Lögberg - 22.03.1917, Síða 7

LÖGBERG, FIMTUDAGINN
22. MARZ 1917
7
Island 1916.
Áths. — Þetta er svo fróðleg rit-
ger'ð a'ð sjálfsagt þykir aS birta hana
í Lögbergi. — Ritstj.
Áriö 1916 hefir veriö gróðaár fyr-
ir landið í heild sinni, en vorharðindi
kreptu mjög að noröan lands og aust-
an og óþurkar að sumrinu spiltu hey-
afla manna alment sunnan lands.
Veturinn var einmuna góður sunnan
lands og frostalítill. NorSan lands
var hann einnig góSur fram í febrú-
' ar, en úr því gerSi snjókomur mikl-
ar,' og kvaS þó einkum aS þeim í
marz og frameftir apríl. Lá þá
óvenjulegur gaddur yfir NorSurlandi
og Austurlandi, sem eigi hvarf fyr
en kom fram í júní. Um miSjan júní
var jafnvel sagt aS fé mætti ekki
vera gjaflaust sumstaSar. Er þetta
taliS harSasta vor, sem menn muna,
á norSurhluta landsins. Hafís kom
þó ekki að landinu til neinna muna,
aS eins hröngl, sem ekki hamlaSi
skipaferSum. FénaSinum björguSu
menn meS kornmatarkaupum, svo aS
óvíSa varS fellir, þótt heyin hrykkju
ekki. Mikið tjón varS samt víSa af
lambadauða, sem stafaSi af vorharS-
indunum. Sunnan lands var v'ori'ð
allgott, en þurviSrasamt, og greri
jörS því seint. Um og eftir miSjan
júlí byrjaSi sláttur á SuSurlandi. 1
Reykjavík voru þó tún slegin nokkru
fyr. En þá kom sex vikna óþurka-
kafli og stórskemdust töSur manna
um alt SuSurland og BorgarfjatSar-
héraS og úthey sömuleiSis. NorSan
lands, austan og vestan, var sumariS
betra, sumstaSar gott, og grasspretta
sæmileg. Var heyfengur manna þó
yfirleitt talinn í lakara meSallagi.
GrasmaSkur gerSi rnikiS tjón í
Skaftafellssýslum. HaustiS var gott
um alt land; unnið aS jarSabótum t
/ ReykjaVík fram í byrjun nóvember-
mánaSar, og aftur siSari hluta þess
mánaSar. Fyrir árslokin snjóaSi tals-
vert sunnan Iands, svo aS jarSlaust
varS í uppsveitum Árnessýslu og
Rangárvallasýslu í byrjun jólaföstu
og hélzt svo fram til áramóta. Er
því sagt, aS útlit sé til aS heybyrgSir
manna þar unt slóSir endist skamt.
Á austfjörSum og norSausturhluta
landsins hafði og komi'S mikill snjór
í lok ársins.
Á vetrarvertiS var ágætur afli i
veiSistöðvunum sunnan lands, þar
sem vélbáta-útgerS er stunduS, og
. eins á botnvörpuskipin og þilskipin.
En róðrarbátar, sem haldiS var út frá
Þorlákshöfn. öfluSu lítiS. TíS var
einmuna góS til sjávarins fram til 24.
marz. Þá kom aftakaveSur á norSan
og stóS í fjóra daga. UrSu mikil
slys af því veSri bæSi viS Faxaflóa
og vestan lands. Eftir þetta var tíS
óstöSug um hríS og gátu vélbátar
ekki sótt sjó vegna ógæfta, en botn-
vörpungamir öfluSu stöSugt. Vor-
aflinn var rýr, en sildarafli mikill v'iS
KorSurland og VestfirSi um sumariS.
Ló varð hlé á veiSinni um tima vegna
þess, að tunnur vantaSi, er kom af
því aS Englendingar heftu þá um
stund skipaferSir til landsins. Ef
þaS hefSi ekki komiS fvrir, þá mundi
síldaraflinn hafa orSiS þetta sumar
mikhi meiri en nokkru sinni áSur.
SíldveiSi var byrjuS frá VestfjörS-
um sumariS 1915 meS nokkrum bát-
«m, en þetta sumar óx hún þar mjög.
Voru nú settar þar á stofn síIdveiSa-
stöSVar á ýmsum stöSum, svo ^em
viS ísafjarSarkaupstaS, á Langeyri,
a Dvergasteini og í Önundarfirði.
Menn ætla, aS sildveiSarnar á Vest-
fjörðum eigi mikla framtíS, því
reynsla þvkir vera fengin fyrir þvi,
aS aðalstöSvar síldarinnar í hafinu
færist vestur meS landinu aS norSan.
Tíafa síldveiðaskipin frá siglufirSi
og EyjafirSi orSiS aS sækja síldina
lengra og lengra v’estur á bóginn.
Rotnvörpungarnir margir hættu al-
veg veiSttm þegar síldartíminn var
uti, enda varS þá leiSin til Englands
hættuleg vegna þýzkra kafbáta, sem
þar voru á ferS til þess aS hindra
ftutning matvæla til Englands. Þeir
af botnvörpungunum, sem héldu
afram VeiSum, öflttSu ekki vel, fyr
en undir áramótin. Þá fengu þeir
góSan afla viS Vesturland. Vélbát-
■ ar hafa aflaS nokkuS þar vestra í
haust, en þó hafa ógæftir mjög
hamlað. Um 20 þilskipum hefir ver-
'8 haldið út frá suSvestur landinu
]>etta ár, og öfluSu þau á vetrarver-
tíSinni í bezta lagi, eins og áSur seg-
,r. en voraflinn og sumaraflinn var
ffemttr lítill. Yfir.leitt er þó afli
þeirra meiri en í meðallagi. Á
Austfjörðum ltefir afli veriS
Htill þet-ta ár, en þar eru VeiSar enn
stundaSar með róSrarbátum jafn-
Ifamt vélbátunum.
LandbúnaSarmenn kvarta meira og
n,eir um, aS þeir geti ekki fengiS
fólk til sumarvinhu vegna þess aS
s>Idvei4larnar, sem einmitt eru reknar
um heyskapartimann, drægi til sin
allan vinnukraftinn, en kaup er svo
hátt viS síldarvinnuna, aS landbún-
aSarmaSnrinn getur ek.ki kept um
'’innukraftinn viS útgerSarmennina.
Eaupafélki i sveitum var í sumar
borgað þetta: karlmönnum 30—35 kr.
Um vikuna, en kvenmönnum 15—18
hrónttr.
Framan af árinu var verzlunar-
Hafið Í)ér notað
SILKSTONE
Hið falleg '
Yegg(iamál
ÞAÐ MÁÞVO
ástandiS hiS sama og næsta ár á
undan, og er frá því sagt í fréttum
frá því ári. Þó var verSIag á nauS-
synjavörum, bæSi innlendum og út-
lendum, altaf aS hækka vegna skorts
á þeim hjá hernaSarþjóSunum og
kepni um þær þeirra í milli. Eng-
lendingar höfSu þegar 1915 lagt ýms-
ar hömlur á vöruflutninga til landst
ins og frá því. En er fram leiS á
áriS 1916 tóku þeir mjög aS herSa á
þeim böndum. Var þess þá m. a.
krafist af kaupmönnum, sem fengu
kola- eSa saltfarm frá Bretlandi, eSa
i skipum, sem urSu aS koma þar við
á leiS sinni til íslands, aS þeir skuld-
byndu sig til þess, aS flytja ekki vör-
ur þessar, eSa aðrar vörur, sem kol-
in og saltiS yrSu notuS til aS fram-
leiSa, til þeirra þjóSa, sem í ófriði
eiga viS Bretland, og eigi til NorS-
urlanda né Hollands, því þaSan mætti
ætla aS þær gætu síSan komist til
Þýzkalands. Ennfremur vár þaS
uppi látiS af Bretum, aS þaS væri
ásetningur þeirra aS stöSva allan
flutning á íslenzkum afurSum til
NorSurlanda, og auk þess sóttist erf-
itt aS fá útflutningsleyfi frá Bret-
landi á ýmsum natiSsynjavörum hing-
a'ð til lands, auk kola og salts, t. d. á
veiSarfærum. Þessa grein gerSi
landstjórnin hér fyrir því, aS hún
gerSi Yamning viS Breta um alla
verzlun landsins, samkv'. bráðabirgSa-
lögum, sem konungur staSfesti 24.
maí. Samningurinn var síSan sendur
öllum lögreglustjórum landsins, en
ekki birtur opinberlega, og jafnframt
gaf landstjórnin út reglugerS, dags.
24. júní, um útflutning vara frá land-
inu. í samningnuin var ákveSiS, aS
skipað yrSi svo fyrir, aS skip, sem
flyttu farm héSan til útlanda, yrSu
ekki afgreidd héSan nema þau áSur
váeru skuldbundin til aS koma viS í
brezkri höfn. Undanskiþn voru þó
skip, sem héSan færu til Ameríku, ef
brezki ræSismaSurinn hér víeri því
samþykkur. MeS þessu vildu Bretar
létta sér eftirlitiS meS því aS tryggja
sér þaS, að afurSir landsns lentu
ekki til óvinaþjóSanna, né til NorS-
urlanda eSa Hollands og svo þaSan
aftur til Þýzkalands. Þó skyldi ekki
hindraS, aS fluttar yrðu til Danmerk-
ur þær íslenzkar afurSir, sem notaS-
ar yrSu þar í landi samkv. neyzlit-
þörfinni. Gegn þessari skuldbind-
ingu var svo sett það ákvæSi, aS ef
ekki fengist markaSur fyrir allar af-
urSir landsins titan þess svæðis. sem
banna'ð v'ar aS flytja þær til, þá skyldi
brezka stjórnin kaupa afurSirnar af
framleiSendum og katipmönnum hér
fyrir vcrð, sent ákveSiS var í samn-
ingnum fvrst og ffemst til ársloka
1916. Brezka stjórnin skyldi svo sjá
um aS, hingaS fengist flutt frá Brct~
landi þaS, sem þyrfti af kolum, salti,
veiSarfærum, síldartunntim, steinoliu,
kornvöru, sykri, kaffi, lyfjum og
öSrum nauösynjavörum, sem annaS
hvort ertt ófáanlegar annars staSar,
eða hagfeldast þykir að fá frá Bret-
landi. Þannig gerði landstjórnin
grein fyrir þessttm samningi i skýrslu,
sem birt var hér i blöSttnum, og maS-
ttr v'ar sendur til Lundúna, er dvelja
skyldi þar og vera ttmboSsmáSur fyr-
ir Island í verzlunarmálunum.
Skömmu eftir aS samningurinn var
gerSur, kom það í ljós, að hann var
ekki skilinn á sama hátt af báðum
málsaSilttm, og varS þaS til þess, aS
Bretar stöSvuðu í bili vöruflutninga-
skip, sent vortt á leiS þaSan hingaS
til lands, þar á meSal skip með síld-
artunnur til NorSurlands, og olli þaS
töfum vi'ð v'eiSarnar þar, eins og áS-
ur er getiS. BráSlega greiddist þó
úr þesstt. En nokkuS hefir veriS
deilt í blöðttm um verðlag á íslenzku
vörunum i samningnum, og hafa sum-
ir talið þaS of lágt. MikiS af afurS-
um héðan hefir einnig selst fyrir
hærra verð en þar var ákveSið, og
nokkrar undanþágur hafa fengist um
vöruflutning til NorSurlanda, bæSi
fyrir síld og kjöt. Landsstjónin
hefir þetta ár, eins og árin á undan,
keypt mikiS af vörum í New York,
og eins hafa einstakir kaupmenn
gert. BæSi skip Eimskipafélags Is-
lands hafa farið vestur um haf, og
svo hefir landsstjórnin haft flutninga-
skip á leigu, sem einnig hefir verið i
förum milli New York og Reykja-
víkur.
Þótt þeir santningar kæmust á viS
Breta um verzlunina, sem frá hefir
veriS sagt, og öll farmskip héSan ættu
samkvæmt honum að koma viS í
enksri höfn, höfSu Bretar samt sem
áSur strangt eftirlit með öllum skipa-
feröum aS landintt og frá þvi. Her-
skip þeirra v'oru á verSi hringinn í
kring unt land, tóku skipin í hafi,
rannsökuSu farm þeirra og sendtt
þau til enskrar hafnar, ef nokkuð
þótti athugavert, hvernig sem á stóð,
þótt þau væru komin ttpp undir land
hér á leiS frá útlöndum, og olli þetta
oft miklum töfum og rttglingi á skipa-
ferSum, þvi eftirlitiS náði einnig til
þess, aS ekki væru fluttar til lattds-
ins þýzkar vörur, og hefir öllum
böglapósti hingaS frá útlöndum ver-
iS haldiS eftir í Englandi til skoSun-
ar og hann tafist þannig um eina
skipafer'S. Við hefir það boriS, aS
skipstjórar, sem farm hafa flutt
héðan, hafa reynt aS fara í bág viS
brezka samninginn og korna vörun-
um beint til NorSurlanda; mun þaS
hafa tekist stundum. en oftar þó fariS
sv'o, aS þcir lentu í höndum Englend-
inga og voru þá fluttir til enskrar
hafnar. Verst kom enska eftirlitiS
niSur á Björgvinjarskipinu “Flóru”,
sem er póstskip og hér í ferSttm eft-
ir föstum áætlunum. “Flóra” fór frá
Reykjavík 7. júlí suSur um land og
meS henni fjöldi farþega, mest
verkafólk til Austfjarða og Siglu-
fjarSar og margt af því kvenfólk.
SpurSist ekkí til skipsins frá því er
þáS fór frá Vestmannaeyjum, 8. júlí,
fyr en 14 s.m. Þá kom fregn um,
aS enskt herskip hefSi tekið þaS
hafi og flutt til Lerwick, og eftir
nokkurra daga dvöl þar var þaS flutt
suður til Leith. ÞaSan v'oru svo far-
þegarnir sendir meS öSru skipi,
“GoSafossi”, til SeySisfjarSar og
komu þangaS í lok mánaSarins, en
“Flóra” hélt frá Leith til Noregs.
KostaSi enska stjómin ferS og fæði
farþeganna til SevSisfjarSar, en vildi
ekki aSrar bætur greiSa. En verka-
fóIkiS hafSi viS þessa hrakninga orS-
iS fyrir miklu atvinnutjóni og sam-
þykti alþingi, sem saman kom í árs-
lokin, aS þaS tjón yrSi bætt úr land-
sjóSi, en síSan gengiS eftir endur-
greiðslu á þeim kostnaði hjá ensku
stjórninni.
Um haustiS komu aðrar hindranir
í veginn fyrir skipaferSir til útlanda,
en þær stöfuðu frá þýzkum kafbát-
um, sem ttm tíma vortt á sveinti um
hafiS rnilli íslands og Englands og
áttu aS varna matvælaflutnihgi til
Englands jafnframt því sem þeir
herjuSu á ensk skip. ViS þýzka
hernaSarkafbáta varS hér fyrst vart
i lok októbermánaSar. Þá sökti einn
þeirra ensku fiskiskipi úti fvrir Beru-
nesi eystra, en skipverjar björguSitst
til lands. Sögur hafa gengiS um, aS
fleiri enskum skipum hafi veriS sökt
hér í grendinni og skipshafnirnar
sendar til Englands, en óljósar eru
fregnir um þaS. Um sama leyti voru
tveir af botnyörpungunum héðan, sem
voru á leiS til Englands nteS fiski-
farm, stöðvaSir suSur í hafi af þýzk
um kafbátum. ÖSrum þeirra, “Rán”,
v'ar slept gegn loforði um, aS snúiS
yrði aftur meS farminn hingaS til
tands og skipiS ekki framar notaS til
vöruflutninga til Englands meðan á
ófriSnum stæSi, en hinn “Bragi”, var.
sendur til Santander á Spáni meS
skipshafnir, af nokkrttm enskum bótn-
vörpungum, sem kafbátar höfSu sökt.
Þetta varS til þess aS draga tnikiS
úr feröum botnvörpuskipanna héðan
meS fisk til Englands ttm hríö, og
varS lítiö um þær úr þessu, þangaS
til kom fram um áramótin.
Alþingiskosningar fóru fram þetta
ár, og voru nú í fyrsta sinn kosnir
meS hlutfallskosningum til efri deild-
ar sex menn í staS hinna fyrverandi
konungkjörnu þingmanna, samkvæmt
hinni nýju stjórnarskrá. Landskosn-
ingarnar fórtt fram 5. ágúst, en at-
kvæ'ðin vortt talin 11. september.
KosiS var um sex lista og urðtt úr-
slitin þessi: A.. listi Heimastjórnar-
manna, fékk 1950 atkv., B., listi
Þversum-manna, 1337 atkv., C„ listi
verkamanna, 393 atkv., D„ listi óháöra
bænda, 1290 atkv.. E„ listi Langsum-
manna, 419 atkv. og F„ listi Þing-
bændaflokksins, 435 atkv. Hlaut A-
Iistinn 3 þingmenn, B-Iistinn 2 og
D-listinn 1. Vortt kosningarnar j’fir
höfuð illa sóttar. ViS þessar kosn-
ingar kustt konttr hér t fyrsta sinn al-
þingismenn, en þó Var atkvæSisrétt-
ur þeirra og annara kjósenda. sem
fengiS höfSu hann meS nýjtt stjórn-
arskránni. í þetta sinn bundinn við
40 ara aldur. Auk eldri stjórnmála-
flokkanna, sem vortt fjórir á síðasta
þingi, komu fram viS þessar kösn-
,ngar tveir nvjir flokkar: verka-
mannaflokkurinn, sem nefnir sig al-
þýðuflokk, og hinir svokölInStt
‘óháSu bændur”. Hafa verkamenn
ekki komiS frarn sent ésrstakur flokk-
ur við alþingiskosninbarnar fvr en
nú. Hinn nýi flokkurinn nefndi sig
flokk óháSra bænda til aSgreiningar
frá bændaflokki þingsins. Átti hreyf-
ingin til flokksmyndunarinnar rót
sína í ágreiningi þéim, sem reis upp
siðari hluta ársins 1915, eftir þing,
milli sjávarmanna og kaupstaSarbúa
öðru niegin og sveitamanna hinu
ntegin, en á þetta er drepiö í fréttum
frá því ári. Allfjölmennur bænda-
fundur var haldinn við Þjórsárbrú
19. janúar og þar saminn landskjör-
listi hinna “óháStt bænda”, eða ttpp-
kast að honttm. SiSan vom bænda-
fttndir haldnir víða í héruSum til þess
að koma á samtökum um fylgi við
listann. En þegar í staS mættu þó
þessi samtök nokkrum mótblæstri,
einnig frá landbúnaSarmanna hálfu,
er töldu þaS óráS, aS menn færti aS
fylkja ser til þingkosninga eingöngu
eftir stéttum og egna atvinnurekend-
ur landsins hverja gegn öSrum. Fór
svo á Þjórsárbrúrfundinum að sjáv-
arútvegsmenn vortt teknir á listann
jafnframt landbændunum, og hét þá
svo seni hér væri um aS ræSa lista frá
framleiSendum landsins í heild, en
ekki IandbúnaSarmönnum eingöngu.
Allir sex flokkarnir, sem boriö
höfðu fram Iista viS landskosning- ,sms
arnar, höfSu og þingntannsefni i
boSi við kjördæmiskosningarnar á
eftir, verkamannaflokkurinn þó aS-
eins í 2 kjördæmum: Reykjavík,
Akureyri. Kjördæmakosningarnar
fórtt fram 21. október. Flokkaskift-
ing var i þetta sinn miklu óákveðnari
en veriö hefir hér viS alþingiskosn-
ingar aS undanförnu, vegna þess, aS
i fæstum kjördæmununt komu fram
nema 2 cða 3 af þeim flokkum, sem
um var að ræöa, og ur'ðu því kosn-
ingabandalögin á ýmsa vegu. Ýms
af þingmannaefnunum buSu sig lika
frani utan flokka. Af þessu leiddi,
aS þaS var engan veginn ljóst aS
kosningunum afstöðnum, hvernig
flokka-afstaSan mundi verða, þegar
á þing kæmi. ÞaS eitt virtist sýni-
legt, aS Heimastjórnarflokkurinn
mundi verSa fjölmennastar, en þó
ekki hafa meiri hluta í þinginu einn
sér, og þar næst flokkur Þversum-
manna. Stjórnarflokkurinn ("Langs-
umý hafði lítiS fvlgi fengiS. ÞaS
varö þá úr, eftir aS kosninga-úrslitin
urSu kunn, aS aukaþing var kvatt
saman 11. desember. FærSi stjórnin
þær ástæSur fyrir því, aS í fyrsta
lagi væri afstaöa sín til þingsins
óviss, i öðru lagi yröi aS endurskoða
VerðlagsákvæSi brezka samningsins
um áramótin, og í þri'ðja lagi yrSi aö
sjá landínu fvrir strandferSum
næsta ár, en EimskipafélagiS haföi
tjáS stjórninni, aS þaS treysti sér
ekki til aS hafa skip sin í strandferS- orSiS.
um næsta ár, eins og veriö heföi þetta
ár, nema þá fvrir margalt hærra
gjald. Þegar þingiS kom saman, fór
þaS svo um flokkaskipunina, aS
Heimastjómarmenn uröu 15 og
Þversum-menn 12, en nýr flokkur
myndaöist, sem nefndi sig Framsókn-
arflokk, og uröu 11 í honum, eSa í
bandalagi við hann. ÞangaS fóru
þeir, sem kosnir voru undir merkjum
Þingbændaflokksins gamla og hinna
óháöu bænda, einnig þeir, sem boðiö
höfðu sig fram utan flokka, og full-
trúi verkamannaflokksins, sem komiS
hafði einum manni aS viS kosning-
arnar, í Reykjavík, gekk i bandalag
viS þann flokk. Utan þessara flokka
Voru þá aSeins tveir ])ingmenn, ráS-
herrann viS annan mann, og uröu
þeir í kosningabandalagi viS Heima-
stjórnarflokkinn.
RáSherra lýsti því yfir þegar í
byrjun þings, aS hann ætlaði aö biSj-
ast lausnar. VarS þaS svo aS sam-
komulagi milli þeirra þriggja flokka,
sem nefndir liafa verið, að mynduð
yrði þriggja manna stjóm og legðu
flokkarnir til í hana sinn manninn
hver. Skyldi þaS gert til þess aS
foröast sem mest deilur og flokka-
drætti innan lands meðan á þeim
vandræðum stæSi, sem styrjöldin
veldur, og fariS aS dæmi annara
þjóða, er myndaS hafa hjá sér slík
samsteypuráöaenyti, eSa friöarstjórn-
ir, nú á styrjaldartimunum. Lög
voru samþykt af alþingi og staSfest
af konungi, sem mæla svo fyrir, aS
ráSherrar skuli framvegis vera þrir
og ákveöi konungur starfsviS þeirra,
en landritaraeinbættiS skuli niöur
Rg'gjast. Eftir samkomulagi viS
íingiS fól konungur Jóni Magnús-
syni bæjarfógeta að mynda hið nýja
ráðaneyti. Einar Arnórsson fékk
svo lausn frá ráðherraembættinu 4.
jan. 1917 og jafnframt var Klenienz
Jónssyni veitt lausn frá landritara-
embættinu meS biölaunum samkv.
lögum. Sama dag v'oru skipaSir ráS-
herrar: Jón Magnússon bæjarfógeti,
úr Heimastjórnarflokknum. Björn
Kristjánsson bankastjóri, úr' Sjálf-
stæðisflokknum fÞversum) og Sig-
urSur Jónsson bóndi á Ystafelli, úr
Framsóknafflokknum. Jóni Magnús-
svni var falið forsæti ráðuneytisins.
\nnaS, sem tíðindum sætir, var ekki
fullgert á þinginu viS áraskiftin, og
)íða þvi nánari fregnir af geröum
tcssa þings næsta árs frétta.
Verkamannafélagsskapurinn.
getið er að nokkru hér á undati, hef-
ir rnikiS magnast á þessu ári í ýmsum
kaupstöSum landsins, einkum í Rvik.
Við bæjarstjórnarkosningarnar þar i
janúar kom listi verkamanna þar aS
3 fulltrúum af 5. en listi Heimastjórn-
armanna 2. Þrir listar aörir, sem
kram komu, fengu engan. Þessi
hreyfing kom á staS verkfalli meðal
háseta á botnvörpuskipum Reykvlk-
inga í bvrjun mai og var einkum um
>aö deilt, hvort lifur sú. sem á sk'p
kæmi, væri eign útgerðarmnnna eða
háseta. HöfSu hásetar liaft hana
sem verölaun aS undanförnu og nú
var hún í hátt vcrSi. Verkfalliö stóö
nálægt hálfum mánuði og endaöi nte'ð
>ví, aS samtök háseta riSluSttst, enda
>ótti verkfallið byrjaö af litilli fyrir-
hyggju. í febrúar v'ar og gert verk-
fall um tima í HafnarfirSi út af
kröfum um hækkun vinnukaups, og
var deilan einkum við enskt útger^-
arfélffg^em þar starfar.
Jafnframt alþingiskosningunum fór
frani almenn a kvæöageiðsla, um þnð,
hvort lögleiöa skyldi þegnskyldu
vinnu, eins og um haföi verið talaS á
al]>ingi 1915, og fékk þaS mál lítið
fylgi. UnniS hefir veriS aS kolanám-
unt vestan lands á árinu og hefir fé-
myndast í Kaupmannahöfn til
>ess aS hrinda þvi verki áfrant. t
Reykjavík hcf:r félag mvndast fil
>ess að taka u;;p aS nýja kalkvinrn í
Isjunni. Fyrir árslokin var byrj.rð
aS reisa loftskeytastöS rétt við Rvík.
Brýr hafa veriö geröar á BreiSumýr-
ará í SuSur-Þingeyjarsýslu og b'ið-
fjarSará á Langanesströndum. en
ttnniS aS brautagerSum á Húnvetn
ingabraut, Skigfirðingabraut, Reykja
dals og Grimsnesbraut. Borgat fjarð-
arbraut hefir veriö afhent hlutaSeig-
rtndi sýslttfél. og Reykjadalsbratt- er
lokiS. AS þjóSvegum hefir v'eriS
unniS á Stykkishólmsvegi, Laugadals-
vegi og Hróarstunguvegi. Stórir
flutningabílar voru þetta vor á veg-
inum frá Reykjavík til Suðurláglend-
og fórtt eftir áætlunum, en
ttrStt aS hætta á miðju sumri vegna
ýmislegra óhappa.
Mörg slys hafa or'ðiS á sjónum
þetta ár, eins og í fyrra. Hið stærsta
varð 30 nóvember, er annaS af skip-
um Eimskipafélags íslands, “GoSa-
foss”, strandaði viS Straumnes,
norðan ASalvikur. VarS öllu bjarg-
aS úr skipinu, en þaS náSist ekki út.
Eitt af Botnvörpuskipum Reykvík-
inga, “Marz”, strandaSi 27. okt. á
Gerðahólma viS Reykjanes og fórst,
en menn komust af. AnnaS, “Skalla-
grtmur”, sökk um haustiö rétt utan
viS Reykjavik, en náSist upp aftur
aS mestu óskemt. Gufuskipiö
“Patria”, eign Friðriksens kaupm. í
Rvík, fórst á leiS hingaS meS timb-
urfarm frá Noregi í nóv., en skips-
höfninni v’ar bjargaS af ensku her-
kipi. Tfeir v'élbátar fórust frá Vest-
mannaeyjum, annar í janúar meS 4
mönnum, hinn í april meö 3 mönnum.
1 norðanveðrinu seint í marz urSu
mannskaSar á sjó viö Faxaflóa. 6.
apríl strandaSi færeysk fiskiskúta
viS Mýrdalssand. 17. sept. strandaði
danskt flutningaskip, “Elin”, á
Blönduósi. 19. okt. strandaði
lenzkt flutningaskip, “Resolut”, t
Grindavik og í Október annaS,
“Steini”, viS HéraSssand. í nóv.
fórst bátur meS þrem mönnum frá
Grindav'ík og 1. des. bátur frá
Höskuldsey á BreiSafirði meS 4
mönntmi. Og fleiri slík slys hafa
Sæsíntinn slitna'öi noröur viS Fær-
eyjar 7. febrúar og náðist ekki sam-
band aftur fyr en 9. marz. Um líkt
leyti urSu miklar bilanir á landsim-
anum sunnan HoltavörSuheiSar af
ísing.
Brunaslys urðu þessi hin helztu:
27. jan. brann ibúðarhús læknisins á
Eyrarbakka og í sama mánuði bærinn
Melar í Víkursveit. 27. ntarz brann
svo nefnt Waageshús í Reykjavtk,
23. júlí brann SkógargerSi í NorSur-
Múlasýslu, 4. ágúst hús á Akureyri,
1. sept. bærinn Ketilvellir í Laugar-
dal, 17. s. m. bærinn Brókur í Grafn-
ingi og einnig í þeim ntánuSi bærinn
Forsæti í Landcvjum, en 16. okt.
brunnu útihús og gripahús á Borg á
Mýrum.
Helztu mannalát á árinu eru þessi:
Magnús Stephensen umboSsmaSur
drukan'ði á leiö frá Rvík til Hafnar
13. jan.; GuSm. BárSarson bóndi, frá
Bæ í Strandasýslu. andaSist 16. jan.;
Árni Jónsson próastur á Hólum í
ReySarfirSi 27. jan.; Stefán bóndi í
MöSrudal á Fjöllum 3. febr.; Jón
Jónsson kauprn. frá Borgarnesi 11.
febr.; Björn Pálsson Ijósm. á ísa-
firSi 14. febr.; GuSrún Pétursdóttir,
ekkja séra GuSm. Johnsens í Arnar-
bæli, 8. marz; Símon Dalaskáld 12.
marz; Andrés Björnsson cand. phil.
varS úti, fanst 19. marz; SigriSur
Eiríksdóttir, ekkja Jóns ÞórSarsonar
prests á AuSkúlu, andaðist 23. marz;
Anton Bjarnasen kauprn. í Vest-
mannaeyjum 27. marz; Jónas GuS-
laugsson skáld andaðist á Jótlandi 18.
apríl; Þorst. Thorarensen bóndi á
Móeiöarhvoli i Rangárv.s. 29. apríl;
Sig. Jónsson bóndi á HofstöSum í
SkagafirSi í apríl; Ingibj. GuSnadótt-
ir, kona séra Bjarna Pálssonar í
Steinnesi 1. maí; Vilborg SigurSard.,
ekkja séra Magn. Jónssonar í Laufási,
9. maí; Jósef ■ Einarsson bóndi á
Hjallalandi i Húnav.s. 21. maí;
Skúli Thoroddsen alþm. í Rvík 21.
maí; Andrés Andrésson verzlunarm.
í Rvik 30. maí; Magnús Vigfússon á
MiSseli í Rvjk 14. iúni; GuSrún
Sveinbjarnardóttir Egilsen. ebkja
Þórðar prests í Otrardal 19. júní ;
Jón Hallson hreppstj. á Smiðjithóli á
Mýrum 4. júlí, Ettgenia Nielsen á
Eyrarbakka 8. júlí; JónwÓlafsson rit-
höfundur í Rvík 11. júlí: Björn Þór-
hallsson frá Laufási í Rvík andaðist
í Noregi 13. júlí; Þor\'. Jónsson lækn-
ir á Isafiröi 24. júlí; Einar GuS-
jónsson veitingama'ður i Rvík drttkn-
sem aði seint í júli; SigurSur ísigurfinns-
son hreppstj. í Vestmannaeyjum
snemma i sept.; Ásgeir Torfason
efnafræSingur í Rvik 16. sept.;
Kristinn Stefánsson skáld í Winnipeg
seint í sept.; Vigfús Sigfússon veit-
ingam. á Akureyri 5. okt.; Rannveig
Jónasson i Winnipeg, kona Sigtr.
Jónassonar kapteins, 5. okt.; Sig.
Þóröarson útvegsbóndi í Rvík 8.
okt.; Simon Bjarnason v'erzlunarm.
í Rvík 31. okt.; Jörgen Hansen
káttpm. i Hafnarfiröi snemma í nóv.;
Þorst. Jónsson hreppstj. í Vík 20.
nóv.; Einar Thorlacius fvrv. sýslum.
dó í Khöfn 21. nóv.; Ólafur Johnsen
yfirkennari frá Odense dó í Khöfn
14. des.; Þórhallur Bjarnason
biskup 15. des. Þ. G.. .
—Skírnir.
Dánarfregn.
Frá Point Roberts.
Dr. R. L. HURST,
Member of Royal Coll. of Surgeons, |
Eng., útskrifaöur af Royal College of |
Physicians, London. SérfræSIngur I
brjðst- tauga- og kven-sjúkdðmum.
—Skrifst. 306 Kennedy Bldg, Portage
Ave. (á mðti Eaton’sj. Tals. M. 814.
Heimili M. 2696. Tími til viStals:
kl. 2—5 og 7—8 e.h.
Dr. B. J. BRANDSON
Olfice: Cor. Sherbrooke & Wiliiam
Tki.KPHONK GARRYaSÍO
Offic»-Tímar: 2—3
Heimill: 776 VictorSt.
Trlrprone garrv aai
Winnipeg, Man.
THOS. H. JOHNSON og
hjalmar a. bergman,
fslenzkir iógfræBingar
Skwfstofa: Room 811 McArthur
Building, Portage Avenue
Áritun: P. O. Box 1658.
Telefðnar: 4503 og 4504. Winnipeg
Vér leggjum sérstaka áherzlu á a8
selja meSöl eftir forskriftum lækna.
Hin beztu lyf, sem hægt er a8 fá.
eru notuð eingöngu. pegar þér komi8
me8 forskriftina til vor, megiS þér
vera viss um a8 fá rétt þaS sem
læknirinn tekur til.
COLCLEUGH & CO.
Notre Dame Ave. og Sherbrooke St.
Phones Garry 2690 og 2691
Glftingaleyfisbréf seld.
Dr. O. BJORN8ON
Office: Cor. Sherbrooke & WilJiam
fRTEPRONKlGMRy 32®
Office-tímar: 2—3
HEIMILI:
764 Victor Sti ®et
rUl.KPHONKi GARRY T6S
Winnipeg, Man,
Gísli Goodman
tinsmiður
VERKSTCEÐI:
Horni Toronto og Notre Dame
Phone
nr 2988 * ItulmllU
Garry 89®
J- J. bildfell
FASTEIGNA8ALI
Hoomsao Union Bant .
T£L. ÍSS S
Selur hns oc 1 nftir ««
ah þar aðlútandi. P^inS
J. J. Swanson & Co.
Verzia með fástoignir. Sjá um
Phoae Malo S»9T
Dr- J. Stefánsson
401 Boyd Buildir.g;
C0R. P0RT/\CE AVE. «t EDMOflTOH ST.
Stundar eingöngu augna, eyina. nef
og kverka sjúkdóma. — Er að hitta
frá kl. I0 I2 f. h. Og 2 5 e. h,—
Taltími: Main 3088. Heimili 105
OliviaSt. Talsími: Garry 2315.
]y[ARKET H OTEL
Vr6 sölutorgiS og City Hall
$1.00 til $1.50 á dag
Eigandi: P. O’CONNELL.
AS morgni sunnudagsins 18. febr.
1917 andaðist hér á Point Roberts,
á heimili Bjarna Lúðvíkssonar og
Margrétar konu hans. dóttir þeirra,
Þórunn Lillian Ingibjörg, eftir lang-
varandi sjúkleik. Var lungnatæring
banamein hennar.
Lillian sál. var elzta barn þeirra
hjóna, fædd 17. apríl 1896, og því
tæplcga ■ 21 árs er hún var kölluö
burt. Hún var fædd í Seattle, Wash.,
en mestan hluta æfi sinnar dvaldi
hún hér á Point Roberts. Þann 4.
júní 1914 gekk hún aS eiga ungan og
efnilegan mann hér í bygöinni,
George Waters aS nafni, sem nú lifir
bana. En ekki varö hjónabands
ánægja þeirra langvinn, því skömmu
seinna kendi hún banameins síns.
Hann 23. maí 1916 fæddist þeim
hjónum sveinbarn; en ekki varö þaö
blessaða ljós ]>eim lengi til unaöar,
því það sloknaði aftur 30. s.m.
LiIIian sál. var sérlega vel gefin,
efnileg og góö, og v'ar því mjög
þungbært fyrir ástvini hennar aö sjá
hana verSa þessari voSa veiki aS
bráS svo unga, og aS missa hana frá
sér eftir aS alt haföi verið gert, sem
hægt var, henni til hjálpar, og eftir
aö vonin var orðin svo góS um aS
takast mundi aS lækna liana.
J. G. SNÆDAL,
TANNLŒKNIR
614 Someraet Block
Cor. Portage Ave. og Donald Street
Tals. main 5302.
TalsímiS Garry 3324
J. W. MORLEY
Hann málar, pappírar
°g prýðir hús yðar
ÁÆTLANIR GEFNAR
VERKIÐ ÁBYRGST
Finnið mig áður en þér
látið gera þannig verk
624 Sherbrook St.,Winnipeg
A. S. Bardal
843 Sherbrooke St.
Sejur likkistur og anna.t um útfarir.
Allur útbúnaður sá bezti. Ennfrem-
ur selur hann alskonar minnisvarða
og legsteina.
Hoimilis Tals.
Qarry 2161
SKrirstoTu Tala. . Carry 300, 37^
FLUTTIR til
151 Bannatyne Ave
Horni Rörie Str.
i staerri og betri verkstofur
Tals. Main 3480
KanalyElectricCo
Motor Repair Specialist
Fumiture
Overland
592 Ellice Ave. Tals. Sh. 2096
Ellice Jitney og
Bifreiða keyrsla
Andrew E. Guillemin, Ráðsm.
Henni var leitaS lækningar til
ýmsra lækna og seinast til læknis
eins í Astoria, Oregon, sem þykist
hafa fundiS meðal til lækningar viS
tæringu og aS sögn læknaö marga af
þeim sjúkdómi. Er lækning hans
helzt í þcí innifalin aS hann spraut-
ar einhvers konar eitri inn í líkama
sjúklinganna og á þaS aS drepa alla
tæringargerla, sem í likamanum eru.
Lillian sál. virtist batna mikiS. eftir
aS leitaS var til hans og voru aS-
standendur hennar orðnir vongóSir
um aS honum mundi takast aS losa
hana viS sjúkdóm hennar. En sú
von brást, sem margar aörar, því aS
eftir bokkurn tima reynduát áhrif
eitursins of sterk á hjarta hennar til
þess aS óhætt væri aS halda lækning-
unni áfram lengnr.
Lillian sál. bar sjúkdómskross sinn
meS stakri hugprýöi og þolinmæSi og
liafSi alt af til hlýtt bros fyrir vini
sína er þeir komu aS sjá hana. Hún
ís-1 haföi sterka trú og barnslegt traust
til síns himneska föSurs og frelsara;
enda var þaS sú aöstoö sem bezt
styrkti hana í þrautum hennar.
Útför hennar fór fram frá heimili
foreldra hennar þann 20. febrúar aS
viöstöddu miklu fjölmenni, þrátt fyr-
ir þaS aö þaS var snemma morguns
kalt veöur og töluverSur snjór á
jörSu. LíkiS v’ar flutt héSan á bát
til Bellingham og jarösett þar í ætt-
argrafreit eiginmanns hinnar látnu,
og var litli drengurinn hennar þá
fluttur og lagöur þar til hvíldar viS
hliS móSur sinar. Likfylgdin var
fjölmenn mjög ofan aS bátnum, svo
aS eigi mun slíkur mannsöfnuSur sést
hafa hér á bryggjunni áöur. En nán-
ustu syrgjendur fóru meS bátnum til
Bellingham.
Hún “er dáin hér, en lifir þó”, og
vist mun minning hennar “hugljúf og
hrein” lifa og geymast í hjörtum ást-
vina liennar um ókpmin æfiár þeirra.
Kolbeinn Sœmundsson.
Mrs. S. K. HALL,
Teacher of Voice Culture & 5olo Singiog
Stmlios: 701 Victor St.
For Tprmst Phonn Garry 4507
Canada og Hudson félagið.
Dr. B. Duval flutti ræöu i Knox
kirkjunni fyrra sunnudag fyrir kenn-
urum og nemendum af Manitoba há-
skólanum. SagSi hann þar meöal
annars aS sérréttindi þau sem Hud-
son Bay félagiö heföi fengiö heföu
fælt fólk frá Iandinu og valdiS þann-
ig ómetanlegu tjóni.
Stofnskrá sú, sem Prince Rupert
hefSi fengiS fyrir 200 árum, þar sem
Georg konungur II. heföi sama sem
gefiö félaginu landiS, heföi veriS or-
sök í því aS landiö væri á stórsVæS-
um eins og eyöimörk eftir öll þessi
200 ár. KvaS hann þetta vera eitt-
hvert mesta glappaskot, sem canad-
iska sagan gæti um.
SömuleiSis sagöi hann aS landinu
heföi staöiö tjón af því, hversu lítiö
þaS hefSi veriö auglýst og hversu illa.
Engínn sigur án fyrir-
hafnar
Til Jaess að sigra verður að
stríða. Hver einasti maður er
vel gengur í verzlun vinnur 6-
trauðlega. Og þegar komið er
í framsókn fylkingar er ekki
hægt að halda Jaar kyrru fyrir,
t>á verður einnigaðhaldaáfram
En til;t>ess að geta barist og
sigrað verða menn að hafa góða
heiUu. Frakkneski málsháttur-
inn segir: „Sá sem ekki hefir
heilsuna hefir ekkart". Triners
American Elixir of Bitter Wine
veitir heilsuna. Hann hreinsar
innýílin og flytur burtu óhrein-
indi sem safnast þar fyrir og
eitra líkamann og hindra eðli-
leg störf meltingarfæranna.
Hann veitir matarlyst, styrkir
meltinguna og fjörgar alt tauga
kerfið, öllum lyfjum betra við
hægðaleysi, höfuðverk tatlga-
slappleika, svefnleysi og magn-
leysi. Verð $1,00. Fæst í lyfja-
búðum.
Áreiðanlegast® meðal við kali I vetrar-
kuldanum er TriKers áburður. sömuleiðia
við gigt, tognun, mari ög bólgu o.s.frr.
Það bregst aldrei. VerO 25 og 50c i lyfja-
búðum. Sent með pósti 35 og 60ð. Fyrir
sama verð fserðu Kið ágaeta Triners Kósta-
meðal sem lœknar fljótt og áreiðanlega.
Jos. Triner Mfg. CKsmist 1333-1339 SoutK
AsKIand Ave„ CKicago.