Lögberg - 03.03.1921, Blaðsíða 1

SPEIRS-PARNELL BAKING CO.
ábyrgjast yður
fulla vigt, beztu vörur fyr-
ir lœgsta verð sern verið
getur. REY N 1Ð Þ AÐ1
TALSÍMI: Garry 2346 - WINNIPEG
Það er til myndasmiður
í borginni
W. W. ROBSON
490 Main St. - Garry 1320
Helztu Viðburðir
Síðustu Viku
Canada.
sé þörf í náinni framtíð, þá munu
þeir undantefkningar lítdð þeirrar
skoðunar, að harla tvísýnt muni
mega tel'jast hvort sú endurskipun
kjördæma, er núverandi sambands
stjórn kynni að Ihrinda í fram-
kvæmd, yrði til fþess að auka al-
•menningshieill; 'hvort ek'ki gæti svo
tekist til, að línurnar yrðu þannig
Innflutningur fólks til Canada {]reg.narj ag Meighen stjórnin
á árinu sem leið, frá 64 löndum,' hagnaðist fremur við endurskipun-
nam í alt eitt hundrað fjörutíu og ;na> en altþýða manna í iheild sinni.
sjö þúsundum, fimm ihundruð og , var ag minsta hosti skoðun Hon
tveim mönnum, konum og börnum. | Crerar, foringja bændaflokksins,
Af tölu þessari komu níutíu og -mijci'lli og merkilegri ræðu, er
átta þúsundir; sex .hundruð þrjátíu hann flutti í þinginu fyrir nokkr-
og sex sjóleiði's til Canada, þ. e. um (jögum, Iþar sem hann lýsti yf-
s. frá löndum hinum megin At- ;r þvij ag ,hann mundi óihikað greiða
landshafsins, en fjörutíu og átta atkvæði með tillögu þeirri til van-
þúsundir, átta hundruð sextíu og trauslts a stjórninni, er foringi
sex frá Bandarík j u n urrr Skýrsla frjálslynda flokksins þegar hefði
borið fram. Mr. Crerar kvaðst
greiða atkvæði með þeirri tillögu
þessi sem gefin er út af innflutn-
inga ráðuneyti sambandsstjórnar-
innar, leiðir greinilega í ljóts, að
fólksflutningar til Canada á árinu
1920, Ihefir verið drjúgum meiri
en á árinu næst á undan; en þá
fluttust inn 52 þúsundir, sextíu og
fjórir frá Bandaríkjunum, en að
eins sextiu og fimm þúsundir,
fimm hundruð sextíu og níu manns
annarstaðar frá.
Úr ihimum ýmsu Evrópu löndum
fluttust inn á síðastliðnu ári til
búsetu í Canada:
Karlar: 41,201,
Konur: 38,424.
Börn, undir 14 ára aldri, 19,011.
En á sama tímabili var innflutn-
ingur fóilks frá Bandaríkjunum,
sem hér segir.
Karlar: 28,285.
Konur: 11,352.
Börn, 'kman við 14 ára aldur:
9,229.
Alís fluttust inn á árinu 49,248,
menn, konur og börn, frá Eng-
landi; 19,486 frá Skotlandi, en
frá frlandi að eins 6,122.
Talsvert fluttist inn í landið af
fólki úr Mið-tEvrópu, en áárafátt
úr Austuxlhluta hennar, enda
margskonar höft lögð á fólksflutn-
ing þaðan, sem kunnugt er, af
hlálfu Canada stjórnar. Innflytj-
endur þessir, skiftast þannig niður
á fýlkin: Ontario, 48,664 frá Ev-
rópu, en 13,299 úr Bandaríkjun-
um. í Quebec fylki tóku bólfestu
19,843; Manitoba 13,013; Saskat-
chewan, 13,643; Alberfca, 18,483;
British
Scotia,
1,529; Price Edward Is'land, 212
og 105 í Yukon.
sökum þes's, að sú væri eindregið
skoðun sín, að stjórnin nyti ekki
trausts þjóðarinnar. Hann kvað
það slá sig undarlega, hve mikið
kapp stjórnin legði á endurskipun
'kjördæma einmifct núna. pað hefði
'líka flogið fyrir að llínurnar, sem
stjómin ætlaði sér að m'arka kjör-
dæmaskiftinguna við, ættu að
verða póliítiskar 'línur, sjálfsagt
fremur stjórninni til hagsmuna, en
hins gagnstæða. Áföstdaginn,
hinn 25. f. m. fllutti Hon. A. K.
McLean, líklega þá harðoðustu
ræðu í þinginu, sem enn 'hefir hald-
in verið í garð Meighen stjórnar-
innar. Ræðan er því eftirtekta-
vlerðari, sem Mr. MdLean var
einn af ráðgjöfum bræðingsstjórn-
arinnar frá 1917. Ræðumaður
kvað stjórnina Ihafa brugðist
trausti kjósenda með þyí að segja
ekki af sér og éfna til nýrra kosn-
ioga, eftir að friðarsamningamir
voru undirsrifaðir; hann kvað það
verið hafa almennan skilning
Canadi'skra kjóisenda, að bræðings-
stjómiin hefði að eins fengið umboð
til þess að fara með völdin meðan
á ófriðnum stæði, að viðbættum
venjulegum tíma, eem stjórnir
þyrftu við undinbúning til að geta
skilað af sér. Hann benti einn-
ig á, að kosningarnar 1917, hefðu
farið fram undir ströngum tak-
mörkunum á kosningarétti; nú séu
þær skorður að mestu numdar úr
ingi sjömenninganna, það er aft-
urhaldsliðsins í þinginu, hefir
borið fram breytingar tillögu við
svarræðuna gegn hásætisræðunni,
út úr skatti þeim, ei; Ihvilt hefir á
sveitarfélögum og er tillagan sýni-
lega fremur borin fram af pólitisk-
um ihvötum, Norrisstjórninni til
vandræða, en umhyggju fyrir al-
mennings heilll. Óvíst er enn
hvernig atkvæði um tillöguna
kunna að falla, en meiri liíkur tald-
ar til að hún nái ekki fram að
ganga. Á þriðjudagskvöldið fluttu
þeir Albert E. Kristjánsson þing-
maður fyrir St. George og H. R.
Richardson frá Roblin ræður i
þinginu og fór séra Albert ómjúk-
um orðum um breytingartillögu
Mr. Haigs, er hann kvað bera
helzti mikinn vott um gamla,
blinda flokksfylgið. Mr. Richard-
son kvaðst óska stjórninni góðs
gengis með hin mörgu viturlegu
framfaramál, er hún hefði lögleitt
á síðustu fimm árum. Kváðustj
báðir þessir menn sitja á þingi í ]
þeim tilgangi einum, að istyðja alla j
góða löggjöf, úr hvaða átt sem
kæmi. — Eitt merkasta frumvarp-
ið, sem enn hefir fcomið fram í
þinginu, mun vera frumvarpið um
velferð barna, flutt af Hon. T. H.
Jöhnson.
--------o---------
Hiti mikilil ihefir komið fram í mál-
inu á báðar hliðar, einkum þó dem-
ókrata, ihalda þeir iþví fram að
Iþarna sé verið að gera beina árás
á ráðvendni forsetans.
Senator King frá Utah, ber fram
frumvarp þess efnis, að Austur-
rikismönnum og pjóðverjum, sé
tafarlaust fengnar aftur í hendur
eignir þær, er lagt var löghald á
meðan á stríðinu stóð.
Nafnkunnustu mennirriir í
ihinn nýja Harding ráðaneyti í
Bandaríkjunum munu vera þeir
Charles E. Hughes, sem tekist
hefir á hendur ríkisritara embætt-
ið og Herbert Hoover fyrrum vista.
stjóri, en hann hefir vaJinn verið
til að stjórna verzlunar og
skiftariáðuneytinu.
Ur bænum.
Bandaríkin
25. febrúar lézt að heimili sínu
499 Toronto St, Winnipeg, pórunr
pórarinsson, kona Steingrimí
pórarinssonar, 54 ára gömul. Vai
jarðsungin af séra Rúnólfi Mar
teinssyni og séra B. B. Jónssyni.
gildi, flest það fólk, er atkvæðis-
Columbia, 14,136; Novaj rétt misti hefði fengið hann aftur.
4,574; New Brunswickj Stjórnin Ihefði verið 'bosin á her-
skyldu stefnuskrá; nú væru her-
skyldulö^in numin úr gildi og þar
með helzt eiginlega allar þær á-
stæður, er leiddu til' iþess, að bræð-
ingsstjórnin var stofnuð. Ræðu-
maður kvað endurskipun kjördæma
eins og nú stæðu sakir, eMci nema
smáatriði, borið saman við 'það
meginmál, að þjóðin ætti heimting
á þingrofi og nýjum kosningum
án frekari vafninga. Kvaðst hann
því með glöðu geði styðja með at-
kvæði sínu tillögu Hon Macken-
zie King’s.
Arfchur Sauve, foringi stjórnar-
andstæðinga í Quebec þinginu, fór
nýlega fram á að fá 'skipaða kon-
unglega rannsóknarnefnd til þess
að rannsaka öll afskifti stjórnar-
iirnar og einstakra þingmanna
úr flokki hennar, í sambandi við
víribannslög fylkisins. Kærur
Mr. Sauve’s voru ekki bundnar við
nafn nokfcurs ákveðins manns,
hvorki úr ráðuneytinu né heldur
þingflokki srtjórnarinnar. pótti
miklum meiri ihluta þingmanna
sem kærur þessar hefðu við lítil
rök að styðjaist, er þær voru eigi
ákveðnari og raun varð á. Niður-
staðan varð sú, að skipun slíkrar
rannsóknarnefndar var tálin ó-
þörf með ö.Ilu.
Á sambandsþinginu hefir fátt
borið enn við, er fcíðindum þykir
sæta. pað, sem af er iþingfcím-
ans, má svo að orði kveða að annað
hafi eigi aðhafst verið, en hnipp-
ingar no'kkrar og ihnútuköst milli
flokfcanna, út af hásætisræðunni
— það er að* segja sitjórnarfrum
vörpunum, svo og breytingar til-
lögu þeirri, er Hon W. L. MacKen-
zie King, leiðtogi frjálslynda
fiokksins ihefir borið fram, um að
þingið lýsi vantrausti sínu á stjóm
inni. — Mr. Meiglhen kvaðst láta
sig goluþytinn frá herbúðum and-
stæðinganna litlu skifta og tjáist
^iunu sitja sem fastast, þar til
kjörtímabilið sé runnið út, mann-| verð á útmældu landi, ræktuðu og
ta_i í Canada hafi farið fram og óræktuðu var 1920, 48 dalir ekran
ny endurskipun kjördæma verið að meðtöldum byggingum, til móts
'ig'leidd, bygð á upplýsingum þeim v*é 46 árið 1919, en $35 á árinu
er slíkt manntal veiti. \ pessi boð-1 1915. Meðálverð í British Col-
skapur yfirráðgjafans hefir þegar; umbia var $175, í Ontario og Q/ue-
John Lowry, hinn nýútnefndi
umboðsmaður tal- og ritsímakerf-
isiins í Manitoba, heflr nú tekið
við eiribættinu. Hlýtur hann i
laun $7,000 a ari. Mr. Lowry er
•írskur að ætt og naut mntunar í
Iborginni Bélfast. Hann loom til
Canada árið 1908 og tókist þá á
hendur yfirumsjón talsiímakerfis-
ins í Edmomton og hefir gengt
starfa þeim þar til Manitobastjórn-
in valdi ihann til þess að takast á
hendur þetta embætti í stað Mr.
Watson’s er baðst lausmar sökum
heilsubrests.
Nýkomnar Ihagskýrslur frá Ofct-
awa, sýna að meðalverð lands hef-
ir verið nokfcru hærra á árinu 1920
en á fyrra ári. Laun vinnufólks
til sveita, ihafa einnig verið tölu-
vert hærri, en aftur á móti hafa
ýmsar afurðir landbúnaðarins
\erið i lægra verði og það sumar
tilfinnanlega, svo sem ull. Meðal-
Hermálafrumvarp Bandaríkja-
stjórnarinnar er ákveður $329,000-
000 fjórveitingu til hersins, hefir
nú verið afgreitt frá neðri mál'stof-
unni og sent til senafcsins. Er
þar svo fyrir mælt að í fasta hern-
um skuli að eins vera 150,000
manns.
Flotamálanefnd senatsins hefir
lýst yfir því, að Ihún sé andvíig upp-
ástungu Barah senators, er geng-
ur í þá átt, að hætt sé herskipa-
byggingum í sex mánuði. Kveðst
nefndin þeirrar skoðunar, að
i Bandaríkin megi ekki undir nokkr-
um kringumstæðum hafa veikari
herflota en hin stórveldanna.
Kosning þeirra Warren G. Hard-
ing, sem forseta og Calvin Coo-
lidge varaforseta, Ihefir nú verið
•gerð heyrum kunn í sameinuðu
þingi Bandaníkjanna.
Baker herm'álaritari tilkynti
neðri m'álstofunni fyrir skömmu,
að Frakkar ihefðu mestan fastaher
í heimi, 732,000 manna, en ti'l vara
1,560,000. Fastaher ítalíu teldi
350,000 menn, en til vara 4,627,000
og gerði það ítalíu að reglulegu
hernaðar stórveldi.
Herlið Japana, sem bjóða megi
út nær sem vera villl, segir Mr.
Baíker að isé 1,918,000 manna, þar
af 278,000 fastaher.
Senatið leggur til, að veittir séu
á fjárlögum fyrir 1921, $400,000
í þei mtilgangi að betur verði rækt
eftirlitið með vínbannslögunum,
en gert hefir verið að undanförnu.
anum hér í ibæ Sigfríður Oles
frá Glenboro, Man, fcona Kristjá
Á. Oleson, 44 ára að a'ldri. Líl
yar flutt vestur til greftrunar.
smna í West Selkirk, Felix Fi
son, eftir langvarandi heilsuleysi.
Hann var jarðsunginn af sra Rún-
ólfi Marteinssyni og’ séra Stein-
grimi Thorlakssyni 23. s.m. að við-
stöddum fjölda fólks, 'bæði ís-
lenzku og ensku.
Til Frú Stefaníu Guðmundsdóttur.
Oft var þegar Iðnó iskein pað risu af brúnum rausnarhót
í alskínandi ljósarein, er réðst þú ein á konungsmót
í gráa nóttu glampinn hló og glaða hópa til siín dró. og kvaðst þar eiga æfigrun að yngri tíðar gæfumun sem hefðir með þér hólminn á
pví þar var líf og list það fcvöld er Lekifélagið hafði völd. myndi happadrýgri en fyrnskan grá.
Mér fanst það þá, og enn mér er
Og upp þaut tjaldið, senan sett það efst í hug, að fyrir þér
með sviplag margbreytt, djarflegt, nett, hún vakti æ, hin yngri tið
Eg þaðan æfi-nautnar naut þar neisti hrökk af ilista braut, ií opna, gljúpa unglingssál um öll þín hlutverk blíð og stríð þú fcvattir vaktir, gleði-gnægð með gegnum þrungnri lista-nægð.
sem ódauðleikans guðabál. pú sátet þar xrifcja Róðasvan er réði veldi forneskjan
Eg sá þig leggja lífsins-heild við Gleðifaðm þú festu og þrótt
í létta, smáa, hlutveifcs deild æ fanst ií leifcsins dýpstu gnótt
með lipur, skemtin listakjör með sigurgulli lyftir list
er lifði eg með þér “Gönguför” úr Leikfélagsins reifum fyrst.
og aldrei gleymi eg yndis-mátt pú heilluð ert, sem vonlegt var
í EmeMar — hjartasláfct. . þinn veldissproti hygðir bar tiil allra jafnt, þín látlaus list
Og margra niátta auður er mun lifa um íslands þjóðmögn yst
«ú elfda snildarkynning mér og óma þér til efsta dags
en ein mig hrífur minning mest er rnark þitt hæsta, ilist þín bezt þú Álfadrotning Leikfélags.
svo vafða snilli, þrungna þrótt Til Winnipeg er voðaleið
er þig sá fyrst í “Nýársnótt”. þótt vildi eg gjarnan þenja reið
pvi enn þá man eg Álfafell um bllásna sléttu og Iblómavang er bý eg að sem heimafang
og Árna gelta: vó, vó hvell og finna öflin efld á ný
og Álfakónginn kyngi með i'll — fcjúkum riísta frama geð er unglings sál þú glæddir í.
þar ein þú stóðst, hin unga tíð, En gull er lítið, G'lámsihönd mörg
Álfadrotning snildarfrið. hér gengur Ihiver að eigin björg en minning lifir, manar fró
x Og þinn var svipur ihugum — hýr úr margri þöglri heimaró
svo hreinn og djarfur, tilþrif skýr þar geymist ávalt gullið þitt
er varðir framfcíð, forntíð mót ei fláráð hræddist konungsspjót þó gleymist litla kvæði mitt.
en höfðingleg, dróst napurt ndð 15. 2. ’21.
um níðingslega galdratíð. t T. T.
Jón Búason, frá Wynyard Sask.
kom til 'bæjarins fyrir síðustn
•helgi fró Winnipegosis, þar sem
hann hefir stundað fiskiveiðar s.
1. vetur: hann var á beimleið.
Séra Fr. Hallgrímsson frá
Baldur leit inn á skrifstofu Lög-
bergs fyrir aíðustu helgi, var
hann ó heim'leið frá Kandalhar,
þangað sem hann var kallaður
'til að jarðsyngja Vjalgerði Pét-
ursdóttir konu porláfcs Jónas-
sonar.
B. B. Hanson lyfsali frá Wind-
mere, N. D., kom til borgarinnar
í síðustu viku í sambandi við
dauðsfall Magnúsar Elis Magnús-
sonar, sem nýlátinn er hér í bæn-
um.
'hlotið
misjafnar undirtektir.
_______ _____________ bec $70, Prince Edward Island
Margir eru þeirrar skoðunar að $49» Nova Sootiia $43, Manifcoba
$39, New Brunswick $35, Sasfcat-
Chewan og Alberta $32
Verkfallsforingjarnir þrír, þeir
Rev. Ivens, John Queen og George
æskilegt væri, að ný kjördæma-
8 1 tin8 fengi fram að ganga, áð-
ur en til næstu kosninga kemur;
vita sem er, að ef alt væri með
feldu, þá mundi meðal annars , ,
Vesturfylkjunum græðast hreint ArmstronK- voru leystlr ur varís'
eigi svo fáir, nýir þingmenn og haldi >ann 28‘ f‘ “• og hafa nú
aðstaða hlutaðeigandi fylkja þar itehið sæti sin a fylkist>ln«inu-
með styrkjast nokkuð í sambands-l Megirihlutinn af þingtímanum,
þinginu. En iá hinn bóginn má 1 það sem af er hefir gengið í um-
þess geta, að þótt stjórnarandstæð- ræður út af hásætisræðunni, og
ingar yfirleitt, sé Meighen sam-| enn hvergi nærri séð fyrir endann
þykir í því að kjördæmaskiftingar á öllu því orðaflóði. J T. Haig for-
trt úr innflytjenda'lögunum hafa
orðið Iharðar deilur í Senatinu.
Seriator Johnson vildi 'eins og
kunnugt er, banna innflútning
fólks til Bandaríkjanna um ákveð-
ið timabil, belzt tvö ér. pað frum-
varp mætti strangri mótspyrnu, en
nú hefir komið fram miðlun í
málinu, sem kend er við Dilling-
ham, er fer fram á að innflutning-
ur fólks sfculi takmarkaður þannig,
að af engu erlendu þjóðerni sfculi
fieiri innflytjendum viðfcaka veitt
á árinu, en sem svaraði 5% af tölu
hlutaðeigandi þjóðflokfcs eða flokka
er þegnrétt hafði í Bandaríkjunum
við manntálið 1910. Er iíklegt
talið að frumvarp iþetta muni hljóta
samþykki beggja þingdeilda.
Senatið leggur til að fjármálá'
ritaranum sé heimiilað að kaupa
veðskuldábréf bændalánsfélagann
fyrir $100,000,000, í þeim tilgangi
að útvega bændum rekstursfé með
sanngjörnum skilmálum, þó því
að eins að hæsti réttur Bandaríkj-
anna úrskurði að Farm Loon lögin,
sé í samræmi við stjórnskipulög
þjóðarinnar. j
Bændur í Bandaríkjunum, hafa
gefið vissan skerf af uppskeru
sinni tíl styrktar mauðlíðandi fólki
í Kína. Hefir stjórnin ákveðið að
leita heimildar þingsins um að
mega nota skip til að flytja fcorn-
vöruna ókeypis alla leið ti'l Kína.
Frá Norðurlöndum.
Noregur.
Mánaðarlega hefir ritið “Cur-
rent History” flutt yfirlit yfir á-
stand og hag hinna ýmsu þjóða að
undanförnu. í febrúar hefti þess
rits er gefið yfirlit yfir verkfallið
mikla, sem ihrinda átti af
stokkunum í Noregi í vetur í sam-
bandi við verkfall það, sem gjört
var á járnbrautum landsins. Og
af því að oss þykir tlSklegt, að les-
endum Lögbergs sé forvitni á að
vita hvernig hlutirnir ganga þar
hjá frændum vorum í Noregi, birt-
um vér 'hér það sem Current Hist-
ory hefir um þá að^segja.
I desember sýndi borgarafélag-
ið, sem myndað var til þess að
varna verkfalli, styrk sinn með því
að varna communistum og Bolshe-
vifci mönnum frá því að snúa verk-
fal'linu, sem gjört var á járn-
brautunum upp í allsherjar verk-
fall, sem þeir Ihöfðu ásett sér að
gjöra. En þótt þeir 'hefðu á bak'
við sig gull Soviet stjórnarinnar
rússnesfcu, mifchepnaðist sú til-
raun þeirra.
Verkfall var hafið á öllum rík-
is járnbrautum í Noregi 1. des.;
yfirborðs ástæðan fyrir þvi verk-
falli var að hækka kaup verka-
manna, þráft fyrir það þó stjórn-
in byðist til að borga kauphækk-
un þá, sem um var beðið. Sátta-
nefnd var sett í málið, en verka-
menn höifnuðu öllum boðum og
óttuðust, að hreyfingin mundi ber-
ast til Svíþjóðar og bentu á, hve
alvarlegt mál væri hér á ferðinni,
og undarleg aðferð væri notuð til
þess að koma því í framfcvæmd.
Úr þessu varð það, að bændur
og íhalds sinnað fólk lí Noregi tók
höndum saman á móti þesáari
ihreyfingu. Stórþingið Ihafnaði til-
boði verfcamanna með 102 atkvæð-
um móti 21. En á hinn bóginn og
þrátt fyrir þessa öflugu mótstöðu
sýndust verkamenn eða leiðtogar
þeirra vera vongóðir um sigur og
framgang krafa sinna.
pað komst upp, að communistar í
norðurparti Noregs höfðu haft
stöðugt samband við Bolsheviki-
stjórnina á Rússlandi og urðu
Norðmenn næsta skelkarið er það
komst upp, að Bolsheviki stjórnin
á Rúsalandi hefði sent peninga til
Noregs til þess að efla þetta verk-
fall. Bolsheviki leiðtogarnir í
Noregi heimsóttu Archangel og
Murmansk oft og tíðum og höfðu
'heim með sér þaðan mesta kynst-
ur af Bolsheviki ibæklingum, sem
út var stráð á meðal verkafólks 1
Noregi.
Á meðal þeirra, sem fóru í þá
Bjarmaland'sför var Riclhard Bo-
din, ritari communisfca félagsins í
Noregi og ritstjóri Sosialista-
blaðsins “Finmarfcn”, fór til smá-
bæjar eins í norðurhluta Noregs
4. september á leiðinni heim frá
Moscow. En um nóttina kom til
bæjar þessa, sem er hafnaribær,
skip, og var upp úr því skipað sex
kistum miklum og ramgrðum. Toll-
þjónum bæjariris var forvitni á að
vifca, hvað :í kistunum var og tóku
þær á sifct vald og opnuðu; reynd-
ust þær þá fullar af Bollshviki aug-
lýsingum og samþyktum á norsku
máli og þar fanst einnig mikið af
rússneskum gullpeningum.
pegar norsku þjóðinni urðu þess-
ar tiltektir Ijósa, snerust allir
rétthugsandi menn og konur á
móti þessu fargani eins og sagt
'hefir verið, og menn gáfu sig fram
til þess að taka piláss verkfalls-
manna, og héldu þannig ferðum
með brautum uppi og nauðsynleg-
um verfcum í sambandi við þær
gangandi. Um
ingi meiri en hún var árið 1919,, til var boðið öllu stórmenni ríkis-
og á stjórnin mikinn þátt í því, því j ins. Hið sama gerði sendiherrann
•hún Ihefir stutt iðnaðarstofnanir danski í Paris, M. Dernhoft. Á
landsins með ráði og dáð og gjört meðan að konungsfólkið var í
alt sem í hennar valdi stendur til Paris. sæmdi konungur forsetann
þess að úfcvega norsum afurðum j hæsta stigi riddara orðunnar
útlendan markað. Hún hefir aft-; dönsku, en Foch hershöfðingja
af og aftur gengið í ábyrgð til þess! gjörði hann að riddara af Danne-
að hægt væri að selja fisfc til þjóða ! brog og afhenti honum ávísan
sem gjaldfrest þurftu að fá, eink-1 upp á 100,000 krónur sem úthlut-
anlega til Mið-Evrópu þjóðanna. ast áttu meðal limlestra hermanna'
pað er og tekið fram, að keyptar Um orustusvæðið for konungs-
vörur minki í hlutfalli við útfluttu f61klð með Petain marskalki.
vörurnar og wnast Norðmenn effc- Prá Frakklandi fór onungs
ir að 'bráðlega komist jafnvægi á fólkið til ítalíu og var þvi þar
verzlun þeirra aftur, ein's og hún; fa8nað af konungi og drotmngu
var áður en stríðið ska'll á. i °& 'mikl1 virðinS sýnd.
Telja Norðmenn og víst, að ekki i Að síðustu ,heimsóttl >að^Enf
verði langt að bíða þess, að verð->land á sjötugasta og sjotta afmæl-
gildi krónunnar nái sér aftur. All- isd®^1 Alexöndru drotmngar og
mifcla verzlun hafa Norðmenn j var Þar og synd mikl1 virðm8-
giört við Bandaríkin undanfar-l Fyrst fremst er skyldleikinn a
andi; vörur þær, sem iþeir hafa!milli Bretakonungs og Knstjans,
selt mest af, eru prentpappírsefni j eins og allir vita, og svo er sagt að
j Alexandra föðursystir Danakon-
ungs en móðir Bretakonungs þrái
eða “pulp”, fiskur og meðalaefni.
Frumvarp til laga var lagt fyrir
stórþingið, sem heimilar stjórninni
að taka til láns 50,000,000 krónur,
og á að verja því fé til þess að
Ijúka við rafstöðvar og aðrar þarfa
framkvæmdir, sem sveitafélög
hafa með höndum, en Sem þau
sökum fjárskorts ekki hafa getað
lokið við, en sem nauð'synleg eru
til vel'megunar þjóðfélagsins.
að ríkiserfingi Brefca, Prinzinn af
Wales, taki frændkonu sína, Mar-
grétu prinzessu sér fyrir konu.
Á jóladaginn borguðu Danir 65
milj. Mörk í gulli til nefndar þeirr-
ar, er Sér um og áfcveður skaða-
bætur þær, er pjóðerjar eiga að
greiða S sambandi við sfcríðið.
Er það borgun á þjóðskuld þess
hluta Slésvíkur, sem sameinaðist
Danmörku, eins og hún var áður
en stríðið skall á, og sá hluti sem
þeim hluta Slésvíkur bar að borga
af þjóðskuld pjóðverja, eins og
hún var fyrir stríðið og ákvæðis-
verð á eignum pjóðverja í Slésvík,
sem Danir tóku á móti. Eru þessi
álvæði sett fram í Versala sam-
ningunum og var upphæð þessi
færð pjóðverjum til inntekta upp
í skaðabóta kröfu sambandsþjóð-
anna á hendur þeim.
Nýlega hefir stjórnin í Wash-
ington lýsfc yfir því, að danskir
Svíþjóð.
pegar Nobels verðlaununum var
útbýtt í viðurvist konungs og ann-
ara stórmenna, hélfc forseti Nobel
stofnunai’innar ræðu og tófc fram,
að síðan fyrir tuftugu árum, er
Nobel stofnunin hefði verið sett á
fót, hefði 101 verið úfchlntað verð-
launum úr verðlaunasjóðinum fyr-
ir að skara fram úr á svæði vís-
inda og bókmeríta. Af þeim væru
23 pjóðverjar, 20 Frakkar, 9 Eng-
lendingar, 1 Skoti, 1 Indverji 8
Svisslend., 6 Ameríkum., 6 Svíar,
4 Danir, 4 Hollend. S|VO hefðu verð-' borgarar skuli hafa forlagsrétt á
laun verið veifct Bellg'íumönnum,
Norðmönnum, Rússum, Spánverj-
um, ftölum og Pólverjum.
Upphæð verðlaunanna heifðu ver-
ið mishá, frá 150,000 krónum niður
í 131,000 kr. ($44,115—$38,535),
miðjan desember eftir því sem tekjur sjóðsins hefðu
leyft, eftir að kqstnaður við stjórn
hans hefði verið dreginn frá og
eftir verðmæti fcrónunnnar á út-
lendum mörkuðum, og að 10 milj.
Með 211 atkvæðum gegn 79,
samþykti framkv.nefnd verka-
manna að hætta við að hrinda af
stað allslherjar verkfaHi og leggja
mál sitt undir úrsfcurð allsherjar
sátta tilraunum og afckvæði tekin I nefndar verkamanna 1 Noregi, sem krónur, eða nærri $2,941,705 hefði
í félögum verkamanna og verkfall sýnir að þeir voru farnir að verða verið borgað út úr sjóðnum í alt.
samþykt. : vonlitlir um að geta komið hinni j -------------
pað var ljóst, að krafan um fyrstU hugmynd sinni í framgang.' Danmörk.
kauphækkun var bara yfirskin, en pess er getið í skýrslu frá 4. jan. í Snemma í desember heimsótti
aðal atriðið, sem fyrir vérkfalls- síðastl., að verzlun Norðmanna Kristján tíundi Danakonungur,
mönnum vakti, var að ná stjórnar- ] við aðrar þjóðir sé mikið að ná sér drotning hans Alexandrina og
ritum sínum í Bandaríkjunum urid-
ir prentlögum frá 4. marz 1909 og
viðaukum þeim, er síðan hafa ver-
ið gjörðir, eða verða gjörðir við þau
log. pessi sömu réttindi hafa Dan-
ír veitt rifchöfundum Bandaríkj-
anna í Danmörku.
tsland.
Um það farast ritinu svo orð:
Eftirtektaverð fyrirbrigði eru
það, hve samvinnu íhreyfingunni
hefir skilað mikið áfram á íslandi.
Hreyfing sú byrjaði 1880. Helm-
ingurinn af innbúum landsins, sem
eru 90,000 talsins, tilheyra nú ein-
hverju af tuttugu og fimm verzl-
unar samvinnufélögum landsins.
.valdinu í ’sínar hendur og með því frá 'því sem hún var á árunum Margrét prinspssa Frakland, ítal-, Félög ]»essi telja bvert frá 1 3.000
samþykti neðri mástofan nýleg? að mannfélagsskipun og fyrirkomu-! 1918 og 1919. Skýrsla norsku íu og England. Meðan konungs-1 félaga. öll þessi félög eru aftur
skora á Wilson forseta að gera lagi eftir }>ví er Svenksa Dagblad! stjórnarinnar 'sýnir, að verzlun fólkið dvaldi á Fi’akklandi var því;1 verzlunarsambandi og hafa um-
glögg skil fyrir $150,000,000 fjár-i segir frá. Sænsku dagblöðin vorujþeirra við aðrar þjóðir frá 1. jan. haldin vegleg veizla af forsetaj boðsmenn sína bæði Kaupmanna-
veitingu meðan á stríðinu stóð.j hrædd við þessa ihryfingu, því þau til 1. júl. 1920, er meira en helm-j Frakklands og frú hans, þar sem i höfn og New \ork.