Lögberg - 18.02.1909, Page 2

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 18. FEBRÚAR 1909.
Japan 1908.
('Niðurl.J
Skömmu eftir aö flotinn var far I
inn gafst mér kostur á að eiga tal
við forsætisráðherrann. Hann fór
einstaklega drengilegum orðum
og boðum skyldunnar; að þær
séu djarfmannlegar og einlægar
í hátturn sínum, til þess að hrein
skilni eflist og þjóðin leggi
stund á vinnusemi en hneigist
ekki að neins konar munaði.”
Það er enginn efi á því, að þessi
tilskipun er einhver merkilegasti
Kirknafok og aðrar stórskemdir
af ofviðri.
um afstöðu beggja landanna sin .1 atburðurinn, sem gerðist á árinu.
milli. Mælti hann bæði fyrij^ sina
hönd og sömuleiðis af hálfu stjórn-
ar sinnar. Hann sagði: “Þjóð yð-
ar hefir verið kennari vor og vel-
viljaður vinur meira en hálfa öld,
og oss er það meira áhugamál en
nokkuð annað að staðfesta og
tryggja frið vor á milli til lang-
frama. Eg hefi aldrei efast um þjóðinni er það kunnugt, að keis-
vinsemdar einlæjfni Bandarikja- arjnn sjálfur “gætir sparsemi í lifn
Þessi tilskipun var send sérhverj-
um skóla í keisaradæminu, og ráð-
gjafarnir sjálfir kunngerðu hern-
um hana og hún er lesin á mann-
mörgum samkomum víðsvegar um
keisaradæmið. Hún hefir haft
stórmiklar verkanir í þá átt að
draga úr hverskyns óhófssemi.
stjórnar....... Hér lítur bæði
stjórnin og þjóðin einum augum 4
vináttuþel Bandarikja og treystir
samhuga vinsemd yðar til vor......
Eg skal ábyrgjast fhann tvítók
aðarháttum sínuim.” Fyrir nokkr-
um áratugum voru 3,000,000 yen
(yen jafngildir einum dollar hér
um bilj ætluð til afnota fyrir keis-
arahirðina árlega, óg hefir sú fjár
er að fá sívaxandi byr hjá þjóð-
Katsura ráðaneytið tók þá
tnni.
Lærðar konur fyrr á
tímum.
þetta orðj að stjórn vor og þjóð veiting ckki hækkað neitt enn, þó
muni eigi að eins gæta þessa mikla tekjur rikisins hafi margfaldast
sögufræga friðar á komandi árum ;dðd;i.
eins og að undanförnu, heldur. Aðalorsökin til þess al Saionji-
gera alt sem auðið er til að efla og ráðaneytið sagði af sér var sjálf-
tryggja vinskapinn....... Enginn ^ sagt þ^ hve sparsemdarstefnan
skaí veikja þenna dýrðlega frið
milli þjóða vorra innbyrðis."
Eg læt þetta nægja um milliríkja við í annað sinn. Hermálaskattar
málin. Eg ætla nú að víkja að höfðu eigi að eins farið vaxandi,
innanríkismálefnunum, þvi að eg' heldur og ýmis konar tilkostnaður
hygg að yfirlit yfir fjármál keis- annar. Þjóðin og starfsmálamenn
aradæmisins gefi mönnum einna hennar tóku að heimta að herkostn
glöggasta hulgmynd um ástandið. t aðurinn væri minkaður og ýmsar
I ýmsum blöðum og tímaritum } fjárveitingar aðrar vænui færðar
Bandaríkjanna hafa staðið greinar niður. Nýi forsætisráðherrann tók
um dæmafáa fátækt Japana, banka þeim kröfum vel. Hann lofaði að
hrun og að þjóðin væri útsogin af ábyrgjast að draga ýms stjórnar-
þungum sköttum. Það er satt, að fyrirtæki og minka fjárveitingar
Japan má heita fátækt ef það er til þeirra og spara á þann hátt eitt-
borið saman við Bandaríkin. En ef, hvað 200,000,000 yen.
litið er á Japan í ljósi siðmenning- } Og þrátt fyrir alla fátæktina,
ar þeirrar, sem þar er, þá fær mað gífurleg fjárglæfra fyrirtæki, og
ur enn réttari hugmynd um auðs- bankahrun, og hávaðann sem gerð-
uppsprettur landsins. í ur hefir verið út af fjárþrönginni,
Siðameistarar hér í landi hafa má samt sjá af því, sem áður hefir
um margar aldir brýnt fyrir þjóð- verið tekið fram, að arfgengur
inn óbrotna og ódýra lifnaðarháttu siðferðismáttur þjóðarinnar er svo
cg lifað sjálfir samkvæmt þeirri mikill og öflugur, að kenningar fá-
kenning.u sinni. Þeir hafa og tæks bónda og tilskipun keisarans
kappkostað að glæða þær dygðir, geta snortið hana jafnt á fjölmenn
sem vér nefnum lítillæti og spar-} um samkomum. Það er engin
semi. en varað menn við fordild og hætta á sifeldri óreiðu i því þjóð-
óhófi. En Japan hefir auðgast félagi, þar sem sama siðferðisþrek
stórum síðan það ríki fór að láta á rikir hjá þjóðinni eins og hjá keis-
sér bera og eiga skifti við aðrar aranuan. — Independent.
þjóðir, og gengið sigrandi af hólmi
í stórkostlegum ófriði. Þetta
hvorttveggja eru nægar orsakir til
munaðarlífis, en siðmenningar-
stefna þjóðarinnar er því andvíg.
En sífeld barátta gegn óhófi og „ , , ., .. _
löstum þess getur stundum fengið a ma &fa a sc'g'u Forn-
á sig örbyrgðarsvip, þó uin enga Grikkja og Rómverja, að margar
fátækt sé að ræða í raun og veru. konur stunduðu þar nám og gerð-
Það er vel þess vert að kynna sér ust heimspekingar. Þó er sagt, að
hversu alið er á því. í Japan aö sumar konur hafi klæðst karl.
vekia hjá mönnum siðferðislegt ó-________.... , , ,
J ... ... , ... , „ & , mannabunmgi þegar þær komu 1
geð a ohofi og fordild. Eg skal ,,
leyfa mér að benda á tvent hér. (heimspek.sskolana t.l þess ið
Siðferðisleg áhrif lífs og kenn- minna bæri á þeim meðal karl-
ingar Ninomiya Sontoku hafa far- mannanna, en á hinn bóginn er
ið vaxandi am mörg ár. Hann er þesis getið um sumar rómverskar
fæddur á heimili fátæks bónda, en konur á keisaraö1dinni, að %r hafi
hann varð þó einhver áhrifamesti ,.
, .,_ . buið jsig fagurlega aður en þæn
s.ðfræðingur þjoðar sinnar um . .
þær mundir er Perry kom þar til ^°ru sæKÍa fyrirlestra.
lands. Nú eru samkomur miklar Þeanó kona Pýþagórasar hafði
haldnar í ýmsum borgum í því stundað nám hjá manni siwum áð-
skyni að glæða hjá mönnum skoð- ur en þau gjftust og var svo lærð,
anir hans á sparsemi í lifnaðarhátt-1 að hún hélt heimspekilega fyrir-
um í sama anda og hann kendú lestra þegar maður hennar var lát-
Bækur hans hafa verið gefnar út í inn Gg Varð það til þess að margar
hverri útgáfunni eftir aðra. I þess mæður leyfðu dætrum sínum að
ari borg var fyrir fáum dögum nema heimspteki Pýþagórasar. Svo
haldin samkoma og mættu a henni er að sja> konur hafi i þá daga
helztu menn úr ölluim borgum og haft mestar mætur á heimspeki-
bæjum í þessu fylki, til þess að út- stefnu Pýþagórasar, þó að nokkr-
breiða kenningar þessa siðameist- ar konur stunduðiu' nám hjá Plató.
ara, sem kendi sVo djarflega sem Nafnkunnust þeirra var dóttir
her segir; | hans, sem hét Arete.
“Siðgæðisbrautina þekkja menn A miðöldunum fengust konur
án þess mönnum sé kend hún; nær eingöngu við innanhúss störf
menn finna hana án þess að lesa vegna þess að í þá daga gátu þær
um hana. Hún er sjálfrötuð, búist við að verða brendar á báli
svo að eigi þarf kennara né bæk- fyrir galdra, ef þær fengfust við
ur og enginn getur nokkurn bóknám.
tíma gleymt henni." } Þegar kemur fram á sextándu
Hitt dæmið æt'la eg að sækja og seytjándu öld, fara stöku konur
upp að hásætinu. í Októbermán- að fást við vísindaleg störf; t. d.
uði gaf keisarinn út mjög óvana- má nefna yngstu systur Tycho
lega tilskipun. Það var siðferðis- Brahe d'anska stjömufræðimgsins.
tilskipum, og í henni eru meðal ann Hún hét Sofía og þótti ágætur
ars þessi einkennilegu orð: j stjörnufræðingur og veitti bróður
“Vér óskum að allar stéttir þjóð sínum ýmsa aðstoð við rannsóknir
ar vorrar séu köllun sinni trúar, hans. Hún lagði og stund á fleiri
gæti sparsemi í lifnaðarháttum, vísindi.
hlýðnar skipunum samvizkunnar
Reykjavík, 9. Jan. 1909.
Af afspyrnurokiruui óminnilega
aðfaranótt hins 29. f. mán. hafa
orðið miklu meiri skemdir sunnan-
Iands víða en frézt hafði um dag-
inn.
Þar á meðal hafa fokið tvær
kirkjur, og þær báðar í sama
prestakalli, Stóra-Núps, þar sem
séra Valdemar prófastur Briem er
prestur eða þeir feðgar, hann og
séra Ólafur sonur hans, sem er að-
stoðarprestur hjá föður sínum.
Þeir eru því kirkjulausir og
verða um hríð, fram á sumar að
minsta kosti.
Um slys þau og fleiri þar um
Árnessýslu ofanverða er skrifað
hingað:
"Veðrið var svo mikið, að eng-
inn man neitt þvílíkt ,enda eru af-
leiðingarnar ófagrar.
Hrepphólakirkja og Núps-kirkja
fuku báðar.
Hólakirkja var bundin á fjórum
stöðum með sterkum járnböndum
neðst niður í grunn, og stífur und-
ir gólfin.ui á alla vegu út í grunn-
inn; en það dugði ekki, grunnur-
inn rótaðist um þar sem járnbönd-
in voru, og kirkjan tókst á loft og
hentist í heilu lagi fram undir 20
faðma upp í miðja brekku fyrir
ofan bæinn, sjálfsagt einum 4—5
álnum hærra en þar sem hún stóð.
Þar klestist hún saman og sat þar
kyr, nema kórinn. Hann hafði
losnað frá og hélt áfram upp yfir
balann, og er dreifin úr honum
alla leið út á mýri. Ekki er aðal-
kirkjan mjög mikið brotin.
Núpskirkja hafði tæzt mjög í
sundur. Hún lenti þó innan kirkju
garðs. Séra Valdemar var svo
heppinn samt, að altarið brotnaði
ekki. Þar átti hann mjög miklð
af óprentuðum handritum sínum
og ýmislegt, sem hann þorði ekki
að geyma i húsinu vegna bruna-
hættu.
Hrepphólakirkja var ekki nema
3 ára og þótti vera mjög vönduð,
enda er í stórskuld eftir.
Núpskirkja eldri, en þó ekki
gömul. Hún var og vel vandað
guðshús og stæðilegt.
Hlöður smáar og stórar fuku
svo, að vart verður tölu á komið.
Bláfátækir menn hafa orðið
fyrir skaða svo mörgum hundruð-
um króna skiftir.
Enn meiri skemdir tiltöluilega á
stórbýlum.
T. d. fuku 4 hlöður í Birtinga-
holti að öllu eða miklu leyti.
Lambahlaða þar mikil og vönduð
fór alveg i mél, bæði timbur og
járn, svo að til einskis er nýtt.
Stafirnir kubbuöust við veggbrún-
irnar, svo að af tók alt, sem var
fyrir ofan veggi. Þakið af lamb-
húsunum, gróið og nokkuð frosið,
fór næri alt, og var mikil furða,
að lömbin sakaði ekki, þótt mikið
af hellum hryndi á gólfið.
Ekki urðu skemdir á Stóra-Núpi
aðar en kirkjufokið.
Lítið hefir enn frézt úr nærsveit
unum, segir bréfritarinn ennfrem-
ur, en sést hefir, að margar hlöð-
ur eru horfnar, t. d. á Gýgjarhóli,
Drumboddsstöðum, Auðsholti, Ei-
ríksbakka, Reykjum og Húsatótt-
um.
Eg skil ekkert hvernig farið
veröur að bjarga heyjunum frá
skemdum í vetur, því að járn er
náttúrlega hvergi að fá á alt þetta.
Nýgerð brú á Ósnutn ('Langholts
ósi, milli Birtingaholts og Lang-
holts syðraj, mjög sterk, hafði
tekist á loft og hvolfst ofan í Ós-
inn, en brotnaði ekki, eða lítið.
Hún er um 6,000 pund að þyngd.
Hún liggur þar enn,— því að eng- j
inn hefir mátt vera að bjarga
henni. Ef nokkuð herðir frost
verður að gera það á morgun, svo
að hún frjósi ekki niður.
Það er enn i frásögur fært til
marks um aftökin, að grjótvarða
uppi á Hlíðarfjalli í Gnúpverja-
hreppi, er staðið hafði þar x ó-
munatíð, hafi horfið alveg.
Af Rangárvöllum hefir frézt
um hlöðufok, en minni háttar en
vestan Þjórsár efra. Þó flýgur
fyrir, að fokið hafi hlaðan mikla
og orðlagða á Þorvaldseyri lundir
Eyjafjöllum.— Töluverðar skemi-
ir á húsum (Tilöðum) eru og sagð-}
ar af Kjalarnesi og úr Kjós.
—Isafold.

Creamcheese
Þessi tegund af O S T I, sem
búinn er til úr rjóma.JJ er á-
litin einhver sú bezta sem
seld er. — Fæst í öllum
matvörubúöum.
LOKUÐUM tilboöum, stíluðum til undir-
ritaðs og kölluð ,,Tender for the electric
wiring and fittings for the Examining
Warehouse. Winnipeg. Man.", veröur
veitt móttaka þangað til kl. 4.30 e. h. á
þriðjudag, 2. Marz 1909, um að vinna of-
angreint verk. Eyðublöð og sundurliðuð
skýrsla er til sýnis f deild opinberra verka
í Ottawa og á skrifstofu Mr. Jos. Green-
field, Clerk of Works, Winnipeg Post
Office, þar sem fá má allar nauðsynlegar
upplýsingar.
Samkvœmt umboði,
NAPOLÉON TESSIER,
Secretary.
Department of Public Works
Ottawa.
Fréttablöð sem birta þessa auglýsing án
heimildar frá stjórninni fá enga borgun
fyrir slíkt.
um
Agrip af reglugjörð
heimilisréttarlönd í Canada
Norðvesturlandinu.
Cérhver manneskja, sem fjölskyldu
hefir fyrir að sjá, og sérhver karlmað
ur, sem orðinn er 18 ára, hefir heimilisrétt
til fjórðungs úr ..section'' af óteknustjórn-
arlandi í Manitoba, Saskatchewan eða Al-
berta. Umsækjandinn verður sjálfur að
að koma á landskrifstofu stjórnarinnar eða
undirskrifstofu í því héraði. Samkvæmt
umboði og með sérstökum skilyrðum má
faðir, móðir, sonur, dóttir. bróðir eða syst-
ir umsækjandans, sækja um landið fyrir
hans hönd á hvaða skriístofu sem er
Skyldur. — Sex mánaða ábúð á ári og
ræktun á landinu í þrjú ár. Landnemi
má þó búa á landi, innan 9 mílna frá heim-
ilisréttarlandinu, og ekki er minna en 80
ekrur og er eignar og ábúSarjöxð hans eða
föður, móður, sonar, dóttur bróður eða
systur hans.
í vissum héruðum hefir lananeminn, sem
fullnægt hefir landtöku skyldum sínum,
forkaupsrétt (pre-emtion) að sectionarfjórð-
ungi áföstum við land sitt. Verð #3 ckran.
Skyldur:—Verður að sitja 6 mánuði af ári
á landinu í 6 ár frá því er heimilisréttar-
landið var tekið (að þeim tíma meðtöldum
er til þess þarf að ná eignarbréfl á heimilis-
réttarlandinu, og 50 ekrur verður að yrkja
aukreitis.
LaBdtökumaður, sem hefir þegar notað
heimilisrétt sinn og getur ekki náð for-
kaupsrétti (pre-emption) á landi, getur
keypt heimilisréttarland f sérstökum hér-
uðum. Verð #3 ekran. Skyldur: Verður
að sitja 6 mánuði á landinu á ári f þrjú ár,
ræk*a 50 ekrur og reisa hús. $300.00 vírði.
W. W. CORY,
Ueputy of the Minister of thejlnterior.
N.B.—Þeir sem birta auglýsingu' þessa
í leyfisleysi fá euga borgun fyrir það.
Auglýsið í Lögbergi
Það borgar sig vel.
THE D0MINI0N BANK
á horninu á Notre Dame ogNena St.
Höfuöstóll $3,983,392.38
Varasjóöir $5,300,000
Sérstakur gaumur gefinn
SPARISJÓÐSDEILDINNI
Vextir af innlögum borgaðir tvisvar á ári.
A. E. PIERCY, ráösm.
Kostaboð Lögbergs
Nýir kaupendur Lögbergs, sem
borga fyrir fram f$2.ooj fyrir
einn árgang blaösins fá ókeypis
hverjar tvær af neöangreindum
sögum, sem þeir kjósa sér;
Sáömennirnir .. .. 50C. viröi
Hefndin .........40C. “
Ránið............30C. “
Rudolf greifi .. .. 50C. “
Svikamylnan .. .. 50C. “
Gulleyjan........40C. “
Denver og Helga .. 50C. “
Lífs eða liBinn.. .. 50C. “
Fanginn í Zenda .. 40C. “
Allan Quatermain 50C. “
Srol.t & Sniitli
Viðar- og kolasölumenn
COR, ELIICE& AONESST.
Talsími 6472.
Annast keyrslu um bæinn, flytja
húsbúnaö o fl.
Eftirfarandi viöartegundir til
sölu:
TAMARAC
JACK PINE
POPLAR
SPRUCE
Taka á móti kolapöntunum.
Lögmaður á Gimli.
Mr. F. Heap, sem er í lög-
mannafélaginu Heap & Stratton
í Winnipeg og Heap & Heap í
Selkirk, hefir opnað skrifstofu aö
Gimli. Mr. F, Heap eöa Björn
Benson veröa á Gimli fyrsta og
þriöja laugardag hvers mánaöar
í sveitarráösskrifstofunni.
HUBBARD, HANNESSON &
ROSS
lögfræðingar og málafærslumenn
10 Bank of Hamilton Chambers
WINMPEÖ.
TALSÍMI 378
Uenzlíör Pliimber
G. L. STEPHBNSON.
118 Nena Street. — — Winnpeg.
NortJan vitJ fyrstu lút kirkju
THOS. H, JOHNSON
íslenzkur lögfræðingur
og málafærslumaður.
SKRIFSTOFA:— Roora 33 Canada Life
Block, suðaustur horni Portage & Main.
UTANáSKRIFT:—F.O.Hox: 1666
TaLSÍMI 423 WlNNIPBG
.H-I-I-I-I-I-I-I-T H-I-I-I-I-I-I-I-I-I-l-
Dr. B. J. BRANDSON
Office: 650 William Ave.
Telephone: 89.
Office-tímar; 3—4 og 7—8 e. h.
Heimili: 620 McDermot Ave.
Telephone: 4300.
Winnipeg, Man.
•I-H-I-H-I-I-I-H-H-H-I-I-H-I-I-Þ
Dr. O. BJORNSON
Office: 650 William Ave.
Teleplxone: 89.
Office-tímar: 1.30—3 og 7—8 e.h
Heimili; 620 McDermot Ave.
Telephone: 4300.
Winnipeg, Man.
•H-I-H-H-H-H-H-I-H-H-H-H"
I. M, CLEGHORN, M.D.
læknlr og yttrHemmaður
Hefir keypt lyfjabúBina á Baldur,
og hefir Því sjálfur umsjón á ÖIÞ
uœ metSulum.
ECIIzabetb St.,
BALDUB, - MAN.
P.S.—Islenzkur túlkur vlB hendlna
hvenær sem þörf gertst
•H-I-H-H-I-I-t-l-H-I-H-I-H-I-H*
J. C. Snædal
tannlœknir.
Lækningastofa: Main & Bannatyne
DUFFIN BLOCK. Tel. 5302
A. S. Bardal
121 NENA STREET,
selur líkkistur og annast
jra útfarir. Allur útbún-
aður sá bezti. Ennfrem-
ur selur hann allskonar
minnisvarða og legsteina
Tel ephone 3o6
JAMES BIRCH
KLÓMSTURSALI
hefir úrval af blómum til líkkistu
skrauts.
Tals. 2638 442 Notre Dame
S. K. HALL
P I A N I S T
with Winnipeg School of Music.
Kensla byrjar i. September.
Studio TOl ViCTO St. og 5104 Main 8T.
WINNIPKO.
YALENTINES
Vér höfum nýskeð fengið skrautlegt
úrval af ..Valentines," póst-spjöldum og
nýstárlegum smávarningi. Verðið mun
öllum geðjast. Vinum yðar myndi þykja
gaman að fá ,,Valentine" 14. febrúar.
E. Nesbitt
LYFSALI
Tals 3218 C#r. Sargent & Sherbro#k
Bréfapantanir fljótt og vel afgreiddar.
Á V A LT,
ALLSTAÐAR í CANADA,
BIÐJIÐ UM
EDDY’S ELDSPÍTUR
Eddy’s eldspítur hafa veriö búnar til í Hull síöan 1851.
Stööugar endurbætur á þeim í 57 ár hafa oröiö til þess aö
þær hafa náö meiri fullkomnun en nokkrar aörar.
Seldar og brúkaöar um alla Canada.
MEIRA BRAUÐ
Biðjið kaupmanninn vðarum það
puRiry pcoui
BETRA BRAUÐ
Western Canada Flour Mill Company, m.