Lögberg - 27.03.1919, Page 1

SPIERS-PARNELLBAKING CO.
ábyrgjast yður
fulla vigt, beztu vörur fyr-
ir lœgsta verð sem verið
getur. REYNJÐ ÞAÐ!
TALSÍMl: Garry 2346 WINNIPEG
Það er til myndasmiður
í borginni
W. W. ROBSON
490 Main St. - Garry 1320
32. ARCANGUR
WINNIPEG, MANITOBA, FIMTUDAGINN 27. MARZ 1919
NUMER 13
BRETLAND
Brezka stjórnin hefir áikveðið
að láta lausa alla fra, sem hún
aefir haMið í fangelsi út af póli-
tískum óeyrðum, og senda þá
heim til sín í smá hópum.
Mr. Bonar Law skýrði frá því
i brezka þinginu nýl'ega að stjóm
in væri að hugsa um að gera
göng undir sundið á milli Frakk-
lands og Englands, meðfram til
þess að geta veitt heimkomnum
hermönnum atvinnu.
f siag lenti um daginn á milli
lögreglunnar í Lundúnum og
A.meriskra hermanna, sem voru
að Deika að tafli upp á peninga
nálaegt stöðvum K. F. U. M. fé-
lagsins í Lundúnum. Atlagan
varð all-hörð því Yaiikee-amir
tóku hraustlega á móti og svo
var þar hópur canadiskra her-
manna nærstaddur, og veittu
þeir Bandaríkjamönnum að mál-
rnn-
Verkamannamálið á Bretlandi.
það ekki vanalegt verkfall á móti
vinnuveitendum, heldur á móti
ríkinu, og undir þeim íkringum-
stæðum yrði stjómin að beita
öllu sínu valdi tafarlaust til að
brjóta slíka hreyfingu á bak aft-
ur og að án tafar. Við þessi um-
mæli Bonar Law urðu verkamenn
æfir og 'hrópuðu: “Við getum
líka talað digurt.’’ “petta eru
hótanir.” En Bonar Law hélt á-
fram og mælti: “petta eru eng-
ar ihótanir. Engin stjóm gæti
farið öðruvísi að. Stík viður-
eign gæti aðeins endað á einn veg
ef að regla og stjóm í landinu
eiga ekki að vera dauðadæmd.
RANDARIKIN
Menn mun reka iminni til þess
að þegar Congressinum var slitið
var eftir'-að gjöra ráðstafanir
með starfræikslufé til jámbnauta
og leit svo út, sem þetta mundi
ieiða til hinna mestu vandræða.
Nú hefir þetta lagast á þann hátt
að auðmenn í Wall street í New
York hafa lofað að iána stjóm-
inni fé til starfræksiunnar.
Bins og menn ’hafa séð að und-
anfömu, og eins og vér höfum
áður skýrt frá í Lögbergi, þá
samdist, bráðiabirgðar friður á
milli kolanámaeigenda á Bret-
Jandi, og þeirra sem í námunum
vinna, eða öllu heiMur grið vom
sett á miili þessara tveggja málls-
aðilja tffl 20. þ. m., til þess að
gefa nefnd manna, sem dómari
Sir John Sankey var formaður í,
tækifæri til þess að athuga málið
Nú hefir nefnd þessi lagt fram
bráðabirgðaálit, og lagði And-
r'ew Bonar Law það fyrir þingið
20. þ. m.
Aðal-innihald skýrslu þessar-
ar, sem væri undirskrifuð af
þremur umboðsmönnum vinnu-
veitenda, sem sjájfir væru þó
ekki beinlínis riðnir við kola-
framieiðsJuna, væri að veita
verkafólkinu 2:, af kröfum þeirra
CV£T hvað kauphækkun snertir, og
«ð vinnutíminn skyldi verða færð
ur miður fyrir þá menn, sem nið-
ur í náimmum vinna frá 16. júM
frá 8 kl. á dag og niður í 7 og frá
J3. júlí 1021, skildi vinnutími
færður niður í 6 kl.stundir á dag
fyrir þá menn sem vinna niður í
námum.því þá er búist við að
kolaf ram le i ðslan muni verða
komin á sama stig og hún var
1913; eða 287.000.000 tonn.
Kaupihækun sú sem farið er
íram á í þessari skýrslu, er að
veitt sé því sem nemur £30.000-
000. Og einnig er þar farið fram
á'hvort ekki væri rétt að leggja
Penny á hvert kolatonn sem út
væri tekið, og verja þeirri upp-
hæð, sem mundi nema £1.000.-
000.000 á ári, til þóss að bæta
húsakynni verkalýðsins, sem
bæði í. þessari, og eins annari
Hkýrslu sem verltamenn sjálfir
lögðu fram, er sýnt fram á, að
séu mjög slæm, t. d. íSkotlandi,
sem fjöldinn af þessu verkafólki
þó fjölskyldufólík sé, búi í einu
eða tveimur herbergjum.
Sýnt er fram á að frá 160.000
slys komi fyrir í námunum ár-
lega. par af deyi frá 1500—1700
Lagt er til að kaup þeirra manna
seim vinna niðrí námunum, sé
hækkað um 2 shilling á vöku, eða
vinnutím'abfli, og þeirra sem
vinna yið námumar og eru yngri
en 16 ára um einn shiling.
Lagt er til að verkamönnum
sé veitt þátttaka í stjóm, og tfl-
högun við námuvinnu.
pað er tekið fram að námu-
eigendur hafi haakikað vinnulaun
manna á stríðstímanuim um
106%, þar sem lífsnauðsynjar
hefðu hækkað nm 115%. par er
og tekið fram að verkamennimir
krefjast 30% fram yfir það sem
þeir hafi fengið á stríðstímanum
Pegar Mr. Bonar Law lagði fmm
þessa skrýslu, sagði hann að
stjómin væri reiðubúin til þess
að ganga að öllu því sem nefndin
færi fram á. Kvað leiðtoga verka
tftamna aldrei ihafa átt um jafn-
góð kjör að velja, né heMur hlafi
boðist jafngott tæki færi til þess
að gjöra verulegar umbætur í
ftáma-iðnaði landsins. Ef að
námumaiujaJeiðtogamir meituðu
að ganga að þessu, þá yrði það
þeim 9jálfum og iðnaðimim óbset
aníegur skaði.
Raeðúmaður tók fram að ef
verfcamenn vildu bíða til 2- maí
skykti verða tillbúin fullkomin
skýmlá í sambancK“SHJ öM þessi
iftál, og þar með að ^rjöra allar
koíanámur að þjóðeign. En í
þeim máíuim yrði þingið að hafa
úrA'urðan'ald-
Ef ve&faU yrði gjört, þá yrði
Æsiftgamenn innan Bandaríkj-
enna hafa nú ameinað sig undir
ána Bolshevista og hafa áformað
að hefja uppreisn á móti stjóm
ríkisins og steypa henni úr völd-
um, hvað svo sem það kostar.
Eftir því sem segir í skjali frá
póstmálaráðherra Burleson til
senator Oveiman, sem er að
rannsaka Bolsheviki hreyfing-
una fyrir hönd stjómarinnar.
Internaticxnal verkfærafélagið
alþekta i Chicago lét ala sína
verkamenn greiða atkvæði um
það 12. þ. m. hvort að þeir æsktu
þess að mynda iðnaðamefd í fé-
laginu sem í væru eigendumir
og verkamenn sjálfir, skyldi sú
nefnd ráða famtíðar starfi*ækslu
félagsins, vinnutíma og kaup-
gjaldi.
RUSSLAND
Fyrir nokkru síðan, eða síð-
asáliðmn janúar, kusu verka-
mannafélögin, og jafnaðarmenn
í Noregi nefnd til þess af fara til
Rússlainds og kynna sér ástandið
þar eins og það í raun og veru
væri. Til farar þessarar voru
kosnir prófessor Edward Bull frá
háskólanum í Kristjaníu, fyrir
hönd jafnaðarmanna, en atvika
vegna gat hann ekki farið, en í
hans stað fór fyrir hönd jafnað-
armanna Emil Strang, lögfræð-
ingur. En. fyrir hönd verka-
félaganna fór herra Puntervald,
sem er líka ilögfræðingur. Herra
Punterváld er nú fyrir skömmu
kominn til baka'og hefir gefið all
langa skýrslu um ferð sína. Aðal
punktamir í henni eru.
Rússlandi er stjómað af verka
manna hai-ðstjóm, eins einvaldri
og keisara Stjórnin var.
pessu verkamanna éinræði er
ekki einasta framfylgt í sam-
bandi við f járhag fólks og efni,
heOdur með Soriet nofndum, sem
hafa rétt til þess að skjóta hvaða
manneskju, sem þeim sýnist án
dóms og laga. Formaður einnar
slíkrar nefndar gat.þess að sín
nefnd hefði látið skjóta fleiri en
2—3000 manns 500 slíkar nefnd
ir em í landinu.
Bannað er að gefa út nokkuð
blað, sem aðhyllist ekki Soviet
stjóm. Lenine sagði að ef mál
og ritfrelsi væri veitt yrði stjóm
hatns óðara hrynt frá völdum, og
Bolsþevikistefnan drepin.
Skylduvinna hefir verið inn-
leidd, og efnafólkið, sem áður var
fyrst kallað.
Omögulegt er að hugsa sér að
ástand verkafólksins geti verið
verra heldur en það er í Petro-
grad og Moscow.
Löggjöf og veridegar fram-
kvæmdir eru mjög ófullkomnar,
og á því svæði er öflu grautað
saman, t. d. að forseti eins af
aðal Soivietunum, hefir á ihendi
að veita ferðaskýrteini með jám
brautum.
Skilyrði það, sem mönnum er
sett til þess að geta orðið foringj
&r í Rauðu hersveitunum er, að
ef maðurinn kann að lesa þarf
hainn að vera við æfingar í f jóra
mánuði, annars átta mánuði. I
Trotzky ferðaast um landið i
konungiegu veldi og sæmír hetj-
ur rauða hersins með úrum, er
hann nælir þeim á brjóst og
kveður þá um ledð á sama hátt
og keisarinn gerði
pað með öUu rangt að segja að
Bdrfheviki menn Jwrfi koiftið á
Socialism hjá sér í nokkurri
mynd. peir sjálfir kalla það, á-
standið eins og það nú er, breyt-
ingatímabilið, eða einræðistíma-
bilið. Kariar og konur eru orðin
þróttlaus sökum vistaskorts.
Stjórnarbylting á Ungverjalandi
Bolsheviki flokkurinn hefir
tekið völdin í hendur sínar í Ung-
verjalandi. Fyrverandi stjómar-
formaður þar, count Karely
lét af hendi stjómina með þeim
ummælum að það væri auðséð
að sambandsmenn ætluðu að nota
UngverjaJand til þess að hefja
sókn á móti Soviet hernum rúss-
neska, sem þeir með aðstoð her
Sekka ætluðu að standa á móti og
að hann lýsti yfir því til sönnun-
ar að lýðveMi fólksins væri mynd
að í UngverjaJlandi, að hann segði
öllu samibandi slitið við friðar-
þingið 1 París, en vænti þess og
vonaðist eftir því að fólkið mundi
dæma gjörðir sínar rétt, og veita
hreyfingunni, sem hafin væri,
fuJItingi sitt.
Sagt er að þessi nýja Soviet
stjóm í Ungverjalandi ’hafi tek-
ið höndum saman við Lenine
flokkinn á Rússlandi tfl ess að
standa á móti öllum áhrifum frá
samband smönnum.
Blöðis segja að þjóðin sé ein-
huga með ^ð styðja þessa Soviet
stjóm.
Ágúst Sæmundsson
frá ^elkirk, gékk sem sjálfboði í
106 Oanadisku herdeildina 13.
apríl 1917 og fór með henni til
Englands í nóvember sama ár.
par var hann séttur í 43 Scots
Highlanders og fór með henni til
Fi'akklands 1. apríl 1918- Frá
þeim degi og til 4. ágúst tók hann
þátt í hinum grimmu orustum á
Frakklandi, en þá meiddist hann
og var sendur til Englands, og
þar var hanri unz hann lagði á
■stað heimleiðis 10. febrúar síð-
*astl. og til Winnipeg kom hann
23. sama mánaðar, þá enn ó-
hraustur.
...
Tilkynning.
Hér með tilkynnist að á almenn-
um fundi 23. febniar, var Jón
Kæmested á Winnipeg Beach
kosinn til að mæta á fundi þjóð-
ræknisnefndarinnar og nefndar
minnisvarða hermanna í Winfti-
peg fyrir hönd íslendinga á
Winnipeg Beach og suðurhluta
Víðinesbygðai’, samkværnt áskor
un og tilmælum þjóðræknis-
nefndarinnar í Winnipeg, og svo
nefndarinnar, sem steridur fynr
minnisvarða faflinfta heímanna.
Var sunnudagirvft 23. febrúar
kallaður almennur fundnr í sam-
komuhúsi að 'Lundi í suðurhluta
Víðinesbygðar, til þess Að heyra
undirtektirtektií mailna í ofan-
greindum málum. Euftdarstjóri
kosinn Jón I^ærnestéd og skrif-
ari Kristján Sigufðson.
Eftir að Mr. KíBrtiested hafði
Jesið áskoranirnAr frá tilgteind-
um nefndum voi*u málin tekin til
rækflegrar umri®ðu og hann svo
kosinn til að míeta á fundi þess-
ara nefnda fyrif hönd tsleridinga
á Winnipeg BAAch og syðri hluta
VíðinesbygðaA Fór fundurinn
prýðilega fmm, og flestir fundar
menn, konur sem k*rlar tóku
þátt í umræðunum, fengu málin
all-góðan byr, sérstakiega þjóð-
ræiknismálið.
Krist ján Sigurðsou.
skrifari fundarins
Ólafur.
1
Síðla kvölds ólafur heim ríður hratt
hefir hann 'boðsfólk til veizlunnar kvatt.
En álfar þar dönsuðn úti á grund,
álfkonungs dóttir rétti honum mund.
“Velkominn Ólafuf! Ihvá skal liraða sér?
! hring okkar stiíg þú að danza með mér.”
“Ekki vil eg dansa. Jeg dansa ei í kveld.
Að dagsmorgni komanda brúðkaup mitt eg held ’
“Gullsporana góða gefa skal eg þér,
gangir^þxi í hringinn að dansa með mér.
lívíta silki'skykkju skenkja skal eg þér;
skreytti hana móðir við tunglskin handa mér.”
“Ekki vil jeg dansa. Eg dansa ei í kveld.
Að dagsmorgni komanda brúðkaup mitt eg held’
‘ ‘ Hrúgu af glæztu gulli gefa skal eg þér,
gangir þú í hringinn að dansa með mér.”
“Hrúgu af glæztu gulli þó gott eé að fá
geng eg ei í hringinn; það er af og frá.”
“Viljir þú ei Ólafur veita dansinn mér
vofeifleiki og hrelling fylgja skulu þér.”
Á brjóstið hið vinstra með hendi sló hún hann,
ltafði aldrei sársauka fundið sem þann.
A hestinn hún setti hann og höst nam svo tjá:
“Heim ríddu til þinnar brúður þá.”
Heim að eigin ranni nií hesturinn hann bar.
Hans hjartkæra móðir við dyrnar stóð þar.
Hermdu mér sonur 'hjartkæri minn:
“Hví ertu svona fölur á kinn?”
“Ekki er að furða þó föl sé mín kirin,
fór eg í álfkonungs ríki inn.”
• ’ Henndu mér sonur minn hjartkæri þá:
Hvað skal jeg nú þinni brúði tjá?”
‘ ‘ Að jeg sé farinn xxt í iðgrænan lund
eg ætla að temja þar fák minn og hund.”
Að morgni í býti, kom brúðurin þar
og boðgestaskarinn með thenni var.
“Hlaðin borð af vistum og hornalög eg finn.
En hvar er nú Ólafxxr hrúðgumi minn?”
“■Ólafur fór út í iðgrænan lund
og ætlaði að temja þajr fák sinn og hxind.”
Dyratjaldi lifrauðxi lyfta hrúður vann;
og liggja sá þar ólaf — en dauður var hann.
(Lauslega þýtt úr þýzku).
B.Þ
Frá Islandi.
6—10 st. hiti daglega undan-
farna vflcu, og IDct um alt land,
svo að allar sveidr munu mú snjó
íaxisar. Er þetta sjaldgæf þorra-
veðrátta.— Aflabrögð eru góð.
5. þ- m. fórst báitur frá Vest-
mannaeyjum við lendingu á
Landeyjasandi. pað var smábát-
ur sendur frá vélbáti, sem útifyr
ir beið, til þess að saékja fólk í
land en dimt var orðið og hvoldi
bátum við sandinn. 5 menn voru>
á honum fórust allir, en 2
voru eftir í vélbátnum. peir,sem
druknuðu, voru: Halldór Árna-
son frá Hvammi í Mýrdal, Páll
Jónsson frá Kirkj uliæk, Ágúst
.... ........frá Deild í Fljóts-
hlíð, Jónas Benediktsson, úr
Reyðarfirði og HaraJd Normamn
norskur.
petta er þriðji báturinn. sem
ferst með 5 mönnum nú á örstutt
um tíma og er hörmulegt til þess
að vita, hve sjóslysin eru þar tíð.
Ekki alls fyrir löngu, var sagt
frá, að 5 menn hefðu farist úr
Eyrarsveit vestra á báb Mennim
ir voru þessir: Ásimunduf Sig-
urðsson oddviti í Suður-Bár,
Guðm. Magnússon íTjamarbúð,
Jón Elíassom í Narður-Bár og
somur ihalxs og somur Kjartans
ólafssonar á Akunstöðum.
Jarðarför frú Jakobinu Thom-
sen fór fram 8. þ. m. og var lík
hemnar flutt suður að Bessastöð-
um .
f yfirrétti er nýfallirm dómur
um að landsverzlunin sé ekki út-
svarskyld. Málið reis út af út-
svari því, sem lagt var á lands-
verzlunina í Rvik fyrir árið 1917
pað slys vildi til á Eyrarbakka
5. þ. m„ að maður varð undir
vélbát, sem verið var að sétja á
flot, og marði hann til bana. Mað
urinp hét Tórniás pcrtJúiBoii, frá
Sumarliðabæ, bróðin.Tóns Fljóts-
hlíðarskálds
Rafmagnsmál Reykjavíkar. Á
síðasta bæjarstj.fundi var sam-
þykt að fá verkfræðingana Kirk
og G. Hlíðdal til að taka að sér
umsjón m'eð byggingu Elliðáár-
i'afmagnstöðvarinnar. J. Krabbe
fuWtrúa Skyldi falið umboð til áð
undirskrifa lánfökxisamninga \ í
Khöfn.og byrjað á verkinu svo
fjjótt sem unt væri.
Bæjarstj. hefur nú samþykt
að veita gasstöðvarstjórastöð-
uria. er Borchenhiagen fer frá
Hemni, Brynjólfi Sigurðsyni frá
Flatey, en hann hefur unnið við
gasstöð í Noregi undanfain ár.
Heiðurssamsæti héldu sóknar-
böni séra. Péturs á Kálfafells-
stað, honium og frú hans 22.sept.
í haust sem leið. í minningu þess
að þau ihöfðu þá starfað í prest-
kallinu í 25 ár. Steindór bóndi á
Breiðabólsstað, flutti ræðu fyrir
minni presthjónanna og afhenti
þeim minningargjafir frá söfn-
uðinum, prestinum ihenholtsistaf
búinn silfri og gulli, en frúnni
jxrmband og brjóstnál, alt vand-
aða og góða gripi, með áletrun-
um. Samsætið var fjölment, og
haldið að aflokinni messugjörð.
Ný skáldsaga eftir Gunnar
Cunnarson kom út fyrir jólin í
vetur hjá Gyldendals bókaverzl-
un í Khöfn, og heitir “Edbröðre
(Fóstbræður). Roman fra Is-
lands Laaidnamstid.” pað eni
þeir Ingólfnr lándnámsmaður og
Hjörleifur fóstbróðir hans, sem
sagan lýsir, og segir frá æskuár-
um þeirra í Noregi, vflringaferð-
um þeirra vestur um haf og loks
landnámisför þeirra til íslands.
Höf. gerir sér <alt far um að vera
í samræani við lýsingar fomsagn
anna, en gefur anmars ímyndun-
arafli sínu laiusan tauminn. Ing-
ólfur er í sögunni staðfestumað-
ur mikfll, trúmaður og fastheld-
inn við fk)mar venjur, en Hjör-
leifur óstöðugur í lund, trúlaus
og reÍkuU í ráði, en þó dreng-
iundaður og hraxistmenni. Son-
um Atla jarls á Gaulum, sem
þeir fóstbræðxir áttu við 1 Nor-
egi, er einnig veJ lýst, og ekki
síður konum þeirra fóstbræðm,
sem meðþeiin <fó*u tfl fsJands, og
feðmm þeirra í Noregi, sem'höf.
virðist þó gera helzt til gamla. í
hlutfaffli við synina í byrjun sög-
nnnar. En karlar eru skemtiiegir
Og yfir höfuð er þetta skemtileg
bótk með góðum skáldskap, sem
orfinn er utan uex sannaöguíega
riðburðiv
Guðjón Samúelsison hefir lökið
fulilnaðarprófi í húsgerðarlist, í
Khöfn með hárri I. einkunn.
Sig Guðmundsson prestur á
póroddstað hefir sagt af sé em-
bætti frá næstu fardögum.
Landsbókasafnið. par er Ámi
PálssoQ sagnfræðingur skipaður
1. bókavörður, en Hiallgr. Hall-
grímsison sagnfræðingur aðstoð-
arbókavörður.
Hjálparstöð fyrir berklavexka
í Rvík. Sig. Magnússon læknir,
skýrir frá þvi í Mrg.bl. að hjúkr-
iinarfélagið “Líkn” þar í bæ, hafi
lekið á stefnuskrá sína að koma
hér á hjálparstöð fyrir berkla-
veikt fólk, og hefur læknirinn áð
ur skrifað um nauðsyn slíkrar
stofnunar Segir hann nú, að
”Líkn“ taki bráðlega til starfa í
þessa átt, og hafi ein kona lofað
að leggja fram 1200 kr. á ári til
þessarar starfsemi, en félagið
sæki nú, um 1000 kr. styrk til
hennar úr bæjarsjóði, og muni
hann auðfenginn. En jafnframt
hvetur hann menn og konur til
fyrirtæki með því að gerast fé-
styðja á þann hátt þetta þarfa
lagar í “Líkn.”
f Lögb.bl er auglýst, að viðtals
tími ráðherranna sé framvegis
frð kl. 2—3 virka daga. Á öðr-
xxm tíma dags mega menn ekki
búast við að ná viðtali við þá í
stjórnaráðinu, nema því sé fyrir
fram lofað, að erindið sé mjög
brýnt og megi ekki bíða venju-
legs viðtalstíma. — Er það skilj-
anlegt að sífeldur mannstraumur
inn til ráðherranna allan 'þann
tíma, sem skrifstofur stjómar-
ráðsins eru opnar, valdi óþafri
truifilun á starfi þeirria, en erind-
in, sem tnifluninni valda, eru oft
smávægileg og rétt að marka
þeim vissan tíma, eins og nú hef-
ir verið gert.
pau hjónin séra Sigurbj. Á.
Gíslason og Guðrún Lárusdóttir
hafa orðið fyrir þeirri sorg, að
xnissa 8. þ. m., elztu döttur sína
Kirstínu, úr afleiðingum imflú-
enzuveikinnar.
pað er sagt, að um 60 menn
hér í bænum hafi fengið tauga-
veikina, en þungt legst hxxn ekki
á.
pilskipin enx nú að leggja til
hafs; hið fyrsta fór út um síð-
astL helgi, “Valtýr”, frá Duus-
verzlun.
Fisksalan í Englandi hefir
gengið miklu ver en áður fyrir
þeim botnvöxpungum héðan sem
síðast hlafa selt þar. Hafa þeir
ekki fengið helmingsverð við það
sem áðxir var. Sagt er að sam-
gönguteppa í Englandi, sakir
verkfalla, valdi þessu; fiskkaup-
endumir þar geta ekki komið
vörunni frá sér til neytenda.
Karl Sigvaldason bxifræðingur
i’rá Syðrivík í Vopnafirði, sem
verið hefir milligöngumaður fyr-
ir samvinnuféJögin dönsku í til-
í'aunum þeirra til þess að fá
Lagarfoss leigðan til aflstöðvar-
reksturs, er nú í Khöfn og hefir
legið þar veikur í inflúenzu og
afleiðingum hennar, fró 8. des.
síðastl. Lá hann á. Frederiks-
bergsspítala, er “Botnía” fór fró
Khöfn síðast, en vonandi að
hann nái isér til fulfls aftur-
Dáin ei' í Bi'autarholti á Kjal-
amesi 14. þ. m. frú Guðrún Guð-
mundsdóttir, tengdamóðir Jó-
hanns bónda Ey.jólfssonar fyrv.
alþinigismanns, 87 ára gömul.
Hefir hún verið hjá þeim hjón-
unum, Jóhanni og Ingibjörðu Jó-
hönnu, dóttu sinni, frá því er
þau byrjuðu fyrst búskap.
Mrg.bl. segir það eftir sænsk-
um blöðum, að síldarmatsmenn
í Svíþjóð telji sfldina héðan fró
síðastl. hausti beztu síldina,
sem fengist hafi siðustu 20 árin.
riáskólinn. Undirbúningsprófi
í grísku ihafa lokið: Friðr. Frið-
rikssion tneð ág. eink., 15st.,
Hátfdán Helgason með ág. eink.,
16 st., og Magnús Guðmundsson
með 1. eink., 13 st— Efnafræðis
próf hafa tekið: Bjöm Ámason
Guðm. Guðmundsson, Jónas
Sveinsson, Valtýr Albertsson,
aUir með ág. eink., Ág. BrynjóMs
son. PáU Sigurðsson, Skúii Guð-
jónsson og Stgr. Eyfjörð, állir
ineð 1. eink.
Einkasala á komvöru. íLðgb.
bl. fró 13. febr. er birt svo hlj.
reglugjör fró stjómarráðinu
dags. 10. febr.: 1. gr. Til 1- okt.
næsitk. er kaumönnum, félögum
ogsvo eiTMtökum mönaum bann-
að að flytja til landsins komvöru
frá útlöndum, nerna undantekn-
ing verði gerð um einstakar teg-
undir. — 2. gr. Till loka þessa
árs er bannað að selja hér á landi
aðra komvöru en þá, sem flutt
hefir verið til landsins af lands-
verzluninni, nema sérstakar und-
antekingar verði gerðar. — 3.
gr. Brot gegn ákvæðum 1. og 2.
gr. reglugerðar þessarar varða
sektum alt að 100,000 kr. — 4.
gr. Mál út af brotum gegn
reglugerð þessari skal fara með
sem almenn lögreglumál. — 5.
gr íteglugerð þessi öðlast gildi
þegar í stað.
Benedikt Ámason söngvari
hefir þrisvar nú í siðastl. viku
sungið opinberlega í Bámbúð,
altaf fengið fult hús ög hlotið
mikið lof fyrir söngixm. Gerir
hann róð fyrir að fara utan næs'a
sumar til frekari söngnáms, en
hann hefir átt kost á hér.
Fisksaila til Danmörkur. Visir
segir, að eftir muni vera óselt
af fyrra árs fraihleiðslu 4000
af óverkuðum saltfiski, sem
bandamenn hafá afsaiað sér
kauprétti á, og hafi danska
stjómin nú fengið innflutnings-
leyfi á 100 tonftum, er hún hafi
fest kaup á, fytir kr. 1.30 kílóið,
sem samsvari 325 kr. skipp. af
verkuðum fiSki, auk verkunar-
kostnaðar. Aíá segja, að allvel
hafi ræst úr fiskisölunni, þótt
verð á þeinv hluta fiskjarins, sem
bandamenft tóku, væri afarlágt.
M. oxéabókin. Héimspekis-
deild hásltólans hefir, ftieð 3 atkv
feegn 2 lagt það tfl, að Jak. J,
Smára ftxagister verði falið starf
það vid ísl. orðabókifía, sem dr.
Bjami Bjamason heitinn áður
hafði. Smári var eini umsækj-
andinn. En minnihlutinn vildi
engum vedta starfið að svo stöddu
en láta slá því upp til umsóknar-
— Forsætisróðherra hafði skot-
"ið málinu undir álit heimspekis-
nefdarinnar.
Skálda og listamannastyrkor-
inn. Honum hefir verið úthlut-
að þanr.ig fyrir yfirstandándi ár
Einar H. Kvaran fær 2400 kr.,
Einar Jónsson myndhöggvari
1500, Guðm. Guðmundsson 1500
Jóhann Sigurjónsson 1000, Guðm
Friðjónsson 1000, Brynjólfur
pórðarson málari 1000, Valde-
mar Briem biskup 800, Rikh.
Jónsson myndhöggvari 800. Jak.
Thorarensen skáld 600, Nína
Sæmundsson myndhöggvari 600,
Anrgrímur ólafsson málari 600,
Asgr. Jónsson mátari 300, Jóh.
Kjarval málari 500, Sig. Heiðdal
sa.gnaskóld 500, Hjálmar Lárus-
son myndskeri 400, Ben p. Grön-
dal (fyrir sögur) 300.
í úthlutunamefnd eru prófess
oramir Ág. H. Bjamoson og
Guðm. Fiftnbogason og mag. Sig.
Guðmundsson.
\
Maiuialát,
f Reýkjavík lézt 28. nóv. ölflr-
uð merkiskona, ekkjufrú Elin-
borg Friðriksdóttir, móðr frú
Kristínar Jakobson. Jóns heit.
Vídalíns konsúls og þeima systk
ina. Hún var á níræðfoaJdri.
Fyrri maður hennar var PáJl
alþm. VídaJín x Víðitungu, en bíB-
ari Benedikt prófastur Kristjáft-
ábn (í Múla). Sjáflf var Mfl
dóttir séfa yriðrika Efgertz
prests (d. 1893)-