Lögberg - 31.08.1916, Blaðsíða 7

LÖGBERG, FIMTL DAGINN 31. AGÚST 1916
Heilbrigði.
Dýrtíðin og matarrœði.
I ófriSarlöndunum verSa menn
nú á tímum, einkum alþýSustéttirn-
ar að spara viS sig flesta hluti og
neita sér um margt, sem áSur var
jafn vel taliS nauSsynlegt og sjálf-
sagt. Menn lifa þar þvi meS öSr-
um orSum mjög spart í mat og
drykk, og leggja sér þaS til munns,
er áSur þótti lítil eSa engin matsemd
í, svo sem ýmsa sveppi, ætijurtir
og fleira.
AS hálfu þess opinbera og ýmsra
félaga, er haldiS uppi námsskeiS-
um úti um alt í matreiSslu og hús-
stjóm. 'Þar er nemendunum kent
aS búa til ódýran mat en þó hollan,
og lögS sérstök áherzla á, aS leiS-
beina og kenna fólki nýtni og spar-
semi. ÞaS eru gefnar út ótal rit-
gerSir um tilbúning matar á ein-
faldan og ódýran hátt, og er þess-
um ritum útbýtt gefins í allar áttir.
ÞaS er yfir höfuS reynt aS innræta
mönnum nauSsyn þess aS lifa “ein-
földu lífi”, svo í matarræSi sem
öSru.
II.
ÞaS er skoSun og kenning ýmsra
lækna og hagfræSinga, aS fjöldi
manna hafi bæSi fyr og síSar lifaS
í óhófi. Þetta er þann veg aS skilja,
aS menn éti og drekki meira en góSu
hófi gegnir, kunni ekki magamáliS.
Því er meira aS segja haldiS fram,
aS þeir muni liklega fleiri, er deyja
úr ofáti en hinir, er farast úr
hungri. — MeSal æSri stétta þjóS-
félaganna eru þeir margir, er “of-
þyngja sér rneS óhófi i mat og
drykk”. En afleiSingin af ofmiklu
áti er meSal annars sú, aS maginn
og meltingarfærin “gefa frá sér”,
og/heilsan bilar. OfmikiS át hefir
einnig þaS í för meS sér, aS fæSu-
efnin verSa ekki líkamanum aS not-
um, og fara þau þá forgörSum, út
í veSur og vind. — Þannig er öllu
óhófi samfara heilsuspilling og
eySslusemi.
Fyrir }>vi er öílum nauSsynlegt aS
gæta hófs í matarræSi, ekki síSur
en í öSrum efnum.
Danskur læknir aS nafni M.
Hindhede heldur því fram, aS
margir eySileggi 'heilsu sína og
stytti lífiS meS ofáti. Hann álítur
t. d. aS menn neyti alment ofmikils
af kjöti, og spilli heilsu sinni meS
því. Hann vill aS menn lifi meira
á jurtafæSu en gert er; þaS sé
miklu hollara en kjötátiS. 1 sama
strenginn taka margir aSrir læknar
og heilbrigSisfræSingar, og þar á
meSal hinn góSkunni læknir okkar,
Steingrímur Matthíasson.
En þetta, hvaS hollast er til fæS-
is er aSeins önnur hliSin á málinu.
Hin hliSin á því er kostnaSurinn,
hvaS hver fæSutegund er dýr, boriS
saman viS næringargildi hennar.
Og þaS er einmitt sú hliSin á þessu
máli, sem hlýtur aS verSa þung á
metunum í þessari dýrtíS, sem nú
er.
III.
ASalefnaflokkar fæSutegundanna
eru eggjahvítuefni, feiti eSa fitu-
efni og kolefni (mjölefniS og syk-
urefnin). Aúk þessa má nefna
vatniS og steinefnin. En steinefn-
in eru vanalega blönduS saman viS
fæSutegundimar, bæSi úr dýrarík-
inu og plönturíkinu, ýmist af sjálfu
sér, eSa þaS er gert viS matreiSsl-
rnna.
Eggjahvítuefnin fáum vér úr
kjöti, allskonar fiski, eggjum, korn-
mat, einkum baunum o.s.frv. Feit-
ina fáum vér úr smjöri, tólg, feitu
kjöti, iheilagfiski (lúSubeinum og
rafabelti), síld, mjólk o. fl. Og
kolaefniS fáum vér úr allskonar
mjöli, sykri, garSávöxtum o.s.frv.
■ '
WINDSOR
DAIRY
SALT
■7 ^ i & A
Viss með að
Vinna Verðlaun
WINDSOR
SMJÖR
C.n.ad» ‘ SALT
THÍ CAM^DI^ SALT CO., Ltd.
TaliS ihefir veriS, aS fullorSinn
karlmaSur viS hæga vinnu, þurfi á
dag:
Af eggjahvitu .. 120 gr.
■— fitu ....... 60 —
— kolvetni .. .. 500 ■—
Sainkvæmt skoSunum ýmsra
fræSimanna nútímans, er þetta
cggjahvítumagn, sem hér er tilfært
ofmikiS. FæSiS verSur meS þvi_
móti ekki eins holt og notasælt, en
miklu dýrara en ella.
Eftir kenningu Hindhede þarf
fullorSinn maSur til fæSis á dag:
Af eggjahvítu ... 80 gr.
— fitu.........100 —
— kolvetnum . . . 500 —
Þegar þessar tölur eru bornar
saman viS hinar á undan, þá sést,
aS Hindhede ætlar manninum
minna af eggjahvítuefnum, en aft-
ur meira af feitiefnum.
UndirstaSa allrar matreiSslu er í
því fólgin, aS efni fæSunnar sé í
hæfilegum hlutföllum. ÞaS má
ekki vera ofmikiS af einu efni, t.d.
eggjahvítu, í hlutfalli viS annaS.
En nú er þaS einmitt skoSun
margra, aS fæSi manna alment sé
auSugra af eggjahvituefnum en
ætti aS vera aS réttu lagi. Flestar
þær fæSutegundir sem mikiS er í
af eggjahvítuefnum, t.d. kjöt, eru
vanalega dýrari en annar matur.
Þessvegna er um aS gera aS neyta
eggjahvítuefnanna i hófi, og nota
ekki meira af þeim, en þörf líkam-
ans krefur. ^
I heilsufræSis-inngangi til mat-
reiSsiubókar Jónínu SigurSardóttúr
frá DraflastöSum, segir Steingrím-
ur læknir Matthíasson:
“Þó aS eggjahvítuefnin séu góS
og okkur ómissandi til aS bæta upp
slit vöSva vorra og endumýja
ýmsa líkamsparta, sem siitna, þá
eru þau hins vegar léleg sem elds-
neytisfæSa, því aS þau brenna
langt um örSugar og langt um
seinna, heldur en hin fæSuefnin.
Og þegar miikiS berst af þeim, þá
myndast viS bruna þeirra aska og
gjallefni, sem eru óholl, og líkam-
inn getur ekki losnaS viS nema meS
töluverSum erfiSismunum. Þessi
úrgangs-efni eggjahvítunnar, skilj-
ast úr blóSinu á leiS þess gegn um
lifur og nýru, og fara síSan burt
meS saur og þvagi. En ef þau ná
,aS safnast fyrir í blóSinu aS nokkru
ráSi, sýkist líkaminn meS ýmsum
hætti, af gigt, taugaveiklun, höfuS-
verk, hægSarleysi o. fl. Hollast er
því, aS í fæSunni sé ekki meira af
eggjahvítuefnum 'en vér nauSsyn-
lega þurfum. Mj'óg mikiö af kjöti
og fiski er öllum óholt.”
IV.
FæSuefnunum má breyta á
reiikningslegan hátt í hitaeiningar.
Hitaeining (“kalorium”) er þaS
hitamagn, sem þarf til þess aS 'hita
einn lítra af vatni um i° Celsius.
ViS þennan útreikning leggja flest-
ir til grundvallar >
aS 1 gr. af feiti . . . geri 9,3 hitaein
1 — - kolvetni — 4,1 —
1 — - eggjahvítu — 4,1 —
FullorSinn, meSal-'karlmaSur er
talinn aS þurfa viS hæga vinnu ná-
lægt 3000 'hitaeiningum á dag. Ef
vinnan er erfiS, og henni er sam-
fara vosbúS og hrakningar, veitir
ekki af aS maSurirm fái daglega
3500 hitaeiningar eSa jafnvel meira.
Hinsvegar kemst sá af meS miklu
minna, er ekki vinnur neina likam-
lega vinnu. Honum nægja 2500
hitaeiningar á dag. Og sá sem ligg-
ur þjáningalaus í rúminu, kemst af
jneS 1800 hitaeiningar.
Annars er þaS eins og sýnt er, og
gefur aS skilja, aS mjög er mis-
munandi, hvaS mikiS fólk þarf aS
borSa. Fer þaS eftir aldri þess og
þroska, kvnferSi, erfiSi ieSa á-
reynzlu, hvar á hnettinum veriS er
o. s'. frv.
En nú eru þaS margir, bæSi karl-
ar og konur, einkum í kaupstöSum
pg bœjum, er ekki leggja á sig neitt
erfiSi eSa neina vinnu, en neyta þó
daglega sem nenmr 3000—4000
hita'ein. i mat og drykk. Hver er
svo afleiSingin. — Þessu svarar
Hindhede (Tidskrift for Land-
ökonomi 1915) á þá leiS, aS sumir
verSi offeitir, safni istru. En fyr-
ir flestuni hinum fari þaS svipaS og
mögru kúnum hans Faraós, sem
átu feitu kýrnar, en voru jafn magr
ar eftir sem áSur.
Hér fer á eftir tafla, er sýnir
næringargildi eftir verSi, eSa ihvaS
margar hitaeiningar fást fyrir einn
eyrir í ýmsum matartegundum*)
Sild .. . . . . er gefur 200
Maís........- — 125
Hafragrjón . - — 119
Baunir .... - — 1 ro
RúgbrauS . . - — 91
Sykur .... - — 80
Kartöflur . . - — 75
HveitibrauS . - — 60
BlóSmör ... - — 60
Smjör .... - — 54
Þorsk .... 7 — 5°
• - — 36
. . - r— 30
. - — 20
. . - — 20
Eftir töflunni aS dæma er síld
lajng-ódýrust, boriS saman viS ihita-
gildi hennar. Þar næst er maís.
hafrar og baunir. Kjöt er þar á
móti i háu verSi, miSaS viS hitagild-
iS, og ættu rnenn þvi, allra hluta
vegna, aS takmarka neyzlu þess.
Hinsvegar er sjálfsagt fyrir fólk,
bæSi í sveitum og eins viS sjávar-
síAina aS afla sem mests af kartöfl-
um. _ Þær eru holl fæSa og nærandi.
Yfir 'höfuS ættu menn, ekki sízt
núna í þessari dýrtíS aS leggja
stund á garSræktina, og rœkta scm
mest af rófum, kartöflum og öðrum
garðjurtum.
ÞaS er hneyksli aS vér skulum
enn flytja inn kartöflur fyrir tugi
þúsunda króna. — ÁriS 1912 nam
verS á innfluttum kartöflum 64 þús'.
kr., en 1913 74 þús. kr.
V.
ASalreglan ætti aS vera þaS, aS
færa sér sem bezt í nyt alt þaS sem
landiS gefur af sér, eSa ræktaS
verSur hér, því aS “holt er heima
hvaS”. Þár á meSal eru allskonar
garSávextir, fjallagrös, söl o. fl. —
Ndkkur þessara landsnytja, saman
viS og samhliSa mjólk og afurSum
hennar, svo sem sykri, ætti aS spara
bændum kaup á útlendri matvöru,
aS svo miklu leyti sem því yrSi
komiS viS. — En annars er nú flest-
ur kornmatur tiltölulega ódýrari en
aSrar neyzluvörur. ÞaS er þvi, nú
sem stendur mun ódýrara aS lifa á
kornmat en t. d. kjöti og fiski.
ÞaS er sjálfsagSur hlutur og
önnur aSalreglan, aS lifa svo ódýrt
sem kostur er á, án þess 'þó aS svelta
sig eSa sina. Hér er átt viS þaS,
eins og eg veit aS allir skilja, aS
menn neyti aS öSru jöfnu þeirra
fæSutegunda, sem minst kosta.
Nú er þaS sýnt hér aS framan,
aS verShæS á matvælum og hollusta
þeirra fer ekki ætíS saman. Dags-
fæSiS—3000 hitunareiningar—kosta
mismunandi, eftir því á hverju
maSurinn lifir. Hverjar 100 hita-
einingar i kjöti, smjöri eggjurn,
kaffi víni o. fl. kosta margfalt
meira en aSrar hundraS hitaeining-
ar í síld, kartöflum, hafragraut,
rúgbrauSi, smjörlíki, mjólk o. s. frv.
— Þyí er þaS, aS mönnum getur
liSiS eins vel og jafnvel betur meS
því aS lifa mest á kartöflum, róf-
um, síld, tólg, hafragraut, rúgbrauSi
og mjólk, eins og kjöti, þorski, eggj-
um o.s.frv. — En verSmunurinn
ársfæSi -mannsins getur numiS 100
til 150 kr. og jafnvel meiru, eftir
því, á hverju hann lifir.
-Til þess aS skýra betur þennan
verSmun á fæSi manna, skal eg
nefna dæmi úr skýrslum Hindhede,
sem manna bezt hefir rannsakaS
þetta.
ÞaS eru þrír menn, sem dæmin
eru um, bóndi, grasbýlingur og
tannlæknir. FæSi þeirra hvers fyr-
if sig nam 3000—3696 hitaeining
um á dag. Hér munar því minstu
um næringargildiS. — En þaS ein-
kennilega viS þetta er verSmunur-
inn á fæSi þeirra.
Hverjar 3100 ihitaeiningar i fæSi
grasbýlingsins kostuSu 37 aura, þar
af 6 aurar fyrir kjöt, í fæSi bóndans
50 aura, þar af 11 au. fyrir kjöt,
og í fæSi tannlæknisins kr. 1,13 og
þar af 30 aurar fyrir kjöt. Auk
þess neytti hann víns, sem lika er
reiknaS til hitaeininga Og taliS meS
i fæSiskostnaSinum.
FæSi grasbýlismannsins nam
3696 hitaeiningum og kostaSi þvi
alls 44 aura um dag'nn. FæSi hinna
var ekki eins hitaríkt, og aS því
leyti til lakara, en þó dýrara, eins
og þegar er getiS. ÞaS hvaS fæSi
tannlæknisins varS dýrt, kom aSal
lega af því, aS hann neytti meira
kjöts en hinir og drakk vín meS
inat.
}ÞaS er því ekki sama, hvernig
ménn lifa, eSa hvaS þeir leggja sé'r
11 munns. AS spara 10 aura á dag
í mat, nemur því hvem einstakan
kr. 36,50 um áriS. Fyrir heimili
meS fjórum mönum eru þaS 146
kr. árlega. — Eftir 30 ár, er þessi
upphæS—146 kr.—meS rentum og
rentu-rentum orSin 9300 kr. ÞaS
er laglegur skildingur S. S.
—Freyr.
landsins hafa hvaS eftir annaS
spreitt sig á þvi, svo eg verS nú aS
biSj ykkur aS virSa mér til vorkun-
ar, þótt eg hafi fátt fullkomiS fram
aS bera. En eitt get eg sagt ykkur
strax, til huggunar, eg ætla mér ekki
aS reyna aS rekja sögu Canada, þaS
myndi alt of langt mál fyrir ykkur
núna, því þaS munu vera um 400 ár
síSan Columbus fyrst kom til- þessa
lands, þaS mun hafa veriS 1492; en
Leifur Eiríksson minnir mig kæmi
til þessa lands um 1000.
Ekki heldur ætla eg aö reyna aS
telja ykkur alla kostina, sem þetta
sólríka land hefir, jafnvel fram yfir
öll önnur lönd heimsins.
Mér dettur í hug dálítil grein, sem
eg las i öSru íslenzka blaSinu ekki
alls fyrir löngu, þar sem getiS er
um íslenzka konu í Winnipeg, sem
ferSaSist vestur á Kyrrahafsströnd
og sókti þangaS munaöarlaus börn,
tók þau aS sér og gekk þeim í móö-
urstaö. Þetta þótti eins og var lofs-
vert miskunnarverk. En mörg eru
þau miskunnarverkin, sem Miss Can-
ada hefir gert og þaS jafnvel á okk-
ur íslendingum.
Eg ímynda mér aS engin þjóS í
heiminum eigi Miss Canada meira
upp aS unna, en vér Íslendingar,
enda er eg sannfærSur um, aS engir
unna henni betur en íslendingar.
Henni eigum ViS mörg af okkur (ef
til vill) líf og frelsi aS þakka.
iMunaöarlaus börn vorum viS aS
mestu, þegar viS komum í þetta
land, þar sem viS uröum aS hrekj-
ast burtu af íslandi fyrir fátækt,^ör-
birgS og óblíöu náttúrunnar, sem
heita má aS haldi landinu í heljar-
greipnm. MóSir vor ísland hafSi aS
vísu fætt okkur af sér og gert alt
sem hún gat til þess aS ala önn fyr-
ir okkur; en hún var svo fátæk, henni
var svo oft kalt, aS okkur lá stund-
um viS aS frjósa á brjóstum henn-
ar; fram undan sáum viS enga von
um betri framtíö. En þá rétti Miss
Canada sína hjálparhönd yfir hafiS
og bauö okkur sitt fóstur, bauö okk-
ur aS sitja til borös meS sér og njóta
meS sér sinna ótæmandi auSæfa.
Mér finst v'iS vel mega taka und-
ir meS skáldinu okkar, SigurSi Jó-
hannessyni, þar sem hann kveöur
um Canada:
aldrei átt rétt til aS lyfta höföi eSa
líta framan i ærlegt og gott fólk. Og
sá blettur heföi aldrei aö eilifu orS-
iö þveginn af þjóSflokki vorum.
Algerlega var þaS sama meS
Canada.
ASrar nýlendur og riki hins brezka
veldis lögSu strax fram alt er þau
gátu; átti Canada aS horfa á alt
þetta og hreyfa hvorki hönd eSa:
fót. Eg segi nei, og þúsund sinnum
nei.
Canada gerSi skyldu sína gagn-
vart alrikinu og gagnvart frelsi og
menningu alls heimsins, og íslend-
ingar hafa einnig, sem betur fer,
gert skyldu sína gagnvart Canada
og eg vona, aö þaS verSi nóg til þess
aS Canada og alt 'hiS brezka veldi,
já, og hver veit hvaS, veröi frelsaö
frá því hörmungar ánauSaroki, sem
viS öll megum búast viö ef viS bíö-
um ósigur.
Sir Wilfrid Laurier sagöi i ræSu,
sem hann hélt í þinginu vetur:
“I speak my whole soul and heart
wjhen I say, that if Germany were
to win this wlar, I would be thank-
ful that providence should close my
eyes before I saw the sun rising on
such a day.”
Þetta er ,gott dæmi um hvaöa hug
mestu og beztu menn landsins bera
í brjósti til síns föSurlands.
Heiöruöu tilheyrendur ! ViS eig-
um öll aS minnast þess ætiS og æf-
inlega, aS þetta land var og er okk
ar griSastaSur, og undir framtíS
þess er líka komin framtíSarvelferS
okkar allra.
Hvergi í heiminum gat okkur liö
iS betur en hér í Canada; ekkert land
í heiminum hafSi eins mikla auS-
legS og gæöi fram aS bjóöa okkur
eins og Canada, og af rikdómi þessa
lands höfum viS meötekiö marg
falda uppskeru.
vSvo ,aö endingu vil eg taka undir
meö Magnúsi Markússyni, þar sem
hann kveöur um Canada:
“Vort kæra land, meS kraft og
og þor,
vér kjósum hjá þér skjól!
Ó, vef aö brjósti börnin vor;
þig blessi drottinn -sérhvert spor,
og ætíS krýni sigursól
þinn svása veldisstól.
“Þú
foröum fátæka og
Minni Canada.
Plutt 11 skeuitlsanikoimi Goodtempl-
ara á Hayland Hall, 8. Júlí 1916.
Eftir J. K. Jónasson.
(paS var ekki óform mitt, aS þessi
ræSa kæmi á prent; hún var I hasti
KerS. En þar eS góSkunningi minn
Jón Jónsson frá SleSbrjót hefir fund-
18 köllun hjá sér til þess aS gera op-
inberlega athugasemdir viS viss atriSi
I henni (í Helmsk. 10. Ágúst), og
hagar svo orSum sínum aS hugsa
mætti aS eg hefSi látiS I ljós skoSun,
sem ekki mætti óátalin, álit eg mig
til knúSan aS birta helztu atriöt, til
þess aS almenningur geti séS hvaS
þaS er, sem honum þykir varhuga-
vért. Skal þð ekki fariS frekara út
í þetta mál aS svo stöddu. J.K.J.)
tókst oss
smáa,
er fornan létum bústaS vorra áa,
oss fóstur bauöst meö fylsta kær-
kærleiks hóti,
og faSminn stóra breiddir oss á
móti.
Vér ætíS skulum unna þér af
hjarta,
sem oss hefir senda vonarstjörnu
bjarta
og fögru ljósi’ á farbraut vora
stráir
og frægöar gengi niöjum vorum
spáir.”
Já, mér finst viS ættum aö vera
trú og þakklát fyrir'Ttít þaö góöa,
sem þetta land hefir gert fyrir okk-
ur, og sannarlega erum viö þaö líka,
eins og sjá má af hluttöku íslend-
inga í því aS verja fósturland sitt
og þaS ríki sem þeir tilheyra og
hafa svariS hollustu.
Þaö hefSi veriS þaS mesta
þakklæti, sú mesta niöurlæging fyrir
okkur Islendinga, hefSum viS ekki
lagt til okkar litla skerf, þegar um
frammtíö og frelsi fósturlandsins
var aö ræSa.
En þaS var engin hætta á slíku.
íslendingar hafa ávalt sýnt þaS
orSi og verki, aS þeir kunna aö
meta gæSi þessa lands, aS þeir
kunna aS meta alt þaS góSa, sem
þeir hafa oröiS aSnjótandi í þessu
heimisfræga Canadalandi. Já, þeir
hafa lagt til sinn skerf; þeir hafa á
samt öSrum Canadamönnum unniS
sér ódauSlega frægS fyrir framkomu
sína; engir menn af öllum þeim milj-
ónum, sem nú berast á banaspjótum,
hafa sýnt meiri frægS, meira hug-
rekki og meira þol en einmitt Can-
adamennirnir; og hvaö sýnir þaS ?
Þaö sannar, aS þeir eru vel uppald-
ir, aS þeir hafa veriö aldir upp í
frjálsu landi og heilnæmu loftslagi,
sem óvíSa mun betra í öllum heim-
inum. Já, uppaldir viS allsnægtir
lífsins, og eru svo fúsir og glaöir aS
leggÚ Hf og fjör í hættu fvrir frain-
tíöarvelferö sína og annara.
ÞaS eru, því miSur, til menn, sem
álíta aS Canada hefSi aldrei átt eöa
þurft aö fara út í þetta v'oöa stríS,
og láta sig jafnvel litlu skifta hver
úrslitin veröa; en slíkt er aö mínu
áliti af mikilli vangá talaS og nær
engri átt.
HvaS gat Canada annaS gert?
ÞaS er aö vísu satt, aS Canada var
frjálst, algerlega fjálst aS fara í
stríöiö og frjálst aS vera fyrir utan
þaö; en þaS er oft vandfariö meS
frelsiS.
Canada vissi aS Bretland var
komiö í stríS viS sterka og öfluga
Business and Professional Cards
Dr. R. L. HURST,
Member oí Royal Coll. of Surgúons,
Kng„ útskrlfaCur af Royal Colleffe of
Physlclans, London. SérfræCingur 1
brjóst- taugra- og kven-sjúkdömum.
—Skrlfst. 89fi Kennedy Bld*., Portagre
Ave. (4 mótl Baton'a). Tals. M. «14.
HelmlII M 28 9«. Tlmi tll vtCt&íe:
kl. 2—5 og 7—« e.h.
Dr. B. J. BRANDSON
Office; Cor. Sherfirooke & William
TELEPllONIl QARRY 3SO
Offich-TImar;
2—3
Heimili: 776 Victor8t.
Teleprone oarry 381
Winnipeg, Man.
THOS. H. JOHNSON og
HJÁLMAR A. BERGMAN,
fslenzkir lógfræfliagar,
Skrifstofa;— Room 8ii McArthur
Building, Portage Avenue
Áritun: P. O. Box 1656,
Telefónar: 4503 og 4504. Winnipeg
Gísli Goodman
TINSMIÐUR
VERKSTŒÐI:
Komi Toronto og Notre Dame
Phone —•
Qarry 2988
Heirailfjp
íarry 899
V«r legrjum s«rstaka Ahermiu á at
seija meðbl eftir forskrlftum
Hin bestu meiél. sem hmgt n at tt
em notuS eingöngu. kegar þér kem
I# mel forskrifUna tll vx»r, merit! þé>
vera vlas um at) fé rétt þaB eeir
læknlrinu tekur tll.
OOIXTUœtTGH & CO.
líotre Dame Ave. og Sherbrooke 8»
Phene Garry 209 og 1991.
GiftlngaleyfUbréf eelé
J. J. BILDFELL
FA8TEiaNA8ALI
Room 520 Union Bank
TEL. 2085 !
Selur hús og lóOfr og annasl
alt þar aölútandi. Peningaláu
Dr. O. BJORN&ON
Office: Cor, Sherbrooke & William
Telephonr, qarry 388
Office-tímar: 2—3
HEIMILI:
764 Victor •trect
ttLEPUONEi garry T63
Winnipeg, Man.
J. J. Swanson & Co.
Verzla mefS fasteágnir. Sjá um
leigu á húsum. Annast lán og
eldsábyrgðir o. fl.
>04 Tl«e K——I mn HHilili
Phone Matn 8*97
Blesslst og blómgist
Canada.
okkar kæra
Skrítlur.
Ost
Nau
Fffg
HeiöruSu áheyrendur
Fyrir marg-ítrekaSa beiöni stúku-
bræSra minna, sem standa fyrir
þessu hátíSarhaldi hér i dag, kem eg
nú rétt einu sinni enn fram fyrir
ykkur til aS ávarpa ykkur, og verk-
efniö, sem fyrir mig er lagt, er aö
tala hér minni Canada.
T>aS er ekki vandalaust verk aS
tala fyrir minni hins hjartkæra fóst-
urlandsins, sem gengiS hefir okkur
öllum í móöurstaS; þaS er líka svo
margbúiS aS tala fyrir minni Can-
ada, rekja og þræöa söguna, lýsa
hinum mörgu kostum þess og gæS-
um, aö þaS er ekki heiglum hent aS
hafa þar nokkru viS aS bæta.
Mjestu og beztu ræöuskörungar
Stórkaupmaðurinn: Hönd dóttur
minnar fylgja 25,000 kr.
Biðillinn: Þá fær hún 50,000
kr. i heimanmund.
Stórkaupm.: Nei, alls ekki.
Biðillinn: Hún hefir þó vist
trvær hendur, er ekki svo?
Kenslukonan: HvaS sjáum viS
yfir höföi okkar, þegar fagurt veS-
ur er.
Elísabet: HeiSan himininn.
Kensluk.: En þegar þykt er loft
og rigning ?
Elísabet: Regnhlíf.
Presturinn: Jæja, Pétur minn,
þaS varS þá ekkert af því aS Lárus
van' dræpi þig um daginn þegar hann
henti 'Steininum í höfuöiö á þér.
Pétur: Ó nei, því miSur.
. .Presturinn: Því miöur! þvi seg-
iröu þetta?
Pétur: Jú, því mig langaSi svo
til aS sjá hann hengdan.
Ritstj. A.: Er þaS satt aS þé'r
hafiö sagt í blaöi yöar aS eg væri
fantur ?
Ritstj. B.: Nei, því blaS mitt
f'lytur einungis nýjar fréttir.
Dómarinn (í réttarsalnum: Og
þer skammist ySar ekki aS vera
kominn liingaS aftur.
Glœpamaðurinn : O’nei , þegar
þér getiS látiS yöur þaS sæma, þá
ætti eg ekki aS þurfa aS skammast
mín.
Konan (os'kureiS): Þú hefir
vist gleymt því, aS eg færSi í búiS
húsgögnin, alt silfurstássiö og alla
peningana. En má eg spyrja, hvaS
lag;Sir þú til?
Bóndinns Eg, o—o, eg lagöi nú
aSeins til friösemi og prúöa dag-
lega framkomu.
Móðirin: Sonur okkar kvartar
yfir oflöngum vinnutíma.
Faðirinn: Þessu get eg trúaS.
Hann vildi víst vinna þar sem
vinnutiminn væri frá 12—1 og einn
klukkutími til borSunar.
Hatin: Hverju mundi ungfrúin
svara ef eg bæöi hennar mér til
Dr J. Stefánsson
401 Boyd Building
COR. PORT^CE AVE. & EDMOflTOfl ST.
Stundar eingöngu augna, eyrna. nef
og kverka sjúkdóma. — Er að hitta
frá kl. I0 - 12 f. h. og 2 — 5 e. h.—
TaUími: Main 3088. Heimili 105
| Olivia St. Talsími: Garry 2315.
A. S. Bardal
843 SHERBROOKE ST,
selur líkkistur og annast
um útíarir. Allur útbún-
aður sá bezti. Ennfrem-
ur selur bann allskonar
minnisvarOa og legsteina
r»l8. He mlli Garry 21 6t
n Otflce „ 300 og 378
FLUTTIR tíl
151 Bannatyne Ave
Horni Rörie Str.
í stærri og betri verkstofur
Tals. Main 3480
KanalyElectricCo
Motor Repair Specialist
J. G. SNÆDAL,
TANNLŒKNIR
614 Somerset Block
Cor. Portage Ave. og Donald Street
Tals. main 5302.
manna, sem éta allar jurtirnar frá
blessuSum skepnunum.
—HieimiIisblaSiö.
Brögð er að þá barnið finnur.
Svo fer langt ihlutdrægni meS
verkveitingar hér hjá Canadastjóm-
inni aö Indiánar hafa sent þriggja
manna nefnd til Mr. Scotts aSstoö-
arumboSsmanns Indiánamála i
Ottawa til þess aS mótmæla hlut-
drægni, sem þeir segja aS fari svo
langt í sambandi viS störf gerS
þeirra á meSal aö óþolandi sé. í
nefndinni eru þrir ættarhöfSingjar
frá Mohawk Indánum; heita þeir
A. S. Smith frá Bjamar kvnþyttin-
um, Harry Martin frá tJlfs kyn-
þættinum, og W. D. Loft einnig frá
Úlfs kynþættinum.
Þegar óstjórnin er svo langt kom-
in aS Indiánar rísa upp til mótmæla
þá er sagan orSin ljót.
Heilbrigður magi.
Það er á vitund manna,
að maginn neitar stund-
um að taka við fæðunni,
liversu vel sem liún er til-
reidd. Þessi matarólyst
er venjulega fyrsta sjúk-
dómseinkennið. Þetta á-
sigkomulag þarf bráðra
aðgerða, og það fyrsta,
semi gera skal, er að fá sér
Triner’s American Elivir
of Bitter Wine, sem tafar-
laust örvar meltingarfær-
in til endurnýjaða starfa,
sem skapar eðlilega mat-
arlyst og styrkir líkam-
ann. Margir sjúkdómar
eru annað hvort beinar af-
ieiðingar a£ hægðalevsi
eða hægðaleysi er lang-
helzta einkenni sjúk-
dómsins.. — Lyf þetta
lireinsar líkamann alger-
lega og ( heldur honum
hreinum. Fæst hjá öllum
lyfsölum. Yerð $1.30. —
Jos. Triner Manufactur-
ing Chemist, 1333—1339 S.
Ashland Ave., Chicago.
Ef þú berð Triner’s Lin-
iment á sára vöðva eða
liðamót, verður þú alveg
hissa hversu fljótt þér
batnar. heitur bakstur og
núningur með þessum á-
burði heldur vöðvunum
sterkum. Fæst í lyfjabúð-
um og kostar 70 cent. —
Póstgjald greitt.
konu?
Hún: SvariS hefi
á reiöum
t:r maSur hafSi áSur hugmynd um.
Undir þeim kringumstæöum v'ar
ekkert fyrir Catiada aS gera annaS
en þaS, sem hún geröi, aS leggja til
eftir föngum menn og fé til hjálpar
ríkinu, sem hún tilheyröi.
Vér íslendingar höfum veriS og
erum á sama hátt frjálsir aS fara í
stríöiö eSa fara ekki; en takiS nú
vel eftir því sem eg segi.
Hvernig hefSi þaS nú litiö út. eft-
ir aö Canacla var komin í stríö, ef
vér íslendingar heföum látiS okkur
þaS engu skifta og setiS heirna á
rassinulm, en horft á þúsundir af
annara þjóöa mönnum leggja fram
alt er þeir áttu til, já, sjálft lífiS, til
þess aS halda uppi heiöri og frelsi
landsins, sem þeir áttu svo margt
gott upp aS unna? Já, hvernig hefSi
þaS litiS út?
ÞaS hefSi veriS litiS niöur á oss
sem afhrak mannkynsins og viö
Canadian Northern Járnbrautar Félagið
óvini, hættulegri og öflugri en nokk- höndum, en þaS er nógur tími til aS
gefa þaS þegar þér biöjiS mín.
A. : HvaSa orS er þaS sem altaf
er stafaö vitláust, jafnvel af lærS-
ustu málfræöingum.
B. : ÞaS get eg ekki sagt þér.
A.: ÞaS er auSvitaS oröiö: vit-
laust:
Hákon litli: Er blátt blóS í hön-
um gamla Beira?
Gvendur: Þ ví spyrSu svona
heimskulega ?
Hákon litli: HefurSu ekki tekiö
eftir.því, aS þegar honum er kalt,
þá er blátt á honum nefiS.
A. : Eg er oröinn jurtaneytandi,
af því eg álít þaS ekki samboöiS
sannri menningu, aS drepa skepnur.
B. : Þér eruS þokkalegur dýra-
vinur, aS ganga í félag þeirra
RAILW4Y
NY LEIÐ TIL
KYRRAHAFSINS
»9 Austur-Ganada
8AILWAY
f eoirn um Jaspcr «>g Mount ltobson garðuna eftlr Yellowheatl skarðinn.
Fram hjá hæsta fjalli; beinasta ferS meS lægstu braut, nýjustu
ferSaþægindi og síSustu aSskildir vagnar til útsýnis. Kurteisasta þjón-
usta—allir þjónar keppast vió at5 láta ySur líka fertSin sem bezt.
Hraðlestir til Kyrrahafsstrandar
FarseSlar til sölu daglega þangatS til 30. Sept.; I gildi til heimferóar
til 31. Október. Viðstat5a leyftS hvar sem er.
Leiðir—Menn geta fariö og komitS metS Canadian Northern, et5a faritS
með Canadian Northern og komit5 metS annari braut—et5a faritS meiS
annari braut og komiö met5 Canadian Northern.
Hraðlestir til Austur Canada ^eaö Íívötnum
Farseðlar ttl sölu daglega til 30. Sept.—gilda fyrir 60 daga. Viðstaða
leyfð hvar sem er.
Þeiðir—Menn geta faritS fram og aftur etia a<5ra leiSina eftir vötnunum.
Járnbrautarleiðlr—Menn geta fariS me<5 Canadian Northern braut-
inni nýju til Toronto og svo austur um Nepigon vatn og á margra
mllna svæði me'8 fram undra fögrum vötnum, sem er alveg eins gott
og endurnærandi og að fara vatnaleiðina og fargjalditS er lægra.
Nýir aðgreindir bókasafnsvagnar til útsýnis.
SpyrjiS farseðlasalann um allar upplýsingar og biðjið um blöð og
bæklinga um fjöllin og ferðirnar, eða skrifið R. Creelman, Gen. Pass.
Agent, Canadian Northern Railway, Winnlpeg.
i