Lögberg - 25.01.1917, Blaðsíða 6

6
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 25. JANÚAR 1917
6 Lagasafn Alþýðu
í Prince Edward Island $30, en í Quebec, British
Columbia, Manitoba, Saskatchewan, Alberta,
North West Territories, Newfoundland og Yukon
$50.
pessi lög eru tekin eða samin eftir þeim sem
staðfest voru á Englandi undir stjóm Jakobs kon-
ungs II. 1678. pau eru enn í gildi á Englandi
óbreytt, en hér hafa verið gerðar á þeim lítils-
háttar breytingar.
Munnlegir samningar eru einnig bindandi þeg-
ar um leigu á fasteign er að ræða, sem ekki sé
fyrir lengri tíma en eitt ár; og undir sérstökum
kringumstæðum þó tíminn sé alt að þremur árum.
Munnlegir samningar milli þjóns og vinnuveit-
anda, sem ekki ná yfir lengri tíma en eitt ár
eru bindandi.
3. Skráðir samningar eru þeir samningar kall-
aðir sem annaðhvort eru skrifaðir eða prentaðir,
eða prentaðir að nokkru og skrifaðir að nokkru.
Stundum eru þar sett fram öll atriði samninganna
eða skilyrðanna og þeir skráðir á þar til gerð skjöl,
en stundum eru þer aðeins í bréfum, sem hlutaðeig-
endum hafa farið á milli. f fyrra tilfellinu eru
þeir kallaðir formlegir, í hinu síðara óformlegir,
en hvorirtveggja geta verið gildir.
4. Samtímis skráðir og munnlegir samningar.
Venjulega hafa munnlegir aukasamningar ekkert
gildi þegar um skráða samninga er að ræða um
sama efni milli sömu hlutaðeigenda á sama tíma.
Heilbrigði.
T annpína.
Hvemig stendur á því að hér eru
menn orSnir tannlausir áður en
þeir eru orðnir miöaldra? Hvemig
stendur á því að hér hafa menn
tannpínu þegar þeir eru böm og svo
alla æfi, þangað til hver tannrót er
dregin burt?
Þetta er óeðlilegt. Það orsakast
af einhverju, sem ætti að mega
koma í veg fyrir.
Heima á Islandi má sjá sjötuga
menn og konur með hvítar og heil-
ar tennur. Þar er fjöldi fólks sem
aldrei finnur til tannpínu þótt það
verði áttrætt. Eða svo var það.
Hvemig stendur á þessu?
Ástæðan er sú að hér skilja menn
ekki ætlunarverk tannanna. Þess
ber að gæta aS þeim er ætlað á-
kveðið starf, eins og öllum öðrum
líffærum vorum.
Tennumar þurfa að hafa á-
reynslu. Það er svo með hvert
einasta liffæri að ef það er ekki
notað eða ef það er ekkert látið
hafa ti3 að vinna þá veikist það og
visnar. Það verður sjúkt og í-
stöðulaust af aðgerðaleysi.
Skoðið hina vöðvasterku hand-
leggi jámsmiðsins. Af hverju eru
vöðvar hans svo sterkir ov stórir
sem þeir eru? Af því að þeir hafa
æfingu og áreynslu.
Berið handlegfi jámsrniðsins sam-
an við renglurnar á iðjuleysingjun-
um með lopavöðvana. Munurinn er
sýnilegur og ástæðumar liggja í
augum uppi.
Sama máli er að gegna með tenn-
umar. Heima voru þær látnar
glima við alls konar erfiði, svo sem
að naga “hraun”, harðan fisk, herta
þorskhausa o.s.frv.
Hér aftur á móti em alls konar
verkfæri höfð til þess að vinna það
verk sem tennumar hafa verið
skapaðar til að vinna og þær verða
því iöjulausar oð þar af leiðandi
þroskalausar, veiklaðar og sjúkar,
og deyja eða rotna.
Þetta er illa farið fyrir margra
hluta sakir. 1 fyrsta lagi segir mál-
tækið að enga prýði hafi munnurinn
meiri en fagrar tennur, og fegurri
tennur fást ekki en þær sem skap-
arinn lætur af hendi ef vel er með
þær farið.
í öðru lagi eru það ekki litlar
þjáningar sem þessari sífeldu og
almennu tannrotnun fylgja. Tann-
pína sviftir margan manninn ótöld-
um ánægjustundum og friðartím-
um.
I þriðja lagi er það ekki lítið fé
siem fólk verður að kasta út fyrir
aðgerð á tönnum og nýjar tennur.
Er slikt svo tilfinnanlegt að margir
fátæklingar ganga tannlausir og
tannsjúkir svo árum skiftir, sökum
þess að þá brestur fé til að kaupa
sér fyrir nýjar tennur.
í fjórða lagi er heilsu manna að
öðru leyti stórkostleg hætta búin
þegar tennumar geta ekki unnið
verk sitt og eru sjúkar.
rFrh.j.
Lagasafn Alþýðu
Ef ætlast er til að skráði samningurinn inni-
feli í sér alt það sem um er samið, fást dómstólar
sjaldnast til þess að taka til greina munnlega
aukasamninga, sem í því skyni væru gerðir að
sýna nokkuð annað en það, sem hinir skráðu samn-
ingar bera með sér.
Ef skráðir samningar aftur á móti eru ekki þann
ig úr garði gerðir að þeir taki fram öll atriði sem
um er að ræða, eða ef þeir bera það með sér að
eitthvað hafi gleymst eða einhverju verið slept, þá
eru munnlegir aukasamningar sem trúlegir þykja
venjulega teknir til greina.
5. Innsiglaðir samningar eru einnig kallaðir
sérstakir samningar. Engin borgun þarf að hafa
átt sér stað til þess að þeir séu gildir. Innsiglið
er talið vottur þess að meiri alvara hafi fylgt þeg-
ar slíkir samningar voru gerðir, en venjulegir
samningar; og fyrir því er ráð gert að hlutaðeig-
endur hafi gert þá með fullum skilningi og vitund
um það sem í þeim er. Á því er það bygt að ekki er.
síðar hægt að losna við slíka samninga með því að
halda því fram að innihaldið hafi ekki verið full-
ljóst eða þeir nægilega íhugaðir.
Einu má gilda hvað það er sem límt er á skjal
fyrir aftan nafn í stað innsiglis; t. d. partur af
frímerki, eða eitthvað því líkt. En til eru einnig
sérstök innsigli til þess gerð.
dyggilega að bindindismálum. Einn
>eirra ferðaðist hér um bygðina,
með bænarskrá um vínibann eða
“Local option” í Argyle. Gekk það
vel og komst mótstöðulaust í gegn.
Enda var lítiö um víndrykkju á
>eim árum, frá 1880 til 1886—. En
>á var lögð jámbraut hingað vest-
ur; og meðfram henni risu upp
simábæir, og vínsölu hótel komust
fót. —
Það var ekki fyr en á siðastliðn-
um árum að “Local Option” bygð-
uim f jölgaði að mun; og að hug-
myndin um algjört vínbann í fylk-
inu kom til sögunnar. Sem hafði
þær afleiðingar, að stjómmálamenn
settu það í stefnuskrá sína: að
leggja vinbannsmálið fyrir almenn-
ing til endilegs úrskurðar. Þótt
það væri ekki gert með einlægni
eða svikalaust, fyr en núverandi
stjórn komst til valda. Og eins og
kunnugt er komst vínbannið þá
gegn •— svo langt sem lög þessa
fylkis ná — með miklum meiri
hluta atkvæða.
Þetta var að vísu mikill sigur
fyrir bindindismenn; en langt er
frá að vér megum láta hér við
staðar nema. Vér verðum fyrst og
fremst að vinna að þvi; að það
verði algjörlega afnumið: að nokk-
ur maður eða félög, geti flutt inn
eða meðtekið vin, innan landa-
merkja Manitoba fylkis. Látum
Borden og stjóm hans sjá það, og
finna greinilega við næstu sam-
bandskosningar, að hann og fylgi
fiskar hans, em ekki á réttri leið í
vínbannsmálinu og ýmsu fleiru. —
\T .. 1 • timbur, fjalviður af öllum
Nýjar VOrilbirgOir tegundum, geirettur og ala-
konar aðrir strikaðir tiglar, hurðir og gluggar til vetrarins.
Komið og sjáið vörur vorar. Vér erumætíð glaðir
að sýna þó ekkert sé keypt.
The Empire Sash & Deor Co.
Limit.d
HENRY AVE. EAST
WINNIPEG
áfram góðverkum og siðbótar kenn- farið aö jafna þessu niður í krónur,
mgum sinum. Því þótt víninu sé
rutt úr vegi, er samt eftir nóg af
illum áhrifum, freistingum og ginn-
ingvun, sem geta leitt eldri og yngri
afvega, til ógæfu og spillingar. —
Eg treysti því að þið, B. M. Long,
Arinbjöm Bardal, og fleiri bind-
indishetjur haldi áfram góðverkum
sinum og gjöri sitt bezta í því til-
liti, meðan f jör og þróttur endist.
Svo enda eg þetssar línur, með
innilegasta og bezta þakklæti til
Goodtemplara fyrir ánægjustund-
imar, sem eg varð aönjótandi með-
al þeirra. —
Laugardagskv. 5. Jan. 1917
Með vinsemd og virðing.
Ami Sveinsson.
Fallega gert og mœlt.
Bindindisstarf semin -
Glenboro, 16. jan. 1917-
Dr. Sig. JúJ. Jóhannesson!
Kæri ritstjóri:
Eg má ekki láta hjá liða, að
senda þér nokkrar línur, til að
þakka þér, og hinum háttvirtu vin-
um minum í Winnipeg, fyrir hin-
ar alúðlegu og höfðinglegu viðtök-
ur, sem eg varð aðnjótandi, meðan
eg dvaldi meðal þeirra: frá 4. til
9. janúar. Það var sannarlega
ánægjulegur tími; einkanlega þó
föstudagskveldið, á 29. árs-afmæl-
ishátið stúkunnar Heklu. Já, það
gladdi mig að sjá slikan fjölda
bindindismanna; og þar á meðal
svo mörg imgmenni og börn. Svo
var mjög ánægjulegt, að heyra hin-
ar snjöllu og fræðandi ræður, sem
þið B. M. Long fluttuð; og eins að
sjá og heyra, hvað bömin komu
myndarlega fram, og leystu sitt
verk vel af hendi, bæði á ensku og
islenzku. Eg vona að bindindis-
menn leiði svo mörg börn og ung-
menni sem mögulegt er inn í
Goodtemplarastúkumar og gjöri
sitt bezta, til að leiöa þau inn á
menningar og meinta brautimar; og
vinni lika að því, að þau læri og
viðhaldi, voru kæra feðra máli —
íslenzkunni. —
Þ’egar eg nú lít yfir þau 40 ár,
sem eg hefi veriö í Manitoba, og
íhuga félags-störf íslendinga hér;
dylst mér ekki að þeir hafa verið,
og eru yfirleitt, máttarstólpar bind-
indis og Goodtmeplara. Og einnig
flestra framfara og framkvæmda í
siöferðislegu og kristilegu tilliti. Og
þótt oft hafi verið skiftar skoðanir
viðvíkjandi ýmsum málefnum; og
svo því, hver vinnuaöferöin væri
farsælust, til að leiða sem flesta, frá
hinni voðalegu spillingar og lasta
braut ofdrykkjunnar, á rétta leið,
hefir áhugi og vinna allra, vana-
lega stefnt að sama takmarkinu,
nefnil. algjörðu vínbanni, sem er til
góðs fyrir almenning; og til upp-
byggingar og blessunar, fyrir rílaS
og þjóðfélagsheildina.
Ef aldrei hefði verið hér bind-
indi eða bindindisstarfsemi; er al-
veg víst: að vínsaJa, ofdrykkja, og
allskonar " óregla hefði enn verið
hér í fullum blóma. — En hverjir
byrjuðu bindindisstarfsemina í
Manitoba? Voru það hinir svo-
kölluðu leiðandi stjómmálamenn,
eða stjómendur fylkisins? Nei,
langt frá! Eftir því sem eg veit
sannast, voru þaö innlendir prest-
ar, sem þá voru svo að segja, ný-
komnir frá feðralandinu. Sem
þurftu að vinna sig upp og, áfram
í gegn um alla erfiðleika nýbyggj-
ara lífsins; og jafnframt læra mál
og störf útvaída framtíðarlandsins,
sem átti að vera ættjörð bamanna
og afkomenda þeirra. —- Auðvitað
gekk bindindis starfsemin hægt og
seint í.byrjun. “En hálfnað er verk
þá hafið er”. — Og ekfci náði hún
verulegum þroska fyr en Good-
templara stúkunnar komú til sög-
unnar. Þá fyrst tók bindindisstarf-
semin miklum framförum. Þótt
auðvitað væri við nóga mótspymu
að stríða. Innlendu prestamir unnu
Ef almenningur hefir frjálsar
hendur; og engin rangindi komast
að, vona eg að Bakkus verði sem
fyrst gjörður útlægur úr öllu Can
ada ríki. Og þá, en ekki fyr, hafa
bindindismenn algjörðum sigri að
hrósa.
Og þótt fullkomið vínbann verði
lögleitt í Canada, ætti Goodtempl-
ara félagsskapurinn engan veginn
að falla niður; heldur eflast og
styrkjast við hvem sigur; og halda
Herra Jón Sveinsson að Mark-
erville, Alberta, ritaði nýskeð skrif-
ara Eimskipafélagsins, á þessa leiö:
“Eg þakka þér kærlega fyrir öll
bréfin þin og alla þá umhyggju,
sem þú hefir fyrir Éimskipafélagi
íslands. Eg get sagt þér það í ein-
lægni að einmitt fyrir það að þú
varst við þetta mál riðinn hefi eg
af fúsum vilja lagt fram þær 1500
kr., sem eg þegar hefi lagt til hluta-
kaupa í félaginu. Og nú legg egj
ef þá stendur á stöku eða vantar úr
hlut, þá láttu mig vita, og skal eg
reyna að bæta úr því.
Ekki dettur mér í hug að tapa
kjark þó “Goðafoss” Iiafi farist.
Það var stærra spor stigið af sum-
um fátækum íglenzkum innflytjend-
um á frumbýlingsárum þeirra hér,
þegar þeir réðust í að kaupa sér kú,
heldur en nú er fyrir alla íslenzku
þjóðina að kaupa 1 eða 2 skip.
Ef okkur Vestur-íslendingum
verður veittur kostur á að kaupa
fleiri hluti í Eimskipafélaginu, þá
má vera að eg taki einhvem þátt í
þeim kaupum, ef eg lifi við heilsu.
Ekki mundir þú þurfa að eggja mig
lengi til þess. Það er einhver hlý-
leiks' þráður inst í meövitund minni,
sem nær til þín, síðan við vorum
að svamla yfir hafið forðum. Og
síðan eg náði hér lendingu hefi eg
einatt borist á mínum eigin f jöðrum
en ekki annara. —”
Aths.: Hér er drengilega hugs-
að og íslendingslega mælt; en í það
er mest varið hversu óhrekjanlega
verkin sýna að hugur 'fylgir máli.
Nei, íslendingar ættu ekki að
missa kjarkinn þótt “Goðafoss”
færi, heldur ætti þeim að aukast við
þaö umhyggja fyrir þessu sameig-
inlega barni Austur- og Vestur-ís-
lendinga. Betur að margir væru
hér með 180 dollara, og þegar þið' eins og Jón Sveinsson. — Ritstj.
8 ó L 8 K IN
I
máske fallegri en fuglanir þínir.”
Tók hann þá til að blása út úr sér dökkblárri
gufu, sem fljótlega dreifðist í óteljandi smákúlur,
og voru þær líkastar sápukúlum, er krakkar leika
sér oft að. pá sló á þær allavega litum blæ, og
litu þær mjög ginnandi út. Hann lék sér að því
að grípa þær allar á lofti, hverja af annari og
kasta þeim aftur til ýmsra hliða. En í hvert skifti
sem hann kastaði þeim, þá sprungu þær, og
heyrðist þá hár hvellur og jafnframt tvístruðust
smá eldneistar í allar áttir út frá þeim, sem báru
þó enga birtu, heldur sýndist hvar sem neisti
kom niður, að þar myndaðist stór skuggi er sveim-
aði til og frá.
pegar hann hafði kastað þeirri seinustu segir
hann við Ijósmeyna: “pú kant ekki að búa til
svona margbreytileg gull. Lofaðu mér nú að sjá
hvað þú ert fjölkunnug.”
“Nei”, segir Ljósmæi’in, “eg er ekki fjölkunn-
ug og vil ekki vera það. Fjölkyngi er ekki annað
en ljótar hugsanir, sem framleiða ljót verk og
vondar afleiðingar. En ef þú bara vildir vera góð-
ur drengur og hugsa aldrei nema fagurt, þá gætir
þú búið til fallegri gull og þá mundi eg leika mér
við þig; þá yrðir þú líka að fara úr svörtu kápunni
þinni og fara í hvít klæði, eins og eg. Jæja, nú
ætla eg að reyna að kenna þér að hugsa um alt
sem er gott og háleitt, því þá líður þér betur, og
alt þetta dökka sem þér fylgir hverfur, því það
umkringir þig af því þú ert ekki búinn að læra
að reka það frá þér. Og nú ætla eg að sýna þér
hvað falleg gull eg get búið til með því að hugsa
fallega. Svo tilti litla ljósmærin sér á tá og leit
í kring um sig og klappaði saman lófunum. Kom
þá stór hópur af yndislega fallega litum litlum
fuglum, sem sungu með svo töfraríkum hljóm að
jafnvel Skuggabaldur glaðnaði við og varð bjart-
ari og rólegri á svip. Allir þessir fuglar röðuðu
sér í kring um Ijósmeyna, sumir settust á höfuð
henni, aðrir tiltu sér á axlir hennar og varð hún
næstum því alþakin af þeim, og sýndist þá eins og
hún hefði sveipað um sig silfur og gullbúnum
hjúp, sem birta stafaði af í allar áttir. Svifu þeir
svo allir í loft upp með sínum unaðsfulla söng og
dreifðu sér út um geiminn með sinni geislandi
birtu, sem lýsti alt, bæði nær og fjær.
“Hvar hefir þú geymt þessa fugla, Ljósmær?”
segir Skuggabaldur. “peir væru fallegri, ef þeir
væru ekki svona b.jartir.”
“Eg hefi geymt þá í huganum”, segir Ljós-
mærin. “pegar eg var ósköp lítil, þá gaf mamma
mér alla smáu brauðmolana sem til féllu og eg
gaf litlu fuglunum þá í vetrarhörkunum, þegar
þeir gátu ekkert fundið til að tína í sig úr frostn-
um snjónum. Eg elska þá, og þess vegna koma
þeir tii mín, þegar eg kalla á þá og hugsa hlýtt til
þeirra. Næst ætla eg að sýna þér dálítið af gull-
unum mínum. Sérðu hópinn af fólkinu, sem fylg-
ir þessum tveimur mönnum eftir, sem koma þarna
eftir veginum og hafa fanga á milli sín,'sem þeir
eru að fara með í tukthúsið. Hann hefir verið
kærður fyrir illvirki, en er saklaus, og nú ætla eg
að opna augu þeirra svo þeir sjái það og gefi
honum frelsi. Eg ætla að senda til þeirra eitt af
gulluum mínum.”
Tók hún þá úr barmi sér ofur lítinn hvítan
hnoða og rakti hann niður til hálfs og blés svo
undir flækjuna. pyrlaðist hún þá í loft upp og
breyttist í eins marga ljósgeisla eins og fólkið var
margt og stefndi ein ljósrák að hverjum manni.
En út frá því sem eftir var af hvíta hnoðanum í
hendi hennar myndaðist svo fagur og marglitur
friðarbogi að allur manngrúinn stanzaði til þess
að horfa á hann og dáðst að honum. Altaf smá
tognaði úr honum, þar til hann náði til fangans.
Kom þá ástaguðinn dansandi eftir friðarboganum
og leysti böndin af fanganum svo hann stóð frjáls
og óhindraður. Hrópuðu þá allir í einu hljóði:
“Já, sannarlega er hann saklaus, látið hann fara í
friði. Guð hefir sent þetta teikn.” Breyttist þá
alt í einn stóran sólskinsblett og fanginn gekk
leiðar sinnar, sem frjáls maður, en ekki sem fóm-
arlamb fyrir annara gjörðir.
Sneri þá Skuggabaldur sér snögglega undan og
kallaði birstur til Ljósmærinnar: “Farðu frá mér
með alt þetta sólskin, eg get ekki opnað augun
fyrir birtu.”
En Ljósmærin talaði blíðlega til hans og sagð-
ist skyldu kenna honum að horfa í birtuna, ef
hann aðeins vildi hlusta á hvað hún segði og ekki
vera svona birstur:
“Eg ætla að senda litla ástaguðinn minn”,
sagði hún, “með smyrsli til að bera í augun á þér,
svo dökka hulan hverfi frá þeim og þú getir
horft í birtuna og séð hvað ólík við erum. Eg er
altaf að reyna að hugsa og breyta rétt, en þú hefir
gaman af að leika þér að því sem ljótt er. En mig
langar til að þú verðir góður, og þá getum við bæði
leikið okkur að fallegu gullunum mínum, því mér
þykir vænt um þig og eg vil að þú verðir eins
glaður og eg.” Og svo brosti hún blíðlega til hans
0g sendi honum ástaguðinn sinn, en hann veifaði
hendinni á móti honum og sagðist ekki vilja hann
strax til sín með smyrslin. Svo litli ástaguðinn
hröklaðist til baka og hjúfraði sig undir vanga
Ljósmærinnar.
8 ð L S K I N
S
“Jæja, góða nótt, Ljósmær,” kallaði Skugga-
baldur í mildari róm. “Og komdu aftur annað
kveld, þegar tunglið er farið að gefa sína daufu
birtu. Máske eg reyni að læra eitthvað af kunn-
áttu þinni, ef þú vilt sýna mér hana aftur.”
Um leið og hann sagði þessj orð, hrökk eg upp
af þessum hugleiðingum, og hvarf mér þá þessi
undra sýn.
Kæru litlu Sólskinsböm, reynið þið að vera
eins góð og litla ljósmærin. Og gleymið því ekki
að það eru líka til fullorðin böm, sem þið getið
sýnt birtuna og sem em mikið óþroskaðri andlega
heldur en sum ykkar eru, sem lesið litla Sólskins-
blaðið.
Sumir segja að ekki sé hægt að stjóma hugs-
unum sínum, en það er af því að þeir hafa ekki
fest hugann nógu mikið við það bjarta og vilja
þess vegna ekki horfa í ljósið, fremur en Skugga-
baldur. Eg vildi að eg gæti sent ykkur öllum
Ijósmeyna, þegar þið eigið eitthvað bágt eða þeg-
ar skuggamyndir slæðast inn í huga ykkar, þá
mundi ætíð vera bjart þar. En munið það líka að
Ljósmærin tilheyrir hvíta deplinum, en hann
Skuggabaldur hinum svarta, sem eg sagði ykkur
einu sinni frá. Við skulum því öll hjálpa til að
útrýma svarta deplinum, svo alstaðar verði bjart,
því nú er þörf á ljósi í heiminum.
Yðar einlæg,
Yndó.
___________________________ Lára
pama situr litla Lára,
leikur hún sér stundum ein;
hún er tæpra tveggja ára,
trítlar hún þó ekki sein
inn í stofu eins og píla
upp í legubekkinn fer.
þreyttum sælt er þar að hvíla
þegar augað syfjað er.
Ekki er systir hennar heima:
hún fór burt í skólann sinn,
bað hún litlu Láru að geyma
ljóta, gráa ketlinginn.
litla. ______________________________
Svo kom einhver inn og skildi
opnar dyr í hálfa gátt;
ketlingurinn kátur vildi
komast út og leika dátt.
Hann var sloppinn. Litla Lára
leitaði hans, en hvergi fann,
þungur straumur tregatára
títt af hennar augum rann.
Djúpa sorg í sinni bar hún,
sofnað hafði og kisu dreymt;
broshýr aftur vöknuð var hún;
vandræðunum hafði gleymt.