Lögberg - 12.10.1916, Síða 4

4
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 12. OKTÓBER 1916.
lögberg
Gefið út hvern Fimtudag af The Col-
umbia Pre*s, Ltd.,Cor. William Ave. &
Sherbrook Str., Winnipeg, Mam.
TALSIMI: CARRY 2156
SIG. JUL. JÓHANNESSON, Editor
J. J. VOPNI, Business Mananer
Utanáskrift til blaðsins:
J\\í C0LUM8IA PRESS, Ltd., Box 3172, Winnipeg, Maq-
Utanáskrift ritstjórans:
EDITOR LOCBERC, Box 3172 Winnipeg, M|an-
VERÐ BLAÐSINS: $2.00 um árið.
Sýnilegur árangur-
Niðurlag.
Á það var bent í byrjun þessarar greinar að
sýnilegur væri árangur þess, sem reynt hefir
verið að gera í seinni tíð til þjóðernis viðhalds.
Og sú staðhæfing var ekki gerð út í bláinn.
Þótt Dr. Guðmundur Finnbogason væri hér
aðeins stutta stund sem gestur, þá má svo að
orði kveða að hann liafi farið sigurför yfir
landið. Hann getur tekið undir með þeim sem
sagði: “Veni, vidi, vici” (eg kom, eg sá, eg
sigraði).
Hann kom hingað í þjóðvakningarerindum;
hann sá þjóðarbrotið hérna megin; sá fólkið
sjálft og bústaði þess; sá hversu þvi hafði tekist
að varðveita helgidóma frumþjóðarinnar þrátt
fyrir alla baráttu og erfiðleika, og hann sigraði
svo hugi þeirra með áhrifum mælsku sinnar og
ilgeislum sálar sinnar að þess sigurs gætir víða
og lengi.
Lögbergi hafa borist mörg brét utan úr ís-
lenzku bygðunum, þar sem getið er um þá vakn-
ingu, er Dr. Finnbogason hafi komið af stað:
“Ef við hefðum hann til þess að ferðast meðal
okkar einu sinni á ári í 10 ár”, sagði einn bóndi
úr Vatnabygðunum, “þá held eg að við vrðum
aftur orðnir íslendingar. ”
Og hinn sýnilegi árangur þessara nýju
tilrauna er ekki einungis úti í bygðunum; liann
er hér í höfuðstaðnum einnig.
Hvernig haldið þér að standi á því að blaðið,
sem altaf hefir viljað kveða niður alt íslenzkt,
hefir hleypt í sig þeim mikla ofsa og ættjarðar-
hatri, sem þar hefir birst að undanförnu í gífur-
legri stíl, en nokkru sinni fyr?
Það eru eðlilegar afleiðingar þess að þjóð-
ræknisandinn er að vakna hér vestra og blaðið
telur það skyldu sína að revna að kveða hann
niður sem fyrst.
Hver einasta níðgrein um ísiand sem
Heimsk. flytur er fyrst og fremst vottur þess
að hún er hrædd um eða sér það að þjóðerni vort
er að rétta við, og í öðru lagi verður ættjarðar-
níðið til Jiess að vekja upp Islendinginn í þjóð-
inni með öllu sínu afli og etdmóði, þar sem hann
er ekki dauður, og jafnvel til þess að Itfga hann
þar sem liann er dauður.
Enginn reynir að herja á það sem ekki er til,
og eftir því sem meira afli er varið til þess að
berjast á móti einhverju, eftir því er fyllilegar
viðurkend tilvera þess og kraftur.
Herferð Heimsk á móti íslenzkri tungu og
íslenzku þjóðerni að undanförnu er sýnilegur
\ottur um árangur í þjóðarbaráttunni.
Og það er ef til vill það bezta sem þessu múli
gæti hlotnast að opinberlega sé ráðist á það
með annari eins sva'sni og á þann ósonarlega
hátt sem raun er á orðin. Það fyllir alla sanna
Islendinga baráttuhug fyrir þjóðerni sínu og á
inóti ættjarðarníðinu.
Arangurinn er þegar sýnilegur og hann
kemur vonandi í Ijós betur og skýrar, eftir því
sem tímar líða.
Lögberg óskar eftir vel rituðum greinum um
þjóðernismárin.
Fulltrúalaus þjóð.
Kosningalögin í Canada eru svo stórgölluð,
að tæpast er bagt að trúa að slíkt geti átt sér
síað hjá siðaðri þjóð.
Gallarnir eru afar margir og alvarlegir og
l æri það nóg efni í heila bók að benda á þá alla
og sýna liversu skaðlegir þeir eru.
Hér skal að eins einn þeirra tekinn til um-
ræðu, því hann er ef til vill varhugaverðari en
allir aðrir til samans, og þó vitum vér ekki til
að nokkurn tíma hafi verið á hann minst að
nokkru ráði.
Þessi stórhættulegi galli er sá að mikill part-
ur þjóðarinnar getur verið—og er stundum—
fulltriíalaus um lagnan tíma. Núna t. d. eru
27 þingsæti auð, 12 í efri deild og 15 í þeirri
neðri. Að hugsa sér slíkt fyrirkomulag, að
fólkið í öllum þeim kjörda'mum skuli vera full-
trúalaust og verða að láta óviðkomandi menn
úr öðrum héruðum fara með mál sín. Að fólk
í öllum þessum héruðum skulu ekki fremur hafa
hönd i bagga með löggjöf síns eigin lands en
þeir væru Kínar austur í Asíu eða Hottentott-
ar suður í Afríku. Það er svo ótrúlegt sem mest
má verða.
Og þó tekur út vfir að kjósendur skuli rírð-
ast ánægðir með þetta og taka því með ró og
stillingu, eins og það vawi plága sem náttúran
liefði sent og engin ráð væru við í neinni mynd.
Vera má að einhver rengi það að svona mörg
þingsæti séu auð í Ottawa, en til þess að hver
geti fundið það út sem vill, skulu þau nefnd hér.
í efrideildinni eru þessi sæti auð: Tvö fvrir
Nýja skotland, eitt fyrir Nýju Brúnsvík, sex
fyrir Ontario, eitt fyrir Manitoba og tvö fyrir
British Columbia, eða alls tólf.
1 neðri deildinni eru þessi sæti auð: Anti-
gonish, Kings og Yarmouth í Nýja Skotlandi
og Prince í Prince Edward Island; Restigouche
í Nýju Brunsvík; Bellechasse, Montmagny,
Brome og Nicolet í Quebec; Carleton, Austur
Hamilton, Austur Gray og Lincoln í Ontario,
Lisgar og Brandon í Manitoba, eða 15 alls í
þessari deild, og 27 að hinum 12 meðtöldum.
Þegar það er athugað hvernig á því stendur
að sum þessara sæta eru auð, þá er það sem
ranglætið kemur bezt og greinilegast í ljós.
Tökum til dæmis það sem næst oss er; Mani-
toba. Þar eru tvö sæti fulltrúalaus og bæði
afar fjölmenn. Það er Branddn og Lisgar.
Öllum er það Ijóst hvernig á þessu stendur. Sir
James Aikins núverandi fylkisstjóri hér sagði
af sér sambandsþingmensku í fyrra, til þess
að reyna að komia í veg fyrir stjórnarskifti í
Manitoba. Sama gerði Sharpe, sem nú er orð-
inn herforingi. Þetta er annað árið sem þessi
tvö stóni og mannmörgu kjördæmi hafa verið
fulltrúalaus, og því útilokuð frá því að taka þátt
í stjórn landsins.
Og gjörræðið sem kjósendum er sýnt með
þessu er svo gífurlegt að engum orðum verður
að komið.
Hverjir eru þessir menn, Aikins og Sharpe
og aðrir þingmenn? Hvernig er afstaða þeirra
til kjósendanna?
Kjósendur hafa til boða atvinnu með ákveðn-
um launum, þar sem ákveðnum störfum er að
gegna. Þessir menn koma og bjóðast til að
fylla þessa ákveðnu stöðu fyrir þetta ákveðna
gjald um ákveðinn tíma (4—ú ár). Þeir eru
ráðnir til þess og kjósendur treysta því að þeir
svíki þá ekki í trygðum, lieldur leysi verkið
sómasamlega af hendi allan þann tíma, sem þeir
eru ráðnir fyrir. Kjósendur eíu þar atvinnu-
veitandinn og þingmenn þjónar þeirra, sem ráð-
ist hafa í þessa vist með ákveðnu kaupi.
Nú stökkva þessir vinnumenn alt í einu úr
vistinni án þess að gefa gildar ástæður, án þess
að spyrja kjósendur hvort þeir gefi það eftir,
án þess að setja aðra til þess að gegna störfum
sínurn og meira að segja án þess að láta hús-
bændur sína vita af því eða gera þeim aðvart
um það.
Er ekki þetta áheyrilegt? eru það ekki samn-
ingsrof ? Eru það ekki hrein og bein svik?
Hvað mundi sagt um þann mann sem samn-
ing gerði til fjögra ára við eitthvert verzlunar-
félag um það að vinna fyrir það ákveðið verk
fyrir ákveðin laun og stykki svo úr vistinni—
bryti þannig samning—í miðju tiímabili, án þess
að gefa fyrirvara og án þess að gera félaginu
oðvart og skildi stöðuna eftir mannlausa? Sjá
ekki allir hvílíkt tjón gæti stafað af því? Og
þó er þetta einskis virði hjá því að stökkva úr
löggjafar og fulltrúasæti á þann hátt, þar sem
fjallað er um helgustu mál þjóðarinnar.
Kosningarlöguml landsins þarf að breyta
þannig að kjósendur geti ekki verið þannig
liafðir að leiksoppi af þeim sem þeir treystu.
Við því þarf að reisa öflugar skorður.
Lögin þurfa að telja það bindandi samning
sem þingmaður gerir við kjósendur sína, þegar
hann tekur við fulltrúastöðu fyrir þeirra hönd
um ákveðinn áratíma mteð ákveðnum launum.
Og það eiga að vera talin enn þá alvarlegri
samningsrof að brjóta hann en nokkurn annan
samning.
Enginn sem þeim samningi hefir bundist
ætti að hafa heimild til þess að ónýta hann, nema
með fúsu og frjálsu samþykki kjósenda sinna.
Og sé hann brotinn, eins og þingmennirnir
fvrir Brandon og Lisgar gerðu, að ástæðulausu,
þá á það ekki að varða sektum, lieldur blátt
áfram fangelsi, alveg eins og þegar hermaður
strýkur úr deild sinni. — Það brot er nákvæm-
lega sama eðlis.
Nú er verið að breyta kosningalögunum í
Manitoba og bætn þau, er öllum boðið að koma
fram með tillögur sem til bóta megi verða, og
því lofað að þæ|r skuli teknar til greina og
ræddar.
Lögberg kemur með þá tillögu að lögunum
verði breytt í þá átt, sem hér hefir verið bent á.
En fáist það ekki, að þá sé það að minsta
kosti skylda að kjósa tafarlaust þegar sæti
losnar.
Undir núverandi kringumstæðum er þing-
sætið aðeins haft fyrir skálkaskjól, sem hægt sé
átölulaust og ábyrgðarlaust að yfirgefa hvenær
sem er, og afleiðingarnar eru þær að stór part-
ur þjóðarinnar er fulltrúalaus.
Einstakt í sögunni.
Það mun vera einstakt í sögunni að hátt-
standandi fulltrúi þjóðarinnar hagi sér eins
ósaunilega og Robert Rogers gerði fyrir rann-
sóknarréttinum í Winnipeg.
Þannig liggur málið fyrir:
Grunur leikur á því að stolið hafi verið pen-
ingum úr fjárhirzlu fylkisins svo hundruðum
þúsunda skiftir í pambandi við opinbera bygg-
ingu.
Stjórnin skipar nefnd til þess að rannsaka
máíið, eins og skylda hennar var að gera.
1 þá rannsókn var skipaður einn af dórnur-
um landsins—maður sem á sér hefir almennings
álit fyrir sanngirni og samvizkusemi og engan
blett á mannorði sínu.
Svo hefst rannsóknin. Maður sem Carter
heitir og samning hafði við stjórnina gömlu um
)>að að byggja part af búnaðarskólanum, segir
frá J)ví ótilkvaddur að hann hafi hækkað verðið
sem liann bað um fyrir verkið um $8,700 eftir
uppástungu Roberts Rogers.
Annar maður sem Dancer heitir og var að-
stoðar ráðlierra fyr meir, segir frá því hvernig
venjulega sé farið með bvggingatilboð, og ótil-
kvaddur skýrir hann frá því að sér liafi verið
boðin staða hjá sambandsstjórninni sama dag-
inn sem hann var kallaður til þess að bera vitni
í málinu.
Þriðji maður heitir D. E. Sprague; hann var
einn aðalforkólfur afturlialdsflokksisn hér.
Hann segir frá því að hann hafi heimsótt Cart-
er rétt eftir að hann (Carter) hafði fengið
þessa $8,700 viðbót og beðið hann um $7,500
fyrir kosniúgasjóð afturhaldsflokksins, til þess
að hjálpa áfram því þingmannsefni sem Rogers
vilji koma að. Þetta var svo að segja öll hækk-
unin. Aðeins hafði Carter $1200 fyrir ómakið.
Svo er Rogers sjálfur kallaður, eða öllu
heldur liann býðst sjálfur til að mæta þegar
liann fréttir að sér muni verða stefnt. Og hann
mætir. Framburður hans er sá að liann hafi
stungið upp á því við Carter í símasamtali að
hann skyldi hækka tilboðið um $8,700. Kvaðst
hann hafa óttast að Carter tapaði á verkinu og
farið þar eftir upplýsingum frá Hooper, þáver-
andi byggingameistara fylkisins.
Carter aftur á móti sór það að liann hefði
alls ekki verið hræddur um að hann tapaði á
samningnum og kvað þessa hækkunaruppá-
stungu hafa komið eins og þrumu úr heiðskíru
lofti.
Símskeyti sem Rogers sendi sýndi það að
annaðhvort var hann vísvitandi að fara með
ósannindi eða minni hans var mjög ábótavant.
Dagbók Hoopers, fyrverandi byggingameist-
ara, sem nú er dáinn — mannsins sem Rogers
kennir um að hafa stungið upp á hækkuninni —
kemur blátt áfram sem vitni á móti Rogers og
sýnir að hann fer með rangt mál.
Rogers gefur stjórninni þá skýrslu að Carter
hafi boðið í bygginguna fyrir $68,000, samkvæmt
auglýsingu. Þetta sannast rangt að vera.
Rogers hefði að sjálfsögðu átt að láta með-
stjórnendur sína vita að hann hækkaði samn-
inginn, það gerði hann ekki.
Galt dómari rannsakaði málið kurteislega og
sanngjarnlega, en einarðlega og samvizkusam-
lega, án þess að beinast persónulega að Rogers
á nokkum liátt. Sannanirnar komu fram við
rannsóknina hver á fætur annari ómótmælan-
legar — sannanir fyrir því að Rogers hefði
látið taka fé úr fjárhirzlú fólksins svo mörgum
þúsundum skifti, fengið það í hendur vissum
manni og svo hefði annar starfsmaður lians
komið til þessa ákveðna manns og beðið um
meiri part fjárins með þeim ummælum að því
ætti að verja til þess að fá kosinn mann er
Rogers vildi koma að. Þetta er alt svarinn
framburður.
Nú fór að grána gamanið. Rogers var þarna
í augum allra sannaður að sök — sannaður að
því að láta taka hátt á níunda þúsund dali úr
fylkisfjárhirzlunni. Sumir geta blátt áfram ekki
gert neinn siðferðislegan greinarmun á því að
taka fé úr fjárhirzlu ríkisins og hinu að stela
peningum úr banka; nema hvað það sé ljótara
og iilkynjaðra að taka það fé sem trúað ha.fi
verið fyrir.
Rogers var kominn í klípu. Halnn stóð
þarna frammi fyrir dómaranum sannur að sök;
frammi fyrir alíri alþýðu manna sannur að sök,
og eftir því sem heint liggur fyrir að halda
fyrir sinni eigin samvizku sannur að sök.
Hvað átti hann nú að gera? Rogers er ekki
maður sem því uni að lög landsins gangi yfir
hann jafnt og óbrotna borgara. Hann mátti
ekki yfirgefa réttinn ])annig að allra augu
störðu á hann sem óbótamann, er sannur væri
að ])eirri sök að hafa rétt langa fingur og
óhreina djúpt niður í ríkisfjárhirzluna. Hann
mátti ekki yfirgefa réttinn þannig að allír hlytu
að benda á hann og segja: “Þetta er maðurinn
sem tók peningana sem við unnum fyrir og
treystum honum til að geyma!” Ila.nn mátti
ekki yfirgefa réttinn án þess að finna upp eitt-
hvert ráð til þess að draga athygli fólks frá að-
alefninu — peningahvarfinu. — og aðalmann-
inum — Rogers.
Nú voru góð ráð dýr; nú varð að finna upp
nýjar “Fullertons kærur”, eitthvað til að draga
athygli fólks frá því virkilega og að einhverju
tilbúnu.
Og ráðið sem honum dettur í hug er ]>að að
ráðast á dómarann. Koma fram með nýjar
kærur til þess að draga athygli frá þeim gömlu.
Hann tapar ekki stjórn á sjálfum sér að því er
stillingu snertir; hann er vanari leiknum en svo;
heldur eys hann úr sér óbótaskjömmum yfiir
dómarana — ekki einungis þann dómlara sem
um var að rafóa, heldur dómara landsins vfir
höfuð, og gerir það með því rólynda blygðunar-
leysi, sem þeim einum er gefið sem slíkt eðli
hafa og slikum meðulum beita, sem verkamála-
ráðherrann í Canada lætur sér sæma.
Blöðin hans tvö stökkva að sjálfsögðu upp
til handa og fóta og blása í þá átt sem
herrann vill vera láta. Þau ráðast á dómafa
Jandsins og taka undir*með samskonar blygð-
unarleysi og Rogers hafði gert..
Þegar dómarinn hafði heyrt allar sannanir
fyrir sekt Rogers og hann (Rogers) hafði neit-
að því að málið snerti sig, lýsti dómarinn því
vfir að ekki einungis væri Rogers fla‘ktur í
málið í smáum stíl heldur stórkostlega.
Og þrátt fyrir alt moldrokið og augnasand-
inn; þrátt fyrir allar árásir á dómarann og rétt-
arhaldið; þrátt fyrir allar skammir blaðanna og
tilraunir þeirna til þess að leiða athygli fólks frá
aðalmálinu, er það öllum lýðum ljóst að Rogers
er sannur að sök.
Vitnisburður Carters, Dancers, Spragues og
Rogers sjálfs sanna allir sekt hans. Þeim sem
vitnisburðina lesa getur ekki blandast hugur um
það.
Setjum sem svo að dómarar ættu ekki að
vera í rannsóknamefndum líkum þessari,
hvernig stóð þá á því að Rogers hafði aldrei
fundið það út fyrri? Það var þá fvrst þegar
THE DOMINION BANK
STOPNSETTUK 1871
000‘000‘i8 ... jjuSja johv
000‘000‘CIS .ingofsujn.v So |[oisynjoq .iiiQnJíJoqdd i
Bankastörf öll fljótt og samvizkusamlega af hendi leyst. Dg
áherzla lögtS á að gera skiftavinum sem þægilegust viSskiftin.
Sparisjóðsdeild.
Vextir borgaSir eða þeim bætt við innstæSur frá $1.00 eSa meira.
tvisvar á ári—30. Júnl og 31. Desember. 384
Notre Dame Branch—W. M. HAMHiTON, Manager.
SeUdrk Branch—M. S. BUKGKK, Manager.
rannsaka átti mál hans sjálfs,
sem hann fann það út. Þegj-
andi hafði liann lesið um rann-
sóknir dómaranna, svo árum
— jafnvel tugum ára —- skifti
og ekkert þótt athugavert við.
Athugasemdalaust bauðst hann
til þess að mæta fyrir þessari
nefnd og viðurkendi þar með
að hún væri lögleg.
Hefði ekkert komið fram til
þess að sanna sekt Rogers
sjálfs, þá hefði hann að líkl
indum aldrei fundið það út að
dómarar mættu ekki skipa slíka
rannsókn. En það var óíög-
legt í augum Rogers að finna
nokkuð saknæmt í fari hans
sjálfs, og sá réttur sem opin-
beraði það fyrir alþjóð að hann
hefði farið óráðvandlega með
landsfé hlaut í hans augum að
vera ólöglegur, eða með öðrum
orðum þannig varð að reyna
að láta það líta út.
Rogers hafði einnig afskifta-
laust látið það viðgangast í
tugi ára að dómarar fengju
aukagjöld fyrir slíkar rann-
sóknir; hans eigin stjórn hafði
skipað tugi dómara í samskon-
ar nefndir og borgað þeim auk-
reitis fyrir og Rogers þótti
ekkert athugavert við það. En
þá var öðru máli að gegna; þá
var verið að rannsaka mál ann-
ara manna og þess vegna kom
honum það ekkert við þótt
hans eigin stjórn og hann
sjálfur þar með bryti lög í tvö-
földum skilningi.
Nú var aftur á móti verið að
rannsaka hans eigin gerðir og
þá opnuðust fyrir honum heil-
ir heimiar réttlætis og sam-
vizkusemi. Þá mátti það ekki
eiga sér stað að hársbreidd
væri vikið frá því rétta.
En hvernig stóð bá á einu?
Hvers vegna stakk Rogers ekki
upp á því að mál hans væri
tekið úr höndum þessarar ólög-
legu nefndar og rannsakað
blátt áfram fyrir lögrefflurétti
eins og hvert annað glæpamál
— því það er það? Þannig
fóru þeir að sem kærðir voru í
Saskatchewan og flýtti það
stórum fyrir málunum.
Ef Rogers trúði því sjálfur
og vissi það fyrir samvizku
sinni að hann var saklaus af
þeim glæp sem á liann var bor-
inn og mönnum finst vera sann-
aður fvrir réttinum, og ef hann
á sama tíma taldi þennan rétt
ólöglegan, þá var það auðvitað
fyrsta sporið sem hann átti að
kref jast að málið yrði rannsak-
að til hlýtar fyrir lögreglurétti
til þess að sakleysi hans sann-
aðist. Hví gerði hann það
ekki?
Ef hann aftur á móti vissi
það með sjálfum sér að hann
var sekur, var þá ekki eðlilegt
að hann færi að einmitt eins
og hann gerði? reyndi að láta
málið falla niður, reyndi að
koma í veg fyrir að það yrði
rannsakað og dæmt?
Þetta mál liggur svo opið
fyi-ir öllum, að engum getur
blandast hugur um hvernig því
er varið.
Það er áreiðanlega einstakt í
sinni röð að fulltrúi þjóðarinn-
ar geri sig sekan í því sem hér
er um að ræða.
Móti |verzlunarstríði.
I>ing einskattsmanna var nýlega
haldið í Toronto. Þar var fjöldi
manns saman kominn og margar
samþyktir gerðar. Þar á meðal sú
aS vera eindregiS á móti því aS
bandamenn byrjuöu verzlunarstríð
það, sem þeir hafa hótað þegar yf-
irstandandi stríði er lokið.
Grein um þetta efni birtist í
þlaðinu ‘‘The Single Taxer” (októ-
berblaðið). Greinin er þannig:
“Tillaga var samþykt af þinginu
frá Alan C. Thompson í Toronto,
Studd af A. B. Farmer í Toronto
um það að mótmæla eindregið
hreyfingu þeirri sem komið hefði
frá eigingjömum prívat félögum 1
]iá átt að halda áfram bölvun
stríðsins þannig að því yrði breytt
úr hermanna stríði í verzlunarstríð,
eins og frá er skýrt í uppástungu
framborinni í Parísarborg. Þess
konar strið hlyti aö verða td þess
•að hækka verð á lífsnauðsynjum og
þyngja enn meira byrði fólksins
með því að hindra í stærri stíl en
gert er verzlun og viðskifti.
Annað atriði sem þar var rætt
var afnám verzlunarófrelsis eða
afnám tolla. Var sýnt fram á að
striðið sem yfir stendur sé beinar
afleiöingar af hindraðri verzlun og
tollum. M. Hienri Lambert, fræg-
ur belgiskur sérfræðingur hefir
skrifað mikið um það mál og var
vitnað í ihann á þinginu. Eftirfar-
andi orð eftir hann birtast í blað-
inu “Single Taxer”: “Vér getum
haldið áfram að berjast í tvö eða
þrjú ár enn þá, heimska vor og fá-
vizka (Tremur en ilska) getur orðið
hundrað miljónum manna, kvenna
og bama að bana í Evrópu af öll-
um þjóðum með sulti, sjúkdómum
og morðvopnum. Vér getum hald-
ið áfram þangaö til vér höfum eytt
vorum síðasta skilding, franka
marki eða rublu; vér getum horft
á uppreistir; vér getum jafnvel
unnið algerðan sigur á óvinum vor-
um eða oröiö sigraðir af þeim. Alt
þetta getur komið fyrir, en það er
eitt sem fram hlýtur að koma hvern-
ig sem fer og það er algerlega frjáls
verzlun fyrir allar þjóðir, annað-
hvort þegar stríðinu endar eða inn-
an io—15 ára .eftir þaö. Sá mikli
sannleikur að þetta voða stríð séu
beinar afleiöingar af hindraðri
verzlun og tollum verður viður-
kendur áður en langt líður.”
Mannfall Breta.
Mannfall Breta í septembermán-
uði var yfir 3,800 á dag að meðal-
tali, og er það talsvert lægra en i
ágúst. Alls hafa fallið á mánuð-
inum 119,549, þar af 5,439 yfir-
menn og 114,110 liðsmenn.
í ágúst mánuði féllu 127,945.
Atkvæði um atkvæðisrétt.
Til tals kvað það hafa komiö að
almenn atkvæði verði greidd innan
skamms í fylkinu um það hvort
ekki skuli það bundið ]>ekkingar-
skilyrðum að menn hafi atkvæðis-
rétt. Þ'etta hefir verið hugsjón
margra um langan tíma og hefir
tvær hliðar, þar sem margt má segja
með og móti.
Á móti herskyldu.
Verkamannaþingið, sem endaði
3. sept. í Toronto, greiddi atkvæði
í einu hljóði á móti herskyldu eða
nokkru því sem skylt væri her-
skyldu; svo sem skrásetningu í því
skyni að geta skyldað menn í stríðiö.
Mwríov irXwnk.'w/v^ii. timbur, fjalviður af öllum
INyjar vorubirgöir tegundum( geimttur Qg ai.-
konar aðrir strikaðir tiglar, hurðir og gluggar til vetrarin*.
Komið og sjáið vörur vorar. Vér erumaetíð glaðir
að sýna þó ekkert sé keypt.
The Empire Sash & Door Co.
------------------Limited -------
HENRY AVE. EAST - WINNIPEG
NORTHERN CROWN BANK
HafuSstóU löggiltur $6.000,000 Hafuðstóll gr.iddur $1,431,200
Varasjóðu..... $ 715,600
Formaður.............- - - Sip D. H. McMHjDAN, K.O.M.O.
Vara-íormaður................... - Capt. WM. ROBINSON
Str D. C. CAMERON, K.O.M.G., J. H. ASHDOWN,
E. F. HUTCHINGS, A. McTAVISH CAMPBEIL, JOHN STOVED
Allskonar bankastörf afgreidd. Vér byrjum reikninga við einstaklinga eða
félög og sanngjarnir skilmálar veittir. Avísanir seldar til hvaða staðar scm er
á Islanai. Sértakur gaumur gefinn sparisjóðsinnlögum, sem byrja má mcð
einum dollar. Rentur lagðar viðá hverjum sex mánuðum.
T. E. TH OR3TEIN 9SON, Ráðsmaður
Cor. William Ave. og SherbrookejSt., - Winnipeg, Man.