Lögberg - 20.06.1912, Blaðsíða 1

25. ARGANGUR
WINNIPEG, MANITOBA, FIMTUDAGINN 20.
JÚNÍ 1912
NÚMER
25
Þing rofið í Saskatchewan
Nýjar kosningar fara fram 11. Júlí.
HiS þriSja löggjafariþing í Sas-
katchewan fylkis var rofið á laug-
ardaginn og stefnt til nýrra kosn-
inga fimtudaginn þann n. Júlí.
Útnefningar fara fram þann 4..
Á því þingi, sem nú er rofiö, voru
fulltrúar 41, en á þvi, er nú er
veriö að kjósa fulltrúa tii, verða
54 þingmenn, fólkinu fjölgað þaS
ört, aS stjórninni fannst sann-
gjarnt aS fjölgai þingmönnum urn
13. í þeim boSskap forsætisráS-
herra, sem þinglausnum fylgja,
segir Mr. Scott meSal annars:
“Stjórn mín hefir veriS viS völd
i sjö ár; allan þann tíma höfum
vér þurft aS ráSa fram úr hinum
mestu vandamálum. Vér höfum
ráSiS komhlöSumálinu til lykta,
keypt telefóna fyrir fylkiS og
starfrækt þá meö ábata, stofnaS
háskóla fyrir fylkiS og búnaöar-
háskóla, samiS lög iSnarmönnum
og verkamönnum í hag, skipaS á-
byrgöum af haglvoSa, fært út jám
brautir, sett heilbrigSislö^gjöf,
stofnað sveitafélög, lærSa skola og
gagnfræða, og gert vegleg hús
hús þar sem þurfti, fyrir fylkiS,
svo sem þinghús í Regina.
Ekkert kjósum vér fremur held-
ur en visa til og fá almenning til
þess aS aSgæta hvernig eg og
mínir samverkamenn hafa stjórn-
aö fylkinu á umliSnum árum”, síS-
an vikur foriráSherra aS þeim að>-
gerSum, sem annarstaSar getur í
blaSinu, er sýna aS sú stjóm hefjr
veriö frábærlega framkvæmdar-
mikil og forsjál. Hitt er ekki síö-
ur kunnugt, aS jafnvel' hennar
stækustu mótstöSumenn hafa aldr-
ei brugðiS henni um óráSvendni,
heldur viðurkenna, að meS engu
móti hefSi verið hægt aS sjá fyrir
hag fvlkisins betur, heldur en
Scott stjórnin hefir gert.
Af þvi má ljósast sjá, hversu
fastur Scott er i sessi og hants
samverkamenn, aði sumir hinir á-
köfustu fylgismenn conservatíva
sem veriö hafa, snúa nú baiki viS
Haultain og berjast undir rnerkj-
um liberala fyrir rýmri verzlun,
og öruggri og ráSvandri framfara
stjórn.
Tveir a moti
Bandamenn Þjóðverjd gerast um-
svifamiklir í Miðjarðarhafi. Bret-
ar taka þaðan herskip sín og fela
Frökkum hagsmuni sína.
Þeir eru kornnir heim til sín
aftur hinir brezku höföingjar, er
áttu fund meS sér á eynni Malta í
Miðjarðarhafi. Um ráðiagerSir
þeirra er þaö kunnugt orSiS, aö
þeir vildu reisa rönd meS ein-
hverju móti viS þvi, aS bandamenn
T> jóöverja réðu of miklu í Miö-
jaröarhafi. ítalir ganga á eyjar
Tyrkja og leggja þær undir sig.
Þó aö þeir láti svo i veöri vaka
sem stendur, aS þeir ætli að slkila
þeim aftur, þegar friSur sé á komt
inn, þá kann vel aSI vera aö stjórn-
in ítalska sjái sér þaö ekki fært
fyrir almenningi þar í landi. í
annan staö auka Austurríkismenn
og ítalir herflota sína sem mest
mega þeir, en ef til ófriðar kemur,
þá berjast þessir meö ÞjóSverjum.
Bretar hafa nokkra fornfálega
skotbyröinga í MiSjarSarhafi síö-
an þeir færöu þaöan flota sinn.
Bftir því sem á stendur, þykir
þaö næsta ónóg. Skipale'iSir
meöal einstakra parta hins brezka
ríkis vilja Bretar hafa öruggar og
fultlryggar bæöi i friöi og ófriöi.
En ef öflugur óvina'floti er í MiS-
jaröárhafi, þá er skipaleiöin til
Indlands í veöi. ÞaS mun hafa
veriS ráð þessara höfSingja, aS
gera félagsskap viö Frakka, og fá
þá til þess að gæta þessarar leiö-
ar fyrir Breta hörid. Sýnir þaö
hversu nákomin vinátta er nú með
þessum tveim þjóðum, er þær trúa
hvor annari fyrir vandamálum.
Mun þess nú skamt aö bíöa, aö
Bretar hafi mestallan sinn sjóher
viS Bretlandseyjar, dreginn saman
af öllum höfum veraldarinnar, svo
og þess, aö Frakkar hafi sem
mest af sínum flota í MiSjarSlar-
hafi, og sé þeim ætlaö aS kljást
þar viS bandamenn ÞjSverjanna,
ef til kemur. ÞaS er aö vísu gef-
iö í skyn, aö þetta veröi ekki fram
kvæmt nema með ráöi þeirra
manna, er sérstaklega er faliS aS
gera ráS um landvarnir á Eng-
landi, en þessu mun þó framgengt
veröa, svo framarlega sem mót-
stöSumönnum stjórnarinnar tekst
ekki aS æsa almenning á móti því.
ÞaSi hefir þegar sýnt sig, aS suru-
ir vilja heldur láta smíða nýjan
flota í MiSjarSarhaf, heldur en aö
fela útlendri þjóð, þó vinveitt sé,
að gæta svo dýrra hagsmuna hins
brezka ríkis.
Bruni í silfur bænum.
F.ldur kom upp í bænum Cobalt
i Ontario, og brann alla nóttina.
Þar brann hótel og leikhús til
kaldra kola, íbúöarhús allmörg og
búðir. Skaðinn er metinn 450 þús.
dala. Um 30O manns urSu hús-
næSislausir.
Kjörmanna þing
í Chicago.
Taft og Roosevelt tog-
ast a.
Þar er nú komiö útnefningar-
athöfninni, aS kjörmönnum hafa
veriö sæti skipuS af nefnd þeirri
er þar til er sett, og gefiS hefir
Taft forseta 235 atkvæSi en
Roosevelt aö eins 19 af þeim, sem
vafasöm voru. Foringjum Roose-
velts þótti svo þungt veita aö lok-
um, aS þeir kvöddu hann sjál'fan
að koma til þingsins; þeir virtust
vantreysta því, aö sigurs væri auö-
iö meS ööru móti en því, að hann
tæki aS' sér yfirstjórn sinna manna,
og þó aS hann meö þvi móti bryti
bág viS þá venju, aö forseta efni
komi ekki á útnefningar fund.
Roosevelt er hinn röskasti maöur,
eins og öllum er kunnugt, og
hverjum manni kænni viö kosn-
ingar. Alls mun nú viö þurfa ef
duga skal, því aö kjörnefnd eSa
þjóðnefnd svokö'luð, hefir skorizt
í leik með Taft, sem fyr segir, og
muú nú góöra ráða þörf ef vega
skal upp á móti þvi. Fregnir af
úrslitum þessa kjörþings Republ-
icana koma ekki fyr en á fimtu-
dagskveld. En á þriöjudagskveld
var svo komið. að1 Elihu Root.
fyrrum ráðgjafi, var kosinn for-
maöur fundarins meS 56 atkv.
meiri hluta, gegn mótstöSu Roose-
velts manna. Þykir sá mismunur
furðu litill eftir hinn mikla niöur-
skurð' á fylgismönnum T. R., og
vanséð hvers hlutur komi upp að
lokum.
Hvaðanœfa.
—Verkamenn, 59 aS tölu, sváfu
i hlöðu á greifasetri i Rússlandi;
eldur kom upp i hlöðunni og
brunnu allir mennirnir til bana.
Upptök eru ókunn.
—ViSar er dýrtið 1 borgum
heldur en í Winnipeg. í New
York flýr fólkið borgina og leitar
til sveita, hvað' sem getur komið
þvi viö. Það er dýrara að lifa þar
i ár heldur en nokkru sinni áður í
manna minnum. Prísar voru upp
skrúfaöir þar í fyrra. en hafa nú
hækkaS um 15 prct. Matvörur
hafa stigiö um 22 prct., svo sem
kjöt og fiskur, smjör, egg, kart-
öflur, te, kaffi, syk'ur, salt og
baunir. En hveiti, hafrar, bygg
og mjel hafa hækkað um réttan
þriðjung ("33 prct.J — alt| á einu
ári. Þeir sem þaö geta hrista ryk
borgarinnar af fótum sér, hinir
verða að borga þessa prisa — eða
draga viö sig eða jafnvel svelta.
Óeiröir hafa orðiSl nokkrar. Hús-
mæöur hafa gengið í fylkingu um
nokkurn hluta borgar og skipaS
hinum dýrseldu ketsölumönnum
að færa niöur prísana eða loka
Þeir sem voru ekki svo vitrir aS
Rev. Dr. J. W. Sparling,
sá er stofnaði og stjórnaöi Wesley
College frá upphafi, dó á sunnu-
daginn var, sjötugur aö aldri;
heilablóðfall var banamein hans.
Hann var stundum kallaSur bislk-
up kirkju sinnar, af þeirri ástæSu,
að hann lét einna mest til sín taka
um stjórn og framkvæmdir Meth-
odista kirkjunnar i Canada, af
öllum meSlimum þess kirkjufélags.
Hann var' maSun mikill fyrir sér,
—kunni vel menn aö sjá og fá þá
til að gera þaö er hann vildi vera
láta; hann var forsjáll maSur og
kænn til ráðagjöröa, og einkanlega
sýnt um framkvæmd þeirra ráða
er honum lék hugur á, Hann var
valinn til þess að stofna Wesley
skólann i Winnipeg fyrir fjórð-
ungi aldar og byrjaSi hann með
fjórum lærisveinum. og fékk lánað
húsrúm í einni kirkjunni. Nú á
skólinn stórt og skrautiegt hús og
auö fjár, en lærisveínar voru þar
400 í vetur. Skólinn varS lengi
vel aö l:fa á gjöfum, en var þó
aldrei i fjárþröng, og er þaö þakk
að lægni og fyrirhyggju hins látna
skólameistara. ÞaS vitni ber hon-
um J. H. Ashdown, sem er oflug-
astur styrktarmaður félagsskapar
Methodista, og aldavinur hins
látna merkismanns,’ að hann haft
verið öruggur vinur vina sinna.
drjúgur 1 ráöum, laginn og röskur
i framkvæmdum og hafi fyl.lilega
átt skiliS þaS nafn, er hann var
nefndttr stundum af þeim sem
þektu hann — biskup Methodista
í Canada. Bæjarstjórn og há-
skólaráð og flest úórmenni í borg-
inni fylgdu þef‘41 góöa þegni
lands'ns og nýta starísmanni bæj-
| arfélags vors til moldar.
gera þetta góSfúslega, fengu aö |
kenna á því fljótlega. Ketsölu- ,
karlar afsökuSu sig við þessa
kvennafylking, meS þvi, aö þeim
væri ketiö selt svona dýrt a'f stór-
sölum, en loka urðu þeir, ella þola
rúöúbrot og hótanir
—Fjármála ráSanevti Frakka
hefir innkallað alla koparpeninga,
sem eru í umferö og á aS gefa út
nýsilfurs eöa nickel skildinga í
staSinn. MyntasmiSjan í þvt landi
er önnum kafin aö slá 8 miljónir
franka í ein og tveggja centima
peningum (5 centimur eru i einu
centij.
—Hegning hefir veriS linuö á
forsprökkum þeirra kvenna. er
gerðu óspektir í Eundúnaborg.
Hegningartíminn hefir ekki verið
styttur, en þær eru betur haldnar
nú, heldur en til var tekið i dóm-
inum. ÞaS gerði innanrikis ráö-
herra Breta fyrir bænastað og á-
skoranir þingfulltrúa verkamanna.
—Sameining mótmælenda kirkna
í Canada miðar áleiöis. Nú er svo
langt komiö, aö samvinna er á
komin 1 öllum störfum meS þeim,
en ekki eru kirkjufélögin aö öllu
leyti runnin saman enn þá, þó ætl'-
ast sé til aS svo verði áSur mörg
ár liSa.
—Úr lofti féllu flugmenn tveir
suöur i Madison 1 fyrri viku. Þéir
voru að reyna flugvél er nota skal
i Bandarikja her, bilaði vélin ög
féll til jarðar, en mennirnir fór-
ust. — Daginn áður hrapaði flug-
maSur til dauðs nálægt Hamburg
á Þýzkalandi og á sunnudaginu
annan en var.féllu úr háa lofti
flugmenn tveir á Frakklandi, gam
alreyndir garpar í fluglistinni.
Þeir höfSu vél með nýju sniSi, er
þeir voru að reyna. En á mánu-
daginn var lét kvenmaSur lífiö, er
hún reyndi að fljúga. Hún hét
Mrs. Julia Claúk, og var að æfa
sig á leikvelli. Vaéngurinn áf flug-
vél hennar slóst í trjágrein, er
fyrir varS, snerist vélin um í loft-
inu og féll niSur. Þó aöí fallið væri
ekki hátt, þá var feröin á vélinni
ærið mikil; konan varð undir
henni er niður kom og .meiddist til
bana. Mrs. Julia Clark hafBi
stjórnarleyfi til flugs, sú þriðja er
það hefir fengiS í Amerííku. Sá
fyrsti kvenmaður, sem lét lifið af
flugslysi, var frönsk; hún hét
Miss Suzanne Benard.
Hæstiréttardcmur.
A siðasta þingi Canada kom
íram lagafrumvarp um brejting í
lögum um hjónavígslur. Sú laga-
breyting var kend viö Lancaster,
þann mann, er hana flutti á þingi.
Katólsku kirkjunni mun hafa stað-
ið stuggur af>þeim lögum og því
fór stjórnin til og vildi koma þeim
fyrir kattarnef. Var nú farið á
stúfana i því skyni og leyniráö
konungs fl’rivy Council) spurt,
hvort hæsti réttur Canada lands
iieföi úrskurSarvald í málinu. Þvr
»ar svaraö iátandi Vár svo
málinu visað til hæstaréttar, og
hann kvaddur íil að skera úr því,
hvort lögin mættu ná gildi, svo og,
hvort þaS hjónaband væri löglegt,
er hjónaefni væru hvort sinnar
trúar, og vígslan væri framm af
katólskum presti eða mótmælenda
trúar. Var þaö úrskuröur réttar-
ins, aS Lancaster lögin væri ó-
leyfileg vegna þess aö1 Ottawaþing
mætti ekki gefa lög uro hjónavígsí ■
ur, er giltu fyrir öll fylkin. En
um hitt voru dómarar sammála,
aS hjónavígslur væru löglegar,
hverjum trúarflokk sem prestur
tilheyrði, þó hjónaefnin væru sitt
at hverri kirkjudeild. Dómi ]>ess-
um verSur þegar skotiS til leynd-
arráðs Breta í Lundúnum.
Úr bænum
Herra J. G. Gillies hefir nýskeð
gerst umboðssali Masons Risch
hljóðfærafélagsins, Hann mun
ferðast hér um fylkiS í erindum
þessa félags, en einkttm um Suö-
ur-Manitoba. Hann getur boðið
þeim góð kjör, sem hljóSfæri
þurfa aö kaupa. Hér í bænum
verður hann öðru hvoru og sinnir
pöntunum.
Herra Halldór Egilsson frá
Swan River, Man var sér staddur
i bænum um helgina á leiö til
kirkjuþingsins.
Hann lét allvel yfir horfunum í
sinni bygö. Vatnavextir æSi mikl-
ir í vor sem leiö bæði skemst af
brýr og lönd. Nú óöurn aS minka
vatnsagi og sáöning öll um garö
gengin.
Á öörum staS í blaSintt auglýsir
herra J. J. Bildfell fasteignasali
mikla landspildu, sent hann hefir
látið mæla í bæjarlóöir og selur nú
sem óöast. Lóöir þessar eru í
North Transcona og eru háar og
þurrar. Lóðaspildan liggur aS
stræti, sem er þjóSvegur allra, er
heima eiga í norSurhluta Spring-
field sveitar, og allir verða aö1 fara
um. sent búa norSan viö C P. R.
aðalbrautina. Gcgnt lóðarspildunni
mælir C. P. R. félagiö út bæjar-
lóöir, og þjóövegurinn, sem fyr er
nefndur og lanclsp'lda Bildfells
liggur að, verðttr vafalaust aðal-
strætið í bænum North Transcona.
En það er enginn vafi á, að þar
verður bær áður lang um líðttr.
Sk'lyröin ertt fyrir hendi; verk-
smiöjur á næstu grösum, og verka-
menn, sem þar vinna, útvega sér
Skiljanlega aðsetur sem næst þeim
og setjast að í North Transcona.
Ef lóöir hækka eins ört í verði
í North Transcona, eins og í hinni
svöri Transcona. þá er býsna
gróðavænlegt aö kaupa sem fyrst;
á aöalstrætum i syðri Transcona
var fetiS fyrir fáum árttm um
íuttúgu dollara, en er nú sagt oröið
alt að þúsund dollurum. — Herra
Bildfell er orðinn vel þektur að
sanngirni, heiöarle'k og áreiSanleik
i öllum viSskiftum. Hafa ekki all-
fáir íslendingar keypt lóðir af
honum í North Transcona, og alls
mun hann nú vera búinn aö selja
þar um $40,000 virði. Finniö
hann landar og leitiö ttpplýsinga
lijá honum. Það borgar ?ig.
Mr. Helgi Einarsson frá Grass
River P. O., var hér í bænum fyrir
helginal Hann sagöi gott útlit meö
grassprettu í sinni sveit, en akrar
ekki þróast eins vel. Mr. Einars-
son kom hingað til aði mæta dótt-
ur sinni, setn hann átti von á
sunnan frá Dakota.
Hinn 31. f. m. andaðist í Mark-
erville, Alta, Siguröur bóndi Magn-
ússon. ættaður úr Skagafirði.—
Hans verður líklega minst nánara
hér i blaöinu.
Þau Herbert John Maiknan og
Guörún Kristjánsson voru gefin
saman í hjónaband aö 446 Toronto
stræti 5. þ.m. Séra Rún. Marr
teinsson gifti. Ungu hjónin verða
til heimilis hér í bænum.
Miðvikudaginn 12. þ. m. vortt
vortt þau Olafur Ásgeir Eggerts-
son og Jóhanna Kristbjörg Straum
fjörö, gefin saman í thjónaband í
Fyrstu lút. kirkju. Dr. Jón
Bjarnason gaf þau saman. A
eftir hjónavigslunni var veizla
haldin á heimili móöltir brúSarinn-
ar á Simcoe stræti. Ungu hjónin
lögðu samdægurs af staö i brúð-
kanpsferð vestur í land; ætluSu
þau aö koma viS á heimilisréttar-
landi herra Eggertsson’s . i Sas-
katchewan og fara þaðan vestur á
Kyrrahafsströnd. Þar eiga heima
í Blaine bræöur brúöarinnar. Þau
Mr. og Mrs. Eggertsson eru vænt-
anleg hingað til bæjar seint í sum-
ar.
Einn kattpandi Lögbergs við
Narrows hefir sent blaðinu $2.00
í “póstávísun”. Sendandi hefir
gleymt aö setja nafn sitt undir
bréfiö, og er hann beöinn að gera
svo vel og tilkynna ráSsmanni
Lögbergs, J. A. Blöndal, hver
hann er, svo að hægt verði aS
kvitta hann fyrir borguninni.
Fvrri miövikudagsnótt kom upp
eldur í stórhýsi því, sem: þeir Al-
bert Johnson og Sveinn Pálmason
leru aö láta reisa á horni Winnipeg
Ave. og Emily stræti Eldliö kom
vonttm bráðara og fékk slökt,
Skemdir frá 3 til 4 þúsund dala.
Eldurinn kom upp á miðlofti bygg
ingamar og vafalaust hefir hann
veriö af manna völdum; ekki hefir
náðst enn t brennuvargana. Byrj-
að var aS plastra bygginguna, en
engir gluggar komnir í hana. Hún
sviönaði innan og veggir reyklit-
uðust til muna. Bruninn seinkar
ltklega ekki smiSinu nema lítið
eitt.
Rerra G. J. Goodmundson fast-
eignasali brá sér suður til Banda-
rikja í fyrri viku, aö létta sér upp
og finna kunningjana. Bjóst viö
aS veröa burtu í vikutíma.
Kristín Stefánsdóttir, 71 árs
gömul, andaöist á heini it svstui
sinnar, GuSrúnar konu Lárusar
bónda Björnssonar á Ós* við ís-
lendingafljót, þ. 26. Aprí' s.l. Yar
ættuö úr Skagafiröi. Vönduð l-.otri
^g vel látin.
Sunnan úr Minnesota komu hér
á þriðjudag þeir herrar S. V.
Jósephson, Ivanhœ , Minn., V-
Anderson og J. Snyda.1, báðir frá
Minneota, Minn. Tveir hinir
fyrstnefndu eru fulltrúar til kirkju
þings, en Mr. Snydal er á kynnrs-
ferð til kunningja hér nyröra.
MiSvikudaginn 12. Júní vom
þatt Mr. Stephan Thorsteinsson og
Miss Solveig S. Erickson, bæði frá
Candahar, Sask., gefin saman í
hjónaband af séra H. Sigmar á
heimili F. J. Sanders. Ungu hjón-
in lögSu samdægurs á stað í feröa-
lag t'l Winnipeg, Selkirk og Ar-
gyle, Man.
A miSvikudagsmorgun koinu
hingað eftirtaldir menn heiman af
Islandi: Jón SigurSsson, fulltrúi
bæjarfógeta í Reykjavíiík; Hans
Svendsen, fósturson séra Fr.
Friðrikssonar, og Sveinn Magn-
ússon. Ur Hafnarfirði .bræöúr
tveir, Eyþór og GuSni Kristjáns-
synir. og Stefán Jónsson. Enn-
fremur vestan af Mýrum, maöur
aö nafnt Einar, svo og Guðmund-
ur Ámason og Hrólfur Árna-
son, Auðbjörg Guömunds-
dóttir og dóttir hennar. Jóna
Ölafsdóttir og systir Auðbjargar,
Olöf, ættaðar úr Mýrdal, systur
Haldórs rafmagnsfræSings í Rvik.
Mæðgur er ætla suSur i Dakota,
Rósa og dætur hennar þrjár,
Anna, Jenny og Ragnheiöur Gtíðl-
mundsdætur. Ein stúlka sem
ætlar suðttr i Dakota .Signý
Skarphéðinsdóttiir. og ön,nur er
ætlar til Holar, Sask., heitir Mar-
grjet Jónsdóttir. Guðbjörg
Ólafsdóttir og sonnr hennar ung-
ur, fóru til Keewatin.
MeSal þeirra, er frá íslandi
konui 1 gær morgun var séra Jón
Ó. Magnússon. er prestur var í
12 ár á Mælifelli i SkagafirSi,
siðan í Olafsvík og víðar. Hann
býr nú i ögri í Helgafellssveit.
HingaS er hann kominn kynnis-
för að sjá systur sma, Mrs.
Bjarni Jónasson í Gull Lake,
Sask., Sonur séra Jóns er Magn-
ús sá er hér gegndi prestsverkum í
Tjaldbúðinni i fyrra sumar, og
von er á tiil GarSar safnaðar i
ÁgústmánuSi i sttmar.
Frá íslandi.
Úr Austur-Skaítafellssýslu aust-
anverðri, síöast í Marz 1912. —
Tíöarfarið hefir mátt heita mjög
gott í vetur. Sjaldan frosthart og
nær aldrei snjóaö. Mun þetta
mega teljast meö hinum beztu vetr-
um, hér um slóðir. Mestu frositin
voru snemma á þorra, var þá harS
viðri af norðri meS' frostgrimd um
vikutíma; varö þá aö gefa flestum
skepnum inni þann. tima, þó jörö
væri alauö. SauSfé var víðast á
útigangi fram um hátiöir, og jafn-
vel lömb sumstaðar ekki tekin fyr
A sumum jöröum ekki farið að
gefa fullorSnu fé fyr en undir
þorra. FénaSur víst yfirleitt 1
góSu standi, o g vonandi, að meiri
parturinn komist vel af með hey.
Hér í eystri hreppunum, aö
minsta kosti í Nesjum og Lóni, er
þaS orðin venja, aS baöa alt sauö-
fé á vetrum. Er i báSttm þeim
hreppum búiö að koma upp föst-
um baSstöðvtim. Það ertt múraS-
ar baSþrær, meö föstum stein-
steyptum sigpalli. Baöþrærnar
eru svo djúpar, aö kind getur synt
i þeim, eru í þeim stallar fyrir féð
aö fóta sig á, upp til sigpallsins. I
Lóni eru 3 slíkar baSstöövar og 2
í Nesjum, og gert ráð fyrir að
fjöilga þeim eitthvað enn, því mjög
fljótlegt og hentugt er aö baöa í
þeim. í vetur var flest fé baðaö
fyrst 1 Nóvember. — I úklegt er,
aö ef hver fjáreigandi í landinu
baðaöi fé sitt alt árlega góðu þrifa
baöi, myndi hiS leiða fjárkláSámál
hverfa úr sögunni.
Heilsufar fólks hefir lengst af
veriS gott hér í vetur, og hefir
þaö komiö sér vel, þar sem hér-
aðiS hefir verið læknis’aust síðan
með októberbyrjun, að Olafur
Gunnarsson fór. Vænta menn nú
að fariö verði aö slá IiéraSinu upp,
því erfitt er fyrir lækninn i Bertv
fjarðar héraSi aS þjóna hér til
lengdar, og oft á tíöum ókleáft að,
pá í hann yfir hina snjósælu Lóns-
heiði. Hann hefir veriö sóttur
nokkrum sinnum i vetur og hefir
ætiö oröiS að, ganga yfir heiðina.
—Á einttm bæ í Lóni kom upp
taugaveiki 1 þessum mánuði. og
lögðust 3 ntenn í einu. Eigi vita
menn hverjar orsakir ertt til, að'
taugaveiki þessi kom upp, með þvi
á biænum er gott vatnsból.
Þótt héraö vort sé afskekt, er
samt einhver vottur félagxskapar
í flestum sveitumi. BúuaSarfélög
eru i öllum sveitum sýslunnar;
hafa þatt öll starfað og gert ýms-
ar jaröaltætur síðastl. snmar. Ktmn
ast er mér um búnaSarfélágiö
“Afturelding” í Nesjahreppi. Þaö
nélt búfræðing og 2 aöra verka-
menn í vor sero Teiö fram aSi slætti,
og 2 menn í haust, á meðan hægt
var að vinna. Félagsntenn eru 17
og unnu þeir 640 dagsverk siðastl.
vor. Helzt hefir veriS unnið að
þúfnasléttun, nátthagagiröing og
framræslu. Og nú á síðustu ár-
ttm eru ýmsir farnir að girða með
gaddavír. I haust afgirti Arnanes-
bændur mestallar engjar sinar með
vírgirðingu. Er hún rúml. 1,200
faðma löng, 5 þætt.
Aður var búiS að afgirSa tún og
engjar á Hóhmi með einni sant-
feldri girSingu. Einnig er mikiö
komið af vírgirðingum í Stóruilág,
Hoffelli og víðár. Búnaöarfélögin
i Lóni og Nesjum leggja land-
sjóðsstyrkinn í félagssjóð; er hon-
um varið til verkfærakaupa og til
að létta undir með félagsmöinnum
meö katip verkamanna o. fl. Of
lítil stund er enn lögö á að nota
plóg.nn; auSvitað er plógur og
herfi notað sumstaSar viö stærri
.únasléttur, en góö áhöld og vana
hesta vantai; til að brjóta land til
ræktunar. — Hér er víða vel fallis
til jarSabóta, og líklegt aS mikið
mætti bæta engjar sumstaðar meS
áveitum t.d. úr HornafjarSarfljót-
um og víöar. En til þess og fleira
vantar uppörvun og leiöibeiningar.
BúnaSarráSunautar eru hér sjald-
an á ferð, og þótt þeir hafi skropp
ið hingaS, hafa þeir farið of fljótt
yfir. RáSunautarnir þttrfa aö
dvelja í héruðunum fi vtxl langan
tíma úr vori, til a'S kynna sér sem
bezt alt ástaml og staSliætti í
hverju héraöi. og hvetja bændur
og leiöbeina í búnaðarendurbótum.
Hér austan BreiSmerkursands
eru 2 ungmennafélög: U. M, F.
"Máni” í Nesjum og U. M. F.
"‘Valur” á Mýntnn. Félög þessi
halda alloft fundi og æfa glímtir
og aðrar íþróttir eftir föngum.
Máni hefir girt og sléttað stóran
leikvöll, og hefir gróSursett viöar-
plöntur í brekkunum kringum völl-
inn á 3 vegu í skjóli viS girðing-
una. Félagiö hefir haldiö skemti-
samkomur á hverjum vetri. í vet-
ur hélt þaö skemtisamkomu 28.
Jan., i ftindarhúsi Neshrepps. Jón
prófastur Jónsson á Stafaíelli
flutti þar fyrst langt og merkilegt
erindi um móSurmál vort. Marg-
ar fleiri ræður voru þar haldnar
af ungmennafélögum og fleirum.
Var þaS hin ánægjulegasta skemt-
un.
Málfundafélög almenn eru hér
2, í Lóni og Nesjum. Tilgangur
þeirra er aðallega sá, áS æfa menn
1 aö tala skipulega, og svo hafa
þatt tekið fyrir ýms framfaramál í
sveitunum, þó fátt hafi enn kom-
ist í framkvæmd af því umtali.
Þó skal þess getiö, aS Mál.fél.
HornfirSinga i Nesjum gekst fyr-
ir sparisjóðsstofnun í Nesjahreppi
sem nú hefir starfað nokkur miss-
iri. Og fyrir forgöngtt Mál.fél í
Lóni mun þaS, að þar á aS byggja
í vor fundarhús fyrir sveitina úr
steinsteypu.
Lestrarfélög eru hér í 3 sveit-
um, eiga sum þeirra allmikiS af
tókum. ......
I sumar sem leiS reisti Bjarna-
nesssöfn. kirkju úr steinsteypu.
Kirkjan stendur á fögrum staS viS
Laxárbrú. Undir kirkjunni er
kjallarabygging, að mestu ofan-
jaröar; er sá salur ætlaður fyrir
bamaskóla og samkomusal sveit-
arinnar. Kirkjan er 16 álnir á
lengd, auk forkirkju 4x4 ál. og
.13 ál. á breidd. Kirkjan er hin
prýðilegasta að allri gerð; gnæfir
hátt og sést víða að.”