Lögberg - 02.01.1913, Page 4

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 2. JANÚAR 1913
I
LÖGBERG
GefiO át hvern fimtudag af The
Coi-tiMBiA Prbss Limited
Coraer Wílltam Ave. &
SnerhrooVe Street
Winnipeg, — Manito-ba.
fi
!
STEFÁN björnsson,
EDITOR
A. BLÖNDAL,
BUSINESS MANAGER
UTANÁSKRIFT TIL BLAÐSINS
The Columbia P ress.Ltd.
P. O. Box 3064, Winnipeg. Man.
UTANÁSKRIVT RITSTJÓRANS
EDITOR LÖGBERG.
P. O. Box 3084, Winnipeg,
Manitoba.
TALSÍMI . GARkY 2156 !
VerS blaðsins $2.00 um árið.
ada rnundi vekja mikið athysrli
meðal stórveldanna f Fivrópu.
E# vona að sú tilgáta reynist
rétt. p]n mundi )>að ekki þykja
tíðindavænlegra, ef þjöðirnar í
Evrópu síeju hinar ungu dætur
brezka alríkisins fara að koma
sér upp herflota heima fyrir,
eins og komist var að orði 1909,
í stað þess að leggja að eins
mim fjárstyrk?
i Sir Wilfrid vitnaði á ný til
| þingsályktunartillögunnar 1909
|Og mælti því næst: “Mundi
í þessi tillaga ekki vekja meiri
j eftirtekt! Það er stefnan, sem
jvérhöfum fvlgt og adlum að
j halda áfram að fvlgja, og þó að
!-forsætisráðherrann hafi lýst
j vfir því, að flotamálastjórnar-
! deildin hafi ekki mælt með
þessari stefnu, þá verð eg að
jueitu þeirri staðhæfiug alger-
lega. Hinn háttvirti vinur
minn stjórnarformaðurinn, hef-
ir ekki farið til Englands til
Hermálaræða Lauriers. 'V}1 ‘
Ilvernig er háttað þessum
herskatti, sem nú er mælst til
að vér leggjuni fram? Það er
stórfé, feiknin öll í dollurum
talið. En er hann að öðni leyti
eins mikill og hann ætti að
vera? Þá spurning vil eg bera
upp fyrir liverjum einum
hinna háttvirtu þingmanna,
sem hér sitja. Þér ætlið að
gefa Bretum tvo eða þrjá bryn-
dreka. sem Canadamenn greiði
andvirði á, eu Bretar haldi við,
búi og leggi til liðskost á. Æ,
sagði eg að Bretar ættu að
leggja til liðsmennina? Eg verð
víst að draga úr þeim ununæl-
um, því að stjórnarformaður-
inn hefir sagt oss, að hann hafi ,
sótt um levfi til þess lijá flota- retta- sauna stefnan’ sem
málastjórn alríkisins, að for- 1,er • Er í,að vandræða stefn-
ingjarnir, embættismennirnir á an, sem vinur rninn frá Toronto
þessum herskipum yrðu Can- heIt fram? Hún framleiðir
adameun. ! hvoi'kl neHt ne lætnr neinar
menjar eftir sig.
Crtdlboróar gefnir, ekki “ITm þetta atriði verðum vér
þrek og þróttur. aö hugfa nú. Astralíumenn
^ , . . ... ., ,, ,v jliafa tekið upp þá stefnu að
Ö, þer utanrikismala-troou-
snakkar afturhaldsina. Er koma sor ">,p h<írflota v«*“
sig fyrir um neina
stefnu hjá flotamálastjórnar-
deil’dinni. Það er hins vegar
auðséð að þegar hann fór til
Euglauds, var hanu alveg í'all-
innn frá þeirri stefnu, að Can-
ada kæmi sér uj>p herflota. Það
er auðeéð á síðásta iið skýrsl-
unnar frá flotaniálastjórninni,
að hann liefir farið til Eng-
lands í því skyni að spyrja
Iiana, hvaða hjálp hún mundi
gera sig ánægða með í svipinn.
Með öðruin orðum, hann fór til
Englands til að spvrjast fvrir 1
um, hvaða hjálp stjórniu þar j J
gerði sig áuægða með í yfir-
vofandi vanda, þó að enginn
vandi væri á ferðum. Þess
vegna erum vér aftur komnir
purningunni: Hver er
hvatt oss til að halda fast við
þá stefnu að koma upp canad-
iskurn f lota, og eg er þakklátur j
stjóinarformannmum fyrir að
hafa lagt fram skjöl nokkur, að
vrísu ekki j>au, sem eg hað um í
gær, en samt skjöl er sýndu, að
svo rík er krafa þjóðar vorrar
um að komið sé upp herflota
hér við land, að stjórnin hefir
eigi séð sér annað fært. en að
taka tillit til þeirrar kröfu,
eða látast ætla að gera
það, með því að lofast
til að láta smíða nokkur her-
skip næsta vor. Þetta væri ha;gt
að gera á hagkvæmari hátt.
Látum oss koma upp regluleg-
um eanadiskum herflota, her-
flota, sem gæti gert gagn hér
við strendur landsins um leið
og liann gæti orðið alríkinu
styrkur, og látum smíða öll
skipin í Canada. Mér er nær
að halda, að flotamálaráðgjaf-
inn, Mr. Hazen, hafi fengið til-
hoð frá eiuu hinu mikla brezka
skipasmíðafélagi mri það að
reisa skipasmíðaverksmiðju í
Montreal, ef honum þóknaðist
að lóta gera það.
■j
THE DOMINION BAN K
Nir KIMUIND II. OW.KR, M. P., Pre» W. D. MATTHKWS .Tlee-Prwt
O. A. BOGKKT, Genoral Managor.
Hofu5st<',Il borstaður. . . sr>,oo«,ooo
Vartt.sj<>ður S6,000,000
\Ilar eiímir $76,000,000
pJEK GETIÖ BYRJAD REIKNING MEf) $1.00
Sumir stxrstu reikningar í sparisjóösdeild voru birjaðir í
mjög smáum stíl. Reikning má byrja með $1.00 eða meira.
.laa
Stefna Bordens tómt kák.
)><tr með er það ekki alveg sagt! einlægir, eins og eg vona að
að þó ttð vér lendum í ófriði við ! þeir séu, þá geta þeir ekki lagt
einhverja þjóð, þá stöndum vér I neinn annan skilning í lögin
sjálfir á vígvellinum. Þér get-1 heldur en þann sem eg hefi þeg-
ið Ient í ófriði á tvennan hátt, ar tekið fram.
iinnað hvort þannig, að ráðist!
verði á land vort, eða sakir at- j
gerðar þings vors. “Eg verð að leyfa mér <ið
“Vegna ummæla, sem hér|ben(la vini mínnm, Borden
hafa komið fram, væri fróðlegt j Mjóruarformauni, á það, að
að athuga hvað oft Bretar hafa ! stpfn» hansi sn er hann vill nú
lent í ófriði síðan land vort |,ata frain fv,gJai er hvorki heil
komst undir yfirráð þeirra. j né liálf — ekkert nerna kák.
Eg ætla að svara eftir minni J1 þessu máli, sem nú liggur fyr-
mínu og segja, að fyrst varð ó- j ir, verður að l;tk;t fasta stefuu
friðurinn við nýlendurnar í; nú þegar, sem fvlgt verði svo
N0RTHERN CR0WN BANK
AÐALSKRIFSTOr A í WINNIPEC.
Höfuðstóll (löggiltur) . . . $6,000,000
Höfuðstótl (grerddur) . $2,666,983
STJÓRNENDUK:
Formaður .... - Sir D. H. McMillan. K. C. M. G.
Vara-formaöur ------- Capt. Wm. Robinson
Jas, H. Astidown H. T. Champion Frederick Nation
Hon.D.C- Cameron W. C. Leistikow Sir R. P. Roblin, K.C.M.G,
AUskonar bankastðrf afgreidd.—Vér byrjum reikninga vi6 eiustaklinga
eða félög og sanngjarnir skilmálar veittir.—Ávísanir seldar til hvaða staðaar
sem er á fslandt. — Sérstakur ganmur gefinn sparisjóðs innlögum. sem hægt
er að byrja með einum dollar Reutur lagðar vlð á hverjum 6 mánuðum,
T. E. THORSTEINSON, Ráösmaður.
Cor. Willim Ave. og Sherbrooke St. Winnipeg, Man.
Aineríku 1776.
friðurinn við
Þá var næst ó- j æ síðan eða svo lengi, sem her-
Frakka, sem
mnaður lielzt meðal Evrópu-
liófst 17!>.‘! og lauk í Bardagan-1 ]».jóða. Stjórnarforaiaður vor
J 11)11 við Watevloo. Þá er að telja j hefir t.jáð si
r>
að s
“ Eg er nú komiun að öðru j ófriðinn við aint
niálsatriði, sem eg hefði ekki
minst ó, ef ekki hefði verið
drepið á það í umræðum urn há-
sætisræðuna af hinum háttvirta
þingmarini fyrir Kingston-
kjördæmi, Mr. Nickle. Eg
heyrði því lialdið frain í kosn-
ingabaráttunni í fyrra, marg-|“Vér tókuni
oft, að vor canadiski floti yrðij friði.’’
gagnslaus í ófriði, vegna ein-1
’ivers atriðis, sem væri að finna
ögunum um hann, er ákvæði
honum hlutleysi í ófriði. Eg
liefi staðið oflengi uppi í stríð-
inu til að vera orðsjúkur, eða
taka mér )>að nærri sem um mig
er sagt í kosningabaráttu. En
þegar slíkar fornar ásakanir
um mig eru endurteknar í þing-
salnum að mér áheyrandi, þájv*ð amerísku nýlendurnar árið;
“Setjum svo að þeim kæmi
ekki saman, eða að þeir verði
allir ásáttir, hvernig getum vér
ráðið nokkru um slík mál, að
öllu eða nokkru leyti? Síðast-
liðið ár þurfti utanríkismála-
skrifstofan að fást við skifting
Persíu. Ætti að bjóða Canada
og hinum öðrum nýlendum
I Breta, að ræða slík mál við
stjórri utanríkismálstofunn-
umiar! Fyrir fónm árum var
landamerkjamál Afghanistan's
<ritt lielzta málið, <>r utanríkis-
mála skrifstofan lét til sín taka.
dofnað vf-
sig fram sé viðleitni til að gera
veg ríkis vors sem mestan. Eg
vonast til að hann efist heldur
ekki um einlægni mína, er eg
segi, að hið sama hvetji mig
fram. Það að vér viljum fara
aðra leið er sprottið af því, að
vér höfum óbilandi trú á því að
hún sé hagkvæmari til að ná
hinu ákveðna takmarki, heldur
en sú Ieið er háttvirtur vinur
minn stjórnarformaðurinn, vill
fara.”
andvígan því að j ,
íska lýðveldið I vér Canadamenn eignumst her- j: 111 s(inni 1 le 11 -
’.jórði ófriðurinn flota. En mundi nokkrum koma : i,vl mab’ ve*“a i,ess að Russ ,
ar liafa gerst oheimtufrekarí. vér leiða aö því, aS starfsmenn á
1812—13.
var við Tyrki um s.jálfstæði j til hugar að herskatturinn, sem j j1.1
Grikkja. Þá var leiðangurinn! uú ó að leggja ó, verði að eins
til Abyssiníu 1886. Leiðangur- í lagður á landsmenn einu sinni?
inn til Egvptalands 1892 ogj Nei, hann hlýtur að verða lagð-
loks Búastríðið 1899. ur á þessa þjóð aftur og aftur
Mr. Beaumont (frá Kiincoe):! <>g engar inenjar sjást eftir
)átt í
að orði. ; tæpum tveimur árum, )>á þurfti
Ef eg liefi skilið hinn hátt- j utanríkismála skrifstofan að
virta vin minn rétt, stjórnar-j skera úr því, hvort leyfa skyldi
‘ormanninn, þá er liann frábit-
>ví að taka nokkra fasta
Umboðsmeim á Islandi.
Athygli lesenda vorra viljum
Erfiðleikar á að ráðgast.
Þegar Þýzkalands keisari
]>eim ó- liaun, eins og Mr. Foster komst J sendi herskip til Agadir fyrir
jii veJ má þess vænta, að það Islandi auglýsa nú atvinnu sína
mál lífgist við aftiir. annars staöar í blaöinu, þeir herr-
ar ólafur Lárusson og Bjöm
Kir Wilfrid liélt áfram: “Eg
átti varla von á því að vinur
riiinn, þingmaður Kirneoe kjör- .
dæmis, sla'gi stjórn minni slíka 111
gullliamra. Vér tókum þótt í
honuni, það var satt, vegna at-
gerða Canada-stjórnar og Can-1
;i<la-])ings, sem þá var.
- i stefmi í móliriu vegna þess,
þetta eina fórnin, sem þér eruð
rfeiðubúnir að bera fram? Þér
eruð fúsir ;i að leggja til aðmír-
álana, undir aðmírálana, alls-
kyns liðsforingja, fjaðrir og
gullborða, en þér ætlið að vfir-
láta Englandi að leggja til
]>rekið og ]uóttinn, beinin og
sinarnar í þessi herskip. Þér
segið að skij) þessi s.kuli nefna
canadiskmn nöfnum. Annað
verður ekki canadiskt á þeim.
Þér ætlið að leigja einhverja
menn. til að gera á þeim verk
það, sem yður ber að gera.
Með öðrum orðum, þér eruð
>ess, að samskotin þóttu ekki
Igefast vel. Ástralíumenn hafa
t<ri<ið u})j» sömu stefnuna, sem
vér fylgjum fram. Þeir hafa
komist að sömu niðurstöðunni
sem þeir menn komust að, sem
iiú sitja á þingbekkjum stjórn-
armegin, komust að, en féllu
frá síðar. Og hvers vegna
íellu þeir frá stefnu sinni ? Þeir
féllu frá henni af vel kunnum á-
stseðum. Þeir féllu frá henni
vegna sambnnds síns við na-
tionalistana í Quebec.
‘ ‘ V ér héldum áfram að koma
stefnu vorri í framkvæmd. Vér
segir hann, að til þess að vér
getum gert það, verðum vér að
hafa atkvæði í öllum málum, er
snerta frið eða ófrið. Ekki er
“\ er tókum þátt í ófriðnum j „ú smátt látið slíta. Um það
efni er eg ekki búinn að ræða í
Þjóðverjum að ná fótfestu í
Xorður-Afríku eða ekki. Átti
að ráðgast um slíkt mól við
Canada? Ef það liefði átt að
gera, þá virðist mér sem ekki
sé umfangslítið það sem hér
skal færast í fang. Eg ætla ekki
að þessu sinni að kveða upi>
Ólafur
Pálsson. Það eru ungir og efni-
legir lögfræðingar, hinir fyrstu,
sem lokið hafa námi á íslandi <
þeim fræðum. Viöskifti meðal
íslendinga vestan hafs og aust-
an eru vafalaust orðin allmikil og
margvísleg; arfar tæmast erfingj-
um dáinna, báðu megin hafsins,
sumir eiga eignir heima, er þeir
fara hingað, og enn má telja, aS
útlendingar leggja nú peninga í
ýmsa hluti og atvinnugreinar
heima, með góðum árangri að sögn
og skjótum gróða. öll slík störf
get eg ekki orða bundist. Út af I
J , . . I
]»e.ssu langar mig til ao benda á
sögufrægt dæmi úr gullöld forn-
þjóðanna. í orustunni við Sal-
amis lagði Themistokles flota-
f'oringja Grikkja ráð nokkurt,
en þó ráð það yrði Grikkjum til
■sigurs að lyktum, þá neitaði
flotaforinginn að fallast á það
í fyrstunni, en reiddist og
laust Themistkles. Themisto-
kles svaraði: “slá inig, en
76; vér tókum þátt í ófriðn-1
við
neinn ófellisdóm yfir skoðnn ] bjóðast þessir lögfræðingar til að
reiðubúnir til alls annars en að augjýstum útboð á herskipa-
ganga jí bardaga. Er þetta 'iirið í því augnamiði, að hafa
rétta stefnan, lierrar mínir? ! herflotabrotin tvö, annað við
Raddir: “Nei, nei.” | Kyrrahafsstrendur, hitt Atl-
Sir Wilfrid Laurier héTt á í auzliafsmegin. Vér buðurn út
fram. jsmíðið á fjórum eanadiskum
“Er þetta rétta stefnan?!varðski,,um °* sex tundnr'
Þetta er hræðings-stefna. Hún : snekk-'u,n’,sem attu að kosta
er afkvæmi jingo-stefnunnar og I ehel 11 nii,jnniI twi hundruð og
nationalista stefnunnar. Eg :lttatiu l,usund d°liara’ Stjórn
þekki þá illa andann í Canada ! voni leizt samt að taka
mönnum, vilji ]>eir halda á- j,ieiuu tiIlKiðanna um herskipa-
fram að reynast þjóðerni sínn ^níðina vegna þess að kosning-
trúir, í hvaða fylki sem ]>eir !a 1 x<)f^u>fil-
búa, ef ]>eir gera .sér að góðu Kaddir: “Heyr, heyr!”
þessa bræðings-stefnu, þenna! Kir Wilfrid hélt áfram :
“bræðing”. Mér þyldrólík-j . , ,
. .. . Ja, almennar sambands-
legt, að jarir krefjist ekki að |, . , . ,
kosnmgar votou vtir, og leizt
styrkveitmg ]>eirra skuli bæði
vera fjórframlög og inenn eigi
tekið þátt í ófriði að skipun snerta frið og ófrið? Hinum | áfram með hervarna undirbún-
þessa þings. Þér getið gefið ! háttvirta vini mínum svipar til ! ing vorn eigi að síður.
|>a skipun nú, <*ða livenær sem keisarans í Konstantínópel, “Hinn háttvirti vinur minn
yður þóknast, en enginn’ hér í j sem fór til ítalíu til að ræða um ! lauk ræðu sinni með því að
petta sinn, en það get eg bent! míns háttvirta vinar í þessu '
um viö ameríska lýðveldið j háttvirt-um vrini mínum á, aðímáli. Eg ætla hvorki að fall-
1812-13, en vér vorum ekki í ó- ekki er að svo stöddu kominn ast á hana eða fordæma. En
triðnum við Frakka; ekki held- j tími til að ræða þetta. Það er það sem eg ætla að benda hon-
íir í Krímstríðinu. Ver vorum j annars eðlis eri málið, sem vér j um á og það sem eg vil leiða at-
pkki í Ieiðangrinum til Abyss- j höfmri <ið fást við nú. Nú erum i hygli þingsins að, er þetta : V ér
iníu eða Sudans-ófriðrmm 1885. vér <>g verðmn að ræða um her- getum’ ekki dregið það að gera
Vér hefðum getað það, on Sir varnir. Eigmn vér að kross- ráðstafanir til hervarna þang-'
dohn A. Macdonald, foringi j leggja araiana, er ríkið er í! að til að útgert er um það hvort
afturhaldsflokksins neitaði því.'hættu statt og óvinir koma að- j vér fáum atkvæði í utanríkis-
“ Hví skyldum vér vera að vífandi, og hafast ekki að, af j rnálum eða ekki. Það getur
tala um slíka hluti með léttúð? I því ekki er búið að gera út um i gengið langur tími í að útkijá
hlýddu á mig. ” Nú hefi eg ver- * Liggur það ekki í augum uppi, það, hvort vér höfurn atkvæði það, og því er bezt að útkljá
ið sleginn, en eigi að síður segi j að hermenn vorir geta að eins | eða ekki í öllum * málum, sem í það sér. En látum oss halda
eg: “ Hlýðið á mig”, er eg mót-
mæli þeim áburði á mig, að eg
liafi af ásettu ráði búið svo um
að floti vor vrði að sitja hlut-
laus hjó, ef til ófriðar kæmi.
Eg held að ekki þurfi annað, en
að skýrskota til æfiferils míns,
sem er nú sjötíu ára langur. Eg
á nú á þeim aldri ekki allar
]>ær sömu hugsjónir, sem eg átti
þegar eg var tvítugur, eða þrí-
tugur, eða jafnvel fertugur. Eg
vona að æfi mín hafi þó ekki
orðið einskis nýt, og að eg hafi
séð og lært ýmjslegt á minni
löngu lífsleið. Lótum því þetta
verða útkljáð í eitt skifti fyrir
öll, og því vil eg lýsa því yfir
hér hæði fyrir vður, vinir mín-
ir, og öðrum út í frá, ef ein-
hverjir væru, sem slíkt kynnu
að ímynda sér, en eg vona að
]>að sé þó ekki, að slíkar ímynd-
anir væru bæði heimska og
glæpur.
annast.
Vér getum með ánægju og
beztu samvizku mælt með þeim;
þeir eru báðir mjög vel greindir
og áreiðanlegi r, og mega með
sönnu kallast öugandi efnismenn.
laudi mundi vilja hahla því gtiðfra*ðileg efni, meðan Tvrkir
fram, að vér getum farið í ó- j gerðu áhlaup á börg hans og
frið nema vilji þingsins eða | tóku liana herskildi að lyktnm.
kringumstæður heimili )>að. “ Ef vér ætlum oss að vasast
í |>ví nú, að fá atkvæði í her-
Stöðvar herflota Canada.
síður.
Pörf á vitsrnunvm og þreki.
Það er ekki fjár.stvrknr, sem
England þarf á að halda nú.
oss því ekki sanngjarnt, er
flokkunum sýndist sínum hvað
: í málinu, að veita nokkrum um-
sækjendanna verkið, ef stjórn-
arskifti skyldu kunna aS'svnna meðal greind og nokkra
verða. Eg lield að skvnsam-
Svar til Mr. Nickle.
Viðvíkjandi þeirri staðliæf-
iug Mr. Niekle, að floti vor yrði
hlutlaus, ef til ófriðar ktemi, vil
eg segja þetta: Eg mintist á
]>að rétt áðan, að eg vonaði að
æfi mín hefði ekki orðið einsk-
isnýt, og að það mnndi eg geta
talið mér til gildis, að eg hefði
legra liefði verið fyrir núver-
England hefir aldrei verið auð- j amlj stjóru, að fvlgja sömu
ugra heldur en um þessar stefnu { málinU) sem ýér höfð-
mundir. Fjárhirzlur lan<isius
eru fleytifullar. Það sem
brezka alríkið þarf á að haida
er heill hugur, rítsmunir og
þrek þegnanna hvar í heimi
sem þeir ern staddir. Því hefir
verið haldið fram, að þessi
$35.000,000 gjöf héðan frá Can-
um byrjað á. Ef það hefði ver-
ið gert, þá hefðum vér nú í
smíðum í Montreal fjögur varð-
skip og sex tundurbáta.
Áskoranir um cavadiskan
flota.
“Það er annað, sem hefir
þekkingu. Og svar mitt gegn
staðhæfing lians verður þetta:
Þegar Bretar lenda í ófriði, þá
leiwlum vér og í ófriði (lófa-
klapp). fmvndnnin um hlut-
“Mig langar til að minnast á
enn eitt, sem snertir ]>etta mál.
Ein mótbáran gegn lögum vor-
mn um canadiskan herflota var
sú, að Bretar gætu ekki ávalt
bvgt á bjálp flota vors. Því til
svars segi eg: Herflota.stjórn
Breta getur æ og æfinlega bygt
á hjálp Canada flota, því að vér
gerðum sainning um það í fyrra
við flotamálastjórnina, að fast-
ákveðin væri stöð Canada flot-
ans við strönd Atlauzhafs norð
an við 30. stig n. br, og vestan
við 40. hádegisbaug v. I. En
stöð Canadaflotans við vestur-
ströndina, Kyrrahafsströnd-
ina, skyldi vera norðan við 30
stig norður hr. og austan
við 180 baug v. 1.; fyrir þá sök
getur brezka flotainála stjórnin
ávalt gengið að því sem vísu, að
:i |>essu sviði séu canadisk her-
skip ó verði, og hve nær sem
brezkir óvinir sækja þar á, er
floti vor reiðubúinn að gera
skyldu sína, skjóta á þá og
sökkva þeim í sjávardjúp, á
sama hátt eins og ef óvina skip-
ið væri inn á höfn í Halifax.
“ Þenna skilning legg eg í
leysi vort, er svo stæði á, væri I þetta atriði. Nú hafa vinir
álíka gáfuleg eins og áskorun mínir, andstæðingarnir, fram-
Knúts konungs til sjávarins að kvæmd þessara laga í sínnm
víkja frá fótum hans. Engar höndum. Þeir geta lagt þann
aðgerðir vorar gætu komið skilning í lögin, sem ]>eim sýn-
slíku hlutleysi til vegar. Þegar (ist, en varla vil eg ætla þeim
Bretar lenda í ófriði þá Wjótum
vér og að lenda í ófriði. En
linálaefnum, þá gæti farið svo,
að óvinir hefðu ráðist á oss áð-
ii r en vér höfum fengið útgert
u m það hvort vér fáum þann
atkvæðisrétt eða ekki. Þaðmál
vcrður að ræða sérstaklega, ef
vel á að fara og blanda því
ekki saman við hervarnarmál,
því að annars gengur hvorki né
reknr með það. Að svo komnu
máli vildi eg ekki segja neitt á
kv<*ðið um,þenna atkvæðisrétt í
hermálum, en þó finst mér ým-
islegt korna mér til hugar, sem
mælir á móti honum.
U tanríkismál.
“Ríkisritari Englands hefir
eftirlit með ]>eim utanríkismál-
um er oss snerta, og lít eg svro
á, :ið þau séu í góðuin höndum.
Kú stjórnmálastarfsemi þarf
náua athugun, er mjög alvar-
segja, að ineð )>ví að krefjast
[><*ss að allar nýlendur brezka
ríkisins fengju atkvæðisrétt í
öllnm inálum, sem snerta frið
eða ófrið, þá vildi hann benda
stjórnmálamönnum Bretlands
ó, að hér væri um að ’ ræða
“hina verulegu til\reru og við-
hald alríkisins.” Takið eftir
orðum mínum, ‘ ‘ hina verulegu
tilveru og viðhald alríkisins.”
I Iræddur er eg um, að hinum
Iiáttvirta vini vorum gangi erf-
itt að sannfæra oss nm, að við-
hald brezka ríkisins hvíli á svo
ótraustuin grundvelli. Vér höf-
um verið vanir að líta svro á, og
vér munum halda áfram að
hugsa oss að brezka ríkiHj
standi á miklu traustari grund-
veili en svo.
Rœð'ulok.
“Eg ætla mér ekki að lialda
því fram, að sambandið milli
hinna ýmsu nýleudna brezka
ríkisins og Którbretalands sé
óaðfinnanlegt, eða hægt sé að
£Ferð til Kaupmanna-
hafnar.
Kftir Bjania Setönundssou.
III.
Eg lagSi af staö frá Höfn kl. 9 aö
morgni 3. Ágúst, og urðu farþegar aÖ
fara langar krókaleiðir út um Kristj-
ánshöfn til þess aö komast á skip.
Liggja skip Sam. fél., þau er til ís-
lands fara, iþar svo vel geymd, aö erf-
itt væri að finna staöinn, ef merki fé-
lagsins blakti þar ekki uppi yfir á
hárri stöng. Þetta er hálf leiðinlegt
fyrir feröamenn og væri óskandi, að
félagið vildi breyta ]>essu og láta
skipin leggjast að Kvæstliusbrú, eða
að Tollbúðinni, um leið og þau fara,
til þess að taka farþega.
Skipið, sem eg fór heim með, var
Botnía, og voru nú þeir gömlu, góð-
kunnu íslandsfarar, Aasberg skip-
stjóri og Jensen meistari að fara 127.
og 150. ferð sína til íslands. Hve
mikið starf felst í þessum tölum, hve
mikið volk, vökur og áreynsla, vita
þeir bezt, sem vanir ertt vetrarferðum
milli Islands og Danmerkur, og að
aldrei liefir orðið neitt að hjá þessum
xnönnum, sem oftast hafa verið sam-
an á skipi, sýnir bezt, hve samvizktt-
samir og aðgætnir þeir eru.
Veðrið var hið bezta, sólskin og
blíða, eins og hafði verið lengst um
meðan eg var í Höfn. Mátti nú búast
við, að bráðum mundi taka við annað
veður, þvi að veðurskeytin heiman að
voru ekki svo gleðileg. Botnía tók á
rás, þegar komið var út úr höfninni.
og leið ekki á löngu áður Höfn væri
horfin, en kl. iox/2 ttm kvöldið var
farið fram hjá Skaga-vitanum, og var
liann hið siðasta, er eg sá af Dan-
niörku.
A leiðinni til Edinborgar bar ckkert
markvert til tíðinda. Veðrið spiltist
að mtin, livast á SA tíöast og dttmb-
ungur. en lítill sjór, og þegar við kom
um inn i Forthfjarðarmynnið, gerði
á móti okkur fúlviðri af SV. með
fulltrúi af liálfu Canada, er
beri sijg saman við flotamáía-
stjóraina í öllum mólum, sem
viðkoma ófriði. Ef þetta væri
veitt Canada, þyrfti að veita
Astralíu, Nýja Sjálandi, Suður
Afríku og Nýfgndnalandi sömu
réttindi, og virðist mér það
töluvert vafamál, að ríkisritari
Englands mundi verða mikið
það að draga annað út úr þeim ’ hagræði að aðstoð jafnmargra
en heimild er til. Ef þeir eru ráðunauta.
. XV u t „ , gera það óaðfiimanlegt. En UIUl. W1VUI lulvm,
<*gs e< Iis og þai 1 að vera tram- j um umbætur má alt af tala, og, stofmi og- rigningu, en létti aftur, þeg
kvæmd olt á tíðum með inestu ; j)á um ]eig má ravÖa um viðhald j ar við komimi til Leith, en það var
leynd. Ef eg skil minn hátt-j ah.íkisin,s f heilf] sinni
virta vin rétt, þá mun hann ætl- .
ast til, að ávalt sé í Englandi Hnmitt a þeim grundvelli
ber að hreyfa við því máli, sepi
vór erum nú að fjalla ura—hei
varaarmálinu, og endurtek nú í
kl. 5 aö kveldi hitis 3. Ág.
Við áttum nú að standa við heilan
sólarhring i Leitb. Varði eg kvöldinu
til þess að taka mér langar göngur
um bæinn, sumpart inn í hanti, sum-
part út með höfninni. Höfnin var
stækkttð niikið rétt fvrir aldamótin,
v ... ,v . .. , ? og hefir verið hlaðinn tnjög langttr
iicoulok, það er eg minti a 11 hafnargarður og öldubrjótur milli
byrjun máls míns, að eg hefi hennar og sjávar. Er þar breitt
reynt að ræða þetta mál á
sama grundvelli eins og hinn
háttvirti vinur minn, með vel-
ferð Canada og alríkisins fyrir
augum. Mér dettur ekki í hug
að efast um einlægni hans, er
hann fullyrðir, að það er hvetji
svæði milli dokkanna og garðsins,
setu enn er ónotað fuppfyllingj, og er
gatnan að sjá þar vaxandi nokkrar
illgresisjurtir, sem ertt algengar heinta
í Reykjavík, svo sem baldursbrá, götu-
brá og gullbrá. Hin síðasttalda hefir
flykst til Rvikur laust eftir siðustu
aldnmót. en er nú orðin þar mjög út-
breidd, ]>ekur víða stór svæði. Hún