Lögberg - 09.12.1909, Blaðsíða 4

4
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 9. DESEMBER 1909.
LÖGBERG
g.:fiO út bvera fitniudag af I HK Löo-
SKRG PmNTING & PuBLlSHING Co.
Cor. Willtam Ave. & Nena St.
WlNNlPBG, - Ma.NITOBA
S. BJÖRNSSON, Editor.
J. A. BLÖNDAL, Bus. Manager
I tanásknft:
The Logberg 1’ inting & rultlishing Cv.
1». O. Box WINNfPKG
l’tatiltkrifc riutjúrar*:
Kditor l,«gb“r.'
I’. O. l WlNNH’WJ
PIIONK main Sítíl
Lávarðadeildin feliir
fjárlagafruavarpið.
TiOindin.
Á þr Sjudagskveldið 30. f. m.
gerSust þeir atburSir á Bretlandi,
er mestum tiðindum hafa þótt
sæta síðastliðnar tv«r aldir. er lá-
varðadeildin feldi íjárlagafrum-
varp stjórnarinnar. Aö visu kom
mönnum alls eigi á óvart þetta
tiltæki lávarðadeildarinrar. Hin
hefir verið andvíg frumvarpinu
frá því íyrsta að það kom fyrir
þinsr, vegna Iiinna háu skatta, sem
þar var ætlast til að lagðir yrðu á
lávarðana. I annan stað hafði for
kólfur lávarðanna, I.ansdowne.
lýst yfir því, er neðri de ld vildi
ekki fallast á breytingartillögur
lávarðanna við frumvarpið. að
hann bæri fram tillögu til þingsá-
lyktunar á þá leið, að lávarða-
de Idin ætlaði sér cigi að sam-
þykkja frumvarjiið fyr en bresk
alþýða hefði látið uppi álit sitt
um það, við nýjar kosningar. Þá
till gu bar hann upp 22. f. m.
Samt sem áður varð eitgi vitað
' með áreiðanlegri vissu bVort lá-
varðarnir mundu beita neitunar-
valf’i sinu gegn frumvarpinu eða
ekki, rétti, sem þeir að vtsu aldrei
bafa verið svift r beinlinis, en á-
litamál er hins vegar, hvort
margra ára hefð hefir eigi ónýtt.
Fyrra þriðjudagskveld neyttu lá-
varðarnir nú þessa réttar síns eða
óréttar, og ftillrar viku umræðum
í lávarðadeildinni lauk þá um
miðnætti með því, .að rutt var
þingfiúsið til atkvæðagreiðsLui um
tiil gu Lans 'owne lávarðar, og
litl'Ui síðar var manngrúanum, sem
úti fyrir be ð, tilkynt úrslitin mcð
mikilli flugeldadrífu. Deildin sam-
þykti tillöguna meS 350 atkvæð-
um gegn 75. Alls áttu 616 at-
kvæði í deildinn , en ly 1 voru fjar-
staddir eða greiddu ekki atkvæð .
Daginn eftir var ráðáneytisf'jaidúr
og þar ákveðið að gera þinghíé
og áður en því var lýst yf r á
fundi neðrideildar degi síðar, 2. þ.
m., var yfirlýsing ger um það, að
sú þingdeild hefði ótakmarkaðan
rétt ;um fjármál ríkisins og þá bar
As*iuith forsæt sráðherra upp,. til-
lögu á þá leið, að það tiltæki lá-
varðadeiklarinnar að neita að sam-
þykkja f jármálafrumvarp neðri
deildar, væri brot á stjórnarskipun
og rán á rétt ndum neðri deildar
brezka þingsins. Tidaga þessi var
samþykt með 349 atkvæðum gegn
134-
AikvœOagreiSsla lávariJanna. '
Fjármálafrumvarp David Lloyd-
Oeorge fyrir .ártð 1910 verður
mör.gum minnisstætt, því að stór-
merkilegum atburðum hef r það
valdiö, svo að jafnmikilfenglegir
hafa eigi gerst í stjórnmálasögu
Breta um langt skeið. Þungum
og víðtækum straumum heíir það
valdið í hinu brezka þjóð if , alt
frá fátæka daglaunamanninum,
sem neyt r brauösins í sveita síns
andlitis, í orðsins fykta skilningi.
til hins voldtigasta auömanns, sem
heldur dauðahaldi í sérréttindi
sín og auðæfi, sem hann hef r öðl-
ast á annara sveita og keppir við
að tryggji sér enn.
En hvað var það þá, sem lávarð-
arnir greid'Ui atkvæði um? Hvað
er fjárlagafrumvarpið? Fjárlaga-
frumvarpið brezka cr hin árlega
áætlun um útgjöld stjórnarinnar á
kotnandi ár., bæöi þanu, sem óhjá-
kvæmileg eru og þau, sem lagt er
til að fé sé varið til.
Áætlun þessa semur fjármála-
ráðgjafinn. Það er eigi að eins á-
ætlun um útgjöldin, sem hann sem
ur, heldur og bendir hann á og
leggjur á ráðin um þaö hversu hafa
megi saman tekjur til að vega upp
á móti útgjöldunum. Venjan er
sú að fjármálaráðgjafinn leggur
áætlun sina í frumvarpsformi fyr-
ir neðri deild þ ngsins og' sam-
þykkir htín hana oftast nær breyt-
ingalítið. Síðan er frumvarpiö
lagt fyrir lávarðadeildina eða efri
deikl na í brezka þinginu, og er
ætlast til að sú deild staðfesti það
í heild sinni, af því að svo er litið
á, aö lávaröadeildin hati í. raun og
veru enga he mild samkvæmt
Ibrezku, stjóirnarfari til aö breyta
I íjárlagafrumvarpi, sem neöri deil.l
| hefir samþykt.
I
Saga frumvarps ns.
Nú viröist ekki úr vesi að rifja
upp sÖgi.-i þesra merkilega frum-
varrs; en hún er í stuttu máli
þetta:
David Lloyd-Gevirge, fjármála-
ráðgjafi. lagði frumvarp þetta
fyrir neðri deild 29. Apríl, síðast-
'ið nn. rg hóf þá barátt'i.. sem nú
er orðin heimsfræg. Vegna elli-
styrktarlaganna og herkostnaðar-
kepni Breta og Þjóðverja, sá liann
að mikill tekjuhal'.i mundi verða ef
eigi yrði tekið til nýrra ráða. Þessi
tekjuhalli bjóst hann við að yrði
um 15,762,000 pund sterl., eða
$78,810,000. Til að koina í veg
fyrir liann lagði Lloyd-George ráð
gjafi það 11, að leggja þessa út-
gjaldabyrði, sem þyrfti til að jafna
ríkisreikninigma, á auðmennina,
a&alinn og vínsalana.
Fjármáiaráðgjaiinn áætlaði tekj-
urnar fyrir 1910—1911 um $741,-
950.000, en útgjol ún $820,760,000.
iiann benti á, að deyið mikil væri
i öjluni iðnaðar og verzlúnargrein-
u:n og útlen a verziun 11 væri
$570,000,000 m nni heldur en 1907.
i il að liaía saman íé í ])enna
teAjuiialla iagði ráðgjaiinn meðal
annars til, að ieggja á nýja tekju-
skatta, erfðaskatta, eignaskatta,
20 prct. skatta á ianJe gmr, iyrir
því, sem þær mtmdu nækna í verði
vegua umbóta, sem gerðar hei’ðu
verið nærlcndis, skatta á hifreiðar,
markskatta á iasteignir sem seld-
ar voru o. s. frv.
Umræður um frumvarpið hóf-
ust í neðri dei.d 3. Mai, en fruin-
varpinu varö seinfært um þingið
og atkvæðagreiðsla um það við
þriðju umræða í neðri de U fór
ekki fram fyr en 4. f. m. Þá var
það samþykt í þeirri þingdeilJ
með 379 atkvæöum gegn 149.
Stjórnin var hæst anægð með
þau úrsl.t, því að meiri hluti henn-
ar við þessa atkvæðagreiðslu var
töluvert meiri heldur en búist
liafði- verið við, Þarna hafð þá
komið fram styrkur stjórnarinnar
i. þinginii, og hafði v.erkamanna-
fLkkur nn fylgt henni að málum.
Nationalistar greiddu ekki at-
kvæði.
Við aðra umræðu málsins t lá-
varðadeiid nni :22r f. iru bar Lans-
downe lávarður fram tillögu um
að fella frumvarpið af þeirri sök,
segir hann, “að þessi þ ngdeild lief
ir ekki heimild til að staðfesta
frumvarpið fyr en það hefir veriö
lagt uncir dóm landsbúa.”
Stóðugar lumræður voru um
málið þaðan af til mánaðarloka,
cg margar snjallar ræður fluttar.
Einna merkilegust var ræða Rose-
bery lávarðar, fyrverandi forsætis-
ríðhcrra liberala. Hann varaði
lávarðana við að legg a út í hað
stórræði að samþykkja tillögu
Lans'ownes tim að fella fr*'m-
varpið. “Aldrei heur jafnmik ð
verið í húfi í stjórnmálum nokkurs
staðar síðan 1832,” sasrði Rosehery
lávaröur. Þá hófst síðasta deilan
mkh milH lávarðadeil’arinnir o?r|
neðri deildarinnar ut af frumvaqii
til umbóta á kosnro.galöo-imum. Þá
var efnt til nýrra kosninga og nýtt
ráðanevt' myndað. Pedan hélt á-i
fram of ráðanevtið fór frá afpir.1
Nýtt rá*anevti var enn mvndað og
láv^rðunum hótað, að svo mörgum
nýj.um skyldi bætt við, að þeir
gömlu yrðu í mlnm hluta, ef þeir
hættu eigi roótspyrnunni. Þeir létu
sér þetta að kenningu veröa, og
frumvarpið var sampykt, og hafa
þeir haft hægt um s.g síðan þang-
að til nú.
Nýjar kosningar.
Svo sem fyr var á vikið varð
þinghlé 2. þ. m. Þá er þingrof í
vændum mnan skamms og nýjar
kosningar. Fyrir síöustu helgi
fréttist að þingið yrði rofið fyrir
nýár, en síðari fréttir segja, að
)nað verði ekki fyr en 8. Janúar
næstkomandi, og kosningar í þeim
kjördæmunum, sem þá fyrst
verður kosið í, fari fram 13, s. m.
og standa yfir til mánaðarloka.
Þingið verður þá rofið þessu s nni
sama dag og á undan síðustu al-
m-ennum kosningum næst á vndan,
árið 1906, þegar Bannermanns-
stjórmn komst að.
Und.rbúnineur undir kosning-
arnar, er.þegar haf nn, og verða
þær sóttar af miklu kappi eins og
við mátti búast. Kvenfrelsiskon-
tir ætla að láta þessar kosningar til
sín taka, og allir atkvæðamestu
flokkarnir í landinu hafa hinn
* 1 icst.i viðbúnað cg þcgar auglýst
fymindin öll af vænt'inlegnm fund
tim sínum. Tollmála endurskoð-
unar flokkurinn ætlar að halda um
-0,000 luiidi; an .mælenda flokkur
friimvarps ns 20,000 fundi; un on-
istar og liberalar 40,000 fundi;
verkamenn og jafnaðarmenn 10,-
000; kvenfrelsiskonur 10,000; alls
103,000 fundir, sem þegar enu. á-
,<veðnir.
I
Orslitin.
Um þau verður eigi sagt með
nokktirri vissu enn þá. Hvort-
tveggja aðalflokkarnir liberalar og
cons^rvativar, telja ser sigur vís-
an. Asqu th stjórnm hefir með
sér liberala, írana og verkairjanna-
iiokkiim og þykist allvel liðuð.
r'i'-nservati vi flokKunnn liefir
og liðskost góðan, meo þorra lá-
varðanna, vinsaiana og a'.la frum-
. - s - ' ’ur með sér. og liklega
kvenfrelsiskonurnar lika.
jiað e“r eigi að uns um það
að gera við þessar kosningar að
I;! <=ra i 'flok'iirinn atin; ð hvort
haldi völdunum eða missi þau og
11 er at v 1 1« mot að, heldur
liitt. sem rnikliv mikilvægara er,
livort þjóðin felst á tiltæki lávarð-
anna er þe r feldu fjárlagafrum-
varpið. Ef hún gerir það, þá
hrimlir hún Asquith stjórninn úr
sessi og ldeypir conservativum að.
En hún gerir me ra. Hún fær lá-
varðadeildinni í hendur vald til
þess að fella fyariagafrumvörp
neðri_ deildar, hve nær sem er, en
það hef r verið venja um langan
aldúr á Englandi, að neðri deil 1
þiiigsms væri algeritga einráð oan
fjármál n. ,
Þess vegna þykir frjálslvndum
stjórnmálamónnum Breta það
brýn nauðsyn að takmarkað verði.
eða tekið alveg fyrir það með lög-
. . i. að lávarðadeildin megi fella
fjárlagafrumvarp, er neðn deild
•f.e.ir samjiykt, og nema svo sé
þykist Stjórn frjálsiynna flokksins
ekki geta horið ábyrgð á gerðum
sínum.
Ef lávörðunum líðst þetta, þá
er geng S i berhögg við þjóðræðið
er viss f.okkur manna getur liafn-
að lögum, sem. fulltrúar ]ijóðarinn
ar, neðri deildar þingmennirnir,
hafa samþykt. Ósenn legt virðist.
að brezk alþýða ljái fylgi sitt til
þess við þessar kosnmgar. Hún
nefir urn það að velja, hvort hún
v II stjórna sér sjálf, eöa fela
stjórnarvaldið nokkrum .hundruð-
uin aðalsmanna, er rjúfa nú langa
stjórnarfarshefð til þess, að ]x>ka
þungri skattbyrði, sem leggja átti
á auð-nenn, yfij á lífsnauðsynjar
almennings.
Eg hefi í mörg ár verið básettur götum sem ekki eru bygðar og þar
og haft verzlunarstarfi að gegn í af leiðandi þurfa cngra umbóta.
þriðju kjördeild. Og um leiö og Eg er algerlega á móti því, að
eg óska eftir atkvæðum og áhr,x- nokkur ósiðferðishús séu leyfö i
um allra kjósenda kjördæmisins, nokkrum parti bæjarins. Það var
þá leyfi eg mér sérstaklega að vjijj fólksins í kjördeikHnni okkar
mælast eftir sltuðningi 'frá öHum sem sópaöi allri slikri óheill burtu
atkvæö sbærum konum og mönn- {yrjr nokkrum árum síöan, og qr
um, sem búa fynr noröan Portage hefi ^ trú> aö viijj fólksins geti
Ave., því oll sanngirni yiröist meö útrýmt því böli úr aUri borginni.
því mæla að a,lur sá fjöldi kjós- Það ætti að vera jafnauövelt að
enda, sem búa í kjördeild nni milli hremsa þessa borg frá þessum 6-
Portage ave. og Notre Dame ave., eins og átt hefir ^ ^ j
kyS1 sér fulltrúa sinn úr þeim parti ö8rum borglirn> ef lögunum er að
kjordeddannnar í borgarráö ð. En eins fyfet {ram nópu strangt. Ef
nú 5 m<>r« ár hefir fulltrú; kiör- eg verð kosinn, þá lofast eg til aö
/lail/lop pin a p iiamX oa AttiM ««-i«X *'
deildar nnar verið kosinn úr suð-
gera alt sem í minu valdi stendur
-o—. -
austur horni hennar. Og væri eigi t l a, ioSa borgina viö þessa óham-
nema sanngjarnt að því yrði nú jngju
í Mörg önnur mikilsvarðandi mál
Eins og nu standa sak r, þá er efni munu koma tj) mcBferCar j
ekki einn einasti kjörstaður í deild- bor^arráðinu næstw tvö ár. —
inni fyrtr sunnan Portage avenue, Skyjdi nægjiegur meiri Mutj
eftir því sem hm nýja skift ng skattgjaHenda greiða atkvæði meö
deildarmnar ber meö sér. Samt aukaiögllnum um aö byggja baö-
sem aður eru himr tjorir núver- hús og ljstasafnsbyggingu, þá álít
andi emhættismenn kjördeildarinn- eg ag þrjgja kjördeild ætti eigi að
ar í borgarráöinu og skóla- vera eftir skil m St_ james
stjórninni teknir næstum alla loið skemtigarðurinn, sem snýr að Port
«unnan frá Armstrong s Point, og a?e ave rnyndi ágætur staður fvr-
enginn búsettur í deildinni nú sem jr bv^gingu amdir lista-gripasafn.
sten ;ur. Ilin nýja kjörskrá 3. Eg er hka h]yntur þvi< ag annar
kjördeildar telur að eins 75° kjos- mið-skemticarður fCentra1 parkj
endur fyr r sunnan Portage ave., á ætt; af5 elga sér á mjHj Enjce
mó'ti 6,000 kjósendum sem fyrir og saro-ent ave., nokknð fyrir vest
norðan hana eru. Vissulega væri an Marylan'! str. — El'ice ave..
það ekki nema rétt, og til góðs fyr- Sargent ave og Arlirgton st. verða
ir kjördæmið, aö 6,ooo kjósen lnr og eru þeear orðnar aðalgötur
hefði að minsta kosti einn fulltrúa Vect’irbæiar?ns og þarfnnst því
í borgarstjórninni. eft'riits og umhóta. Að brúa Ass-
í vesturparti kjördeildarinnar, iriboineán.a bjá Arlin.gton str.
milli Portage ave. og Notre Dame verður líka málefni, sem þarf að
ave. eru að minsta kosti eitt þús- atHiga áðtir 1angt nm líður.
und ný heimili, sem þarfnast greið Ef eg verð kosinn þá skal eg af
ar ferða með strætísvögnunum en fremsta me?ni sýria sama á'’wga.
nú á sér stað. Ef eg yrði kosinn. sörou v’ðlevtni og trnmensku í
bá reyndi eg af fremsta megni að starfsmálum borgarinnar og eg
fá framlcngda sporbrautina vestur ve’ti roínu eroin starfi. og mnn
Notre Daroe ave. og Sargent ave.. cera alt sem í mír"i vnldi st'*r’',nr
Og fá nýtt spor frá endastöð ti1 að auka bag fólkiins í ]iriðiu
beo'rrja brautanna, a milli Portage kiördeild og allra borgarbúa yfir-
ave. og Notre Dame. , leitt.
Stræti þati i vesturbænum, sem Vonándi eftir ábrifum vðir og
begar eron orðin rai'-wert bygð, atkváeðnm. er eg vðar einlæoriir,
harfnait ræsa. gangstetta og stein- TAMES W. CAMPBELL,
kaeriingar. TT nar snotru
stéttir og steinLgðu stræti fyrir
;<romn Portaæe ave. sýna hverju
fulltrúar kjördeildarinnar geta til
ve"ar koroið f’-rir viss umdænr.
Ef eg yrði kosinn, þá vik'i eg vora
sann.ginrn til allra parta kjördctld- -----
ar roinnar. og vera sterklega á HeiOrnSu fslcndinpar!
nróti hvt að ræci, gang«téttir og Sökum liess, að skorað hcfir
steinlagnirg ætti sér stað á þeim verið á mig af mörgum nýtum og
The DOMINION BANK
SELKIHK UriHL’IÐ
All» konar bankastörf af bendi leyst.
SparisjóðíMleildiii.
Tekið viO ionlöftum, trá Ji.oo aO upphæS
og þar yfir Ha-sia vextir borgaOir tvisvar
siuBum á ári. ViOskiftum benda og anD-
arra sveitamaDDa sérstákur gaamur gefioi,
tíréfieg ÍBDlegg eg úttektir afgreiddar. ósk-
aO eftir bréfaviOskiitum.
Nétur innkaliaOar fyrir bsendur fyrir
sanngjörn umboOslaun.
ViO skifti viO kaupmean, sveitarfélög,
skóiahéruO ag eiostakíinga meO bagfeidum
kjirum.
J GRtSDALE,
hankastiörl.
Meiri snjó
g_ln Qor En;ce og Simcoe. Tel. 4801.
ril kiósen^anna í 3.
kiördeild.
vært óviturlegt orðtak um þessar
mundir. En ef menn eyöa meiri
eld við, þá ráðlegðiwn við yður að
breyta viturlega og kaupa hann
hjá oss. Það gleöiuir oss að kynn-
ast yður. Vér seljum samblnad af
pine og tamarac á $5-oa Það er
hræ-ódýrt.
J. & L. GUNN,
Quality Wood Dealers,
Hornt Princess og Alexander ave.
Tals.; Main79i, Winnipeg.
góðum mönnum í þriöju kjördeild,
sem bera hag hennar fyrir brjósti,
að sækja um skólastjórnarembætt-
ið í þeirri deild, þá hefi eg afráðið
að gefa kost á. mér, og vonast eg
eftir, að íslenzkir kjóscndur treysti
mér svo vel, að þeir verði mér hlið
hollir, með áhrifum sínum i kjör-
deildinni og atkvæðum sínum þeg-
ar á kjörstaðinn kLm-ur.
Ástæðan fyrir þvi, að eg gef
kost á mér fyrir umsækjanda i
skólastjórnina fyrir þriðju kjör-
deild, er fyrst og fremst sú, að
mér finst, að þar eð um þrir-fjórðu
allra íslendinga í Win.nipeg eiga
heima i þessari kjördeild borgar-
innar, þá mættu ]>eir sér að skað-
lausu eiga einn rnann úr sínum
flokki í skólastjórninni, — svo
lengi eru þeir búnir að borga
skatta cg skyldur til skólanna —
svo mikinn sóma hafa íslenzkir
nemendtir leitt yfir skóla og menta
mál hotgarinnar, með lærdómi sín-
um og framkomu.
Að minsta kosti mælir alt með
því, að þriðja kjörrleild kjósi sér
mann úr sinni eigin deild—matin.
sem þekkir og skilur þarfir hennar
og vandamál. En eins og sakir
stam'a nú, ]>á er emrinn enibættis-
jmaðr.i.r kjör’eildarinnar húsettur
innan takmarka hennar, og mót-
LODFATA-TÍZKA
Stuttar loðkápur
Loðkápiur miðlungsiðar eru
enn í tízku. Þær- erit, þægiiegri
á gangi, stuttra ferðalaga og
um leið hlýjar.
snjóþyngsluniim er ltálf-
erfitt að ganga í siðum kápum,
en engin óþægindi að ganga í
stuttum loðkápum, 24, 26 eða 28
eða 30 á lengd, ef þær falla vel
að manni.
Rottuskinnskápmr |
$39 °g bar yfir- •
Hudson selsk nns kápur
$r9 liar yfir.
Ya, Persian lamb kápur
$55 og þar yfir.
Plain Pers. larnb kápur
$150 og har yfir.
Minkskínn bryd ’ar Pers
lamb kápur $175 og þar yfir
LoðfóSraðar
Yfirhafnir
Mörgum falla vitanlega vel
icðfóðráðar yfirafnir. Þau
eru hentug kvelds og morguns.
Mikið hefir verið selt af þeim,
bæði víðum og nærskortium á
þessti haustio
Selskinnsbryddar loðfóðr-
aðar yfirhafnir $35.00.
Selskinnsbryddar loðfóðr-
aðar yfirhafnir $55-00
Minkskinnsbryddar loð-
fóðraðar yfirliafnir $75.00.
ATinkskinnsbryddar loð-
fóðraðar yfirbafnir $95.00.
Ágætlega fallegar minksk
bryddar loðf. yfirha $12500.
Loðkápur
. Langfallegustu og .hlýjustu
yf rlia fnir eru sDu Lðkápur ar
Velj ð með aðgætni nritulega
síðar kápur, sem fara vcl á axl-
irnar, og vér áhyrgjumst að
menn verða ánægðir. Auto loð-
ká*'tirnar. Sn ð á þeim 1 rcyt st
ekki um mörg ár og eru það
mikil b.lunnindi.
Selskins Auto kápnr $70.
Rúsneskar hrossskins-
kánur $79.00.
Rottuskinns Auto kápur
• $60.00.
Rottuskinns Autokápur
S75 oo.
Vorrottuskinnc Auto kápuhr
$100 og þar yfir.
Kjósendur í 3. kjördeild!
íslenzku konur og menn I
Með því að á mig hefir verið
skrrað af fjölda mörgum kjósend-
tim t 3. kjördeild, að sækja um
bæm-fu’ltrúa embættið fyrir kjör-
i'e’Llina, bá bef eg afráð'ð að
gefa kost á mér sem umsækjandi
beir ar stöðu nú við næstu kosn-
ingar.
Vér bjóSum y$ur að komi 07, sko^-i vörurnar sem eru til
/ • ' 1 ' iV* *
synis 1 buomni.
I THE BLUE STOIIE
I 452 Mafn Street Merki: 131á Stja»na
t