Lögberg - 03.06.1920, Page 4

Lögberg - 03.06.1920, Page 4
Blé. 4 LOGB&RG, FIMTUH'AGINN 3. JÚNÍ 1920. St. George kjördæmið. i. I því kjördæmi bjóða sig fram tveir íslend- ingar til fylkisþings við næstu kosningar: þingmaðurinn sem þar hefir verið, herra Skúli Sigfússon, og séra Albert Kristjánsson, Únítara- og lýðkirkju- prestur og bóndi. Síðan að vér heyrðum um það framboð og þá útnefningu prestsins, þá liöfuyi vér verið að hugsa um, hvernig að á því stæði. Verið að hugsa um, hvaða ástæða væri til þess fyrir ls- lendinga í St. George kjördæminu að snúa bak- inu við sínum fyrra.þingmanni. Skúli Sigíusson er einn af frumbyggjum bygðarinnar. Hann hefir borið hita og þunga dagsins með bygðarmönnum þar frá því að bygðin var í bernsku og fram á þennan dag, og hefir ávalt komið fram sem nýtur og ábyggileg- ur borgari í öllum greinum. Enda sýndu bygð- armenu við síðustu kosningar, að þeir báru ein- dregið traust til hans. Hvað hefir nú komið fyrir svo alvarlegt, að bygðarmenn þurfi að snúa baki við Skúla'? Hefir framkoina hans á þingi verið bygð- armönnum til vansæmdar? fjða hefir hann ekki fylgt sómasamlega fram áhugamálum kjördæmisins ? Hvað framkomu Skúla á þingi snertir, þá liefir hann komið þar fram með festu og einurð svo að álit hans hefir stórum vaxið hjá sam- verkamönnum hans og þeim, sem ganm hafa gefið að framkomu hans. En um áhugamál hins víðáttumikla kjör- dæmis hans vita allir héraðsmenn, sem opin hafa augun og vilja vita tiið sanna. Skúli hefir verið boðinn og búinn að fyJgja fram hverju ðinasta máli, sem kjördæminu var til heilla og sanngirni var um að biðja, og á cllra manna vitorði er það, eða ætti að vera, að aldrei í .sögu þeirrar bygðar eða innan þess kjör- dæmis hafa aðrar eins framkvæmdir átt sér stað eins og síðan Norrisstjórnin kom til valda og Skiíli Sigfússon var sendur á þing til þess að annast um velferðarmál kjördæmisins. Og vér héldum, að það væri einmitt til þess sem menn væru sendir á þing—að vinna að framförum og farsæTd ntannfélags þess, sem trúir þeim fyrir málum sínum. Og Jtað er einmitt þetta, sem Skúli hefir gert, en samt er einhver hluti af löndum vorum í St. George kjördæminu, sem ekki vilja hafa hann áfram. Ekki getur það verið sökum ótrúmensku, ónytjungsskapar eða vanræksln á skylduverk- um, að þeir vilja koina Skúla fyrir kattarnef, né heldur eiga þeir von á, að kjördæmið græði á skiftunum, því með allri virðingu fyrir mót- stöðumanni Skúla, þá dettur oss ekki í hug að hann skilji betur þarfir kjósendanna í St. (Jeorge en Skúli gerir, og því síður að hann hafi meiri tök á að hrinda þeim í framkvæmd en Skúli. Oss er sagt í opinberu blaði, að Skúla hafi verið boðið af mönnum þeim, hem standa á bak við útnefningu séra Alberts Kristjánssonar, að þeir skyldu draga þingmannsefni sitt til baka með því móti, að Skúli afneitaði Xorrisstjórn- inni og sliti sambandi sínu við hana—stjórninni, sem meira hefir látið gera til framkvæmda í St. George kjördæminu heldur en nokkur önnur stjórn, sem setið hefir að völdum í Manitoba. Ekki átti Skúli samt að gerast liðhlaupi sökuin framkvæmdarleysis stjórnarinnar í fylk- ismálum, því allir, sem með sanngirni tala um þau mál, viðurkenna, að stjórnin hafi verið framtakssöm og mikilvirk. % II. Fyrsta, og þá Jíka sterkasta ástæðan fyrir þessu nýja framboði í blaðinu, sem aðallega stendur á bak við séra Albert, er, að hann sé ræðumaður mikill og að kveða muni að lionum á þingi- Sjálfsagt eru þeir hæfileikar mikils virði, þegar þeim fylgja Jieir aðrir eiginleikar og á- stæður, sem nauðsynlegar eru til þess að mað- urinn geti komið því í framkvæmd, sem honum er áhugamál. En mælskan ein, orðin tóm, eru fremur Jétt á metaskálunum. Séra Albert hefir talað um langt skeið til Únítara, bæði á Gimli og að Otto, en ekki virð- ast ræðurnar hafa náð þar tiladluðum notum— inælskan ekki revnst enhlít á því svæði fremur en annars staðar. Oss dettur ekki í liug að revna að draga úr mælsku-áhrifum séra Alberts Kristjánssonar— dettur ekki í hug að Væra á móti því, að hann geti taJað meira en Skúlj. En vér vildum benda á, að Skúli hefir framkvæmdirnar, verkin, sér til málsbóta, og J)a*tti oss ekki ólíklegt, að þau væru eins affara- sæl til uppbyggingar kjördæminu, eins og lang- ar og oft óþarfar þingræður. Arið 1916 veitti Norrisstjórnin $24,368.59 til vegagerða í St. George kjördæminu, og er ekki ósanngjarnt að halda, að Skúli Sigfússon hafi átt sinn þátt í að þetta fé var veitt og líka í J)ví að sjá um, að peningum þeim væri trúlega varið til þeirra frgmkvæmda, sem þeir voru ætlaðir. Arið 1917 voru $26,104.38 veittir af Norris- stjórninni til vegabóta í kjördæminu. Arið 1918 veitti stjórnin $24,851.81 og árið 1919 veitti hún $43,399.82 til þess að bæta og byggja vegi innan þessa kjördæmis, og vér vilj- um benda íslenzkum kjósendum í St. George á að Norrisstjórnin og þingmaður þeirra, Skúli Sigfússon, liefir litið eftir hag kjósendanna í Sf. George á-01111111 svæðum á sama hátt og gjört Jiefir verið að því er vegabætur snertir. III. Önnur ástæðan, sem gefin er í þessu sama ldaði fyrir framboði séra Alberts Krist- jánssonar, er, að Skúli liafi ekki viljað snúa baki við Norrisstjórninni — stjórninni, sem nýt- ust og duglegust hefir verið allra stjórna, er setið hafa að völdum í Manitoba fjdki og meira hefir gert til þess að efla framför í hans eigin kjördæmi en allar fylkisstjórnirnar til samans, sem á undan lienni hafa verið. ' Þessi kostur manna þeirra, sem nú styðja séra AJbert til kosninga, var náttúrlega óað- gengilegur fyrir Skúla — hlýtur að vera óað- gengilegur fvrir hvem einasta sjálfstæðan mann, því með slíku lagi á þingmaðurinn ekki að vera málsvari kjósenda sinna á þingi eftir beztu vitund og dómgreind sjálfs sín, heldur þrælbundinn málsvari þess eða þeirra, sem mestu ráða í þeim flokki eða félagi sem útnefnir hann, og svo er hrópað á strætum og gatna- mótum, að slíkir menn séu málsvarar fól’ksins! Hver mundi geta láð Skúla Sigfússyni þó hann léti ekki ginnst til að dansa eftir liljóð- pípu Sigurðar Júlíusar Jóhannessonar í Win- nipeg og þeirra manna, sem básúna stjórnmála- kenningar hans út á meðal fólksins. En eftir því sem skilríkir menn úr kjör- dæminu segja oss, þá er það ekki óánægja með framkomu og ráðdeild Norrisstjórnarinnar, sem er brennipunktnrinn í þessari mótstöðu á móti stjórninni, Jieldur að leiðandi mennirnir í henni og í stjórnarflokknum veittu lierskyklu- Jógunum frá 1917 fylgi sitt. Vér getum ekki rannsakað hjörtu og nýru landa vorra, sem svona hugsa, en lítt skiljan- legur er slíkur hugsunarháttur oss. Því fyrst og fremst voru þessir menn al- frjálsir að því að veita þessu eða hverju öðru máli, sem þá og þjóð þeirra snerti, á þann hátt sem þeim sjáJfum þótti bezt við eiga. Og þeim Jiótti bezt við eiga, þegar lier sam- bandsmanna var í dauðans hættu .staddur og málefni J)að hið víðtæka, sem- liarist var fyrir, sýndist ætla að verða yfirgangsfullum • harð- stjórum að firáð, að Játa alt víkja fvrir því eina að vinna stríðið og verrnla freísi og sjálfstæði lands vors og þjóðar, hvað sem það kostaði og hvað sein hver segði. ()g )>að er jiá fyrir þessa framkoinu þess- ara manna og annara merkra borgara jíessa lands frá Jiafi til hafs, að liópur íslenzkra borg- ara, með Albert prest Ivristjánsson og Sigurð JúJíus Jóhannesson i broddi fylkingar, sem sjálfir hafa Jagt af hoJlustueið og kalla sig brezka borgara, kveða upp pólitiskan dauða- dóm yfir Norrisstjórninni og öllum þeim sem henni fvlgja að málum. Hvað skyldu þeir verða margir, íslenzku Jijósendurnir í StsGeorge, sem láta leiðast út á slíka glapstigu? --------o------- Hið sameiginlega iðnaðarráð. f fyrra revndi Norrisstjórnin að koma að löggjöf um málamiðlun milli verkveitenda og verkamanna, eftir ítrekaðar umJeitanir hjá báð- um málspörtnm. Þá voru lög samin'hér að lút- andi, er að Jíti'Jli framkvæmd urðu, með því að fulltrúar verkamanna fengust ekki.íil að beita henni fyrir sig, þó mjög tjáist stjórnin hafa til þeirra vandað með rannsókn þeirra atgerða og tilrauna, sem í því efni liafi gerðar verið víðs- vegar um heiminn. Og eftir að tilraunir stjórn- arinnar um friðargerð í iðnaðardeilum mis- tækjust, hélt hún áfraim að reyna að finna því vandasama efni nokkura úrlausn. Af þeim til- raunum eru sprottin lögin um iðnaðarhagi, gerð á síðasta þingi, eða réttarg sagt viðauki og breyting á hinum fyrri lögunum, frá árinu á undan, og samkvæmt þeim var stofnsett hin Sameinaða Iðnaðarnefnd, með ráði og hlutdeild hvoratveggja, vinnuveitenda og verkamanna- fulltrúa. Með lögunum er nefndinni veitt vald og verkasvið, sem sjá má af eftirfarandi ágripi af umboðsskrá hennar: “Fimm skulu vera í nefnd þessari, tveir iulltrúar af hálfu vinnuveitenda, tveir af verka- manna hálfu, hinn fimta kýs stjórnin fyrir fylk- isins liönd, og skal sá vera formáðnr hennar. ‘*Til rannsókna skal nefndin hafa sama rétt og dómari. JHvenær sem nefndinni þykir Jíklegt, að iðnaðardeila sé í aðsigi eða hefir á- staiðu til að ætla, að slík standi yfir, þá hefir luín vald til að rannsaka það efni og gera um skýrslm Oftlega mun slík rannsókn koma í veg fyrir verkföll og í hvert sinn mun almenningur fá skynsamlega vitileskju um hvað tilefni sé til miskliðar. Svo er ráð fyrir gert í lögunum, að nefnd- in liafi allajafna eftirlit með verði lífánauð- synja og skýri frá þvrí. Slíkar skýrslur munu sýna almenningi hvort kauphækkunar sé þörf og kröfur þar um sanngjarnar eða ekki. Néfnd- iri hefir vald til að rýna eftir framleiðsluverði hverrár nauðsynjavöru sem er og sannvirði hverrar vinnu sem er og birta skýrslu þar um. Ef sú rannsókn er grandgæfileg og stöðug, mun hún leiða í ljós, hverjir draga sér óhæfilegan á- bata, svo og hindra slíkan fjárdrátt (profiteer- ing); jafnframt mun þetta draga úr óróa með- al fólks og sýna að yfirvöldin eru vakandi og hafa aðgæzlu á hagsmunum almennings. Enn fremur á nefndin að liafa auga á og gefa skýrslu um þá, sem líklegir :séu til að verða vinnulausir og hverjir enga atvinnu hafi, svo ráðstafanir verði gerðar þar að lútandi, svo og á húsnæðis- leysi og því hversu viðvíki um afkomu heimila til frambúðar með því kaupi, som nú gerist. Þá hefir nefndin vald til að aðgæta og skýra frá ef vinnuveitendur draga sér ósann- gjarnan ábata, einn eður fleiri í félagi, með því að klípa af kaupi verkamanna sinna. Með þessu á að vera loku skotið fyrir þrælatök á verka- mönnum og liafa hönd í bagga með þeim vinnu- veitendum, sem hafa hvorki lært neitt né gleymt neinu á undanförnum reynslutíma. Nefndinni er heimilt að taka upp og halda til laga með fjárstyrk málstað hvers verkamanns, e -'mætt hefir kúgun eða ósanngjarnri meðferð og liðsinna honum til að fá hlut sinn réttan fyr- ir dómi. Enn fremur má hún kæra hvern sem brýtur nokkurt lagaboð viðvíkjandi vinnuveit- endum og verkamönnum eða almenningi og halda þeirri kæru til laga. ^ Þ$ð er enn eitt, sem nefnd þessari eða iðn- aðarráði er ætlað vald til: að leggja fyrir stjórnina tillögur til laga eða ráðstafana. er leiða til aukinnar atvinnu eða rýmkunar á at- vinnu og fyrirbyggingar atvinnuleysis. Það er enn í lögum þessum, sem sett var á síðasta þingi, að verkamenn og vinnuveitendur hafa heimild til að gera samninga, hver samtök þeirra við önnur eða fulltniar útnefndir af sam- tökum þeirra, eða hver einstakur út af fyrir sig, eða það sem nefnt er “colleetive bargaining” á hérJendu máli. Þessi nefnd er svo skipuð, að allir mega vel , við una. Tilgangurinn er auðsjáanlega góður og jafnvel nauðsynlegur, að ekki þarf um að tala. Báðum aðilum í sjálfsvald sett að koma í veg fyrir verkföll og þann usla, er hvorum- tveggja og þjóðfélaginu í heild sinni stafar af þeim. --------o-------- Glíman í Voröld. Grein sú, sem birtist í Voröld 28. maí, með fyrirsögn: “Landinn glímir”, kemur mér ein- kennilega fyrir sjónir, og eg get ekki leitt hjá mér að gjöra dálitla athugasemd við hana. ÍYrst er þar sagt, að Skúli Sigfússon sé ekki liberal, og eftir þeirri sögn fylgi ekki þeim flokki. Þetta mun vera stórkostlegur misskiln- ingur, því sé nokkur sannur liberal, þá er Skúli það. Svo er annað: Voröld hefir frá upphafi lýst því yfir, að hún sé bændablað og vilji og skuli taka þeirra málstað til þess síðasta.. Nú vita allir, að Skúli Sigfússon er bóndi, og hefir á síðasta kjörtímabili sýnt það með framkomu sinni, að hann er bændum hlyntur og trúr flokki sínum á sama tíma. “Það er viðurkent í VoraJdar-greininni, að Skúli sé “drengur góður”, og get eg ekki ver- ið greinarhöfundinum neitt þakklátur fyrir þann vitnisburð, því það vita allir. En hví er nú ráðist á Skúla, sem hefir sýnt með framkomu sinni þessi ár, sem hann hefir verið þingmaður, að enginn hefir hlynt meira að kjördamn sínu en hann, og komið þar ótrú- Jega miklu í verk á þeim erviðu tímum, sem liafa staðið yfir. Eg get því með engu inóti skilið, hvað hér er átt við, þar sem enginn getur annað sagt en að Skúli hafi reynst svo vel kjósendum sínum sem frekast var liægt að vonast eftir. Þeir sem eru réttsýnir, hljóta að viður- kenna þetta. Hví fer nú séra Albert að sækja á móti manni, er svo prýðis vel hefir reynst kjördæminu! Er það ekki til þess að veikja þá svo báða, að hvorugur nái kosningu? Þetta hlýtur séra Albert að sjá; því undir öllum kringumstæðum hefir Skúli yfirhöndina, það veit eg með sanni. Hvað þýðir þá þessi “glíma” annað en að standa í vegi fyrir velferð og þörfum kjördæm- isins ? Af því eg veit að séra Albert er rétt- sýnn og góður drengur, þá vona eg að hann sjái þetta í tíma og dragi umsókn sína til baka, því með slíku gjörir hann kjördæminu gagn, og vinnur sjálfum sér vinsæld og virðingu. Þar eð eg fór að gjöra nokkra athugasemd við þessa “glímu”-grein, þá vil eg leyfa mér að segja, að við, kjósendur í St. George kjör- dæmi, karlar og konur, getum ekki án góðrar meðvitundar annað en greitt Skúla Sigfússyni atkvæði okkar, manninum, sem er búinn að vinna svo mikið fyrir okkur og á eftir að vinna meira. Eg, sem þekki Skúla vel, treysti engum fremur en honum til koma í framkvæmd áhuga- málum vorum og gæta hagsmuna vorra innan og utan þings. Kjósandi í St. George. Fréttabréf. Prince Rupert, B. C., 20. maí 1920. Herra ritstjóri! Eg lofaði þér að senda þér fáein- ar línur, þegar eg væri kominn vestur. En eg held, að það taki meiri ritara en mig, að skýra frá öllu, sem hér fer fram. Ferðin gekk vel, nema við vorum 12 kl.- stundir á eftir áætlun. Mér leizt vel á mig í Saskatoon og Edmon- ton; eru þeir fallegir bæir og blómlegar sveitir í kring um þá. pegar við komum upp að fjöllun- um var fagurt að líta þau himinhá og klædd snjóhvítri ábreiðu ofan í miðjar hlíðar. Mjög lítið af landi sá eg á leiðinni i gegn um fjöllin, sem eg hefði viljað þiggja gefins, og er alt líkast því, sem eg hefi heyrt getið um ódáðahraun á ís- landi. Brautin er voðalega slæm viða í fjöllunum og fer lestin stundum uxagang. Við vorum 3 daga og 4 nætur til Prince Rupert og vorum mjög fegnir þegar ferðin tók loks enda. Hér er tekið vel á móti manni, en betra er að hafa skildinga í skjóðunni, því án þeirra þykir ná- unganum ekki eins vænt um þig. Fyrsta daginn gekk eg mig upp að knjám til þess að sjá bæinn og alla hans dýrð. Sá bátana lenda með áttatíu þúsund pund af heil- agfiski og vigtuðu sumar lúðurn- ar frá 15 til 200 pund hver. Hlut- ur hvers manns á því skipi var á þriðja hundrað dollarar eftir 18 daga útivist; fór skipið 800 mílur norður í haf til Alaska. Laxinn veiða þeir á öngla, sem þeir draga á eftir smábyttum og gasolínbát- um Hafa bytturnar einn öngul pieð “reel” á, sem þrædd er upp á öngulinn og er töluverður lær- dómur við það. Er síldin þar að snúast og veltast, rétt einS og lif- andi síld væri, og um leið og lax- inn grípur beituna slakar veiði- maður á færinu og þreytir laxinn þannig. pessi sort af laxi heitir Spring SalmoD, hann vigtar frá 8 pundum upp í 30 til 50. Fjöldi af gasolínbátum, 20 til 28 fet á lengd vinna að þessari veiði, og er einn maður á hverjum og hafa þeir $1,500 eftir sumarið; litlar byttur fá stundum eins hátt og $30 á dag. Aflinn er 40 til 50»mílur norður héðan og fór eg þangað til þess að sjá aðferðina. Eg er búinn að heimsækja hina dýrmætu Smith’s eyju, og var okkur tekið þar með mestu alúð og íslenzkri gestrisni. En landinu þar vil eg vera laus við að lýsa, eftir því sem minn smekkur er, en eg vona að eg eignist aldrei þann óvin, sem eg vildi svo ilt að senda hann þangað í ræturnar, mosann og ruslið. Mér lízt vel á mig hér í bænum, og er hér gott tækifæri fyrir góða og duglega landa. En þeir verða að eiga sína báta sjálfir og vera engum háðir. Hér er nóg af letingjum, sem ekki gera annað en drekka og spila, og þeir verða seint ríkir. Mjólk er hér mjög dýr, 5 pottar fyrir dollarinn. Hér er voðaleg rigning með köflum og fyrst eftir að eg kom hingað var stöðug rigning í fjóra sólarhringa. Hér verða aílir að klæðast olíu- fötum frá því þeir fæðast og þar ti! þeir deyja. Konur ganga í knéháum stígvélum eða meira. Fólk lítur hraustlega út og er sæl- legt ag frjálslegt á svip. Kven- fólkjð hérna þarf ekki rauða duft- ið til áburðar, því sjávarloftið skapar því rauðar kinnar. •Laxveiðin í ánni byrjar ekki fyr en í næsta mánuði, í kring um þann 20. 1,500 manns. til Vancouver og koma með C.N.R. til Winnipeg. Eg bið forláts á þessu klóri, og bið að heilsa öllum kunningjun- um eystra. B. Anderson. Frá fslandi. Búpeningsfjöldinn 1918. Samkvæmt búnaðarskýrslum var tala sauðfjársins vorið 1918, 645 þúsundir, eftir því sem Hag- tíðindin skýra frá. Er það 41 þúsundi meira en árið áður, og nemur þá fjölgunin 6,8%. — Sauð- fé hefir aldrei náð svo hárri tölu í skýrslum, sem þetta ár. Áður var sauðfé talið flest vorið 1913, sem sé 635 þúsundir. En árin J914—1915 fækkar fénu aftur um 79 þúsund. Sundurliðun fjársims 1917— 1918, er á þessa leið: 1917 1918 Œr ............ 429082 447770 Sauðir og hrútar 47307 48809 Gemlingar .... 127308 148242 Samtals .... 603697 644021 Flest er féð á Norðurlandi, þar næst á Vesturlandi, að Vestfjörð- um meðtöldum en fæst á Austur- landi. En miðað við fólksfjölda er það flest á Austurlandi. Tala nautpenings 1918 var 24300 alls. par af voru: 1917 1918 Kýr og kvígur .... 18067 18203 Griðung. og naut 1076 990 Vetrungar 2740 2197 Kálfar \.. 3770 2910 Samtals .... 25653 24300 Hefir þá nautpeningi í heild sinni fækkað um 1353 gripi eða 5,3%. Kúnum hefir þá að eins fjölgað, og nemur sú fjölgun 136, eða 1%. Minst er fækkunin á Suðurlandi, en mest á Vestfjörð- um. Hrossin voru þetta vor talin að vera 53218, og hafa þau aldrei náð svo hárri tölu. Og þó má gera ráð- fyrir, að ekki hafi þar komið öll kurl til grafar. Eftir- ir aldri skiftast þau þannig: 1917 1918 Fullorðin hross 30513 31722 Tryppi ........... 16399 17907 Folöld ............ 4415 3589 Samtals .... 51327 53218 Hefir þá hrossunum fjölgað þetta fardagaár um 1891, eða 3,7%. pó eru folöldin færri en árið áður. — Á Suðurlandi hef- ir hrossunum fjölgað mest, en á Austurlandi hefir þeim heldur fækkað. En langflest eru þau á Norðurlandi. Geitfé var í fardögum 1918, 1704. pví hefir fjölgað frá árinu áður um 337 eða 24,7% Aukaþingið 1920. Á aukaþinginu í vetur voru 60 mál alls til meðferðar. par af voru samþykt 19 lög og 13 þings- álykjtunartillögur, —Engin af þessum lögum snertu beinlínis landbúnaðinn, nema ef telja skyldi lögin um að leggja jarð- irnar Kjarna og Hamra í Hrafna- gilshreppi undir lögsagnarum- dæmi bæjarfélags Akureyrar. Af öðrum lögum má nefna lögin um manntal á íslandi, er skipa fyrir um almenn manntöl, er ártalið endar á o. Skulu þessi manntöl fram fara 1. des. það ár, nema konungur tiltaki annan dag, og skal manntaíinu lokið þann dag. — pá má nefna lög um eftirlit með útlendingum, er hingað flytj- ast, lög um heimild fyrir land- stjornina til að takmarka eða parf við þá veiði um banna iLnnflutning á óþörfum Eg býst við að fara varningi, og síðast en ekki síst,

x

Lögberg

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Lögberg
https://timarit.is/publication/132

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.