Lögberg - 18.11.1909, Blaðsíða 3

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 18. NÓVEMBER 1909
3
Mamma.
Þaö var komiö langt fram á
jaö kenna hjartasjúkdóms, sem fór
jversnandi á hverju ári — og lagði
jhana loksins í gröfina. Nú skildu
þau þaö. Nú skildu þau það, þeg-
'irni hjartaræturnar af aðdáun, er
viö sjáum hversu langt þessi þjóö
var komin áleiðis í samræmisríkri
atgjörvi sálar og líkama: hreysti,
haust. Uppi i hlíðunum mátti sjajar jjau. voru komin lieim aftur i líkamsfegurð, hugprýði, viljaþreki,
stóra, gula hletti milli havöxnu, kreij hörmum og vonbrigöum. vitsmunum, smekkvísi og andlegri
grænu gremtrjanna. . En nú var þaö of seint. göfgi. Og okkitr hlýtur að hitna
Það var lauf bjarkanna, sem Það eina, sem þau gátu nú gcrt Um iijartaræturnar af þakklætis-
gulnaði meir og meir a hverjum yar ag prýga leiöiö hennar, og tilfinningu, er viö minnumst þess,
gráta þar saknaðar og sorgartár- j hversu ríkan þátt hún hefir, átt í
um.
heimsmenningulnni, hversu bjart
sem reyna vill.” j Þ.etta varð arðurinn af uppeld- gu.ll að baki. En þeim )>ótti þaö
Og loks tóku ungmennin undir:j isstefnu feöra þeirra kynslóö eftir ofdvr skattur aö gjalda honutn iíf
“En langtum írcmri nnmum vér kynslóö. , , . ,, ,
. r v , 1 J hvcrs þess manns, er falla kvntn t
þo veröa bratt. I»eir itöfðit háð örðttga lífsbar- . . . . L' , •
Aö þvi stefndi leikfimi Grikkja að áttu við haröfengar höfuðskepnur , ' ** * * ^ k ^
þroska þjóðtna ætthð eftir ættlið,1 og menska fjendur. En þeir höfðu liatS raÖ aS gera Æ81sdætur að
svo að niðjarnir stæðu ætíö feti látiö sér lærast af reynslunni að Riksystrum sona sinna frá blautu
framar en feðurnir. j ala upp hjá sér og niðjtim sínum barnsbeini; þá kunni hver 'og einn
Næstir Grikkjum að almennri þá eiginleika, er heillavænlegastir .fremur að vitida sér úr faðmlög-
atgjörvisprýði ganga forfeður vor voru til þess að geta staðist í bar- um þeirra, ef í alvöru sló.
ir á Noröurlöndum i fornöld, vík- áttunni viö þau öfl, er þeir áttu y[arfra höfðu jtcir Frosti
... frændur hans kvalið
hafðt vopnftnu, afl' . v . . , , ,
' * jafnvel nist til bana.
að við hefðum getað fengið að sjá
þig eimt sinni enn — mamma—”
Þreklegi sjómaðurinn grét cins
og barn.
“Blessuð sé mimiing þín,
mamma,” sagði hann með ekka.
Þau vissu bæöi hvar mamma
þeirra var. 1
gjöf, óheillaeign, er engan þroska-
rétt ætti og bezt væri aö losast viö.
Þeir stefndu jtvert -á móti að þv;
takmarki, að gera sér lífið sem
fegurst og unaðsríkast, að full
komna sjálfa sig og niðja sína sem
framast var
degi.
Noröanvindurinn kaldur og hrá
slagalegttr þaut milli húsatma,
skall á hálflausum fjökmn hér og
þar svo aö hrykti í, jryrlaöi ný-
föllnu laufinu í háa loft og fór
meö miklutn hvin inn i skóginn
þar setn hann var þéttastur.
“Kalt haust,” sögðu menn.
“Verður liklega haröur vetur í
ár’!’ sögött þeir, scm forspáir þótt
ust%vera.
Báran gnauðaði vi,ð ströndina
með þungum drunum, og brimiö
jæyttist hátt og gckk yfir skerin
og hólmana.
Inni á vognum var ládeyða.
“Hóhnarnir og skerin taka úr
veðrið,” sagði gamli hafnsögu-
maðurinn við ókunnugan mann,
setn skildi ekki hvemig á logninu
stóð inni á vognum.
Og það var satt, sem hafnsögu- _______ _ _ ^ ^___
maöurinn sagði. Skerjaklasinn úti í “pað' er ekkT’nema eitt, sem íværi sú’ aö !e8Ta fult dnS miklaífelt Ekamsstrit, fjarlægir fornhelg um þeirra me-5 g,uI1 ; greipUm og
fyrir vognum var öruggur skjól-; 0kkUr ber að gera. Það er að snúa í r. 1 vlS mennInS hkamans sem um stoðvum vístnda og lista. Htnl
garður fyrir hafátt og brimi. jokkur til guðs ef hann vill misk- viS menning sálarinnar. Þeir sáujandlega menningarauðgi þeirra! ----------------------------------------------
Ekki gat bærinn heitið fallegur. junna okkar,” sagði Jóhanna með Taö hversu mjög sálarþrosk; hlaut þvt aö veröa fáskrúöugri. ^
Göturnar yorui of mjóar og húsin | sorgar og- yfirbótar alvönvnþunga Iinn var kaSur Hkamsþroskanum,' En að líkamsmenningu og j)eim|
of lítil. jí oröunum. 'ckki sizt feg'uri5arvitið, athyggju-1 sálareigindum, er öfíugri líkams-J
“En útsýnið héðan er fallegt,” j «já» SVaraöi Jóhannes. “Þaö I skerpan og viljaþrekið, .og aö und- j mentun fylgja, að jafnaði: þreki.J
voru bæjarbúar vanir að segja viö verðum við að gera til jæss aö 'ir viljaþrekinu cr þaö aðallega hugprýöi, og athyggjuviti, stóöu j
ókunnuga, sem jrótti lítiö til bæj-1 geta ötílast sama staö, þar sem 0H komið, hversu notadrjúg hver at- þeir svo framarlega, er fram áj
arins koma. tár verða þerð af augum. jgjörvi verður. “Eins og hismið vtkingaöldina kom, aö jreir báru í;
Og útsýniö var gott! — Þrátt éÞýttJ jhrýtur af korninu, þá er því er því efni ægishjálm yfir ölluim
fyrir allan fátæktarbraginn á ------0________ kastað, þannig losar og leikfimin þjóðutn álfunnar; lof þeirra fórj
bænum var þar yndisleg ná't’cúra; _ ' ( J 11 iikamann vi® óhollustuna og óþarf utn lönd öll og fer þaö enn til
náttúmdýrðin kom bezt í ljós um DCtlir 1113. Cl (lllgS SK3l. ! ann”, segir grískur spekingur. j Jjessa dags. Ilvar sem þeir áttu
sólsetur skeið, þegar síðustu geisl- j haldin á skemtisakmomu' Hámentaðan og þrekprúðan anda f janc.þjóðum að mæta, hvarflaði
arnir léku um fjallshnjúkana og Ungm.fél. Reykjavtkur til styrkt-' &átu Grikkir ekki hugsað sér nema kaidmönnum hugur í brjósti, cr
tt og
i kvefi 02:
menn sottiui sina.
“Skelftng cr að hugsa^til þess, j leiðarljós hún hefir látiö eftir sig ingakynslóðimar.' Santa atgjörvr' við að stríða.
Johannes, að okkur skult hafa far-,; visindum, listum og líkatnsmenn- iskrafan lýsir sér glögt í " sögu Maresinnis
tst svona vtð mommu- me.ru j ing> _ þótt oft hafi þvi mi«ur ver þeirra og kve8skap. pess vegtta10g áræði menskra'’óvTa“Tárt hósta’ cöa lafnv
kom httn ekki upp fyr.r gratt, og ið á það skygt af öfgaillgresi van- er Hka uppeldisstefnan hin sama. I JLdufþeirra oT ásJni að vclf vegna lét.t
hun gret svo hatt að grafreitsvorð1 tn'nmfst-ekis i r? , , , , . ■,■• , ■ , iræncwir petrra og astvtnt ao vetn. &
ttrinn sem gekk fyrir kirkjudyrn- ’ aLiö EomSikW 1 tj í 77' ' l)e,rra(Þess vegna lögðtt þeir alúð á að herða s.g gegn átokum þeirra frá
ar i þcssti nam staðar og fór að • . • • k'nsj°?'a aí) sinu ,c>ll ekkl mmna kenna sonum sínum vopnaburö og barnsaldri og óltt upp hjá þeim
grcnslast eftir hvað þetta væri. lifsglaðir. Þeir ntu ekki svo á „jóta sín og ltalda fast við htt'aU TÍT - f aflraUnir J .flnileika fynrl.tningu fyrtr “eldvellt. tnn,-
6, að þú værtr <mn á l.ífi - ó, gmm, sem væri það Ucrmdar_ fLu atfjórvishugs Ltir Snar W*, K Þ i t sctum’ J0™0™ d™uni dun'
J ’ 1 m , ^gjwvisnugsjontr stnar., það vei) að halfur er auður und vottum”, svo sem citt af forn-
En þrosda þctrra var meira ctn- hvötum”, að líkamshreystinni var skáldunum kemst aö oröi. Kvelli-
hhða en Grtkkja og hlaut að samfara starfsþrek, framsóknar- sýki þótti það, að íá af því litngna
ver ,a lia ' \n ir ,vr*ru nær, jxir og viljafesta. bólgu að steypast fratn af bryggju
nnðju hettns; fra alda oðlt runmij Margt skipiö höfðtt iEgisdætor sporði, þótt á vetrardegi væri, en
• . þvt margar stoöir undtr hienmngu' dregið j djupið til sín og drekt ekki nema meðálmannsþrek að
?°f Ja sina sem|þetrra hvaöanæva fra oðrum þjoð-jáhöfn þcss. Þess vegna geröu fleygja sér til sumds í frosti, og
. ... , K ,,'OS“rj .„T Þ, lm I lUn,: J*;1 skortl a!drci mikmn þeir sundlistina aö etnni af aöal- það jafnvel í ósöltu vatni.
Huggun hennar var hann, sem u1S . !?a e *’ <u _K' ;uæn c»' jolskruðugan etnivið tú viðtangs • námsgrcinum æskulýðsins. Föng Svona var *)oví varið ttm
er faðir föðurlausra og traustias a e' 111 1 11CSS . a vinna a am,Iegrl atgjorvi sinm En for-j sin urðu þeir ag sækja að miklt: vegisþjóðir fornaldarinnar.
ekknanna. fullkomnun mannstns, t, þess aö feðmir vortr bjuggu a utjaðr, ver-jle ti ; hendur Ægis eða á hans' B /Meira)
Þau vissu þaö. *r Ó.blí® ^mkíörr fjvegum. Hann lá fram undan bygð J -Skírnir.
>nd-
ar sundskála við Skerjafjörð,
Apríl 1909
eftir
Björn Bjarnason dr. phil.
bjarkklæddar hlíðarnar og stirndi
á allan voginn eins og fljótandi I
lýsigull.
Á einum þvílíkum aftni, þegar j
kveldsólin gylti hauður og haf, sat j
karlmaöur og kvenmaður uppi í, i«'lesta hefir víst oft og tíðum j “hvorki að synda nc lesa.”—Leik- prúðir, að þeir hlógu við dauðan-J
kirkjugarði bæjartns. Þatt , voru dreymtj að þeir væru að hrapa rnð! fimin var Grikkjum þjóðþroska- um og hugsitðu ttm þaö eitt, aö sjá
bæði á ungum aldri, og sýndust ur a£ einhverri ógnarhæð, lengra °S þjóðfrelsismál. Iþróttirnar áttu sæmdinni borgið og skila niðjun-
eiga langt líf fyrtr höndum. je a nigur j geigvænlegt að vera almenningseign, uppeldis-: um óflekkuðum orðtstír ættleggs- 1
Enginn var þar utan þau. myrkradjúp; alt af þverr máttur- j vegur þjóð.inni í heild sinni, enj ins.
Þau voru systkm. |inn meir og rneir; feginn vill mað- ekki ti! Þess a® cinstöku garpar.-------------------------------------
1 fögrum, hraustum og vel tömd-jþeir litu kappasveitina norrænu.
uim líkama. Rammari fyrirlitning-! en konum hitnaði um hjartarætur.
arorðum varð trauðla farið um Þar stóðu þeir háir og beinvaxnir,
menningu nokkurs manns en aö bringubreiðir, fagurlokkaöir, blá-
segja um liann að hann kynni eygir 'og snareygir, og svo hug-
Hafið þér sárindi j
stingverki og gigt
eða aðrar þrautir í iikamanum. Reynið þá
Kardel’s undrabalsam.
Þ>að hefir læknað menn og skepnur svo þúsundum skiftir. Ekkert
annað eins lyf er til við liðaveiki, stincjverkjum, gigt, alls konar máttleysi;
brákun í liði, beinbroti, liðabólgu, mhgakrampa, höfuðverk, hlustarverk,
taugaveiklun og öðrum kvillum. Lyfnotkunarlýsing á hverri flösku.
Thilemanns Markdrops 50c flasknn.
KlecKner, 207 Logan Ave. Cor. Main. Agenta vantar.
Einkatilbúning héfir
C. F. Kardel, 369 Elgen Ave. Winnipeg, Man.
Óskað eftir umboösmönnum hvervetna.
Þau hofðui að visu setið þarna , • , . „ , ,
,, . , , . 1 .„ ur na einhversstaðar festu og geta
aldrei hofðu þetm vertð „ . c. , „ ,
^ ftkaö stg upp aftur; en það hepn-
fyrri, en
samskonar tilfinningar jafnrikar í
huga áður.
Þess vegna þótti þeim vænt um
að engir aörir voru þarna til að
glepja fyrir.
Þau sátu við leiði. Enginn kross
var á því eða merkistika, og ekki
nokkurt blóm heldur.
En þó aö grafreitarvörðurinn
hefði gleymt því hvar leiðið var,
þá mundu þau samt hafa þekt
það.
Þ'egar þau vorn síðast heima
var hún á lífi—hún, sem nú hvíldi
þarna undir trioldinni og grænum
jarðarsverðinum.
Já — þegar þatt vortt síðast
heitna.
En livað þeint var það minnis-
stætt nú í kveld!
Þeim fanst eins og endurminn-
íngin um það vera eldletruð í sál-
um sínum. Þá var hún hjá þeim.
Nú voru þau búin að missa ltana.
Þau höfðu hneigst til gálauis-
legs lífernis og líklega hafði það
flýtt fyrir dauöa hennar — ef til
ast sjaldnast. Menn vakna loks
með andfælum og óska þess af
heilum hug, að svo illa dreymi þá
aldrei framar.
Slíkt hiö santa á sér löngum stað
einnig í vökunni — þetta magn-
leysishrap niður á bóginn—bæði
'um þjóðir og einstaklinga. Og
sé draumurinn ógnum þrunginn,
þá er veruleikinn þaö eigi síður;
þar er björgin eigi jafn-bráð.
öll hnignun þjóöanna er eins-
konar hrap undan brekkunni, því
örara, sem það varir lengur, og
því meira þverr þrótturinn.
En flest böl á sér einhverja ró:.
Og svo er'um þetta. Þjóðin getur
vaknaö til viðurkenningar iuim,
hvernig ástatt er fyrir henni, og
mjög má hún þá vera að þrotum
komin, ef hún reynir ekki að snúa
við aftur upp eftir og bjarga sér
frá tortímingunni, er gín við niðr-
undan.
Ætli þaö megi nú ekki segja
með rökum um okkur Islendinga,
legöu
sérstaklega stund á þær. |
Þess vegna voru reistir í hverri
borg á þjóðfélagsins kostnað veg-
legir leikfimisskólar og þeir faldir
til umsjónar einhverjum mesta
heiðursmanni borgarinnar, því aö
engar stofnanir átti þjóðin til í
eigu sinni, er henni væru hjart-
fólgnari. Og þess vegna vont
haldin kappleikamót víðsvegar um
Iand á ákveðnum timum, allsherj-
armótið á Ólympsvöllum x Elishér-
aði fjóröa hvert ár, og þeir sem
þar hlutu sigursveig voru í háveg-
um hafðir af almenningi °g mærö-
ir af skáldunum; meiri heiður vir
eigi unt aö ávinna sér en að sigra
í þeint leikjum. Þ’essir skólar og
þessi íþróttamót vont einskonar
brennideplar þjóðlífsins, er stöf-
uöu ylgeislum ttm land alt. Það-
an dreifðist út um horg og bygð
atgjörvisþrá, fegurðarvit, ættjarð-
arást og frelsisást. Þaðan runnu
upp kynslóöir, er stóöust hverja
eldraunina á fætur annari, þá er
voldugar þjóöir, margfalt fjöl-
mennari en Grikkir, bjuggust til
að granda frelsi þeirra og þjóð-
menningu.
Þau ent eftirtektarverð ummæli
spekingsins Sólons um tilgang
ólympisku leikanna. Honum far-
ast meðal annars orð hér um bil á
þessa leið; “Þessi óþróttamót eru
eigi haldin eingöngu vegna kapp-
leikanna, til þess ' að menn geti
unnið sér þar sigurlaun, því að
ar sé enn yfirleitt aö fara aftur? Þaö geta vitanlega fæstir. Þar er
Sagan sýnir, að likamsþróttur ckki um olíuviðarsveiginn að gera
verðuraö vera grundvöllur og mátt heldur um annað og meira, um
arstoð hinnar andlegu menningar, samfagnað þjóðarinnar yfir feg-
urð, afli 0g einurð sona sinna, um
æfilán hennar, frelsi og sæmd.”
Og þau eru eftirtektarverð vísu
orðin þau arna, er sungin voru
, eitt sinn í grískri leikstefnu.
öldungarnir kváðu:
sem dró hana á tálar. ! ein þjóð, sem ber ljóma af öllum “Vér vorum eitt sinn ttngir menn
En mamma- þeírra sat ein eftir hinum, að þvt er kernur til alhliHa með afl og dug.”
heima og engittn var t?1 að að- manngitííis einstaklinganna. Hún Þá svörttðu þeir,^em voru í blóma
stoða hana og rétta henni hiálpar- cr atgjörvis-prúðust þeirra allra. aldurs síns:
arhönd. Þá var það að hún fór Okkur getur eigi annað en hitnað! "Nú erum vér þaö; reyni hv*r
vill hafði þaö Ieitt hana með aíS viö seum enn ats hrapa undan
harmi í gröfina.
Nú skildu þau jxað.
Hún hafði að eins viljað þeim
vel.
brekkunni? Enginn mun neita því,
að líkamsþroska okkar og líkams-
menning hefir hrakaö frá því í
fornöld. Að þeirri afturför sé
Þess vegna Itafði hún verið að loki« og enduirreisnin hafin, mun
biðja jxau að láta að orðum stnum,! örðugt að sanna. Og se svo, að
þess vegna hafði hún grátið. j líkamsmenning okkar sé enn á aft-
En ]>au höfðiui ekki skeytt því urfararskeiði, eru það þá nokkrar
neinu. Þau vildu njóta lífsins! öfgar að segja, að kynþáttum okk-
Vildu fara sinu fram.
Hvaö geröi það svo sem til, að
aö hún sæti ein heima?
“Hvað gerði jtað, »þó að hún
yrði að bjargast eins og bezt eigi hún að vera til frambúðar,
gekk?” i laus við öfgar og óhollustu.
“Hvað gerði það, ef þeim sjálf-! Ef viö rennum auigum yfir ald-
um Ieið vel?” j irnar og látum þjóðir veraldarsög-
Og svo fórtt þatt burtu. Hann unnar líða okkur fyrir sjónir, þá
fór á skútu. Hún fór með manni, j getur okkur eigi dulist, að þar er
w LAUC ARDAGS oc
BOF S. iGUNAI RDAGS SA iLA!
Veturinn kominn. Þykkvari föt. Til þess vér mættum vænta tnciri borgunardags-verzlunar
frá yöur, en vanalega, höfum vér unnið að því nótt og dag að setja vörur vorar niður, já, svo|
úr hófi keyrir. ALLAR NAUÐSYNJAR VERKAMANNSINS HÖFUM VÉR.
Karlniannafatnaður
verður $18.00
Ný'ízku vetrarfatuaður úryndislegu
efni, alveg galla laus, nú á
$10.00
Karlinannafittiiiiður
verður $15.00
Úr fínasta , .Tweed", sloppurinn
hneptur með þrem hnöppun». fóðr-
aður með ítölsku tauKt, sett niður í
$8.99
Karlnianiiafatnaður
verður $25.00
Bezti nýtízku fatnaður úr innfluttu
ullarklæði, handsaumaðnr allt í gegn
$14.95
Ungramanna fatnaður, sem
kostar $12.50
Stærð 34 og 35. Fínasta ,.Tweed
Mixture" dökkleit að lit, nú á
$3.98
Karlmanna ullarsokkar 35c
Ullarsokkar, sem eru fastprjónaðir
23c
Yfirfrakkar, verð $18.00
Yfirfrakkar fyrir veturinn. þykkirog
af ýmsu sniði og efni, hið vana verð
var gott fyrir SiS.oo. Nú að eius á
$10.00
l»ykkar ullbrugðnar
naerbrækur
Þykk ullbrugðin nærföt alla vega lit.
Vanaverð $1.50, nú að eins á
98c
Karlmanna flibbar fyrir
hálfvirði
W. G. & R. egta lín flibbar alla
vega að lögun. Kosta alstaðar zoc
og 250. nú á
12..c
Way’s Mnfflers
Karlmanna ,,Way's Mufflers"
vega litir og—yndislegir, nú á
29c
alla-
Karlniaima axlabönd
Karlmanna axlabönd mjög falleg og
haldgóð. Vana verð 35C, nú aðeins
25c
,,Auto“ yfirfrakkar
Úr fallegu innfluttu ..Tweeds" og
..Friezes" með sléttum nærfeldum
kraga. Nýjasta snið
$13.50
Karlnianna buxur úr
„Tvveed“ verðar$2.00
Karlmanna buxur úr ,,Tweed " seld-
ar nú á
$1.39
Ullar btixur verðar $3.50
Buxur úr ull, nýjasta tízku snið. Vel
verðar 3.50. Seldar nú á
$2.49
Ullarfóðruð nærföt
Holl og hentug naerföt ullfóðruð,
tvisvar verð hinu niður setta verði
45c
V’etrar nærfot
Karlmanna vetrar nærföt ..English
og EUis Makes" úr beztu ull Skyrt-
an tvöföld á brjóstinu, brókar fsetan
tvöföld. Fatnaðurinn Í6.00 nú á
$1.95
F. J. KNOTT, The Tailor, \
566 MAIN ST. PHONE 1492. _ £4)