Lögberg - 29.10.1914, Blaðsíða 2

Lögberg - 29.10.1914, Blaðsíða 2
2 LÖGBERG, FIMTTJDAGINN 29. OKTÓBER 1914. Hálffiðraður fer hann — fleygur kemur hann aftur. Látið taka góða mynd af honum áður en hann fer út í víða verölch áður en aldurinn hefir rist rúnir sínar á andlit hans og máð af honum æsku- blæinn. Ef þér finnið ljós- myndarann í dag^>á verð- ur yður hughægra a eftir. Það er ljósmyadari í borg yðar o*4 490 Main St. Austur í blámóðu fjalia. Ferðasaga eftir Aðalstein Kristjánsson Sunnudaginn þann 12. Júlí komum vitS til Færeyja. fikki fundum vi'ö þar neinn Sigmund Brestisson, en þess þóttumt við fullviss, aö þar væri fleiri en einn Þrándur í Götu. Fólkið er fremur þunglyndisiegt og þreytulegt, og ekki leynir þaö sér, aö þaö hefir við fremur erviö kjör að búa. Margt af því var fremur snoturlega til fara, og ekki óvið- feldið. Allmörg snotur hús voru i þessu þorpi, Vaag, og allmikið af ræktuðu landi þar t kring; en mest af hæðununt var hert og gróðurlítið og víða standberg og stórgrýti með sjó fram. Talsvert marga nautgripi sáum við þar báðum megin við höfn- ina, nokkrar kindur og alifugla, og ein þrjú eða fjögur hross. En flest virtist það vera fremur rýrt og ekki getur þar verið um mikinn landbún- að að ræða. Einn íslending hittum við þarna, Kristján S. Magnéfcson ; á hann fær-1 „eita, að Reykjavíkurbúar hafa gert I höfuðstaðnum. Til Reykjavíkur komum við kl. 6yí síðdegis þann 15. Hafði eg ekki orðið svo frægur, að sjá höfuðstað okkar íslendinga áður. Við héldum til á Hótel ísland; er þar mikið fremur lagfega frá öllu gengið, sam- anborið við bæi af svipaðri stærð hér í Canada; herbergin eru björt og rúmgóð, en ekki er bað í neinu hóteli á íslandi enn sem komið er /eftir þvt, sem mér var sagtý, og er það mikill ókostur. Ekki ætti það að vera ýkja mikill kostnaður fyrir stærri greiðasöluhús, þar sem vatns- leiðsla er á annað borð, og ekki bregður manni eins mikið við neitt, þegar maður kemur í kaupstaðina á íslandi, eins og það, að geta ekki fengið sér bað; það er svo heilsu- samlegt og hressandi. Það fyrsta, sem eg gerði eftir að eg var búinn að losast við dót mitt, var að labba upp að hinni alkunnu skólavörðu, því það hafði mér skil- ist, að þaðan væri einna bezt útsýni, og var sú von að vísu uppfylt að nokkru, en þó varð eg fyrir allmikl- um vonbrigðum hvað útlitið snerti. Reyndar hafði eg nú ekki búist við, að það væri grösugt í kringum Rvík, en að það væri eins hrjóstugt og það bar mér fyrir augu, það hafði mér aldrei til hugar komið; að maður sæi hvergi æriegan grasblett fyrir utan túnin, hvert sem litið væri, það hafði mér aldrei getað skilist, eftir þeim lýsingnm er eg hafði lesið af R.vík og nágrenninu. Eg hafði oft verið að velta því fyrir mér, hvar sterk- asta sameiningaraflið væri að finna á milli sveitabóndans og embættis- manna og kaupmanna og kaupstaðar- búa yfirleitt, og hafði eg vitanlega ætíð komist að §ömu niðurstöðu, að það sameiningarafl væri í því fólgið að græða landið, túnrækt og garð- rækt. Svo það voru meiri en lítil vonbrigði fyrir mig, að litast um frá skólavörðunni, og sjá hversu lítið samband var á milli höfuðstaðarins og bændastéttarinnar, og jafnframt er það augljóst, að þar er mjög tor- sótt að brjóta þá erviðleika, J>ví |)að virðist vera afar víðlent svæði með fram sjónum alt í kringum Reykja- vík, sem eru að mestu gróðurlítil holt og meiar og stórgrýtisurðir og mýr- arflákar í stöku stað. Því er ekki að eyska konu; tók hann okkur mjög vingjarnlega, sýndi okkur í kring Og bauð okkur heim til sín. Spilaði hann og söng lög eftir sjálfan sig; voru þau einkar lagleg og tilfinninga rík; og geta þeir menn gert manni meira gagn heldur en jæir, sem lítið eða ekkert hafa að bjóða nema að berja fram tilfinningasljóvan og járnkaldan lærdóminn. Einnig sýndi hann okkur málverk eftir sjálfan sig og báru þau greinilega vitni um tals- verðan listasmekk. Frá Færeyjum lögðuin við upp Jd. 6 að morgni þess 13. Það -er einkennilegt, þegar kemur norðvest- ur fyrir Skotland, livernig smá birtir yfir hafinu—jafnvel þá þokuloft er yfir; þá finst rhanni mikið bjartara yfir og í kring jafnvel uin hádegi, heldur en yfir Atlanzhafinu í svip- uðu veðri. Við fengum bezta veð- ur alla leið, að því undanteknu, að |)að var talsverð |>oka að öðru hvoru. “Þú hefir horft á hátign Jiá, , horft með glöðuin tárum, þegar ísland enni brá upp úr dökkum bárum." Við sáum fyrst til lands klukkan að ganga þrjú Jtann 14. Þokuslæðing- ur var yfir svo það var dálítið ervitt að átta sig, með því líka að við vor- um all-langt frá landi; ])ó þóttumst við nokkurn veginn viss um, að Jtað væri Öræfajökull, sent við sáum fyrst til; er það i Austur-Skaftafellssýslu. En svo fól Jtokan J)ví sent næst aU gerlega landsýn J>ar til við komum til Vestmannaeyja. stórvirki við það að brjóta upp holt og urðir og rækta þar grasgefin og blómleg tún. Og ef þeir bændur, er næstir búa, leggja eins mikið kapp á túnrækt og vitanlega jarðrækt líka, J)á má vera, að samúðin og samvinn- an aukist og sigurinn verði sameig- inlegur við að klæða og rækta landið. F.g hafði átt von á, að sjá dálitlar *>cs'su Slnnl- Itændakerrur, sem alt af væru að flytja algengar búsafurðir, mjólk og rjóma, skyr og smér og osta til Rvík- ur. En ])ar varð eg líka fyrir von- brigðum; alt þesskonar er í miklu smærri stíl en eg bjóst við, og mikið erviðara er að kaupa algengar bús- afurðir í litiu bæunum á íslandi held- ur en í Winnipeg, sem hefir nærri 200,000 íbúa—og þó finna menn sárt til Jjess, að hér í Winnipeg er mikið rneira aðkeypt af ýmsu, sem hægt væri að rækta hér í kring, heldur en ætti að vera. Eg ætla ekki að fara frekara út í þetta hér, en eg minnist á Jiað síðar. injðg bráðlega. Sýndi hann okkur í gegn um allan spítalann og útskýrði alt mjög greinilega fyrir okkur. öll er byggingin úr steinsteypu í loft og gólf, og mjög smekklega og hagan- lega frá öllu gengið, og umgengni öll hin bezta. Byggingunni hefir áður verið lýst í blöðum hér fyrir vestan, svo það þýðir ekki að vera að taka það upp aftur hér. Stjórn hælisins hefir fengist tals- vert mikið við túnrækt, en það hefir verið ervitt með áburðinn, því að fé hefir vantað til fiess að kaupa kýr fyrir, svo hælið hefir selt löðu, en keypt aftur mjólk í mjög stórum stíl —og er það vitanlega stór skaði, að hælið getur ekki haft alla þá gripi, er það gæti framfleytt. Það er stór furða, hvað þeim hefir orðið ágengt með túnrækt, því þeir hafa því sem næst engan áburð haft nema það, sem sótt hefir verið langt upp í hraun í hellir, sem þeir íundu út að hafði einhvern tíma í fyrndinni ver- ið brúkaður til fjárgeymslu. Ef eg man rétt, þá varð það að samþykt í sumar að alþingi tæki að sér hina fjárhagslegu hlið hælisins, því ]>að hefir gengið mjög erviðlega, að halda því uppi með því fyrir- komulagi sem byrjað var með, nefni- lega frjálsum samskotum og dálitlu tillagi úr landsjóði. Eftir að við höfðum beðið nokk- urn tíma, þá komu þau hjónin Sig- urður læknir Magpiússon og kona hans til baka; tóku þau okkur mjög hlýlega, og buðu okkur til kvöldverð- ar og lánuðu okkur svo reiðhestana sina til Reykjavíkur, sem voru mjög skemtilegir. Fór ráðsmaðurinn með okkur til að flytja hestana heim aft- ur. Við höfðum farið gangandi, því það er mjög erfitt að fá lánaða hesta í Reykjavík, nema þá helzt keyrslu- hesta, Okkur hafði sýnst það aðeins svolítill spölur til að sjá frá Reykja- vík upp að hælinu, enda væri það ekki langt eftir beinni línu; en eg held það hljóti að vera minsta kosti fjórar mílur enskar eftir veginum. A söfnum. Mér ])ótti mjög ánægjulegt að koma á landsbókasafnið og forn- gripasafnið. Halldór Briem, sem fyrir mörgum árum var hér fyrir vestan og lengi var kennari á Möðru- völlum, er bókavörður. Hafði hann mjög tnikið gaman af að spyrja mig að vestan; bauð hann mér heim til sin, en því miður gat eg ekki komið því við að heimsækja hann. Eg hafði sterka löngun til að verja mikið lengri tíma á báðum söfnunum, sér- staklega forngripasafninu, en kring umstæðurnar leyfðu það ekki að Það þóttist eg sann- andi sár. Fornkunningjar. Hjá sjúkum. Daginn eftir að eg kom til Rvíkur fór eg út á holdsveikrahælið, j>ví eg vissi, að Jiar *ar kona, sem var ínni- Ieg vinkona foreldra minna og okkar bræðra, ]>egar við vorum að alast færður um, með þvi fljóta yfirliti er eg hafði, að ef allir þeir einkenni- legu forngripir, sem tilheyrt hafa kirkjum, biskupum og prestum á Is- landi, væru teknir burtu, að þá yrði ekki mikið eftir. Ánægjulegt er að sjá, hversu vel þar er komið fyrir ýmsum munum, sem hafa tilheyrt Jóni Sigurðssyni og J>eim hjónum; eru ]>eir geymdir þar í sérstöku her- bergi. En svo var annað safn, sem eg hlakkaði mjög mikið til að sjá, en sem mér var sagt að væri komið sitt í hverja áttina; það var safn Bene- dikts Gröndals. íslend:ngar hafa ekki átt marga fjölhæfnari eða ein- kennilegri menn, og tvímælalaust hefði þjóðin getað eignast þar alveg eins fjölbreytt safn eftir Gröndal eins og Skotar eftir Burns, til þess að sýna útlendingum það. Það eru nærri 120 ár liðin síðan Robert Burns dó, þó voru Skotar þetta framsýnni / Eyjum. Til hafnar i Vestmannaeyjum konium við kl. 8 síðdegis jiann 14., og stóðum J)ar við í tíu tíma. Við fórum allmörg í land, en héldumst ekki við fyrir úldnu fiskslori og ó- þverra, og tók mig Jiað sárra, en eg geti fneð orðum lýst; ekki svo mjög sjálfs min vegna, heldur fyrir út- lendingana, sem með okkur voru, frá helztu menningarlöndum Norðurálf- unnar, að mæta öðrum eins viðtök- I |)á en íslendingar nú, að þeir héldu upp. Spitalinn er björt og rúmgóð vig smán stóru sem þeir bygging, og stenílur a h.nu sógu- ; ..hgnd á fcst- héIdu ,þvi ðMu fræga Laugarnest, e.ns og kunnugt vig á 4um rétta sta8> þar sem þag En var efcki byggmg.n eða hafg; yerig handIeikið, þar sögufrægð staðarins, sem alvarlcgast dró að sér athygli mína. Nei, }>að voru hinir |>reyttu og J>jáðu sjúkl- . ,. .. í flestum tilfellum hafa e*ri nr oílum londum, t.l sem það hafði átt heima, og nú ferð- ast fólk marga tugi mílna út af vana- ttigar, sein tnjög litla von um bata. Eg las dá- lítið fyrir konuna, sem eg fór að sjá, og var það í allstóru herbergi, og voru eitthvað sex eða sjö sjúklingar ]>ar inni og hlustuðu á; og hefi.eg aldrei svo eg muni verið staddur meðal fólks þar sem ríkt hefir dýpri eða helgari J)ögn. Mamii gat ekki dulist. að sorgin og afvaran höfðu sett innsigli sitt með óafmáanlegu letri á sálarlíf ]>eirra, og jafnframt lyft ]>eim upp yfir hégómaskap og heimsdýrkun fjöldans. “Hræðist ekki uin á fyrstu höfninni, er ]ieir koma á , þá^ sem líkamann deyða, en geta ekki við strendur íslands. Þar er bæði prestur og sýslumaður og læknir i eyjunum, og ef eg man rétt, þá var mér sagt, að þar væri heilbrigðis- nefnd; en ekki var sjáanlegt, að hún liti betur eftir þorskhöfðunum helfi- ur en hinir. Það varð dálítið umtal um þetta á leiðinni til Reykjavíkur, og samlandar mínir sögðu sem svo: “þetta væri nú bara fiskipláss og í raun og veru kæmi hvorki sýslu- manni né lækni það neitt við, hvernig þeir meðhöndluðu þorskhöfuðin þar í eynni.” Eg get náttúrlega ekkert um það sagt, hvað þeir læknir og sýslumaður þeirra Vestmanneyinga telja fyrir utan eða innan verkahring sinn, en hitt veit eg fyrir víst, að hér í landi mundi liggja stór sekt við því, að láta hausa og sló ú'dna niður meðfram götum og í kringum íbúð- arhús um hásumarið. líflátið sálina.” Ekki held eg að það gæti brugðist, að ]>að gerði inörgum gagn að koina á svona stað. Skilningarvit margra okkar eru í þannig lögtrðu ásigkomu- lagi, að það er svo ervitt fyrir okk- ur að skilja aðra eða finna til með þeiin, nema því að eins, að það sé einhver óvanaleg og áþreifanleg út- vortis einkemij, sem draga athygli vora. Það væri gott verk af öllum þeim, sem fást við bóka eða blaðaút- gáfu hér fyrir vestan, að muna ætíð eftir að senda nokkur eintök til holds- veikis og tæringar spítalanna heima. Við fóruin að sjá heilsuhælið á Vífilsstöðum, en hittum svo ilia á, að læknishjónin voru ekki heima; en ráðsmaðurinn, sem þar er, tók okkur mjög, vingjarnlega og vildi endilega láta okkur bíða læknishjónanna sem hann sagði að mundu koma til baka þess að sjá safnið, og jafnframt gefst ferðafólki kostur á að sjá framsýni og framtakssemi Skotanna fyrrr nærri fimm alcfarfjórðungum síðair. Hvenær ætli sá tími komi, að útlendingar leggi lykkju á leið sína t'l ])ess að sjá framtakssemi og fram- sýnf íslendinga fyrir fimm aldar- fjórðungum síðan? Manni verður ervitt um mál við að bera saman Skota og íslendinga, hvað verklega framsýni og framtakssemi snertir. En svo munu nú alímargir svara, að ef efnahagur og önnur skilyrði séu tekin til greina, þá geti ekki verið um mikinn samanburð að tala. Vit- anlega er landið okkar fátækara og ka-Idara, en þeim mun meira þurfum við á framsýni að halda, og reynslan sýnir það víða að þar sem náttúru- öflin eru hvað óhagstæðust, þar verða tbúarnir oft framsýnastir og atorku- meátir. Það þykir ekki auka mönn- um áræði, úrræði eða atorku. að hafa eplatrén vaxa upp með húsvegnum. “God knows where the richest melo- dies of our lives are, and what drill and what discipline are necessary to bring them out. Fierce winters are as necessary to it as long summers.” Þegar maður hugsar um það, hvern- ig Islendingar hafa tengt saman ald- irnar með sögum og sagnfræði, þá undrast maður yfir því, hvað fram- sýnin hefir verið Iítil í hinu verk- lega, af því þörfin var þar svo sker- Fyrsti maðurinn, sem eg talaði við í Reykjavík af þeim, sem eg þekti áður, var Magnús Kristjánsson þing- maður af Akureyri; tók hann mér mjög vingjarnlega og útvegaði okkur aðgöngumiða að þinghúsinu. Þá mætti eg Baldri Sveinssyni sem tók mér svo vingjarnlega sem eg hefði verið gamall leikbróðir; einnig hitti eg Björn Pálssont og Jón Ágúst. Þeir síðasttöldu höfðu allir verið hér fyrir vestan nú fyrir fáum árum. Við vorum í heimboði hjá Guðmundi prófessor Hannessyni og landlækni Guðm. Björnssyni og var frú Björn- son svo góð að fylgja okkur á söfn- in. Eru þeir nafnar alkunnir dugn- aðar og áhugamenn og báðir sérstak- lega blátt áfram og alþýðlegir. Okk- ur var boðið til ekkju Steingríms skálds Thorsteinssonar, sem við því miður ekki höfðum tíma til að þ>ggja- Magnús Blöndal hafði eg þekt á Akureyri áður en eg fór til Ameríku, og buðu þau hjón okkur heim, en konan var þá búin að fara talsvert víða og var orðin þreytt, svo eg fór þangað með Magnúsi Kristjánssyni og höfðum við þar mjög ánægjulega stund. Dóttir þeirra, Lára Blöndal, fylgdi okkur næsta dag allvíða um bæinn; hún var hér' fyrir vestan fyrir stuttu; talar hún mjög laglega ensku og er einkar skýr stúlka eins og hún á kyn til; það var því hin mesta skemtun fyrir konuna mína og okkur bæði, að hafa hana til þess að gefa okkur upplýs- ingar um það, sem fyrir augun bar. Hugleiðingar t Reykjavíkur kirkju- garði. Eg varði allmiklu af þeim tima, er eg hafði afgangns, til þess að skoða kirkjugarðinn í Reykjavík. Eg vissi að þar hvíldu nú margir þeirra manna, sem mér voru kærastir þeg- ar eg fór af Islandi. Eg man eftir því, eins og það hefði verið í gær, vorið 1902; þá var eg búinn að vera nærri því eitt ár í þessu landi og gat vitanlega ekki lesið ensku og var oft mjög erfitt fyrir mig að ná í íslenzk- ar bækur, svo mér fanst oft eg vera eins og slitinn kvistur upp úr þeirri rót, sem eg var búinn að fá dálitla festu í. Mér fanst eg vera andlega kviksettur á öræfum mannlífsins, þar sem sólargeislar þeirra hugsjóna, er eg unni, höfðu ekkert tækifæri til að skína inn í sál mína.* Eg vann út á járnbraut fyrir vestan Edinburg í North Dakota. og hafði eg lagt svo fyrir, að mér yrði send þangað blöð og bréf að heiman; svo einn. daginn, þegar eg kom inn til bæjarins, þá lá Fjallk. þar fyrir mér, og var þar skýrt frá, að ritstjóri hennar, Valdi- mar Ásmundsson, væri dáinn. Eg hafði keypt Fjallk. og haldið henni saman til margra ára (og geymi ennj og mér fanst að einn sterkasti þátt- urinn í því bandi, sem batt mig við ísland \|era fyrirvaralaust skorinn sundur með dauða þess manns, sem hafði gert mér mest gagn, og sem mér fanst þjóðin einna sízt mega án vera, af þeim blaðamönnum, sem þá voru uppi. Með þessar hugleið- ingar stóð eg nú hljóður við leiði Valdimars í Reykjavíkur kírkju- garði. “Þeir þorðu ekki um himininn, þér rar hann fær og það ekki í lánuðum fjöðrum, og því verðnr myndin og minnirrg- in kær hjá mér ekkert síður en öðrum.’ Þá kom eg þar að Ieiði Páls heitins Briem, sem eg hafði svo mikið dáðst að, þegar hann var á Akureyri; hon- virtist vera svo eiginlegt að híálpa alt af einhverju til þess að lifa og gróa. Og þess er eg fullviss, að það voru fleiri en eg, sem stóðu undrandi yfir því að sjá hversu veí honum tókst að græða upp snarbratta- og líflausa urðarhæðina fyrir norðan húsið sitt. Já, menn stóðu undrandí og hugsuðu; “gætum við ekki gert þetta?" En svo komst það ekki lengra, því fáir urðu til þess að reyna. Þegar kunningjar Páls heit. hittu Frann við útívinnu, annað hvort við að ræsa fram hlákuvatn eða að lijálpa einni blómmóður til þess að þroska-st og Iifa, þá var það máltæki hans: “Maður þarf að vinna meðan dagur er”. Eg heyrði algengan verkamann á Akureyri, sem oft vann fyrir Pál heitirm, minnast á hann eins og hjartfólginn bróður, e:ns og þeir hefðu borið hita og þunga dags- ins saman, og ftindið til hvor með öðrum eins og jafning:ar. Hann var einn af lærðustu mönnum þjóð- arinnar; þó gerði hann alþýðu- manninn sér svona kæran. Þeear bændur og verkamenn bera e:ns hlýjan hug til menta og embættis- manna landsins alment, eins og átti sér stað með verkamanninn á Akur- eyri, þá verður þjóðin orðin sjálf- stæð, þá verður Þorgeir goði end- urrisinn undan feldinum—búinn að ráða ráðum allrar þjóðarinnar. — Sá legsteinninn, sem mér fanst einna mest um í Reykjavíkur garði, hann var einna lægstitr í loftinu, og það sem einkennilegast og óvanalegast var, var það, að hann var íslenzkur. Þessi steinn var yfir leiði Sigurðar Breiðfjörðs. Það er einhvern veginn óþægileg tilfinning,. sem grípur mann, þegar maður hugsar til þess, að með öllu öðru, sem íslendingar kaupa frá út- löndum, að þá þurfa þeir líka aö kaupa grjót, og það fyrir hina fram- liðnu, sem í flestum tilfellum hafa háð lífsbaráttuna á eggjagrjótinu ís- lenzka, minsta kosti að talsvert miklu leyti. Mundi ekki vera eins vel viðeigandi, að nota íslenzkan stein? Þá yrðu fleiri, sem sæju ser fært kostnaðarins vegna, að setji dá- lítinn legstein yfir Ieiði vina og vandamanna, með því móti mundu xirkjugarðar haldast lengur við eftir að kirkjur væru rifnar eða færðar, eins og stundum á sér stað. *) MetS þessu á eg vlB llSan mlna, Þegar eg vann á járnbraut Jim Hill, en ekki aS mér fyn-iist sv-> sndlega dautt I bygSunum I N. D.—Höf. Þorsteinn Erlingsson Páll bróðir Þorsteins Erlingssonar ritar um ævi hans og ætt í Morgun- blaðinu á þessa leið : Þorsteinn Erlingsson er fæddur í Stórumörk undir Eyjafjöllum, mánu- daginn 27. Sept. 1858. Hann fædd- ist rétt um sama leyti dags og hann dó, kl. að gungg. tíu um morguninn. Hann var sonur þeirra hjóna sem þar bjuggu, Erlings Pálssonar og Þuríðar Jónsdóttur. Móðir hans kom svo hart niður að honum, að tvísýnt var orðið um líf hennar og barnsins; en Skúla Thórarensen, er þá var læknir á Móeiðarhvoli, lán- aðist að bjarga lífi þeirra. Hann var snillingur að hjálpa konum í barns- nauð, svo sem í fleirum læknisstörf- um sínum, og náði drengnum með verkfærum. Hann handleggsbrotn- aði í fæðingunni og ekki sást þá hvort hann var lífs eða liðinn, en lækninum/tókst samt að lífga hann og sagði, að drengurinn hefði fæðst í sigurkufli. Þorsteinn var tvíburi; hitt barnið var stúlka, og fæddist á undan. Hún var skírð Helga, lifir enn og fylgir nú bróður sínum til grafar. Þorsteinn var mánaðargamall tek- inn til fósturs að Hlíðarendakoti í Fljótshlíð af Helgu Erlingsdóttur föðurmóður sinni og Þorsteini bónda Einarssyni, sem hann var heitinn í höfuðið á, seinni manni Helgu. Drengurinn dafnaði vel og naut þar góðs uppeldis. Allir, á heimilinu unnu honum mikið, því hann var fallegt barn og varð fljótt skír og skáldmæltur. Hann fór að yrkja vísur 5 'ára gamall. Hann var hjá þeim meðan þau lifðu fram undir fermingaraldur sinn. Við búskap tók eftir þau í Hliðarendakoti Ólaf- ur föðurbróðir hans. Kona hans var Guðrún Árnadóttir frá Fljótsdal í Hlíðinni. Þorsteinn var hjá þeim þangað til hann fór í skóla og reynd- ust þau honum eins og foreldrar. Líka var á heimilinu Guðrún föður- systir hans, sem mjög annaðist Þor- stein í æsku og styrkti hann í skóla, en mest var það að þakka Steingrími Thorsteinssyni að hann gekk menta- veginn, því hann lét Þorstein koma suður til sín og styrkti hann til náms og fékk sér til hjálpar skáldin Matth. Jochumsson og Benedikt Gröndal. Líka urðu fleiri góðir menn til þess að styrkja Þorstein, svo sem Jón Þorkelsson, sem varð rektor menta- skólans, og Árni Gíslason íeturgraf- ari, en Jón söðlasmiður, sem var húsmaður í Hlíðarendakoti, kom Þorsteini á framfæri við Steingrím Thorsteinsson. Foreldrar Þorsteins bjuggu í Stórumörk framan af bú- kaparárum sínum og vrð góð efni. Þau áttu saman 13 börn og var Þor- teinn með þeim fyrri. 7 af þeim náðu tvítugsaldri, hin dóu í æku. Af þeim sem upp komust eru 3 lifandi: Páll Erlingsson sundkennari, Helga, sem heima á á Seli í Reykjavík og Guðríður kona Guðmundar Ófeigs- sonar i Fjalli á Skeiðum. Kraftakvæði. til HANNESAR HAFSTEINS Heyrði eg storminn sterka, Straumanna kviku röst — Laxana stökkva, stikla — Strenginn, með sporðaköst. Heyrði’ eg Geysi og Gullfoss; Gletturnar við og við----- Samhljóma mátt og mildi, Munklökkvi’ og hjartafrið. Svo var þinn óður endur Og enn fyrir skamri stund Söngstu svellin af vötnum, Sólbráð og Vor í lund. Síðast sló hörpuhjartað / Hafísnum sterkast, mest, Þá heyrði’ eg svan þinn syngja— 1 sárunum kannske bezt. Ekki’ er í hjarta hlátur, l’ó hlægir mig nú að sjá Svanvænginn sárum gróa, Svífa’ yfir fjöllin blá. Skaflinn var háll og harður í Heljarbrekkunni efst — En þar sem eggjarnar enda Upploftið frjálsa hefst. Sigurður Sigurðsson. —Vlsir. Vinakveðja. Minnewakan, Man., 29. Okt. ’14. Herra ritstjóri Lögbergs I Viltu gera svo vel og lána eftir- fylgjandi línum rúm í þínu heiðraða blaði? — Þann 15. þ.m. að kveldinu vissum við ekki fyrri til en 5 vagnar óku í hlaðið og varð okkur bylt við og datt í hug hvort Þjóðverjar í Canada væru búnir að gera uppreisn og færu herskildi yfir landið. Samt afréði eg að fara á móti hópnum, sem í var milli 20 og 30 sá eg þá, að þetta voru Sigurður Johnson, Sveinn Guðmundsson og fleiri nágrannar með konum sínum og börnum ásamt nokkru af ungu fólki, og eftir að hafa skifst á hlýjum handtökum til- kyntu aðkomendur að þeir mundu ráða húsum þetta kveld og sáum við þann kostinn vænstan, því eg sá að við yrðum ofurliði borin ef í hart færi. Þar næst vorum við beðin að gera svo vel og ganga inn og fylgdu aðkomendur okkur og höfðu með- ferðis fyrirferðarmikinn hlut. . Þar næst hafði herra Vigfús S. Johnson orð fyrir gestunum og sagð- ist eiga að afhenda okkur þessa gjöf hún væri frá áðurnefndum ná- grönnum til minningar um 12 ára sambúð og góða viðkynningu, og fylgdu henni hugheilar óskir að okkur mætti líða vel á nýja heimil- inu. Tók eg þá orðð og tíndi fram ein- hverja iþakklætisþulu fyrir hönd okkar hjónanna og þakkaði gefend- um fyrir þann heiður og hlýleik, sem þeir sýndu okkur með heimsókn- inni, og ennfremur fyrir þá höfð- inglegu gjöf, sem þeir færðu okkur. Það var forkunarfagur legubekkur og sýndi það, að fólk þetta sker ekki við neglur sinar þegar það gleður vini sína. Næst var svo farið að rýmka til í húsinu svo unga fólkið gæti skemt sér og okkur og var svo spilað og dansað til kl. 11; báru þá konur á borð og var veitt af mestu rausn, og eftir að búið var að hressa sig, byrj- aði dans á ný, sem hélzt til kl. 5, og kom fólki þá saman um að hætta og halda heim. Eg er þessum nágrönnum okkar innilega þakklátur fyrir heimsókn þessa og alla góðvild, sem þeir hafa sýnt okkur í orði og verki bæði fyr og nú. M. Gíslason. horsteinn h. borsteinsson: Gamlir neistar. XVII. Fyrir utan firði. . /1913. J Fyrir utan firði, fjarri grænum dölum, úti á opnum sjá, eg er einn á báti. Efst frá bárutoppum blika fjöllin blá. Mín og meginlandsins milli skerin liggja, unn sem brýtur á. Lengra út ef lít eg— lengra á hafsins sjóa veg minn veit eg ei. En ef lands eg leita liggja skerin, þar sem boðar brjóta fley. Einn í úlfakreppu eg má þannig bíða eins og útflæmt grey. Eg hef beðið—blótað bæði Jahve og Óðinn Krist og Þrumu-Þór, Maríu og Freyju fórnað fránleik augna minna— alt á einn veg fór: Líf mitt meðan líður Líkþorn smíða á fætur skers og öldu skór. Ei fær vit mitt valið veg, né orka kraftar • breyting betri að ná. Von þó eftir á eg, upp til lands hún bendir mér sem dvelja má fyrir utan firði, fjarri grænum dölum, úti á opnum sjá. Frá íslandi. Ráðherra íslands, hr. Sig. Eggerz, hefir gefið út bráðabirgðalög, sem heimila landsstjórninni að skipa nefnd manna til þess að rannsaka vöruverð í landinu og jafnframt á- kveða verðlags-hámark vörunnar. Ráðherra hefir haft lög þessi í undirbúningi nokkra undanfarna daga. Var þeim undirbúningi lokið í fyrrdag og tillögur um bráðabirgða lögin símuð til konungs þegar í stað. Samþykki konungs barst ráðherra í gær og voru þegar gerðar ráðstaf- anir til þess að velja menn í nefnd- ina. Nefndina sitja 5 menn og skip- aði ráðherra í gær þessa: Björn Sigurðon, bankatj. Ásgeir Sigurðsson, konsúl. Knud Zimsen, borgarstj. Pál Stefánsson, umboðssala. Guðm. He'gason, Bún.fél. forstj. Séra Guðm. Helgason verður for- maður nefndarinnar og mun hún þegar taka til starfa. Ráðherra, Sigurður Eggerz fór utan á Flóru í gær. Ætlaði hann, landveg frá Bergen til Khafnar. Ekki færri en 44 lög hafði hann Ekki aðeins jafngóð- ur þeim bezta heldur BETRI PEW3 rC \ öllum vcrzlunum E. L. Drewry, Ltd. WINNIPEG með sér, öll til konungsstaðfesting- ar nema ófriðarlögin, sem þegar eru staðfest af konungi símaleiðina. Meðal þessara laga er sjálf stjóm- arskrá landsins og munu allir ís- lendingar þrá með eftirvænting frétt irnar um afdrif hennar, hvort stað- festing konungs fæst með fyrirvar- anum eða ekki. Þá er fáninn einn- ig í fari íslands ráðherra að þessu sinni og bíða menn einnig með ó- þreyju afdrifa hans. Önnur merk lög eru t. d. um af- náin ráðherraeftirlauna, ný kosninga lög til alþingis. Nokkur lögin taka sérstaklega til Reykvíkinga, svo sem kosning borgarstjóra, mæling og skrásetning lóða. Af öðrum lögum má nefna stofnun kennarastóls í klassiskum fræðum við háskólann, heimildarlög til að flytja listaverk Einars Jónssonar til íslands, bif- reiðalög o. fl. Mesti sægur af þingsályktunartil- lögum um málaundirbúning undir næsta þing voru ráðherra og faldar. T. d. um skipun nefndar til að rann- saka launakjör embættismanna. Þeg- ar út kemur, verður ráðherra að fá konungsúrskurð um nefndarskipun- ina. Þá á ráðherra að kynna sér líkbrenslu, skoðun á ull, endurskoðun hegningarlaga, baðefni o. s. frv., og alt á þetta að leggjast fyrir næsta þing. Avarp. Faðir, sýndu þjáðri þjóð þinnar líknar vottinn: Stöðva heimsins styrjar-flóð, stóri himna drottinn. Legðu elsku-lífgrös ný um löndin kærleiks-auðu, blíðu-engil breyttu í blóð-dísinni rauðu. Son og bróður benjaljár bana ristir línum; föður og móður falla tár faðir að tróni þínum. Eilíf friðar-eikin græn afstýr harma safni. Heyr nú þinna bama bæn í blíðu Jesú nafni. Gestur. Situr hann einn og yfirgefinn, veikgeðja, vinalaus. Sveipar nóttin svörtum tjöldum vorhimin Vesturheims. .... .... .... Útlendingsandinn íslendingi byrgir sólar sýn. Fátt er um athvarf flóttamanni, lítur hann Iokuð sund. Þú gæfunnar barn, sem gleðin rétti ljós, hús og hug: Kveiktu hjá honum, því köld er nóttin þeim, sem enginn ann. Ljós ástúðar líkist töfrum, því lifir stundum í, sá andi lampans, sem ótal þrám allar óskir gaf. lónas Stefánsson, frá Kaldbak. $1.00 afsláttur á tonni af kolum Lesið afsláttarmiðann. Seudiö hann með pöntuo yðar Kynnist CHIN00K Ný reyklaus kol $ >.50 tonnið Enginn reykur. Ekkert fót Lkkert gjall. Ágaett fyrir eldavél r og ofna, einniz fyrir aðrar hittvéFr haust og vor. Þetta boð vor* atendur til 7. nóv- embe 1914. Pantið aem fyrat. J.G. HARGRAVE & C0., Ltd. 3S4 MAIN STREET I*hone Main 432-431 Klipp úr og sýn meS pöntun. $1.00 Afsláttur $1.00 Ef þér kaupIS eitt tonn af Chinook kolum á $9.50, þá gildir þessi miSi elnn dollar, ef einhver umboSsmaSur fé- lagsins skrifar undir hann. .1. G. Hargrave & Co., Dtd. (ónýtur án undirskriftar.) I

x

Lögberg

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Lögberg
https://timarit.is/publication/132

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.