Lögberg - 16.03.1916, Side 7

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 16. MARZ 1916
7
Mentalíf ið á miðöldunum
RæSa flutt í mœlskusamkepni í
Winnipeg af Cilbert Jónssyni.
Forseti. Háttvirtu tilheyrendur.
Eins og forsetinn skýrði frá, er
rætSuefniö sem eg hefi valiS mér
“Mentalífiö á Miööldunum’’. Eg
veit þaö vel aö eg get ekki farið
meö þetta efni eins og vera ber,
baeöi vegna þess aö þaö er um-
fangsm kið, og svo hefi eg litla sem
enga reynslu í þeim sökum. En eg
vona aö þó á ónákvæman hátt verði,
aö eg geti gert eitthvað þessu efni
viðvíkjandi ljósara fyrir ykkur,
heldur en áöur. Og ef mér tekst
þaö, þá tel eg mig ná tilgangi mín-
um.
Mentalifiö á meðöldunum, eins
og skiljanlegt er, var mjög ólikt
þvi sem þaö er nú á dögum.
Mörg af þeim þægindum, sem við
eigurú aö venjast nú, voru þá ó-
þekt. T>á voru engar járnbrautir,
engir talþræöir, engar prentsmiöj-
ur; ekkert af því sem gerir þaö
svo hægt fyrir okkur nú á dögum
aö hafa samneyti við aðra menn
og læra af öörum.
En, hvernig var þá mentalífið á
miööldunum ?
Til þess aö skilja það rétt, alveg
eins og til aö skiíja hugsunarhátt-
inn allan og mannfélagsfyrirkomu-
lagiö, þarf maður aö fara aftur til
þeirra tíma er gríska heimspekin
réði lögum og lofum í hinum ment-
aða heimi, eöa jafnvel aftur til
þeirra tima er menningin hjá Róm-
verjum var að gera þá að hinni
mestu þjóö heimsins, og gefá þeim
i hendur þaö mikla vald, sem þeir
héldu syo lengi.
Rómverjar uröu svo sterkir að
þeir tóku meiri part Evrópu, og á
tíð Caesar’s voru þeir á hæðsta
tindi frægðar sinnar. Þegar þeir
voru komnir í þennan hástól auð-
legðar og frægðar, fóru þeir að
snúa sér aö bókmentum og vísind-
um, og það sem þeir hittu fyrir sér
og urðu svo hrifnir af, var heim-
speki Grikkja. Hún greip hugi
þeirra svo þeir fóru að dýrka hana,
en — þá fór alt út um þúfur fyrir
þeim, hiö mikla veldi hrundi til
grunna og varö að engu.
Hvemig stóö á þessu? í hverju
voru þessi eyðileggjandi áhrif
grísku heimspekinnar fólgin? Svar-
ið er ofur einfalt. Þau voru fólgin
í siðferðiskenningum Grikkja, eða,
öllu heldur, í vöntun siðferðiskenn-
inga, því, eftir grísku heimspekinni
var fullkomnun mannsins komin
undir þroskun hæfileikanna en ekki
undir betrun lífemisins, og í þessu
efni var það sem kristnin og gríska
heimspekin rákust á.
Kristnin hélt því fram að full-
komnun mannsins væri komin und-
ir betrun lífemisins. Þetta var
sannleikurinn og hlaut hann að
sigra. Svo að, þrátt fyrir hinar
miklu ofsóknir sem henni mættu
fyrst á tímum, óx henni svo kraft-
ur að hún náði brátt nærri öllu
valdi í Evrópu í sínar hendur, bæði
t andlegum og veraldlegum skiln-
ingi. Hvað var þá eðlilegra en að
hún reyndi af öllum mætti að bæla
ryður sinn gamla óvin, grísku heim-
spekina, og hún gerði það.
Með lögum og reglum bolaði hún
öllum grískum reglum og vísindum
út úr hinum kristna heimi, og, hún
fór lengra, hún gerði sitt ítrasta til
að bæla niður alla lærdómsþrá hjá
fólkinu, eða að minsta kosti að
halda henni innan þeirra vébanda
aö hún færi ekki að spyrja neinna
hættulegra eða heimskúlegra spum-
inga. Hvað vel kirkjunni tókst
þetta sést bezt á hinni miklu fá-
vizku og hjátrú, sem markar þetta
tímabil, sem er hið dimmasta tima-
bil miðaldanna.
En, það var meö kirkjuna eins
og svo margt, sem er í sjálfu sér
gott, hún hlaut að koma til góðs;
og það var einmitt á því sviði sem
hún ætlaði aö gera minst, sem hún
gerði mest, því það var eiftmitt í
,gegn um klaustrin, sem endurvakn-
ing lærdómsins og bókmentanna
kom.
Klaustrin komu upp snemma á
öldum, þó að um langan tíma væri
þeirra að engu getið í umheiminum,
og var ástæðan fyrir þvi fólgin í
grundvallarhugmynd klaustranna.
Hin upphaflega hugmynd klaustr-
anna var sú, að þau skyldu vera
nokkurs konar annar heimur fyr-
ir þá sem voru orðnir þreyttir á
skarkala þessa heims. Þau voru
5? '
*
WINOSOR
DAIRY
SALT
ÉttM
/
J
Viss með að
Vinna Verðlaun
INDSOR
SMJÖR
Kúið til í C A TT
Cniiiida
THE CAMHDIAH SALT CO., Ltd.
líka annar heimur, því, sá sem var
einu sinni kominn inn fyrir
klausturveggina var heiminum
dauður.
Árið 529 kom fram maður nokk-
ur, Benedikt að nafni, og varð hann
til þess að gerbreyta klaustrunum.
Fyrir þennan tíma hafði það verið
siður að klaustrin höfðu sínar eig-
in reglur sem yfirábótinn bjó til og
sem voru algerlega óháðar. En nú
bjó Benedikt til reglur fyrir klaust-
ur það er hanft var yfirábóti í og
voru þær, að boði páfans, viðtekn-
ar i öllum klaustrum.
I þessum reglum var lögð sér-
stök áherzla á iðni hjá munkunum,
t.d. átti hver munkur að verja sjö
klukkustundum af deginum til ein-
hverrar líkamlegarr vinnu og tveim
stundum átti hann að verja til lest-
urs biblíunnar og annara kirkju-
legra rita. •
Á þennan hátt fóru munkamir
að taka þátt í daglega lífinu aftur,
og þegar þeir fóru til þess, þá
fóru þeir að færa sig nær manna-
bygðum. Munkarnir fóru aö taka
þátt í neyöinni, sem alstaðar var á
þessum timum og urðu klaustrin
griðastaður fyrir þá fátæku og
sjúku.
Eins og egl gat um áðan, var
lestur biblíunnar gerður að skyldu
fyrir munkunum, og leiddi af þvi
fyrst og fremst að allir munkar
urðu að læra að lesa. Meö þessu
opnaðist nýr heimur fyrir mörgum,
sem ekki höfðu kunnað þá list áð-
ur, og fóru nú munkamir að lesa
ritninguna og önnur rit, sem þeir
máttu lesa. Þegar þeir voru orðn-
ir biblíunni vel kunnugir fóra þeir
að semja rit út af henni, og fór mik-
ill sægur af þessum ritum að verða
til. E’nnig skrifuðu munkarnir
upp ýms kirkjuleg rit, sem annars
hefðu gleymst.
Af öllu þessu leiddi það, að eftir
þvi sem timar liðu urðu klaustrin
ekki að eins liknarstofnanir, held-
ur og einnig uppspretta bókmenta
og lærdóms. En með bókmentun-
um á þeirri tíð, táknaf maður að-
eins þau rit, sem fjalla um trúar-
leg efni, því alt annað var útilok-
að og fyrirboðið.
Löngunin til lærdóms var nú
vöknuð og farin að starfa, en þó
var eitt sem vantaði enn, til að
vekja mentalifið til fulls, og það
var, að bókmentirnar og lærdóm-
urinn sem var kominn upp í
klaustrunum, næði til alþýðunnar,
svo hún gæti not:ð hennar. Þetta
var það sem vantaði, og til þess að
þetta gæti orðið, var Karlamagnus
borinn i þennan heim.
Karlamamius^var búinn að nafn-
inu til að sameina marga mismun-
andi þjóðflokka í eitt ríki, sem
hann kallaði hið heilaga rómverska
keisaradæmi. En hann var ekki
ánægður með nafnið eitt. Hann
vilid gera úr þeSsu eina þjóð
með sömu einkennum og sömu trú,
og hugðist hann að gera það i
gegnum kirkjuna og hina gömlu
grísku heimspeki. Hann hvatti til
lærdóms og menta og kom því til
leiðar að skólar vora stofnaðir í
sambandi við hverja kirkju og
hvert klaustur. Háskóla stofnaði
hann og valdi hina beztu lærdóms-
menn tíðar sinnar til að kenna á
þeim.
1 fyrstu varð Karlamagnus aö
leita ýmsra bragða til þess að fá
fólk til að sinna þessum skólum.
En þess var ekki langt að bíða að
námsmenn fóru aö þyrpast að skól-
unum og skólunum fór að fjölga.
Og leið ekki á löngu áður en skól-
ar voru komnir upp í hverjum bœ
sem nokkuð kvað að. Námsmenn
flyktust að úr öllum áttum og kom
það oft fyrir að námsmenn voru
fjölmennari en aðrir íbúar bæjar-
ins.
Hið dagelga lif námsmannsins
hafði sínar tvær hliðar, eins og
margt annað; björtu hliðina og
hina dökku.
%
Þegar maður athugar hina fyr-
nefndu, þá kemur maður að hinum
heimskulegu sérrétindum, sem
námsmönnum voru veitt á þessum
tímum. Þessi sérréttindi áttu upp-
tök sín hjá kirkjunni, því snemma
á tímum var það gert að Iögum, aö
hver sá maður, sem kynni að lesa
og skrifa, heyrði til klerkastéttar-
innar. Það er að segja, honum var
veitt undanþága frá öllum verald-
legum lögum og valdi. Kirkjan
var hið eina vald sem mátti dæma
mál hans. Strax og skólar voru
stofnað’r, voru námsmönnttm veitt
þessi sérréttindi, og uxu þau svo
eftir því sem tímar liðu, að á 13.
öld var námsmönnum veitt undan-
þága frá sköttum, varðhaldi, og
jafnvel ýmsu, sem kirkjan gat lagt
á klerkana. Og hvað mál þeirra
snerti vora þeir algjörlega undan-
j þegnir öllu veraldlegu valdi. Ýrði
I veraldlegum stjórnanda það á að
láta réttvfeina ganga jafnt yfir
námsmenn sem oðra, þá fékk hann
fljótt að kenna á fávizku sinni.
Til dæmis árið 1309 varð borgar-
stjóranum í París það á, að hann
lét taka stúdent af lífi fyrir glæp.
Strax og þetta fréttist, gekk allur
háskólalýðurinn til hallar konungs-
ins og 1/rafðist bóta. Konungur
þingaði lengi við þá og loks varð
það að skilmáluifi, að sökudólgn-
um skyldi vikið frá embætti, látinn
biðja háskólann fyrirgefningar á
hnjánum, látinn taka niður stú-
dentinn af gálganum, kyssa hann
á munninn og láta greftra hann
meö allri sæmd, og svo skyldi hann
fara til Avignon, og taka þar lausn
af páfanum. Alt þetta varð hann
að gera.
Þannig var það alstaðar, hvar
sem hinum lærðu og ólærðu lenti
saman, urðu hinir öiðarnefndu að
láta undan. Varð aflelðingin sú að
siðleysi og ofstopi námsmanna
gekk svo langt að þeir uröu að
reglulegri landplágu.
Þá komum við að hinni dimmu
h!ið á lifi námsmannsins, og er það
flakkið, sem einkennir líf allra
námsmanna.á þessari tíð. Og sjá-
um við, þegar við lítum á þessa hlið 1
námsmannisns, að hann fyllir hina
sömu stöðu sem að ofan er getið
um — stöðu landplágunnar.
Þeir flökkuðu í smáhópum borg
úr borg og lifðu á því að sníkja og
stela. . Þeir voru margir bláfátæk-
ir, og var þetta því eini vegurinn
til að hafa ofan af fyrir sér, því
þegar þeir voru ofðnir námsmenn,,
voru þeir upp yfir það hafnir aö
vinna nokkra líkamlega vinnu.
1 þessum hópum voru menn á
mismunandi aldri og námsstigi og
skiftust þeir í tvo flokka. Voru
þeir eldri og lærðari kallaðir braut-
ingjar, en hinir skotsveinar.
Brautingjanum var gert það að
skyldu að kenna skotsveinunum
fræði sín, en aftú rá móti átti skot-
sveinninn að fylgja brautingjanuni
hvert sem hann færi og þjóna hon-
um og sníkja fyrir hann, og brigð-
ist hann að gera skyldu sína, fékk
hann þunga refsingu fyrir. Van-
ræktu brautingjarni roft skyldur
sínar og lifðu í sukki og svakki á
sveita skotsveinanna.
En þeir höfðu ekki lifibrauð sitt
aö eins á skotsveinunum, því með
allskonar lygum höfðu þeir pen nga
út úr hinni hjátrúarfullu alþýðu.
Margir fóru i kring með smá
skinnpjötlur eða pappírsmiða, sem
á var skrifað eitthvers vers úr
biblíunni, og töldu þeir fólkinu trú
um það, að ef það hengdi þetta um
hálsinn á sér, þá yrði það óhult fyr-
ir allskonar kvillum og sjúkdómum.
Aðrir sungu söngva eða sögöu
sögur. Þessir söngmenn og sögu-
menn voru mjög vinsælir, lifðu
eins óg kóngar og áttu góða daga.
Eitt enn langar mig til að minn-
ast á í sambandi við flakk náms-
manna, eða í sambandi við lærdóna-
inn á þeirri tíð, og það er skóla-
spekin.
Útlærðir fræðimenn og kennar-
ar, voru nærri því eins viðförulir
og námsmennirnir, þó ástæðan fyr
ir flakki þeirra væri önnur.
hrynja. Þaú umbrot komu.
Áriö 1517 setti Marteinn Lúter
sínar 95 greinar á móti kaþólsku
kirkjunni í Wittenberg, og meö afli
sannleikans molaði hann múrinn og
leiddi hiö myglaöa mannkyn út í
sólskiniö.
Snjótitlingar.
Hftir Jakob Thorarensen.
Von er að snauðan snjótitling
snjór og frostið hrelli.
Héma’ um daginn héldu þing
hundruð út á svelli.
Samkvæmt venjum settu fund,
svellið fult var oröiö.
Mætlist þá á þessa lund
þeim, sem velttist “oröiö”:
“Nú mun frosthörð framtíð vor
frónskra snjótitlinga;
útlit fyrir eymd og hor,
engu’ í gogg að stinga.
Byljir hafa höggviö skarð
í hópa okkar tíðum,
þegar ekkert autt var barð
eða skjól í hlíðum.
Góðir hálsar! — Hér í kveld
hnígum kannske, greyin;
munum við þó engan eld
óttast hinumegin.
Annars lífs ef á eg kost,
og ef þá sé ei rofa
norðanhríð og hörkufrost,
heldur vil ég sofa.
Reynum nú aö verjast vel
vetri, — hann er skæöur.
Þangað td við hittum hel
höldum saman, bræður.
Finni einhver okkar strá,
— aðeins fáa bita,
lengi því ei leyni sá,
láti hina vita.
Flýjum ei af Fróni enn
frosta undan vetri.
Hyggjum ekki e!ns og menn
Ameríku betri.
Þegar sjáum við í vor
verða græna haga,
kveikir indæl ættjörð vor
ótal sólskinsdaga.
Þá við hefjum kátan klið,
kystir sólar-vörum;
munum engar verar viö
vilja skifta kjörum”. —
Fannar-gusa fundi sleit,
fljótt var svellð hroðið.
■*— Var þeim þá í sólskinssveit
seinna lífsins boöið?
Úr “Snæljós”.
---- ■«>..------
Hersafnaðarfundur
var haldinn i Goodtemplarahúsinu
j>ejr ’ á fimtudagskveldið. Var þar stadd-
ferðuðust úr einum háskóla í ann- ‘ ur f jöldi manns, bæði karla og
an til að sýna s:g, og var sýning- kvenna. Vora það einungis Skandi-
in aöallcga fólgin í því að þeir navar 0g tilgangur fuudarins sá að
buðu oðrum halærðum gorpum ut r
á móti sér í kappræðu um eitthvert safna .h*1 1 223‘ herdeildma, sem
efni. Þetta gerðu allir beztu fræði- einungis er skipuð Skandinövum.
menn á þessari tíð og voru þeir. Herforinginn er danskur maður,
eins hégómagjarnir í þessu tilliti,
eins og kvenfólk er með klæönað.
Efnin sem þeir kappræddu um,
voru engu síður heimskuleg. T.d.
reis einu sinni mikil kappræða út
af því, hvað margir englar gætu
staðið á nálaroddi. Og margar
svona lagaðar spurmngar voru aö þv', aS þessi deiid var mynduð
stundum kappræddar í öllum há-
skólum Evrópu. Þannig tóku
fræðimennimir trúmál, stjómmál,
visindi, bókmentir — alt helzt sem
þeir gátu hönd á fest og bjuggu úr
þessu einn óskiljanlegan hrærigraut
af hártogunum og útúrsnúningum,
og var þessi hrærigrautur nefndur
skólaspeki.
En var þá nokkuð gott við þessa
skólaspeki ? Hafið hún nokkur
góð áhrif?
Hvað bein áhrif til góðs snerti
var skólaspekin einskis virði, vegna
þess aö hún hafði engan grundvöll
til að standa á. Hún var tómt orða-
gjálfur. En óbeinlínis hafði hún
góð áhrif, því hún kom manninum
til að hugsa fyrir sjálfan sig, og
æfði hugsanaafl hans. Að þvi leyti
var hún góð og engu öðru.
Nú langar mig til að leggja fram
eina spumingu, áður en eg lýk
þessu máli: Hvernig stóð á þvi að
þrátt fyrir það aö Karlamagnus
var búinn að reisa við skólalífið
aftur; þrátt fyrir að skólar voru
stofnaðir um alla Evrópu og náms-
menn svo tugum þúsunda skifti
sóttu þá, þá stóð alt i stað, engin
framför í neinni grein, heldur
miklu fremur að fávizkan og hjá-
trújn var að færast upp á skaftið?
Til að svara þessari spurningu
kemur maður að rauba þræöinum
í öllu mannfélagsfyrirkomulaginu
á miðöldunum og það er kaþólska
kirkjan. Hún hafði töglin og
hagldimar, ekki aðeins á likömum
fólksins, heldur einnig á hugsun-
arhættinum og skoðunum þess.
Hún sagði “hingað og ekki lengra”,
ekki aðeins um athafnir manna,
heldur einnig um hugsanir þeirra
og orð. Hvað var þá eðlilegra en
að hún, sem fór með tómar manna-
setningar, reyndi að bæla niður öll
heilabrot og allar framfaraliug-
myndir, reyndi að halda öllu í
sama staö, því hún vissi það vel að
við fyrstu umbrotin myndi hún
sem Albrechtsen heitir, en undir-
foringi Maríno Hannesson lögmaö-
ur.
Thos. H. Johnson ráðherra
stýrði fundinum og skýrði frá til-
gangi hans. Hann sagði tildrögin
flutti Marino Hannesson. Hann
lýsti því með allmiklum alvöruh ta
hversu dýra sky’.du hann teldi það
afkomendum hinna fornu Víkinga
að láta nú hendur standa fram úr
ermum og sýna það að engir væra
þeir hér í álfu er feti stigu framar
í hugrekki og djarfleika. Hvatti
hann unga menn til þess að skoða
sjálfa sig í huga sér, þar sem þeir
sætu með barnaböm sín á hnjám
sér og segðu þeim sannar sögur úr
mesta striði sem veröldin hefði
þekt, þar sem þeir sjálfir hefðu
verið hluttakendur. Var góður
rómur gerður að máli hans. Auk
þeirra töluðu þrír aðrir menn, her-
foringinn sjálfur og Norðmaður
og Dani, en hljóðfærasláttur og
söngvar fóru fram milli ræðanna.
Söng Mrs. S. K. Hall einsöng og
Mrs. Albrechtson einnig einsöng og
Paul Bardal annan en Vilhjálmur
Einarsson lék á fio’.ín.
Allmargir eru nú komnir i þessa
deild og fjölgar óðum; eru sumir
íslendingar og aðrir Skandinavar
að fá lausnarmiða úr þeim deildum
sem þeir hafa gengið í áður, til þess
að sameinast löndum sínum.
og taldi engan efa á að hægt yrði
aö fá hana fuilskipaða Skandinöv-
um, þrátt fyrir það þótt þegar væru
margir af þeim þjóöum þegar
komnir í aðrar deildir. Hann mint-
ist þess hve mikinn og uppbyggijeg-
an þátt þessar harðfengu þjóðir
hefðu tekið í erfiðleikum frumbýl-
ingsáranna hér i landi og mundu
þeir ekki standa öðrum að baki þeg-
ar til stríös kæmi, fremur en þeir
hefðu gert i baráttu hinna borg-
aralegu erfiðleika. Kvað hann trú-
leika þessara þjóða hvervetna koma
fram í breytni þeirra, og mundu
þær því nú reynast trúar ekki síður,
þegar um lífsbaráttu ríkisins væri
að ræða. Hann ryfjaði upp fom-
aldar einkenni hinna norrænu
þjóða og hvatti syni þeirra til þess
að gerast ebki ættlerai þegar í
raunir ræki. Þá mintist hann á
fjárhagshlið málsins og kvað mik-
ið fé til þess þurfa að stofna her-
deild og safna liði. Skoraði hann
á alla er einhver fjárráð hefðu að
leggja það til af mörkum er þeim
væri unt. Kvað hann $900 þegar
hafa verið lagða fram hér í Winni-
peg-
Nefnd sú er hafið hafði liðsöfn-
un þessa var sikipuð fulltrúum frá
öllum skandinavisku blöðunum, þar
á meðal ráðsmönnum beggja ís-
elnzku blaðanna Heimskringlu og
Lögbergs. Var nefndin endurkos-
in til framhaldsstarfa eftir tillögu
Dr. Brandson og Thos. H. Johnson.
Auk blaðamannanna er Thorsteinn
E. Thorsteinsson bankastjóri kjör-
inn féhirðir deildarlnnar. Lýsti
Johnson ánægju sinni yfir því vali,
þar sem Thorsteinn væri að því
reyndur að engum hefði betur far-
ist þau mál en honum og hefði
hann þó oft haft mikið fé með
höndum t. d. gufuskipaféð.
Lengstu ræðuna og mælskustu
Víkingar frá Canada.
Frá herbúðunum þið heyrið köll,
hreysti og vit ei sparið,
hiklaust fram á vígavöll
með von um sigur farið.
Ef Víkingsættar eruð þér
Þá afl ei bregðist vonum,
en haldið brott með Breta her
að berja á Þjóðverjonum.
Vorrar tíðar Víkinga
vermi hugarglóöir;
með foringjanum Fonseca
farið, drengir góðir.
G. H. Hjaltalín.
Herhvöt.
Nú er svipur á sveit
sagan forna útn reit
þá er Völsungar völdu sér blóö
.þá var öld hetjum háð
höfðingslundu og dáð
fram, fram vígfima Völsunga þjóð!
Nú skal duga í dag
dimmum heljar í slag
Ieitum frægðar að feðranna sið.
Blóð þótt fossi um fold,
fjör þótt missi vort hold
bjóðum aldrei né biðjum um grið.
Hornstrendingur.
Þrá
Bftir Chs. Winter.
Eg heyrði frá laufskálum hljóma
svo hlýtt í brjóst mér inn
náttgalans unaðssöngs óma,
svo ei eg svefnró finn.
Eg horfi út’ í myrkrið hljóður,
því hálfopinn glugginn er;
þar viðkvæmur vonlífsins óður
á vængjum mig ber að hjarta þér.
Bergmál óþektra óma
andvarp um þögla nótt,
stjömublik leiftrandi ljóma
úr læðing mig vakti svo hljótt;
þin mynd um ljóðheiminn líður,
svt' tétt sem næturblær.
Mitt ástþrungna brjóst þín bíður
af Kílheitri þrá mitt hjartað slær.
Ó, mitt hjarta er ávalt hjá þér,
í huga eg þig lít,
en, ó, þú ert ekki hjá mér
og c-kkert svar eg hlýt.
Um trjágreinar náttvindar næða,
með nöpriyn harmsins brag
og einvera raddimar ræða
um ráðgátu lifs míns og örlagadag.
Þú ætlar að eg þér gleymi,
en eg samt man þig vel;
i bamii eg blítt þig geymi,
á braut um lif og hel.
Og yfir eilífa hafið,
þú ert mér í dauða bál,
því nafn þitt er greipt og grafið
já, grafið um eilifð í mína sál.
, Jóhannes Stephanson.
Spaug og alvara.
Business and Professional Cards
Dr. R. L. HURST,
Vtember ot Royal Coll. of Surgeona,
Eng., útakrifaBur af Royal Coilege of
Physldana. London. SérfræBlngrur t
brjóat- tauga- og kven-ajðkdðmum
—Skrtfat 105 Kennedy Bldg., Portage
Ave. (A rrötl Baton'a). Tala. M. 81«
Heimlll M 2898. Ttmt til rtBtaia
kl. 2—5 og 7—8 e.h.
Dr. B. J.BRANDSON
Office: Cor. Sherbróoke & Wiliiam
TKI.EPHONK GARRV 1130
OrPICE-TfMAR-. 2—3
Heimili: 776 Victor St.
Trkephonb garry aai
Winnipeg, Man.
THOS. H. JOHNSON og
HJÁLMAR A. BERGMAN,
fslenzkir l'iRfræBingar.
Skripstopa:— Koom 8xi McArthur
Buildinit, Portage Avenue
Xritun: P. O. Box 1050.
Telefónar: 4503 og 4504. Winnipeg
Joseph T, Thorson
íslenzknr Iögfræðingur
Arltiin:
CIMPBELL, PITBUDO & COMPANT
Farmer Building. • Winnipeg Man.
Phona Maln 7540
Dr. O. BJ0RN80N
Office: Cor. Sherbrooke & WiHiam
bíl.EPHONK,GARRV 32«
Office tímar: 2—3
HEIMILI:
764 Victor Stroet
rEI.KPMONEl GARRV TÖ8
WÍHnipeg, Man.
J. G. SNÆDAL,
iTANNLŒKNIR
614 Somerset Block
Cor. Portage Ave. og Donald Street
Suite 313. Tals. main 5302.
Dr- J. Stefánsson
401 BOYI) ltt,l>0.
Cor. Portage and Fkimonton
Stundar eingóngu augna, eyrna,
nef og kverka ajúkdóma. — BSr
aC nitta frá kl. 10—12 t ti. r,g
2—6 e. h. — Tnlsími: Main 4742.,
Helmlli: 105 OUvla St. TaUíml:
Garry 2315.
Gísli Goodman
TINSMIÐUR
VKRKSTŒÐI:
Horni Toronto og Notre Patne
Phone
Qarry 2988
Helmilla
Qarry 899
J. J. BILDFELL
FASTEIQnASALI
Room 520 Union Bamc -
TCL. 2685
Selur hús og lóflir og annast
alt þar aðlútandi. Peoingalan
J. J. Swanson & Co.
Verzla með (asteignir. Sjá um
leigu á hú.um. AnnaM lán og
eldsábyrgðir o. fL
504 ITx" Kefndngton.PnrLASoUtta
Phone Main 2597
Steam No-More
GLERAUGNA HREINSARI |
er samsetningur sem hver maður er gler- j
augu brúkar œtti ekki aS ver. án. Ef ein- 1
staka sinnum s tt á gl raugun, heldur það !
þeim hr inum og ver ryki að setjastá þau, i
Breyting loftslags frá kuida til hita, setur
ekki móðu á þau. Þér getið ekki ímyndað I
yður hvaða ágætis efni þetta ertil að halda
gleraugum hr inum. Vér ábyrgjumst það, !
annars fœst peningunum skilað aftur.
VERD 25 cts.
WINNIPEG INTRODUCE CO.,
P.O. Box 56, - Winnipejj, Man
A. S. Bardal
843 SHERBROOKE ST.
selnr likkistur og annast
am úiLarir. Allur útbún-
aður sá bezti. Ennfrem-
nr selur hann allskonar
minnisvarða og legsteina
f»'» Ho mlll Qarry 2181
h OfYIco „ 300 og 878
Tals. G. 2292
McFarlane & Cairns
æfðustu skraddarar í Winnipeg
335 |lotr« Oama Avs.
s dyr fyrir vsstan Winnip.g leikhás
Thorsteins*on Bros.
& Cotnpany
Bygtjg hút, selja I66ir, útvcg*
lin of ekUábyrgð
ró«: M. 2992. Hnni al BU(.
t.: e. TM. Wlnl|H«. H—
svo les eg þetta x helgu bókinni, að
ekki sé hægt að misbjóða kærleik-
anum, sem stýrir og stjómar hönd-
inni.
Svo enda eg þessa spaugfullu al-
vöru mína og bið ritstjóra Lög- j
bergs svo vel gera, að taka þessar
fáu línur 5 sitt heiðraða blað.
V6r leggjum aáretaka áhermlu á a>
■elja meðöl eftir forekrtftum læknJL
Hln beztu melöt, aem hsegt w at H,
•ru notuð etngöngu. þegar þ«r kom-
10 me5 forakrlfUna Ul vor. meglB )«,
▼era vlaa um að fá rétt þaS aem
læknlrtnn tekur UL
OOLCURIOH * co.
Notre Dame A«a og SherbrookQ «a
Phone Oarry 189« og 2891.
OlfUngaleyftabréf
12. 18. 18.
í
Minningarorð.
María Elín Jósafatsdóttir, kona
Þorstéins bónda Sigurðssonar,
andaðist að heimili þeirra hjóna
nálægt Hazelcliffe P.O. i Saskat-
chewan, þann 17. janúar síðastliö-
inn. Banamein hennar var heila-
bólðafll. María sál. var fædd á
Ási í Kelduhverfi fimtánda dag
ágústmánaðar árið 1863. Foreldr-
ar hennar voru þau hjónin Jósafat
Gestsson og Helga Hallgrimsdótt-
Ólst hún upp hjá foreldrum sinum
þa rti lhún tíu ára gömul misti
Eg skal segja þér það, kærleikur j föður sinn, en eftir það hjá Krist
góður, hvers eg óska. Mig langar
til að geta byrjað vinnu, þegar sum-
arið kemur, og sólin er farin að
endurreisa alt, sem dautt hefir
verið undir hvítahjúpnum hans
Frostúlfs gamla. Þeim sem er alls
þurfandi, hættir oft við að vera of
kröfuharður við hjálpar hendina.
Og það getur fariö svo stundum,
að hann misbjóði henni með slíku.
Þá er nú fyrst að telja upp, hvaö
það er, sem eg þarf til að geta
byrjað verkið: Fjórar ekrar af
landi, þó þær séu grænar af grasi
að ofan, þá hvolfi eg því niöur, og
set i staðinn kartöflur. Svo óska
eg að sjá laglegt íveruhús á landinu
og tveggja kúa fjós, meö hænsa-
kró við þaö, sem geti innibyrgt 20
til 30 hænsi. Mér er farin að
leiðast þessi ósjálfstæða mín. Þeg-
ar eg hugsa til þess að konan og
börnin þurfi að neyðast til þess að
leggja sér til munns þá mola, sem
syndspilti sælkerinn hefir troöið á
undir fótum sér. Og af þessari á-
stæðu er þaö mest sprottiö, aö eg
vildi sýna hjálparhendinni fram á
kiringumstæður þurfamannsins. En
jáni Sigurðs-syni á Hóli í Kinn í
Þingeyjarsýslu fram að tvítugs-
aldri. Eftir það var hún í vinnu-
mensku þar til hún fluttist til
Ameriku 1891. Hún giftist eftir-
lifandi manni sínum, Þorsteini Sig-
urðssyni, frá Refsstaö í Vopnafiröi,
árið 1897. Bjuggu þau hjón fyrst
í Argyle bygð í Manitoba, en fluttu
vestur í íslenzku bygðlna norðaust-
ur af Esterhazy í Saskatchewan
fyrir tólf árum og bjuggu þar síð-
an, imz samvistartíminn var á
enda. Þeim hjónum varð ekki
bama auðið, en pilt tóku þau til
fósturs, Alfred, sem nú er laust
yfir fermingaraldur.
Maria sál. var góð kona, vel
kristin og vinsæl. Manni sinum
reyndist hún trygg og ástrík eigin-
kona í heilsnleysi hans og öðru
böli margvíse’.gu, sem þau hjón áttu
við að stríða. Minning hennar
mun verða blessunarrík öllum'; sem
til þektu.
Hún var jarösungin 29. janúar,
af presti Isafoldarsafnaðar í graf-
reit bygðarmanna.
G. G.
Álvarleg íhugun.
Það getur orðið liættu-
legt, ef menn tapa matar-
lystinni og það skyldi eng-
inn trassa að íhuga það,
því þá eru meltingarfærin
í ólagi. Þér ættuð þegar
í stað að brúka “Triner’s
American Elixir of Bitter
Wine,” eins og Rud. Kar-
afiat, sem skrifar oss (á
þessa leið: “Eg var ekki
mjög veikur en tapaði
matarlystinni og gat ekki
melt matinn. Eg hafði
ógurlega:n vindgang, sem
olli mér þrauta þar til
eS byrjaði að brúka Trin-
er’s American Elixir of
Bitter Wine. Þetta er gott
meðal og bætti mér fljótt
og vel. Enda er heilsan
tigæt nú.” Það er liægt að
mæla með því við slapp-
leika, taugaveiklun, harð-
lífi, og meltingarleysi.—
Verð $1.30. Fæst í lyfja-
búðum. Jos. Triner Man-
nufacturer, 1333-1339 S.
Ashland Ave., Chicago.
Bakverkur er vanalega
kvalafullur. Reyn Triner’s
Liniment. Set fyrst heitan
vatnsklút á bakið á sára
blettinn og síðan liniment-
ið. Verð 70c. með pósti.
Meööl þau sem aö ofan eru auglýst
—Joseph Trieners Remedies—fást
hjá The Gordon Mitchell Drug CtK,
Winnipeg.