Lögberg - 30.07.1914, Blaðsíða 4

4
LÖGBERG, EIMTUDAGINN 30. JULÍ 1914.
LÖGBERG
GefiS út hvern fimtudag af
The Columbia Press, Ltd.
Cor. William Ave &
Sherbrooke Street.
Winnipeg. - - Manitoba.
SIG. JCIj. JÓHANJÍESSON
Eklitor
J. J. VOPNI.
Business Manager
Utanásk.rift til blaSsins:
Tlie COLUMBIA PKESS, Ltd.
P.O. Box 3172 Wlnnipeg, Man.
Utanáskrift ritstjórans:
EDITOH LÖGBERG,
P.O. Box 3172, Winnipeg,
Manitoba.
TALSIMI: GAItKY 2156
Verð blaðsins : $2.00 uin árið
betur ástatt. Roblin er ekki eftir-
bátur Rússakeisara né Huerta í
gjörræSisverkum. Hann tekur
j menn og varpar í fangelsi fyrir
engar sakir og neitar þeim um
rannsókn og dóm. Hann bannar
mönnum málfrelsi ef hann heldur
að þeir rnuni aö einhverju leyti
koma viö kaun hans eöa taka mál-
stað fólksins. Hann lætur þaö viö-
Þúsundir blaða eru gjefnar út
hér í landi, sem eru einskisviröi aS
neinu öðru leyti en því aö þau
flytja auglýsingar og fréttir. Svo
að segja hver einasti smábær í
öllu landinu á þess konár blað.
nærri þvi hversu lítill sem hann
er. Þaö sýnist vera eitt meö því
fyrsta, sem hvert bæjarkríli hugs-
gangast að menn í hans þjónustu j ar um aö koma upp hjá sér blaði,
taki fé úr vasa almennings og og það er eðlilegt; blaðlaus bær er
hegnir þeim ekki fyrir. Hann læt- j sálarlaus bær og dauður bær. En
j ur fylkið — fólkið — borga eöa ‘ ÞaS er me* blö*in eins °g alt ann'
í ábyrgjast þau gróðafyrirtæki, sem aS> aS hHra er autt nínt en illa
I hann einn hefir ágóða af ('Eli shipúS, og blaö sem ekkert gerir
Ein undantekning.
THE DOMINION BANK
8lr KDMUNÐ B. OSI.EK, M. P.. Pna W. D. MATTHKWS ,VlM-rra.
C. A. BOGERT. General llanager.
Uppborgaður höfuðstóll..............$6,000,000
Varasjóður og óskiftur ágóði........$7,750,000
AUar eignir........................$78,000,000
SPARISJÓÐSDEILD
er i sambandi við hvert útibú bankans, og má leggja í þann
sparisjóð upphœðir er nema $1.00 eða meiru.
þaS er öruggur og hentugur geymslustaður fyrir penglnga
yðar.
NOTBE DAME BRANCH: C. M. DENISON, Slanafer.
SKLKIKK BBANCH: i. OBISDALE, Haaaier.
sandfélagið). Hann lætur það við-
J gangast að atkvæðum sé stolið
! undir umsjón embættismanna hans
| og neitar rannsókn í því. Hann
lætur það viðgangast að gefin séu
ut hundruö af fölskum borgara-
annað en flytja ómerkilegar hér
aðsfréttir og auglýsingar er frem-
ur til vanvirðu en heiðurs fyrir
ófögnuðinn af því — viti menn —i Ef þetta er. ekki tilraun til að
hann greiddi atkvæði á lagalegan umflýja frekari stjórnmálaræður—
liátt; eins lagalegan og embættis- eða kannske sumarhitinn sé stiginn
maðurinn, sem með hann kom, til höfuðsins—þá meinar það lík-
J M ♦ ! ♦ !■♦+♦+♦+♦+♦+♦ ++♦+♦+♦+»
| NORTHERN CROWN BANK I
* AÐALSKRIFSTOFA í WINNIPEG
Höfuðstóll (löggiltur) . . . $6,000,000 I
t Höfuðstóll (greiddur) . . . $2,860,000 I
J STJÓRNENDUR: +
a Formaður.................Slr. D. H. McMILI.AN, K.C.M.G. t
f Vara-formaður...................Capt. WM. ROBINSON ?
X Slr D. C. CAMERON, K.C.M.G., J.H.ASHDOWN, H.T.CHAMPION +
•£ W. J. CHRISTIE, A. McTAVISH CAMPBELL, JOHN STOVEL X
J AUskonar bankastörf afgreidd. — Vér byrjum rcikninga viS ela- +
* staklinga eða félög og sanngjamir skilmálar veittir.—Ávísanir seldai t
+ til hvaða staðar sem er á Islandi.—Sérstakur gaumur gefinn spari- T
t sjóðs lnnlögum, sem byrja má með einum dollar. Rentur lagðaa +
4 við á bverjum sex mánuðum. £
| T. E. THORSTEINSON, Ráðsmaður. X
t Cor. William Ave. og Sherbrooke St. Winnipeg, Man. +
hvaða bæ sem er.
Það má svo að orði kveða að
flest smábæja blöð séu gersamlega
bréfum eftir skipun hans eigin j einskisvirði að því er andlega fæðu
embættismanns, í Jieim tilgangi ag i snertir. - - ------_
! falsa atkvæði. Hann lætur það eins hungraðar og tómar þegar að sýna að honum hafi verið mis- [
sem nú ríkir? Ef áfengis- heilbrigð, sanngjöm
.ouiiijgjuiu og viturleg
vilduvera láta. Erúbættismanns-[ lega, að það sé meira vert að koma verzlamr me?a hætta, hversvegna ( ástæða að viðhalda núgildandi
ins er ekki getið • en nafn öldungs- sér innundir hjá “yfirþjóðinni” en ekkl aö lata tobaksverzlanir hætta j stjornarfan og auðvaldi því sam-
ins er brúkað óspart. Honum er að heimta rétt til að mega kenna nm lei8? °S ®vo aS sJalf.sofu all-, einuðu ? Því sama er ástæðan sem
Sálir lesenaanna eru alveg:! lýst meö hrærandi oröum, og reynt íslenzkuna sem frjalsir menn.
Hverjir eru þessir hópar óis-
Rússland-Mexico-Mani-
toba.
ar munaðarvöru framleiðslur ogjhelgar og viðheldur stjórnarfarinu
verzlanir. Satt er pað, að öll J og drvkkjukránum.
i viðeangast að Óhfnaðarstofnanir ! bla«ið er Iagt frá sér eftir lesturinn j boðið með þessu. Liberalar eru ' lenzkra Islendinga? - Þar fór munaðarvöru nautn er máske ekki j Drykkjukrárnar samsvara stjóm-
1 séu settar á fót hver á fætur ann- eins Þær voru Þe&ar byrjað var fordæmdir fyrir að gegna skyldu, hitinn áreiðanlega í höfuðið. — |a n s. æ ynr % e asatnse ning( ar arinu og stjornarfanð þeim:
I ari og heldur sjálfur vemdarhendi ■ a* lesa Þa«* Það er eins og ritstjór-1 sinni, en ekkert sagt um þá, sem Það er ekki nema um þrjá vestnr' ^^0^" þe^Ua^ f iLmununum Sem nn.eybarlsf
yfir þe:m, þrátt fyrir ákveðin ar flestra smábæjablaða hafi verið leiddu þennan aldurhnigna, heilsu- íslenzka þingmenn að ræða, John- ‘ * 1 1
mótmæli fólksins. Hann neitar steyptir í nákvæmlega sama mótinu bilaða, blinda mann, eins og slátr-. son, Thorvaldson og- Paulson. Eru a a Þar a J*™.
kjósendum um þann heilaga rétt! aS Því leyti að þeir sýnast ekki; unaroffur á kjörstaðinn — líklega það “hopar” oislenzkra Islendinga. S |
laö fá að láta i ljósi vilja sinn á ei&a neinar hu?sjónir til þess aðjmeðfram til að geta gert sögu úrjNei! Eg þekki þá alla og veit að. c ’ * ‘
i velferðarmáli beirra hep-ar tumr1 birtai ekki neinn boðskap að færa: því, en um leið til að hjálpa til að J þeir eru góðir Islendingar og vel; uoms>, ser og sinum ueir o
1 þúsunda krefjast þess í einu hljóði. I ekkert mal sem Þeim sé tíeilagt “troða Thomas Johnson i skítinn” i íslenzkir; enda eru þetta engir nnar a an(lleSa °g hkam ega visu.
Þrír harðstjórar eru það sem
Hann neitar að láta rannsaka al- j áhugamál; enga stefnu i neinu sem — eins og Roblin hafði heitstrengt J hópar.
Ekkert er jafn upphefjandi fyrir
— og með Thomasi rétt almenn-j Óskandi væri að verið væri að
manmnn sem mentumn.
ekki gera líkamann að
á meðan
Samt má
olnboga-
livor um
einna mest hafa látið til sín taka varleg glæpamál af þeim ástæðum Þeir vilji beita blaði sínu fyrir. | , .
, ag pólitískir iá-bræður hans eiea Þetta er þeim mun óskiljanlegra ings. Af því þeim var ekki' leyft senda hopa íslendinga á þing. Svo . g
i brotum **» aln,e„nu„, ma„„- l,ans ««» sem þa5 er betur ath„ga« a8 marg- þa« orKalaist, íeiddis. svo Heims-! mikla trá ltefi eg á IslemUngum. '»™,' and”s' ,,.....................„
Rússakeisari, Hnerta í Mexico og | <* »yo„a mre.t, teija í heilan dag j !?°'I [ !3f I ^ Lfhah s”m! vanalega er
! það andinn, sem látinn er vanta
það orðalaust, reiddist svo Heims-1 mikla trú hefi eg á Islendingum.
höfundurinn v
Roblin í Manitoba. Ofbeldisverk': ;°g tæPleSa uPPtaldar aflar j hæfileika menn Það er englnn I reiði. Ekki vantar trekjuna. ~ | Hkr höf. á það mál.
in eru svinaðs eðlis í mörrnim1 Þær storsyn(lir- sem Roblin hefir! Lfandi maður til i smabæ, sem hef-| Auk þess að sogumaðurmn reyn- honum er illa við, er ollum monn , framfæri en likaminn of-
• . , x ,g, drýo-t gagnvart þióð sirni Þótt ir ems takmarkalaust vald á því að ir með sögu þessari að villa mönn- um með heilbrigðn skynsemi vel ‘ b , ’
skilnmgi, en afsakamr að nokkru; u,/»l gaMuvarr PJ°o sinm. pou1, _ .... ,, . •*•*.**, ■ fyltir með ymsu er að engu
leyti hafa tveir hinir fyrnefndu 1 allar Þær smærri væru látnar ótald-! skaPa hf °g fJor °g andtegar fram- J um. sjomr a jwi i hverju goð við í þvi efm. J J &
KóccoUcori: ar. I farir * bænum sínum, eins og rit-; borgarmenska sé falin — sém sé
stjórinn að blaðinu, sem þar er j í því að vera “góður maður” án
gefið út. Hann misskilur gersam- þess að hafa nokkurt vit áí lands-
lega köllun sína ef hann skoðar j málum — reynir hann til að
sjálfan sig sem dauða vél til smá-j draga kjarkinn úr þeim, sem viö J hann sem orkti níðkvæðið um ^ ^ ^
það ótvírætt látið í ljósi fretta °g auglýsingasöfnunar og kosningar vinúa — móti stjóminni [ Canada. I sögu sinni er höf. líka inSa ^ ^ un&rar^e .ir^smum þor
júlí, að mikil! meiri hluti ekkert annaS. Það er enginn smá-1— samkvæmt lögurn. Honum er jme® nið um Canada. Er það nýtt
fólksins vilcli ekkert með Roblin bær ti] sem ekki Þarf a Þvi að illa við lögin, af því þau gera nokk- J islenzkum blöðum, og má ein-
OJ LVilO 1 lllUl gUlll f w
afsakanir að nokkru dl!ygt. gaSnvart þjóð sinni.
i t\
Sá þriðji alls enga. Rússakeisari
liefir þá afsökun, að hann er 1,1 Þap sem er að gerast þessa
fæddur og uppalinn undir þeim 1 dagana bítur þó höfuðið af skömm-
áhrifum, sem óhjákvæmilega gera' inni'í tekur hátt yfir alt annað
mann að harðstjóra. Forfeður | har8stJornar athæfi- Þcgar stjóm
hans hafa haft einveldi og drotn- [ hai
að- með harðstjóm; hann er því 10
með ýmsu er að
_ r . _ __ I J
En hann er kannske að reyna að »a&m kemur-
koma sér inn í prófessorsembætti Hvers vegna fæ eg longlln td aS
hjá Roblin. Slíkt embætti sem
prófessor Karmanski hafði —1 lr
r.eyta hins sama, sem eg sé að aðr
hafa skemtun af? Af því að
anda minn — eða innra tilfinn-
Ínnfþá 8töðu sem ahlreThefir ver i1,afa lengur—skipaði honum norð-|ha,da a» fjörugar umræður skap-j urnveginn ráð fyrir jífnrétti við hennilegt virðast af blaöi, sem
ið á öðru bvgð Hann hefir sér' 1,r og niSur' Þá gerir,hann alt ist um yms mal sem Þar eru a dag' kosninSar; °g afsakar Roblin fyrir haldið er við með opmberu fé.
• -& . i sem han klækia- ot/ harðstiórnar-! skrat °g t’1 Þess em blöðin. x--- f 'v' ’ " ’ ” 1S"* " ......— —
við hlið menn sem í raun og veru | , kiækja og uarosijornar | _______.
ráða heilmiklu og hafa hárif á raS geta uPPhugsa®> t'1 Þess að
hann, og öll þeirra ráð stefna að
Þau að hafa samið þau—eins og Roblin r’aS, sem sögumaðurinn er að
eiga að flytja ritstjórnargreinar og geti átt þátt í því sem réttlátt er —! gefa í skyn er. að fremur sé tæki-
og alls ekki eigi að beita þeim við
gamla conservativa.
Ef til vill eru sumir liberalar
ekki nógu styrkir á svellinu til að
standa á móti svona fortölum.
Lofi öllum að greiða atkvæði orða-
laust, sem á kjörstaðinn koma. En
haldast í sessi um stund á 'móti aSsendar þar sem fundið er að j það halda víst fáir nú orðið. Þess j f(eri fyrir íslenzkuna nú, ef Cold-
wells lögin haldi áfram, en ef
skyldunám komist á. Til þess
beitir hann þjóðernisyfirskyninu.
Ekkert stendur fyrir því að ís-
lenzka eða önnur mál séu kend á
skólum undir skyldunáms fyrir-
komulagi liberala. Það hefir verið
inargsagt af formanni þess flokks.
Aðeins verður öllum gert að skyldu
að senda börn sín á skóla og læra
enska tungu. Og fáir eru svo vit-
lausir að vilja ekki láta böm sín
læra ensku — ekki einu sinni
Rögnvaldur.
harðstjórn. Rússakeisari héfir“ Wi\vi,Ía fólksins- Þríu Þingsæti erujstj°rn °g meSferS mala Þar sem vegna er sjálfsagt að telja mönn-
talsverðar afsakanir | Seymd> ti! Þess að hafa þau stjórn- [ ÞaS a við og lofi lokið a það sem i um tru um, að login seu of strong.
Hann lætur kasta saklausum inni t!1 bÍar&ar ef mögiilcgt \rr15ur. j h'ver a , skilis- Blaðið í hverjum ekki þurfi að beita þeim við suma.
mönnum í fangelsi og flytja þá til Þessi heruS eru afskekt- famenn smábæ á aS vera hans sterkasta og
Síberíu, aðeins fyrir þá sök að og bygS a!Iskonar óupplýstu fólki j oruggasta menmngarstofnun I
þeir hafa ákveðna stiórnmáHsknK Í aS miklu M1- Aðferðin sem höfð staS Þess að vera tru þeirn koll-
I- ** M IKWXp. a5[™ fm„ihafasmatejarbl5«i„garS,
skoðanir hinna “háu” Hann beit-1 engin glæPsamleg aSferS þykir of j nokkurs konar smkjujurtir bæjanna
ir þannig hnefarétti, aS hann úti-j ohrem ef um ÞaS er aS aS Sem
lokar andstæðinga sína frá mögu 1 vmna eSa ná 1 eSa ræna eSa stela
Þeir sem þau kaupa gera það af
þægð eða í vináttuskyni við út-
gefandann, án þess að þeir fái þar' það er rangt. Það var fyrir ein-
fé s.tt borgað, og án þess að þeiríbeitta framkomu liberala í Mið-
finni hið minsta til saknaðar þó j Winnipeg, í því að hreinsa með
blaðið hætti að koma Ut. lýmsu móti burt nafnarusl það, sem
er
leikum þess að taka þátt í borg-1 atkvæSl fynr Afturhaldsflokkinn.
aralegum störfum. Hann bannar Þegar skrásett var ‘ H Pas ~
málfrelsi á vissum tímum og viss-1 sem er e,tt Þessara kjordæma, þá
um stöðum, þegar vissir menn eiga5 heimtaSl F,ramsóknarflokkurinn aS | x ......
í hlut ef hann er hræddur um aö * a anna® þustind nöfn væru strikuö * ra pcssari venju er þo að ( atti að setja og var sett a kjor
þeir s'egi eitthvað sem koma kunni út’ l>vi var gersamlega neitaS. Þb minsta kosti ein widantekning og skrá, að þeir unnu sinn fræga sjg
við kaun lians og draga úr einveldi j hohlst væn td aS sanna aS þetta : hun er bæSl heiöarieg og gleðileg. ur.
hans. Hann bannar ritfrelsi o-! væru alt noín manna- sem >mist He Sarleg af Þv) a» Þar stmgur
blaðaútbreiðslu ef honum býður hefSu aldre’ verlS td- eSa væru svo, J?ersamlega 1 stuf vlS onnur
■svo við að horfa, án þess að nokk-1 dau8lr eSa fluttir 1 burt eSa ættu , smabæJabloS °g Þar er sal blaSs
uð ósæmilegt sé~ ritað. Asfæðan I ekkl atkvæSl- Dóman stjómarmn- j lns virt svo lanS- f ram yllr bmn
þarf ekki að vera önnur en sú að ' ar' sem ^ var’ lýstl yfir aS ytra bunmg' gleSlleg af Þvi að
Eg á við “Minneota Mascott”. | alt til að kosningin yrði sem hrein-
Alt” þetta1 etl svo erfitt veri aS sanna Þa®. a8 ’ ^linneota er smahær og útgefandi ust
í B /I M « /XTvkl /\1 „1/4 *TT /.ÍC T
um. Hefir þess lítil eða engin not
sem Iíkaminn eða líkamlega með-
vitundin til sín dregur, því það
þénar líkamanum að mestu. Áfeng-
ið í hófi neytt er líkamanum til
litils — ef nokkurs — gagns, en
hungraður andi lifnar mátulega á
því nærður, en sýkist ofmikið
nærður; rétt eins og líkaminn gerir
af hóflegu áti efnanna, þótt rétt
valin séu fyrir líkamann. Þegar
andinn er hress og heilbrigður og
mátulega nærður, þá fjörgar hann
allan líkamann, og manni líður vel
ytra og innra. Barnið grætur
þegar það hungrar og eins þegar
líkami þess er offyltur; sama gjör-
ir andinn þegar hann er sveltur
eða ofmettur, þó á annan máta séu
þess merki gefin til líkams vitund-
ar vorrar. Menn geta mikið lært
Islenzk tunga er forðabúr dýgðaj^T hÓflega nautn vinandan*-
og manndóms. Hætt. hún að hafa ef m væn ?aumur geflnm. Vln:
, , andinn í hofi neyttur utleiðir mnn
betrandi ahrif a menn, er hun .
, v , , . , i manninn rett ems og hann eðhs-
dauður hlutur. Þegar . , _ _ , ,
tna l/ttnrt.o fL. i farslega er- Og að þvi er stundum
orðin sem
I þeir sem hana kunna fara að for-
eitthvað sé fundið að gerðum1 nun(,ruo naina neiou veno a llst-
stjómarinnar eða í einhverju hald-|anum’ sem ekki ættu l331- aS vera:
ið uppi rétti fólksins.
Fjöldamargir, bæði conservativ-
ar og liberalar unnu kosningareið- ( p*-** — — -*■» “ý ; | ómetanlegt gagn fyrir viðskiftalíf
mn.bann dag með gloðu geði og mæIa _mannJ?_fnllSl__og_ f_relsb _ jla vort, auk þess sem andlega og
dofnar og
í sig hina
I sjálfmentandi möguleika frá alls-
hreinni samvizku. Töluðu ekkert eru þeir húnir að missa sitt sanna
Liin það. Þt*ir vissu vel um kjör-; þjóðerni; og þá á við þjóðernið "^'"/^’Xekknr
/.LoXwktt.*...'LL. /v.'n/,,.,**Tnn I KoN CPm Riortli iim loti/'IJ'X • í ® í"">
þess
líkamlega meðvitundin
stórir og iss
Pií 6 getað strikað út fleiri en um i2o Hunnar Björnsson. Eg hefi aldrei
ussaKeis-j i séð þann mann svo eg viti til, en
t>rátt fyrir þessa yfirlýsingu'' hann hefir svo mikla yfirburði yf-
skrársvikin og vildu gjarnan vinna j Þa® sem Bjami kvað um landið:
Lörn þín
En þesskonar röksemd og hrein-
skilni virðist ekki eiga við Heims
kringlu höfundinn. Það er af því
að hönum sárnaði ósigur sinn.
frá
“En tnegnirSti’' ei
vondu að vara,
og vesöld með ódygðum
þeim hjá,
aftur í legið þitt forna að fara.
hann ckki út eitt einasta ir al,a smábæjaritstjóra sem eg vildi breiða yfir ósómann og gera! fo8urland attu og hniga 1 Sfá-
eru
skrifaðir verða í sögu
ara; en á sama tíma mun hver,
sanngjarn söguritari taka til greina;
þann anda, sem rikt hefir á Rúss- stril^aat
landi; taka til greina kringumstæð-! naí,L ' j PfKKI’ 30 ??r " samanour0urmn ^ Islendmga deiga i tramkomu s.nmj pjóSræknin er gama]t
ur þær. sem hafa gert hann að því . kJorskrarnar voru aðeins_ þann- , ems J a so1 og tungh vægast !agt | vlS kosn,ngar framveg,s — fynr skjól*j, og í seinni
sem hann er. Hann hefir mák 1 gcrðar að sendimaður stjómar- yi:nneota Mascott kemur aldrei er- Iiberala — að hann kom m./* C~T- • - *............................
bætur, þótt stórsekur sé op maro-- innar for ut Þanga» °g setti Þau mdlsleysu j Þa® hefir altaf eitthvað una um Eyjólf Olson
seKur. & g inöfn á skrá, sem honum sýndíst. i aS f-ylJa fleira en auglýsingar;; alt-
þróast
tippsprcífiinni, gegnum gott og
heilbrigt hugarfar og i góðu sam-
kvæmislífi. Um hina að tala, er
það illa útleiðist hjá fyrir kraft
vínandans, er það að segja, að þeir
sjást eins og þeir em, og hafa út-
leiðst frá sínu kyni, illir, skaðlegir,
skálka-1 óæskilegir samkvæmislífi vom.
» Þ4 er T-T,.- . tt. . I Nú þegar kosning á að fára fram ! af einhverja gátu að rseða og ráða :j í næsta blaði tekur hann að sér
Huerta- Ilann hefir í þessu kiördæmi beitir stiórrin bví aItaf einhvern geisla sem hlýtur [ stærra verk- Þar reymr hann að
blatt atram stjomað með járn- }.. ,, ag þren'ria sér inn i huesanir fæla menn frá að taka nokkum
mönnuiri „! ^ ingjaforingi hefir látið sér detta í fólhsins; altaf eitthvert viðfangs- verklegan þatt . herlendum malum
Hann hefir notað fé þjóðarinnar 5! hug aS gera' ÞaS er aSeins m°gu-j°g gIimuetm - a,tat eitthvaS sem
legt að komast á stuttum tíma út J &erir
kallar
sínar eigin þarfir; hann hefir lát-J
ið svifta menn lífi bókstaflega!
fyrir engar sakir aðrar en þær, að
þeir voru honum óþægir ljáir í
þúfu. Hann hefir einskis virt;
réttindi manna. En einnig hann í
hefir haft dálitlar málsbætur. i
Hann hefir vanist óstjórn og van-;
stjórn frá blautu barnsbeini; hann
hefir haldið stjórnartaumunum í
því landi þar sem æsin'garfullir of-
beldismenn voru svo að segja á , . , , , . . _ „ , , .
, • , , • /-. . „ .. , tiltæki var í þvi skym gert að ekki
hverju strai. Og það eru jafnvel i . ... „ 1 .. - * „ . ,
, * , ® 1 ... . skyldi verða mogulegt að skyra
skoðamr merkra stjomvitringa. , . ., , & ,,
vnr- t , ■ . fynr kjosendum þau mal, sem tu
að Mexico verði ekki fyrst um 1 1
hátt stjórnað, en
um kjördæmið eftir Hudsonsflóa
brautinni, en þegar stjórnin sér að
hún á ekki að vera ein um hituna
í kosningabaráttunni, þá tekur hún
það bragð að raða lögregluliði á
brúna sem liggur yfir ána og sem
járnbrautin liggur yfir, og banna
Framsóknarmönnum yfirferð, en
leyfa Afturhaldsmönnum óhindr-
aða för. Þannig var heft för Dixons
Dr. Milloys og Norrisar. Þetta
einkum opinberum.
_ það að verkum að maður Grýluna í þessari sögu
hlakkar til þess tima þegar það hann ‘ Þjóðemismálið”.
komi næst ÞaX í*r altaf Þærknm-! Byrjar hann á því að fárast yfir.
hvað óvinsælt sé ”að leitast við að
viðhalda þjóðemi sínu hér í landi
komi næst. Það er altaf kærkom-
inn gestur. Gunnar hefir þar al-
gerlega skorist úr hópi annara
smábæja blaðstjóra; þeir senda
manni flestir þurar auglýsingar,
sem lýsa auragimd og prangara-
hætti og láta þar við sitja — álíta
að maður sé ekki þess virði að
hafa það annað; hann sendir manni
part sinna eigin hugsana, síns innra
manns, sinnar eigin sálar, og mað-
ur verður betri og vísari eftir lest-
Það er óvinsælt meðal yfirþjóö-
arinnar, ensku þjóðarinnar, því
hún óskar ekki eins mikið eftir
neinu einsog því, að öll þjóðarein-
kenni hér í landi hverfi.........”
Eðlilega hlýtur höf. að eiga við
kunningja sína og stjórnina, þegar
hann talar um “innlendu þjóðina”.
Því hann hefir ekki heimild til að
dæma þá, sem hann ekki þekkir
tið er farið að
hafa það fyrir grýlu. En við ætt-
i.:n ekki að 1 r.eö. • -iíkai grýiu-
sögur í bardaganum á móti stjórn-
arrotnun. Hvorug grýlusaga Hkr.
mun ávinna það. Við munum ekk-
ekt digna við þær. Þvi þær eru svo
Þeir eru það af því þeir lærðu
ekki á réttum náms tíma að
verða betri, þeir voru vanræktir
eða þeim var röng aðferð sýnd.
Þessi flokkur er nú orðinn í
stórum minnihluta. Og hvers
vegna að láta þá drotna yfir öll-
bersýnilega vitlausar yfirhilmingar! um fjöldanum með dýrseðli sitt og
og hræðslutilraunir. ■
Wpg, 28. júlí 19x4.
P. M. Clemens.
Ástæðan er sjáanleg.
s:nn a annan
með heraga og einveldi.
En þrátt fy-rir það þótt Huerta
hafi nokkrar málsbætur, þá var
hann pólitískur stórglæpamaður.
enda hefir honum verið hmndið af
stóli. Hann hefir orðið að stíga
þau sporin sem fyrir flestum harð-
stjómum liggja fyr eða síðar —
þau sporin að vera rekin frá völd-
um með vanvirðu og verðugri
óþökk.
Rússneska þjóðin stynur undir
ofurþunga óstjórnarinnar, Meícico
eins.
En þegar vel er aðgætt þarf ekki
að fara svo langt — hvorki austur
til Rússlands né suður til Mexico
— til þess að sjá sömu hrygðar-
myndina. Það þarf ekki að fara
út fyrir landamerki Manitoba-
fylkis. Hér í þessu landi frelsis-
ins og mannúðarinnar er lítlu
urinn. Það er auðséð að hann
athugunar lágu í sambandi viS sk°öar blaðamanns stöðnna sem 0g engu ráða, með svona löguðum
kosninguna, heldur gætu Aftur-1kölhm- er ábyrg* fy1?1 °g áhrif orSum- Fmda a Þessi domur al
haldsmenn haft þá i hendi sér með ^^1 aS hafa> enda_ verður blaðið
lygum og mútum og brennivíni.
Það þykir ótrúlegt þegar grimd-
arsögurnar berast hingað vestur.
austan frá Rússlandi; menn fyll-
ast heilagri vandlætingu, þegar
ómarnir af kvörtunum um harð-
stjórn berast hingað sunnan frá
Mexico, en vér erum orðnir svo
vanir öllum þrælatökum af Rob-
linstjórninni — vorri eigin stjórn
— að það þykja svo sem engar
fréttir þótt hann leiki reglulegan
ræningjaforingja.
Það er eins og það þyki þó alt-
af frétt, þegar pólitísk hryðjuverk
heyrast frá Rússlandi eða Mexico.
en í Manitoba þykir það blátt
áfram eðlilegt og sjálfsagt; ekki
annars að vænta meðan Roblin
hangir við völd.
hans honum sá minnisvarði, sem
varir lengur en steinn eða jám.
Um grýlusögur Hkr.
------ 1
Auðsjáanlega í þeim tilgangi að
hylja skammastrik Roblins-
flokksins, og um leið til þess að
hræða menn til þægða, er stjóm-
argagnið, Heimskringla, búin að
flytja tvær grýíusögur eftir kosn-
ingarnar. Fyrri sagan kom út
daginn eftir, og er, sem búast er
við, fáráðlegt bull.
Þar er gengið framhjá stór-
veg við conservativu stjornirnar og
stjómarstefnuna hér í landi.
Conservatism er í raun og veru
ofbeldis og drotnunarvald, sem
liberalisminn reynir sífelt að bæla
niður.
Öll stefnuskrá liberala í Mani-
toba miðar að því að útrýma
ofbeldi Roblinstjórnarinnar, með
því að hefja vald almennings.
Þegar hún kemst að — sem lík-
lega verður innan skamms — getur
engin “yfirþjóð” þröngvað kostum
neinna undirþjóða.
Vitanlega er höfundurinn ekki á
þeirri skoðun.
Hann álítur; “það meira vert nú
sem stendur að koma 'tungumáli
glæpum stjómarflokksins, og grip- j voru sem námsgrein inn í skólana
ið til þess örþrifaráðs að offra upp cn senda hópa óíslenzkra íslend-
æruv^rðum öldung, sem píslarvotti. J inga á þing, er enga þjóSar til-
Er hann dreginn fram fyrir gllan j finningu eiga ..........”
gera hina góSu aS verri mönnum
ef þeir geta? Þessum mönnum
þarf samt sem áSur aS sýna um-
líðunarsemi og meS góSu leiöa
þéim fyrir sjónir hvernig þeir
eigi að haga sér og breytast úr
dýri til manns; þeir þurfa að ment-
Síðasta málsgrein i blaðinu “Al- ast af ÖSrum er framar standa.
þýðuvinurinn” undir fyrirsögninni og andi þeirra að ummyndast til
“Hitt og þetta”, gefur mér tilefni tetra stigs. Að sýna þessum mönn-
til að rita eftirfylgjandi grein:|um ofrikis yfir&ang, niyndar úr
a f' 1 • • , • t.r-r .-t ' þeim enn þá verri dýr, og forherð-
Malsgreinin er þessi: Ef td er ” , , 1 . , ,
1 ir þa. Þessir, undir skynsamlegri
nokkur ærleg, hedbngð, sanngjöm. me8höndlun og heilnæmum for-
og viturleg ástæða fyrir því, að j tölum umburðarlyndra manna.
drykkjukránum sé lialdið við, værijhætta sjálfviljugir að neyta áfeng-
gaman að heyra hver hún er”. | js þegar þeir mentast og skilja
Svar upp á þetta er spursmál um hvað réttvíst er. Menn vantar
hverja aðra viðtekna verzlun og
gróðafyrirtæki í löndunum. Hver
er ástæðan til allra mynda jarð-
lífsins? og allra breytinga sem því
þéna? Hver er ástæða fyrir því
að þurfa að éta? Allir vita og
finna hana. \Hver fyrir því að
vilja hafa skemtanir? söng hljóð- velsæmisins, brúkaðar
færaslátt (fyrir eyrun að heyra).
falleg lystaverk — svo sem mynd-
ir — fyrir augun að horfa á?
Hvers vegna að viðhalda nokkru
því er skilningsvitin vilja hafa?
Hver er ástæðan til að allir sækj-
ast eftir að afla peninga? Mega
öll fjármála fyrirtæki hætta?
Peningar hætta að vera til í land-
inu undir þessu sama fyrirkomu-
*) Sbr.: “Patriotism is the last re-
fuge of a scoundrel”, eins og Dr.
Samuel Johnson þýddi þai5. Höf.
ekkert annað en sanna þekking og
hollar bendingar frá þeim, sem
þeir vilja hlýða.
Mér er óljóst aö mikið batni
vellíðan fólks undir sama fram-
ferði þó drykkjukrárnar afnemist.
Auðvitað eru þær eyðileggingartól
hringiðu
fjárgræðginnar og ofurvaldsins, en
þó þær hverfi úr tilverunni — sem
1 eg efast nú um — þá minkar ekki
fjárgræðgin né viðleitnin að hugsa
út ráð til að ná í dali þá, er alþýð-
an með höndum hefir. Ekkert hefi
eg ennþá séð boðið í staðinn, sem
réttlátlega hefði þó átt að gjörast.
En eg er að hugsa um að gjöra
nokkrar aðrar athugasemdir við
áður sýndan texta, áður en eg lýk
máli mínu, sem eru: að gaman
væri að heyra hver væri “einlæg.
fyrir að viðhalda, er óréttvíst; það
heimilar og verndar ójöfn við-
skifti; leyfir að gjöra það öðrum,
sem menn vilja ekki að sér sé gert.
Það leyfir að þeir ríku og fjár-
hagslega máttugu féfletti fátæk-
linginn og gjöri úr honum alls-
leysingja, eða næstum sveitarþurfa.
Af því stjórnarfarið stendur á
röngum grundvelli, þá semur það
sér ranglát lög, og sér samsvar-
andi. Óréttvís lög. Hvar auðsafl
og valda ofríki ræður lögum og
lofum, vanmátturinn líður tjón.
og réttvísin er svívirt. Hví leggja
menn í einelti einstök, og að nokkru
leyti óvinsæl fósturlömb óréttvísr-
ar stjórnar? þar sem jafnvel auð-
veldara er að steypa heila stjórn-
arfyrirkomulaginu, og stofna ann-
að nýtt og réttlátt-, er löghelgar öll-
um að gjöra það öðrum, sem hann
vill að sér sé gjört.
Fyrir hverja eru þessir stjórn-
mála- og bindindispostular að
vinna, aðra en núverandi stjórnar-
fyrirkomulags elskendur? þeim til
viðhalds, auðsdrotnunar og dýrk-
unar og enn þá stærri synda. Hví
ganga þeir ekki hreynt að verki
og byrja þar sem byrja á, á upp-
sprettu meinanna, eins og jafnrétt-
ismenn gjöra? Vínsöluhúsin hafa
sama lögbundinn tilverurétt og
hverjar aðrar fjárgróðastofnanir.
og eru undir sömu lögstjórnar-
vernd. Lögstjórnin getur ekki án
lögbrots neitaö þeim um tilveru.
Auðvitað samsvara lögbrot órétt-
vísu stjórnarfari, og skaðlegri iðn
valdsyfirdrotna; og fyrir þá skuld
að alþýðan er óréttvís og hefir ekki
fangað ftillkomna þekking um
hvað réttvíst er, þá beiðist hún
lögbrota af stjórninni. Og á með-
an réttvísi ríkir í fleirtölunni, þá
notast atkvæðafjöldinn rangsýnni
stjórn. En afvinnumissir þúsund-
anna þarafleiðandi, gjörir síðara
á.sigkomulagið verra hinu fyrra.
Áltaf versnar, svo lengi að sama
stjórnarfar ríkir, og aldrei hefir
það hættara staðið en nú; því
mentaðri sem alþýðan gjörist, þess
nær dregur síðustu dögum órétt-
vísrar valdstjómar. Astæðan að
viðhalda drykkjukránum er sann-
gjörn, heilbrigð og viturleg, þegar
unnið er fyrir einokun og órétt-
látt stjórnarfar í félagi. Stríð eru
þeirra félagslegu morð. Öll jafn
syndsamleg og hvert annað ein-
stakt morð, en synda lántakan í
þúsundatali stærri. Og þetta legg-
ur hin blindleidda alþýða í sölur
til viðhalds sjálfselskrar og hroka-
fullrar stjórnar, og veit ekkert hvað
til síns andlega friðar heyrir; gjör-
ir í blindni alt, sem yfirvöldin
skipa, til hvers sem þab miðar, i
þeirri meining að þau séu að
vernda sig frá voða tjóni, þó þau
séu að steypa henni í það. Þið
segið mí máske að ástæðan fyrir
að viðhalda drykkjukránum sé nú
ekki undir neinum ástæðum einlæg.
heilbrigð og viturleg. En það eru
hyggindi sem í hag kotna til að
framkvæma hvaða augnamið sem
vera kann. Ekki þar með sagt að
þau hyggindi skapi orsakir til
góðra afleiðinga í þúsund liðu, en
til framkvæmda í fyrsta lið geta
þau talist hagkvæm og góð. Vín-
sölukrárnar eru einir nauðsynleg-
ustu þreyfiangar á auðvaldsins ó-
freskju, er hún útréttir um víða
veröld til samraksturs þins almátt-
uga dals, í pyngju þá sem aldrei
fyllist.
Nú er bindindi og kvenfrelsi tál-
beitumar hjá atkvæðasmölunum
stjómar og auðvalds þjóðanna, því
höfðingjarnir vita mjög vel að ein-
hverju verður að fórna til þess að
halda völdum. Þeir vita að vín-
krárnar eru óvinir kvenþjóðarinn-
ai-, og gefa þeim nú — i orði
kveðnu — tækifæri að reyna lukk-
una, ef þær kjósi sig til valda.
Þeir veita þeim . ekki kosninga-
frelsið vegna þess að þeir séu um
það skyldugir; nei, langt frá, held-
ur af því að það getur orðið þeim
fjármunalegur hagur að halda
völdum. Þetta núverandi stjórn-
arfyrirkomnlag, hefir frá fyrstu