæði í hugsunum og menning. En
slikt er hinn herfilegasti misskiln-
ingur. Sæmd þeirra og heiður
verður eigi minni fyrir það, þótt
sýnt verði og sannað, að þeir hafi
verið móttækilegir fyrir menning-
aráhrif utan að, heldur sýnir það
einungis, að þeir kunnu að meta
það, sem gott var, hvaðan sem það
kom, — og þeir voru engir eintrján
ingar eða steingervingar, er hlaða
vildu kínverskan múr um sjálfa sig
og sálarlif sitt, heldur hinir mestu
framfaramenn, sem ávalt reyndu
að verða fullkomnari og fullkomn-
ari. Því Það er einmitt aðal-skil-
yrðið fyrir öllum menningarþroska
bæði hjá hverri þjóð -og hverjum
einstaklingi, að hafa skarpskygni
og hæfileika til að grípa það, sem
gott ^r hjá öðrum, samtíðarmönn-
um eða fyrirrennurum, og samlaða
það sínum eigin hugsunum og stað
háttum svo að það fái á sig heima-
brag og fleyti mönnum áfram til
meiri fullkomnunar. Engum dett-
ur i hug að telja það vansa fyrir
Japana á vorum dögum, þó þeir
verði fyrir útlendum menningará-
hrifum, heldur verða þeir menn að
meiri fyrir vikið, ólíku meiri en
Kínverjar, sem ekki vilja við öðru
lita en heima-alnings hugmyndum
sínum. Hví skyldi þá ekki sama
gilda um forfeður vora? Þeir
sögðu: “heimskt er heima-alið
barn“, og það er þeirfa sómi, að
þeir fundu, að hver þjóðin þarf að
læra af annari.
Sá, sem mest og bezt hefir ritað
um vestræn áhrif á bókmentir og
goðasagnir Norðurlanda að fornu,
er hinn frægi málspekingur Norð-
manna Sophus Bugge, eins og oft
hefir áður verið minst á í Eimr. En
þó að allir hafi verið samdóma um
hans mikla lærdóm og skarpskygni,
þá hafa þó rit hans um þetta efni
jafnan sætt miklum mótmælum.
Mun það og sannast, að hann hafi-
stundum færst í fang að sanna
helzt til mikið, og með því jafnve!
veikt trú manna á því, sem telja
rhá órækt og fyllilega sannað. Þvi
jafnvíst og það er, að sumt af því,
sem hann hefir haldið fram, hlýt-
ur að falla, eins víst er og hitt, að
mikið af því mun reynast rétt eða
'stefna í rétta átt, þegar fram líða
stundir- og rannsóknir manna 1
þessum efnum eru orðnar meiri og
fyllkomnari og lausari við ýmsa þá
hleypidóma og misskilning, sem
hingað til hefir oft við þær loðað.
En nú er þessi mikli fræðimanna
öldungur liðið lik (dó í fyrrasum-
arj, svo frá hans hendi er því mið-
ur ekki frekari rannsókna að
vrenta. En hann hefir eftir skilið
oss og upp alið son, sem gripið hef-
ir fána föður síns og heldur honum
hátt á lofti. Hefir hann þegar rit-
að margar ritgerðir til að sýna
vestræn áhrif á Norðurlönd og
frætt menn um margt og mikið,
sem áður var í þoku eða algerlega
ókunnugt. En mest er þó vert um
þá bók hans, er hann ritaði til að
vinna verðlaun Nansenssjóðsins,
og hér er getið í frásögn þessara
lína.
Þar sem faðir hans S. Bugge
hafði aðallega fengist við að sanna
vestræn áhrif á bókmentir og goða-
sagnir Norðurlandabúa á vikinga-
öldinni (og próf.Taranger áhrifin á
kirkjunaj, þá hefir próf. Alexand-
er Bugge í þessari bók tekið sér
fyrir hendur að sýna Þessi áhrif i
öðrum efnum. Hann leitast þar við
að sýna, að slík áhrif megi hver-
vetna finna í lífi Norðurlandabúa.
Þau komi fram í þjóðfélagsskipun
j og stjórnarfari, hirðsiðum, skattá-
lögum og tollum, í vopnaburði,
hernaðaraðferð o.fl. Þau komi og
fram i landbúnaði og kvikfjár-
rækt; menn takj upp ný akuryrkju-
verkfæri, taki að rækta nýjar korn-
tegundir og flytji inn nýja kyn-
stofna til peningsbóta. Hibýli
manna taki nýjum umbótum, eink-
um að því er snerti hentugri og
fegri húsbúnað. Þá taki og klæðn-
aður manna miklúm breytingum,
ný snið, nýjar flikur, ný efni, meira
litarskraut o. s. frv. Skrautlistin
fútskurður, myndagerð o. s. frv.J
verður fyrir miklum og varanleg-
um áhrifum; nýjar útlendar fyrir-
myndir teknar upp og þær svo lag-
aðar og fullkomnaðar eftir þvi,
sem bezt á við heima fyrir. Verzl-
unin brýtur sér nýjar brautir og
innflutningur hefst á nýjum vör-
um, 'sem enginn þekti áður. Þá
taka menn og að byggja bæi ("borg-
ir) eftir útlendum fyrirmyndum.
Ahrifin koma fram bæði í góðu og
illu. Menn verða heflaðri og fág-
aðri, fá meiri og betri menningu,
en jafnframt koma og upp útlend-
ir ósiðir og lestir, sem ekki voru
til áður. — Norðurlandabúar á 10.
öld voru gagnólíkir forfeðrum sín-
um á 8. öldinni; þeir litu öðrum
augum á lífið, voru búnir að fá
nýjar þarfir og nýja siði. Heim-
ili þeirra voru og orðin breytt og
afstaða þeirra til konungsins önn-
ur, enda þá og komnir nýir hirð-
siðir, nýtt hallarskraut o. s. frv.
En þessar breytingar snerta þó
ekki svo mjög múginn, alþýðuna,
heldur aðallega höfðingjana og
hinar hærri stéttir.
Mönnum kann nú að virðast það
nokkuð ótrúlegt, að breytingar í
lifnaðarháttum og hugsanalífi hafi
getað orðið svo stórvægilegar, sem
hér er haldið fram á rúmum 100
árum, þar sem alment er álitið, að
víkingaferðirnar vestur um haf
hafi ekki byrjað fyr en undir lok 8.
aldar, enda hefir slikurn mótmæl-
um óspart verið haðlfað gegn
kenningum Sophus Bugges. En
vér getum þó ekki neitað, að sams
konar eða jafnvel meiri breytingar
hafa orðið hjá sumum þjóðum á
skemri tima á vorum dögum.
Hafa ekki t. d. Japanar tekið svo
miklum breytingum síðan 1868, að
þeir nú mega kallast ný og endur-
fædd þjóð? Jú. að vísu múnu
menn svara, en framfarirnar eru
hraðstígari nú á dögum, en þær
gátu verið á 9. öldinni. Satt er að
tarna, enda líka munur á rúmlega
þriðjungi aldar og rúmlega heilli
öld. En þar við bætist og, að A.
Bugge leitast við að sanna, að hin
útlendu áhrif á Norðurlandabúa
byrji miklu fyr en um 800. Hann
álítur að þeir, einkum Norðmenn,
hafi um 700 eða jafnvel fyr orðið
fyrir keltneskum kristindóms og
menningar áhrifum, og sérstaklega
fyrir áhrifum af írskum listum og
skrautflúri. Og enn þá fyrri hafi
Danir orðið fyrir áhrifum frá
Frankaríhinu, sem borist hafi
' gegn um Frísa. Þetta sýni meðal
annars ýms lánsyrði í norrænni
tungu af rómverskri rót, sem virð-
ist komin til Norðurlanda fyrir
upphaf víkingaaldarinnar. Það
megi þvi álíta víst, að Norður-
landabúar hafi að minsta kosti frá
því um 700 orðið fyrir stöðugum
áhrifum frá vesturhluta Evrópu.
Frá Frankaríkinu hafi menningar-
straumur runnið til Danmerkur,
og Norðmenn og Gotlendingar
hafi á Hjaltlandi og Orkneyjum
hitt írska munka og hjá þeim orð-
ið fyrir áhrifum af keltneskri
menningu. Svo virðist og sem
verzlunarsamband hafi átt sér stað ungs yfirleitt “húskarla”. Er því 1
milli suðurhluta Englands og Nor- ' sennilegast, að það liafi þá enn [
egs, og sennilega Danmerkur líka. 1 verið hið almenna nafn á öllum
Að tilfæra allar þær sannanirK; handgengnum mönnum konungs, |
sem próf. A. Bugge teíur fyrir ' og engin veruleg eða föst skifting :
þessum mörgu og margvíslegu á- enn komin á; enda styrkist þetta
hrifum, yrði of langt mál fyrir við, að þingamannalið Knúts ríka, ;
Eimr. I því efni verðum vér að sem var samtímis Ólafi, var kallað
vísa mönnum í bók hans sjálfa. “húskarLar”, og að sænsk rúnalet- j
Oft eru sannanirnar að eins orð af ur frá 11. öld sýna, að þá voru her ^
útlendri rót, eins og t. d. orðin; sveitir höfðingja kallaöar “hús-
kró (lambakró), pust, des, parrak, karlar”, án nokkurs greinarmunar
kálfr, tarfr, kapall, nœpa, kylna, eöa flokkaskipunar fsjá Brate og
páll o. s .frv., sem öll eru af vest- S- Bugge: Runeverser, nr. 56 og
rænu bergi brotin og því sanna ^9)• Alt þetta virðist fremur |
vestræn áhrif á landbúnað íslend- ^enda á, aö þrBkifting konungs-
inga og Norðmanna. — En stund-
um eru sannanirna! ílt annars ^ð’-
is, samanburður á siðum, félagslífi.
manna í hirðmenn, gesti og hús-
karla hafi fyrst kornist á á siðari
hluta 11. aldar, á dögum Ólafs
stjórnariháttum, myndager.ð,skraut kyrra,,og a8 sama brunni ber það
fltiri, peningaimynt, búníngs-
skrauti o. s. frv.
Mjög eru sannanir þessar mis-
-jafnlega sterkar, eins og við er að
búast, þar sem verið er að ryðja
nýjar brautir; enda mun engum
það ljósara en höf. sjálfum. Sum-
ef skýring próf. A. Bugges á
“gestir” fþýðing á “hospites’ ’eða
“hostes”J er rétt fbls. 74), sem vér
teljum ekkj ómögulegt, þó fult
eins líklegt sé, að “gestir” tákni [
eins konar málalið, einkum af út-
lendingum (t. d. íslendingum, Svi- !
ar eru góðar og gildar, aðrar vafa- um °S DönumJ, sem ekki eru fast-
samar, og sumar lítils virði, ef þær
þá hafa nokkurt sönnunargildi,
enn sem komið er. En slíkt er ekk-
ert tiltökumál, þó stundum sé teflt
á fremsta hlunn með sannanir,
þar sem efnið er jafnörðugt við-
fangs, en höf. hins vegar sann-
færður um, að hann hafi rétt fyrir
sér í aðalatriðunum. Og á því er
heldur enginn vafi, að fjölmargar
af sönnunum hans fyrir vestræn-
um áhrifum muni verða framvegis
viðurkendar, og sakar þá lítt, þótt
nokkrar falli úr tölunni sem miður
traustar eða með öllu ónýtar. Aðr-
ar bætast þá við í staðinn með
timanum.
Höf. sýnir fram á, að Haraldur
hárfagri hafi mjög sniðið stjórn
sína, skattálögur o. fl. eftir út-
lendum fyrirmyndum, og virðist
margt af þvi, sem hann tilfærir í
því efni, mjög svo sennilegt. En
um sumt af því er þó næsta hæpið,
t. d. þar sem hann heldur því fram
að þá hafi menn farið að nota orð-
ið “hirð” og “hirðmenn” um fylgd
arlið konungs (bls. 61), og er helzt
á Því, að þrískifting þess í hirð-
menn, gesti og húskarla stafi lika
frá þeim tíma ('bls. 70—72J.
Vér álítum, að hvorugt af þessu
geti verið rétt. Orðin “hirð’ ’og
“hirðmenn” hafa vafalaust verið
ókunn á dögum Haralds hárfagra,
og því síður er þrískifting hirðar-
innar svo gömul. Þorbjörn horn-
klofi kallar heldur ekki fylgdar-
sveit Haralds “hirð” í Haralds-
kvæði sínu, heldur “inndrótt”. Oss
er næst að halda, að hvorki nafnið
“hirð”, sem löghelgað nafn, né
skifting hennar í 3 flokka ('hirS-
menn, gesti og húskarlaj sé eldra
en frá dögum Ólafs kyrra, þegar
svo mikil breyting varð á hirðsið-
um í öðrum efnum og tala hirð-
ir hirðmenn, en að eins um stund-
arsakir, og því skoðaðir sem gestir
við hirðina.
Móti þessari skoðun má auðvit-
að færa það, að víst sé, að orðin
“hirð” og “hirðmenn” liafi verií
komin inn í norræna tungu á dög-
um Ólafs helga, því þau komi fyr-
ir i vísum hjá Sighvati fHkr. II,
174, 383J. En þetta sannar i raun-
inni ekki mikið, þvi Sighvatur var
víðförull maðvu’, og hikaði sér ekki
við að innleiða útlend orð í kvæö-
um 'sínum, t. r. “sinjorr” ('seig-
neurý, sem S. Bugge álítur, að
fyrstur hafi innleitt það orð i nor-
rænn, og bætir un: leið við: “Den-
ne Skjald har overhoved lagt me-e
end andre islandske Skjalde fra
omtrent samme Tid optaget Ud-
tryk og Motiver fra de forskellige
Folk, blandt hvilke han færdedes”
('Aurb. for nord. Oldk. 1875, bl.
232J. Sighvatur gat þvi vel hafa
notað hið engilsaxneska orð “hirð”
jöfnum höndum með “verðung”,
sem hann líka notar (Hkr. II, iój,
þótt það hefði ekki enn fengið
neina löghelgi á sér sem fast nafn
á fylgdarsveit konungs í Noregi.
ög að hann getur kallað sömu
mennina bæði “húskarla’ ’og “hirð
menn’ virðist að minsta kosti benda
á, að þrískifting konungsmanna
hafi þá, ekki verið komin á, og
I jafnvel gera það sennilegt, að
1 ‘ nirðmenn’ sé þá fyrst að slæðast
4—i*in í málið og sé másike ekki enn
nema skáldskaparorð, eins og
sinjorr.
Þó verður því ekki með öllu
neitað, að það kunni að vera rétt
hjá Snorra, að Ólafur helgi hafi
fyrstur skift fylgdarsveit sinni
í þrjá flokka; en sé það rétt, þá er
auðsætt af því, sem hér hefir ver-
ið tekið fram, að nöfnin hafa ekki
manna eða alls fylgiliðs konungs | veri® buin aíS fa neina festu a hans
var aukin um helming. Þá mun j dögum, og því fráleitt, að þessi
og konungsstofan fyrst hafa feng- nöfn °S Þnskifting geti stafað frá
ið nafnið “höll’ ’og mörg breyting stjórnarárum Haralds hárfagra.
á henni gerð frá því sem áður var5, Þar sem A- Bugge álitur, að við-
eins og sjá má af frásögn Snorri ! urnefni« “giifa” ('KetilI gufaj sé
og annara um það. Að vísu talar lliö fornislenzka orð “goba” =
Snorri um hirðmenn, gesti og hús- ! smiðr ('bls. 208, 362, 3S4^> Þá virð-
karla hjá Olafi helga, en vér ef- j ist engin ástæða til að ætla slikt, I
umst um, að það sé rétt, að sú Þar sem íslenzka merkingin í gufa j
að útlend áhrif liggi til grundvall-
ar fyrir því, að Sigmundur kon-
ungur er i Helgakviðu (I, 8) lát-
inn gefa Helga syni sinum gull-
búiö sverð ásamt nokkrum héruð-
um eða landssvæðum, um leið og
hann gefur honum nafn ('sbr. bls.
8sJ. Hér virðist eingöngu um
þann algilda og norræna sið aí
ræða, að börnum var jafnan gefið
eitthvað að nafnfesti ('vanalegast
einhver gripurj um leið og þeim
var gefið nafn; og hvað var þá
eðlilegra en að syni herkonungsins
væri gefið skrautlegt sverð og jafn
framt lönd til að ráða yfir?
Að orðið “hlað” sé af útlendri
rót ('fornfr. “Iaz”J, eins og A.
Bugge álitur ('bls. 15J, er engin á-
stæða til at ætla. “Hlað” þýðir
skrautofiö ('spjaldofiöj band og
samsvarar sögninni að “hlaða”=
vefa fsbr. Guðrúnarkv. II, 26:
“Húnskar meyjar, þær er hlaða
spjöldum og göra gull fagrt”J.
Þóra “hlaðhönd”, systir Þóris
hersis ('Egilss. (V. J.) bls. 102)
hefir og sjálfsagt fengið auknefni
sitt af því, að hi'in hefir verið öðr-
um fremur leikin í að hlaða spjöld-
um eða að vefa • framúrskarandi
falleg hlöð (sbr. “Iæknishönd” og
fleiri slíkar samsetningarj.
Harla óvist virðist.að “Kentaur”
íyndin i Gösslunda kirkju sé gerð
tir vestrænum fyrirmyndum
('Framh. á 3. bls.J
Thos. H. Johnson
Islenzkur lögfræMngrur og m&U.
færsIumaCur.
Skrlfstofa:— Room SS Canada Llf»
Block, suSaustur hornl Portagi
avenue og Maln st.
Ctanáskrlft:—p. O. Box 1364.
Telefön: 4 23. Wlnnlpeg, Man.
•h-H-I-I-: 'I-I-I-I H-I-H-I-I-I"! 1 1.1.
Dr. B. J. BRANDSON
Office: 650 William Ave.
Telephone: 89.
Office-tímar; 3—4 og 7—8 e. h.
Heimili: 620 McDermot Ave.
Telephone: 4300.
Winnipeg, Man.
•H-H-KH-H-H-I-I-I-I-'H' ■! 'l-t-H?
Dr. O. BJORNSON
Office: 650 William Ave.
Telephone: 89.
Office-timar; 1.30—3 og 7—8 e.h.
, Heimili; 620 McDermot Ave.
1 Telephone: 4300.
Winnipeg, Man.
•H~H—H-H-H-H-I-H’ I I ■! I ! >M.
| í. iS. Cleiiiuru, M D
læknlr og yflrsetnmaður.
Hefir keypt lyfjabúðina á Baldur,
og hefir því sjálfur umsjón á öll-
um meðulum.
I Ellzabcth St.,
BALDXJR, . MAV.
P.S.—Islenzkur túlkur v!8 hendlna
hvenær sem þörf gerist.
•h-H-:-I"I"I"H-H-H“H-I ■!'■?■ I' I ■!■•!■
HUBBARD, HANNESSON &
ROSS
lögfræðingar og málafærslumenn
10 Bank of Hamilton Chambers
. WlNJiIPEO.
TALSÍ.MI 378
GOLDSTEIN
SKÓR og STÍVEL
Lægsta verð, en gæðin mest.
Viðgerðum sérstakur gaumur gefinn.
695 WELLINGTON AVE.
E. Nesbitt
Tiils. 3218
LYFSALI
(’nr. Sargent & Sherbrooke
Komið með meðalnforskriftina
yðar til vor.
Óllum meöilaforskriftum. sem oss eru
færðar er nakvæmur gaumur gefinn, og
þær samsettar úr hreinustu og nýjustu
lyfjum, og alt fljótt af hendi leyst.
Vér höfum allar beztu tegundir af vindl-
um, tóbaki og vindlingum.
N. J. Maclean/M, D.
M. R. C. S. ('Ent,
Sérfrseðingur í kven-sjúkdómum
og uppskurði.
\
326 Somerset Bldg. Talsími 135
Móttökustundir: 4—7 síðd. og
eftir samkomulagi. —
Heimatalsími 112.
A. S. Bardal
121 NENA STREET,
selur líkkistur og annast
jm útfarir. Allnr útbún-
aður sá bezti. Ennfrem-
ur selur hann a’.lskonar
minnisvarða og legsteina
Telephone 3oO
Stefán Guttormsson,
MÆLINGAMAÐUR,
6tí3 AGNES ST„ W’PEG.
sleozhf Plumber
G. L. STEPHENSON.
118 Nena Street.-Winnpeg.
Norðan við fyrstu lút kirkju
THE DOMINION
SECOND IIAND STORE
Fyrirtaks föt og húsgögn. —
Brúkaðir munir keyptir og seldir
tslenzka töluð.
555 Sargent ave.
F. L, KENNY
M A L A R
(sbr. “hann er mesta gufa” og
“gufulegur”J liggur svo beint við,
og slíkt viðurnefni er svo afarlík- |
legt og skiljanlegt. Það mundi |
Næsta hæpið virðist oss að álíta,
skifting sé svo gömul. Ef “hirð’
og “hirðmenn’ ’hefði verið títt á
dögum Ólafs helga og þriskifting-
in þá á komin, þá mundu menn ^
konungs ekki hafa kallað kvæði | me&a a dönsku með “Hænge
það ('Bjarkamál hin fornuj, er \ ihoved”' eða einhverju öðru orði
Þormóður Kolbrúnaskáld kvað svipaðarar merkingar.
fyrir þeim á undan Stiklastaðabar-
daga, “Húskarlahvöt”, þvi |varla
mun hann þá kveðið hafa fyrir
hinn Iægsta flokk konungsmanna,
verkamenn hans, heldur fyrir hina
beztu menn hans, “handgengn?
menn”. Ekki er heldur líklegt, að
Sighvatur skáld hefði kallað sjálf-
an sig “húskarl”, er hann gerðist
sverðtakari Ólafs konungs ('“hirð-
maður’ hans kallar Snorri þaðj,
því varla mun hann hafa talið sig
né verið í þeim flokki starfsmanna
konungs, er húskarlar nefndust,
eftír að þriskifting komst á, heldur
í þeim flokkinum, sem þá kölluð-
ust “hirðmenn”. Þó kallar Sig-
hvatur sig í vísunni “húskarl”
('Hkr. ("F. J.) II, 63J, og í tveimur
öðrum vísum ('Hkr.II, 175 og 383J
kallar hann hirðmenn Ólafs kon-
Ný haustíöt
nykomin.
Nýjasta gerð. Nýjasta
snið. Komið og lít-
ið á fallegu brúnu
fötin.
Til sölu nú á $14.75
ne Commonuiealth
_________Hoover & Co.
THE MANS STONErCITYHALL SQtlANE.
J. C. Snædal
tannlœknir.
Lækningastofa: Main & Bannalyne
DUFFIN BLOCK. Tel. 5302
Hjá honum fást alls konar
skilti af fínustu tegund ; :
0LAS5KILTI MEÐ GULLSLETRI.
419 Main St., WIWIPEd.
Tals. 2955.
Á V A L T,
ALLSTAÐAR I CANADA,
BIÐJIÐ UM
EDDY S ELDSPÍTUR
i
Eddy’s eldspítur hafa veriö búnar til í Hull síöan 1851.
Stöðugar endurbætur á þeim í 57 ár hefir orðið til þess að
þær hafa náð meiri fullkomnun en nokkrar aðrar.
Seldar ogbrúkaðar um alla Canada.
CEO EÁT nsr Xj
LAGER.-
CEOWN OO.,
VILJUM VÉR SÉRSTAKLEGA MÆLA MEÐ
-ÖL.--------------------------PORTER.
TALSfMl 3960
-LINDARVATN.
396 STELLA AVE., 'W'ITSrTSri-IPTPG-.