Lögberg - 09.12.1909, Blaðsíða 1

I
22. ÁR.
II
WINNIPEG, MAN., Fimtudaginn 9. Desember 1909.
il
NR.j 49
e)
©
Kappræðufundur.
Næsta máuudagsk eld kl. 8 síö-
degis eru allir meölimir íslenzka
liberal klúbbsins beönir að mæta
á kappræBuíundi sein haldinn
veiöurí neöri 1 ood Templara
salnum. Þar veröa fjöi ugar uir.-
ræBur, og sem flestir ættu aö taka
þátt í. Umtalsefniö veröur um
flotarn'lastefuu Catiddastjóinar.
Fylliö salinn. Allir velk nnnir, |
hvort sem þeir tilheyra klúbbnum
eöa ekki.
Framkvœtndarhefndin.
héldi þvi embætti í fimm ár, en
staðan er eigi sérlega fýsileg.
Banatilræði við æðstu embættis-
menn Bretastjórnar á Indlanúi eru
nú orðin svo tið, að aaðséð er að
bylt ngahugurinn er að vaxa þar.
Æ,ðsta embættismanni stjórnar nn-
ar í Bengal hefir þannig verið
veitt tilræði eigi sjaldnar en fimm
sinnum.
Það er sagt að Sir Wilfrid Lamr-
er og yfirvöldin í Washington séu
aö koma sér saman um að láta full
trúa frá Dominionstjórninni eiga
sæti í Washington.
Giolotti ráðgjafi á Italíu hefir
sagt af sér vegna þess, að neðri
deild þingsins feldi fjárlagafrum-
varp stjórnarinnar. Stjórnin hafði
lagt það til að lækkaðir yrðu tollar
á nauðsynjavarningi, en i þess stað
álögunum hagað þannig, að toll-
arn r yrðu tekjutollar en ekki
verndartollar.
Fréttir.
I fréttum frá Stokkhólmi er svo
sagt, að Gustaf konungur hafi
mestan hluta síðasta laugardags
staðið dularklæddur á bryggjum
úti í Stokkhólmi við að fernia skip
með daglaunamönnum. En þetta
er að eins sögð byrjun á nýjum
verkahring, sem konungur liefir
valið sér. Hann ætlar dularbúinn
að fara að hafa samneyt. við sem
flesta flokka daglaunamanna, til
þess að hann geti sem bezt kynt
sér óskir þeirra flestar og þarfir.
Hann þykist þegar liafa öðlast
vitneskju um ýmislegt verkamönn-
um viövikjandi, sem hann telur
miklu skifta.
Stórkostlegt verkfall vofir yfir í
Bandaríkjunum í þessum mámuði,
er járnbrautaþjónar um landið
þvert og endilangt hafa við orð að
hætta vinnu, ef þeir fái eigi tíu
prócent launahækkun án þess að
nokkur önnur hlunnindi, er- þeir
njóta verð. skert á nokkurn hátt.
Um miðjan mánuðinn æt.a járn-
bra/utaþjónar að bera fram kröfur
sínar.
Walter Lonsdale, ritarí Cooks
norðurfara, er nýkominn til Kristj
aniu í Noregi frá New York.
Hann kveöst liafa hafa meðferðis
öll skjöl Dr. Cooks og sk lríki, sem
með þarf til þess að háskólaráðið
geti dæmt um ferðalag hans. Lons
dale kveðst eigi geta nteö fullri
v.ssu sagt hvar Cook væri nú
staddur, en hann neitar því, að
þær fréttir vænui á rökum bygðar,
sem heyrðust fyrir skemstu um
sjúkleika Cooks. Lonsdale hélt
þegar á stað til Kaupmanna-
hafnar.
Verzlunar samningurinn milli
Canada og Frakklands, var
staðfestur af Ottawa þinginu i. þ.
m. með 107 atkv. gegn 33. Fjórt-
án conservatívar greiddu atkvæði
með stjórninni.
Óeirðasamt er í Mið-Ameriku
um þessar mundir, og kveður mest
að þessum óeirðum í Nicaragua og
Í6kyggilegar horfur þar. Zelaya
forseti er allilla staddur, þar sem
hann hef.f bæöi óvingast við
Bandaríkin og yfir vofir viðtæk
uppreisn heima fyrir. Sagt er að
fyrir henni gangist einn af forn-
vinurn Zelaya, lrias herforingi, og
sagt að honum aukist fylgi með
hverjum degi. Búist er við að
Zelaya verði að segja af sér.
Vilhjálmur keisari setti þýzka
þinjgið 30. f. m.; hásætisræðan
mest um væntanlega löggjöf heima
fyrir.
Brezka stjórnin þarí að skipa
nýjan landstjóra á Indlandi í stað
Minto lávarðar, þvt að landstjora-
tið hans er á enda um næstu ára-
mót, en vegna þess að hann hefir
orðið fyrir árásum og setið hefir
verið um líf hans, vildi hann geta
losnað sem fyrst i brott af Ind-
landi. Liberalar á Englandi mundu
fúsir á að koma að manni af sin-
um flokki i landstjórasætið er
í ráði er, að nýjar stjórnar-
by^ingar verði bygðar austur í
Ottawa. Hefir ráðherra opin-
berra verka, Mr. Pugsley, nýskeð
farið þess á leit við þingið, að
veita um $300,000 til þess að byrja
á verkinu, sem hann býst v ð að
hafið verði áður langt um liður.
Það er ætlast til aö allar stjórnar-
byggingamar, þessar nýju, muni
kosta eitthvað um $4.000,000, og
að búið verði að koma þeim upp
eftir fjögur til fimm ár. I þeim á
að verða nægilegt húsrými fyrir
allar stjórnardei’dirnar, sent nú er
leigt húsrýnti, og sparast við það
um 140,000 dollara árleg húsa-
leiga, sem nú er greidd.
skipað nefnd rnanna til að vinna í
sameiningu með samskonar nefnd-
um frá Danmörku, Svíþjóð og
Bandaríkjum að því að finna
heppileea tilhögun á kennaraskift-
um milli háskóla í Bandaríkjum
og Norðurlöndum.
Kosningarnar á Bretlandi eiga
að fara fram í næsta mánuði.
Fyrstu kosningarnar netjast 13.
Jan. 1910 og standa 11 loka mán-
aðarins. Fyrsti fundur í nýja
parliamentinui verður haldinn 14.
Febrúar n. k.
í fréttum frá Kristjaníu, höfuð-
borg Noregs, er þess getið, að
járnbrautinni, sem liggur frá þeim
bæ 11 Bergen, sé lokið. í fimtán ár
hef.r bygging þessa samgöngufær-
is staðið yfir, og er talið eitt hið
mesta stórvirki Norðmanna.
Skipagöngur á stórvötnunum
eru í þann veginn að hætta í ár.
Síðustu skipin voru afgreidd frá
Port Arthur á laugardaginn var.
Voðalegt ofviðri æddi ^yfir Bret-
Jandseyjar si>ðastliðinn töstuldag;
skipskaðar urðu nokkrir og simar
milli Englands og Frakklands slitn
uðu svo að senda varð símskeyti
frá Englandi vestur um haf um
Bandaríkin.
Bandaríkjaþingið kom saman á
mánudaginn var, og verður eigi
neitt frá þvi sagt fyr en boðskap-
ur forseta er komínn; eitt aðal-
málið verður sykurhneykslið, svo-
j nefnda, og þykir fullvist, að rann-
sóknir itarlegar farí fram 5 þvt
1 máli.
Af kirkjumálum Vestur-
lsiendinga.
fEftir „ísafold”J.
Sundrung í kirkjumálum Vest-
ur-íslendinga er orðin mjög mögn-
uð.
Lesendur Isafoldar minnast
sjiilfsagt þess miður hyggplegæ
afreksverks síðasta k rkjiuþings,
að kveða upp strangan áfellisdóm
yfir skoðunum minni hlutans og
gefa það fyllilega í skyn, að þeir
menn mundu verða reknir úr
kirkjufélaginu, sem héldu þeim
skoðunum fram.
Afleiðingin af þessu atferli hef-
ir meðal annars orðið sú, að tveim
mánuðum eftir kirkjuþingið höfðu
sjö söfnuöir og einn af allra-
helztu mönnum andlegrar stéttar,
vestan hafs og austan, séra Friö-
rk J. Bergmann. sagt sig úr
kirkjufélaginu.
Auk þess hefir þremur af prest-
um kirkjufélagsins verið sagt upp:
séra Kristni K. Ólafssyni, séra
Runólfi Fjeldsted og séra Pétri
Hjálmssyni. Og tveir prestar,
sem vigð r vonui á síðasta kirkju-
þingi virðast ekki munu geta feng-
ið neinn söfnuð, eftir því sem
skrifað er að vestan.
Eftir síðustu fregnum lízt for-
seta kirkjufélagsins, séra Birni B.
Jónssyn. svo þunglega á blikuna,
að hann hefir stefnt prestunum á
fund til þess aö bei* sainan ráð sín
um, hvað 'til bragös skuli baka. En
sú prestastefna var ekki enn kom-
in saman, þegar síðast fréttist.
Söfnu&ur sá, sem séra Kristinn
Ólafsson þjónar og kendur er við
| Gardar, mun vera talinn einhver
j veigamestur isve tasöfnuðiur Vest-
ur-Islendinga. Séra Friðrik J.
Bergmann þjónaði honum áður en
hann fiuttist til Winnipeg. Þeim
söfnuði hefir ver 5 við brugðiö
eins og reyndar fleyri vestur-ís-
lenzkum söfnuðuan, fyrir það, hve
vel hann fari með presta sína.
Þegar hann gekk úr kirkjufélag-
inu bauð hann séra Kristni að
halda áfram prestsþjónustu þar,
eins og ekkert hefði í skorist, og
auðvitað kom ekki til nokkurra
mála aö leggja nokkurt haft á
.skoðanir hans eða prédikanir. En
prestur greip til þess ógætilega ó-
j yndisúrræðis, að fara að kljúfa
| söfnuöinn; fékk eitthvað þriðjung
hans til þess að segja sig úr og
mynda nýjan söfnuð. Eðlilega
fanst gamla söfnuðinium þá hann
vera grátt leikinn, hélt fund, og
sagði þá presti upp, kvaðst gjalda
honum laun fram að næsta nýári,
en hann mætti fara, hvenær sem
j honum þóknaðist.
Eins og liggur í augum uppi, er
nú svo komið málum safnaðanna
vestra, að meiri hlutinn hef.r alt
of marga presta, er ráöalaus að
koma þeim fyrir, en minni hdutinn
er ráðalaus út af prestaskorti. Og
þar sem minni hliut.nn er í sam-
' ræmi við við hina íslenzku kirkju,
! eins og skoðanir hennar koma
1 fram í blaði því, er biskup lands-
! ins gefur út, í prestaskólanum, hjá
! miklum meiri hluta presta, er tóku
| til máls á sýnódus og víðar, þá
væntir hann sér liðsinnis héðan.
Af Breiðablikuim er auðséð, að
minni hlutinn hugs^r sér að koma
stúdentum að vestan á prestaskól-
ann hér, og koma sér upp presbuim
með þeim hætti. >að er hinn frá-
munalega afturhaldssami presta-
skóli í Chicagó, sem vestur-ís-
lenzkir námsmenn hafa sótt, er
vlst hefir átt langmestan þátt í len>gst um hjá bróöur sínum norð- Fr. E. Vatnsdals kaupmanns í
að koma kirkjuíelaginu út á þá ur 1 Eyjafirði. Hann brá sér cinn- Wadena, Sask. Hún kom h ngað
ófrjálslyndis-braut, sem nú er a𠑧 norður í Þingeyjarsýslu. Hann til bæjarins í þeim erindageröum
að veroa þvi svo viðajáll vegur. sagði sér hefði fiund st mikiö til as ie;ta sér lækninga fyrir þrem
Þangað getur minni hlutinn að um hina nýju brú á Fnjóská. Hún vikum, en það varð árangurslaust
sjalis./gðu ekxi leitað. Og vaia- er úr steinsteypu, alllöng og vönd- Mr. Vatnsdal kom hingað 3. þ. m.
laust leitar hann til prestaskólans u$ aS sja- Þegar Jón fór úr Eyja- Qg f]utti lík ö vestur og átti jarð-
hér. firði suöur til Reykjavíkur, hrepti arförin aö fara fram mánudaginn
En meöan þeir prestar eru ó- hann fádæma óveöur á skipinu g þ m ; fj-4 Meþodista kirkjunni í
fengnir, eru menn í mesbu vand- Hora, cg er minst á hrakn ng Wadena.
ræðum. Það er aiar torvelt að Þarm 1 síðasta blaði Lögbergs. Jón
haida saman prestslausuin frí- dvaldi þrjár vikur í Reykjavík og Mr. Kristjan S. Eymundsson og
kirkjusöfnuðum, sem vanir eru fór þaðan 10. Nóv. áleiðis hingað. Oddny M. Stevenson, bæði
miknli prestsþjónustu. Og menn ------------- *ra Phemb/na. voruJ^samun í
hugsa sér að reyna að fá presta Bæjarstjórnarkosnmgar eiga að hjonaband af sera N. S. lhorlaks-
héðan. í þessmm örðugleikum hef fara fram 14- Þ- IP- Aö likindum ®on 1 VVinmpeg 3. p. m. Ungu
ir Gardar-söfnuður snúið sér til verða þær ekki sottar af mjög hjonin he msottu kunnmgja. 1 borg
séra Haralds Níelssonar og beðið núklu kappi, nema í fám kjördæm- inni °g foru heim afaur til Pem-
hann aö gerast presiur sinn þótt Þó er svo aö sjá, sem kosn- na a NU,ri‘llu agsmorgun.
ekki væri nema um fárra ára bil, ingaáhuginn sé að aukast allra Hcl • g Sigurösosn> er lengi
svo sem tveggja eða þnggja ára. seinustu dagana. Þnr hafa venð hafe dvaIið héf . winnipeg> kom
ísafold heiir fengiö að sjá bréf ne n ír ti orgars jora. ‘ ' a mánudagskveldið var vestan frá
það, sem séra Haraldi hef r veriö Evans, nuverand, borgarstj.; Ed- Vancouver Þar hefjr hann átt
ntað fyrir safnaðarins hond. Sofn- wm Betsworth og C. R. Wilkes, heima siðastli6i8 hálft þri6ja ár
uðurinn telur aiar-mixiö i húfi, ef og er ta 1 vis , a *vans ver 1 j_jann Ht yel af li6an sinni vestra,
ekki tekst að fá vestur góðan prest 1 ufs arpas ur. hafði stundað þar exprcss vinnu.
sem talað geti máli trjálslynds í þriðju kjordeud, þar sem Is- —v t------<-1 > —-----—
getl
kristindcms, stórhætta andlegu lífi lendingar eiga flest.r atkvæð, eru sama en ^ að £rétta af ,önd.
islenzku þjóðerni þar. Launa- þessir 1 kjori; J.W.Campbell, bak- um . vestra
kjörin, sem söfnuöurinn býður ari, J- J- Wallace contractor. 1 -------.---- _____
séra Haraldi, eru að minsta kosti l.órðu hkjörd. var að eins einn í Stúdentafélagið heldur fund nk.
eitís góð eins og Island býður kjöri, W. G. Douglas, kornkaup- laugardag, 11. þ. m., kl. 8 að
biskupi sínum, þó að tekið sé t.l maður. Einn íslendingur verður k-vöJcIi. Fundurinn ver&ur haldinn
greina, að nokkru kostnaðarsam- > kjöri i þessun, kosningum. Þaö j samkomusal Tjaldbúðarsafnaðar
ara er að lifa t Dakota en í er Björn Pétursson kaupmaður. \ þetta sinn og enui meöl mir fé-
Reykjavík. Ilann gefur kost á sér í skó.anefnd ia.gsins beðnir að muna eft r því.—
“Eg veit, að það er til mikils 1 3- kjördeild, og lýsir stefnu sinni Asamt fleira fer fram kappræða,
mxlst,” segir bréfritari safnaðar- á öðrum stað í, blaöinu. J. E- sem fjórir taka þátt í, og má þar
ins, ”en þörfin er óumræðilega Riley gefur kost á sér 1 4. kjörd. í óhætt búast við góöri skemtun.
brýn. Eg veit, að íósturjörðin skólanefnd, og er talinn áreiöan-_______________________________
þarf á yður að halda, yðar mikla legur g duglegur maður; annars
lærdómi og yðar ágætu hæfileik- hafa flestir þessii umsækjendur
um og mannkostum.... Hugur skýrt frá stefnu sinni í. bæjarmál-
allra leiðtoganna stefnir til yðar. um í þessu tölublaði Lögbergs, og býður s'g fram til bæjarfull-
Eg hefi reynt að nema ýrnsa aöra vísum vér kjósendum til þess. tráa \ ^ kjördeild. Hann er bygg-
fyrir GarJar-söfruu'öi, en þe r vilja _ “ ingamaður og contractor og hefir
ckki hcyra neinn nefndan annan Hr. Sigurjón Sigurðsson kaup- iengi veri6 hór j bænum. Hann
en yður. Þér hafið komist svo inn maður, hefir selt s nn hlut í verzl- h£it nýlega ræðu um stefnu sina í
í I jarta fólksins þar, að það segir: aninni Sigurdson og T horvardson bæjarmálum og lýsti þá yfir því,
_Xnn amíram alt, og cugan ann- herra T T Bíldfell <^g heitír verzl- a6 bann væri meö “«;inangrun nni”
an, ef nokkur veguir er!” unin framvegis , Thorvardson og ^SegregationJ og vildi stranglega
Vitanlega getur ekki séra Har- Bildfell, og auglýsa þeir kostakjör lata fra,nfylgja lögunum í þeim
aldur oröið við þessum t lmælum, 1 þessu blaöi Lögbergs, og þarf efntim og herða á þeim, ef þörf
eins og heilsu hans er nú farið. ekki að efa, að verzlanin njóti gerist.
Enda mundi ekki allfáum bregöa sömu vinsælda landa vorra hér eft- Hann vill að bæjarstjórnin kjósi
í brún ef þeir ættu að sjá hann ir sem hingað til. Herra S. Sig- lögreglunefnd.
flytja sig burt af landinu, jafn-sár urðsson ætlar að stofna nýja verzl- Nauðsynlegt telur hann að leggja
eítirsjón og miklum fjölda manna un 1 Ardalsbygð við endastöð asfa]t á Diviniá str., Victor str
er að því, að hann skuli hafa 1 eulon brautarinnar í félagi við endilangt, Agnes str. endil., Tor-
neyðst tl að láta af prestsembætti: hr.- Sigtrygg Jónasson þingmann. onto str. emlilangt og Beverley
i Mönnum mundi þykja ilt til þess Verzlun þeirra hefst 15- þ- m-» þvl str. endilangt.
að hugsa, ef þeir ættu lika að a® þá verða verzlunarhús n full- Hann vill halda sparlega á bæj-
missa hann frá prestaskólanum. ger- Hr. Sigurðsosn hefir áður arf£ og kasta ekki fé hans á glæ.
1 En iila er það farið. og islenzkri gegnt verzlunarstörfum í Nýja ís- Hann vill \ einu og oHu vernda
prestastéta naumast vansalaust, ef landi og er mönnum þar að góðu hag kjördeildarinnar * og væntir
ókleift reynist að senda frjálslynd- kiunnur frá fornu fari. Undanfar- fastjega a6 menn styðji sig til sig-
um Vestur-íslendingum einhvern in ár hefir hann verziað hér, og nrs ; kosningunum.
mann. sem þe m er lið að. ^nniS ser vinsældir og traust skifta ------------
_____________ 'vina sinna. Ekki er S. Jónasson
Tíðarfar sagði hann heldur vætu-
j. j. Wallace
Til kjóseiída i 3. kjörd.
Atiis.— Lesendur Lögbergs vita slSur vinsæll í kjördæmi sínu, og
það manna bezt, hvað gerst hefir í væntum vér og óskum, að þcssi Jgg hefi veriö í Winnipeg í 28
kirkjumálunium hér síðan á kirkju- nýja verzlun þeirra megi hljóta ar, cg hefi átt heima i 3. kjördeild
þingi, því aö vér höfum frá því sem mestar vinsældir. 4 14 ar> og hefi verið í skólanefnd-
skýrt bæði itarlega og með fullum I inni í sjö ár. Síðan merkjalinun-
sannindum og án allrar hlut- A næsta fundi íslenzka liberal um á kjördeildinni var breytt, þá
drægni. Ofanritaða ísafoldargrein klúbbsins, sem hald.nn verður er hús mitt og lóð á Sherbrooke St.
- næstkomandi mánudagskveld kl. 8,1 bara 170 fet utan við kjördeildar-
verður kapprætt um flotamála- merkin. 1 öll þessi sjö ár, sem eg
stefnu Canada. Menn ættu aB hefi veriB í skólastjórn bæjarins,
birtum vér lesendum vorum til
gamans. Hún er gott dæmi þess
hve torvelt er
“um langan veg að spyrja
sönn tíðindi.” — Ritst.
Or bænum
og grendinni.
Séra Jón Bjarnason hefir verið
við allgóða heilsu undanfama daga
og býst við að geta messað viB
láðar guðsþjónustur í Fyrsbt !út.
kirkju á sunnudaginn kemur.
fjölmenna.
Allmiklar sjókomuT hafa veriB
hér undanfama viku, en ekki frost
mikið fyr en á þriöjudag og mið-
vikudag; járnbrautalestir hafa orð
hefi eg unniö eins trygglega og
eins dyggilega eins og mér var
mögulegt.
Mjög margir í þriðju kjördeild
hafa beBiB mig að sækja um kosn-
ingu aftur, svo eg lét tilleiSast
iB nokkuð á eftir áætlun vegna Ef þér erwB ánægðir meB verk mln
snjóþyngsla og umferð strætis- þessi síð»istu 7 ár, biö eg yBur a«
vagna hefir hindrast af sömu á- gera svo vel aB greiða atkvæBi
stæðum á nokkrum gotum. Um meö mér, og biBja aBra aB gera
200 manns hafa unnlð aB snjó- þag sama.
mokstri og gatnahreinsun hér í Ef eg verð kosinn, mun eg ekk-
SíBastliBinn föstudag komu frá óæmum undanfama daga. Þeir ert jata ógert, sem er til góðs fyrir
íslandi hingaB til bæjar þeir Jón E^f^ Kaft 15 snjóplóga, marga þriBju kjördeild og er til góBs fyr-
Jónsson éfrá MunkaþveráJ, sem liesfa °g hestaskóflur til að hreinsa ir skólastjóm bæjarins, eins og eg
heim fór í kynnisför í sumar; AB- g^ngsjéttir og fjölförnustu götur hefi gert öll þessi undanfarin sjö
alsteinn Halldórsson, tóvéíastjóri baejarins. ár. Eg get ekki lofaB meira, því
frá Oddeyri viB EyjafjörB, og,
Halldór Anderson, sem heim fór í Hinn 1. þ
kynnisför. Jón Jónsson dvaldi Mrs.Martha Vatnsdal, seinni kona
’mér er ómögulegt aB gera meira.
m. lézt hér í bænum Yðar meB virBingu,
ARTHUR CONGDON.
AlfatnaBur, hattar og karlmanna klæBnaöur viö lægsta
veröi í bænum. Gæöin, tízkan og nytsemin fara sam-
an f öllum hlutum, sem vér seljum.
Geriö yöur aö vana aö fara til
WHITE & MANAHAN, 500 Main St., Winnipeg.
BÚÐIN, SEM
ALDREI BREGZTl
D. E. ADHMS COAL CO
224 Ba>:ia-xx£,''*’iyM-e
HÖRÐ OG LIN K.OL
llar tegundir eldiviöar. Vér höfum geymíl. pláss
m allan bæ og ábyrgjumst áreiöanleg vi? i.iifti.