Lögberg - 24.07.1913, Blaðsíða 2

Lögberg - 24.07.1913, Blaðsíða 2
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 24. Júlí 1913. Járnbraufc á Islandi. Undirbúningur og áætlanir sam- kvæmt skýrslu Jóns Þor- lákssonar. Til yfirbyggingar er gert ráð fyrir brautarteinum, sem vega 18 kg. hver metri; meS sæmilega ]>éttum þværslám geta þeir borið 4 tonna hjólþunga, þ. e. eimreið á 4 hjólum má vega í mesta lagi 16 tonn. I>verslárnar eru áætlað- ar úr tré, sem er hiö ódýrasta. Gæti þó komið til að hafa þær úr járni. Undir þverslánum pg milli þeirra er haft lag af möl, 45 sm. þykt. í nánd við Reykjavík liggur brautin yfir Laugarnesveginn, veg- inn niður að þvottalaugunum, og yfir aðalveginn (flutningabraut- ina i SogmýrinniJ og síðan aftur fyrir neðan Árbæ. Fjölfarnasta veginn, flutningabrautina, þarf helzt að fara þannig yfir, að brautin liggi á brú yfir veginn svo að umferðin um veginn geti veriö óhindruð af járnbrautarlest- unum. Ennfremur liggur brautin yfir Mosfellssveitar veginn á tveim stöðum, og yfir Fingvallaveginn austan til á Mosfellsheiði ]>risvar. Umferð á þessum vegum verður naumast svo mikil, eftir að brautin er komin, að hætt sé við slysum, þótt brautarsporið liggi yfir veg- inn í jarðhæð. Á einum litlum kafla, hjá Grafarholti, og á einum kafla austan til á Mosfellsheiði, þarf að flytja vegi úr stað á litl- um spottum til þess að brautin liggi ekki oftar yfir þá en hér hef- ir verið sagt. Aðalstöðvarnar við brautina verða endastöðin í Reykjavik og við Þjórsá, stöðin á Þingvöllum, og, ef álma verður lögð til Evrar- lausa eimreið með snjóplóg til að hreiusa sporið, og getur hún þá beitt jafnmiklu afli við plóginn, sem annars þarf til að draga stóra lest. Ennfretnur eru gufuvélar sterkbygðar og þola talsvert mis- jafna meðferð án þess að skemm- ast. Gallinn er sá, að þær eyða kolum; kolaeyðslan myndi að lík- indum verða fyrir hverja lest fram og aftur milli Reykjavíkur og Þjórsár 1300 ti! 1400' kg„ og t.elst mér svo til, að útgjöldin til kola muni verða um 21 þás. kr. á ári meðan kotnist verðtir af tneð tvær lestir i ltvora átt að sumrinu og eina i ltvora átt að vetrinum. Það er tiltölulega nýtt. að nota rafmagn ti! að knýja brautarlestir utan stórborga. Kostir rafmagns- !>rauta ertt einkunt taldir þessir: Brautin má, ef miðað er við santa ökttltraða sem á kolabraut, vera !>rattari, og sparast stundum við ]>að jarðvinna; teinarnir rnega vera grennri, ef um mikla umferð er að ræöa, vegna þess að1 á raf- magnsbrautunum eru ávalt hafðar tiðar lestir, þess vegna tiltölulega stnáar, og þarf þá ekki neina jafn- fyrst um sinn við ko! til aflfram- leiðslu. Ef ástæður breytast seinna, svo að hentugra þyki að taka raf- magtt til reksturs, þá tná væntan- lega breyta vögnunum (setja mót- ora í þá sem þarf) og gengur þá ekki annað úr notkun en eitthvað af eimreiðunum, og engin liætta á að þær verði ónýtar eða verðlausar fyrir ]>vi. Þletta er i fullu samræmi við það, að það er alment álit þeirra, sem vit eiga að hafa á þessu, að enn sem komið er borgi sig ekki rafmagnsrekstur á járnbrautum, nema þar sem flutningar, og þá einkum fólksflutningar, eru mjög tniklir, sem sem i nánd við stór- bæi og á milli stórborga. Það væri þó æskilegt að fá þetta atriði rannsakað til fulls hvað þessa braut snertir, cf rofmagnsaflstöð rœri til eða fyrirsjáanlega kæmi upp áður en brautin væri tekin til afnota. en til þess þarf sérstaka fjárveitingu. Aftur á móti er alveg þýðingarlaust að eyða tíma eða fé í slika rannsókn i því skyni að aflstöðin verði bygð og kostuð af brautarfé. Þess vegna getur raf- í niðurlagi þessa útdráttar í skýrslu landsverkfræðingsins, er kemur í næsta blaði, verður áætlun um stofnkostnað, reksturskostnað og tekjur brautarinnar. Hér skal aðeins tekið fram aðalatriðiö úr þvi, en það er, að hann álitur að "brautin geti þegar í 'byrjun gert meira en að bórga rekstur sinn og viðhald’’. —Lögrétta. þunga vagna eins og eimreiðirn- j magnsrekstur ekki komið til mála ar. Þjannig ætti brautin sjálf að ejIls og nú stendur. geta orðið ódýrari. Og svo spar-1 A siðustu árum er farið að nota ast kolakaupin. En ]>ar a móti fleira en gufu og rafmagn til reksturs járnbrauta, og má þar kemur allur rafmagnsútbúnaður- inn, með leiðslum og spennings- breytingum meðfram allri braut- einkum nefna dísilvélar Jbrenna steinoliu og jarðolíu) og samein- inni og rafmagnsmótorum i nægi- | aðar disil- og rafmagnsvélar. lega mörgutn vögnum. Þessi út- j Rekstur með þeim reynist undir búnaður er mjög dýr, og raf- j ýmsum kringumstæðum ódýrari en magnsmótorarnir miklu viðkvæm- ,-ekstur með kolum. en út í þaö ari en gufuvélin. \ ið þessa braut , skal eg ekkj fara frekar að sinni. stendur nú lika svo sérstaklega á, J að mjög lítið getur sparast af und- ! Umfcrð og jlutningar. irbyggingunni við það, að gera hallann meiri en 1 :40; eins og áætlunin ber með sér, er kostnað- ; landsverkfræSjngurjnn setja u vtð undirbygging þessarar | sifiastl haust 50 stikur með jafn. Á 25 km. kafla, á Mosfellsheiði, frá Laxnesi að Kárastöðum, lét ur ! löngtim millibilum, 1 metrar i milli stika. og eru 500 Átti síðan að hús, og hafa fasta þjónustumenn. A endastöðinni við Þjórsá verðut' brautar yfir höfuð svo lítill, að j þar er ekki lækkun til muna hugs- j bakka. þá stöð fyrir austan ölfusá I anleg. ef haldið er þeim Rrund-j ^ snjódý tina vi8 hverja stiku eða i Flóanum, þar sem alman | vell. að gera brautina alstaðar yikul M hausti til vors. Þjó gengur ut fra stofnbrautinm. A j ttpphleypta. Eg al.t að brautin | höffiu verjð feldar úr nokkrar öllttm þessum stöðvum verður að mttnd, verða und.rbygð nærrt þvi .jkur framan af vetri; ])egar snjó. byggja bæði íbuðar og afgretðslu- alveg a sama hatt og eg hef, rað- yar Rn skúrslunni. f lgir gert, þott lutn ætti að rekast með , . 3 ? 6 , ’ 1 . ... . ,, . tafla yftr þessar mæitngar og syn- rafmagnt, og mundt þanntg ekkt . 1 . , , . °..x „ „ ° ° ... , tr hun, að aðetns a tveim stoðum ennfremur að vera skyl, fvrtr etna verða nema mjog littll sparnaður hefír komjfi syo mikill snjór> ag eða tvær eimreiðar, og 1 Reykjavik | undirbyggingunni. £kki vilcii eg | ^ eitnreiðaskáli og verkstæði til við- j heldur ráða til að hafa léttari gerða á vögnum og eimreiðum. Á j teina heldttr en 18 kg. á rnetra, og j la ' , , milli þessara aðalstöðva verða svo það meðal annars af þvi að eg, ' UmJ’. ^ byst vtð að þott lestin yrðt knuð : / „. . . 11 . með rafmagnt, þa þyrfti að hafa 1 eimreið til þess að beita snjó- plóg á vetrum, með því að venju- . mundu • ÞynSra ^gi. Séra Sfceíán i Vatnsfirði Eftirfylgjandi æfisaga er meðal annars merkileg fyrir þá sök, að hún segir frá þeitn manni er kalla mátti öndvegishöld héraðs síns og jafnve! síns landsfjórðungs, í bú- skapar framkvæmdum, er var hinn nýtasti félagsþegn og forgöngu- maður ýmsra sameiginlegra fyrir- tækja, sýslunni til gagns. í annan stað er ævisagan merkileg fyrir það, að hún er rituð af þeim ntanni, sem nú er mestur skörung- ur með ísfirðingum, búhöldur mikill, klerkur' góður og um langt skeið fulltrúi þeirra á þingum, en það er séra Sigurður í Vigur, Stefánsson. Ritstj. Lögb. mundi yfir yfirborð brautar- teinanna, en landverkfr. telur ef- >essum stöðum megi að væra hæfilega margar smá- stöðvar, og virðist mega hafa þær mjög ódýrar fyrst um sinn, að- eins með litlum geymsluhúsum, og láta annaðhvort næsta búanda annast afgreiðsluna ef stöðin er nálægt bæ, eða láta lestarþjónana miklir til þess að knýja snjóplog- j umræddi vetur var þó hér í j Reykjavík, álitinn vera i snjó- rafmagnsvagnar mundu1. 'aP- Vetrarumferð mun hvorki verða nógu þungir né afl- l^.ekk, þurfa að teppast a braut- ínm, ef luin er logö þessa leið. legir annast hana. Við þetta sparast J inn, þar sem þeim er ekki ætlað ! nen;a ef lil vil1 ,la? <laS ‘ mestu mikið fé, bæði i stofnkostnaði og ! að knýja nema sig sjálfa með einn 1 T . , , . ... rekstri. móts við það. sem tiðkast j eða i mesta lagi tvo vagna i eftir- j Landsverkfræðmgunnn hef.r víðast hvar erlendis, einkum á rik- j dragi. Raunar eru á snmrnn atlð teUa umferðma arlega um isbrautum. Tiskan er þar orðin j brautum hafðir þungir rafmagns- tvo aðalveg.na m.lh Rv.kur og sú. að jafnvel á lítilf örlegustu j knúðir dráttarvagnar Jelektrisk -Arnessvsh,; Þmgvallavegmn og sveitastöðvum eru bygð dýr stöðva- lokomotivj. sem ætlað er að draga : Helhshe.ðarvegmn. I ahð var a hús, og haldiö fast fólk til að ann- j heila vagnlest. en þeir .lráttarvasn- I Karastoðum og Kolv.ðarhoh. _ ast þá litlu afgreiðslu, sem ]>ar er. j ar eru lika eins ]>ungir og eimreið- . lu l>möva aveginn oru a ar Auk stöðvanna má og hafa nokkr- arnar, og útheimta eins sterka j,mi' ra_ *' ‘ ai t]_ 3°- Pt] ar stcttir. þar sem lestir stöðvast, braut. Eg hygg ]>ví að teinar og “ menn 3315 ri ant 1, ef þeim er gefiö merki, eða ein- önnur yfirbvgging brautarinnar; /02 ganganc 1 e a ijoant.i og með lestinni ferðast,: yrði sú sama,' þótt hún yrði ætluð !5°5 akanchj, 339 folksvagnar. 478 ISLENDINEA-DAOURINK a Ág. 19 13 Hin áttunda þjóðhátíð á Gimli, Man. Forseti: Herra STEFÁN ÞÓRSSON. Klukkan 1 e. h. Séra Stefán P. Stephensen er j fæddtir á Ásum í Skaftártungu i 24. Jan. 1829. Foreldrar hans voru í séra Pétur Stephensen, sonur i Stefáns amtmanns á Hvitárýöllum j Ólafssonar stiftamanns Stefáns- sonar, og Guðrúnar Þorvaldsdótt- ! ur sálmaskálds Böðvarssonar, síð-! ast prests í Holti undir Eyjaf jöll-! um. Séra Stefán kom i Reykjavík- j urskóla árið 1846 og útskrifaðist j þaðan árið 1851. Embættispróf í j guðfræði tók hann á prestaskólan- I um 1854 og vigðist árið eftir að Holti í Önundarfirði. Var hann prestur þar til 1884, er hann fékk Vatnsfjörð. Hann andaðist í Vatnsfirði 14. Maí 1900; hafði hann þá veriö prestur i 45 ár, og prófastur var hann i Vestur-ísa- j fajrðarprófastsdæmi i 24 ár ('1860 til 1884L Þjngmaður ísfirðinga var hann á þremur fyrstu löggjafarþingun- um (i8?5—79J. Sama árið og séra Stefán var vígður, kvæntist hann Guðrúnu dóttur Páls amtmanns Þprðarson- ar, Melsted. Guðrúti dó 3. Októ- ber 1896. , _ _ , • v • ■ c fornu Vatnsfirðtnga, og eina af Foreldrar séra Stefáns voru fá-j kjrkjujör8unum, Miðhús, hafði tæk og átti hann i æsku vist mikið j hann jafnan með; varð búskapur athvarf hja föðurbróður sinum hans j Vatnsfirði með engu minni séra Hannesi Stephensen á Ytra-j afhur8um en j Holti, ]>ótt tekinn 'hólmi; mintist hann oft þess göf- | værj hann að eldast og þreytast. uga frænda síns sem velgerða- J Þt)tt séra Stefán væri’ meiri manns sins og mun hafa viljaö Hóndi en klerkur, mátti telja hann taka liann sér til fyrirmyndar. j klerk sæmjlegan, og embætti sitt Holt i Önundarfirði hefir frájræktj hann samviskusamlega alla fornu fari verið eitt af höfuðból- hina longu prestskapartíð sína. um \Testurlands. I>ar er talið 12 J MeSan hann var í Holti þjónaði kalla engi, en engir 12 meðalmenn hann lengstum öðru prestakalli nú á dögum munu slá það upp DAGSKRÁ: Gimli hornleikaraflokkurinn spilar í lystigarðinum. Minni Islands — Ræða:...........Jóh. Þórsson „ „ — Kvæði:...........H. Þorsteinsson „ Canada — Ræða :..........Séra C. J. Olson „ „ — Kvæði:...........Kr. Stefánsson „ Nýja Islands — Ræða : . . Séra Jóh. Sólmundsson „ „ „ — Kvæði: Guttormur Guttormsson. ÝMSAR IÞRÓTTIR: ÍSLENZK GLÍMA: 1. verðl. $3.00, 2. verðl. $2.00, 3. verðl. $1.00 AFLUAUN A KAOI.I milli 7 giftra og 7 ógiftra manna—V’erðl $7.00 KAFPHIiAUP: Drenglr til l(i ára—1. v.l. $2.00, 2. v.l. $1.00 Karlmenn, 1 míla—1. v.l. $3.1)0, 2. v.l. $2.00 KNATTIÆIKUR (Baseball)—Verðl. $9.00 DAXS kl. 7.30 AD KVELDI: Vals—1. v.l. $3.00, 2. v.I. $2.00, 3. v.I. $1.00 KAPPHLAUP—kl. 9 að morgni: 1. Stúlknr frá 6 tll 9 ára. 50 yards— 1. verðl. 40c., 2. verðl. 30c., 3. verðl. 20c. . 2. Drengir frá 6 til 9 ára, 50 yartls— 1. verðl. 40c., 2. verðl. 30c., 3. verðl. 20c. 3. Stúlkur frá 9 til 12 ára, 50 yards— 1. verðl. 50c., 2. verðl. 35cl, 3. verðl. 25c. 4. Drengir frá 9 til 12 ára, 50 yartls— 1. verðl. 50c., 2. verðl. 35c., 3. verðl. 25c. 5. Stúlkur l'rá 12 til l(i ára, 100 yarcls— 1. verðl. 60c., 2. verðl. 50c., 3. verðl. 40c. c. Drengir frá 12 til 1G ára, 100 yards— 1. verðl. GOc., 2. vcrðl. 50c„ 3. verðl. 7. ógift kvenfólk, 100 yarcls— 1. verðl. $1.00, 2. verðl. 75c. 8. ógiftir karlmenn, 100 yartls— 1. verðl. $1.00, 2. verðl. 75c. 9. Gift kvenfólk, 100 yards— 1. verðl. $1.00, 2. verðl. 75c. 10. Giftir karlnienn, 100 yartls— 1. verðl. $1.00, 2. verðl. 75c. STÖKK: 1. Lang-stökk, jafiilietis— 1. verðl. $1.00, 2. verðl. 75c. 2 Lang-.stöklc, tilhlaup— 1. verðl. $1.00, 2. verðl. 75c. 3. llá-stökk— 1. verðl. $1.00, 2. verðl. 75c. 4. Hopp-stig-stökk— 1. verðl. $1.00, 2. verðl. 75c. 5. Há-stiikk á stal'— 1. verðl. $1.00, 2. verðl. 75c. C. Kapp-smul— 1. verðl. $3.00, 2. verðl. $2.00, 3. verðl. $1.00 æskir þess. og geta ferðamenn fyrir rafmagn. og væri þannig r°”]vaSnar ^442 vi jo a og 36 stigið ]>ar í lest og úr. og má jafn- 1 ekki heldur hægt að spara á þeim j H'*1 ’J1’ 1 3 > ja le>tar fd33 vel afgreiöa þar flutning ?ð sum- j Iið. í °S 870 halfklyfjarý og arlagi 1 smaum std, an þess að K<> aevðs a su. sent aö framan ,. , „ „• , , v . I , / , , , . : Lm Hellisheiðarvegmn foru kostað se til þess aö byggja hus var aætluð, 21,000 kr. a ari, sam- 1 þar við stéttina. Á hæfilega mörgum stöðvum þarf að vera útbúnaðttr ti! þess að taka vatn og kol. Rckstursafliö. Gufa cða rafmagn. Um það segir landverkfræðing- urinn: Eg hef gert ráð fyrir að braut- arvagnar séu knúðir áfram með gufuafli, eins og algengast er á jámbrautum erlendis. Fleira get- ur þó komiö til ntála. og einkutn : ir reynslan sýnt, að meðalstórar ntundi mönnttm — einnig mér — j vatnsaflstöðvar geta ekki selt hest- þykja skemtilegt að knýja vagn- j aflið fyrir minna en um 50 kr. yfir ana með rafmagni, sem framleitt j árið. Ef brautin notar um 200 væri með vatnsafli, ]>ar sem rekst- hestöfl að meðaltali. , kostar raf- ursaflið væri ]>á innlent, en kolin , magnið 10 þús. kr. á ári; þá eru , , , 1 sama tima 16169 menn éiiöaa nð- svarar 3% arsvoxtum at 420 þus. j ,• T 0 , , • * , . N , , - ancli, 1989 ganganch og hjolandi kr. Ef rafmagmð kostaði ekki ,0 1 , r , , „ , v ,, í 2547 akandij, 420 folksvagnar, neitt. og ef ekkert þvrfti að ætla .. ,, ^ ., r. c .' . ■ í „ I4099 vorttvagnar, 3099 klvfja- fynr fyramgu a rafmagnstækjum hestar f ? heilkl fjar ' ^ brautarinnar, þa er þetta ha.nark j hálfk]yfjar; # sau8kindur. þess sem rafmagns utbunaðurmn Mes{ mannafer8 um Þ?ngvalla_ ma kosta td þess að arsutgjoldin , veginn var j Juli Agúst fm verði ekki meiri af rafmagm en « . ..____, TT , , „ . , ,,. ”, * 922, Agust 704Á en um Hellts- kolum. En nu ma ekki vænta að : . , . , , T, , j heiðarveginn er hun mest 1 Jum r>g Október éjúní 2378. Okt. 2331;. Núverandi umferð á ári >á samtals : 21751 fá rafmagnið ókeypis; sú aflstöð, ! sem framleiðir það. veröur að borga vexti af stofnfé sínu. vi«-1 h-8a ve ina er hald, fyrmngu og rekstur, og hef- verður til útlanda að sækja. E11 | eftir ir þús. kr.. sem sparast af 1 1 hér tjáir ekki að lita á annað en : kolaverðinu, og (>ær nægja hvað vænlegast er fyrir fjárhags- j fyrir rentum og fyrningu af ]>vi, lega afkomu fyrirtækisins. Það ! <elu rafmagnsútbúnaður brautanna hefði auðvitað verið æskilegast að j mundi kosta umfram eimreiðarnar. fá fullkomna áætlun einnig um j Af stofnkostnaði þeim. sem áætl- rafmagnsbraut, en það verður ekki J aður er fyrir kolabratit, mundi gert án sérstakrar fjárveitingar' j ekki falla burtu annað en verð ekki Eg vil þó reyna að gera nokkra grein fyrir J>e]m almennu ástæð- um, sem eiga að ráða valdi rekst- ursaflsins. Aðalkostir eimreiðanna Csem brenna kolum) eru þeir, að ef brautin er nægilega sterk, þá má án verulegs aukakostnaðar flytja í hverri ferð svo mikið, sem eim- reiðin getur dregið, en það er því meira sem eimreiðin er þyngri. Þjetta gerir það að verkum, að reksturskostnaðuir eykst litilð, þó flutningar aukist, meðan unt er að fullnægja flutningaþörfinni án þess að fjölga lestum; t. d. mundi ein 16 tonna eimreið geta flutt lest, sem rúmaði yfir 100 manns og alt að 10 tonnum af góssi sam- timis. Annar aðalkostur eimreið- anna er sá, að þegar snjór er til 'fyrirstöðu, þá má senda lestar- eimreiðanna. og þvrfti ]>ó að hafa að minsta kosti eina til vetrar- notktmar. eins og áður er sagt. Álit mitt um rafmagn sem rekst- ursafl fvrir brautina er því á þessa I leið; Það getur ekki komið til mála að byggja rafmagnsstöð til þess aðallega. að framleiða rafmagn handa brautinni; aflnotkun braut- arinnar er alt of litil til þess, og rafmagn frá litilli stöð verður alt of dýrt. Ef bygð væri rafmagnsstöð í öðrum tilgangi, sem gæti selt (brautinni ódýrt rafmagn, þá get- ur koniið til mála að reka hana tneð rafmagni. en mjög ólíklegt að það svari kostnaði. fyr en notkun brautarinnar er orðin miklu meiri en horfur eru á fyrst tim sinn. Eg hygg því réttast að miða | 25000 manns. maður, i8cji tonn af vörum, eftir áætlun landsverkfræðingsins. bvgðri á tölunum hér á undan, og 22447 sauðkind. Áður var haldið vegfarendatal á j Kolviðarhóli frá 1. Nóv. 1910 til Nóv. 1911 og töklust þar þá igóóovegfarendur og 2000 vagnar (sjá Lögr. V. árgang, 55. tölub.y. Lítur þvi út fyrir, að aukning eigi sér stað, og að minsta kosti er það vist, að vagnaumferðin er að auk- ast stórkostlega. og það ber vott uin hina sívaxandi vöruflutninga- þörf milli Rvikur og Suðurlands- undirlendisins. Iféruð ]>au, sem telja má að hafi not af brautinni, eru þessr; Vestur- Skaftafellssýsla að nokkru leyti. sem sé til flutnings af afurðum á markað og til aðflutninga á ýmsri léttavöru og svo til fólksflutnínga, en íbúar eru þar 1835; Rangár- vallasýsla, með 4024 íbúum; Ár- nessýsla. með 6072 ibúum: Mos- fellssveit, með 404 ibúum; Revkja- vik. með 12500 íbúum. Enn fremur má telja nokkurn hluta Kjalarness, Kjós að nokkru leyti og Hafnarfjörð, þegar hann fær járnbrautarsamband við Reykja- vík, sem ekki gettir beðið lengi eftir að þessi braut er komin á. Það má því telja, að brautin sé að fullum notum fyrir sem svarar Vetrarríki er þar allmikið og bú- fjárhagar og vetrarbeit litil nær- lenclis. Um langan aldur hafði þar verið lítill búskapur, er séra Stefán kom þangað, og staðurinn ekki vel setinn. Séra Stefán kom með, Stað í Súgandafirði. Milli Önundarfjarðar og Súgandafjarð- ar er ein hin snanbrattasta heiði, sem til er á Vestfjörður. mjög ill yfirferðar og ekki reið nema um hásumarið. Annexíttvegurinn að . Kirkjttbóli í Valþjófsdal var þá og þangað félaus, en brátt kom það ! stórhættulegur, lá leiðin yfir þver- í ljós, aðr hann var hinn mesti bú- j hnýptan hamar, er gekk í sjó fram, sýslumaður. Hann tók upp selför en sh lei8 er nu vel fær, síðan í Bjarnadal. er I loltskirkja á, og t jtllefsen livalfangari lét gera ]>ar beitarhús hafði ltann þar; er þar vegahot Holt var þannig Uitn gott undir bú og útbeit góð. Rak J daga séra Stefáns eitt örðugasta hann búskapinn brátt i fornum prestakalli8 á landinu; fékk ltann stónbænda stýl. Letð ekki á löngu oft hinar verstu fer8ir \ Súganda- að hann yrði einn mesti stórbónd- j fjor8> og mun sameining Staðar inn á \ esturlandi; hafði hanp og p[olts j880 mjög hafa dregið jafnaðarlega 5 til 6 hundrað fjár hann til a8 sækja frá Holti. °S 10 12 nautgripi. Holtsengi1 Sveitarstjórn hafði séra Stefán bætti hann með vatnsveitingum og 1 á hendj bæöi i Holti og Vatnsfirði 11111 franiræsltt, bygði ^ bæinn og öll, og gegndj haftti þeint störfum með peningshús að nýju. \ arð hann , somu röggsemd, dugnaði og fyrir- á skömmum tima öndvegishöldur \ hyggju t>g búskaparstörfunum, og og héraðshöfðingi Vestfirðinga. j sýslunefnd fsafjarðarsýslu var Dugnaður hans hafði að vonutn haUn \ mörg ár. eigi alllitil ahrif á sveitunga hans;; 8era Stefán var mjög geðrikitr mönnuðust Önfirðmgar eigi lítið á ma8ur og gat> er svo bar undir, dogum hans í Holti og sömdu j veri6 litill skapdeildarmaður. en bæð. þetr og aðr.r heldrt bændur j mjog var hann hrejnskilinn og a \ estfjörðum sig mjög að háttum sag8j mejnjngu sína hispurslaust. hans í ýmstt; stóð landbúnaður á; hver sem j hlut átti; þéttur var \ estfjorðum í mem bloma um hann j lund og vildi ógjarnan láta daga hans en um langt skeið áður. hIut sinn fyrir o8rum. A heimili Þegar séra Stefán kom í Vatns- ; sinu var hann gjörhugull um alt fjörð var hann allmikið tekinn að '■ smátt og stórt, er að bústjórn og þreytast. Frá þvi séra Þórarinn - Heimilisstjórn laut, og vandaði rök- Böðvarsson slepti Vatnsfirði hafði j samlega um við hjú sín og börn. þar verið fretnur lítill búskapur er ]>vi var að skifta, en hjúasæll og staðurinn orðinn mjög niður- var hann jafnan, lét hann sér ant níddttr. Séra Stefán tók þar jafn- um hagi þeirra og hvatti þau til skjótt til óspiltra málanna í bú- atorkti og dugnaðar. Lengstum skapnttm, húsaði hann staðinn vel i ltafði hann 6—7 húskarla auk og reisti öll peningshús að nýju. unglinga, og með þvt að hann Æðarvarpið i Borgarey hirti hann hafði hina beztu fyrirsögn á öll- með ltinni mestu alúð og dugnaði. ■ um búnaðarstörfum, lærðu itngir Þegar hann kom í Vatnsfjörð menn, sem eitthvert manntak var fengust aðeins 44 pund af æðardún í, þar góðan verkshátt og mönn- úr eynni. en árið, sem ltann and-{ uðust að öðru levti; hafa margir aðist, var dúntekjan komin upp i ]>eirra orðið dttglegir og nýtir menn 110 pc!.. og nuin svo skjótur J og liggur þeint öllum vel orð til vöxtur á æðarvarpi nær því eins I hins góða húsbónda síns. dæmi. Landbú hans í Vatnsfirði j Séra Stefán virti mikils táp og varð brátt eins stórt og í Holti. f j dugnað þar sem hann fann það Vatnsfirði er eins og i Holti held- fyrir, en ónytjungsskap hataði ur lítið heimaland og búfjárhagar hann innilega og áttu þeir, er því litlir heima um sig; tók séra tnarki voru brendir, oft alt annað Stefán þar einnig upp selför i ett vinarkveðjum að mæta hjá Vatnsfjarðarseli að sið hinna honttm. Öll tilgerð og hégóma- skapur var honum hvimleiður. Hann var frábitinn þvi að láta mikiö á sér bera, og lítt stundaði hann að eignast marga vini, en ]>eim. sem náðu vináttu hans, var hann hollur vinur. Vanalega var séra Stefán þur á manninn, einkum við ókunnuga, en í hóp kunningja sinna var liann skemtinn og málrætinn, kunni hann þá jafnan frá mörgu að segja, því að maðurinn var athug- ttll og stálminnugur. Námsmaður hafði hann ekki verið í æsku, en ekki skorti hann vitsmuni, og gnægð hafði hann þeirra hygginda, sem í hag koma í lífinu. Á efri árum sínum las hann töluvert, einkum sagnfræði, og var hann vel að sér utu ýmsan sögufróðleik, einkum var hann sérlega ættfróð- ur; kom það sjaldan fyrir, er rætt var .um ættir manna, ]x5tt ónafn- kendir væru, að hann vissi ekki góð deili á ættum þeirra. Séra Stefán var mikill maður vexti, vel vaxinn og hinn höfðing- legasti ásýndum, sópaði mjög að honum; var fornislenzkt höfð- ingjamót á honum og minti þann- ig á hina gömlu öndvegishölda vora. Guðrún, kona séra Stefáns, var stórgáfuð kona, vel mentuð og hið mesta valkvendi. Börn þeirra vortt: 1. Anna Sigríður. átti Einar Guðjohnsen lækni á Vopnafirði, hún dó árið 1882. 2. Ragnheiður, seinni kona Einars Guðjohnsens, hann dó 1891. 3. Þórunn, kona Davíðs Tlior- steinsson’s læknis á Isafirði. 4. Páll, prestur á Holti í Ön- undarfirði, á Helgu Þorvaldsdótt- ur læknis Jónssonar á ísafirði. 5. Ólafur, læknir i Winnipeg. Kona hans er Margrét Stefáns- dóttir, Gunnarssonar og eru börn þeirra 8 á lífi, öll í æsku. 6. Ástríðttr, átti Ólaf prófast Pétursson á Svalbarði, hann dó 1898. S. St. —Óðinn. Ennfremur hefi eg breytt næst síðustu vísunni á þessa Ieið; Holds úr týgjum floginn frí frjáls að nýju lifir, berðu hlýja kveðju í hvelfing skýjum yfir. Sömuleiðis vildi eg breytt hafa röð visnanna á þá leið, að 10. vís- an C'Héðangangan fáist föl” J komi á eftir hinni næstu f“:Þjessi' rætist þanki minn”J. /. G. G. KENNARA vantar fyrir Vestri skóla No. 1669 frá 1. Sept. 1913 til síðasta Nóv. þessa árs; verður að hafa ann- ars eða þriðja flokks kennara stig. Umsækendur snúi sér til undirritaðs fyrir 15. Agúst n.k., einnig tiltaki kaup og mentastig.—Framnes P.O., Man., 18. JÚIÍ 1913.—G. M. BLONDAL. KENNARA tilboðum til Baldur skóla No. 588 verður veitt móttaka til 25. Ágúst n.k.; um sækjandi verður að hafa 2. flokks skírteini; kensla á að byrja 1. Sept. Umsækjandi tiltaki hvaða kaup hann óskar, greini einnig frá hvað hann hefir lengi kent og hvar leita ntegi meðmæla.—Skrifið til B. MARTEINSSON, Sec.-Treas., Hnausa, Man. KENNARA tilboðum fyrir Lundi skóla No. 587, frá 2. eða 3. stigs ‘‘pro- fessional” kennurum verður veitt mót- taka af undirrituðum til 15. Agúst n.k. Lysthafi taki fram i tilboði sínu hvaða kaup hann áskilur sér og einnig hvaða mentastig hann hefir. Skólinn byrj- ar 15. Sept. og endar 30. Júní 1914. Engin kensla frá 15. Des. til 1. Febr. Borgun greidd fyrir 8 mánaða kenslu. —Icelandic River P.O., 14. Júlí 1913 JÓN .SIGVALDASON, Sec.-Treas. Gísli Goodman TINSMIÐUR VERKSTŒÐI: Korni Toronto og Notre Dame Phone : Heimilís 4 Qarry 2988 Qarry 899 Breytingas. I kvæði mínu um Björn Skafta- son, sem birtist í siðasta blaði, eru tvær vistir er mér hefir clottið hug að breyta. Fjórðu vísuna vildi eg hafa þannig; Hvers sem greiða hans við hús hlaut. í neyðum flúinn. Hinni sjöundu þannig: Liptirt aldrei lundarfar lét og sjaldan breytti, vildi eg haga

x

Lögberg

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Lögberg
https://timarit.is/publication/132

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.